1
        
        
          Յ Ա Ռ Ա Ջ
        
        
          ո֊ելի
        
        
          թիւ֊ մը չէ այս,
        
        
          սրու֊ն
        
        
          Հեսյեւանքով
        
        
          արդէն
        
        
          սչսւկսսւծ
        
        
          է ժասլալէններու.
        
        
          սքատ -
        
        
          րսւսսւութէան
        
        
          քանակր
        
        
          եւ երեք
        
        
          Հազսէրէ
        
        
          աւելի
        
        
          սրաՀնե
        
        
          ր փակած
        
        
          են իրենց
        
        
          դռնե–
        
        
          ՐԸ՛՛ Անգործութեան
        
        
          մաանոլած
        
        
          են րադ
        
        
          -
        
        
          մ աթիւ
        
        
          դերասաններ
        
        
          : Աւելցնենք
        
        
          սա –~
        
        
          կա
        
        
          քն , որ շարժանկարի
        
        
          աագնասլր–
        
        
          ունի
        
        
          նաեւ
        
        
          ս*յլ ւդաաճաոներ
        
        
          : Կայ
        
        
          մանաւանդ
        
        
          յառածդ
        
        
          իմ
        
        
          ութ եան սաեղծած
        
        
          անորոշ
        
        
          վի —
        
        
          ճակը,
        
        
          նոյնքան
        
        
          մաա\ոդիչ
        
        
          :
        
        
          Շարժանկարի
        
        
          սրաՀներուն
        
        
          աէրերը
        
        
          կը
        
        
          դանգաաին
        
        
          կաաարուած
        
        
          բարեփոիսումնե
        
        
          -
        
        
          բէն,
        
        
          ցուցադրութեան
        
        
          դործիքներուն
        
        
          ել
        
        
          պաստառին
        
        
          յաճաթակի
        
        
          փոփ ո
        
        
          թութիւննե–
        
        
          բը
        
        
          նիւթական
        
        
          ծանր
        
        
          զոՀ ոդո
        
        
          ւթ իւննե
        
        
          ր ո ւ
        
        
          դուռ
        
        
          կբ բանան :
        
        
          Բանի
        
        
          մը աասնեակ
        
        
          տաբինեբու
        
        
          ընթաց
        
        
          քին
        
        
          , ինչպէս
        
        
          բոլոր
        
        
          ճա րտա բա բուեսսւնե
        
        
          -
        
        
          րբ
        
        
          չարժանկարն
        
        
          ալ Հսկայաքայլ
        
        
          ոս —
        
        
          տումնեբ կատաբեց
        
        
          : Համր
        
        
          մ ապաւէննե
        
        
          -
        
        
          ^ոլն
        
        
          յա^^ո
        
        
          րդե ցին
        
        
          թօսուն
        
        
          ժասլաւէննեբր
        
        
          :
        
        
          Ցեաոյ՝
        
        
          դունաւոր
        
        
          : ՚Լ,երկայիս՝՝
        
        
          ծաւալուն
        
        
          պաստաոնե
        
        
          բ
        
        
          Համ
        
        
          ա յնա պաա
        
        
          կեր մր կ՝
        
        
          (նդ֊
        
        
          ւլբկեն
        
        
          ել իրերուն
        
        
          կուտան
        
        
          ցցուն
        
        
          երե–
        
        
          Շ արժան կարի առա^ն
        
        
          ւլ ործիքբ՝
        
        
          ֆ օ -
        
        
          թ ո ֆ ո նը ,
        
        
          Հնարուեցաւ
        
        
          1891^1՛
        
        
          Տեմրնիի
        
        
          կոդմէ։
        
        
          ա2ին
        
        
          էաիսրնի
        
        
          քինէթՈսքոՓը
        
        
          կ՝օդտադործէր
        
        
          ժապաւէնր
        
        
          :
        
        
          Գարձեալ
        
        
          3892^1՛
        
        
          Մսւբէյի
        
        
          քրոնռֆււթոկրաֆը
        
        
          ^(՚մր
        
        
          Հանդիսացաւ
        
        
          արդի
        
        
          չարժանկաբին
        
        
          :
        
        
          Եսկ
        
        
          ճա րսքա րա րուեսաական
        
        
          իրագործում
        
        
          ր
        
        
          կր
        
        
          պաբաինք
        
        
          Լուի եւ Օկի՚-ոս՛
        
        
          Լի՚-միէռ
        
        
          եգ -
        
        
          բայրնեբոէնւ
        
        
          (1895) : փրոնոֆււթոկրաֆը ,
        
        
          "Ր
        
        
          1896^1»
        
        
          օգաագո բծուեցաւ
        
        
          Լէ ոն
        
        
          Կռ -
        
        
          մոնի կոգմ է , վաթսուն
        
        
          մ իլիմեթր
        
        
          ր" յն -
        
        
          քով
        
        
          ժապաւէններ
        
        
          ունէր : Լիւմիէռ
        
        
          եդ
        
        
          -
        
        
          րա
        
        
          յրնե բուն օգաադործած
        
        
          ժապաւէննեբր
        
        
          ունէին
        
        
          միայն
        
        
          35
        
        
          մ իլիմեթր
        
        
          լայնք։
        
        
          Այս
        
        
          վեբ^իննեբն
        
        
          են
        
        
          որ
        
        
          րնգՀանրացան
        
        
          ,
        
        
          ա -
        
        
          մէն տեսակէտով
        
        
          նպասաաւոր
        
        
          ԲԷԼ՚^Լ՚՚՚Լ
        
        
          ՚
        
        
          \քաւալուն
        
        
          պասաառի
        
        
          վրաք
        
        
          թոչոբւլուած
        
        
          պաակե
        
        
          բնե
        
        
          բու
        
        
          ց
        
        
          ո
        
        
          լցադ
        
        
          րո
        
        
          ւթ
        
        
          ի ւն ր
        
        
          իրագոր^
        
        
          ծուեցալ
        
        
          դարձեալ
        
        
          Լիւմիէռ
        
        
          ե
        
        
          դրա ք
        
        
          բնե
        
        
          -
        
        
          բուն կոգմ է
        
        
          1900^
        
        
          Փսւրիգի
        
        
          մ ի9ագգա
        
        
          յին
        
        
          ցուցաՀանգէսին
        
        
          րնթացքին
        
        
          :
        
        
          ք/Այն
        
        
          թուա
        
        
          կանին
        
        
          քք՚աուլ ֊ կրիմոլան
        
        
          — Աանսոն
        
        
          ժա–
        
        
          պալէններր
        
        
          ,
        
        
          70
        
        
          միէիմեթր
        
        
          լայնքով
        
        
          , րն–
        
        
          դարձակ
        
        
          Համայնապատկեր
        
        
          մր կր պար —
        
        
          դեւէին։
        
        
          Աակայն
        
        
          չրնդՀանրացաւ
        
        
          եւ չու-ւ–– .
        
