ԶԱՑՆԵՐ
ԳԱԻԱՌԷՆ
«ՎԱՐԳԱՆԱՆ8»Ը
ԼԻՈՆԻ ՄԷՋ
ԼԻՈՆ,
16
Փեար.
(Յաււաջ)
Հ^աքւաթ ղէ -
չեր,
10
Փետրուար
, ամէն դասի Լլ
դաւանանքի
պատկանող
հայրենակիցներու
իսուռն
րաղմու -
թիլն մր խոնուաՆ էր ^Ատչ ձրանսոլա
ք՝օրէի
մէք,
տօնելու
համար «ՎարդանաԿւղ»
պատերազմի
\500՚ոմեակր
։ ժամր
^ին սրաՀին
բոլոր տրամա -
գրելի
աթոռնե
ր ր դրաւուաէէ՜
էին :
Ժողովուրդին
տ րամ
ադրութիւնր
չատ
բարձր
էր՛
Ա՚^^^գէմքի
վրայ կր ւիայլէր
դոՀունակու
-
թեան
անխառն
մսլիտր։ կը բացակայէին
միայն
ՀՀասէ»ներր ել ՀՀկօսէ^ներըւ
կ՝իմանանք թէ իրենք
աոանձին ել ^պաաչաճ»
ձեւով
ս/իտի տօնեն եղեր՛–
Րարի
վայելում՛
I
Հիւրեր
ունէինք Աէն Եամոնէն,
Աէնթ
էթիէ–
նէն,
Վիէնէն,
Տէսինէ եւ ուրիչ վայրերէ
։
Հանդէսի
բացում
ր կաաարեց մեր եռանզ
ուն
եբիտասարղներէն՝
րնկեր
Հրաչ Տասնասլետեան
1
իյօսելու
Հրալիրռւած
էին երկու
ծանօթ
անձնա -
լո րութիւններ : Առաքին
բանախօս
ր եղաւ Հայ կա
թողիկէ
Համայնքին
հովիւր՝
Մոմճեան
վարդա -
պեար, որ դրէսլոր ճառով
մը վւառաբանեց Վար -
դաննեբու
պանծալի
յիչատակը,
Հայրենասիրռւ
-
թիւնր,
ազաա
աոլրելու
կամքր եւ անձնաղոՀոլ -
թիւնր : թելաղրեց վառ պաՀել
Վարդաննեբու
յի–
չատակր,
րլլալ
անոնց
սլէս նուիրեալ
հայրենա -
սէրներ Հ
Նո յնքան
ո դե ւո ր ի չ
է ր
մ եր բարեկամին
Պ •
Աակոբ Վա րմ ա պե տ ե ան
ի ճառր ՝. Շատ
լսած
ենք
՚լինքր
, բա յց այս անդամ ուանբ
ի րասլէս
չ^։ո րՀա -
լոբելի էբ :
Ապա, սկսաւ
լուն
ներկայացումր։
Մեր շնոր–
հալիքի եւ ղնահատանքի
խօսքր
ունինք
ղերասան
Մելիքեան
1914^
պատերազմի
չբքանին կ՝աԿւց–
նի
ղ րալեալ
վայբեբր
, Վան , Մ ուչ
, եւն • եւ Հոն
կր
ծանօթանայ
այլաղան
երզ-երու :
Այ՛՛
տեղափոխոլթիւնր
իր աղդեցութիւնր
կ՚ունենայ
յօրինելու
իր ձեւին
ւէրայ : Տետադային
իր
«Զա ր
վար»
եւ
«Զմ ր ո լ յ ս ա » ^
Հ ալաքածռներր
ա յլեւս կր
պ.արունա
կեն
ղ ո բծեր
ո րոնք չատ աւելի
մ օտիկ են
Հայեցի
դբոչմին
I
1921^^
Հա յաստանի
լուսաւո
րութեան
1|11լք|ւ -
լւար
Աչոտ
ՅովՀ
անն
