^^\ I^^\7ա
ւ^օո^^ ^– ՚925, 1^.0.8. 376.286
I)^^^^է^ս^-Բ^օբ^^^էՅ^^^
: Տ
։Ո. IV11ՏՏ4^^I^«
17, ւ^սշ ԱՅաշտաշ - ք ^ 1 Տ (13)
Վե9՝^մս . 800 ֆր - , Տար– 1Տ00 , արտ–
5 0 0 ^ ^
1^1^^0571^70 Գին 7^Ֆբ։^.,Շ.,1՚.
ՏԱքՕ«ճւ 21 ք67Ո6ք ՜
1 9 5 1
Չ պւեքշարթի 21
Փ Ե Տ Ր •
27րդ ՏԱՐԻ ֊ 27 յ ^ ւ ւ « 1(օ.6388֊Նոր շրջան^^Ի՝֊ 1799
ՄՕՐ ԽՕՍ֊է^Ը
ԳԱՐԵՐԸ ՈԻՐԻՇ ԲԱՆ ԿՀՕԵՆ
Խմբագիր՝
Շ–
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
Միանգամ
ընգ միշա փակուած
Համաըելով
Հ,այ.
Եկեղեցւոյ
աււաքելականութեան
եւ անկա
-
խութեան
ի՚՚նղիըը,
փորձենք
վերլուծել
կսւըգինա,
Աղաքանեանի
կարգ
մը Հ^գիւաերր»
։
ինչպէս
կը հասաաաեն
Հ<.Հասկ»ի եւ
«Սի՚՚նտւի
կաաարած
ամ փո վ,ո ւմնե ր ր , ամէն
րանէ
աոաք
իսորթ,
Հակաղգային
ոգի մը կը սողոսկի
իր Հրա~
աարակած
Հովուական
թուղթերուն
մէք :
կարդինալ
պաարիարքր
ոչ միայն
ուղղափա
֊
ււութենէ
չեղած
եւ անքատական
կր համարի
Հայ.
Եկեղեցին
, այլեւ
ծանր
մեղադրանք
մըն
ալ
Կ՝ոլղղէ .
— « ւ այա ս տ անհայց Եկեղեցին
Հայրենյւքէն
ներս հ ւ դուրս | ծ ո ւ ե ր է հարաղատ քրիստոնէհն ֊
թե ան լ ո յ ս ր մարելու Աղդին մ է ջ » ։
ԼԱրաաապուած
<էԱիոն»էն,
1950
Գեկա.) ;
^ՐԷԿ
"՚-րէւ. հաաոլած
մրն ալ
արաատպեր
էինք,
ուր կ՝ըսէր .
— « Հայ . Եկեղեցին բ աժնո ւ ելո վ կաթոլիկու–
թ ե ն է ն տ ո ւժե ց կրսնապէււ, քաղաքականապէս ե ւ
մշ ա կ ո ւթա պ է ս ։ Ա յ ժ մ վերստին միանալու է կա -
թո լի կ Եկեղեցիին, շահելու համար ամէն կերպ ,
լքանաւանգ քաղաքականապէս;».