        
          աով
        
        
          արգիլուեցաւ
        
        
          աաոր ցուցադ
        
        
          ր ութ
        
        
          իւ -
        
        
          նր,
        
        
          քանի
        
        
          մր
        
        
          վտանգաւոր
        
        
          Հրդե՛հներու
        
        
          պաաճառ
        
        
          գարձած
        
        
          րլլալով
        
        
          ,
        
        
          Փա
        
        
          ր իւլի
        
        
          մէշ։
        
        
          Արդի շարժապատկերր
        
        
          օժտուած
        
        
          է րնա—
        
        
          կան
        
        
          գոյներով։
        
        
          Խօսուն
        
        
          է ։ Տ"՚շողած
        
        
          է
        
        
          նաեւ
        
        
          «Երրոբդ
        
        
          ծաւալրֆ
        
        
          , այսինքն
        
        
          թո -
        
        
          րութիւնր,
        
        
          որ պատկերներու
        
        
          ցցուն պատ—
        
        
          րանքր
        
        
          կ՝ րնծա
        
        
          յէ տեսոգութեան
        
        
          :
        
        
          Ֆրէա
        
        
          Վ՚ոչլրրի
        
        
          սիՕէււալքան
        
        
          թէեւ
        
        
          պաաեբագմի
        
        
          րնթացքին
        
        
          օգտագործ
        
        
          ուեցաւ
        
        
          Ամ
        
        
          երիկեան
        
        
          լ ունակին
        
        
          կոդմէ , սակայն
        
        
          շրնդՀանրա
        
        
          -
        
        
          ցաւ,
        
        
          գոբծնակւսն
        
        
          գժ ո ւա ր ո ւթ ե ան ց պատ—
        
        
          ճառաւ
        
        
          : Օրինակ
        
        
          , ատոր
        
        
          ցոլցագրութիւնր
        
        
          կր էգաՀանշէր
        
        
          20
        
        
          մեթր
        
        
          երկայնքով
        
        
          պաս
        
        
          տառներ՛
        
        
          շատ
        
        
          յ^իչ սբա-^նեբ
        
        
          կրնային
        
        
          լր—
        
        
          բացնել
        
        
          այգ
        
        
          սլայմանր
        
        
          :
        
        
          «Ֆօքս»
        
        
          րնկերոլթիլնն
        
        
          ՚ էր որ
        
        
          աոաշին
        
        
          անգամ օգտագործեց
        
        
          Փրօֆ
        
        
          . Հանրի
        
        
          Բրէ֊
        
        
          թիէնի
        
        
          Հնարած
        
        
          սինէԱ՚ւԱսքոփը ,
        
        
          ռր
        
        
          ինչպէս
        
        
          դիաենք
        
        
          , չայն պաստառի
        
        
          վրայ
        
        
          կր ցու -
        
        
          ցաց բուի ել րնդ արձակ Համայնապատկե
        
        
          -
        
        
          րով
        
        
          մր աւելի
        
        
          խորութիւն
        
        
          կ՝րնծայէ
        
        
          աե–
        
        
          սարաննեբուն
        
        
          : « Վաբնէր
        
        
          Պրոս^
        
        
          րնկեբու^–
        
        
          թիւնր
        
        
          եւս Հեաեւեցաւ
        
        
          «Ֆօքս^ի
        
        
          ,
        
        
          սինեւքա–
        
        
          սքոփի
        
        
          գրութիւնր
        
        
          րնգոլնելռվ
        
        
          :
        
        
          Անչուչա
        
        
          այս
        
        
          ալ ունի իր
        
        
          թ ե բութ իւննե
        
        
          ր բ : Պատ
        
        
          -
        
        
          կերներր
        
        
          անՀամ եմատօբէն
        
        
          թո չորնալով
        
        
          ,
        
        
          յառաշ
        
        
          կր բերեն
        
        
          լո յսին
        
        
          թոտորումնե
        
        
          ր ,
        
        
          պգաոբելով
        
        
          պատկերներր
        
        
          պաստառ ին եր
        
        
          —
        
        
          կու
        
        
          կոգերռւն
        
        
          վրա
        
        
          յ : Այս թերութ
        
        
          իւննե
        
        
          րր
        
        
          նկաաի
        
        
          ունենալով
        
        
          կարդ
        
        
          մ ր
        
        
          Հնարիչներ
        
        
          թորՀեցան
        
        
          պատկե
        
        
          րնե բր
        
        
          լուսանկարել
        
        
          յ ապաւէնին
        
        
          երկա յնքին
        
        
          : էէճճ» Հ ավ(ւլ1թավ|ւ–
        
        
          (լլւ1ւ1ւ
        
        
          անունով
        
        
          Հ րապա բակ
        
        
          ե լաւ
        
        
          նոբ
        
        
          ժա–
        
        
          պաւէննե
        
        
          բ , որոն ք թէեւ
        
        
          կր
        
        
          ցուց աղ
        
        
          բէին
        
        
          պայծառ
        
        
          պատկերներ
        
        
          , սակայն,
        
        
          ատոնց
        
        
          լուսարձակում
        
        
          ր (փբոժէքսիոն)
        
        
          կր կա
        
        
          -
        
        
          տարուէ
        
        
          ր
        
        
          Հ ո բիղոն ական
        
        
          ղ իր քով , վւռթա–
        
        
          նակ ուղդաՀայեացի՝
        
        
          ինչպէս
        
        
          սռւէոբռւ
        
        
          —
        
        
          թիւն
        
        
          է : Ֆրանսա
        
        
          լի մէշ միայն
        
        
          «Փարա
        
        
          -
        
        
          մաունթ»
        
