€0
Ա Գ Ա Զ >
ԵՐԳԻԾԱԲԱՆ ԵՐ. ՕՏ Ե ԱՆհ
«՚ււԱՏԵՐԱԶՄ ԵԻ ԽԱՂԱ՚ԼՈԻԹԻԻ՚ւ,»
Ը՚նՏԱ՚ՍեԿԱ՚ւ. աւՈԼԿԱ-ՍԻ՚ե
ԵրեւաՆի
ՊեաՀրաաբ
\ադ
՚ե
լոբ, (ծւՆա–
յե՚յ
Եւ՛՛՛ւանղ
ՕաԼանի
մեհ՚ււղիլւ
մէկ Հ՛" -
՚ոորշ
792
ԿՐւ՚է
ւ""՚ւկ"՚ցած
:
երկւ
՚"1
"է
"՚նղամն
է որ ԱրԼւմաաՀա
յ գրականոլ
-
թԼան
մէշ ծանօթ
այո
ք.րղիծարանին
կ՛՛՛ր՛է մր ղործԼրր
լոյո կր աեոնևն
:
Այո
Հաաորր
ամբողջական
շարքի
մր ՛ս
-
"աջին
Հաաորր
չկ , քանի որ որեւէ
յիշա–
տակոլթիլն
չկայ,
Լւ. 1լր ոլարունակէ
Հե
ղինակին
Հեաեւեալ
ղործերր
միայն
,
մ ինչղե ո. շաա
աւելի
կարեւոր
ղ ործ եր
ղոլրս
կր մնան անկկ ; Հաաորին
մէջ
աեղ
են Հեաեւեաիներր
1– Ընաա11իք ,
Պւ՚՚աիւ . Րարււյական , շ. Թաղսւկաքփն կլւ–
(փկլւ. ;յ. Գործի մարդիկ.
4– ԱդգայիԱ
բաբ1ւրա)ր • 5 • Պասւերագմ հւ հյաղաղոլ -
յյ-իւն. (>. Վանաոաւկանի մը նամակները։
Պ՚սամուածքներէն՝
1 • Յեղափո|սութ֊եան
մսէկաբոյծնհրը • 2– Վաշլսաււոլն.
3–
Լեւոն
թագաււորի սուրբ. 4* Համբարձսւ֊ւք աղա-
5– Մեր երեսփոիյաւնները :
Երր"րղ
մասին
մէջ
արուած
են ղանաղան
լօղ ուածնե ր :
Հաաորր
կր փակուի
ք/ • Օաեանի
սաեւլծա–
՚յո
րծո
ւթի
ւննե րուն
րա յ Ա • Ա
ակարե՚սնի
մէկ
յօղոլածով
, ինչպէս
նաեւ ծանօթա
-
ւլ ր ՚։ ւթ իւննե ր ել րաոարան
մր :
Յիշուած
ալս գո րծե
րէն
ղաա
Ել՛ • Օ՛" ՜
եան
"՚–ր1՚չ
ղործեր
ալ ունի
, նս լնիսկ
ա —
ւելի կարեւոր
, որոնք երկրորէէ
եւ
երրէւրգ
Հաաորներու
կրնան
նիւթ
Հայթայթել;
0–
րինակ նկատի
աոնւէւած
չեն Եր • Օաեանի
էէէուխ էէործողր
Աոաքելուլ) իւն
մբ ի ծա -
լղբլվար
Լրնկերվարական
նամակսէնի
րնկ.
բ.
Փանջունիէ)
,
Ընկեր Փանջունի Վաս ֊
պուբականի ւքէջ , Իմ աշխարհահայեացքը
( ղ ասա իսօս ութ
իւննե ր օրուան
Հարղե
րոլ
շուրջ)
, Պահպանողականը ,
Տասներոլ
տարի Պոլսէն .դուրս
ղործերր
,
ինչպէս
նաեւ
բաէլմաթիլ
ւիէսլեր,
ւիիսլակներ,
թսէ–
տերաիսսէէէեր
, յուշաւլրոլթիւններ
,
ՔՐ"
—
նիկներ
եւա
յլն ;
Երուէսնղ
Օ՚ոեան
րեղէէւն
Հեւլինոէկ
մր ե–
գած
է եւ անիսոնջ արաաէլրէւէլ
մր
:
Բտւլ -
մակողմանի
նիւթեր
իր ՚լրչին
տակ
ինկած
են : Լո
յո րնծէս լած է նաեւ տտրեղո
յղներ
,
թերթեր
, օաար
լեէլէէւներէ
թարւլէքանոլ
-
թիւններ
X
Ակնարկուոէծ
Հաէոորին
մէջն
է
Պատե -
րաղԱ՛ եւ եյԱ՚ղաղոլթիւն
րնաանեկէոն
նէս -
մականին,
որուն
մասին
ծանօթագրու
-
թիւններւէւ
բամնին
ւքէջ կր կարէլսէնք.