ԼՀասկ^) %
Ուրեմն
, դեռ
կարելի
է այսքան
իսաիսուտ
եւ
իւոաե լի աե սակէ աներ
յա յանե
լ
հ րապարակաւ
,
Եւրոպայի
ել
Ասիոյ
լուսացնցուղ
ափերուՏւ
Վրայ
։ Այն ալ՝ քսաներորդ
դարուձ
• . •
Ե՛*ա կ՛՚երթանք
թէ յառաք։
Տրամաբանռլ
-
թի՚^ւնն
է որ կր խօսի
, թէ երբեմնի
հաւատաք^/–
նու թեան
մարմաքր
:
Կ՝ընգունինք
թէ Հայ . Եկեղեցին
կրօնապէս
աումեց
, կորսնցնելով
հաւաաացեալներռլ
ա^ք ՜
նչպն փոքրամասնութիւն
մը ,
իրրեւ
հեաել^էՐք
՜
ներքին
ապիկաբութեանց
եւ արաաքին
ճնչում
-
ներու
;
Մենք
չենք որ պիաի մխաենք
խումբ
մբ մո -
լեռանղ
պաա
ր իա րքնե բո
լ ել անհեռաաես
վարիչ
-
ներու
սայթաքումներր
եւ
բռնռլթիւննեբր։
թող
իրենք
ալ խոսաովանին
ողբերղոլթեան
ւՈւացեալ
մ ասր
,
Օտար
կգե րապե աական
եւ
գիւանագիտական
միքամտութ
իւննե ր ր
Ե՛–
դեռ
ո րքան կսկծալի
գաւեր
, նեբսէն
թէ գուրսէն
:
«Մ չակռւթապէս»
տումած
բլչալու
պարագան
կր քննենք
առանձին
, երբ անգրադառնանք
Մթի ՜
թար
Աբբահօր
կտակին
։
կարգինալ
- պատրիարքին
վկա
յութեամբ
•
* քաղաքականապէս
» ալ տումած
ենք:
Ուրեմն
անՀրամեչտ
է ռբ վերադառնանք
Ա . Պետրոսի
փա–
րախր,
վչաՀելու
Համաբ
ամէն կերպ, բայց
մանա–
ւանգ քաղաքականապէս
> ;
• Պատմ աղ է տնե բուն կբ թողունք
եա
երթալ
մ ի ն ֊
չ՛եւ Լուս ինե աննե բու
չրքանր
:
Միայն
Պապերու
ել Ունիթորներու
աարե -
ւլ րութիւննե
ր ր
ՔՐՔրե էով , կարե լի է բ
դաղսւփար
մբ կաղմել
թէ
ի՛նչ անգնահտտելթ
բարիքներ
պի
տի չաՀ է ինք
լ ատ
ինա կանո ւթեամ
բ , եթէ
Հ բսմա–
րէինք
Հայ. Եկեղեցիէն
...
Շատ
աւելի
պերճախօս
փաստեր
կր նեբ^չա
-
յացնէ
մամ անակակից
պատմ ութիւնր
:
Հա յաքինք
Ա արսավւնե
բու
լ^թաղ
քին , թ ^՚ա
՜
մին
խնայե^ց
Հայ Հռոմէականին
: Մինչեւ ա^գամ
անոր որ կր ճոլաբ
« է "
Հայ չեմ ,կաթոլիկ
եմ« :
Վատիկանը
կրցա՛՛ւ
փրկել
թունդ
կաթոլիկ
Անգարա
յի կրօնա
ւո րն երն ու մա յրասլետներբ,
ու
րի ^ քաղաքներու
կաթողիկէ
եպ իս կռ պո սնե ր% ու
վարդապե
անե րր
, իրենց
Հե աեւո րգնե րով
:
կարդ մը բացառութիւններ
եւ
մետասանԼքոբդ
մամ
ում
եղմ ացումնե
ր
" էին
չ կ՝ ասլա ցուց ան ե՛է •
Աւե
լի
Հ իմնական
Հարց
մ ր •
Եթէ
կրօնր
կրնայ
որեւէ
գեր կատարել
1էր "~
կայ
մամանակնեբուն
մէք, քաղաքական
տեսսկէ
-
տով,
ինչո՛՛ւ Վատիկանբ
չի կրնար
փրկել
իր Հաչ–
տօնական
նե րկա յացուց
ի չԿւեբն ու
կղերիկռս^ՐԸ,
նոյնիսկ
Եկեղեցին
, ԼեՀաստանի
, ԶեԼսոսլովայ^"յ
,
Հոլնղարիռյ
եւ ուրիչ
բաղմաթիւ
երկիրներու
էէք։
ինչո՛՛ւ
օրուան
Հղօբնեբր,
նոյնիսկ
գալա1ա
֊
կից
ի,խանութիւններ
նկաաի
չեն առներ
400
՚ ՛ ՛ ^ –
լիոն
կաթոլիկներու
Համ ա %խա բՀա
յին
ումր
:
Գարերու
փորձբ
կր վկայէ
թէ
կարելի
գաա
չաՀիլ
, փարախ
փոխելով
:
^
Օ Ր Ը
0 Ր Ի %
ԱՀԱԶԱՆԳ
էղւ։րու.
