մ խ ի ք Յ յ ր
ԱԲԲԱՅԻ շօօււմե Ս ԿԸ
ս՛խիթար
Աբբայի
մաՀուան
–շւ^^Օամեակին
թի՛֊,
Աեբաստիոյ
« Ա՚ուբատ
»
Ո՚-՚՚ումնասիրացՀ
ֆոնտի
յանձնախումբն
ալ կազմակեբսչած
էր
գե–
ղեցիկ
աօն մը, կիբակի
օր, Ա՝ իւթ իւա լի թ է ի
մեծ
սրաՀին
մ է շ ։
կը նախագաՀէբ
Հայ կաթողիկէ
Համայնքին
յողովբգասլետը
, ՚Բիլէբճեան
վարգապետ
ոբ
իբ
բաւլման
խօսքով
սլաբզեց
Ախիթաբ
Աբբայի
ս,շ -
խաւոանքը
ԺԸ • գաբուն
"^է՚ՂՒԸ. ՚
է"՛–" ա ւո բ Լ լո
ւ
Համաբ
Հա ք մ-ողովուըգի
ճամ բան
։
Աւլածին
բանախօսն
I, բ Պ • Աոսլանեան
,
ոբ
փաոաբանեց
Ա՚խիթարեան
Միաբանութեան
Հիմ -
նագիբը,
իբբեւ
մեծ մաալոըական
մը եւ աղգա–
սէր
մը, մաաւորական
մը որ պայքարեցալ
խտ–
լարին
զէմ եւ
Հ իմ ը գրաւ
Լոյսի վառարանի
մը,
մ տալորական;
մը ո րուն
ձեռք բերած
՚"Րգ1"–նքբ
Ալիշաններէն
մինչեւ
Ա
՚ Պ է չիկթա չլեաննե ր , Բտգ–
րատու նինեբէն
եւ Հիլրմիւղներէն
մինչեւ
թ.
թէր–
ղեան՚եեբ
, եղաւ
պարծանքը
Հայկ.
մշակոյթին
:
Մ խիթար
ԱբբաՀօր
Հաղորդական
եւ. մեծ աղգա
-
ս ի ր ո ւթ ի\^ւ
ը , եղաւ
նաեւ
մ իութեան
գիծ
մը կրօ
նական
մ ոլեռանգո
ւթեամ բ պառա կտուած
ժողո
-
վուրգի
մը : Մ ^Ր՚՚՚էէ
Պ է
ԼԻ
կթա
շչե ան , իր
աշա
կերտը
Պ^լոոյ
մէշ, յարատեւ
եւ կենղանի
օրինա–
կր եւ մղիչ
ուժն
Հր այգ աշխաաանքին
: կը պատ
մեն
նոյնիսկ
որ Պ^չիկթաշի
մէ^ ամէն կիրակի
ա–
ռաւօտ
ան կ՝այ^ք՚լէբ
կէս
Ժամ Լուսաւորչական
եւ
կէս
ժամ
կաթոլվւկ
եկեղեցին
;
՚Լենետիկի
ս • ՚Լաղարը
ուր եկաւ Հաստատ
-
ուեցաւ
իբ Ա՝իաբանութիւնր
1715/5՛,
Եւրոպայի
սրտին
վրա
յ գարձաւ
մշակս
յթի
ա յն մեծ
տունը
որ պարծանքն
է Հայ ժողովոլբգին
եւ ուր
Պայրլ^–
ներկ
ն
մ ինչեւ
վե բ^ին
օաար
ա յցե լուն
յարգանքի
եւ
՝, իացում
ի ղգացոլմնե
ր
մ իա յն կ՝ունենա
յ
մեր
ժուլովուրգին
գարա
լոր քագաքա
կր թո ւթեան
Հան–
՚1է"է՝՛
կրթական
, ղասաիաբակչական
գործն
ալ
նո յնքան
արժանի
է գնաՀատման
: Ա • Պ է շիկթա
շ–
լեանի ,Թովմաս
Թկրղեանի
, Ա ատաթիա
Գարաղա–
