ԳԻՏԱԿԱՆ
ԱՍՈՒԼԻՍ
Անցեալ
Հ,–.զաեմէւեք.լ.%
լրացաւ.
րէսէ.՚.լ^^փոր ի
ծննգեան
իԵրսնամեակր
Հ
՚ (Տ • ՚իաչնազցութեան
Հ իմնագի
րնե
րի ,
ի ն Հ –
ս լ է ս
եւ. , առՀասարազ
, Հայ
յեղագոխազանների
կեանքր
Համեմաաարար
քիշ է ծաեօիք մեր
Հա -
սարաղութեան
:
Հ ա յ յեղալրոխականր
առաքինու–
թրԼնր
մրշսւ
ե ղ ե լ է Հաս եսաորլ.նլլ
. ղործել ա–
նաղՍ
ոլ
.կ
ՕՃ.
զո-էՈւ֊ել
ժողուԼրգի
Համար
. նրա
եսր,
անճնական
կեանքր
մնացել եՍ ծածկուած ԳԸ"Է
աչքերրց
: ՚քործր
րնթացքում ո՛վ կարող
էր մաա–
ծել
Րր յիչատազր
յալերժացման
մասին։
Ր^չ
գրաենք
սենք,
օրրնակ,
Հ
• էՏ • Գաշնակ
ցութեան
՝,րԱհաղիրների
զեանքից
Հ
Բրիսաափո -
րի
, ^Հալաըեանի,
1իոստուէի
կեաՍքն
ու ղործու -
նէութիւնր չաա
քիէ
ծանօթ
են մեր
ընկԵրների
լ ա յ ն շարքերին
,
ա յե ինչ որքան թրաաակա՜ե
^ ինչ
ուսանելր
օրրեակներ
զան նրանց
՛է ^ք– նոր
սերնգի
ղաս աիա րագո ւթեան
ու.
ներշնչմ ան ինչ
Հղօր
մի -
Լոց է նրանց
կեանքր։
Աասաւանգ,
՚Իրիսաափորի
կեանքր
, "րի
ամառօա
ուրուագրծր
կր
աանք
սաորեւ :
՝Իրիսաափորր
ծնու ել է ՚իուլթն
ղ աւաոի
՛Լե–
րին
Ագուլչւս
գիւղում՛
, 1Տօ9
թ • Հոկաեմբեր
1Տին :
փքաւոր
ծնողների
գաւակ
էր , փոքր
–,ասակից՝
որբացած
: Աւ մանկութիւ՝1ւից
արղ^ն
ճաշակել էբ
կեանքի
գաււնութիւններբ
:
ս օր ել աղգականեերի
^ոգած ութեամ
ր գիւ -
ղական
ղսլրոցն
աւարաելուց
յեաոյ
,
նրան
յաքուլ–
ուեց
մանել
է՚Րիէիլփսի
Ուսուցչական
ճեմ
աբանր ,
ուր
եւ սաացալ
աււա
քին
յե գափո
իւակա՝1։
մ
կրա
ու–
թիւնր։
/Ժ՜իֆլիսում այգ ժամանակ
կային
Հոչա -
կաւոր
(ԼՆարոգնայա—՚-Լոլեա^յի
միքաղգայիկւ
խբմ–
րե բբ • ՚Բբիսաափորր
գարձաւ
նրանց
գործօն
ան–
գամր : ՚Դարասլում էբ ինքնաւլարգացումուէ
,
կար
գում էրյեղափո Լսական
գր ա կան
ո ւթ
ի ւն ,
ուսում-
նաս
ի րում էր բե կե ր վյս լւ սւ կան պաամ
ութ իւնն ու
աեսական
Հաբցերբ ;
Աւարաելուց
յեաոյ,
1880^5՛,
՚Բբիսաափորբ
գնում է Հա յրենի
գիւղր
ուսուցչութեան
պաշաօ -
նով : Այսաեգ
պա յմա՚եեե
րբ
ուրի
շ էին •
Թիֆլփսի
«
մ իքագգա յնական ^բՀա յկական
մ իքավա
յրոււէ
Համակւում է աղգային
գաւլավւարնեբով
եւ երբ
3881^
ամաււր, գալփս է /^իֆլիս
, իր Հայ ու վրա
ցի
լնկեբներին
աււա
քաբ կում է ստեղծել « աղգա
յին
կաղմ ակեր
ւղո ւթիւններ^
: Աոա
քա ր կր չ ի րն -
գունւում
, բա յց մի աարի
յետո յ