եւ
Մէկ
ձայն աքէն եւ ձախէն
թո՜ւղթ,
թո՜ւղթ.
թո՜ւղթ
,
Այս տագնապին
դոնէ
Հէիք սպասեր
։ Բայց եւ
այնպէս
ծանր
է կացռւթլււնը
չաս։ մը
տեղեէ
նոյնիսկ
մեր բնակած
երկրին
,
Հետեւաբաբ
մեղի
Համար։
« Զկա՜յ»ն
արդէն
դէուխր
ցցած
է :
Զարամիտ
ներ
դիներոլ
բարձրացման
անմ է քական
Հաւանա
-
կանուիմեան
մր կը վերադրեն
:
կը տեսնէք,
կ՜՚ըսեն անոնք, թող քիլօն
80
100/.
բարձրանա
յ եւ սեւ չուկան
գործի
սկսի
,
թուղթը
կր շատնա
յ Հրապարակի
վյ^՚"յ՝՝
Պատ
-
րասաուեցէք
ել ցնծացէք
:
Ասիկա
ղարման
չէ սակայն
, կը մռլտան
,
մանաւանդ
անոնք
ռր իրենց
գլուխր տասը տեղ
կը
զարնեն , րնթերցող
Հասարակութիւնբ
գոհացնե
-
լու
Հ ամ ար
ւ
Մ աածեցի
այդ
լ^թերցող
Հասարակութեան
գիմել :
ԱռաքԼւն գէմ
ս եԱողը
ըսաւ .
—• Հոդ մի ընէք,
կառավարութիւնր
«նպաստ»
պիտի սահմանէ
որպէսզի
գիներր
չբարձրանան
:
Կը սխալիք
, մ ե բ ե լմ տական
նախարարը
,
Պ • Փէձ ) Հակառակ
է ամէն կարդԼւ նպաստնե
բու
։
-—- Զկարդացի՞ք
օրուան
լուրերը
: կառավա
-
րութիւնր
Հ ր ապա
րակ
Հան ելով Հաղար
թօն
կա
րագի
սլաՀ եստ
ր , օգնութեան
Հասաւ
մռղովյււր
-
գին։
կարծեմ
թուղթի
պաՀեսա
մ լ ^ ալ կայ,
որ ի
Հարկին
պԼւտի վւրկուի
«գերոլթենէ»
:
հյելքս
չՀասաւ
այս Հաւաստիքներուն
; ԳԼւմե–
ցի անցորդի
մը եւ իբ խօսքերը
Լսելով,
քիէ
մը
շունչ
առի
;
Մ արգր պատմ եց առանց նախաբանի
•
Նախարարը
առքի
օր ղիս ալ կան չած
էբ
ճար մբ գՀէ^եէդլ
,թռլ.ղթԼւ տազ^ւապը
մեղմելռւ
Հքա–^–
մար : Ազատ
Համարձակ
բս ի կարծիքս
; Առա քաբ–
կեցի նախ
28
օբա թե
ր թեր
բ տաս
նի իքեցնել
Փարի
զի
մ էք
I
Գաւառի
մ էք
իւրաքանչիւր
ն ա Հ անգին
Համ աբ մէկ օրաթերթ
: Ծաւալը
ել էքերը
գոնէ
մ՛էկ երրորդ
կրճատել
: Արգիլել
ոճիր
- աբկած–
ներու
նկարաղբոլթիւնր
%
Արգիէե
լ ոտանաւո
բնե
բու
Հ րատա րակութիւնը ;
Արգիէել
առտուն
կանուխ
արթնցողին
դրական
փո րձե
բր՛։
Մ իանգամ
րնգ
մ իչա լուծարքի
ենթար
կել
թռուց իկներ
ը եւ պատի ծովածաւա
լ
ա ֆիշ -
ներբ։
Ի սպառ
քնքել
սիրային
նամակներր,
ել
ա–
նոնց
Հ րասլա րակային արտա
յա յտռւթիւնը
պատ–
կերագարգ
Հանդէսները
. . .