շի եւ Արապիոն
Հէքիմեանի
նման
աշակերաներ
Հատորներ
կ՝արժեն
որպէս գրագէտ
եւ ուսուցիչ
։
–
հ. Գրաբարին
Հիացող
մր եւ ա յգ
ոսկեղհիկ
լեղուով
գրուած
ու թարգմանուած
գլուխ
գոբծոց–
ները յափշաակութեամբ
կարգացած
, որքան
պի
աի
ոլղէի
տեսնել
սակայն
արգի
աշխարՀարարին
վերածուած
ա յգ
ղ ռրծերո^
գոնէ
մէկ մասբ
^ ո–
րոնց
ընթե րցում ր նոբ սե րունգնե
բու
պարծանքը
պիտի
ըյձս՚ր1> ••
Բանախօսը
յիշեց
նաեւ
Վիէննացինեբը
որոնց
բաեաս իրական
ել
գիտական
աշխատանքները
նոյնքան
թանկագին
եղած
են որքան
վենետիկեան
ղրական
գոՀարները
:
Պ– Կ՚մբՀթեան
գեգեցիկ
րնտրռւթիւն
մը կա
-
տարած
էր , արտասանելով
Ալի
շան
ի գրաբար
մ էկ
կտորը
^ ՚Տ1.Անգորրանք Անւոյ»
: Եթէ
նոյնիսկ
քիչե–
մեղի բերաւ
մէկի
տեղ
եբ1լոլ
լոյսի վառարաններ
I
Վիէննան
եւս իր թանկագին
գործերով,
Այալշն
-
եաններու,
Տաշեաննեբու
, Գալէմքեարեաննեբու
,
Մ ենեյէվլշեաններոք^
միշոցաւ^ /ձՕ, տարուան
մէշ
մ ի–
այն
ԶՕ
Հատոր բանասիրական
ել Հայոց
պատմու
թեան– –գիտական
Հեաաղօտութ
իւննե րով , ճոխա
-
ցուց
մեր մա՛տենագրութիւնը
:
1915/
Եղեռնէն
վերշ,
ուր փճացան
մեր վան
քերու
դարաւոր
Հարստութիւնները
եւ
մշակոյթի
գանձերը,
ի՛՛նչ պիտի րԱար
մեր մշակոյթին
վ ի -
ճակը , ե թէ չունենա
յինք
Ե րուսաղէմն
ու
էշմ իա
-
ծինը
ու մանալանգ
ղոյգ
Ա խիթարեանց
վանքերը,
ուր
անգին
Հարստութիւն
մը , աւելի
քան
20 ֊000
ձեռադիրներոլ
մօտաւորապէս
կէսը անաղարտ
վը–
կաները
կը մնան
մեր անցեալին
, ի
ծա.ռայութիւն
եւ ի վւրկութիւն
Հայ ժողովուրդին
է
Փարիղփ
Հ՛ Ա • Ը . Ս՝ .ի արիները
յ՚՚*ՐԳ՚"ւ1՚Տ
նամ ակով
մը կը
մ ասնա կցէ
ին տօնին :
Օր– Մառի կառվարենց
իր կիրթ
եւ շերմ
ձայ–
ՕաաէակաճԱեդ
ՖէաԱվայի
վկ
~
•ԱԵՐք^ԻՆ ՆԱԽԱՐԱՐԸ
՚^ք^ք՚ե՚Օ
ԿԸ
ՏԻԾԵՑՆէ
֊
ԱՆՈՆՑ
ՊԱՐՏԱԿԱ՚եՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ
ԽՄԲ
-
Ի11>պէս ԳՐ՛"^ էինՔ, Փարիղի Օաար
Մո,քո.,հ Րնևերակցու-թի^֊նը 8ու–նուար 27ին հաց֊.