        
          րնկերութեան
        
        
          Փարիղի
        
        
          սրաՀր
        
        
          կր ցուցադ րէ
        
        
          իրական
        
        
          վ իսթա վ իղիոնհ
        
        
          ժապաւէննեբր։
        
        
          Նոյն
        
        
          անուան
        
        
          տտկ
        
        
          "՚յԼ
        
        
          սրաՀնե
        
        
          րոլ
        
        
          մէշ ցուցադրուածները
        
        
          ընդօ -
        
        
          բ ինա
        
        
          կ ուած ժապալէ
        
        
          ններ են :
        
        
          Այժմ «Թոտ
        
        
          - Ա. 0-»
        
        
          միացեալ
        
        
          րնկե
        
        
          -
        
        
          րութիւնր
        
        
          կբ նաթատեսէ
        
        
          պատրաստել
        
        
          Օէ>
        
        
          միլիմեթրի
        
        
          լա յնքով
        
        
          ժապաւէններ
        
        
          :
        
        
          Եսկ
        
        
          ցռւցագ րութեան
        
        
          Համաբ
        
        
          ժապաւէնին
        
        
          լայնքր
        
        
          պիտի
        
        
          րլլայ
        
        
          70
        
        
          մ իլիմեթր
        
        
          ,
        
        
          որուն
        
        
          ՛է
        
        
          ինդր՝
        
        
          ձա յնագբոլ
        
        
          թեան
        
        
          Համաբ
        
        
          : Պիտի
        
        
          ունենա
        
        
          յ երեսուն
        
        
          նկաբի
        
        
          ա րտդո
        
        
          ւթ
        
        
          իւն
        
        
          ե բկվա յբկեանի
        
        
          մէշ :
        
        
          Նռ
        
        
          յն րնկե բութ
        
        
          իւնր
        
        
          դաած
        
        
          է նաեւ
        
        
          128
        
        
          անկիւնային
        
        
          աստիճանի
        
        
          տեսռդական
        
        
          յտտկոլթեամր
        
        
          օժտուած
        
        
          լու—
        
        
          սանկաբչական
        
        
          ապակի
        
        
          մր։
        
        
          Եսկ
        
        
          «Ֆիլիփո^
        
        
          րնկերռւթիւնր
        
        
          իրադոբ–
        
        
          ծած
        
        
          է ցուցադ րութեան
        
        
          դոբծիք
        
        
          մր ,
        
        
          ոբ
        
        
          կր յարմ արի որեւէ
        
        
          լայնքի
        
        
          ժա պաւէննե
        
        
          -
        
        
          բու
        
        
          լուսարձակման
        
        
          : Պտակերներռւ
        
        
          արա —
        
        
          դութիւնն
        
        
          ալ փոփոխե
        
        
          լի է
        
        
          յ
        
        
          Այս
        
        
          բոլոր
        
        
          նորութ
        
        
          իւնէնե բունւ վրայ
        
        
          ծան
        
        
          րանալ
        
        
          Հնարաւոր
        
        
          չէ այս
        
        
          սիլնակներէււ
        
        
          մէշ
        
        
          : Աքս քանն իսկ
        
        
          ղ աւլափաբ
        
        
          մ ր
        
        
          կուտայ
        
        
          չարժանկաբի
        
        
          ձղտումներուն
        
        
          մասին ,
        
        
          որ
        
        
          ստիպուած
        
        
          է լ^ղլաքնել
        
        
          իր Հոբիդռնր
        
        
          , ե–
        
        
          թ է չի ցանկար
        
        
          կ լան
        
        
          ուի
        
        
          լ
        
        
          Հեռատեսիլէն
        
        
          ԳՈԻՐԳԼ-Ն
        
        
          ՊՕՅԱՃԵԱՆ
        
        
          Ս.Լ Ե ՔՍԷՅ Տ Ո Լ Ս Տ Ո Յ Ի
        
        
          Ծ Ն ւ Դ ե Ս Ն 75 ԱւքէԱԿԸ
        
        
          ԱՏԱՑԱՆԲ
        
        
          ՀԱՆԳկԱ ԱՄՍՕՐԵԱՅ
        
        
          Օղռստ
        
        
          . - Հոկտ
        
        
          .
        
        
          թիլ
        
        
          8 - 10
        
        
          1957,
        
        
          Վիէննայի
        
        
          Մխիթար
        
        
          -
        
        
          եան Միաբանութեան
        
        
          պաչտօնաթերթ
        
        
          ր ,
        
        
          բանասիրական
        
        
          ճոխ բովանդակռւթեամբ
        
        
          :
        
        
          Տարեկան
        
        
          րաժնեւլին
        
        
          վեց տոլար,
        
        
          բոէոր
        
        
          երկիրներու
        
        
          •^ամար :
        
        
          ՀԱՅՐԵՆԻԲ
        
        
          ամսագիր,
        
        
          1957
        
        
          Գեկտ
        
        
          .ի
        
        
          թ ի ՚ ֊ Ր դրա կան յօդուածներով
        
        
          եւ ուսում
        
        
          -
        
        
          նաս
        
        
          ի
        
        
          րո
        
        
          լթ
        
        
          ի
        
        
          ւննե ր ուի : Տօրգ աարի , Հրատ՛
        
        
          «Հայրենիք»
        