էւս եան կր հ րաւիբէ
զէ՛նքը Ե -
րեւան
, Հոն հիմնելու
Համաբ երամչտական
վար–
մաբան մը։
Անմ
էւ քապէս եւ խանգավառութեամ
բ
զո
րծի
ձե ոնարկելով
, կր հաւաքէ
եր էւ տասարգ
ումե րը
է
Երկու տարէ, վերք
Հէւմնուած էր «Երեւանի ե–
րամ չտանո
ց ր» ուր այսօր եւրոպական
րմբռնում
ռվ
դասաւանգութէււննեբ
կան, եւ երամիչտնեբու
Հոյլ
մը արգէն
ծաղկած է
յ
Ռոմանոս
ֆէւզէւքապէս
տկարացած
Ր1Է՚՚՚Լ"Վ ՝
կր ստիպռւի
թողուլ այդ պաչտօնբ եւ անցնիլ 0 -
աեստ
, յետոյ
թիֆլիս,
ուր
1985
Մարտ
ՅՕէ՚ն կը
մեռնի թոքախտէ :
52
տարեկան էր :
Մարմինր կր փոխագրուի
Երեւան, եւ մեծ
Հանդէւսաւո
րութեամ
բ կը թաղուի
%
՝
Ա–
ՊԱՐԹԵԻԵԱՆ
ւծ րո–
՛Ը Բ
եմ
Լ՝
Հ՚՚՚յկասարին՝
որՀակառակ
իր տկարութեան
,
3
ամիս, շաբաթը
քանի մը անդամ, մամա ֊
Յ՚՚յ՚յի
ճչգռւթեամբ
Հեռաւոր
արուարձանէ
մըքա–
՚ք"Ք կը վւոլթար, իր սկսնակ
գերակատարները
Բ^մին վարմեցնելռլ
Համար :
Արդարեւ
,մէկ երկուքէն ղատ ,մնէ ^
Լ՛՛Ր գեբակ
աաա րնե
բ ը առաքին
անգամն էբ ոլ
"ւիաի
բարձրանային
: իր այս տամանելի
աչէսա -
աանքէն
զուրս՝
էկ. Հայկասարր
իր ուսերուն
վրայ
""""ծ
էր երկու
ծանր եւսլատասէսանատոլ
դերեր
֊ ՝ Յաղկերա
, եւ ՚Լեւոնգ
Երէց , երկուքին ալ ցոյց
աուալ իր արուեստագէտի
չափն ու կշիոր։ 8ատ–
Կ՚սսլէս Տազկերաի
գերին մէք, իր
խաղարկութիւ
նը հտսցոլց
այնպիսի
բարձրութեան
մր որ, պահ
՚^Ր կարծեցինք թէ մեր գիմացր
ունէինք
ծանօթ
՚լերասան
մր։ իր էսադարկուիմիւնր
արմանացաւ
րուռն
ծավւեբռւ։
Վարղան՝
(րնկեր Արամ
թա -
թոլլեան)
, Վասակ՝
ՀԶաւէն Տէր Պետրոոեան) ,
Տովսէփ
կաթոզիկոս
(Ա. ՓոգՀարեան)
,
ՄիՀը֊
նեբսեՀ
(րնկեր
Աամոլկ
$ ովՀաննէ սե ան
) , Գեն-
՛գետ՝ (Սրապ. Յարոլթիւնեան)
, Արծրունի՝ ԼԽա–
չէ՚կՌչտունի,
ուսանող) , Վրոյր՝
ԼՅովսէվ՛
Խ ա -
չեբեան),
Զանքակ
երէց,
ղինուորներ եւ ռաղ -
միկներր
եւայլն
իրենց
կարելին
փորձեցին
լաւա
ղո յնր տալու
Համար : ԳնաՀատելի
էին Տիկէ
՛ն
է–
լի՛լ Թաթոլլեան
, Տէրմանեան
(Շուչանիկ)
, եւ
Տիկին
Աամուէլ