^ա^.^
/ ի ո ւ ^ ՚ ք ի » վ ա ր 4 ա ն , ա ^մ
հ Ա
՚^"՚^1աԽսւրարը շահեկան ^ա.ւ մը խօսեցաւ– այս
աււ^հւ օտարականներու րնակութեան իրասււն–
ք ^ ^ ^ սւարտ^կանւթեանց մասին։ Կ՚սյմփոՓենք
հիմնական մասերը, որոնք միեւնոյն աաենվիճա֊
նագոական աեղեկութիւններ կը պարունակեն տա֊
րագիր բացմութեանց մ ա ս ի ն –
Ոմանք
երբեմն օտարատեաց
կ
անուանեն
•լիս,
նոյն
որակումը
տարածելով
ամբողշ կառա
նով եբգեց
կոմիտասի
«Անտունին»
,
« Ծիրանի
վարութեան
վրայ֊.
^^^""1^՛^^^
1
Կ
Տուլիս
Աէնի^վեր
կ՝երգէ
«Ա
՚՚ԿԷ
ԿՌ "Կ^Ի
"՚գք–
ծառը»
ու Աբոլանձտեանցի
դաշնաւորած
«Պ^ին–
կոն»
ղոր ստիպուեցաւ
կրկնել
Հանդիսականներու
փափաքով
:
կարճ գագարէ
մը վերշ,
բեմ
Հրաւիրուեցաւ
Ա,սօր ալ, ինչպէս
երէկ,
Ֆրանսան
այն աղգն
է
ոէռւ1 ա՛քաղաղը
ՈԿԻ
Կ՚^մուբշին
վբայ
1791֊
Մուրատեան
վարժարանի
տեսուչը,
Հայր
ԱաՀակ
Տէր
Ա ովսէսեան
: Յարգելի
վարգապեաը
նախ
ու–
ղեց
ճշդել
թիլրիմացոլթիլն
մը։ ^Աշէն
եւ
ձախէն
կը
Հարցնէին
թէ
ինչո՚^լ
այս
աօնակատարութիւնը
Ս խիթարեանց
թատերասբաՀին
մէշ չէր կաաար–
ուածէ
Ես թելադրեցի
որ այսպէս
րնեն՝» ,
րսաւ,
անցաւ
իր բանախօսութեան
ւ Հ՛ ԼԼաՀակ նախա —
խնամութեան
մարգը
անուանեց
մեծ
ԱբբաՀայբը
որուն նպատակը
երեք
էր դլվս ա ւո բ ա րա ր .
Հա յ
ժողովոլրգր
րարձրացնել
իր կրօնական
Հաւատա—
լիքնեբուՍ
մաքրութեամբ
ու աւ^ուութեամբ
: Ե–
բումբ
ւթեան
երկիբր»։
կառավարոլ
թիւնր
կ՝ուղէ
որ
Ֆրանսան
մնայ
^ի՚֊Րէ^կալ
երկիր
մր,
եզբայբօրէն
րաց՝
Ր"լ"Ր
անոնց
առշեւ
որ կը տառապին
ել
վտարանդի
են , որպէսղի
չուրանայ
ոչ ալ դրժէ
իր
Հաւատքր։
Բայց ասոր գէմ
ալ ան կ՝ուղէ
որ
մեր
Հիւբերը
Համակերպին
մեր օրէնքներուն
,
Հեոոլ
մնան
մեր ներքին
վէճերէն:
(^^» • դարէն
ի վեր Ֆրանսան
եղաւ ասպնշա
-
՚կանութեան
ել յաճախ ապաստանի
երկիր
մը,երբ
թագաւորական
Հրամանագի
րնե ր բ կը
քաշալե
րէ֊
ին անդրալպեան
արՀեստաւո
րնե
բու
տսււաւո —
դա
բու
, մ շակո յթի
ա յգ ռսկե գաբին
արէք անի
ք^ել