~՜
^Ռ. Ր՛՛՛՛՜է
ք Ը"Ի ^ մեր
մաբդոլկին
խօսքր
կտրելով
է Եթէ ատոնց
կէսն
ալ
գործադրուի
,
թուղթը
ոչ միայն
կը բաւէ,
այլեւ
կրնայ
ար
-
տածուիլ
իբրեւ
չաՀաբեր
գործ
:
ՍՕԱԻ
ԱՆՏՌԷ
ԺԻՏ ՄԵՌԱՒ
Ֆրանսացի
Հռչակաւոր
գրագէտբ,
որ
Նոպէլի
մբցանակր
չաՀած
էր
1947/՛՛՛,
մեռաւ
երկռւչաբթի
օր, կարճատեւ
Հիւանգութենէ
մր վերք։
81
աա
-
րեկան
էր : Բանի
մր օր աոաք հիւանդացած
րԱա
լով , թոքեր
ր վա րակուած
է Լ՛ն եւ յամբաբար
կը
Ժ1էր
֊–
Հ,անգուցեա
լը
60
տարուան
դրական
վաստակ
մր
ոլնԼ, , աւելի
քան
70
Հատռր։
Ամբոգք
սերունդ–
ներ կաԼսարգած
կամ
ցնցած
է իր
ելռ յթնե
րով,
բարոյականի
եւ անբարոյութեան
նորօրԼւնակ
աե–
սո ւթիւննե
բով ; Շատ
մ բ Ֆրանսաց
ինե
ր կբ
սիրեն
իր «Գրամանենգներբ»
, ^Ապաբարոն»
եւՀՀովռւա–
կան Համանոլագրֆ
աւելի
շատ
Լւրենց
գասական
՛ւ ^ գե ցկո ւթեան
քան բարո յական
զարտուղի
գա
-
ղափարներուն
Համաբ
;,
Գրել սկսած
է
1891^*՛ :
Ամբողք
իր
դրական
գործունէու
թեան
րնթացքԼւն
կր Համարուէր
ա -
ռաքնակարգ
վարպետ
մր արձակԼւ : Ունի
քննադա
տական
տեսութիւններ
, թատերախաղեբ
, օրա
-
զրութիլններ
, թարգմանութիւննեբ
,
վէպեր
:
Գրած
է նաեւ խմբադբականներ
:
1982/՚5>
քերմ ներբողական
մբ
Հրատարակեց
Համ ա յնավարռւթեան
մ աս Լ՛ն , պատրաստակամ
ու
թիւն
յայտնելով
ի ՀարկԼւն Լւր կեանքր
ղոՀելոլ
էՕ •
Մ իութեան
Հ ամար : Բա
լց
Մ ոսկուա
ե բթալռվ
յ ո ւ
սախաբ
եղաւ եւ \կ%Գին երկու
գիրքեր
Հրւստաբա–
ՀիզհակաԱ
քւոնմրը
-
. . Լ
պիի գա
ծ ածենք
եթե խ, Միոէթիէևը
յաքձակՒ
«Պիտի ղարնենք սարսավւելի ո ւ ժ դ ն ո ւ թ ե ա մ բ »
Մ– ՆաՀանզնեբռլ
ցամաքային
բանակԼւ
բնդՀ •
սպայակոյտի
պետր,
ղօբ. Լոթլձ,
Բոլփնս,
դէպի
Ե՛ րոսլա ամերիկեան
չորս նոր
զօրա բամիննե
բու
առաքման
անՀ րամե •.տռւթիւնր
պարզելով,
վճռա
պէս
յայտարարեց
, թէ
Ամերիկա
՜ Հ
իւլէական
ո֊ումբր
պիաի գործածէ,
եթէ Ռուսիա
յարձակի
ե՛ւրոպայի
վրայ
։
Հ Եթէ
երբոբգ
աչխարՀամաբտ
մը պայթի
,
Ը*""ւ
, ամերիկեան
ռյսզմազիտական
օդանաւային
ումերր^
սարսափելի
ումգնոլթեամբ
մր
պիտի
Հարուածեն
Ռուս
իան
եւ պիտի չսպասեն
, ոբ
ցա
մաքային
ճակատամարտներր
վճռեն
պատերազմի
բս՚խտր;
ք^լ սակայն,
այգքան
բ բաւարար
պիաի
ձԲԼԼ՚"յ– ՈրովՀեաեւ
չեմ կարծեր,
որ միայն
Հիւ -
լՀ ական
ռում
բբ
, Համայնավարները
յարձակելէ
.