ՅովՀաննէսեան
( ՅքրանսռւՀի
) Հր՜
րեչտակի
երեւո յթով : Այս
համեստ
ֆրանսու
հին
Որ
իր կեանքր
հայ տղու մր կապած է, միայն
^
քանի մը օրուան մէք սորված
էրիրհայերէն
գերր,
ել «Աւարայր»,
^Տղմուտ» եւ <(.Պս՚աե բաւլմ ր» բա–
ոերր արտասանեց
մաքուր
առոդականութեամբ
մր։ •
Մենք, ամկն բանի
«լաւ էր» , «կատաբեալ
էր»
ըսողներէն
չենք,
բալց տուեալ
պայմաններու
մէք
ղնահաաելի էր փորձուած
ճիզր : Զեռնաբկքւն յա–
քողութիւնր
նոր զրաւական
մր
եղաւ Հ– 3՜ Գ՛
« Վարանգեան » կոմիտէին
րնկեբներուն
Համար :
Ոգեկո
չեց էւնք Վարգանանցր
,
փառաւորեցինք
անոնց յէւշատակր ել սրաՀին Հոծ րաղմու
թիւնր
իր
ներկայոլթեամբ
, անզամ
մրն ալ Հաստատեց թէ
միչտ Վարդաննեբռլ
Հետ է, անոնց քարոզած դա–
զափարներուն
կր Հետեւի :
Հ– 3– Գ– Լիոնի «Վարանգեան»
կոմիտէն իր
սրտաբոէ խ չնորՀակալութիւնր
կր յայտն/, յար -
՚քելի
րանա իւօսնե բուն
, գերասան
Հտյկաս
՛Արին
եւ
Տիկնոք որմեծ աչէսատանք
տարին
ծպտումներու
ե». գիմայարզարումներու
Համար ,ինչպէս
նաեբռ–
լոր գերակատա
րնե րուն
որոնք ա յնքան
յոգնո
ւ -
թիւն եւ ղոՀոզռւթիւն
յանձն
առին ձեռնարկին
յա–
քողութիւնր
ապաՀովելոլ
Համար։
,
Բ՝1|թակից
11
ՏԱՐԵԿԱՆ
ԵՐԱԺԻՇՏԸ
ՊՈՌՏՕ, - Փոքրիկն
Յարութիւն
քՎնտէրեան,
11
տարեկան
, երկու տարի առաք յաքողապէս վա
րեց
Պոռտոյի իր դպրոցին
նուագախումբը
, զար -
մացնելով
ե րամ չտասէ
րնե
րր
I
Ներկայիս կբ հետեւի
երամչտանոցի
գասրն -
թացքնեբուն
եւ արգէն
անցուց
յաքող
քննութիւն
ներ։
Վերքերս
անթելի
Համար
ամբողք
ժիոոնւոի
նահանգէն
6 0
յաքող աչակերտներ
ներկայացան ,
որռնց
միայն
՚էեցր
յաքողեցան։
Մեր ՚իոքրիկ
՝^էն–
տէրեանր
մէկն էր յաքոզնեբէն
եւ Փետր.
\ \ ին
մամը\7.\Տին
նուագեց
անթելէն
։֊–Հ–ՎսդղաԱնաճ
ՄԱՐԶԱԿԱՆ
ԿԵԱՆԲ
ՎԻԷՆ,
12
Փետր.
(յյ
այւաջ)
Շարք մր բա
րեկամական ել ախոյենական
մբցումներէ
վերք ,
Հ– Մ՛ ր՛ Մ-ի Ա. էսո ւմբի երկրորգ
չրքանի ախո -
յենական գ. մրցումր
տեղի
ունեցաւ
11
Փետր.
Կիրակի
Կէոօրէ վերք^
0. Տ. ՇհՁՏՏշ/.
