27րդ ՏԱՐԻ ֊ 27 ձոոէՇ իյօ.6381–՚Նոր օրջան բ-իւ 1792
է1^1Հ^1 ՝ €Ւ1
քօոք1շ շո 1925,
376.286
0^^^^է^ա•-Բ^օբ^^^էա
^6
: ՏՕՏ. 1«1 Տ Տ ; ա ճՒյ
17, 1Հս6 Օտատտտշ ֊ – (13)
Վ կ ^ մ ս ^ 800
Փ
Ր • . Տար • 1600 , արա • 500 ֆՐ ՚
| | 1 ^ Օ Օ 6 ^ 1 Տ – 7 0 ^ Իձ 7 Լ Ֆ ր ^ € ^ . Բ– ՐՅռտ 1678-63
1951 Ե ր ե ք շ ս ^ ^ ի 13 ՓԵ ՏՐՈԻԱՐ
Խմքւագիր՝
Շ–
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
ա&էձւ
13 Րտ^ոքք
ԱԵՐ ԽՕՍՔԸ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՄԱ1^ՈԻՐ
ԼԵԶՈԽ
ո ւա կ.Ի սւո լ. -
Հ. Ա ովեաակա՛ն
Հայասաան
՜Ֆ
օրաթերթի
1951
յունուար
10^
թիլէն
մէշ, տեղեկութիւններ
կր
Հաղո րգո լին ուսուց չական
թո րՀ րգակցութ
եան
մ ր
մասին
1
Օրակարղր՝
^լեղուների
գասաւանղմ
ան
գրր–
ուածքր
գւղրոցներում՝
ընկեր
Ատալինի
լեղուա ^
բանական
աչիսաաո ւթիւննե
ր ի չո յսին տակ» :
Կր յիչէք
անչուչտ
,
Աթալին
չտրք մր Հարց–՛
պատաս թան ինե ր Հրատարակեց
անցեալ
տարի
լ
պարղե լով իր տեսո լթ իլննե ր լլ Լ^Գ՛
թեան
մասին :
ինչսլէս
^Հանճարեղ
»ին
բերնէն
եւ
է
ԳՐէէ^
ելած՝ որեւէ բառ կամ
թօսք , այս տեսու
թիւններն
ալ անմ իքա պէ ս ղարձան պատգամ եւ ուղեցո
յց ,
ի/ • Միութեան
ամբողք տարածութեան
վրայ ;
« վարղասլետն
ասաց» : Եւ աՀաւասիկ
մ՛եր
Հա յրենիքին
մ էք ալ , անոնք ոբ լմ ան երկու
տարի
անարղուած
, սեւ ցանկր անցած
է ին իբրեւ
րնղ -
ղիմաղիր
Մառի
լե ղո լա բան ա կան տեսութեանց ,
ա յմմ ան խնա
յ կր վա ր կա բե կեն
Հ անղուցեալ
ղիտ–
նականր։
Հաւատռրմօրէն
կբկ^ւելով
Աթալինի
բառերն
ու նաիսաղասութիւններր
:
Այգ մասին
կր խօսինք
առանձին :
Ուրեմն , խորՀրգա
կցո ւթիւն
մր
կատարուեր
է Երեւանի
մէք , քննելու
Համ՛ար
լեղուներու
ղա -
ս աւանգո
ւթեան
խնգիրր :
վիճա բանո ւթեանց
լձւթացքին
՚ իրենց բա ~
ոռվ
դիսկոսսիա
մաանանչռւեր
են
չաղաղակող
թ ե բութ իւններ
լեղունեբի
գասաւանղմ
ան գոր *-
ծռւմ » ;
Ներկաներր
^իրաւացիօրէն»
պաՀան քեր են
Հրատարակել
Հայերէն
բացատրական,
արմատա -
կան
գպրոցական
բառա
րաննե
ղաստրանների
Հայոց
լեղուէ
գասագրքեր » :
