ա՚ԼԹ–
ԿԵԳՐ–
ԳՐԱՍԵՆԵԱԿԻՆ
ԳՈՐԾՈՒՆԷՈՒԹԻՒՆԸ
ւաԻՆ
ԻՆՋՊԷՍ ԿԸ
ԹԱՐԳՄԱՆԵՆ
ԱԶԳԱԺքՐԼՈՎԻՆ
ՃԱՌԵՐԸ
ւցաԹք ՚հետենեւււլ ^ կ ո յ ց ը —
՜Տ-Ա՚՚իր
՚-Ա
՚ն
ընթէսցքիՆ
Փաբիզի
գբաս1^եակբ~
ա ուած՜ է ընգամէնշ
2295
՚Լկ"՛ յագիր
Հ
Մարսիլիոյ
գրասենեակր
տուած է
1017
փկ"՛֊
յագիր %
Երքլ"՛– գրասենեակներր
աուած են
3312
վկա–
յագրեր
որոնգ
1817;.
վճարովի եւ
1465/՛
ձրի
: 3224
վկայագիր
տրուած է \աին եւ
2708
վկայագիր
1947/'Տ՛ :
Տրսւած
վկայագիրներն
են ծննգեան ,
ազգութեան,
սովորութեանդ
,
ամուսնութեան
,
զանագան ;
Վկայագիրներէն
գոյացած
է
447 295
ֆրանք–.
Փարիզի եւ Մարսիլիոյ
գրա սենեակնե
րո ւն մէք
զանազան
աեղեկութիւննե
ր եւ
իրաւաբանական
խորՀուրգներ
տրուած
են , բերանացի թէ գրաւոր,
2832
գաղթականներու.
;
Արտաքին
Գործեբու՝
Նախարարութեան
Հա -
ւանո ւթեամբ
, Գազթ. Գրասենեակր
նչանակած
է
Կրրնոսլլի մէք ալ թղթակից
մբ, նման
Լիոնի ,
Նիսի եւ Վալանս ի թղթակիցներուձւ
: Այս ներկա–
յաղոլղիչ^ւերն
ալ իրենց կարգին
օղնած են մեծ
թիլով աա բագի րնե բու խո րՀո ւրդնե ր տալով
ել
դիմույքնեբ
կաաարելով
տեղական
իշխանութեանց
մ օտ ;
1949/՛
րնթաղքին
Նանսէնեան
գբոշմ աթուզ ֊
թէն գոյացած
է
2-600-000
ֆրանք։
1 ֊300 ֊000
ֆրանքր
բամնուած
է Բաշխումի
կոմիտէին
միքո–
ցով
19
Հտ յկ . բարեգործական
մ իութեանց : Մ իւս
կէսր
1-300 – ա ր Տս՚բագիրներու
Միքագգային
կազմակերսլոլթեան
կոգմէ տրամագբուած
է Փ "՚–
րիզի Հայ Աղքատախնամ
ի Անտիյյիի
վերանոցին ,
Հայ կարմիր
Խաչին իբ գարմտնատան
Համաբ ,
Ֆր • կասլոյտ
իքտչին, Հ. Ա՛ Ը–Մ՛իեւ սկաուտ–
ներու
արձակուրգի
կայաններուն
Համ ար
ինչպէս
եւ Անմի քական
Օգնութեան
Գբասենեակին։
Անտի
յյի Ծերանոց
բ որուն
Հիմ բ գբուեղաւ
0—
ֆիոին
նախաձեռնութեամբ
ել չնորՀիւ
Փարիզի
Հայկ. Ագքատաինամի
քանքերուն
բացուեղաւԱու—
լիս \^ին եւ ս/իտի սլատսւգարէ
30/
է՚՚՚փ
ծերունի -
ներ :
Գաղթ . Մ իքազգա
քին
կազմ ակե րպո
ւթիւնր
այս տարի ալ բամնեց
Հայ չքաւորներուն
ուտելի
քի ծրարներ
:
1949/*՛ 4796
ծրարներ
բամնուած
են
իւրաքանչիւրր
տասր
քիլոնոց
բնտիր
ուտելիքներ
Նանսէնեան
գր" շ՛^շաթուղթի
Րա շխում ի
կոմ ի -
տէին
անգամներուն
կողմ է , որուն նախագաՀն
է
ՕֆիսԼն
անօրէնբ :
՚
Գաղթ •
Մ իքաղղ ա յ ին
կազմ
ակերպութեան
ոլաաո
լի րակոլթ