1882/՛^՛ յ
Թ իֆ
էի–
սոլյէ՛ արգէն առաք
են գալփս աղգա
յին
թմ
բեր
Հանրախտ
, Հա յ ժողովյւգի
աղգա
յին շաՀե րին
նբ^
ուիրուելոլ
Համար–» :
1883
թուին
քծ՝իֆ լի ս ո ւյ1՛ ւլո -
յութիւն
ունէլւ բաւական
,գսրծունեայ
էւ
խումբ,
որ սլարասլում էրինք1։աղարւլացումով,
Հրատա —
բակում՛
էր թռուցիկ
թեբթեբ
, ւլինավա բժութե
ամ բ
էր պարապում
եւ բ^ւկերներ էբ ուղարկում
Թրքա—
Հայասաան
ուսումնասիրութեան
նպատակով
:
Երբ
1884/»
ա^ւանբ , ՝Բրիստավ։ոբր
նորից
ւլ ա–
լիս է Թիֆլիս
, այս կաղմակերպութիւնն
աբգէ^ւ
սկսել էրքայքայուել։
՚Լթսւ Հաւաքում է նրա րե -
կո րնե
րբ
մ շեց
ի բանուո
րնե
րի մի խմբակ եւ մի
ամբողք տարի պաբապոլմ է նբանց
Հետ,
սովորե—
ցնում է տար բական
ղբագիտո
ւթիւն եւ դինավաբ—
ժո ւթիւն
: Այս խմբից
գուբս
եկան
Հռչակաւոր Ա–
բարօն , Մարգտբ
վարժասչետբ
եւ ուրիշ
յեղափո—
խ ականնե
ր :
188ւ>^
սկիղբին
ււուս
կա ռա վա
ր ո ւթ
ի ւն բ փա -
կեց Հա յկական
գպբ
ո ցնե ր ր
400
գոլրոցի
գոներ
գոցուեցին
,
20*000
ո՚շակերտ եւ ուսուցիչ)ւեբ
փո
ղոց
նետուեցին
: ՝Իրիստափորր եւր1ւկեբներր
այս
առթիւ
բողոքի
թռուցիկ
Հ րատա բակեց
ին ,
րայց
Հայ
Հասարակութիւնբ
մնաց
անշարմ :
Զ " ՚ յ ր ո յ թ ի
օրր
գ ե ռ չէբ Հտսել :
1885
թ– աշնանից
մինչեւ
1887
թ–
ամառր
Բբիստափոբբ
Ա ոսկուա
յում է՝ ազատ
ունկնգիր
^ամ ալսարանում
: Այստեղ
նա ամբողք ապէս
նբ -
ւիրւում է գիտութեան
, տեսական
խնգիրնեբի
ու
սումնասիրութեան
: \ք իաժամանակ
գործօն
մաս -
նա կց ութ
իլն
ունի
Հայ ուսանողական
կեանքոլմ :
Ա՝ ոսկուա յի ու Պետրոգրագի
ա յն
ժամ անակ ուտ յ
ո ւսանո
զո ւթ
ի ւն ր բաժ անո ւած էր երկու
Հոսանքի՝
ազատամ իտներ կամ Հկոսմ
ո պո լի տնե ր՝^ եւ աղգա–
յիններ կամՀշովինիստներ՛»
: ՝Բ րիստափո
ր բ պաա–
կանում էբ առաքին
Հոսանքին
, ինչպէս եւ Ա իմ
ոն
Զալարեանն
ու Ա՚ոստոմբ :
Գառնում էր թիֆլիս եւամբողք
էութեամբ
նետւոլմ է
յեղափոխական
- կաղմ
ակերպական
աշխատանքի
մէք : Նախկին
խմրեբր
քա յքա
յուած
էին : Լաբկաւո
ր է ր ամ էն բան
նորից
սկսե լ :
Այստեղ էր նաեւ
Ո՚ոստոմր
, որի Հետ ՚Բրիստպ -
փորր
փորձում է Հիմնել
զազտնի տպարան,
րայց
գրամ
չի ճարլում
: իրենք
էլ Հազիւ
ղոյոլթիլ^ւ
էին
սլաՀում
կոպէկանոց
գասեբով :
կովկասի
Հա յութիւնր
ապրում
էր գաղավ,ա -
րական
խմորումների
օրեր– ամէն տեղ ծնւում
