ՀԵՐՋԻՆ
ԱՐԱՐՈղՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ
ԵՒ
ՃԱէհԵՐԸ
1սՄԲ–
— Թղթատարի յապաղման հետ1ււան -
քով,գ1յւԼ նոր ստացանք ք(/ւ
/.ճ
/«/^ձ^իԱ՚արտ ՅՕի թ ի
ւր, որմէ կը քաղենք հետեւեալ Աանրամասնու -
թիւնները, հիմնարկէքի վերջին արարսզութեանց
մասին —
Հիմնարկէքի
կրօնական
արաբողու֊թիւնը
րս–
կսալ.
խորՀ,րդալ.ոբ
լռութեան
մէք։
1)՝ամբրէ
արք՛
Սիրունեան եւ քաՀանայ
Հայբեբբ
օրՀնեցին մա -
աաղը,
ոբուն
աբիւնով
չաղաիուեցալ
Հիմնաքարր՛՛
Ապա
թանկագին
իրերն ու Հայաստանի
ափ
մբ
՚՝Ողը
պաբունակող
տուփր
, զոր յատուկ
թեք–
նիքօՀ
ամրացուցած
էբ րնկեբ Ա– ^իմայեան՝
ղր–
ուեցաւ
Հիմնաքարին
վրան
եւ,
ճարտարագէտ
Տոքթ
՚ Հ ՚ Շիրինեանի
տուած–
ուղզութեամբ
,
աշիաաալռրնեբբ
տզիւսոփ
ցահ՛ պաաեր
Հիւսեցին
անոր
շուրք : Ա րբազան
Հա յրր էէեփւիչով
Հարթեց
տուփին
վբայ
Լազաթր, իսկ <ճԱուսարԼր» Սշա -
կութային
Ընկերակցութեան
նախաղաՀ Պ՛ Աւե
տիս
ՁաղրճԼան
ղրաւ
բարձրտցող
առաքին
ա -
զփւսր
I
Հիմնաքարին
շուրք
բոլորուահ
պատուոյ
Հիւ–
բերն ու Հանգիսականնե
րր , փավւաքելով
իրենք
ալ
մասնակից
ՐԱ՛"է այս արարողութեան
, մէկբ ա -
զփւս մր, ուրիշներ՝ ափ մր շաղախ
գր ին
Հիմնա
քարին
փբայ :
կարճ գագարէ
մր ետք ընկեր Բ՛
Նտւասարղ–
եան րեմ բարձրացաւ
եւ յայտարարեց
, թէ մա -
տազր պիտի
արուի <^.Աուսարեր»ի Տունր
կառու -
ցանող
բանուորներուն
, իսկ ուրիշ ոչխար
մրն ալ
այս առիթոփ՝
պիտի
նոլիրուի
Գալուստեան
Ազզ՛
վարմարանի
Տիկնանց
իյնամ ակա
լո ւթեան
սանուց
սեզանին : Ցեաոյ
Հիմնարկէքի
Հանգիսութեան
աոիթով
ստացուտծ
զանազան
Հեռագիրներէն
եւ
նամ ակներէն
կարգաց
Ազեքսանգրիո
յ ՚Բազաքա -
կան
ժողովի
ատենապետ Պ • Մաբաիկ
ԶաբպՀա–
նէլեանի
չնորՀաւորակտն
Հեռագիրր ;
Ապա
րեմ Հրաւիրուեցաւ
Աեթբ
Օննիկ Ա՛ա -
ճառեան
,
որ խօսեցաւ
^Ցուսարեր»
Մ չակութա
—
յին Ընկերակցութեան
կոզմէ։
(Յառաջ
ճաոբ
տպած
ենք արղէն) : Ընկեր
Ն՛ Ջիմէնետն
երզեց