ր
եւ
8
10/"է
քերականութեան
Գե ռ ուրիչ գանգատներ
ել մատնանչռւմներ •
— « ԼաՆ չտիրապետելով լհզուին, ռրււշ դա --
սաառւնհր դասի ժամանակ խօսոնմ են քերականսւ–
կան սյսալնհրով, չեն ո ւղղ ո ւ մ աշակերտների ոչ -
՜նիշդ մտքերը, քերականական,
ուղղադրական
սխալները » ։
^ ՚ - Ր Ի չ
՚^էԼ ^էԻ աիբապետում
Հայերէնին
, այն–
պէս որ նոյն իսկ աղաւաղում
է աչակե րտնե րի
ճիչղ արտասանած
բառերր,
անփոյթ է
ուղղում
գրաւո րներր » ։
Անչուչտ
բարենչան
են ա յս կարգի
քննագա -
տութիւններր
։ Մ անաւանգ
երբ կր
կատարուին
Հրապարակաւ :
Ո՜ ԸՔ ՛ան
սրտառու
• յ ն գ,
յայտնոլի
^Ռոլթավէ
լի»գսլրոց
ի
Հայերէնի
գասա–
տուին
գէմ ,
Հմաքուր
Հայերէնով
չ ի խօսում
» յ
Արգ
, Երեւանի
սլա
չտօնա թե ր թ
ին
խմ
բագրռւ —
թիւնր
երբ Հրապարակաւ
կր յայտնէ
այո
՛էր ի ~
ՐՐ
,
ինք անՀրամետ
ուչագրռւթիւնր
ւմնե
կ՝
լ^ծայէ՞
,
Հմաքոլր
Համար
թերթր
Հայերէնով»
՛գրել.
Պ ատաս խանր կր ստանաք
աչքէ
անց
լզելով
Հ Աովետական
Հայաստան»ի
որեւէ թիւ • Որ եւ է
էք : Որ եւ է նիւթ : Նո յնիսկ
վերո
յի չեալ խռ րՀ րբ–
ղա կցռ ւթե ան նկա բաղ րութիւնր :
Ո՞ր մէկ տեսակր
կ՝ուղէք .
— Գպրոցականների սեսպուբլիկական շախ -
մատային տրադիցիոն չեմպիոնատը
ԼԱով.Հայաս
տան ,
11
Տունուար
, ^րգ էք, Ե– եւ Զ– սիւնակ) :
— կռմունիստական պարտիայի Սենա դեսլար–
տամենտի Փ ե դ եր ա ցիայի, նոյն դեպարտամենտի
Ունիտար սոցիալիստական պարտիայի ֆ ե դ երա -
ցիայի.––
(նոյն էք,Գ.
սիւնակ)։
— Աշխատաւորների դ ելե դ ա ցիաները ուղե -
ւորուել են դ է պի ււեսպուրլիդայի
պրեղիդենաի
ոեղիդենցիան :
(Նոյն էք, նոյն սիւնակ) :
Գեռ ^ստրատեգիական
րաղա , օկուսլացիա ,
պլացղարմ
(թ13Շ6 ճ՚ՁՈՈՇտ),
պրեմյեր - մինիստր
,
աղբես իվ բլոկ»
եւա յ ^ ;
Այսքանր
միայն
թերթի
մէկ
թիլին
լուրերու
բամնէն
՚. Այն ալ պատաՀաբար
։
Աւելի բախտաւոր
չեն միւս
էքերր։
Նոյն խառ–
նիճաղանճր
խմ րտղ րականէն
մ ինչեւ
յօդուած -
ներր,
տեսութիւններբ
, թղթակցու
թիւննե
րն ու
թարգմանութիլններր,
մինչեւ
անդամ գրախօսա -
կաններր :
Այն աստիճան
ոբ , անՀ րամե չտ է