-
«Առաջին
անգամ
լոյս է աեսել
1011
թբ -
ւէսկանին՝
մ ամ ուլում
, Հե։՝ոս՚ւէա
յին
լո յս է
աեսել
էսռանձին
Հ րտ տա բա կւէ ւթե ամ բ :
Ցալտնի
այս գոբծր
ուէլղռւած
է եբիաա
-
սաբէէ Թուրքե րի «0"մանիէքմի»
կ՚՚՚մ
«Հա–
մաձուէմէէէն
» ո էակղիոն
սլլտննեէւի
՛էէմ » ;
կ*կնթագբեմ
որ ակաղեմական
Հրաաա
-
բակւէլթիւ1ւ
մբն է այս ալ, ինչպէս
կաբւէ
մր
ուբիչ
՚ոբմնքաւոբ
Հբտէոարակութիւ^ւ
-
ներ
• Մաաենա՚լրակոէն
ծ՚սնօթութիւննռր՚շ
սէոկայն
չւոէո
ւղակւռսաւոբ
են եւ իրակա
-
նոլթեոէն
չեն Համ՚ոէէլաաէոսխէէէԿւեբ
:
Աւելի
^ հ ՚ ւ
չէ՞ր
ձ՛//՛"/՛*
երբ
ղրսլէր
թէ
«Պո՚–
էոեբաւրք ել
ի1էռ
՚լաէլութթիւնլ
աոէսջին
ան–
՚լամ
սուին
է" յ
ո
տ ե
Սէսծ
է
կի
ս
էէէ էքէէ
ե էս յ
« Շ ՚ ՚ ՚ ն թ »
պա
րբե
բէէէ
կանին
( Ա .աարի | ինր
թիլերուն
մէջ. Տ՚որիներ
յետոյ
իբրեւ
գբ–
քսյկ
Փ՚սրիղի
՚քէջ
լոյս կր էոե,էնէ , մաաե–
նէսչաբ
Հ<Շանթ»ի
Ե •
Հ բաաա րա կ
ւէ
ւթ
ի
ւնբ
ներկայաղնելէւէի
;
Ա
էջ րե րուէ,,ձ ծանօթ
"էէլ րութեան
երկ -
Ր՛՛լ՛՛լ մասր մտնտւանէէ
իր,,, կան
ութ
եէէէն չի
Համապատասխաներ
I Կբ թէէւի թէ ծանօ -
թաղ
րսւթ իւնբ
կսէղմ ուԼ
ւսնձր
Հարեւա՚ւղի
կերոլուի կարէլէէէւլած
է երկու ե էէբէսյ րնե
րո
Լ
միջել
փոխանակուուլ
Ընտանեկան այս
նամականին,
էսյլտպէս
սլիէոի
չղրէր–
—
«Ց՚սյտնի
այէ, էլէէրծբ
1էււլւլէ
,ւած
է
երիաւս–
սաբէէ Թուրքե բի «Օսմանիւլմի»
կամ «Հա -
մ՛ աձուլմ ՛սն» ռ է
,,է
կ էյ ի ոն սլլաննեբի
էէէմ»
Հ
Գիէոենք
թէ
Թ՚՚ւէ՚քեբր
մէկէ
էէէւելի
՚ լ
" Ր "
ծեր Հրատարակած
են ,
քաբողչական
-
քաղաքական
նսլաաակներոէի,
« Օսմանիղ
-
մի»
, Համաթռլբէսնէսկէսն
ու «Համտձու,
-
ման
նպատակներով»
I Եւ էէակտյն
Եր ՛Օա–
եանին
միէոքէն
չէ անղած
այղպիսի
լա -
վան
էլ ա կո
է
.թ ի
լն
մր տալ,
կամ
խորՀրղէՍ
-
լոր
կե բպով
էէէ
յւլ միտքբ
թելաղրե
լ : Գր–
Ք"
յկին
«նախէոբէէէն»ին
մէջ ալ յստակ
կեր
պով բացատրուած
է Հեղինակին
եսլւէէաւս–՛^
կր , նեբկա
յա
ղնե
էէէ
լ
Համ ար
ամ
ռւս1ւաղած
եղբօր
մր ել սլէսէոեբաղւքի
ւքեք^էւղ
եղբօր՛,
մր
վ ի ^ ՚ ՚ ՚ կ ր
՝- Երկու
էէղբեբէլոլթիւններ
, ո–՛.