մտաւորական
բաբձրութեամբ
իր ժողովուրդը
եւ
միռւթեան,
սիրոյ
եւ
Համ ե բա շյսութե
ան
ալին
ստեւլծել
պառակտոլած
իր եղրայրներոլն
միշեււ
Նա խա խնամ
ութ
իւն ր ղինքբ
Հեռացուց
քէ՝ուրքիա–
յէն
, ուր փճացում
ը կրնար սպասել
մ իա յն
մեր
ժողովուրդին
: Պէաք
կ ր որ կործանէր
եւ
Մորէան
որպէսղի
Վենետիկը
րլլար ապաստանարան
Հալա—
ծական
-քաղաքաըրթոլթեան
մը :
Միաբանութիւնը
ծաղկեց ալ ա յ դ սիրե լի երկրին
մ էշ եւ
ծաղկեցուց
այնպիսի
մշակոյթ
մը որ գարերու
ուժին
գէմ
ալ
անսասան
է. Հակառակ
չարասիրտ
վւափա^^ւերուն
Հ
Գեէլ քանի
մը ամիս առաշ
էր, կովկասաՀայ
մը
նամակով
կբ վւավւաքէր
Ա . ՚Լաղարը
այրել
ու
կործանել
; Ե՚լրակացնելով
, բանախօս
բ
թելա
-
գրեց
գաս
մը Հանել
Մխիթարի
գոբծՀն
։
Աիր"յ,
միաբանութեան
ել Համ ե րա շյսութե
ան օրինակ
մ ը
պէտք
է ըԱայ
ան։
Լոյսը
միշտ սիրած
է մեր
ժո–
ղովուրգր,
որ օր մր նորէն
սլիտի
իշվսէ։
Թող
մեր
Համ երաշվսութիւնր
րլլայ
լուսասլսակ
մր
Մի՚իթա–
րի
շիբմին
վրայ»։
Օր– ԱնաՀիտ
Կ՚եւոնեան՝
կ ոստան
Զարեանի
« Ասացուածք
կախաղան
բարձրացողին
Համ
ար»
ել Աիամանթոյի
«Յոյսին
Համար»
երկու
կտորնե
րու արտասանութեամբ
ցոյց տուաւ
իր
մաքուը
ոու
տոուսՀծ
Րոաո
ոա
ւն Հասկնաւ
, անոր երաժշ~
ո , ^
,
ւ ւ
ւ
% լ
լ
, \ .
1^ ձ
\
I
ու–.... ......I֊. Լ Հ ն
""^ոգանութիւնը,
գիտակից
ե ւ ղդայոլն
չեշտը
ե
տական
Հմա
յիչ
նե բգաշնակռւթիւնը
վա
յելք
մ լ ^
էր
բոլոր
ականշնեբոլ
Համաբ
։ Տագանգաւոը
դե
-
բասանը արաասանե
ց նաեւ
Ա իլվա
կ ա պուտ իկե ա՛
նի ՚ճԽօսք
իմ Որգւո
յ Հետ» ոտանաւո
ր ր , նուիր
-
ուած
Հա յ լեղոլի
փառաբանութեան
։ 6եաո
յ
շատ
յարմար
ներկայացումներով
ՀետղՀետէ
բեմ
Հրա
ւիրեց
օրուան
բանախօսներր
եւ
աբուեստագէտնե—
^ րԿք" է՛գ բանախօս
ը , լ^կեր
Հր •
Ա ամ
ուէլ
խնամ քով , գասալո րուած
ձեւով
ներկա
յացուց
Մ խիթար
Աբբայի
կեանքն
ու դործը
սկիղբէն
մին
չեւ
1749
ապրիլ
27,
երբ Ա. ՚Լաղարի
մէշ
աչքեբբ
կը փակէր
մեծ
Հայր։
Հողդարի
եւ
Ա .