բացատրական
բառարան
մ րն ալ Հրատա րակել
Հո եսպուբլիկա -
կան»
մամաւլին
Համար է
Ծ՛
ԱՀԱ
ԲԱՆԻ ՄԸ
ԳՈՀԱՐՆԵՐ
քՍոստացեր
էի քանի մր նմոյ^եր տալ Վ՛ թէ–
քէեանի
(ձԱմբողքական
Եբկեբ»ոլ
ճրդ Հատորէն
,
որ կր կոչուի
«Հո վ ա ե ար հ ո դ ւ ո յ , արձակ եւ ոտա
նաւոր ե րղիծ անք » ։
ՆՈՐ ՕՏԱԼԱՐ
հ/ԱՆ
՛Նռր
Օտալար, ս ո րմ ա կ իր , Հ ա յ \քամուլին պոլսա–
սական
(Ս՛ի հարցներ՛ մտիր ներս՛ Սենեակներուն հայ -
կական յ
Րարհւ, ո ղ ջ ո յն , օրհնութի՛ւն • • • Ամէն ղ ա ղ ո ւ թ
փառք Տիաո.ն ,
է Ու֊նի դ է թ հատ
մը անկէ, տուն նալսնական, ան -
է,
ական
՚ Որ չ ի բ ո ւր ե ր վ արդ անշուշտ, կը տարածէ հոտ
մը դսսւն • • •
ՎԱ՚ՆՑ
1»՚
Ս
Վանցին արք այ է հ ի մ ա , – Վան–
ցին այնպէս յ օ ր ի ն ո ւ ա ծ ՝ — Որ նայելով իր վ ըր այ
— Կը մրա ա ծ էք թ է Աստուած
Կէս մը արջ էն ո ւ
կէս մ՛ալ,— Շին^ ր է ղայն աղու է ս էն Եւ թ է
..դարերր անցեալ
Ուրիշ ոչինչ ըրա ծ են
Զա ր–
ք^–. դացնելէ ղատ
իր մէջ —. Ժ՚ ա ո ա նղո ւթիւնն ա յ դ
անվերջ :
- • . Աստուած հայ աղգը պա տժեց՝ • — Ջարդել
տալով Թո ւ ր ք ե ր ո ւն—- |՝ր մեղք ե ր ո ւն համար մ ե ծ ՛
— Ամէն տ եղի Հ ա յ ը բ ո ւն
Ր այց քանղի շատ
գայրացած,— է1ատ էր լե ցու ա ծ անոր դէմ*, — Ու
րիշ պա տիժ ու հարուա ծ
Մ՛ալ տ ուաւ ծանր ո ւ
դ ժխ ե մ
Ան աղատեց խւքբովին Եւ ա պրեցոլց
լոկ Վանցին • • •
Երկու
^քերթուածներէն»
ալ քանի
մր Հա -
տիկնե ր միա յն
Օրինակեցի :
Մնացեա
լր կրնաք փնտռե
լ եւ ճաչակել
, ոաա–
ւյաւո ր թէ արձակ : Ոաքի
վրա
յ եւ բե բանաբաց
I
–-4Հ/Ա
րմ
անալաԼ
, ղղուելով
կամ արգաՀատելով ;
թերեւս
առիթ
ունենամ
"ւբիչ
նմոյչնեբ ալ
ներկայացնելու
։
Անցողակի
կ՝ ուղէի
յ ի չ ե լ
նաեւ
լեղուական
եւ տպագրական
վրիսլակներբ
, որոնք կբ վիստան
բոլոբ
Հատորներուն
մէք :
ինչո՞վ
բացատրել
այս թավւթվւտծ
վիճակր
եւ
անճոռնի
ճաչակր
, որոնց գէմբանաստեղծ
ր
ինք
ալ պիտի
բողոքէր
ապաՀովաբար
, եթէ
յանկարծ
արթննար
։
ՎԱՀԷ
ՇԱՀԸ
Կ՝ԱՄՈՒԱՆԱՆԱՑ
ՖԱՐՈԻԲ
ԹԱԳԱՒՈՐԸ
ԿԸ
ՆՇԱՆՈՒԻ
Երէկ , երկուչաբթի
, տեղի
Ունեցաւ
Պարս -
կասաանի
ՇաՀին
