*8
ԱՌԱԶ*
ԳԻՏԱԿԱՆ
ԱԱԱԻԼԻԱ
ԱդիակաԱ
օդաԱաէեդ,
Հելլենական
աւանգութիւն
մը կ^շ"է թէ ՚" ֊
ռ-աչթ
թռչող
մաըգիկը
եղած
են Կրեաէէ
նչանա–
՚ ֊ " Ը լ՚սբէլրէնթոսին
ճարտաըաղէա
Գեաաղոբն
ու.
իր
ոըղին՝
իկարեւա
, որոնք րանտարկու֊ած
էին՛
այղ
լա րիսր ին թո
ս ին մէք, Ա ինոս թաղաւորին
Հը–
րամանով
։ Փետուրէ
թեւեր Հաստատած
իրենղ
ուսերուն
վրայ,
անոնք թռան
ու աղատեցան
րան–.
տէն • սակայն
իկարէս չատ մօտեղած
րլլալով ա–
րեւուն
անոր քերմ,.ւթենէն
թեւերուն
մոմր
Հալե–
ցալ ուան քաւեց
իր անխոՀեմ
ութիւն
ը , ծովյը
ի յ
նալով
... I
Այգ
անծանօթ
մամանաէլներէն
վերք պաա -
մութիւնր
կ՝արձանագրէ
ֆրանսացի
Մոնկոչֆիէ
եղրա յրնե րուն օգա
յին
թոիչքր
, իրենց
Հնա րած
օ–
ղապարիկով,
երր
1783^5՛
ի ներկայութեան
սկեպ–
աիկ , Հետաքրքիր
բաղմութեան
մը Օ ղ ը կր րաըձ–
րանա
յին անթափանց
կտաւէ
չինուած
խոչոր
ղունգի
մր
մ իքոցաւ
որուն պարունակած
օգր նա
իսապէս տաքցուցած
էին : Գո րծնական
աոաքին
քայլր
նետուած էր արգէն։ կր մնար
զայն կատա
րելագործել։
ԱյնուՀետեւ
երկար է չարքր
օգային
վեր ելքի
ա ս տ ի ճ տնա կան
յառաքգիմ
ութեան
Հա-
մ ապաաասխան
չինո
լթ իւննե րուն :
Առաքին մեծ պատերազմէն
առաք Աանչր կտ
րելու
աոաքին
յանգուղն
վւո րձր կը
կատարէր
գարձեալ
ֆրանսացի
մը Պլէրիօ : Իսկ
պատերազմ
մը եկաւ
յեզաչրքե
լու օգանալ
ա յին ճար տարտղի -
տութ իւնը եւ օդանաւր
գարձաւ պատե րագմ ական
կասկածելի
ղէնք
մ ր որնպաստեց
րանակներու
յագթանակներուն
: Օգանաւային
ճարտարար -
ուեստր
օդանաւին
տուաւ
նո րադո
յն ձեւեր
ու
զայն
օմտեց
արագութեան
^տոկունութեան
ու
թեթեոլ–
թեան
առաւե լութիւննե
րով։
Այմմ , արդիական
օդանաւին
Համար
սաՀման
չկայ։ Ան կրնայ
երկրագուետին
չրքանր
կաաարել,
ծառայել
մարդկութեան
յառաքգիմութեան՝
զա -
նազան Հետազօտութեանց
մէք, խուզարկելով
կոյս
անտաոներ
, անծայրածիր
անապատներ
, րարձրտ–,
րերձ
լեոներ
, րեւեռային
ձիւնապատ
աարածու
թիւններ
, օգայեն
րարձր խաւեր, ու ովկիանոս -
ներ։ Անեթէ իր արտաքին
երեւոյթէն
մաս մր կր
պաՀԷ
1914/՛
նախատիպարներէն
, սակայն
ներքին
կաոուցոլածքի
ուրիչ
մանրամասնու
թեանց մէք
րաղղատութեան
ոչմէկ եզր : Օրինակ ,