        
          Հ րատա բա կչա կան
        
        
          ի
        
        
          ,
        
        
          Պոս —
        
        
          թրն
        
        
          : Բաժնեգին
        
        
          ՚իեց տոլար %
        
        
          Այս
        
        
          տարի
        
        
          կր լրանայ
        
        
          խոբՀրգային
        
        
          ան
        
        
          ուանի
        
        
          ղբուլ
        
        
          Ալեքսէյ
        
        
          Տոլսաոյի
        
        
          ծննդեան
        
        
          "էամեակբ։
        
        
          կասկածէ
        
        
          վեր է, որ խորՀր
        
        
          -
        
        
          գային
        
        
          ղբականութեան
        
        
          ապրող
        
        
          դէմքերէն
        
        
          աոաշին
        
        
          ղծի վբայ
        
        
          կուգայ
        
        
          տն՝
        
        
          Իլիա
        
        
          կՀ֊
        
        
          բէնպուրկի
        
        
          եւ կաբւլ մր ռւբիշնեբու
        
        
          Հեա։
        
        
          Անոր Հոշակր աաբածուած
        
        
          է ոշ
        
        
          միայն
        
        
          Խ • Մ իութեան
        
        
          սսէՀմաննեբէն
        
        
          նեբս
        
        
          ,
        
        
          այլ
        
        
          նաեւ , բաղմաթիւ
        
        
          թա
        
        
          րդմ
        
        
          անութիւննե
        
        
          ր ո լ
        
        
          շնորՀիւ
        
        
          արաասաՀմանի
        
        
          մէշ :
        
        
          Սակայն
        
        
          դաղտնիք
        
        
          չէ , ոբ Ալեքսէյ
        
        
          Տո–
        
        
          լստոյ ,
        
        
          բոլչեւիկեան
        
        
          յե ղա փ ո թ
        
        
          ութ ե ան
        
        
          սկղբնական
        
        
          տարիներուն
        
        
          ,
        
        
          քիուսաստանի
        
        
          մէշ
        
        
          կաաարւււած
        
        
          յեղաչրշոլմր
        
        
          նկատեց
        
        
          «սուբսափելի
        
        
          աբՀաւիրք»
        
        
          եւ
        
        
          բաղմաթիւ
        
        
          այլ
        
        
          Ո՚ռւսերոլ
        
        
          Հետ
        
        
          ւլաղթեց
        
        
          արաասաՀ
        
        
          -
        
        
          ման,
        
        
          ուր մնաց
        
        
          մինչեւ
        
        
          1923
        
        
          Յուլիս
        
        
          ա -
        
        
          միսր։
        
        
          Բայց չկրնալով
        
        
          դիմանալ
        
        
          Հայրենի
        
        
          քի
        
        
          կարօաին
        
        
          , ու
        
        
          ղւլ ալով
        
        
          որ իբ
        
        
          ղո
        
        
          յու
        
        
          - ,
        
        
          թիւնր
        
        
          ան իմ աստ
        
        
          է առանց
        
        
          իբ
        
        
          ժ ո ղո վո
        
        
          ւբ~ ՚.
        
        
          դին՛ Հեա ամենօրեայ
        
        
          չփման
        
        
          մէշ մնալու
        
        
          , *
        
        
          բռնեց
        
        
          վերադարձի
        
        
          ուղին
        
        
          եւ իբ մեծ աա–
        
        
          \
        
        
          դանգին
        
        
          չնորէիւ
        
        
          ներման
        
        
          արժանացաւ
        
        
          ու՛
        
        
          դարձաւ
        
        
          թոբՀրդային
        
        
          գրականութեան
        
        
          մեծագոյն
        
        
          դէմքերէն
        
        
          մին ։
        
        
          «15
        
        
          - 16
        
        
          տարեկանէս
        
        
          սկսեալ
        
        
          կր
        
        
          վեբ քիչէ ան,
        
        
          ոտանաւորներ
        
        
          կր դրէի
        
        
          •
        
        
          1905
        
        
          թուականին
        
        
          , յեղափոխութեան
        
        
          ժա -
        
        
          մանակ,
        
        
          ղբեցի
        
        
          յեդափոթական
        
        
          չունչով
        
        
          ոտանաւորներ
        
        
          , րայց
        
        
          ոչ այնքան
        
        
          լալ
        
        
          է
        
        
          Այն
        
        
          ժամ անակ
        
        
          դեռ
        
        
          չէի
        
        
          մ տածեր
        
        
          գ րական
        
        
          գո րծունէ ութեան
        
        
          մ ասին » ;
        
        
          Ա կզբնական
        
        
          չրշանի
        
        
          իր ոտանա ւորնե
        
        
          րր
        
        
          ամփոփուած
        
        
          են երկու
        
        
          ժոդռվածուներոլ
        
        
          մէշ՝
        
        
          «Լիրիկա»
        
        
          ( 1 9 0 7 )
        
        
          եւ «կապոյտ
        
        
          դե -
        
        
          աերոէ ետին»
        
        
          (1911) :
        
        
          Աակայն
        
        
          ռուսական
        
        
          դրականութեան
        
        
          մէշ
        
        
          Ա– Տոլսաոյ
        
        
          սկսաւ
        
        
          անուն
        
        
          չաՀ իլ ոչ թէ իր
        
        
          բանաստեղծռւթիւննե
        
        
          րով , ա յլ երղ իծա
        
        
          -
        
        
          կան պատմ ուածքնե բով
        
        
          եւ «կաղ
        
        
          րարինբ»
        
        
          ու
        
        
          «Իյենթերբ»
        
        
          վէպերով
        
        
          ,
        
        
          «Տարօրինակ
        
        
          մարդր»
        
        
          եւ այլ ւէիսլակներով
        
        
          :
        
        
          ք՛բ
        
        
          վէպերուն
        
        
          մէշ մասնտլռրաբաբ
        
        
          , Ա–
        
        
          Տ ոլսա^
        
        
          ք , ^^րդ դա
        
        
          րու
        
        
          ռուս մեծ գ ր ողներ
        
        
          Պու չկինի , Գողոլի
        
        
          , Ջեխովի
        
        
          օրինակով
        
        
          ,
        
        
          կբ նկարաւլրէր
        
        
          «աղնուական
        
        
          րոյներ
        
        
          »ու
        
        
          անիմաստ
        
        
          ու պորտաբո
        
        
          քծ կեանքր
        
        
          , րա
        
        
          -
        
        
          րււ յական
        
        
          սկղբո ւնքնե բու քա
        
        
          յքա
        
        
          յումր
        
        
          աղ
        
        
          նուական
        
        
          չր շանա
        
        
          կն ե ր է նեբս ։
        
        
          Աոաշին
        
        
          աչխտբՀամ
        
        
          արտի
        
        
          առաշին
        
        
          տւս–
        
        
          բինեբուն
        
        
          Ա՛ Տսլստոյ
        
        
          բաղմաթիւ
        
        
          անղամ–
        
        
          ներ
        
        
          կ՝այցելէ
        
        
          ռաղմաճակատ
        
        
          ,
        
        
          որսլէս
        
        
          «Ռռւսակի
        
        
          յէ
        
        
          Վեդոմ ոստ»ի
        
        
          աւլատտկան
        
        
          թեբթի
        
        
          թղթակից
        
        
          :
        