րոնք երկէէլ
եէլբայբնեբէէլն
, Աիմոնին
ւ՛ւ
Տ Ոէթւան ին
նտմ
ա1լներւէւն
մ էջ կբ
րէէ
յա •
•նուին : ՛Եր • Օաեան
Հետեւեալ
ձեւով
կ^եղ–
բակէուլնէ
.
«յք՝ էո երմակ էէէն շրջանէսկի
մր
մէջ
էքիայն
կաբւլաղէււելու
սէսՀմանուած
ա
յս
նամ ակնե
բր
Հ բաաա րակե էով կր կէոբ–
ծեմ
օգտակար ծառա
յոլթիւն
մր մաւէէու -
ցանել
մեր ա լն
բ"
է"
ր ե րիտա սէս բէլնե
րէէէ
ն
որոնք
ւլին
ոլո րէէէ
կէոն ծառայութեան
էոսւ
-
բիքին
մէջ էլանէէւե
էՈէի^
յաճախ
փորձ;
լ -
թիւնբ
կ՛՚ունենան
ղօրանոցէն
փախչելովա–
մ ու՚էնռ
ւթե
էէէն
առաէլաստին
էոակ
էէէոլւէէո
—
տէէէնե լու
, եւ
ւք իւոքերնին
չեն բերեր
էէմ
յն
ծանօթ տռածր
, թէ «Մ՚սբգ
երբ անձրեւ էն
կր էիւախչի՝ լաճտխ
կար կուա ի կր Հան -
գիպի» :
Եւ֊
է
,ւբգէն
«Եէ
՛՛՛լ
անգ Օաեանի
ստեւլծ՚ո–
ղործութիւնր»
ղէուխին
մէջ Ա. Աակտր
եան կբ մաանանշէ
.
«եա
Համաղրռւմ
է
(«Պաաերաղմ
եւ
հ) աղա ղութիւն
ր»)
ոչ մի
այն
Հերոսի
րնէէէէ
ո րո ւթեէէէն
էէւ
րտէոքււ
է
,էա
իրար Հէէէկաէլիբ թուացոէլ
կողմերր,
այլեւ
արտա
քո ւսա իրար
Հակաւլիբ
իրա կանո
լ -
թիւններր
նրանք
ղիտելուի
իբրեւ
նոյն,,, ֊
կան
. օրինակ՝
նլ՚ա աեսակէաից
Աուինէսնի
րնտանեկան
«Խ աղա
ղռ
ւթի էնր» աւելի
պա
կաս
է ր
III յն պաաերաղմից
, որի
մ
էջ
լնղ
կրւլւում
է Աիմոնբ» :
Տ "՛թ՛ո՛ն ,
աւք
էէլսնացած
եէլբայրր
, Աի -
մոնին
ուէլղած
նէսմտկին
վե րջաւո բութ
ե
էոն
(նամէսկ
Տ՝ •) էլկսէ
•
֊ « Որչա՜փ
երջտնիկ
ես ղու քու ւլինռւո րական
վբանիղ
աակ
,
քան
ես Հոս լնտանեկան
յարկին
նե րքե ՚.» :
Այս
տոէրի , Հունղար
մ ո էլ՛է
վէէ
ւբ
էլ ր յար -
ղ՚՚՚նքի
արմւէէնւէւււէր իլ, խօսքբ
չկէ՚՚ք""՛
րե֊
րեէ,
օ՚ո էսբ բո նա տ ի ր ո ւթ
ե
՛էէն
էլ էմ
յոր
-
ձանք
էէէէւլէէւլ երկրին
աոաջին
լե էլէսւիէւխ ո
լ –
թետն
( 184Տ I
Հերոսնե
բուն
յիշէոտսէկին
Ունեցէսծ
էին րա՚լմ՚սթիլ
նոէՀէոտս.՛
1լ1էե
ր :
Մ՚սբ՚ո
\;էին , ,,ո,իէւրէսրւէւբ , ոէէէէէէնձին
կր
յիշատակոլէին
անէէնց գլիէէո ւէէ բնե
ր ո լէ,
ա–
նուններբ
, էոասնեակ
մր պարաէլլուխներ
,
որոնց
երեքր՝
Հայ :
Աաբտ
\Հէբ , ՚էէնկաիս նաՀէուէէսւկներոէ. յի–
շէէէէոակէն , փառաբէէէնանքի
օլ՛ մլն էր
բա–
նաս՚ոեէէծ
Աէեքսանաբ
Փեթո
յէֆիի
յիշա–
էոակին , յեղավախռւթեան
ւքաբւլարէն
եւ
գբօչակիրր
։
