€ 6 Ա Ո ՚ Ա Ջ >
« Հ Ա Տ Ը Ն Տ Ի Ր * ԳԻՐ ՝Ի ՄԸ
յ&ՈհՐՔԻՈՅ ա ս Ի ^ ^
ԼՈՆՏՈՆ,
(Տւսււաջ)
Այռ տեղի
ամե
րիկեան
ւ^ւթերւյարանիՆ
մէ^ աեսայ
նոր
գիրք
մր Թուրքիոյ
մաոին
եւ. երեք
ժամ
վատնեցի
կարգալոլ. այս հ,ատ\ր1ւաիր անգ–
էիական
Հեղինակր,
մի ոմն, կ. Լ՛ Լով՛",
աւագ գասա խօս իսլամական
ու֊սումներու.
անգլիական
Համալսարանի
մր մէջ
, Հր–
րաաարակո
ւա
հ՜
1955/»*՛ :
իքորագիրն
է
Թ ւ ՚ բ ք ի
ԼԹ՚՚ւ-րքիս՛)
:
Զարութեան
եւ. նենգութեան,
անիլր
գ ե ռ
կր րոլււրէ իր չրջ՚սնր
եւ Հակառակ
իր կի~
սա կործան
խարխսւփումնե,թուն.
, գ ե ռ
ունի
ւինասարար փտած
ակռաներ
եւ
այգ
ւգատճառոփ
մեր քաղաքական
ղեկափար
-
ներր սլէտք
է ռւշաղրութեամբ
կարգան
՚"յ՚*
՚էեսքէւ՛
1էե ո լրան ա
լի է Որ գրքին
Հեղինակր
մր–
աագիր
չէ եղած
րոլորովփն
Հաճոյս^եալու
Թ՚ուրքերռւն
: «5»
իրատես
եւ
վւաստաւլի
կերպոփ
կր փերաքննէ
Թուրքերու
եւ
թուրք
սլետութեան
Հ / ՚ ^ " " ^ ճ ^
մանաւանգ
ւաԳէն
ի վեր , էշ 1օճի փրայ
ան
Հայերու
թիսր
Թռւրքիոյ
մէք ցոյց կուաայ
իրրեւ
56-179,
Յռյներոմնր
88-680,
Բիւրտերու–
նը
1-476 ֊ 5 6 2 ,
Արարներունր
247-204,
իսկ
Թուրքերունր՝
16
միլիոն
598-037։
Այս
ծ՜իծաղե
լի
թ ի ւե ր ո ւն կ,թնան Հաւատալ
մ ի–
*սյն չարախինգ
«Աեծերֆր։
Հեգինակր
իր առաջին
գ լ ՚ ՚ ՚ - խ բ կր
"կսի
<< Օսմ ան եան
կա յսրութեան
» սլաամ
ու
-
թիւնռվ
• « Թ ո ւր քե ր ո լ ամենաՀին
Հա
յրե–
^էՔ՚էւ^
^Լ1Լ"Է ՝ Կ1Լ գանուէր
Թիէն
Շան^ էե"––
ներու
ել Արւսլ ծովի
միջել;
Վ^եցեվարգ
գարուն
,երր անոնք
թողուցին
իրենց
Հայ
բենիքր
( րսա
առա
ս սլե
լին առա^եո րգ
ու
նենալով
գոր
չ գա
յլ մր ) անոնք
խուժեց
ին
ԳԷ
սլ
Ի
Արար
կայսրոլթիլնււ
եւ եկան
աղ -
դեցութիէննե
րոլ
աակ
րագմաթիւ
կվ՚օ
-
ներ
ռւ
, Պ ռւտաա յական
ութ
եան
^
Ա
անի
-
կէոլթեան
ել ՚Բբիս տ ոնէ ո ւթե
ան
. . .»