Ա–
խումբի
դէմ,
հ՚՚՚Կ՚սո^տկորղին
գաչտին
վբայ։
Հ. Մ– Ը՛
Մ-ի
՚էարչոլթեան
ֆութպոլի
յանձնախումբր
մա–
մագր՚՚՚-թի՛^՛
տուած էր Համօ
ՕՀանքանեան ա -
կումրր
մամը 2ին , մեկնելու
Համաբ
դէպի Շաս ,
Հոն
եկ՚սն
մարղիկներր
կաղմ ու պատբաստ :
ւ՚նքնաչաբմեբր
տբամագր
ուած
է ին
լ^ւկերներռւ
կոզմէ
անձնուիրաբար
: (Մ • Զ ռպռեան
, Կ • Աա -
սլաչտօնական
դատաւորին
սուլիչփն
վրայ,
առաք–
կը Հասնինք Շաս, Լիսանսներոլ
քննութենէն
վերք,
պաչտօնական
դատաւորին
ոուլիչի
վրա
յ , առաք–
նոբդութեամբ
էսմբապետ
Գ. Զարդարեանի
խում
բր դաչ՛ո կր մտնէ : Հակ առակոբգ
խումբը
արդէն
գաչտին
վրայ է եւ վստաՀ է չարաչար
պարտու
թեան
մատնել
Հ. Ա– Ը–Մ-ր։Զէ" որ
առաքին
շրքանի
մ րցումներուն
Շասի
խումբր
յաղթած էր
Հ– Մ–Ը– Մ-ին, մեր դաչտին
վրայ։Շասի
խումբը
բնաւ պաբտուած
չէ , ել դասալոբման
Ա– տեղր
կր
ղր՚ուէ : Ունի Րասինկ
զլիլպէն
մարզիչ
խաղա
ցող մր, որ թէ կր խաղայ եւթէ կըմարղէ
Շասի
խումբր :
Ժամր
ՅՀ7
քառորգ անցած,
խաղը կը սկսի Հա
կառակորդին
յարձակռղականովր
: Գնգակր մէկ
բերդէն
միւսը
կ՚երթար եւ կռւղյււր ,
Հակառակոբ–
ԳՐ չուարման
մատնելով։
Առիթէն
օզտուելով
\ 2րգ
վայրկեանին
Այանեան
չաՀեցաւ
առաքին
նչանա -
կէար։
10
վայրկեան
վերք մեր միքնապաՀին մէկ
սէսալր Հակառակո
րղ էւն չաՀեցռւց մէկ նչանակէտ
,
Հաւասարեցնող
նշանակէտր
ւ Առաքին
կիսախաղբ
վերքացաւ \
1 յ
Գագարէն
վերք, երկրորգ
կիսա–
խազին , Հակառակորգր
անպայման կր ճգնէր չա
Հիլ յաղթանակր,
բայց Հ-Մ • Ը • Մ ՛ի
մարզիկները
անկարելին
ըրին պատո
ւով
գուբս
գալու
Համ
ար
մրցում
էն։ Հակառակորգ
խումբր չատ կո չտ խա -
զա
րկո
ւթիւն
ցոյց տուաւ
, սակա
յն մեր մ ՚որզիկ ~
ներր
Հ՛Մ՛ Ը՛ Մ ՛է՛ն յատուկ կա րգապաՀո
ւթեամ բ
չարունակեցէւն
մ աբղական ոգի ցո յց տալ : Գատա–
լորր չատ գովեստով
խօսեցաւ մեր
մարզիկներուն
կաբգապաՀութեան
մասին։
Գատաւորր
իր պաչտօ–
նր կատարեց
առանց
կողմնակալութեան
:
քցաղր
վերքացաւ
Հաւասար \
1 :
Հ. Մ– Ը՛ Մ-ր գասա–
լոբման մէք երկրորզն
է ։
Հ. Մ– Ը– Մ-ի պատանիներուն
խումբր
նոյն
օրր ախոյենական
մրցում մր ունեցան մեր սեփա
կան մարզագաչտին
վբայ
Շ. Տ.
(1.ի պաաանինե -
բուն
՛խումբին
դէմ։
Հ.