իւն ր Օֆիսին
տրամ
ագրութեան
տա^կ գրած էր Ծնունղփ
տօնե րո ւն առթիլ
ուտե -
լիքի
60
ուրիշ ծրարներ
,
15
քիլոնող
, ոբ իր լան
տական կառավ ա րո ւթ եւն ր նուիրած
էր՛ Այո ^ր—
րաբնե րբ ուրիշ
նուէ րներու Հետ միասին, որ Հա–
լաքուած
էբ Հայ բարեգործական
լնկե
րութեանղ
կոգմէ
բամնուեղան
360
չյ>ալորներու
,Հանգէսի
մր
լնթացքին
, ծնունգի
տօներուն :
Ցտբգ
որոշ երկիրներու
Հիլպատոսական
պաշ
աօնեաներր
արտօնու
թիւն
չունէին
վիզա
տալու
Նանսէնեան
անցագի
րնե րուն
վրայ։
1948/*՛
՛Լեր–
0ֆգքերէ^
թերթ
մը^ Հ^0ՓՓ^Լ
քՓղխէք^Փի^
,–| ՝
^ԻրԸ կր Հ՛աղորդէ
Աղգամողովին
մէք^
խեսքսա^՛
ճաԳքեբոլ ք^ա րգմ ան ութեան
մասին
ԱչխարՀի
երկու
գլխաւոր
ոսոխնեբբ,
Միաց
եալ ՆաՀանգներր
Տւ քց • Մու֊սիան
, կրնան
թէեւ
ճարաար
քարողի^եբ
րլլալ,
սակայն
ՄԱԿի «.բնա
բանի»
խմբակին
կարծիքով
, չատ ետ կբ
մնան
Հանրային
վիճաբանական
բեմին
վրայ :
Այս « բնտրանին
» կբ կազմեն
Ազգաժոզովին
թարգմանի^երր,
66
Հոգի, այր թէ կին, լնտ -
բ^ւած
տասնրվեց
տզզո ւթեանց
մէքէն :
Այցելուներուն
Համտր չատ
Հետաքրքրական
է գիտել
մ իամամ անակ թարգմ անո ւթ ի ւն բ որ կբ
կատարուի
պատուիրակր
խօսած
ատեն :
Անոնք տեգալորուած
ենապակիէ
վանգա1^ե–
բու մէք , մողովասբաՀին
կից ել ճառախօսին
Հետ
ներր կր Հազորղէ
Ազղամոզովին
մէք
խօսուած
թարգմանեն
տկտնքի
ղործիքներով
ունկնգիբնե–
բու : .
Այցելուներբ
չեն անգրագաոնա
բ թէ անմ ի քա
կան
թարգմ անո ւթիւնր
«ղերաՀբաչ»
է։ թարգ -
մ անոլթիլնը
անմ իքապէս
լսելով
, կը կարծեն թէ
թարգմանը
նախապէս
պատրաստուած
ճառ մը
ունի իր առքեւ :
Սղազրութիւնր
արգիլուած
է , եւ ոեւէ
մէկը
չի գործածեր
, որովՀեաել
չփոթութեան
կր մատ
նէ, քան թէ կբ գիլրտցնէ մէկ լեգուէն
միւսին
թարգմ
անութիւնր : թարգմ
անը կ^օգտոլի
իր ա–
րագօրէն
առած
նիչերէն
:
Ան չատ չուա
վերլուծոզ
միտք պէտք է ունե -
նայ
որպէսզի
կտրենտյ
իսկոյն
բմ բոնե
լ ճառա -
խօսին
միտքր։
Պէտք է ունենայ
սուր եւ
աբագ
յիչոզոլթիւն
, Համապատասխան
բառը.
գտնելու
սաուգոլթիւն
, ել պէտք է որ ծանօթ
ըլլայ
Հռե
տորի
մր, գերտսանի
մր, գիտնականի
մը եւ գի–
ւանագէտի
մր յաաակոլթ
իւննե բուն :
Այս
գոզբծին
մէք ամէնէն
նչանաւորն
է
26
էոարեկան
ԼեՀ մր, ճօրճ
Շէրին, որ աւարտած
է
Նիւ Եոբքի
քօլէճր։
Ան վ^իչինսկիի եւ Ա.