էին
գաղտնի
խմբեր
Թիֆլիս,
Երեւան,
Բագու,
Շուշի
, ել այլուր;
Ամէնքի
աչքեբր
յառած
է ի ն
գէոլէ
սաՀմանի
միւս
կողմր՛
թրքաՀայկական
Հաբց1։ էր րոլորի
զբաղումի
առարկան
: կովկա -
՚ԲոդիգոՍը
^ Հայ - Բոյժ ՝Տ»ի մէք աշխատակից
մր Համա -
ռօտակի
ներկայացուց
այս նոր գեղը։ Եթէ առ ֊
այժմ
անմատչելի է Հասարակ
ժոզովուրգին
իր
րարձր
գինին ու պատրաստութեան
գժոլարու -
թեան պատճառաւ
, սակայն
ի վերքոյ
այս ալ
փե–
նիսիլինին
նմ ան պիտի
բնգՀանրանա
յ անտաբա -
^"^"Ցարգ,
յօգացաւերոլ
եւ առՀասարտկ
յօգերու
կոԼւին
քորթիղոնին
զեզձային
բնական
նիւթր
րլ^
շուրք զգացուած
ցաւերու
Համաբ
բժիշկներու գե– Ա՚ոլէ։
Նկատի
ունենալով
որ մարմնական
ուրիշ
բբ կր կայանար
զանոնք
ամոքելուն
մէք։
Բժշկու–
գեղձերու
ներծռբած
բնական
նիւթերու
բուժիչ
թեան կամ գալուկի
պարագաներուն
, գեղին
ազ ,
գեցութիւնր
գագբելէ
վերք
Հիւանգներբ
գաբձեալ
կր գատապարտուին
իրենց
նախկին
անաանելփ
վիճակին : կարելի է Հետեւցնել
ոբ քորթիզոնր
կ^
կարօտի
լայն
ուսումնասիրութեան
, թերեւս
^ ն
բուժիչ
Հանգամանք
մր չի ներկայացներ
ու
միայն
մղիչ
ուժ մրն է մարմինր
օժտելու
ցաւին գէմ
"վ՚ոյքաբի
մ իքոցնեբով :
Միւս
կողմէ,
եթէ շտքարախտաւորր
իր >
նապազօբեա
յ
էնսիւ֊ւԻԳ
չ՚"փր կր կլլէ իբրեւ գար^
մանական
միքոց, յօգացաւէ
,տառապողբ
զրկուած
է գոնէ
առայժմ
նոյն եղանակին
Հեաեւելոլ–.
քք ^
րովՀետեւ
քիմիագէտնեբր
տակաւին կբ տարա -
թիւնբ
փորձած է զանազան
գեզեր
,
ծծումբի,
(էհւօ - <^^^^V^տ)
ոսկիի
բաղագբութեամբ,
ս ա լ ի -
սիլաթ֊5*էՀւ ,
նաեւ Հանքա յին
քուրե
բու թէ ղանա ֊
զան
ցեխերու
լողանքներ
որոնք նպաստած
են ցա–
ւե բր
մեղմ ելու եւ յաճախ
զանոնք
րուժած
ժամա
նակաւոր
կերպով թէ աբմատապէս
,
Համաձայն
Հիւանգոլթետն
Հնութեան թէ տեսակին
:
Եւ աՀա վյւայ Հասաւ
քՈյ1թիգււնը :
Այս Հրա -
շալի
գեղին
պատմութիւնր
Հետեւեալն է :
Երկար ատենէ ի վեր րմիշկներբ
գիտած
էին
որ ամենակաւոազի
ու. յամառ
յօգացաւերր
երե -
ւութապէս
կ՝անՀետանտյին
կիներու
մօտ
յ զ ո լ -
թեան
շբքանին։
Նոյն
երեւո
յթր կր պաբզուէր
նա
եւ
զալկային
^ւշէշոզսշ)
անձերու
մօտ։
Այսինքն
մտղձա քին նիւ թե բու արեան
մէք խաոնուիլբ
յաոաք
կր բերէր
ւս յղ խաբուսիկ
զարմ անում ր : Ա ակա յն
ղ ժ րախտաբար
, ծննզ աբերոլթենէ
փերք կամ գա–
լռւկի
| ս ա ր ր լ ր լ ս )