        
          իսկ
        
        
          լեղափոխութենէն
        
        
          անմ
        
        
          իշապէս
        
        
          վերշ , ինչսլէս
        
        
          րսինք , սպիտակ
        
        
          Ա՚ուսեբռւ
        
        
          Հետ
        
        
          կր
        
        
          ։լ աղթէ արտասաՀմ
        
        
          ան , բա
        
        
          լա
        
        
          կտն
        
        
          ատեն
        
        
          կ՝տսլրի
        
        
          Փտբիղ
        
        
          :
        
        
          իյ . Միռւթիւն
        
        
          վերաւլառնալէն
        
        
          ՚Լ^բէ. •
        
        
          Ա,
        
        
          Տոլսաոյ
        
        
          իր կեանքին
        
        
          այդ
        
        
          տարիներր
        
        
          (մինչեւ
        
        
          1923
        
        
          Յուլիս)
        
        
          կր կոչէ իր
        
        
          «ամե–
        
        
          նադժուաբին
        
        
          ատբինեբբ»։
        
        
          էէ,
        
        
          ինչպէս
        
        
          ը– ^
        
        
          սինք
        
        
          , չդիմանալով
        
        
          իբ Հայրենիքին
        
        
          ՈԼ՝
        
        
          ժողովուրդին
        
        
          կարօտին
        
        
          , թերեւս
        
        
          նաեւ
        
        
          նաիսատեսելով
        
        
          թէ ռուս ատրաղրի
        
        
          մր
        
        
          Համ
        
        
          աբ արտասաՀմ
        
        
          անի
        
        
          րնծա
        
        
          յած
        
        
          կարե
        
        
          -
        
        
          լի ո ւթ
        
        
          ի ւննե բ ր չատ
        
        
          աւելի
        
        
          սաՀմ անա
        
        
          փակ
        
        
          են,
        
        
          քան
        
        
          թոբՀրդային
        
        
          կաոավա
        
        
          բ
        
        
          ութեան
        
        
          Հովանալս
        
        
          բութ իլեր
        
        
          վայելոգ
        
        
          «Աադթա
        
        
          -
        
        
          գինէ»ի
        
        
          մր փայլուն
        
        
          ապաղան
        
        
          , կր վերա–
        
        
          ղառնայ
        
        
          Խ– Միոլթիւն
        
        
          :
        
        
          Նիւ֊թական
        
        
          մտաՀոդոլթիլններէ
        
        
          ղերծ
        
        
          ,
        
        
          Ա. Տոլսաոյ
        
        
          տմրոէլշուիյւն
        
        
          կր
        
        
          նուիբուի
        
        
          դրական
        
        
          ստեղծագործութեան
        
        
          , որուն
        
        
          տ -
        
        
          ռաշին
        
        
          արտագրութիւնը
        
        
          էլ րլլա
        
        
          յ
        
        
          «Պետրոս
        
        
          Ա .» պատմական
        
        
          վէպր
        
        
          ,
        
        
          Ղ"Բ
        
        
          Աաքսիմ
        
        
          Գորկի
        
        
          կր կոչէ
        
        
          բ «գերա ղանց
        
        
          պաամա
        
        
          -
        
        
          վէպ»։
        
        
          Ապա
        
        
          լոյս
        
        
          կ՚լնծայէ
        
        
          «Տառապանքի
        
        
          ուղիներով»
        
        
          թրիլոԺիւ» ,
        
        
          րաղկացած
        
        
          « 1 8
        
        
          Թիլ»,
        
        
          «Հաց»
        
        
          ել «Մռայլ
        
        
          առաւօտ» վէպե~.
        
        
          րէն
        
        
          . ա յս երեք
        
        
          գո բծե
        
        
          րէն
        
        
          ամ էնէն
        
        
          արժէ–
        
        
          քալորր
        
        
          , անկասկած
        
        
          , «Հաց»ն
        
        
          է ,
        
        
          որուն
        
        
          մ էշ կր վե րա կենգանա ց ո լին
        
        
          քաւլաքա
        
        
          -
        
        
          ցիա կան
        
        
          կոիւնե բուն
        
        
          ղանաղան
        
        
          դբուագ
        
        
          -
        
        
          ^ եբը : Ա՛ Տոլստոյ
        
        
          աւելի
        
        
          քան քսան
        
        
          տարի
        
        
          ա չթատած
        
        
          է «Տառապանքի
        
        
          ռւդինե րով
        
        
          »
        
        
          թ–րիլռԺի^1ւ
        
        
          վրայ
        
        
          զոբ աւարտած
        
        
          է
        
        
          1941
        
        
          Յունիսին։
        
        
          Ալս աաբինեբոլն
        
        
          լնթացքին
        
        
          Հեղինակած
        
        
          է նաեւ «կապոյա
        
        
          քաղաք
        
        
          -
        
        
          ներ» , « Նեւղոբովի
        
        
          արկածներր»
        
        
          , «Տա
        
        
          -
        
        
          րադիբներր»
        
        
          , «Իվան
        
        
          ԱՀեդ»
        
        
          թատերական
        
        
          վիպակր,
        
        
          «իւիան
        
        
          Աոլդաբեւի
        
        
          պատ
        
        
          —
        
        
          մոլածքնեբ»
        