չարմիչ
յ
՚ւմր
արտագրոզ
մեքենան
ունի– չատ րարդ կա -
•0
-ռա.ցո ւտծք~, մ ր : Օղ
Ա
՛նալի
• մ ր տրաղ ութեան
յ
/^՚յ -
ւելումը
առաւելապէս
կաիսոլմ
ունենալով
ումի
արտագրեչ
մ եքենայ/ն
ց լանաձեւ
խոզով
ակնեղւոլ
թուական
առաւե
լու թենէն , ա յս
վեր ք
իններուն
յաւելում
ր եւս կապու ած է կարդ մր
գմուարին
Հարցերու
լուծ
ման Հետ ։
Մինչեւ
այմմ օդանաւր
իր
թռիչքներր
կր
պարտէր
նաւերէ փոխ առնուած
պտուտակա
լին
թեւե
րու
փո թո րկոլմ
ին , որոնց
>նորՀ իւ թօնե
րու
ծան
րու թեամ
ր խո շր ր զանգուածներ
գիմ ագրե լոփ
օգի
ճնչում
ին ու երկրի
ձգո զական
ումին՝
կր
թռչէին
գիւրութեամը։
ԱՀա քանի
մը տարիէ ՝ փ
փեր զանազան
երկիրներու
օղային
ճարտարա -
ղէտնե
ր ր եւմասնաւորապէս
Անգլիաց
ինե
ր ը եւ Ա–
երիկացիները
սկսած
են կառուցանել
օդանաւեր
առանց պտուտակային
թեւերու։
Այս տիպար օդա
նաւերը կըթռչին
պարգապէս
Հեզուկ
,
կազային
ել
ա
յլ
նիւթե րոլ Հակաղգե
ց ութեամ
բ սաաց ուած
կագերուն
ումդնօրէն
մեքենային
ղէպի
զուրս
մզումոփ,
(& ւ շ Յ Օ է ա ո ) :
Առաքիննեբուն
վբայ
ունին
կարւլ. յ ը առաւե
լու
թ իւններ՝
արաղ ութեան
, վե -
ւ՛ելքի ել վառելանլււթի
խնայողութիւն
:
Իրենց
արա
ղութ րւնը ա յլեւս չէ սաՀմ անա փակուած
եւ
կրնան
կազին
արազոլթեան
մօտենալ։
Արգէն
փո րճուած են ա յս կարգի
օգ անաւե
ր , ո րոնց ա–
ր ա ւլս
լ թ ի ւն ր կլլ մ օտենա
յ ձա յնի արագութե
ան :
Ա՚յսո ւ-՚անգե
րձ պէտք է ըսել որ ժամական
900
քիլոէէ եթրէն
աւե
լի արագ
թո չող օդանաւերու
չփ՜
նութիւնր կր պաՀանքէ
20Ս
300
մասնագէտնե -
բու
գորձակցոլթիւնը,
կարենալ
լուծելու
Համար
ձե ւերու եւ չինո
լթ ե ան եզանա կնե բու չատ
բարդ
Հարցեբ :
Հակառակ
փե րքե րս պատտՀած
յաճախագէպ
օգային
գմբախտ
աբկածնեբուն
, օդանաւը
կրնեբ–
կայանա
յ
մ արգկա
յին
Հ անճարին
եէ. ճարաարու -
թեան
Հ ո յակապ
նմ ո յ չնե
րէն
մին
յ
•. . ՆԻ ՀՐԹԻՌՆԵՐԸ
V ՚ .;
Ամե րիկաց
իք
Գերմ անիան
գրաւելով
, Հոն
զտան
չրնռւած կամ կիսալարտ
V2
տիպարի
Հըբ—
թ իռնե
ր , որէւնք Ամերիկա
վւո խադրուե
ցան
ու են
թա րկո
ւե ցան ե րկար
ամ իսնե բու
յատուկ
քննո
լ -
լժԼաՍ էււ փորձարկսէ
թեան
յ
Փոբձաէւական