բուժումռվ
ցաւերր
գարձետլ կբ
յա բոնոլէին
: Ո" րն էր Հասարակաղ
տ յն նիւթբ
ռր
թէ
յ՛լ՛" թք՛ "՛ն
շբ քանին
ե», թէզալկագէմ
անձերու
մօտ
ւլ ալերու
անՀեաացման
ներքին
յեղա
շբք
ում
յառաք կրբերէր
։
Ուրիշ պարտզ ա յ մ ր եկաւ
բժիշկներր
առաք -
նո րւլ ելու
Հե տ աղօտ
ու թե ան
ուղիղ
ճանապտրՀին
վրա
լ : Անոնք •էէսստատած
էին որ
ղղայաղրկու—
թ իւնր
( ՁՈ6Տէհ6Տ16 է
կամ ղ ործոզոլնե
՛ւ՛ն
Հ ատուած
մր
(շհօՇ 0|)^^3է0^^^)
նոյնպէս կբ նպտստեն
ցաւե -
բու
ւ ս ՚ 1 ւ Հ ե տ ա ց մ ա ն : Այս երկու պարտգանեբուն
ալ \
անղ ր — ե րիկամն՚ւ՛
յին
ղեղձերոլ
խթանումով
Հոբ—
մօններոլ
ղ ե րւսրտագրութ
իւն մր յաոաք
կուղ ար :
Կր նշւսնակէր
ի։/է ւյաւերու
եբեւութական
բոլժման
^
պատճաոր ա բլ ղեզձերու
արտազբած
նիւթն
էր։
Եւ
շնորՀիւ
Ամերիկացի
քիմիագէտ
Ճ
6
ՈՃՅ11^ 1948–
ին
ւրոնւււեցաւ
՛ք 11|1թի(լ1ւ(ւլ1
որՀամաոօտագրու
—
թիւնն է ղործարտնալին
նիւթի
մր քիմիական
ե բ–
կար տտրազին :
Ամերիկս՚ալի
ւլ իտո ւ^ւ^ւե ր ր ալս գե։լի՚1ւ
գարմա—
1ւական նաինէսկսն
փո րճե ր ր կաւոարեւղին
յօգացա—
լի
ծա^ւր եւ Հինցած
վիճակ
ներկայացնող
պարա—
ղւսներսւ
՚իրտ
ք : Ե^՚թականերէն
շատեբ
տաբիներով
անկողին
գւսմ՚ատծ
ու ան շա բժութե
ա՚1ւ գատա
—
պա բտուած
է ին : Ար՛ք ի՚–նվ>ր տնպաս
ելի ո, քաքա–
լե րիշ եւլաւ : Փորձի
ենթարկուած
ք՛ո բ՛ր
Հ
իւ՚սնգ–
ներր մռտաւ IIրաւղէII քտոասուն
օրուան
զաբմա -
նումի
շբքսւնէ
մր ՚/երք
րուժուեցան։
Գժրախտա -
բ՛որ , շատ շո։ ա ոլաբղոլե ցա ւ որ , ինչպէս
լղու —
յատկութիւնր
կր կիրարկոլի
մօտաւռրապէս
մէկ
միլիկրամի
չափով
մինչգեռ
քորթիզոնր կրզոր ^
ծածուի
Հարիւր կամ
2
Հարիւր
միլիկրամ
Հա -
մ եմա տ ութեամբ :
Այժմ փորձազէտներբ
Հարց կուտան թէկա -
րելթ է արգեօք
քորթիզոնով
զարմ անում բ եր -
կարե լ անորոշ ժամանակով
ու կարեւոր
քանտկոլ–
թեամր
մբ։ Անոնք կր տարակուսին թէ
գեղձերու
գերաբտագրութիւն
մր Հետեւաբար
նաեւ
շնչե -
բակային
րարձր
ճնշում
մբ յառաք
ղայ ռւ
թերեւս
կիներու
մօտ
գերութեան
եւ գէմքի
մաղերու ե -
րեւում :
Հետազօտի^երբ
կրխռրՀին
նտեւ
մաբգկայի՚ւ,
մարմ ինբ
մղել աբտագրե
լու գարմանումի
բնական
նիւթբ՝
գեղձերու
միքոցաւ։
Նոյնպէս կր փորձեն
քորթիղոնբ
ստանալ
Հասա րակածա
յին կտրգ մր
բոյսերէ :
Մօտիկ
ապ՚սղան
ց՚՚յց
"լիտի
՛ոայ թէ " ՛ յ "
ղ իւտր
որք՚ոն
կարելի