Մալիքի
ճառե րուն
անզլերէնբ
կուտա
լ : 0 ր ինակ
Վիչինս -
կիի Հեա կ՚րնթանայ
250էն
300
բառ թտրգմանե
-
լով մէկ վայրկեանի
մէք։
Վիշինսկիի
ճառերը թա
թաւուն ենոչ միայն
լուտանքներով,
այլեւ
մէք -
բերումներով,
ակնարկներով
եւ աոակնեբով
աշ -
խարՀի
գրականութենէն
: Մ աբգկա
յին
յոլզումնե–
րու ձա լնաշարը կր գո բծածէ
խօսած ատեն : Շէ~
րին այնքան
անթերի
կր թարգմանէ
Վիշինսկիի
քր, Օֆիսր
1 ,
Տարագիրներոլ
Միքագգային
կաղ –~
մ ակերպութեան
դ իմ ած
է ր , ո րպէսզի
Նանսէնեան
տաբագիրներուն
ալ ճամբո րգութեան
մ իեւնո
յն
գի լրո լթի ւննե ր ր տրուէ ին ինչսլէս
ուրիչ
օաաբա–
կաննե րոլ
։
1949/
"ԿԻԴԲՐ պելմիական
կառավա–
րութիւնբ
Հաւան եցաւ եւ պէտք եղած
.^Հրամ անր
տուաւ
իր արտասաՀմ
անի գիւանագիաական
եւ
Հիւպատո սա կան պաչտօնեանե
բու որպէսղի Նան -
ս էնեան
անցա գիր ո ւնե ցո էգերու
մ ուտքի
փիգա
տան
երեք ամ սուան
Համար : Տուլիսին
իտա
լական
կառավ
արութիւնն
ալ
նո^յն
տրամ ագըո
ւթիւնը
յայանեց
%
ճառը, տալով
ձայնաստիճանը
, իմաստի
նրբու
թիւնը
ինչպէս ել ճառախօսին
ումական
անձնաւո–
րութիւնը որ, յաճախ
կ՚ամբտստանեն
թէ Համաք–
նավաբ
մըն է։ Բայց
թոն միիւնոյն
^աքւաթ՚րՈք. -
թեամբ
կուաայ
ֆբքսնսերէն
թարգմբ^րք֊թիյ՚նիրն
ալ^ո
ոբրնք
բոլօրովյն
տաըիեբ
բովւմնղքսկոք.թիՓ
ունին : Բարգ քաղաքական
ճառի մը մէք ամէն
մէկ
չեչտ ել երանգ կարեւոբ է։ թաբգմանր
այնքան
ը^ւտանի պէաք է րԱայ
<(.յաճձւխորղին»
նիւթին եւ
արտայայտութեան
եղանակին ոբ կարենայ
անոնց
ւճառբ անոնց տեղը
ըսել :
8ե աոյ կան ատրբեր
լեղուներու
պէսսլիսու -
թԼ՚ւննե րր , նախագասութեան
կազմ ի , ոճի , ասաց–
ուածքի
:
Թարգմանները
լեզուտ բաննե ը չեն։
Անոնցմէ
քանի
մը Հոգի
միայն
երկու կամ երեք
լեզոլնհբ
գիաեն
է
Շէրի
կ՝բսէ թէ բտռերր
«յուզական
խստու -
թիւններ եւ ծայրամասներ
ունին,
անոնք
կ՚՚աբթն–
ցնեն գաղափարներ
եւ գաղափարի
ղոլդորղու
-
թիւններ»
I
ՄԱԿի
թարգմաններէն
անոնք ոբ անգլե րէն ի
կը թարգմանեն,
իրենք
զիրենք
բախտաւոր
կր
զգան, որովՀետեւ
Համոզուած
ենթէ
Անգլեւսաք
սոն
լեզուն
ամէնէն
Հարուստը եւ ամէնէն
գիւբա–
թեքն է, եւ իբ բառամթեբքը
իմաստի չատ մը ե–
րանգնեբ
ունի : Իր առաձգական
Համ աձա
յնու -
թիւնբ
(տՅ'ՈէՅX6)
միեւնոյն
ատեն
կր
գիւրացնէ
արտա յա յտութետն
կտրուկ
ձեւեր :
Անոնք կր գանղատին
թէ միքակ է
մակաբղա–
կը Հռետորութեան՝
որուն
Համ աբ