ՀարաղէՍէո
մողսվուրգին
ձւէէ/նր
խե՚լէլե–
լով
, Մ "սկուս՛
լի մէջ կաէոէս րէէւած
« քէսբ–
գանքի» արաա
յա
յտո
ւթեէսնց
րնթացքին
,
ստու
երի
էոէսկ է մնացէսծ
Փեթո
յէֆիի
ա–
նունբ 1
Բէսնէոսաեւլծին
ւք ան կռ ՚..թ ի
էն
բ
օբոբ1էէ.ոէծ
էր
րէէն
էսէո
իր էէ ւթե
էէէն
արիւնոտ
սէսրսա -
փով։
Աւլա ւո
էէ
է.թեան ղտէէաէիար
ր փոթոր
-
կած
է ր տակաւին
մ ան
ոլկ
իք Հոէլին
: Ա–
ռաջին
երոէէլն էր եղած;
Առէսջին
խռովքբ՝
էէսլր
էէ
ցա կէէէն ՚լբսէ
էէե
էլ աննե բւէւն առջեւ ; Ժ"–
ղովուրէէին
Հեէո ապրած
է ր
"
էէ՛.
սա կան
ծա
ւէս
լաէղէոչտ
Ա
՛լիին
բոէիսէնէլ ւլլկ ճնշումր :
Ե բիաոէոա բէլութեան
տարինե
րր սորւէե -
ցուցած
էին նաեւ
կեանքի
սէլ՚ր
ւլԼւ/անի
աղջկան
մր աչքերուն
Հանղիպելէ
վերջ
:
ւԼմուէէնութիւն
:
՚իաբձետլ
Հ ի՜ն ,
մ անկութեան
եր աղր ,
անբաժան
իրմ է •
Աղսէաութետն
խռովքբ
կր փոխանցէ
կր–
նոջ,
էոմուսնռլթենէն
քիչ
վերջ;
Աշիաաանք
:
Կ ե էլբ ոնա վս՛ յրբ
կր Հասէոտաէ սբճարա
-
նի մր մէջ եւ կլ՛ սկսի կապեր
՝էւսստսւաել
քա
ւլա
քին
ւլա բ՛էա ցած գաւէ
էէէ
կարւլ
ին
Հետ
Գաղափարբ
տրձաէլ,սնղ
կր ,լանէ
ն,ոեւ
Հէսմ ալ,,՛,, ր
Ոէն է
՛՛կ անն
ել,
ու
մ օա : Բս՚նաս
-
աեէլծր
պէոա՚լ՚սմա
իսօս բ կլ գաոնայ
իւ՛ւո-
ված
Հասարակութեան
- . . մինչ
ԿԻ^՚Բ
1
աան
մէջ
, փ"քբիկ
ղրօշակներ
կր ոլաա–
րաստէր
յեղալիո խականներուն
Հւոմար
:
Ա աճաոնե
րէէլ
աղղւսյին
ք/՚*>ձճ՛
Ա. Փեթոյէֆի
Հրճուանքով
կր
՚ոքֆէնէ
իր
՛լ
՛ս
ւլա վէէս
բին
յէՈէլթանակբ;
Աղ
՚սւէւո
-
՚էրութե՚սն
ւլա ւլէէէ
էի
էէէրր, ,է
ր
կբ
ՀրւլեՀէււէր
բՈէ1էր
Արտերուն
մէջ,
ՀետղՀեէոէ
ալելի
բաւրք ացնե
լււվ
յե
ւլա
էի
ւ,
իսո
ւթե
ան
նուիբեաէ–
նե
ր լ -
Այէէ լնաէէէնեկան
նամականիին,
մէջ էււ -
բեմն
՛է
՛չ «Օսմանիէէմի»
եւ ոչ
ւս
լ
«Հէսւքս,
-
ձոլլման»
նսլ՛՛՛ա
էէւ
կնե ր ո
լ
մասին
սէկնար -
կռլթիւն
կա
յ
Երռւանգ
Օաեանի պէէէ ւլրէսւլէտ
ւք բ
մ ի~
ա
յն կրնար , ,,ւ,վո բական
կարծուած
" – յ "
երեւո
լթներէն
եւ երղիծական
թ,
ւլւ
՛՛լ
վի -
•ճ ակնե
լ, էն , պա տ կե ր ա ցն ե լ ե րկու
ե ՛լբ՛" յւ՛
նե
րո
էն ողրե բգութիւն
բ •
ՄԿՐՏԻԶ
ՊԱՐԱԱՄԵԱՆ
Շքե
րթին
կլ. մ՛ ի ան
էէէն
նաե ւ ւլինւէւո րա -
կաններ : Զօր"՚վ՚"բներ
:
1848
Մարտ
14 • • •
Ժամագբութիւնր
էէւրէււած էլ՛
լաջորղ.