՚Հ^շանի
վ՚սքրիկ
Մանուկը
, ծաբաւի
ուսման
եւ լոյսի , ե–
դաւ
• գաբու
խալարին
մէշէն
ճառագայթ"Գ
լուսապայծառ
մեծ
դէմքը։
ՏասնրՀինգ
տարեկա—
նին սարկաւագ՛՛
1լ անցնի
էշմիածին
, ուր չկար
ոչ
ճեմ աբանր
եւ ոչ ալ ուսմ ան
ու
դի աո ւթեան
տ
յն
օճախը
որ պիտի
տաքցնէր
իր Հոգին
: կր
փախչի
Աեւան
: Հոն կ՚ունենայ
տեսիլք
մը :
Տիրամայրը
կ՚երեւի
իրեն , գինքը
կարդացնող
երբեմնի
երկու
կրօնաւո
րո
ւՀ ինե
բու
Հեա
եւ
Կ՝1Լ՚*Է
^Եղի^^^
՚
կ՝ անցնի Բասենէն
ու Ա ե բաստ իա յէն
։ ՚Բսան տարե
կանին վարգապետ
է արդէն
, կուգայ
Պոլիս
յետոյ
Լալէպ,
կիսլրոս
, կրկին
Հալէպ
եւ ապա
Պ՚՚լէ*՛
է
մ իշա
պա յքարելով
, մ իշտ
Հալածուելով
ռւ
մ ա–
նալանդ
Հողելին
խոցուած
Լուսաւորչական—կա
-
թ"էիկ
Հակամաբտոլթեանց
պառակտումներէն
:
Տեսիլքին
ՀԵղիցի»ն
ուժ կուտայ
իրեն։
1715–
ին կ՝անցնի
Մորէա
կգղին ո բկր գտնուէր
Վենե
-
տիկցինեբու
տիրապետո
ւթեան
տակ
ել
Մեթ"նի
՚ ^ է ւ կը <Ւ՚^Է
իր Մ իաբանութիւնր,
ոբ
ԵնիչէրՒ
նեբու արշաւանքէ
մր մազապուր
աղաաած
կուգայ
Ա . ՚Լաղար
, բորոտներու
կղզին ապաստանիլ
՝• Ա՜
Հա այգ
բորոանեբու
խոպան
կղղին
կր գառնայ
սչ
միայն
ծաղկանայ
մր այլեւ
այն մեծ Միաբանու
-
թեան
տունր
որ պաբծանքր
կրնայ
բլլալ ոեւէ
քս՛՜
ղաքակիբթ
ազդի
է
1772/5՛
երկուքի
բաժնուած
Մ իաբանու
-
ճշգրիա
րմրռնումը
գրուածքին
: Օր • Վ •
ճինճեա–
նի դաշնակը
Հ^ոփէնի , Բարխուգարեանի
եւ
Ապանգարեանի
երեք կտորնհրով
Հանդէսին
գե—
ղարուեսաական
բաժինը
զարգարեցին
շատ
Հա
-
ճելի ներգաշնակութեամբ
: իսկ
՛Օր • Երիս
Պիւլ
-
պիւլեան
նոյնքան
վայելք պատճառեց
Յարօ
Ա տե—
փանեանի
, ՕՀան
Տուրեանի
եւ մանալանգ
Ալէմ
-
շաՀի (/•*/* Երդը)
եբգերովը
։ Համակրելի
եբղչու–
Հ ին յայտագբէն
դուրս
ալ երգեց
«Անուշ»էն
։
Վերշին
խօսողն
էր Մոլրատ
ֆոնտի
յանձնա–
խում
բին
անխոնշ անգամ
ը ,Պ •Յակոբեան
"րիբ
ք^–
կե րնե րով
յաշողած
էր ա յս շատ
գեղեցիկ
Հանդէ
սը կազմակերպել,
ճշմարիտ
վայելք
մբ պատճա–
ռելով
Հանդիսականներուն
։
Բանախօսը
թեթել
Հպումներով
անցաւ
Մեծ
Աեբաստացիին
կեանքին
ու գործին
վրա
յէն
եւ
կանդ
կամքին
առաւ
աօու Հ՛
յ՚"բ աոատւ
՛՛քին
ու
Նուիրում
ին ,
Աշխաաանքին
կատաբած
թի,նր
ղժբաիւտութիւն
մը
նախապէս
–
Հրաշապատումին
վրայ։
Ջէ"
որ ՚՝րաշք
մ լ ^
էր
400
ԳՐ"՚–2,^՚Լ
ճամ բա
յ ինկած
երիտասարգ
վանա
կանին գործր,
փոթորիկներու
մէշէն,
դործ
մը որ
պարծանքն
է այսօր
ամէն
Հայոլ
։ Ու այս
բոլորին
փոխարէն
ունի Համեստ
արձանագրութիւն
մր մի–
այն
վանքին
ճակատըէ
Հանդէսը
փակուեցաւ
դաշնակի
եւ
շոլթակի
երկնոլագռ
վ մը, Օր– ճինճեանի
ե լ Պ– ^.