ամ ուսնո ւթիւնր
առասպելական
չքե
ղութ եամ ր ,
18
տարեկան
աղքկան
մ ր՝ Ա արո
յա
ւ՚ոֆանտաբիի
Հետ , ռբ զաւակն է Պախթիաբի
ցե
ղապետի
մբ :
Միքաղգային
մամուլր
նկարագրելով
Հաբսա -
նեկան
օմիտր,
կր զրէ թէ Հազար թանկագին
քա–
րեր կր զ՚ս/ոլտրեն
չրքաղալեստր
որ
պաաբաստուած
է Փարիղի
Հռչակաւոր
տան՝
Բրիսթիան
Տէորի
կողմէ։
Այս վերքինր
մերմելով
յայտնել
չրքա -
ղղեստին
դինր,
բոեր է թէ ամբողքովին
ձեռքով
րանռւած է եւ թէ
20.000
վւետռւ րներ
դործածուած
են : Օղանաւ
մր \ռւկէս
թոն կակաչ, մեխակ եւ
ուրիչ
ծաղիկներ
փոխաղրեց
Հոչանտայէն
, արմէ–
ՔՐ՝
5600
տոլար : ԹէՀրանի
կոլիսյոան
պալատր
լեցուած է ա չխարՀ ի ամ էն կոդմ
ե
րէն Հասած
նբ–
լ է րնե րով։
կ՝րսոլի թէ Աթալին
150.000
տոլար
սւրմողռ ւթեամբ
քրաղուէս
ի վ
ե բաբ
կոլ
մ ր եւ ա–
ղ ամ անզակուռ
ղ բաս եզան
մ ր ղրկած է , նախա -
ղաՀ Թրում րն՝
1500
տո լարնոց
արծաթեայ
թան
կագին սկաՀակ
մր, Անգլիոյ
թազալորր՝
երկու
արծտթ
աշտանակներ
, Ֆրանսա
իր ամէնէն
րն -
աիր
զինիներր
եւն • :
Մ իեւնո
յն օրր Հաղո րղ ու եցաւ
Եգիպտոսի
թաղաւո
րին նչանտուքբ
Նե րիմ ան Ա ատրքի
Հետ ,
որ
17
տարեկան է, իոկ թաղաւորր
31
տարեկան
Ամուսնութեան
թուականր
չէ որոնուած
տակաւին
։
Ապագայ
թաղուՀին
աղքիկն է պետական
պաչ—֊Տ
տօնատարի
մր որ մեռաւ
անցեալ
տարի։
Վարչա–\
պետր , ՆաՀաս փաչա
, պաչտօնապէռ
ծանուցանե
լով
ն
չանա խօսո
լ թ իւն բ , յա յտարարեց թէ ^օգոս
տափառ վեՀապետր
իրեն կենակից
րնտրած է մո
ղո վուրգ ի ճչմ արիտ
զաւակ
մր , որ մողովբղ
ավար
կրթութիւն
ստացած է եւ ապրած
անբասիր
, ա -
ռաքինի
եւ չաբքաչ
կեանք մբ» :
^
^
ԽխատեսոէթիէԱ
աԱակԱկաւԱեոքՀէ
Այսօբ
Պելկրւսա կրՀասնի
ամերիկեան
ար -
տաքին
նախարարութեան
եւրոպական
դո րծե
բու
բամնին
փոիս - նախարարր՝,
Պ– ճորճ Փրրքինս
, որ
տեսակցութիլննեբ
պիտի
ունենա
յ
մ
արաքախտ
Թիթոյի
ել արաաքին
նախաբար
Պ • ՚Բարտէլի
Հետ
։
կոմինֆորմի
Հ
ետ գմտուելէն
ասգին
առաքին
ան —
ղամ^ւ է
Որ
Եուկոսլաւիա
կ՝
րնգունի
ա
յսքան
բարձրաստիճան
ամերիկեան
անձնաւորութիւն
մը։
Այո
Հանդիպում