        
          չարքր,
        
        
          Հ րապա բա կա թօսա —
        
        
          կան
        
        
          բաղմաթիւ
        
        
          յօգուածներ
        
        
          , եւայլն
        
        
          յ
        
        
          իր
        
        
          տաղանդին
        
        
          , ժոդովուրդին
        
        
          մօտ
        
        
          դր՜
        
        
          տած
        
        
          լա
        
        
          յն րնդունե
        
        
          լութեան
        
        
          ու
        
        
          անձնական
        
        
          յա բարե բութիւննե
        
        
          բուն
        
        
          ՆոբՀիւ
        
        
          ,
        
        
          Ալեքսէյ
        
        
          Աոլստոյ
        
        
          թոբՀրդային
        
        
          ժամանակակից
        
        
          դր–
        
        
          րականռլթեան
        
        
          «չփացած
        
        
          ղաւակ»ներէն
        
        
          մէկն
        
        
          է, ռբ սանձարձակ
        
        
          ելոյթներ
        
        
          կ՝ու -
        
        
          նենա
        
        
          յ դրական
        
        
          Համագումարներու
        
        
          մէշ ,
        
        
          կ՝ռւղէ իր աեսակէտնեբր
        
        
          պտբտագբել
        
        
          ,
        
        
          ել նուազագո
        
        
          քն չափով
        
        
          ենթարկուիլ
        
        
          վե
        
        
          բէն
        
        
          տրուած
        
        
          Հ րաՀանգնե
        
        
          բուն
        
        
          :
        
        
          Վերշա
        
        
          ցնե
        
        
          լու
        
        
          Համար՝
        
        
          մէշբե րում
        
        
          մր
        
        
          իրմէ •
        
        
          « Գբողր
        
        
          կ՝աճի
        
        
          ղարաչրշանին
        
        
          . Հետ
        
        
          . անոր
        
        
          իլրաքանչիլր
        
        
          նոբ դռրծը
        
        
          թէ՛
        
        
          իբ
        
        
          Համալսարանն
        
        
          է , եւ թէ՛ իբեն աճռւ
        
        
          -
        
        
          մին
        
        
          արդիւնքը
        
        
          միաժամանակ
        
        
          % :
        
        
          X
        
        
          ԵԲԵԻԱՆԻ
        
        
          Տայնասվւիւռը
        
        
          Յունուար
        
        
          17–
        
        
          ին արտասա-էմանի
        
        
          ունկնդի
        
        
          բնե
        
        
          բուն
        
        
          Հա —
        
        
          մ ւսր
        
        
          քսան
        
        
          վա յբկեան
        
        
          տեւող
        
        
          Հաղոբղում
        
        
          մ ր կաաա րած
        
        
          է ՝ Ա իամ անթո
        
        
          յի
        
        
          ծննդեան
        
        
          ութսռէնամեակին
        
        
          առիթով
        
        
          :
        
        
          Խօսնակր
        
        
          ներկայացուցած
        
        
          է
        
        
          մեծ
        
        
          րանաստեւլծին
        
        
          կեանքն
        
        
          ու ղէւրծբ , որմէ ետք
        
        
          Հ • Տինան—
        
        
          եան կարէէացած
        
        
          է « Ափ
        
        
          մր մոթիր
        
        
          Հայ—
        
        
          րենի տուն»
        
        
          քերթուածն
        
        
          ու Հատուած
        
        
          մբ
        
        
          «կովկաս»էն
        
        
          : Ա/նուՀեաեւ
        
        
          ձայնասփռռւած
        
        
          են կոմիտասի
        
        
          ու ԱլէմչաՀի
        
        
          դործեբը
        
        
          :
        
        
          1957
        
        
          ՏԱՐՈՒԱՆ
        
        
          ընթացքին
        
        
          Հայաստան
        
        
          այցելած
        
        
          սլտտո
        
        
          ւի
        
        
          բա կութ իւննե
        
        
          բու
        
        
          , զրօ—
        
        
          սաչրշիկներու
        
        
          եւ մարղական
        
        
          թումբերու
        
        
          թիւ֊ր
        
        
          կր Հասնի
        
        
          յ2ի :
        
        
          Չ Հ Ր Ա Տ Ա Ր Ա Կ Ո Ի Ա Ծ Ձ Ե Ռ Ա Գ Ի Ր ՚ Ն Ե Ր Ը
        
        
          ՉԵ՛Ն
        
        
          Վ Ե Ր Ա Դ Ա Ր Ց Ո Ի Ի Ր :
        
        
          «ՅԱՌԱՋ»Ի
        
        
          ԹԵՐԹՕՆԸ
        
        
          (116)
        
        
          »/՚<
        
        
          ՚^ք*
        
        
          Հ ^ ՛ ՝ V
        
        
          ^^ւ՛
        
        
          ՀՀՀ
        
        
          ՚^*. ^՜\^ ^ճ*.
        
        
          ԼԳ
        
        
          ԲՈՂՈՔ՛ ՎԱաԿԱէ, ՍՐԲՈԻԹեԱՆ ԳԷՄ
        
        
          Ի՞նչ պէտք
        
        
          է օրՀնած
        
        
          աղբ ,
        
        
          Հարցրի
        
        
          ես :
        
        
          կարծես
        
        
          , Հայ - քրիստոնեայի
        
        
          աղայ
        
        
          չլինի , պատասթանեց
        
        
          պառաւր
        
        
          կծու
        
        
          կեր
        
        
          պոէէ.
        
        
          այս
        
        
          քանն
        
        
          է է չէ իմանում
        
        
          ,
        
        
          Ր՛" 43
        
        
          Հինդ տարի վարժատռւն
        
        
          է գնացել,
        
        
          ղիրք
        
        
          է կարգացել
        
        
          .
        
        
          . • I
        
        
          Մարօն ասաց՝
        
        
          թէ օրՀնած
        
        
          աղյը
        
        
          նրա
        
        
          Համաբ
        
        
          է , ռբ ուտացնռւմ
        
        
          են
        
        
          մաաազին
        
        
          նախ
        
        
          քան
        
        
          նրան
        
        
          զոՀելր
        
        
          :
        