Ա. Ը. Մ –ի
պատանիներբ
չաՀեցան
3 — 0 ։
6 ՛
ՄաթռսեաԹ
1944/՛
ԱՇՈՒՆԷՆ
Ի ՎԵՐ առաքին
անզ՚սմ
րլ -
լ՛ո լով
ու րբաթ
օ ր Եուկոսլաւիա
յէն
կառա էս ում
բ
մ բ անցաւ
սաՀմ անտգլոլխր
, Ա ելանիկ
երթալու
Համար :
ԵՈՒԿՈՍԼԱՒԻԱ
Ալպանիան
պիտի գրաւէ, ե–
թէ
յարձակում
կրէ Խ • Մ իու թեան կամ
գրացի
պետութեանց
կողմէ ,
ինչսլէս կր Հաւաստեն ա–
մերիկեան
աղբիւրէ : Այգ պարագային
քՍ • Մէ՚ու -
թեան
առքեւ
պիտի փակռլէւ
մ իակ նալաՀ անդիս -
տր
, Շքոտրա : ^
«8ԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(74)
ԼՐՏԵՍ ԿԻԿԵՐՈն Ա1Գ11ՐԱ8Ի Աէձ
(Դրէց՛ գեբլքան դէսս|անաաաԹ
կցսրւյ. ՄՈՅԶԻՇ)
ԿԻԿԵՐՈՆ ԿԸ ՀԱՆԳԻՊԻ
ԳՈՐՆԷԼԻԻ
Յե
տոյ
կարդացի
գրութիւնր,
ղոր
այնքան
թեթեւութեամ բ ղրկեր էին. Հակ առակ պա չտօնա–
կան
բոլոբ
ՀրաՀանղներուն
: Այդ Հեռաղիրր
կ՝ա–
"ւացռլցանէբ
թէ ^կիկերոն
ձեռնարկ»ր
տեղեկո՛՜
թիւն
կո ւտար Անգարայի
անղլիական
դեսպանա
՜՜
տան
ներքին
զէսլքերոլն
մասին : կարելի չէր սր ՜
խալի
լ այդ
մասին։
հ) էւստ ցաւալի
է ր պաաաՀած
ր , բա յց
երբեք
^աքէս
պիտի
չանցնէի
կասկածներ
ունենալ
դեր՜՜
ման
Հիւպատոսի
մր աղքկան
մասին։
Զէի կբն՚^Ր
ե րեւակա
յե լ թէ կրնար
այգքան
չարաչար
դործ՛"–՜
ծել ինչ որ դիպուածով
էւմացած էր։
Թէեւ ԷՐ
քգագարութիւնբ
խորասլէս
անՀաճոյ էր ինծի, եւ
Կ՝ուղէէւ
Հեռացնել
ղայն, իր անՀաճոյ
Հարցում Ր
"լսւրւլ
կնո քական
Հետաքրքրութեան
վե
րադրեցի
ել շուտով
մոռցայ
գէպքր :
Բանի մրօր ետք, գբասենեակր
գոցելէ
վերք^
Գոբնէլիին
բնկերացայ
քաղաքին
մէք,
որսլէ՚՚ՂԻ
գնումներ
րնէ։ Աատնք վաճառատուն
մր։ Այ"
առթիլ
Գռրնէլէւն
ապացոլցոլց
թէ շատ ճաշակա–
է֊որ էբ , բայց չատ ալ դմուաբաՀաճ : Գէզմր կեր~
պաս կար առքեւբ, ել տակաւին
որոչռւմ
մր չէր
տուած :
Ա յգ
պաՀուն վաճառատան
գուռր
բացուեցաւ
եւ ով կ՝ոլղէք որ մտնէ։
Նոյնինքն
կիկերոնը
I
Նախ ետեւս
կեցաւ։
Յետռյ
մօտեցաւ
Գ՚՚բնէլիին
ել խիսա
սոլղնոց
շապիէ^երու
ապսպրանք
մր տր–
ւ֊ալ : Այնպէս
մ ր րրաւ որ կարծես
երբեք չէր տե
սած
զիս կեանքին
մէք։
«Տէսմար»
, րսի իւրովի ,
ա յնքան փպռամ
ո լ է , որ ի վերքո
յ սլի.տի
մ ատնէ
Ի՚՚՚Քզինքր
1
Գորնէլէւն ալ իրեն յատուկ
գաղափար
ներ
ունէր ելչէր կրնար արտայայտել
ղանոնք :
Կիկերոն, որ սաՀուն
կերպով
թուրքերէն կր
իւօսէր, առաքէսրկեց
թարգմանէ։ գեր
կատարել։
Մ եծ
վ տ յելչոլթեամբ
եւ ։է։ո լ թ կո տո ւթեամ
բ
Գո
բ–
նէ լի էւն ուղղ
եզ էսօսքը ֆրանսե րէնռվ :
էքէ;ստ անհանգիստ կրզգա յէ՛ ինքղէւնքս
,
բոլոր
" ՛ յ դ տեսարանի
րնթացքին : Գո
րնէ
լին
ճերմ ակե -
ղէն
կ՝ուղէր
չէւնել "՛ալ : կիկերոն
, որ անոր Ք"Վ
կեցած էր այմմ, առաւ
իր ափին մէք
եթերային
կերպասներր եւ պարուրեց
իր մարւՐինր
անոնց
՚ ^ է ք , ց"յց տալու
Համար
Գոբնէլիին
անոնց
թողած
տպալոբոլթիլնր
:
՚.