օրուան
Համար , Ա
՛է՛է
ա յի՛ն
Թանւլ
արանին
առջեւ : Նոյն
՚էԼ՚չեբբ,
բուն ւււ ս աեէլծր
(լեր–
Կ^՚էր
Հ՚՚ւն՚լ
արիո
յ «Աւլղա
յին Երգ»ր , որ
ոէնձաւէ ր ոլիէոի
Հաւլէւբէլէր
ամբոքսին
« ւղւռտմոլթեան
խորանին
առջեւ
»
« Մանասներոլ Աստուածին
անունով
կ՚ՈՆխտենք, ըլլալ աղատ մարդեր, այ -
սուհետեւ
. • -» :
Ժ՚սմ մր էէերջ, տպարաններէն
ղուրս
կբ
յ՛՛ Ր՛էին
«Աղ՚էային
Եր՛թին
աոէսջին
օրի -
նակնեբբ,
առւսնց
ւլրաքննռլթեան
Հ Յեւլա–
փէէխութիէնր
ոլայթած
էբ արւլէն։
Ժուէո ֊
Վ ՚ ՚ ՚ ֊ Ր գ ի ն Հոգե կան
խ՚ւովքբ
,
խէէէոնէէ ւած
բա
լլո ւէլնե ր
է, լ
ուժին , յա
ղթ ա էլանօ բէն
էլր
տէսբտծոլէր
էսրգէնւ
Ամբոխին
Հետ
ամբո–
իսէսցած՝
Ա. Փեթոյէֆի
, պայքարի
խօսքր
չրթնե րուն
ել Հրացանր
ձեռքին
,
՚էԻրքէ
գիրք
էլբ վաղէր
...
Յ՚սրական
օժանգակ
ուժերր
իրարու
կր
յաջոբւլեն
1 Րոպէ մր, բանաստեւլծբ
սլաւռ–
բանքր
էէ ունենա
յ իր ժողովուրգին
յաղ -
թան
էէէ
կին
^
Աղատութեան
ուէլեւռրներբ
պիտի
չխոր
տակուի՛լն
տ
րղեօք
իրենց
ճամ բուն
էԼր -
րայ
...
՚Այսէոեղ,
առէսջին
անւլէսմ էԼէ1^՚Լ"Վ
ԿէԼ
ղգայ
նաեւ թէ սիբաՀարուած
էր : Կբ սի–
է՛էր իր կինր եւ առանձին
սլիէոի
ձգէր
զա
յն
,ո րովՀեաեւ
մաՀբ
ան
իւո
ւս ա՛փ ե լի էբ։
կարղ
մ ր վկա յռւթեանց
Համ
աձա
յն ,
Ա
. Փեթոյէֆի
իր լաւաղո
յն
քեբթռւածբ
գրած
է այգ
օրերուն
,
«Ա եպտեմբերի
Վախճանին»
խռբաւլբով
, ուր
բուիանգէսէլ
իր
Հ՛ո էէե
լիի
ճակր
խատցլյլցէէէծ
է
(
եբեք
ռւթեակ
) :
«Վաղը գլոլյսդ պիտի խոնարհես հողա -
կոյտիս վրայ
. . •
Պիաի կարենա՛՛ս այնուհետեւ լքել անու
նը որ տուած եմ քեղի հիմա. ..»