ր
կրնայ
կենսական
նչանա -
կութիւն
ունենալ
այն տեսակէտով, թէ Արեւ -
մուտքր
ի՞նչ
օգնութիւն
կրնայ
բնծայել
Աուկո -
սլաւիոյ
, եթէ այս ղարնան
յարձակում
կրէ
իրեն
սաՀմանակից
արբանեակ
եբկիրներու
կամ այլ
իսօսքով
իյ . Միութեան
կռզմէ։
Պ ա չտօնա պէ ս , այս
այցելութիւնր
տեղի
կ
՛՚ունենայ
, որպէսզի Պ՝ Փբր–
քինս ծանօթանայ
Եուկոսլաւիոյ
կացութեան
Հեա է
Ամերիկեան
գիլանադէտր
Պելկրատ
կ՚երթայ
այն պաՀուն,
երբ Ուոչինկթրնի
կարդ
մբ չրքա -
նակներր
կր վախնան,
որ
իյ . Միութեան
ծանբօ -
րէն սպառազինուած
արրանեակնե
րր
Հոլնգա -
րիա, Ռումանիա
, Պուլկարիա
եւ Ալպանիա պատ
րաստուած
են արգէն
այս յարձակման
Համար։
Ա—
րեւմ տեան պետութեանց
ցանկութեան
Համ աձա յն ,
Մ՛ ՆաՀանգներր
սլէտք է աղդարաբեն
Մոսկուայի
եւ արբանեակ
եբկիրներու
կառավարութեանց
,
թէ իրենք անտարբեր
պիտի
չմնան
, եթէ
երբեք
յարձակում
գործուի
Եուկռսլաւիռ
յ վբա
յ է Եուկո–
սլաւ
մամուլր
արձագանգ
եղած է արդէն
, ոբ ա–
մերիկեան
կարեւոբ
Հ րա պարա կազի րնե բու , ռրոնց
կաբդին
եւ Ուոլթրր
Հիփմլ^ի
այս իմաստով
րրած
թելագբութիւններր
անՀրամեչ
տ դարձուցած են
Պ֊ Փրրքինղի
այս այցելութիւնր
:
Ե
ո ւկո
ս լաւի
ա չխանդամ
ակց իր
Հիւս • Աալան -•
տեանի
գա չինքին , բա յց ամ ե րիկացի
պաչտօնա -
կան բերաններ
յո լս յայտնած
են , ռր
յարձակումի
պարագային
, ՄԱԿր եւ մասնաւորապէս
Մ • Նա -
Հանգներր
պիտի
օզնեն
Եուկոսլաւիոյ
։ Անոնք
Հա
ւաստած
են թէ Եուկոսլաւիա
պիտի
յարդէ
ՄԱԿի
Հանգէպ
իր յանձնառոլթ
իւննե
ր ր
, եթէ Ռուսիա ,
Եուկոսլաւիոյ
վրայէն
անցնելով
արչալէ
Արեւ -
մբտեան
Եւրոպայի
վբայ է Այս պարագային
ՄԱԿն
ալ պիտի բերէ իր ամբողքական
աքակցռւթիւնր
:
ՆԱԽԱՐԱՐ
ՄԸՆ ԱԼ ԳԷՊԻ
ԹՈՒՐԲԻԱ
Մ • ՆաՀանգներու
արտաքին
նախարարութեան
Մեբձ աւոր
Արեւելքի
բամնին
վարիչբ,
Պ՛ ճորճ
Մէք Եի Անգարա
Հասած է, խորՀ րգակցե
լու Հա -
մար
Թուրքիո
յ արտաքին
նախաբար Պ •
Ֆուասւ
սլիտի
քննո լի Մ
Օտաւո
բ արեւելեան
պաչտպա -
նութեան
մ աս ին ".Ալս
Հ անդիպում
ի
լւն
թացքին
պիտի
քննուի
Ա ե րձաւո բ արեւելեան
պաչտպա -