այդ չբքանէն
փեբք անոնք
յե -
1
զա
չբ քեցին
նաեւ
տ յգ
մ ասնտւլիտո
ւթիւնը
ւ
Վե րքե րս
ամերիկեան
բանա
կը կատարե լա -
գոբծեց
նոր Հբթիէւ
մր,
« ՝ ^ ՁՇ ՇՅԲ01Ձ1»Հ» ,
Որ յատ–
կացուե ցաւ
զանազան
փորձե
բու
Տ
Իսկ
ծուէա
յին
բանա կը իր կարէէին կաւո ա րե լագո բծեց
« ^ 6 թ -
էսո6»Հ«:
Աոաքինր
300
քիլօ կր կչոէ , իսկ
երկրոր–
դը՝
4300
քիլօ։
Մինչ,լեռ
\Լլն կր կչ.Վր
13.00Ս
քի–
լօ : Նէփթուէւը
թկ եւ պա չտօնապէս
օւլ.տյի՛ն
էէեբին
խաւ ե բու
Հ եաազօտո
ւթե անց յատկացուած
է , սա
կայն
կրնայ
զինուորական
նպատակներու
ծառա —
յել։
կրնայ
380
քիլոմ
եթր
գէսլի
երկինք բարձրա -
նալ
, առաւե
լութիւն
մը \ Հի վբա
յ որուն
բարձ -
րութեան
աստիճանր
| 30
քիլոմեթր էբ իսկ Ամե -
րիկաց իները
ղայն կատա րե լագո րծե
լո^է
յաքողե -
ցա՚էւ միԿւչեւ
1 էՅՕ
քիլոմեթր
բաբձրութեան
Հաւ/ցնել։
Ամ ե ր իկաց
ինե
ր ր ա յսքանով
չեն գոՀանար ել
Գերմ անացիներու
նմէեն կր վւորձեն
ն՚էյն առաւե
»-
լութիւննե
բով
աւելի
ծ անր
Հ րթիռներ
.^յնենալ
, ա–
ւելի
աւերիչ
յատկո
ւթ իննե րով ...
ԳՈՒՐԳԷՆ.ՊՕՏԱՃԵԱՆ
ԵՈՒԿՈՍԼԱՒՒԱ
քսան
միլիոն
տոլարի նոր
փո իսա ռո թիւն
մ ր ստացաւ
Մ • ՆաՀանգնե
բու Աբ–
տածման
գրամատունէն
, վճարելի
եօթր տա -
րիէն :
ՋԸՐՋԻԼ,
մասնաւոր
տեսակցութիւն
մը ունե—
ցալ
թաղաւորին
Հետ, քազաքական
կացութեան
մասին։
Ամէն
միքոց
ձեոք առնուած էբ, տեսակ
—
ցութիւնր
ղաղտնի
սլաՀելու
Համաբ
է
ԿԱՊՈՅՏ
ԽԱԶԻ « Օ Ր Վ
ՇԱՀԻԼ
Այս անգամ,
մեր չրքանի
կապոյտ
էէ1քսչի արկթսներն
էին որ լեցուցած
էին
քազաքա–
պետարասր
սրաՀր,
էըևսց աւաեգակահ
«Սր»ը տօ
նելու
Համար
։
Աիբք՚լէ
«Յառաք»
, անձնապէս
ծանօթ րԱա -
լ՛՛՛լ
ր՚՚լ՚՚րրն
ալ րնտանեկան
կեանքԼն
եւ
ւլբազում–
ներուն եւ մօտ^ն
տեսնելով
րրենց
Հանրա
յրն աչ
Լսա տանքը ել մանաւաեդ
գուըդսլըանքը
իրեեց
կազմ
ակէւ
րպութեան
Հանդէսլ,
չեմ կրնար
չյայտ^
նել
իւէ Հ րացումս ու յտրգաեքս
այս ա
չիսաաաւոբ
ոէ ազգասէր
տրկիննեբուն։
Անոնք օրերով,
թոգած
իրենց ան՝,ատազան
գործերը,
րրենց կալվւ
մեքե–
նտնեբը
, պատրաստութրւնՍեր
կը տեսնեն
, ոբ -
պէք՚ւՐ
իրննց
«Օր»ը
ԸԱայ,
վայելուչ.
Հաճելէ
ել
արղլ՚ւնաւոբ :
1^5՛
որ չքաւորն ու ՝,լււանդը.