Հայրենիքին
աղատութեան
Համաբ
ճա -
կաէոի՛ վրայ
խորտակուելու
իր երէսղբ
ա–
ւ֊ե լի՛
ւլե էէեց
կէէէ
ցած
էբ մարղկայի՚ն
իր ր՛Լ–
գա ց ո ւմնե բով : ԱիրաՀաբնե
բուն
Համար
օրինաէլ
մր եղած
էբ ան,
մ իաժամ
անէսէլ
(ԼԷՐ" Է"Վ
Հա յրենիքի
աղա
տւէէ
էլբ ութե ան խի -
՚լաիս ռաՀվիբա
յ
մ ր •
Ալեքսանտր
Փեթոյէֆի
, ներչ^էչոէլ^ւ ւ։ւ.
Հե
րոս
բ
Հ ո ւն՚լա բա էլան
յեւլտ փոխութէ^ա'^I
.
թչնամ
ի
էլն ղա
1լն ե բ ո ւն տակ
տապալեցէսլ
1840
3
"ւէիս
31ին , Աէժեովարի
արիւնոտ
ճակա աամ արտին
մ էջ
, ուր
Հ ո ւնղա
լ, ու ց ի
յեղափոիէաէլաններոլ
իսմբակ
մբ
խիղ՚ռ
իէՕ~
րէն
գիմագբած
էր ցաբլէէկան
կանռնաււ՜ր
եւ
էէւժեղ բանակին
;
Բ անտ
ս տե
ւլծ
ո
լ
թեէսմ
րել
ա ր իւնով
իլառ–
նոլած
"՛յ
՛է
Հերոսամաբար
Հռւն՚լար
ժոէլո–.
վուբգին
զարթօնքի
աղգանչանն
էբ :
^ Ր ՚ Լ ~
ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ
ՀԱՄԱՐ
Շ Ա Ի Ա Ր Շ Մ Ի Ս Ա Ք Ե Ա ^ Ն Ի
3
Ո
հ
Շ Ե Ր Ը
ք
՚նձմ
է
վերշր
կր
ւլրա
էէէ
ին
Աամ՛
ոլէ
լով
Լլ
իւլնատ
՚էվ
, ^ րսէ
յւյ
էէչ
նււ
յնքան
երէլէՈր
;
Ւսէլ միւս
ամ րէէէ
ս տանե
ւս ^ե բուն
չւստ
րան
չէին
Հարցուեր,
քանի
էէր
չէլրցան
^ա
""ւէէէ -
աել
՛՛լ
րեւէ
կէս
ււլա
կւյ ութ
ի է ն ;
Յաջռրգ
օբր էլարւլացին
վճիէէր •
Բան
չե
մ
յ
իշեբ
ամ
բաստ անագր
ին
բւէ
վան
ւլ.
ա -
կ ա ն
ութ
ենէն
, որուն
բնթե
բ
՚ յ մ
ան
ոէտեն
էլարծե"
՚՚ւէ՚իձ
"՚չխ՚՚՚րՀ
մ բ
քլբ ղէոնէէւէի
է
Ւ՞նչ էր վճիռր.
Հինգ
տարի բերդար–^
դելութիւն՝ ինծի, չորս տարի Աամուէ – յ
լին, երեք տարի՛ իղնատին:
Միւ֊սնեբը
անպարտ (11 հողի) , բայց Պոլիս չմնալու
պայմանաւ, բացի Մ– Իտ|արէնեանէն:
կտ
բղա
ցին
եւ գուբս
Հէէէնեցին ; ճ ս
՚ մ -
բան
տղաքբ
տէւէլն ի տեղօք
կք
պաամէ
ին
,
ես չէի Հաւատար
:
Եբէլար էսաեն
վ ե լ
՚ ջ
^ ւ
էր որ
սաոլղեցինք
թէ
սլատժի
մեւլմ
տցմ
ան
մէջ
ղ ե ր
կաաա
րած
էին ոչ մ
իւա
յն
ւլա տ ա
վ ւս
ր ո
ւ
թեան
ր ն
թ ա ց
քր
,
էէէ
յլեւ
ներքին
Լպէս
ր տ ո
լթ
իլէ՛
)
եւ
արւռտքին
աղգ
՚սէլներ
(պուլ
էլա
րաէլան
ե՜լ
ամերիկեան՝)
, ինչպէս
էւ կողմնաէլի
մի -
ջոցնեբ
է
(Մ անրամ ասնութիւննեբր
էլտնց
կ՚առնեմ)
:
Լքնաց որ, մօտ
եբէլոլ տարի անցած
էր.