կոմ իաասի
^Հով՛ աբէք՝»ը ;
Հ ՚
6
• Գ • Երիտասարղաց
Ա իութիւնր
ներ -
կա յացուցի
չ կարգած էբ րնկեր
Հ ՚ Աւազեանը,
որ
կրցաւ կարճ, սակայն
ազգու
ուզեբձով
մր բա —
ցաաբել
այն մեծ ու կրթիէ դերըտգոբ
30
տարինե՛
բու
լնթացքին կատա րած է «Աուսաբերֆ
՝ մեր ե–
րիտասա րղութեան
կեանքին
մ էք : Տառախօսը
իր
ոլղեբձր
վւակեց
ե րիտասա րղութեան
այն Հասաատ
Հտլաաքով
,
թէ ասկէ եաք եւս , նիւթական
աւելի
նա
իս
անձե լի սլա յմ աններու
մ էք
,
Հ
Ցուսարեր»
պիտի չարունակէ
ազգային
Հաւատքի
ու սլա յքա
րի մ իքնարերղ
մ ը Հանղիստնալ
:
Հասարակութիւնր
պաՀ մը կարծես
փոխա —
ղրուեցալ
մեր Հա յրենի
լեռներր
, երբ րնկեր Եր
ուանգ
Ալեքսանեան
փոքր
սրինգի
մբ վրայ
նուա
գեց
կոմ իաասի
^կռունկ»ր
: Հարիւրաւոր
անգամ -
ներ լսուած
այս երգր
ունկնգրուեցաւ
միչտ
նոյն
ԿԻԳԻԼ
կաբօաով
ու Հա յրենի
օճաիսէն
մնացած
՝
քաղցր
յուչեբու
երափւերով
:
Ընկե ր Գաբրիէլ
Լազեան
խօսեցաւ
^Համ ազ -
գա յին»
Ընկե րակցութեան
կոգմ է , րրալ
ա յս կազ–
մակերպութեան
կարճ պատմա կանր եւ իբ ամփոփ
խօսքին
մէք արձանագրեց
անոր Յարգ իրագոր -
ծած
նուաճումնե
ր ր մ չակութա
յին ու
կր թական
մ ա րգե րէն նե րս : Այս կազմ ակերսլութեան
Համար
Հոգեկան
Հրճուանքի
առիթ է ^Յուսաբեր»
Ա %ա–
կութային
Ընկերակցութեան
Տան Հիմնարկէքր ,
րսաւ ճաոախօսը
, քանի որ ա յս Տունը
եւո ,
իբբեւ
ամուր
ու Հաստատուն
կոուան
մբ, կոչուած է
ծաո
III
յ ե լ ո ւ ագգա պաՀ պանմ ան եւ մեր
մ չակո
յթի
աճման
ու գարգացման
գործին :
Ը ն կ ՚ Հ ի
ԱնաՀիտ
Ամրիկեան
երզեց
ԱլեմչաՀի
« ծ "
սիրեցի»ն։
Հայ կարմիր
քՍաչի կոզմէ խօսեցաւ
բմիշկ
իր
ու անգ քւյ ա թանա սեան : Բանախօսր
չեչտեց
սւ յն
բացառիկ
գերր, որ Հայ կինը
ունեցած է մեր
պատմութեան
մէք, ոչ միայն
րնէրանիքի
յարկէն
ներս,
այլեւ
Հանրային
կեանքի
մէք։ Աեր մողո ֊
վուրգի
րաղմազարեան
գոյութեան
ու
պայքարին
մէք իր յատուկ
տեղն
ունի,
րսաւ ճաոախօսը.