Այս
քանի
մր տողերուն
մէջ կան
ա յ– -
քան սուտեր
եւ սխալներ
որչափ
կան
րա~
"•եր ; Ասոնց առաջին
եւ գլվսալորն
է
որ
ւ/էայ
որեւէ ստոյգ
տեղեկութիւն
Թուր՛
-
քերոլ
ծտգման
մասին,
միայն
սաո
յւլ
է
որ
րոսլիկ
եւ անօթի
անոնք մտան
Պաղ
-
աատի Արար խալիֆայութեան
ծաոայոլ
֊~
թեաԿւ մէջ իրրեւ
ստրոլկներ՝
կատարելու
արաբ
կայսրութեան
ամէնէն
ստորին
գործերր,
ինչսլէս
վերջէն
իրրեւ
սլարղ
ստրուկներ
անոնք
հ՜առտյեցին
Բիւղան
-
գիոնի
կայսրութեան
ել ինչսլէս
այսօր
,
զուրկ
աղգային
նկարագրէ
եւ
ինքնոլթե–
1 յօժար
են ծառայելու
րարձրագոյն
վճարողին
• ԱակտյԱ
սլիտի
րլլա,ր
Հիմնա–
կա^ե սխալ
մր
Հաշուի
չառնել
այսօրոլան.
Թռւբքիո
յ
երեւոլթասլէս
նսլաստաւոր
գիբքշ։
Այ"
ԳԲՔԻ հեղինակր
Լուիս
ոլղիգ
կե
ր ֊
ԱԼով
1լ ուրուագծէ
Թուրքիոյ
ներկայ
կա
֊
ցութիւնբ
ել անոր գժուարին
գիբքբ
եր -
կու մեծ
ոլեաութիւենեբու
Հակամաբտոլ–
թեան
մ էջ : (յրկար
սլիտի
րլլա ր մանրա
-
մասնօրէն
յաււաջ
բերել
իր
ւիաստարանւ
թիւնբ;
Հոս բաւական
է յ ի չ ե լ քանի
մր
ակնարկներ
Հայե,էւ՚սւ
մասին •
ինչսլէս
ԱՆգչիացինե
ր՛՛ւ ,
մ անա
ւան
զ Անգլ •
Հրեա–
օներու
մնա
յուն
սովորութիւնն
է
յէ չե լ
ա–
մէնէն
փնթի
եւ ոաորին
Հէքեաթներ
եւ
ներկայացնել
զանոնք
խեգաթիլրոլած
ձե
ւով;
էջ
23/»
վրայ
Հեւլինակր
կբ գրէ
•
-
<Տ. կայսրութեան
առեւտուր
ր ոչ - իսլամ
-
ներու
ձեռքն
էբ : Անոնք
ունէին
նաեւ
մենաշնորՀբ
բժշկական
զիաութեան
, այգ
սլա աճ առա
լ
ի շվստնութիւն
ր Հարկ
չՀամ
ա–
րեց
՜\Տ\է.՚Հ^՜^ն ե ր ո լ կեանքր
անտանելի
գար–
ձլ^նել է Կառավարոլթիլնր
կքւնար
նո
յնիսկ
միջամտել
սլաշտսլանելու
ւքլւէլէ՜թՀ»
իր կր—
բօնաոլետին
գէմ ; Ա ասնաւոբասլէս
շաՀե–
կան
օրինակ
մ ր կր
տեսնենք
Ա
ուլթս^ն
Մուբատ
Գի
(1623 - 1640)
Հետեւեալ
Հբովաբաակին
մէջ
•
«Հայ
ժոզովուրզբ
տ ո ւա
ծ է խնգր ագի ր մր յոտս
իմ
քքբ ան