արգէն
, Հտյ՚՚՚ջինջ
սաբսափնէէբէն
ի ՛Լեր
,
եւ
Հ՛՛՛յ
Ժուլով
էէւբղի
ռւլնէսյաբր
իէէէ
բտա
կած
րլլ
՚ոէոէի
֊ ինչպէո
էլ՚րսէին
յ ե ՚ ո ո յ —
չատ
չէին
Հ ե էոաքրքրէէ լիր
մնէսւլէ,ալով
Բերղարւլե
էէէւթիւնր
էէւե լե ո՛յն էլբ նշա -
նակէր
քչել Աինօպ կամ
"՚֊րիշ
Է՛Լլ՚ւէուք"՛
-
խաք
մ բ,
ա յսինքն
Պոլսէն
ղուրս
Հանել
,
^անծ՚՚՚նօթ
ու՚լէլութեամ
բ» : Բա
յց
ա
յս
մս՚սին
ալ միջոցներ
խոբՀուած
էին :
Մ
եր
բ ան
՛ււ ա րէլ" ւթեան
ատեն ,
յ՚՚՚ք՚աէլից
սենեաէլնէւ րէէւ մէջ աե՚էաւէէ
ր է։ ց ին
երկու
Յո
յնե
բ
(մէէլր խռչակաՀ
ար) , " ր՚՚նց
Հ՛ս ՜
մաբ
կ*րսէին
թէ
մաՀուան
ղատապար
՜՝
տո լած են,
Ւ՚լմիրի
մէջ օւլնէսծ
ՐԼԼ՛"Լ"Վ.
թշնէսմի
Աէէււլանաւեբու
: Բերին
նտեւ
եր ՜
էլոլ Անէլլիացիներ
, Հայր
եւ "րղի
Աթ ՝
քինսրն , միեւնոյն
չբշանէն
եւ
միեւնոյն
ամրասաանութեամր
, Հայբէէ
101
յ
աղան
1օ
ասէրի
րան
էոտ
բկութե
ան
՛լ էէւտա,ղա
ր -
տուէէէծ
Աս
էէն ց Հանգէպ
ալ տրամ ագ բութ
իւննե–
րբ
ւի
էէիէէ էէ լ
ած
էին, մեղմացէսծ,
ել ^"Ր"1՛
միասին
կեգր. Բանտ
վախաղրեցին
մեւլի
Հետ , յետո
յ միասին
արձակելու
Համ
ար
,
զինաղագտրին
:
Այս
առթիւ
գրուաղ
մ ր իբրեւ
ղուա
ր -
ճալիք
:
ԱմրուլՀ գատավարոլթետն
րնթացքին
,
•ոգեՀ աբ ցութեան
ւիորձեբ
էլ։ւ,տւ,,րած
էինք
փոքր
սեղանի
մր վրայ
(ռւէւէինք
երէլու.
մասն՚էէէլէտնեբ)
: Գլխաւոր
ուլիներն
էին՝
իյրիմեան
Հ՚ոյբիկք
Ակնունի
,
ԱօՀրապ,
Զ՚՚՚րգարեան
, ՇաՀ րիկեէէէն ,
Վէէէ րէէ
ւժ՚ոն
եւա
յլն ;
կաաարեալ
փափկանկաէռւււթեամբ
ուղ -
ղելով
Հարցումներր,
կբ ստանայինք
շաս՛
լաւատես պաաաս խաննե
ր (ինչււլէ ս եւ ի -
րենց
մ աՀուան
էլամ սպան՛ութեան
սլա րա -
գաներր
) :
Գէխաւոր
՛ոմբաստանեալն
է Շ •բ– • •
Շաա
ծանբ է իէէ պարա՚լան
, րայց մաՀ -
ւէլան պատիժ
չկայ,
վեցէն
ինր ատբի
...