Հայ
ս անոլկն ու կարօտ
ուսանողը
իրենց
այս
ձեռ -
նա բկնե րով է ոը պիտի
ն պաս տաւո
ըո
լին
ինչպէս
մԼւչտ, այս անգամ
եւս Հ.
3–
Գ՛ Նոր
Անրունղ ը ստանձնած
է բ գե զա րո
ւե ս աա կան բա -
՚ Հ
^յւնը : I՛ բացակա
յութեան
քանի
մը երէց
անդամ
անւլամ ո ւՀ րնե
բու
կամքէ անկախ
սլաաճառ -
նեբով
« Նոր Աերոլնգֆրն
կրասերները
չնոըՀիլ
իպբենց ուսուցիչ Պ • Ս եսումենցի
քանքեբուն
, ճեբ–
էէտկե րես դուրս
ելան
իրենց
պա
բտականութեան
մէչէն։
Փարիղի
միւս
չբքաններէն ալ եկած էին
Նոր
Ս երնղ ականնե
ր , րամն
Լ լու
Համ ար
Շավիլի
իիենց
րնկերնե
բուն
ա չխատանքը
: Եւ ա յսպէս
եր–
գֆրոլ
բամրնը
գոՀացուց
րոլոր
Հանդիսական
—
նե րը
յ
Մեր կբտսեբներէն
Մառի
Աարզիսեան
իր եր -
գով,
1քաոԼւ Փտփաղեան
, Զեփիւռ
Պեաեան եւ Աա–
րութԼււն Ա կբտԼւչեան
Լւրենց ա րտասանո
լթ իւննե -
բով , մ ասնակցե ցան
ՀանգէսԼն : Իսկ երգԼւ
գլիսա–
ւաբ
բամի՚էւը
տեղի
ունեցաւ
ուչ ատեն ,
պարերու
մ իքնարաբին : Նոր Ս ե րունղի
Ալֆ"
լ՚վԼ՚լԼ՛
մ ասնա–
ւ^իւգէն Աւետ
Լւս ՚Րիւվւէ լեան երգեց Վ • Ա
բոլանձա–
եէսնցի «Գարնան
օրեր»
, Ա եսումենցի
«Ուղտապա–
նԼՀ ե բ՚լըՖ ել ՛Հա րաբա
դԼւ Ա ե լիքնե
րէն
«ՀԼւմ ա ե -
կէքՖ : Աստղիկ
՝Րէօսէ եան երգեց
«Պլպուլի
երգր»
Աայեաթ
ՆովտյԼւ , եւ «Ամեռն
անցաւ»
Ա.
Մանուկ–
• եանի : Աոլբէն
Անղրէ ասեան
, «Գարնան
մ Լւ օր»
սումենցի եւ«Աեւ աչեր»
իսկ
ԳրԼ՚Դ՚՚Ր Տէր Պազ–
• աէսսարեան մէկ սպաներէն երդ :
.՚*^ ՇավԼւլի
Նոր Ա ե րունդէն վեց ազք Լ։ կնե ր եր -
՝քլուքր
մեծերէն,
Ասազիկ
Վ^էօսէեան եւՀա յկանո
յչ
Պարտաքճետն
եւ չորսր
կրտսերներէն
,
Ն՚՚յեմԼ՛
•Շմալոնե
ան , ԱԼււգան Աթանեան
, Շաքէ
կԼււլեան
I
Մ աոԼւ Ա արգԼւսեան
բաւական
յաքսզ
կերպով
• ՚. իկա յացուց
ին , ՛Միսլիլի եւ Ալփասլանի
«Մ ադ
նԼւսը» , երկու
արարէ
Գիտեմ
նե գո լե ց ա բ , սիրելի
«Յառաք» որ քիչ
մը երկաբ
եղաւ
, սակա
յն
մ եգԼւ
Համ աբ "ՐՔ*
՛ուտ ա1
յաւ ա
յն օրր , երբ յանկարծ
իմացանք
ոբ
կէս
գիչեբ
եզեր
է ։ Այնքան
Հաճելի
էր,
մթնոլոր
տը ոլրաԼս եւ լնտանեկան
, այնքան
մպտուն
եւ
Համակրելի
էին մեր ԽաչուՀինեբբ
որ
բարոյապէս
թէ նիւթապէս
յաքոզած
էին իրենց
ձեռնարկԼն
մէք։