մ իքնորղի գ եր
կբ կատարեն։
Ամերիկեանբ
միչա արձտկունակ
է ,
անգոյն եւ ներ փչումէ
գուրկ ։քիոլսակտնբ
ծայ -
րտյեղօրէն
Հակառակէ յատ կութիւններ
կը նեբկտ–
յացնէ
, թէեւ թէ Վի՚չինսկին
եւ թէ
կրոմիքօն
բարձր
թիլ կ՚առնեն
իբենց Հրավառ
ն բրամ տու ֊
թեան
Համ ար : Ա ակա
յն ճոխ , ղեղեց իկ
արձակԼւ
Համար
առաքին
մրցանակը
կուտան
Հայիթիի
պատուիրակներուն
է
հյ՛ ՄԻՈԻԹԵԱՆ
ՀԵՏ լեզու
գտնելու
Համաբ ,
Մ • ՆաՀանզներու
ծերակոյտին
զինեալ
ումերու
յանձնախումբիդ^
նախագաՀր
, Թայտինկս
, կ՛առա–
քարկէ որ նախագաՀ
Թրում
րն նոր փորձ
մ ր կա–
տարէ, բանակցելով
Ա թալինի
Հետ։
Իր
կարծիքով,
այսպիսի
վարձ մը կրնալ
յաքոգիլ,
քանի որ «սար
սափելի է մ իւս Հեռտնկաբր
, պատերազմ
/ւ» :
Մ ի–
եւնո
լն ատեն
անՀրամեչտ
կր զանէ որ Մ • Նա -
Հանգներր
յառաք
տանին
զինուորական
սլատրաս–
տութիւննեբը,
մէքն
րլլալով
քրածին
ռումբին
չի—
նութիւնր
• • • Ամերիկեան
խորՀրգարանի
վարիչ
գէմքերէն
ուբիչներ
ալ, անՀրամեչտ
գտնելով
Հանգերձ
քրածին
ռում բին
չինութիւնբ
, կր թելա–
գրեն
վերքին
փորձ
մր կատտրել
, Համ աձա
յնու -
թեան
մը յանգելու
Համաբ
իյ - Միութեան
Հեա •
ԼՐԱՏՈԻ
ԱՐՈԻԵՍՏԻ
»Ֆիկառօ»
կր գրէ թէ ծանօթ
աաղանգաւոր
ծանօթ
նկարիչ
Գառգոլ
Եգիպտոս
մեկնտծ
է
կարեւոր
ցուցաՀ անգէսներ
աալու
Համ ար ԳաՀ ի–
րէի ել Աղեքսանգրիո
յ մ էք: Մ իասին կր տանի ա–
ւելի քան
50
նկարներ ։
տԱՌԱՋ»Ի
ՊԱՏՄՈԻԱԾ-ԲՆԵՐԸ
ՆՈՐ *ԵՕԱՆ
Կէս
օբԼւն
Հիւրաս իրո լեց ան Ջարտախ
գի՚֊գէ
գփւղապետէն
որ պապենական
բարեկամ
մ րն էր
է
Շարունակեց
ինճամ բան : էտինքին
մ^ւացած էր մի–
այն երկու
գիւզ։
Հասան
Ֆէթիյէ,
Կիրակոսր
զր՜
կեց
«Բլուրի»
գիւզը 1
^
րաՀանղե
լով
տոմ աբ -
ներր առնել ու վ ե րադաոնա
լ ուղգակի
տուն
։
ինքր
մինչ այգ Հասած
կ՚րլլար
արղէն
Հոն :
Ֆէթիյէի
ամբարապետր
ծանօթ
կարապետն
էր 1 էֆէնաիին
շատ սիրելի
եբիաասարգը։
Ան
ճամրորգներէ
իմացած էբ անոր քննական
պտոյ -
տի
ելլելր։
Անակնկալ
մր բնելու
Համար
պատրաս–
տած էր գառնուկ
մր չամփուբուելիք
ու սաբքած
էբ օգ իի սեղան ;
Հաչուե
քննո ւթենէ
փեբք կարապետ
իբ կար -
գագրո
ւթիւնր
Հագո րգեց :
– էֆէնաի
, թէեւ
արեւբ
մարր
մտնելու մօտ
է, րայց, Հոգգ
չըլլայ,
մենք քեզ մինչեւ
տուն կր
տանինք,
անչուչտ
պիտի
չմերմես այս
իրիկուն
մեզի Հետ ճաչել :
ԱՀաւասիկ
տագնապ
մր։ Հբաւէրբ
չբնգունիլ
պիտի
մեկնուէր
ալքէն կո|սՈՆիլ(*)
ու փախոփ...