* **
Վ^ճիռլ, ,սրձաէլելէ
յեաոյ,
ինշաաթ
ւլո -
վոլշրէն
փոիէ,սգրեցին
Մէբքէ՚է
Գ"վ"ւչր
,
ս
էէ է՛է
Հի չա
էի
րն
էլա
րձ էէէէլ ,,ենե,սկ
,ք ր ,
զաա
֊ ւլատ մուՀճակա^եբ
յատկացնելով
ամէն
մէկուս
:
Մեղի Հետ կլ ՚լտնուէր
նաեւ
թուրք
՛քբ,
Հաֆբւլ
ՒՀսան
, ււր քանի
մ ր անւլամ
։իւէւ
-
խած
, նորէն
բոնէէւէոծ
եւ շղթա
յի
էլա
ր
նուած
էր : (Շ ՛էթ "՛նեբր
էլր քակէին Ր.սւէէս–
՚լանի
տօնին
ի ր ի էլո ւննե բ լւ , էսե ԷՈԼ
Համ
էսր
իր
ղե՚էեցիկ
ձ*սյնր
) :
Պ՛" է՛՛ոա ւո
ր է ինք
Հ երթով
մ աքբե
լ սրա -
Հր,
"Բ եթէ նսէոէէէ րաննե րոէի լեցուէր
, կր՜
նար
Հէէւնզիսէո ւէլարտկե
լ
ւււ
լ
ե լի քան Հա -
բիւր
Հողի
:
Օր
՛քր կար՚լր
եէլաւ
ինծի,
Յ՚՚վՀս՚ննէս
Ջէօկիւբեանի
եւ Հաֆրլլ
ՒՀսանի
:
Ամրողջ
աախտաէլէսմածր
պիտի
սբրէինք
,
յեաոյ
նաեւ
քարաշէն
երկար
բաէլն ու երեք
ւսբ–
էոաքնոցներր
:
Թուրքբ
Հինգ - աIIIIIր վ՛"յրկեան
աշիէւէւ–
"՛իէ
ձեւացնելէ
յետոյ,
անէլիւն
մբ քաշ -
էէւեցտլ
եւ Օննիէլն ու ես արիւն
քրտինք
մ տանք
, ա չիսատէէւնքր
լբ,սցնէճ լու
Հ՚սէքաբ
;
Այս
չարչարանքին
սվէոփէէէն^
ալ
"՚յն
էր՝ "Լ՛ առիթ
էլէէւնէենայի
ւլիմէսցի
ւղար -
՚"Է՚ԼՐ
երթւէէէէէլ ել գռյլեբով
ջ՚՚՚֊ր
կրելու,
"՚յէապէս
«իէօվռւչ»էն
գուրս
չէին
ձղ է,բ :
X
1917
Յունուար
^ին Աամուէլբ
, ՛էիս էւԼ
Ււլնաար
փոխագրեցին
կեգր •
Բանա
( ՄէՀթէրՀ՚"նէ
) : Ւ րաբմ է
էոնիէտելով
,
էլրին
ւլէէանա յա րէլի ամէնէն
սէէլաուռ
եւ
խոնաւ
«խօվուչ»նե
րո ւն մէջ,
բուն
միջ -
նա բե րղ
ին Լ՛՛՛՛րր
, ՚լնաաններուն
կից : /*~
րի
էլո ւնր երբ
ներ
քի
ն ւլւէւռնե րբ կր ՚է"ց ՜
ուէ ին , ա յլ եւս իբար աեսնե
լու պաաե -
Հ
էէ
ւթիւն
չունէ
ինք
Բէէլոբ ^խօվէէւչ»ներն
ալ իէճւէէլոլէսծ
էի՛՛ :
կ ր էէլալլկէ ինք
խաւէն ի խուււն , կող
կողի
է, րկնցէէէծ
։Ե" կ
ր
՛լ ՛ոնու էի է" Է՛Ր "Լ՛
ղ
«ի՚օ՜
վ"ւչ»Ր,
աջ
կուլմ
ս քիւրտ
լք
աբ՚լ՚՚՚սսլ՚՚՚ն
.
մբ,
–որ
15
աէսբոււսն ղատապարտուած
էր ,
ձախ
էլուլմս՝
էււրիչ
Հրէշ մբ,
101
՛ասր -
ուան
Օր
՛քր ղերմանացի
քննիչ
մր եէլւսւ ; Ե–
րեւի
ո ւչա
ղրո
ւթիւկւ
ւլ րտլած
էինք
մ է։ ր
էլե րէղա բան
քո վ ել Հաւլ ուէսծքով
Հաբ -
ց
էէ է
.մնէ։ ր ո ւ՛է
՛լե ց եւ խն՛է բե ցինք որ քիչ
՛ք
Ր
ա՚սնելի
էիեճէոկ սաեղծեն
, ւլատելով
Հա -
սա րաէլ
է
^րէս
ւլո րծնե
բէն
;
ի/ոստացէոլ
,
րայց
ան՚լամ
մրն ւսլ չերեւցաւ
-
(Շար.
28)
Fonds A.R.A.M