        
          Վեբշապէս
        
        
          յայտնուեցաւ
        
        
          վարդապեար
        
        
          ։
        
        
          Նա
        
        
          այնքան
        
        
          ղբաղած
        
        
          էր ,
        
        
          որ
        
        
          Հազիւ
        
        
          ժ ամ անակ
        
        
          ունեցաւ
        
        
          առնել
        
        
          իր ափի
        
        
          մէշ
        
        
          ՚^Ւ
        
        
          ՚"՚ւէ
        
        
          փՀԲ"՚նք,
        
        
          "ԲՐ մօտեցրուց
        
        
          իր
        
        
          րե րանին , անլսելի
        
        
          ձայնով
        
        
          փբփրթաց
        
        
          նր~
        
        
          րա վրա
        
        
          յ մի քանի
        
        
          թօսքեր
        
        
          ի Հարկէ
        
        
          աղօթք պէտք
        
        
          է լինէբ
        
        
          եւ տպա
        
        
          տուեց
        
        
          աղր պառաւ
        
        
          Խաթունին
        
        
          : Պառաւր
        
        
          առեց
        
        
          սւղր , վարդապետի
        
        
          աշր
        
        
          Հ ամ բուրելով
        
        
          , եւ
        
        
          միեւնոյն
        
        
          ժամանակ
        
        
          կոխեց
        
        
          նրա ափի
        
        
          մէշ
        
        
          մէւ
        
        
          բան։ Վաբգապետր
        
        
          չնորՀակալութիւն
        
        
          յայտնեց,
        
        
          օրՀնեց
        
        
          եւ Հեռացւսւ,
        
        
          ասելով
        
        
          «րնդունելի
        
        
          մաաաղ
        
        
          լինի,
        
        
          սուրբ
        
        
          Ասա
        
        
          -
        
        
          ուածածնի
        
        
          օրՀնռւթիւնր
        
        
          ձեդանից անպա—
        
        
          կաս
        
        
          լէնի»
        
        
          եւ այլն
        
        
          :
        
        
          Ազն
        
        
          ոլւոէսցբինք
        
        
          ռ չխա
        
        
          րին
        
        
          , խեւլճ տնա–
        
        
          սռլնր
        
        
          այնպէս
        
        
          սէխորժանօք
        
        
          կերալ,
        
        
          ամե
        
        
          —
        
        
          նելին
        
        
          չմ տածե
        
        
          լով
        
        
          , թէ
        
        
          ա
        
        
          յնուՀ եաեւ
        
        
          որ -
        
        
          պիսէւ դառն վիճակ
        
        
          էբ սպասում
        
        
          նրան
        
        
          :
        
        
          Թէեւ
        
        
          ես եբկար
        
        
          թափառեցի
        
        
          ոլխաա
        
        
          ֊
        
        
          լորների
        
        
          րանակի
        
        
          մէշ, րայց տակաւին
        
        
          իմ
        
        
          նպատակին
        
        
          Հասած
        
        
          չէէ՛ սալմասաեցինե
        
        
          -
        
        
          ՐՒՅ
        
        
          "է ՚^ԷԿէ^
        
        
          չտեսայ։
        
        
          Վանքի
        
        
          մղդսին
        
        
          յայտնեց
        
        
          թէ նրանց քարաւանր
        
        
          իշեւանել
        
        
          է րլուրի
        
        
          միւս
        
        
          կողմում,
        
        
          որովՀետեւ
        
        
          Աալմաստեցիք,
        
        
          ուխտաւորնեբի
        
        
          վերշին–
        
        
          ներր
        
        
          լինելով,
        
        
          վանքի
        
        
          մօտակայքոլմ
        
        
          աեգ
        
        
          չղտան
        
        
          : Երբ ես տուեցի
        
        
          նբան երկու
        
        
          ղու–
        
        
          րոլչնոցր,
        
        
          նա յանձն առաւ տանել
        
        
          ինձ եւ
        
        
          ղո
        
        
          յց տալ
        
        
          նրանց տեզր
        
        
          :
        
        
          Եւ իրաւ,
        
        
          իւրաքանչիւր
        
        
          երկրի
        
        
          ուխտա
        
        
          ւորնեբի
        
        
          քարտլանր
        
        
          իշեւանել
        
        
          էր մի ա -
        
        
          ո անձին
        
        
          աեզում
        
        
          : Ամբռղշ
        
        
          կէս
        
        
          ժամ
        
        
          մենք
        
        
          անց էինք կենում
        
        
          այն լ^դաբձակ
        
        
          ել
        
        
          խու–
        
        
          որն
        
        
          բանակի
        
        
          միշով,
        
        
          դեռ
        
        
          վերշ
        
        
          էԿ՚"Բ
        
        
          •
        
        
          Բայց մգդսի
        
        
          Թռրռսր
        
        
          այսպէս
        
        
          էր
        
        
          իմ
        
        
          առա^որդի
        
        
          անունր
        
        
          դեռ դռՀ չէր վան–
        
        
          քէէ այն տարուայ
        
        
          «Հունձքով»՝
        
        
          նա
        
        
          դտնում
        
        
          էբ
        
        
          ռւխտաւռրնեբի
        
        
          թիւր
        
        
          չաա
        
        
          պակաս
        
        
          ,
        
        
          անցեալի
        
        
          Հետ Համեմատելով
        
        
          :
        
        
          Վատացան
        
        
          ժամ
        
        
          անա
        
        
          քլնե րը , աղտ
        
        
          յ ,
        
        
          տսում
        
        
          է ր նա խորին կերպով
        
        
          Հ ոգւոց
        
        
          Հա–
        
        
          նելռւէ։
        
        
          Առաշ լալ էին աարիներր.
        
        
          կը
        
        
          տեսնէ
        
        
          իր , ա յսաեդ
        
        
          սար , ձոբ , դա չտ , ա–
        
        
          սեէէ գցելոլ
        
        
          տեդ
        
        
          չկար , ամէնը
        
        
          րռնած
        
        
          կր
        
        
          լինէբ
        
        
          ութտւսւորներով
        
        
          : Հիմա
        
        
          նրա կէ"Ը »
        