ետ պիտի
կեցնէր։
Այս պատճառով
ալ, եթէ
պա
աերազմր
պայթի,
Ա՛
ՆաՀանդներբ
պիտի
ստիպ–
ս՛ին առաւել
եւս զօրացնել
Եւրոպայի
իբենց
վեց
զ՛օրաբամիններ
ր։ Առանց
ցամաքային
Համապա
-
աասխան
ումե բու
եւ զանոնք պաչտպանռղ
օդանա–
լ՛ոյին
տորմիղներու
, անկարելի
պիտի
բլլայ
աբ–
գիլել Համատիբական
պետութեանց
արշաւանքբ
Եւրոպայի
վրայ,
որքան
ալ ցամաքային
ու ծովա
յին ումեր
կեցնենք
անոնս
դէմ։
թերեւս
300
ղօ -
րաբամիններ
պէտք պիտի
բլլան՝
դէպի
Մ ոսկուա
ետ
մզելու
Համար
կարմիր բանակբ
ել
սակայն
,
եո պիտի չքատագովէի
այգպիսի
քաղաքականու
-
թիւն մր։ Եւրոպական
պաչտպանութեան
նպատա
կէ՛ պիաի ԲԱար նախ
արգիլել
յարձակումը
եւ ա -
պա , եթէ
յարձակումը
տեգի
ունեցաւ,
ազաաել
Արեւմտեան
Եւրոպան
»:
Երբ ծերակուտական
մ բ գիտել
սէուալ
,
թէ
Հաւանական
չէ
ոբ Արեւմտեան
Եւրոպան
, յառա
քիկայ
երկու
տաբիներու
րնթացքին
37
40
զօրա
-
բամինէ
աւելի
ունենայ
, զօբ՛
Բոլինս
պատասխա
նեց
Բուն Համրանքր ատկէ
աւելի
պիտի
րԱայ :
Հիւլէական
ռոլմբբ
գործածելու
Համաբ
զօր–
Այ–՛
զրնՀաոլրր
պիտի
խռբՀրդակցի
նախագաՀին
Հետ
եւ այս վեբքինբ
պիտի
տայ
վերջնական
որո
չու
~
մր։ Պէաք չէ ոբ զինուորական
մր
ինքնաբերաբար
որոչում
տայ
այգ
մասին,
բայց պէտք
է
գիտնալ,
թէ պաչտպանողականէն
յարձակողականի
անցնե—ւ.