Հայ
կինը , որուն կր պարտինք
աոաւելաբար
նոր սե -
բՈէնղ ին լեզուն , աւանղ ասլաչտոլթիւնն
ու ողին :
Վ^երքին խօսքր տբուեցաւ
Հ Նաւասարգ՛^ Ա -
կումբի
ներկայացուցիչին՝
բնկեր
Լեւոն
ՅովՀան
նէսեանի
, որ իր ողեւորութիւնն
ու
աչխաաանքբ
բերած է
«Յոէ
սաբեր»ի՝
Հին օրերէն
սկսած
, երբ
մեր թերթր կր Հրատարակուէր
տամանելի պայ-
մաններու
տակ։
Բնական էր անոր
յուզում
բ, երբ
այսօր
խօսք կ՝աոնէր
նոյն
թերթի
Հսկայ ու վւա–
ռաւոր
չէնքի
Հիմնարկէքին
աոիթով
Ընկերբ
՚/^Րյք
՚Ժքք
^
օբերր , երբ է֊՚Նալասարգ»
ակումբ
եւ պատանեկան
մ իութիւն
, կուսակցութիւն
եւ
թերթ,
բուորն ալ կբ գտնուէին
խոնաւ,
խաւար,
նեզ ու ամ էն յարմ արութենէ
զուրկ
սենեակի
մր
մէք։ Աակայն աւգ իսկ պայմաններու
տակ
երբեք
նուաց
չէր ա \խտտե ւու ել ստեզծաղ
ո րծե լո
լ
կամ–
յ^Շ՛– Եւ րնկեր
ՅովՀաննէսեան
այգ կամքր
կապեց
Ապէիւ
Ամէ՛ն
մողովուբդի
արցունքը
արգար
ար -
ցունք է , կ՛՚ըսէ
էիընան :
« Ւսկ Հա յ
մողովուրգի
արցունքը
ամէնէն
արդաբն ու ամ էնէն առատը»
,կ^աւելցնէ Ա ՚ ԱՀա
րոնեան :
Ագգ մը որքան
զաբգանայ
, յառաքգիմ
է քա -
ղաքական
մարզվւն
մէք, այնքան
աւելի խոր գի -
տակցութեամբ
կը գնաՀատէ
իը ցեղա
յին գո յու -
թեան
Հիմնական
արմէքները
բարոյական
ել
նիւ
թական :
Այս գիտակցութեամ
բ , ամէն տարի
ամէն
Հայ
դադութ
, տխրութեամբ
Համակուած
կը
ՏԻՀԷ
մ արտ
իրոսութ
իւն բ իր խնկելի
նաՀատակներուն
,
անոնց լնծա յա բե րե լով իր անխառն
սէրը եւ երախ—
տադիտութեան
պաչտամունքր։
կր յիչէ աննա -
խլնթաց
ա յն քստմնե
լի ոճիրր , յտւիտենական՝
ա—
ր ւււ
III
ր անոնց որ յղացան
եւ կազմակերպեցին
զայն :
11-24
Ապրիլ
1915,
Աուգի,
ոգեկոչումի
եւ
ուխտի
օր մ իանգամ տ յն :
Աուգ, մեր այն րոլոր
նաՀատակներուն
Հա —
մար , որոնք
ինկան
որպէսզի
ապրինք
մենք , որ–
պէսզի ազատագրուի
Հա յրենիքբ : Ոգեկոչում՝
յ ի
չատակին
մեր Հազարաւոր
մտաւորականնեբուն
որոնք
լքեցին
ամէն փառք,
գիրք, եւ Հանգիստ
ու
նուի րուեցան
մոգովուրգին
մ տաւոր եւ
Հոգեկան
դաստիարակոլթեան
, ազգային
զարթումի
, սաեղ–
ծագործութեան
վեՀափառ
գործին։
Ոգեկոչում
յիչատակին
բոլոր
ա յն ծանօթ եւ անծանօթ
Հե -
րոսնե բուն , ո րոնք ծաո ացան
բռնութեան
եւ խա
լարին
դէմ , Հաբթելոփ
Հայրենիքի
փրկութեան
ճամբան
։ Ոգեկոչում
յիչատակին
բոլոր
պաչաելի
մայրերուն
եւ քոյրերուն
, որոնք
կրցան
Հայ լն -