        
          հ^"Ի
        
        
          կէ"բ
        
        
          էկ"՚յ՛
        
        
          հւ ք^ք՚Լ
        
        
          "ւէ"՚ք
        
        
          է
        
        
          " " V ՜
        
        
          րես : Տասներկու
        
        
          գլուխ
        
        
          քռւլֆաթ
        
        
          կտ
        
        
          յ իմ
        
        
          տանր , ամէնից
        
        
          պսաիկր
        
        
          Հինդ
        
        
          տարեկան
        
        
          է : Հաց
        
        
          կ՝ոլզեն
        
        
          , Հտլաւ
        
        
          կ ռւզեն , ո բաե—
        
        
          զից
        
        
          բերես
        
        
          : ինչ է լ որ
        
        
          ութտաւորներից
        
        
          ձեռքգ
        
        
          է գալիս , մեծ
        
        
          բաժինը
        
        
          մեր
        
        
          Հայր
        
        
          սուրբներր
        
        
          խլում
        
        
          են . թէ չտաս • վանքի
        
        
          ՝
        
        
          ղիւ֊ղիՅ
        
        
          դուրս
        
        
          1լանեն
        
        
          : Ի՛՛նշ սլէտք
        
        
          է ա -
        
        
          նես
        
        
          նրանից
        
        
          յետո
        
        
          յ . • •
        
        
          Մ
        
        
          ի քանի րոպէ տիսուբ
        
        
          լռութ
        
        
          իւնից
        
        
          յե
        
        
          աոյ
        
        
          մղդսին
        
        
          չարունակեց
        
        
          •
        
        
          իմ
        
        
          աղե
        
        
          րքր
        
        
          իմ բաիստից
        
        
          բոլորն
        
        
          է լ
        
        
          մարմնով
        
        
          ողշ դուրս
        
        
          եկան , դոնեա
        
        
          մէէ^
        
        
          էլ «թեղճ»
        
        
          չեղաւ,
        
        
          ոբ Հօր դարգէն
        
        
          գար–
        
        
          ման
        
        
          տնէր
        
        
          • • • :
        
        
          Ես սարսափեցայ
        
        
          , լսելով
        
        
          Հօր մի այս -
        
        
          պիսի անգութ
        
        
          ցանկռլթիւնր,
        
        
          որով
        
        
          կա
        
        
          -
        
        
          մենռւմ
        
        
          էր, ռր իր
        
        
          ղաւակներից
        
        
          մէկը
        
        
          «թեղճ»
        
        
          լթնէր , այսինքն
        
        
          սուբր Ասաուա
        
        
          -
        
        
          ծածի
        
        
          Հբէչաւոր
        
        
          ախաաւորնեբից
        
        
          մէկր
        
        
          լի
        
        
          նէբ,
        
        
          մարմնով
        
        
          այլանդակուած
        
        
          , որ կարո–
        
        
          ղանար
        
        
          «Հօր
        
        
          զարդին
        
        
          դարման
        
        
          անել.
        
        
          . .՚^ X
        
        
          ԳՈԼ
        
        
          կ՝ուղէի՚՚ր
        
        
          , որ մէկը
        
        
          «խեզճ»
        
        
          լինէբ , կտրեցի
        
        
          ես մդգսու
        
        
          խօսքը
        
        
          :
        
        
          Ի՞նչպէս
        
        
          չուզես
        
        
          , տգայ : «Խեդճին
        
        
          »
        
        
          ամէն անգամ
        
        
          զանաղան
        
        
          եբկրնեբ պատա
        
        
          -
        
        
          ցնելիս , կր տար
        
        
          ինձ աւելի
        
        
          քտն
        
        
          Հինգ
        
        
          Հա
        
        
          րիւր
        
        
          ղռւրուչ
        
        
          , դա բաւական
        
        
          էր իմ տանը
        
        
          մի աարոլայ
        
        
          Համար;
        
        
          Հիմա
        
        
          ի՛՛նչ բանի են
        
        
          պէաք
        
        
          մէկէլներբ,
        
        
          որ ողշ են , ոբ
        
        
          ձեռք
        
        
          ել
        
        
          ոտք
        
        
          ունեն : Նրանցից
        
        
          խէբ
        
        
          Լօղուտ)
        
        
          չկայ
        
        
          ...:
        
        
          ի՚^նչու
        
        
          ես դու ցանկանոլմ
        
        
          ,
        
        
          ոբ«խեդ–
        
        
          ճր» անպատճառ
        
        
          քո ոբդիներից
        
        
          մէկր լի -
        
        
          նէր.
        
        
          այս վանքոլմ
        
        
          խօ չա՞ա
        
        
          կայ,
        
        
          ոբին
        
        
          ոււլենաս , կարող
        
        
          ես տանել,
        
        
          ման ածել
        
        
          եւ
        
        
          փող
        
        
          Հաւաքել
        
        
          :
        
        
          կարոզ
        
        
          եմ
        
        
          յ
        
        
          Բայց
        
        
          դու կտրծում
        
        
          ե՞ս,
        
        
          որ
        
        
          մեր Հայր
        
        
          սուրբերն
        
        
          իրանց
        
        
          Հօր
        
        
          Հռդռւ
        
        
          Համար
        
        
          կր աա՞ն
        
        
          ինձ «խեդճին»
        
        
          մ ան ա -
        
        
          .ծելու
        
        
          Հ
        
        
          Ջէ , եզրա
        
        
          յր : Գբա
        
        
          Համ
        
        
          աբ
        
        
          նբանք
        
        
          կր վեր առնեն
        
        
          աւելի
        
        
          քան թէ ես կր
        
        
          Հա
        
        
          ւաքէի
        
        
          : ինձ կր էէնտբ իմ չարչարանքր
        
        
          1
        
        
          Օրինակ
        
        
          քեզ , մ զզսի Տտկօն
        
        
          ա յս
        
        
          տարի
        
        
          տարաւ
        
        
          «թեզճերից»
        
        
          մ է կին Վանա
        
        
          յ երկ—
        
        
          րում ման ածելու՛
        
        
          նա րեբեց
        
        
          Հազար
        
        
          զու–
        
        
          բուչից
        
        
          աւելթ
        
        
          . բա
        
        
          յց
        
        
          Հաբիւբ
        
        
          ղռւրուչ
        
        
          չմնաց
        
        
          իր՛*՛ ձեռքում
        
        
          : Բայց
        
        
          երբ
        
        
          «խեզճն^
        
        
          իմ
        
        
          մսից եւ արիւնից
        
        
          կր
        
        
          լինի , այն ժա -
        
        
          մանակ վարդապետները
        
        
          չեն կարոզ պար–
        
        
          ոլել իմ քսակր
        
        
          . . . :
        
        
          ՐԱՖՖԻ