ու
թեան
սեմին
յ ա յ անե լով
Հետեւեալ
իրո —
ղութիւէւ բ . Նուաճում
էն
մ ինչեւ
ա
յսօր
իրենց
սովորութիւնն
է որ երբ անոնք
կր
Հաւաքուին,
իրենց
եկեղեցինՍբուն
մէջ
կա
տարե լու ի,ււենց ունայն
ծէսեբր
, իւբա
-
քան չիւբ
մ արզ. գբամ
կր ւլեէ ափսէի
մ բ
մէջ\րստ
իր կարոգոկթեան
եւ այս
գբամր
կբ Հաւաքուի
եւ կբ գործածուի
օգնելու
կարօտեալներուն
ել Հիւանգներոլն
; Ա —
նոնց նե,քւկայ սլատրիաբքր
այս վկայակա—
նի
մէջ նշանակոլած
սովորական
տուրքէն
ղաա
,
ղ ոբծած
է տնիրալոլթիւնբ
ոլտՀան–
ջելով
որ ժոգովռւրգէն
աւե
լի
գ րամ
,
^սլտղի»
անուան
տակ
տուրք
մբ
ոբ
գանձուի
եկեղեցին.եբոլ
կից սլա բաէգնե
—
վ՚ու
վրայ։
Այս ֆէրմանով
կբ
Հրամայեմ
որ
սլա ար իա րքին
թ՜"
յլ չարուի
ա նտեսե
լ
Հաստատուած
սովո բոլթիւՏւ բ ,
ս բ բազան
օբէնքր
եւ կամ՛ կա
յ սեր ական
Հ րամ ան,ր
սլաՀանջելով
աւե
լին
քան
սովորական
տուբքերր»
;
Հոս
սլարղամիտ
Անգլիացին
եւ
նոյնչափ
կակա
իր թուրք
տեղեկատուն
,
Հեգնելու
Համար
Հայերբ
, չունին
ուրիշ
Ր"ելիք
,
ա
յլ միտ
յն ա յս
եսլե բե լիթիւր
իմ
ացութիւ–^
նր
Անոնց
քաղաքակիրթ
մաքէն
շատ
վեր
է Հասկնալ
մե,քք ազգա
յին
տուրքր
•Ա|աղլւ՚(|(
բազմաթիւ
գարերու
ս ր բա գան ա գ–
գայխն
աւանգոլթիւնբ
• Անո՛՛ ք կբ
յիշեն
Աուլթս՚ն
Մուբատ
Գ
՚ն^ Հայերբ
գնաՀա
-
տող մեծ Աուլթանր
,ռր անձամբ եկաւ
Հա–
յաստան Ավագի
, Երգնկայի,
կաին՚ոյ
մէջ
Հայերու
խնզրանքով
ալ եւ
ի.1ք իս^ ձեռ —
քով գլխատեց
իսմայիլ
վւա շան, Աբագա
-
բաշան,
մի ուրացած
վրացի
սքեասնարա
-
րոյ
աւտղակ
, եւ Վ^տնայ
մէջ եւ չրջա
-
կայքբ
^այ զիլզտցիներռլ
եւ
մեծաւորնե
րու
տուաւ
յ>–արիա1ւռՆթյ7ան
ֆէրմաններ
:
Թող
ստեն
եւ խեղաթիւրեն
որչավւ
որ
1լ ուգեն ,
մ ինչեւ
որ
չարութեան
անիւր
լրացնէ
իր վերջնական
չք՚^անբ
;
ԱՐԳՈՍ
ԿԱՐԳԱՑԷԲ
ԵՒ ՏԱՐԱԾԵՑԷԲ
€ՅԱՌԱՋՎ
Ւ ՚ Ո Ր ձ ւ ՚ Գ Ա Յ Ի Ն