(*) Ամուսնութեան
քառսունքի
օրերուն
արեւամուտէն
վերջ
նորապսակներուն պա–
աահած ւ|տանցները . յար ոգիներէ,
թիներէ,
կա|սարդներէ :
Ծիծագելի
ղաոնալ չէր կարելի • • ՚ ։ Տզաքր ինչ
պիտի մտածէին
:
- կարապետ
, մօրս
բնութիւնբ
գիաես • • • ,
Հին գլոլխով,
կասկածոտ
կին ՚ • • խօսք տուի ա–
բեւամոլտէն
առաք տունր
գտնուիլ
:
Զէ , էֆէնաի
, չիտակբ
րսէ , կր վախնաս
անչուչտ
մթութեան
մէքէն,
փլած
կամուրքը
անց
նիլ
. . . յեաո
յ Ուսաապօղարի
աղբիւրբ • • . ան ալ
թիներու
բո յն է, մամիկներբ
կը պատմեն թէ քա
նի քանիներ
խեզգեր ու ընկոյղի
ծառէն
կախեր
են , Հոն անունն ալ փյրան է . . Ուստա
պօզար
Լկը
նչանակէ վարպետ
խեզգող) • • • բա յց
մ / վախնար
,
մենք քեզ մ ինչեւ
աուն կբ տանինք :
կը Հեգնէ՛՛ր
արգեօք։
կասկածն իսկ փրԳ" ~
վեց
• • . յ
Անելի մատնուած
էր : հյորՀելու
տրամա–
բանե լու աաեն չկար , բլուր
ին ետին
արեւի վեր -
քին ցոլքերը կբ փալփլային
ու լիալուսինբ
կր նչ–
մարոլէբ
;
Ֆէթիյէի
Հեռաւորութիւնը
իրենց
գիւղէն Հա
գիւ քսան վայրկեան
կր տեւէր
իր նմո յգին
քառա–
սմ բակ
վազքովր : Մ ոռցաւ
խոստում
ը , սարսափե–
ցաւ փախկոա
նկատուե
լէ • • • : Որո չեց
մնալ , րա
յց
անմ իքապէս
ճաչելոլ
ճամբա
յ ելլելու պա յմ անով :
Հյամփուրր
կարմրած էր, ^ ին չ այգ չիչ մը օ–
զին ալ պարպուած
ու գլուխներր
«տաքցած»
:
ճաչի
պաՀուն կր քանար
զուարթ
երեւիլ,
սակայն կը մտածէր թէ ՚^այրբ
որքան
փրգոփուած
ու Հարսնուկը
ինչպէս
տան քուած
էին այգ պա -
Հուն
։ Հապճեպով
ճաչեց
, ելալ
սեզտնէն
, նետուե–
ցաւ
ձիուն քամակին
։ Տղաքը
ուզեցին
լնկերանալ,
մերմեց,
սաստեց : Բարկացաւ
ու ձին քաչեց
գէպի
փլած
կամուրքը
: Տղաքը
վազեցին
ետեւէն
, սա -
կայն
Հովի պէս սուրացող
ձին Հետապնղել
անկա—
րելի էր : Լարոլած
ուչագրութեամ
բ կը յառաքա —
նար :
Լուսնի
ումգին– ճառագա
յ թնե րուն տակ ճամ -
բու
փոչին
Հալած,
արծաթի
վտակի էբ վերած -
ուած, կը փաչփլաբ
, ու ձիուն
սմբակներէն
ամպի
փերածուած
կբ բարձրանար
: Անո րո չ ստուեր մր
ճամ բան ճեզքելոփ
անցաւ • • • Եթէ նապաստակ
էր ,
չարագուշակ
բան, (շինականը
կ՚րսէ •
Մ ի շա -
րունակեբ
գիչեբուան
ա յն ճամբոբղութիւնը,
եթէ
յանկարծ
նապաստակ
մը ճամբագ
կտրելով անց -
նի) , բացարձակ
յայտարար
նշան է
վտանգի
Բայց ան չտ րունակեց
, սակայն
զէնքբ
ուսէն վար
առաւ , գրաւ
ծունկե
րուն վբա
յ , սլատրաստ
, կրա
կելու։
Այս չարմումը
կատարած էր
անզգալաբաբ։
Փլած
կամուրքը
կ՚երե լար փոսին
մէք։
Վայրի
կաղինի
ծառեր
,
մորմենիներ
,
ոբթատուն
-
կեր,
թանձր
չուք մը ձգած
էին Հոն։
Մթութիւնր
քինք երկնքի
լիալուսնի
ճառագա
յթներու
ասէթւ -
տուքովը
չամանգտգի
էբ վերածուած
,
Հանղիպա–
կած
լերկ րլրակբ ոսկէ քոլրռվ 1^ օծուած ու իր–
կունր
ղերեկի
վերածուած
մ եր գիւղացին
պիտի
րսէր–
«Մրքիւն
քալէ
կ՚երեւայ»
: ՊաՀը
թմբիրի
մ էք էր , բացարձակ
լռութիւն
, մ իա յն
առուակին
Դ/ԳԼ
"9Ռ Կր լսուէր րնգ Հաա բնգ Հատ :
ղրիդներն
իսկ անՀետացած
էին , ու ճպուռները
չատոնց
լր–
ռած
Տ
(3)
ԳԷՈՐԳ–
ՋԱ՚ԲՐԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