Տէ01է2Ո6ք
կոզմէ ; Երկու արուեստագէ
տնե ր ր թէ
Պբիւքնեբէն
թէ Գ– ԱլէւքչաՀէն
րնտրած
իրենց
2
կտորներով
այս
այնքան
յաշող
Հանդէսին
տպաւոբոլթիլնր
անգամ
մը եւս շեշտեցին,
սրաՀէն
գոՀունակոլ
-
թեամբ
Հեռացող
Հանդիսականներուն
մ է շ ։
Աեւ
նիշ մը–
այս առթիւ
ալ աչքի
կր դար
-
նէր
բացակայութիւնր
շատ
մը գրոց—բրոցնեբոլ
ել
« առաքելական
» կղերին
I
ՇՐՋՈՒՆ
ԹՂԹԱԿԻՑ
Ո՛Վ
ՈՐ
ՀԻ՛ՆԳ ԲԱԺԱ ՛ՆՈՐԴ ԳՏ՛ՆԷ,
«ՀԱ8
-֊
ԲՈ8ժ»ն,
Տ Ր Ի «
8Ա8
-ԱՋ
» Պ Ի Տ Ի Ա Տ Ա ՚ՆԱՅ
ՎԵՑ
Ա ՄԻՍ :
•Բսաներոբգ
գաբու
"կիդրբ
մէկ
միլիոն օտա
րականներ
կը բնակէին
արգէն
մեր Հոգին
վրայ
,
ել սակայն
չբշան
մրն էր երր մաբգիկ
իրարու
կը
Հանդուրժէին
։
Հակառակ
ռաղմ իկներոլ
խաղաղասիրութեան
,
Հակառակ
այն աղնիւ
սկզբունքներուն
որոնք
ար–
ձանաղրուած
են Աղգերոլ
Դաւակցութեան
գա
-
չինքին
մէշ,
1919/՛
գաշնագիրներր
եւ
աշխարՀի
ցնցումներ
ր ստիպեցին
որ Հարիւր
Հաղարալոր
մարզիկ
Հեռանան
իրենց
երկիրներէն
,
ւնՈԼԱական
յեղափոխութ֊իւնը, հայկական ջարդերը,
կեդրո
-
նա կան Եւրոպա
քի բաժան
- բաժ ան վիճակր
Գ"Ր
անկատար
կե րպով
ս րբագրեց
ին տեսական
երաշ–
խտւորութ
իւննե րր
, ա յս
պարագաները
19214՜5՛
իսկ ֆրանսաբնակ
օտա
րնե րուն
թի՚՚բ
բարձ բաց
ու–
^/&^– 833– 000/։
;
1929
1930/
բարգաւաճ
տարիներուն
մեր
երկիրը եկան աշիատող
ձեռքեր
որոնք դործ
գտան
թէ մեր արգասաբեբ
դաշտեբուն
եւ թէ մեր
քա–
ղաքներուն
մէշ որ բանուորի
պէտք
ունէին,
եւ ուր
ապրելու
աւելի
տանելի
պա
յմ աննեբ
կա
յին
քան
իրենց
ծննդավայրին
մէշ։
«Ուր
^աց , անդ
կաց»
նշանախօսքովառաշնորդուած
այս Հոսանքին
միա
ցան խորթ
Հայրենիքներու
փա խստականնե
ր ը
եւ
օտար
բնակիչներու
թիւը
Հասալ
3 –200 ֊000/,
քսան տարուան
մ է շ ։
1933/5՛
Հիթլէր
/ իշխանս ւթեան
գլսւ֊ի՛
գա
-
էովը, տարագիրներու
նոր ալիք
մը Հոսեցալ