տանեկան
սրրութիւնբ
անաղարտ
պաՀել խեգգա -
մաՀ ըլլալոփ
քյփրատի
, Տիգրիսի,
Արտծանիի
քու–
բերուն
մէք։
Ոգեկոչում
, այո՝
րոլոր այն
բազմու—
թիւններուն
որոնք մաՀացան Տէր Զ^րի , Մ իքա -
գետքի
, Աուրիոյ
անապատներուն
մէք։
Աուգ եւ ոգեկո
չում , արցունք եւ յիչատա -
կում չեն սակայն
իմ աստբ Ապրիլ
11—24/5՛։
Ա՚՚/րԻւ
24.ր միա լն
Աեոելոցի
սովորական
օբ մը չէ : Այլ
Ուխտի օր առաւելապէս
:
Ուխա՝
Հաւատարիմ
մնալու ոչ մ իա յն
նաՀա
տակներու
խնկելի
յիչատակին
, այլ՝
մանաւանգ
այն անմաՀ գաղափարականին
որուն
Համար
գոՀ–
ուԵոան
ա
նոնք :
Այսօր երբ կ՚ողբանք
մեր նաՀատտկնե
ր ր եւ
ե րկի լզած ութեամ
ր կր իսոնարՀ ինք անոնց
յիչա -
տակին
առքեւ , միեւնո
յն ատեն
Հպարտութեամ
բ
կ՚ոգեկոչենք
վ^անն ուՀյւաաախր, ԳարաՀիսարն
ու
Տարօնը ,ԱուսաԼեռն
ու Ադեսիան ե
բոլոբՀերոսա–
կան քագաքները
որոնք
^այ
ցեղին
պաաիլբ
ղ,^^
ևեսին անՀաւասար
կռիւի
մէք եւ ղիւցազնօբէն
ին^
եան ազատութեան
ճամբուն
փբայ :
ԵԼ
սարսուռոփ կըյիչենք թէ այգ
ճամբանե^
րուն
փբայ
ինկան
Հայ մաքի եւ խօսքի
տիտան–
նեբր,
ԶօՀրապ,
եամակ, Վաբգգէս
Ակնոլնի
^
Զարդարեան,
վռամեան,
Վարուման,
Թլկատին–
ի Աիամանթօ, Աեւակ, Երուխան,
Տաղաւաբեան
,
ՇաՀրիկեան, եւ ուրիչ
անհամար
ծանօթ ել ան ֊
ծանօթ
փասաակաւորներ
, Հայկական
րազոլկի
^
մարտական
ումի
աննման
հերոսներ :
կր յիչենք թէ զիւցաղնամաբտր
չարունակ ,
ուեցաւ
Արաքսի
ափերուն
փրայ , Աարտարապատի
,
Վտբաքիլիսէփ
եւ Բաչ Ասլարանի
մէք ,
յանգելով
Մտյիո
28ի–իաոաւոր
թուականին :
Մենք այսօր՝
Ապրիլ
Կե՛ աօնենք ոչ
միայն
աւելի
քան մէկ միլիոն
զոՀերր
յիչելու ել անոնց
անյայտ
Հող իներո.ն Հեա մտովին
յարաբերհւե ֊
լու, այլ եւ անոնց
ղա.լավ.աբական
ին
ամրօրէն
կառ
չելու
կամեցոզութեամբ
:
Արգարեւ՝
ամէնէն
խոր յիչատակն ալ դատա–
սլար.ոուած է թառսմելու
, եթէ .ղիտի
չդաոնտյ
ագբիւր
ներչնչման եւ խորՀուրգ
այսօրուան
ու
վազուան
Համար :
Ամէն բանէ աոաք Հարկ է րմբռնել
մեր նա -
Հաաակներուն
րռնամ աՀ կորուստին
իմ աստբ
Գիտնալ թէ ինչո՛՛ւ
մեռան :
Անոնք մաՀր
զրկեցին
առասպելական
Հերոս -
ներու
քաքութեամ
ր եւ իսիզա իսո ւթե ամր , .քնալով
Հաւաաարիմ
Հայրենիքի
եւ ազատութեան
ղաղա -
փարին։ Եւ արար աչխարՀ
Հասկցաւ թէ անզէն
ու
ան պաչտ.գան , ղ ա րաւոր
ա յս մոզոփուրգր
կա -
րելի չէ պատմութեան
գրքէն
ք^ւքել աարադրո. -
թիւններոփ