սլիաի
րլլայ
օզտագո րծե լ
յօղ ուտ մարգկա
քին ւսռող Vապա Հութեան :
ԳՈՒՐԳԷՆ
ՊՕՑԱՃԵԱՆ
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ
ՊԵՏԱԿԱՆ
Մատենագարանին
մ էք կր գտնուին
ամ էնէն
մեծ եւամ էնէն
փոքր
Հայե րէն ձեէւտղ իրներր :
Հսկայ
ձեռաղ իբբ որկբ կոչուի
^Տօնական
ճաորնտիբ^,
ղրուած է
1204իյ>
ել այնքան
մեծ է
որ սոփ ո րական
սեզանի
մ ր վբա լ կարե լի չէ տե -
ղաւորել
: Աոանց
կողքի կր կշոէ
30
քիր՛ եւբազ–
,|
կացտծ է
030
թերթ
մաղաղաթէ
: Այզքան
մազա–\
ղաթ
ունենալու
Համար
Հարկաւոր է նոյնքան
ոչ– ՚–
խո րի
մորթ :
^
Գիրքր
Հաւաքածոյ
մբն է ղանաղան
ճառերու։
^
Լուսանցքներր
ղարգարուած
են
մ ան րանկա ր չու
– \
թեամբ
: Զեոտղիրր
ղբոլսւծ է Վարղան
կարինե–
ցիի
ձեռքով
երեք տարուան
րնթացքին
: Երբ տէ–
րք՛ Աս՚ոուածաոէուր
Բարերտցին կր
բանտ՚սբ -
կուի, կր րռնաղրաւոլի
նաեւ այս
թանկաղին
ձեոագիրր
: Յետո յ բերուած է Մ շոյ Ա • %ազար
վտնքր :
Ամ՛էնէն
փոքր
ձեոաղ իրր տօնացոյց
մրն է ՛լ րբ–
ուած
1434/՛*՛
կաֆա
(իդիմ) : Ջեուսղ իրր կր րաղ
կանայ
103
թերթ
մաղաղաթէ
, աւելի
փ՛ոքբ է
/ուցկիի
սովորական
տոււիէն եւ կաղմ ով
միասին
կր
կչ՚՚է
39
կրամ • Լուսանրքներուն
մէք կանք"Աղ–
մադոյն
նկարնե ր եւ զա րգագրեր :
ոաՀա յութ իւնր
աենղ աղ ին Հ եուե ւում
է ր թ րքաՀա յ
եւլբայրների
տանքանքներին
եւ ՚քիքոց
էր
փնտռում
օղնութեան
ձեոք
մեկնելու
նրանց։
1889^
վե ր քե
րր , Թիֆլիս՛"
մ կաղմ ուեց « Ե ք՚ի՚ոասարգ
Հա -
յուււտան » ղաղտնի
րնկե րո
ւթ
իւն ր , որյետո յ րս–
տաց՛ո է
«/•»
ժնինոմե րա յի Լսմբակ » անունր
: Ա
ր՛ս
ծքւագրի
Հ իմքն
է ր քԺրքաՀա յաստանի
քաղաքական
ե I ան աե
ս ա կան
աղատութիլնր
1890/՛
"ԿԻ
՚ԼԲՐ )
ա րւ կազմակե րպո I թե ան կոզմից
ԹրքաՀա
յաստան
ո
1
ւլ ա ր1լոէ ե ցան Ա • Մարգաբեանր եւ
3՛
Արղութ -
ե անր : ՚քլո յն թ ո
լա
կան
ի ամ առր
տեղի
ունեցաւ
կար
ինի
ցոյցբ
, որ անօրինակ
խ անգա վտ ռո
ւթիւն
առաք րե րեց կով կա սում
, « Զտ յնր
Հնչեց
էրղրոլ–
մի Հաքոց
լեռներից՛»
• • • Առաքին
անգամ
էր , որ
Հայր
կազմակերպուած
գիմագրում
էր
թուրք
կառավարութեան
• աոաքին
անղամ էբ աղատու -
թեան
Համար
արիւն
Հոսում
: Եւրոպական
մա
գիլ
կր եղ՛ս՛
կռւկոլնեանի
իսմրի արշաւանքր,
որբ
ղո Հ գնաց
ո ուս կառավարութեան
նենղ ամ իտ քա–
ւլաքականութեան
: Ալեքսանգր