է՛րենց ձեռքերոփ պատրասաուած
ուտելԼւքնե–
րէն
վւսոր մբ բան չմնաց 1 Յարատեւութիւն
եւ յա–
քոգութիլն
:
ԹՂԹԱԿԻՑ
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՀՆԸ
(19)
Մի
օր անցած՝
Վարանդայի
լեռնե րում
ղան -
գագ կերպով
սկսեց աարածուե
լ մի
անսովոր
սլատմ ութիւն : Աիւլէյման
Րէկը
Հրամայել էր իր
ձիաւո
րնե
բին
յարձակուել
Հայերի
վրայ,
որոնք
վե ր ա դա
ոն ո ւմ է Լն
տր չաւանքից
՝ յեա խլած տպ–
րանքնե
րի Հեա |
Հայերր
չչկլուեցին
, երբ տեսան որ
երկրի
կառավարիչր
ա ս պաաաէլնե
ր ի կողմն է, եւ փա —
իսան : Րայց ^ի
փ՚՚վ՚Րիկ
խումբ Ա
ելիքենցՄանասի
առաքնո րդո
ւթե ամբ , զաա ուեց
փաԼսչոզնե
լ՛ից եւ
լնգՀարուեցՐէկԼ։
մարգկանց
Հետ : Րախումն չաա
սաստիկ
էբ։ Րայց
՚/երքր
երկու
կոզմերն
էլ, ծանր
կորուստ
կրելոփ , ետ քա
չո ւե ց Լն : Րէկի
մ արգ
կանց ից սպանուե
լ ել փիբ աւո րուե
լ էին տասն
ել
Հինգ մարդ։
կոզոսրււտի մեծ
մասը
գարձեալ
մնաց
Զի լանց ինե
ր ի ձեռքում
։
Բէկբ
դժդոՀ
փերադարձալ
Աւետարանոց :
Այդտեգ
կանչեց
գ ի ՚ - զ ի ծե րո
ւն ինե
ր ին ,
կայծ -
կրակ թափեց
նրան^ գլխին եւ պաՀանքեց ոբ գիւ
գը իրան
յանձնէ
Աանասին ու նրա
խումբը։ Ե -
զելութիւնր
նա ձեւակերպեց
այսպէս
։
Վաբանգան
ապստամբւում
է փատիչաՀի
գէմ,
Համարձակւում
է սպանել
նբա
գէնոլոբներին
,
ուստի
պիտի կրէ Լ՛ր արմանի
պատիժը։ Այդ գոր–
ծ Լ՛ մէք ամ ենտն չանալո
ր Հանդամանքն
այն էբ, որ
Ա անասը երկար տարիներ
ապրել էրՄելիք -
ՀԼււ–
սէյԼնի ատնր,
այղ աան տնղամներԼէց
մէկն էր
ղառել, եւ Հենց այդ պատճառով
է լ կոչւում
էր
ՄելԼւքենց
Մ անաս : Նչանտկում
էբ , որ
Ա՝ ե լիքի
տունն է ապսաամ բո
ւթ ե ան գլուխր
կանգնել ;
ԳԼււղի տանուաէ րր ՐէկԼ՛ կոգմ
Լւց գնաց
Աննա–
Լսաթունի
մօտ ել սլաՀանքեց որ ^աւազակբ »
այգսլէս էրնա անուանում
Մ՚սնասԼն
յանձնուԼ՛
Րէկին
, Հակաււակ
գէպքում
• . . Մնացածբ
թէր ա–
սել Բէկբ,
րայց
աւելցրել էր, որ ինքր
՚լիաէ թէ
Լ՛նչ կ՝անէ Հակաոակ
ղէ սլքում
յ
Մ ^ լիքի
ա յրին
՛լեռ չէր կ՚սրոդացե լ
մ Լւ բան
Հտսկանալ, ղեռ ՚լէպքերը
նրան այս վճոից
այն
վճռԼւն
էին տանում
: Եւ յանկարծ - նբա
ամբողք
տունր գէմ առ դէմ կանգնած էր ագէտի
դիմաց :
ԱոաքԼն