ել քստմնելի
քարգե րաի :
՚Աոյնիսկ
մեր գաՀիճները
Հասկցան թէ՝ Հայ
յ ողովուրգր
, երբ կր կոտորակուի
իբբեւ
նիւթ
եւ
Հոզ, անկէ կրքաչէ նոր կենսունակութիւն
եւ ներ
չնչում :
Այս
բմբռնումով
կր մօտենանք
օրուան
ոգատօնին
ել այս րմբոնումով
օր մր զայն
պիտի
վերածենք
տզդտյին
Հպարտութեան
ել
Հայրենիքի
ւլ ազա վ.ա րասլա չաութեան
մ եծ
աօնին :
Վերւռզրոզ
Հայ մոզովուրգր
, լիովին
րմբռնեց
իր Հին ու նոր նաՀատակներուն
մււոանգոլթիլնը
:
Ըմ բռնեց թէ անոնց .ղայքաբով
ել արիւնռի
ստեզ–
ծուեց.սւ
իր այսօրուան
Հայրենիքր
ել նոբ թավ.ով
մը արծարծուեցաւ
իր մչակոյթին
իսարոյկբ : Այդ
մաոտնգոլթեան
չնորՀիլ է որ դագութներր
կը
պաՀեն
իր աղդային
ոդին ու ւքզացումնեբը,
վբս–
ւրաՀ ապագա
յին վրտ
յ :
Միայն
ա՚յսպէս
րմ բոնե լով եւ լիովին
ստանձ
նելով
նաՀատ.ոկներուն
մառանդոլթիէնը,
յարգած
կ՝բԱանք
անոնց ղո Հա բե րո ւթ իւն ր :
Բժ՛ ՏԻԳՐԱՆ
6՛
ԱԼԵ-ԲԱԱՆԵԱՆ
այն
Հողին , որմէ ափ մբ այմմ կր դրուէր
(ձՅու —
սաբեր»ի
ապագայ՛ Տան Հիմին
մէք : Ապա
բանա
խօսր
Հագիւ
ղսպելոփ
իբ յուզումն
ու արցունք -
ներր՝
յայտնեց
, թէ այսօբ «Յուսաբեր »ի
գոբծին
չուրք հաւաքուած
էր ամ բողք
Համ ա յնքր ելբո լո–
րր կբ բերէին,
իրենց
մ ասնակցութ
իւն ր
րնգՀանուր
գործին : Ա.ւոնց մէք էր նաեւ
Նիր իսթ Ակումբը
,
ոբ նամ ակ մը յղած
է ր օրուան կարգագիր
Յանձ
նախումբին
ել գումար
մր կցած
անոր
իր
լուման
չէնքի
կառուցում
ին գործին :
Հկեբսէս
ՇնոբՀալի»
Հայ կաթոգիկէ
Եբիտա -
սարգաց
Մ իութիւնր եւԱ ՚ Մեսրոպ
Մասնաճիւղր՝
կարղագիր
3 անձն ա իս ո ւմ բին
յա յտնած
է ին
իրենց
բարեմ աղթութ
իլննե րն ու չնո րՀ աւո րութ իւ^ւնե -
ՐՐ
^
Յուսաբեր »ի Տան Հիմնարկէքին
առիթով :
Ամէնէն
վերք
րնկեբ
Լեւոն
ՅովՀաննէսեան
յայաաբարեց
, թէ Հիմնարկէքի
Հանգիսութեան
առի թուի եղած
էին նուէրներ : Այսպէս
, Պ • ԶարեՀ
Աաղտյեան
աեղին
վրայ
նուիրած էբ
500
եգ՛
ոսկի։
Նմանապէս
նոյն օրբ Պ՛ Լեւոն Գաբագաչ -
եան նուիրած էր
50
եգ. ոսկի, չնայած, որ ար
դէն իսկ մասնակցած էր չէնքի
ծախքերուն
Համար
եղած
ինքնաբուխ
նուիբատուութեանց
:
Հանդէս
ը տակաւին
չ.իակուած
յանուն
ներ
կաներուն
Հեռադիր
մր յղուեցաւ
Արքունիք՝ Հա
ւատարմութեան
եւ երախտագիտութեան
Ղգա ֊
ցումներ արտա յայտելով
Ֆարուք Ա. թաւչաւո ֊
րին։
Հեռադիրին
լնթերցումը
ունկնդրուեցաւ
եր–
կտրատել եւ քերմ ծափեբոփ