Ս Ս Տ ե Ո - Ա Գ Ի Տ Ո Ւ Թ Ի Ւ Ն Ը
Ս՚էկգի
գնելով
իյորՀրգային
Միութեան
գ աղափ արա կան աչիսաբՀաՀա
յեացքբ
ու
իր րռնատիրական
կաբգերւբ,
սլէտք է
րսել
թէ գիտական
գետնի
վրայ
արձանագրած
է վւայլուն
աբգիւնքներ
֊. Արղար
է տկ
-
նարկ
մր նեաել
խորՀրգ
• աստեգազէտ
-
նեբոլ
գնա
Հ ատելէ
ա շխատանքնե
ր ուն
վյր^
բայ
:
ինչսլէս
«Յառաջ»
գրած
է^ իբ ժամա
-
նա
կին
, մեբ Հռչակաւոր
, գիտուն
Հայրե–
նակիցէր^ ակագեմական
Վէքթ"Ր
Հ""^՝ ~
բարձում
եան
, ո ր Բիւր ականի գիտա
բանի
վաբի^
է ու խոր-Հրգայէն
աստեղագի
-
տոլթեան
շողշողուն
աստղերէն
մ ին
^ Անգ–
ւէո
յ Արքայական
բեկերութեան
Հբաւէ
-
րով
վեց գասա խօս ո ւթէ
ւնն եր
տ ո ւա
լ ,
Օքսֆորտի
, Բէմսլրիճի
եւ
Մանչեսթբրի
մ էջ : Նսլատա կն էր տե ղեկո
ւթի
ւնե եր– Հա–
՚Լ՚՚ւ՚՚է^Լ
Ա՛՛՛ւլէ"յ
՚լէ՚ո՚սկան
շրջանակներու՛՛
ել
անոնց
միջոցալ
ամրողջ
Արեւմ տեան
աշխար Հին , խորՀբգա
յին աստեգագիտ
ու
թեան
նուաճումներուն
մասին,
ել միեւ
-
նո
յն առիթով
ստուգումներ
կաաաբել
մասնագիաական
Հաշէւներու
ե ւ տեսոլ
-
թեանց
չուրջ
;
Այժմ , տեսնենք
թէ ոբոնք են
խոբՀբգա–
յին ասագա րա շէրնե բու տեսա կէ ան
երն
ու
կատարած
գիւտեբբ
աստզեբու
կարգ
մր
եբ՛ե ւո յթնեվւ՚ո
լ մասին :
\ք Ա՛նօթ է ֆրանսացի
ա
ս տւլա բա
շխ
Լր
Վէրիէի
յանգուգն
գիլար
անցեալ
գարուն
:
Ան մաթեմաթիքակտն
Հաշիւներու
վր"՛յ
Հիմնուած
տրամ արան
օր
էն
երեւան
Հանեց
Նեսլտռն
մոլոբակբ; Ատկէ քանի
մր աարի
վել՚ջ,
ոչ նուագ արժէք
կր
ներկայացնէին
Մ ոսկուայի
ասագագէտներուն
Գուգարզի–
նի
ե Փաբենկոյի
նախատես
ո լթ իւննե
բր
աստզեբու
գ ո ր ծունէ ութե ան
մ ասին
, ո -
րոնք
եր կար
սլբսլտումնեբոլ
աբ՚լիւնք
էին
եւ
որոնցմէ
մաս
մ բ իրակա՛նացաւ
ասկից
տասնեակ
մր տարիներ առաջ
:
1866/՛^՛
Հիւսի սա յին
ե բկնա կամարին
Հասարակ
աստզեբէն
մ ին յանկարծ
կբ սլաքթէր
, իր
.