գէպ
ի Ֆբանսա
։ Աակայն
անոնց գալուստը
զուդադի
-
պեցաւ տնտեսական
տաղնապին
եւ շատերու
մեկ
նումին։
Այսսլէս
, Հակառակ
կէս
միլիոն
Սպանիա
ցիներու
յորձանքին,
1939/5՛,
օտարնեբու
թի՚-Ա
մեր
երկրին
մէշ երկոլքոլկէս
միլիոնի
իշաւ
պա
տերազմէն
առաշ ։
Ո՚^բն
է, Ֆրանսայէն
դուրս
այն երկիրբ
Եւ ՜
Գոպայի
կամ
Ամերիկայի
մէշ որ բնգունեց
եւ
ապ–^
րեցուց
տասնրՀինղ
րնիկ
ժողովոլբգի
վրայ
մէկ
օտարական։
Աղատագրութենէն
վերշ
այս
թ ի ՚ ֊ Բ •
աւելի
քան
երեք
միլիոնէն
մէկ
միլիոնի
կ՝իշնէ
•
Աակայն
երբ,
մէկը
միւսին
ետեւէն,
կեգբ .
Եւր"֊
՚զ՚^յՒ
երկիրնեբր
Համատիրութեան
ծիրին
մէշ
կ՝՝իյնան,
երբ Ֆրանսան
տնտեսական
իր
արագ
վերականգնումով
նորէն
կր Հրապուրէ
աշխա
-
տաւորները
, նորէն
կ՝աճի
եկուորներուն
թիւը
եւ
ներկայիս
մինչեւ
1949
Յունուար
1,
անոնց
թ ի ՚ ֊ Բ
կը Հասնի
1.938-948
անձի֊
Ասոնց երեք
է"ԲՐ՚՚ՐԳԲ
Իաալացիներ
,
ԼեՀեր
եւ
Ա պան իաց
ինե բ են ։
170
Հաղաբը
նկատուած
են
պաշաօնական
ւոարագիրնեբ
, այս
ինքն Տաբագիր
-
նեբու
Միշաղղ֊տյին
կազմակերպութեան
պաշտ–
սլանեալները,
մինչգեռ
քաղաքական
փախստա
կաններու
թիլը
մօտ
մէկ
միլիոն
է ։ Բոլորն
ալ
մեր
աչքին
Հաւասար
են
իրաւական
տեսակէ
-
տով։
Նոքնքան
գաղթականներու
գէմ,
որոնք
ե -
կած
են Ֆբանսա
իրենց
Հայրենիքէն
աւելի
նպաս
տաւոր
պայմաններով
դործ
գտնելու
։
^^^^
էեհաստանի
ներկայ
ռուսացումէն
շատ
ա -
ռաշ,
լեՀական
դաղութր
ծնունդն
էր մեր աշխա
-
տաւորի
աՀադին
պաՀանշներուն
, իբբեւ
Հետե
-
լանք
1914/
քանդումներուն
, օրական
ութ ժամ
-
ուան աշխատանքի
Հաստատման
, շաբաթական
40
ժամ ուան,
եւ վերշասլէս
Ֆրտնսաց
ինե
րո ւն յարա–
ճուն խորշանքին՝
Հանքերու
մէշ
աշխատելու։
ա\ին
ԼեՀերր
55-000
էին,
1937/5՛ 500
Հազար,
այսօր
իշած
է
389
Հաղարի
, շնորՀիւ
Հայբենա
-
Fonds A.R.A.M