I
Նոյն օրը, ա ւելի ուչ , ոմն նուիրեց
300
եգիպ
տական
ոսկի :
1950
Մ արտ
26/՛
հանդիսաւոր
ու իր նախլն -
թացր
չունեցող
ա րա բողո ւթ իւն բ
.իակուեցալ
Մամրրէ
արք. Ա իրունեանի
«ՊաՀպանի
չ»ով , ոբ
ունկնդրուեցաւ
յոտնկա
յս :
•
Հանդէսը
փակուած
յայտարարելէ
առաք
Ա րբազան
Հայրր
իր ուրախութիւնն
ու գոՀունա -
կութիւնբ
յայտնեց
օրուան
առիթոփ ել
մաղ -
թեց, որ նոյնքան եւ աւելի
ոգեւոր եւ ուրախ
մթ
նոլորտի
մէք կտատրուի
, որքան
կարելի է չուտ ,
աւարտած
շէնքի
բացման
Հանդիսութիւնը։
Հան
դէսր
վւտկուեցալ
եգիպտական
քայլերգով,
որ
գաչնակի
վբայ
նուադեց Օր՛ Ս՛ Ալեքսանեան
եւ
« Յառաք նաՀատակ »ով, որ
Հասարակութիւնր
եբգեց
յոտնկայս
։
Գեռ
մինչեւ
ուչ գիչեբ,
Հանդիսականներէն
չատ
չատեր , Համ ախմրուած
ա յլեւս
չծերացող»
,
սակա
յն յաւէւո
ոիրելի « Նաւասարդ »
ակումբի
«նեզ»
սենեակներուն
մէք, աօնեցին
Հայ Ոգիի
ու
Մչակոյթի
ապագայ
Տաճարի
Հիմնարկէքը
՚ "
ԳԱՎՈՒԹՆԵՐՈՒ
ԲԱԺԻՆԸ
« ՅՈՒՍԱԲԵՐ
»Ի ՏԱՆ ՄԷՋ
<տ
Յուսարեր »
կը յայտարարէ Մարա 25ի ի՛^–
բացրականով
« Մեր Տունը
— Հոգեկան
օթեւանը
պիաի
գտոնայ
բոլորին
, մեր րոլոր
գագութներուն
Տ
Եթովպիա
, Աուտան,
Լիբանան,
Սուրիա,
Ի–
բաք , Իրան , Յունաստան
, Ֆրանսա
, Մ իացեալ
Նա
Հանգներր,
Հար, Ամերիկա.
Մեր այս
գազութ՜
ներէն
իւրաքանչիւրր
իր անկիւնբ՝
իր սե.իական
սենեակր
պիտի
ունենայ
մեր Տան
մէք։
ԵԼ
այդ սենեակը ոչ միայն
իր անունը
պիաի
կրէ
I
այլեւ
իը քրտինքով
կաոուցուած
պիտի ըլ -
լ՛՛՛յ •
« Յուսարեր »ի Տան Ընկերակցութիւնր
ճչղած
է նաեւ
նուազագոյնը
այն գումարին
^ինգ
Հա–
բիւր
(500)
եգ. ոսկի
որ մեր գաղու թնե րէն իւ
րաքանչիւրր
.գիտի նուիրաբերէ
իր անոլնոէի
/ ք
սեփական
անկիւնբ
.քեր Տան մէք ունենալու Հա -
մ աբ :
Ու նաեւ
այս ձեւով
իբտլակից ու
գործակից
ղ աոնալու
Համաբ
այն աշխատանքին
ւՐէք, որ յա
նուն
մեր Ազղ ի ու Հայրենիքի
յաւերմութեան՝
վաւլր մեր Տունէն
պիտի
ծաւալի
դէ.ղի
աշիսարՀի
այն
բոլոր
անկիւններբ
, ուր չարաչուք
վւոթորիկ–
ներր քչած
ու տարած
են Հայրենակարօտ
Հայը՛"
ԵԼ
այս օմանդակութիւնբ
մեբ լնգՀ -
գործին՝
՚զէաք է որօր աոաք
Հասնի
մեզի,
որպէողի ան -
ցամ մր սկսուած
աշխատանքներր
կարելի
գառնայ
,արուն.սկել
անրնղՀատ՝
.էեր Տունր
իր
ամբողքա
կան ու ալարա
փփւճակին մէք օր առսք մեր տրա
-1
մադրութեան
տակ
ունենալու
Համար ։
՜\
Fonds A.R.A.M