մԼւտքր , որչարմուեց
նրա
ւլլԼսում
տիսուր
պաազամր
լսելուց
յեաոյ,
պաչտպանուիլն
Էր՚ւ
պինգ ամրանալ :
Զ՚լուչու
թ Լււննե րը ձեռք
առնոլեցին
, չբքտպա–
րԼւսսլբ ամուր
էր , սլէտք էր Հսկել , պԼւնգ
կ"ղոլել
ամէն ծակ ու ծուկ։
Րայց
ղա , իՀարկէ,
մի
թըչ–
ուառ
մԼսիթաբութիւն
է ր , որով
թազնւում
է բ
մ ի
բարակ
տերեւի
եաեւում
, բայց
միթէ
որսորգն
է լ ա քնքան խեգճ էր, որ կանգնէբ
այս
արգելքի
տոա^։
Երկար կր լինէր Աննա—խաթունի
տան -
քանքր, եթէ նրան անծանօթ
մն՚ւ՚բ
մ Լւ զգացմունք
:
Գա
բոլոր
ստրուկներքւ
րնազդն է , որ
սովորեցնոլմ
է մե ւլմ ացնե լ բռնա
թ իւնր նրա սիրած
անրարո
լտ–
կան
միքոցներով։
ԵԼ
Մելիքի
կինր ~
որտեզից
որաեզ
վւաթաթոլեց
այգ մաքին
մի եո-անգով,
որ
միայն
զոՀերին է յատուկ
։ Նա ինքն
է լ
մարգ
ոլզարկեց
ԲէկԼւ մօտ , Հրամաբոլեց
Ա անասից , ա–
սաց որ Լ՚նքը չէ է լ ուղում ճանա չե լ ա յղ տւագա–
կին , իրան
բէկին է մնում
բռնել
աւազակին
, խա–
ղտզացնել
երկիրը։
Իսկ Մելիքի
տունը
խորասուզ
ուած է սուգերի
մէք, անսլաչտպան է , չդիտէ թէ
ինչ է կասյ րւում
դրսում
)
Նբա
Համար բաւական
են իբ սեփական ցա -
ւեբը :
Մնացածբ
լրացրեց
կե՚լծիքը
Կեղծ
իք
գա
ծանր ու անտանե
լի ցաւ է չիտակ
ե ւ
անա
րտա
բնաւո բսւթիւննե
ր ի
Համ ար : Բա
յց
բււնութ
իւնր
եւ
նրա գոՀերը
չէին ապրի
միմեանց
կողքին
, եթէ
երկուսաեք
չիմանային
իսաբել
միմե՚սնց :
Շինծու
բա ր ե ա ց ա կամ
ու թԼււն
, ծԼւծաղ՝
իբրե ւ գ իմ ակ տբ֊
տ ա ս ո ւնքնե
ր ը ծ ածկե
լու
Համար
ա յղ՚՚լէ
ս են
նրանք
Հաչտւում
մԼւմիեանց
Հետ։
ԱելԼւքի
այրին
ղիաէր,
որ զերեզմանի
խորքԼ՚ց
իրան է նայում
մի
քաք , յանղոլզն
մ աբգ : Բա
յց
Լ՛՞նչ աբած
:
Ուժը
յազթում է , կոտո րում է :
Մի
քանի
օրուայ
մէք այրին
խեղդեց
Լւր ոԼ՚բ–
տը ել սկսեց
նոյնիսկ
րկւծաներոփ
չտՀել
բորբոք–
ուած
Մուսլիմանի
սիրտր։
Գոնէ այս տեսակ
գոր–
ծերոփ նա ցոյց էր տալիս, որ Մելիքի
տունը
եր
րեք
լնզդէմ չէ որ ամբոզք
այս աչխաբՀը
փատի–
չա^ին պատկանէ
. • •
ՄելԼւք
Աւտնբ կատարեալ
Հաւտնոլթիէն
տուեց
Լւր քբոք արածներԼն
: Նա Լնքն է լ մէք լն -
կալ,
Հանղստա
ց րե ց ԲէկԼն
, եւ ապա
լուբք կեր-
պով ասաց *
\
Fonds A.R.A.M