նութեան
գաչինքի
մբ ծրադիրբ,
որուն
գործա -
գրութեան
ղե կավս^
ո
ւթ ի ւն բ
պիտի
ստանձնէ
Թուրքիա
տ
Հանդիպում
ր
կբ նկատուի
նախապաաբաստա–
կան
քայլ մբ այն խորՀրդամռղովին
Համար , ոբ
պիտի
ղումարուի
Պոլսոյ
մէք, վաղբ,
չորեքչաբ
թի, մասնակցութեամբ
Մօտաւոր
Արեւելքի
ամե–
րիեեան
դ
իւանադէտներոլ
ւ
Մ իքերկրականի
ամերիկեան
եւ
բբիտանական
%ալատո րմ ե
րու
ն վաղ ուան
մ
իացեալ
ռաղմ ափո
ր -
ձե րէն վերք , արեւելեան
Ատլանտեանի
եւ
Մի՜՜
քերկրականի
ամերիկեան
նալաբամնին
Հրամանա–՛
տարր, ծովակալ
Ռ՚՚սլրրթ
Բէբնին
ալ պիտի
մաս–
նակւլի
Պ ո լսո յ այս
իսո
րՀ րդամողռվին
է
Ա յս ռազմա փորձերր
ամ ենամ եծ
գործո
ղու -
թիւնր
պիտի
կազմեն
Միքեբկբականի
Համար :
ՈՒՐԻՇ ՆԱԽԱՐԱՐ
ՄԸ 6ՈՒՆԱԱՏԱՆԻ
ՄԷՋ
Մ • ՆաՀանզներոլ
օդանաւային
նախարարբ, Պ՝
Թամբս
Ֆինլէթրր
Աթէնք
Հասաւ
ել օր մը մնալէ
վերք մեկենցալ
Թուրքիա
: Աթէնքի
մէք տեսն ուե—
ցաւ ան վարչապետ
ել
պաչտպանութեան
նախարար Պ • Աոֆոլքլի
Վենիզելոսի
Հետ
։
Աթէնքի
ամ երիկեան
գեսպան
Պ– ճօն Փիւրիֆոյն
ալ
այ
սօբ Թուրքիա
կ
՛՚երթայ
մասնակցելու
Համար
Պ՛
Ֆինլէթրրի
եւ թուրք
վարիչներու
խոբՀբգակցոլ -
թիւններուն :
Պ՛ Ֆինլէթրր
, ոբ Հինգչաբթի
օր
մեկնեցաւ
Ուոշինկթրնէն
եւ ճամբան
Հանգիպեցաւ
Լոնտոն ե
ՓարԼւղ, կրքանայ
ղիւրացնել
ամերիկեան օդա -
նաւային
ցանցի
խարիսխներուն
ընգարձակռւմր
էւրոպայի
եւՄիքին
Արեւելքի
մէք։
ԱյնուՀետեւ
պիտի մասնակց
Լւ Պոլսոյ
մէք գումարուելիք
խոբ–
Հրգամողովթն
, Պ • Մ րք Եիի Հետ։
Այս
վերքինր
յայաարարած
է Անգարայի
մէք, թէ ^թուրքեւա -
մերիկեան
դո րծակցութիւնր
, անցեալ
տարոլրնէ
Լ՛ ՚Լ^Ը այնպիսի
Համեմատութիէնւնեբ
ստացած է ոբ
տեսնուած
չէր մինչեւ
Հիմա» :
Ֆրանքֆռւրթի
անցեալ
չաբթուան
մողովէն
վերք,
Պոլսոյ
այս նոբ մոգովբ
գրաւած է մ իքազ–
ղային
քաղաքական
չրքանակնեբռլ
լուբք
ուչա ֊
ռրութիւնր :
ԳԱՇՆԱԿԻՑՆԵՐԸ
ԿԸ ԿԵՆԱՆ
ԱԷՈՒԼԻ
ԱՌՋԵՒ
Բորէայի
մէք ՄԱԿի
ումերբ,
առանց
մեծ
դի
մադրութեան
մր Հանդիպելու,
գրաւեցին
Բիմ -
(Լուրերու շ«ր » ւ * տ ։ կ «Նթխւ 8 ք կարգալ Դ– է յ )
Fonds A.R.A.M