Ե րկուքն ալ սկսան
իմնդալ։ կարծես թէ չաա
երկար ատենէ իվեր կր ճանբային
իրար։
Երբ
կտբդր
եկաւ
չավւերր
առնելու,
Գորնէլի
թեթեւ
օրէն կտբմրեցալ
եւ կիկերոն
նա յուածքր
գարձուց
անգին։
Աբգարեւ
ճչմարիտ
ճէնթլմէնի
մր պէս կը
վարուէր
.
Յետո,
հարցուց թէ Գերմ անուՀ
ի՛" էր
Տ
Ուզեց
գիտնալ
նաեւ
, թէ դո՛՜Հ էբ
Անդարայի
կեանքէն :
- ՕՀ, այո , չատ գոհ , պատասխանեց
Գոր —
նէլի :
կեցած
էէ։ իրենց ետեւր եւ
ուչադրութեամբ
մտիկ
կ՝լ^էի։
Բայց
երկուքն ալ գոյութիւնս
ան -
գիտանալ կր ձեւացնէին : կիկերոն
մեէ^եցաւ
մեզ–
մ է առաք ;
Հազար քաղաքավարական
ձեւերով
Հրամեչտ
առաւ
կնոքմէն
, որուն
կ՝ րկւկե րանա
յ ի : ՊաՀ մր
նայեցաւ
աչքերուս
մէք թէեւ ոչ ոք նչմարեց
ւ
Մե
ւլսակցոլթեան
մսլիտ մր կար իր ա
չքերուն
մէք եւ այգ մպիտր
իքալ մինչեւ
չբթունքր :
Այդ
պաՀռւն
, ոչ ինքր
, ոչ ալ ես
կրնա
յինք
մեր
միտքէն
անցնել թէ Գոբնէլին
գմբախտութիւն
պիտի բերէր
մեզի։
Ո՞՛է գիտէ,
թերեւս ալ արդէն
կատարոլսւծ
էր ամէն
բան։
Գոբնէլին ալ իր կար–
զէ՛ն, կրնա՛^ր միթէ
թոբհէ՚ւ թէ ՚՚Իր՚"Ժր
"՚յԳ պա
րոնր որ խօսեր ու խնգացեր էր իրեն Հետ,
ուրիչ
մէկր չէր, բայց եթէ Կիկերոնբ որ իրՀետաքր -
քրութիւնր
շարմած էբ քանի մր օր առաք։
Երկու աոաքԿւակարգ
գե բակատաբնե
բուս
մ
ի–
ակ
հ՚ոնգիպոլմբ
եղաւ այգ
է
՝*-
Գեսպան Ֆօն Փափէն
վերքապէս
նամ ակ մր
ստացած էր Գորնէլիի
հօրմէն : Կ՝բոէր թէ իր պա–
տասխանր
յապաղած էր կնոքբ
հիւանդութեան
եւ
իրեն ալ Պուտավւէչթի
մէք նոբ պաչտօնի մբ կոչ
ուելուն
Հետեւանքով։
Կր ղբէր
նաեւ,
թէ չէր
կրնար Զատիկէն
առաք զալ ազքիկր
առնելու ,
չնորՀակալռւթիւն
կբ յայանէբ որ զի՚նքբ
իրազեկ
դարձուցած
էինք :
(Հ՚՝օգ–>
Fonds A.R.A.M