Երրորգի
էսաւար
ոէակցիայի
օրեր
էին։
Հայ ժողռվուրգն
ու Հայ
մ ատւո րկա անո
ւթի
ւնր
Համ՛ արւում
էին անբարե -
յոյս։
Ակսռւեցին
խստութիւններ
եւ ձերրակալու -
թիւննե բ •
1891^5՛
ձեբբակալուեց
եւ
Բրիստափորր
եւ
՚քէկ տարիով
աքսորուեց
Բի^եւ
, ուր աքսոր -
ուեցին
եւ Ա՛ Զաւարեանն ու
3՛
Արղութեանր։
Աքսորի
մէք Բրիստափորր
կաղմտկերպեց
<Տ.ԳրՕ -
շակ»ի
երրորղ
Համարի
Հբատարակոլթիւնր
Ո՛ու–
մանիայում, եւԶաւտրեանի Հետ մշակել
^՚*՚ձ ~
նակցութեան
ծբագրի
նախա գիծ բ ;
1892/՛^
տեղի
ունեցաւ
Գաշնակցութեան
առա
քին
բնգՀ • ժողով ր , որՀաստատեց
կուսակցու -
թեան
ծրագիրբ։
Բրիստավւորր
լնտրուեց
Բիւրո յի
նղ֊ամ եւ շարունակեց
ղեկավարել
կուսակցու -
գիտութիւնր
ուշաղրութիլն
թեան
գործերր,
առաւելապէս
Ա. Զ
գարձրին
այս գէպքի
վրայ։
կովկասր
ցնծութեան
մէք
էր • Հա յաստանի
աղատութիլնր
Համ
արւում
է բ
մ օտալուտ :
Ն" յն
1 890/՛
ամառ ր Թիֆէի" էր
Հաւաքուած
Մ " II կ՛" ա քի եւ Պետե րբուրղի
ո ւս ան ո ղո ւթ
ի ւն ր
Ա յս գէ "քքե լ՛ի տպաւո րութեան տակ
ՀԵ
բիտա–
սարղ
Հա քաստան՛դի
նախաձեռնութեամբ
մ իաք է
աո աք
ղ ալիս
մ իացնե
լու
բո
լո ր
յեղափո
խական
իւոէմբերր ու կաղմ ակե րպո
է թիւններր
1
յեղափ-
կո I աս կ ց ո լ թե ան
մէք։
Տեղի
են ունենում
ժողով—
նեբ
, IIրոնցիւլ
ծնունգ է առնում
Հա
ք
Յեզափոխա~
՚ կաննե
րի
Գաշնակցութիւնր
: Բրիստավւորր
ողին
էր
՛ո յղ. Ժոզովնե
րի ել նրա վա
յե լած
Հեզինակոլ -
թե ան
շնորՀիւ
զ.լուխ եկաւ պատմական
ա յգ
գոբ–
ծր։ ^
Գաշ^ւակցու թեան
աոաքին
ձեոնարկներից
մէ–
նի Հե,
միասին։
Ո՚ոստոմբ
Հիրնեւում էր եւ վաբում էր
« ԳրՕէակ
»/ւ
խմրտղրոլթիւնբ
;
1894
թ •
""ՂԲԻքիՅ
սկսած
Բրիստափորր
էւտանձնում է «.Նովոյէ
Օբոզրենիյէ՝»
տղատական
թերթի
"ՐԲ"՚Գրիչի
ոլաշտօնբ
եւ իր ամրոզք
ազատ
ժամ անակր
նուիրում է Գաշնակցութեան
:
1895/՚յ՛ ,
Թուբքիա
յում
տեղի
ունեցող
գէ՚Գ ՜
քեբի
՚/րայ,
ռուս կառավարութիւնբ
կովկասում
ղ/ւմեց
նոր խստոլթիւնների
: Հոկտեմբեր
24։ին ,
շատերի
Հետ,
նորից ձերբակալուեց
եւ ՚Բբիսաա -
վ՚որր ու Հենգ ամիս Բաղոլի
բանտում
պաՀուելուց
ւետոյ ,
1890
թ • Մ արտ
23^5՛ ,
աղատ
թողնուեց
2000
ր՛ երա՚խաւո
րութեամբ եւ Թիֆլիսից
չՀեոա–
նու
ք է; լ
սլա յմ անով :
(Մէւացեալը յաջորդով)
Ա– ՎՐԱ8ԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