լու մտածումր
ունենալէ
առաք
էսկ
Հիւլէական
ռէ^մբր
պիտի
գործածուի
է
•^–^•Աինո-լլՀետել
գօր
•
՝Բք1լինս չեչտէէց
Բորէայի
»-
րինակր
եւ րսաւ
թէ
միայն
օգանաւային
ումը
վճոական
գեր
մր չի կրնար կատարել
պաաերաղմի
մր
մէք։
^Գմուար
է ումեբ
դասաւորել
որեւէ
չբբ-
քանի մէք, երբ թչնամին
գործած
է արդէն
յաբ
-
ձակում
ր ։ Բայց
կրակելու
գերակչփռ
ում
ունեցող
ցամաքա
յին ղօրամ ասերր
, բնական
պատուարներ
օգտաղործելով
, կրնան
նուազեցնել
յարձակողա
-
կան
զօրութիւնը
թչնամիին
, որուն
գերակչռու
-
թիւնր
իր Համրանքր
պիտի
րչլայ»։
Եւ, անդբա
-
դաոնալռվ
ամերիկեան,
բբիտանական,
ֆրանսա–
կսւն ել թրքական
զօրամասեբու
Հերոսութեան
,
Բորկայի
մէք. Համոզում
յայանեց
թէ Աբեւմ
րտ–
եան Եւրոպան
, դիմագբելու
կամքը
պիտի
ունե
-
նայ :
X
Յառաքիկայ
Յունիսին,
իտալիա,
իր ամ -
րողք բանակր
պիտի
դնէ սպարապետ
զօր–
ԱյԳԸ^՜
Հսւուրրի
տրամադրութեան
տակ
I
Այս
բանակբ
պիտի բաղկանայ
երեք Հետեւակ,
երկու
վայրաչոլ
եւ մէկ ալպեան
- զբաՀապատ
զօբաբամիննեբէ
։
իտալիա
կը յուսայ
12
ղօրա բամիննե բու
բարձբա–
ցնել իր ումը
մինչեւ
այս տարուան
վերքր
:
(Լուրերու շարուԱսւկութիւնը կարդալ Դ՛– էջ)
կեց խորՀրդային
կարգուսարքին
գէմ : Ի բնէ
թչ
նամի՝ ամէն վաբգապեաութեան,
չէր կրնար
Հան–
ղուրմել
Համայնավարական
կարգուսարքին։
Երկբորգ
ա չփւա բՀամ արտին
կբ գտնուէր
Ֆբ֊
րանսա
յի ազատ
չբքանին
մէք,
1941^5՛
բամնուեցալ
Խս\շ\1շ
^Շ\ԱՇ
^է&ռգտձտշէն զոր ի՛նք Հիմնած
էր
1909/.^.,
ել Հիւս. Ափբիկէ ապաստանեցաւ։
Հա
-
կառակ
իր ծերութեան,
կը չարունակէր
գրել։
• Վ""լգէն
Շուչանեան,
ռր կը Հիանար
իր
վբայ.
Հայերէնի
թ
արգմանած
է իբ ՀԵրկը-՚յԻ^
Անունգբ»
Լանաիպ՝^ ;
Գեռ կը խօսինք
իբ մասին
։
ԱՒՋԻՆ
ԱՐԵՒԵԼԲԻ
բբիտանական
ումերուն
Հրամանատարր,
ղօբ. Րապրրթսըն
, Թուրքիա
, եւ
Առւբիա
- Լիրանան
այցելելէ
վեբք, գնաց Իսբա
-
յէլ,
ուսումնասիրոլթիւննեբ
կատարելռւ
Համար
։
1948
Մայիս
\5էն ի վեբ,
երբ Անգլիաց
իներր
Պա
ղեստինէն
Հեռացան
եւ իսրայէլ
անկախութիւն.
Հռչակեց,
այս երկբորգ
անգլիացի
Հրամանատարն
է որ նռրազատ
երկիրր
կ՚այցելէ
: Թերթերր
կը
գրեն
թէ զ^ր . Րապրրթսրն
պիտի
քննէ
Իորայէլի
զինուորական
Հնա րաւո րութիւններ
ը
Միքին
Արե֊.
^^էէ^ ՚զաշէոպանոա.թեան
Համար
է
Fonds A.R.A.M