վւա
յէր
կբ զօրանա ր ծնունգ
տալով
է՛՛ւ
-
սաստզէ
Լնովա)
մւբ
:
Յետոյ
, աստիճանա–
բաբ
իր փայլր
կր կսրսնցՍէբ
ու կր
վերւս–
գառնա.ր իր սովորական
ւիէ՚ճակին
է Երկու՛
գի տ
յւ ւնն
եր\ր
ուսումնաս
ի բե լով
այս եբե
-
^ " յ թ ր
եկած
էին այն եզրակացութեան
թէ
1906^^՛
առաջ
այգ ւսստգբ
գարձես՚լ
սլիտի
սլայթի
; Եւ էր^ք
1946/՚5՛
իրակա՛նացաւ
այւլ նա խա տես
ութ՛իւն բ եւ աստգր
բոլորեց
գործունէ
ութեան
նո
յն
չրջանւր
ինչսլէս
1866/՚յ՛ ;
Այստեղ
անցսզակ
ի բսենք
թէ
տստղերր
յաճախ
կր սլայթի՚ն
^ կբ
բաղմա–
սլաակեն
իրենց
փայլր
եւ ժամանակէ
մբ
վել՚ջ
, ոբ կբ աարրերի
աստզէ
աստզ ,
ՀեաղՀետէ
կր վերաւլտոնան
իրենց
նախ —
կէն
վէճակին
•.Ասոնց լուսասաւլ
անոլեէր
կր
տբուի
Մ
էն չե ա յմ՜մ , գասական
տիեգերածր–
նութիւնբ
կբ Հիմնուէր
վերոյիչեալ
երկու
գիտուններուն
ձեւակերպած
«.սւայթու
-
ցիկ»
ասաղերու
տեսութե՚սն
.էրայ :
Ըսա
այգ տեսութեան,
աիեզերքբ
կբ
՚լէ՚՚Հ
՚ւէ"1
ի տստիճ՚սնական
սսլառում
֊. Ասա՚լերբ
,
միլիոնաւոր
տարիներ
չո՚լալէ
՚Լերջ կր
չէ–
ջին;
Անոնց
բաղկացուցէչ
նէւթր
կր
կու
տակուի
ինքն իր մէշ ու այնսւՀեաեւ
կր
վեբածուին
մարած,
ա՚նտեսանելլ,
"՛սա
-
ղերու
. Անչուչտ
ասոնց
վյոխարէն
տիե
-
զերքէ
նիւթէ
Հսկայական
սլաշարր
որ
ներկայացնէ
միգաձեւ
կաղային
նօսր ՛էի ՜
ճակ
մբ եւ Հեռռլ
է տակաւին
ամբոգշու.
-
թեամբ
խտացեալ
ձեւ
մբ
ստանալէ
>
սլարրել՚աբար
ծնունգ
էլուտայ
նոլ՛ աստ
-
ղերու
: ԱյսուՀա՛նգերձ
, ատեն
մբ
սլիտի
գայ
ոբ տիեղերակտն
նիւթբ
պիտի
սպա
-
ռի , եւ գոյութիւն
ունեցող
աստզեբու
չի–
շումով
աիեզերքբ
սլիաի
վե րած
ուի
մեռ
-
եալ տարրի
մր; Բայց
մէ՛ սարսափիք
, ա -
աիկա պիտի
պ ա տա
Հ ի քանի
մ՛ր աասնեակ
միլիառ
աարի՚եեր
վերշ
• • •
Ա
յս յոռետես
վարկածին
գէ՛^ աց
է"" ր ՜
Հ բգա
յի՛ն գիտուններ
բ
տիեղերքին
կբ
պա ր գե ւե՝1ւ չատ
աւե
լի երկար կեանք
մ բ է
Ըստ
անոնց
աե սա կէտնե բուն , տիեղե րա ՝-
կան
՚նէ՚ւթբ
մ է չա ալ բանտարկուած
չէ
աստ՚էե բուն
մ էշ ; Ասո՛նց
սլա յթիլ^ւն՚ե
րբ
գավքձեալ
ա՚՚աղամիջեան
տարածութեան
կր յա/ւձնեն
ոչ ղահցառելի
նիւթի
քանա
-
կութիւն
մբ որուն կուտակումով
կբ կ՚սգ ~
մ ուին
նոր ասաղեր
, փո խա բինե
լով
շիջ՚՚՚Լ
աստւլերու
կոբուսար;
ԽորՀրգայէւն
ասա–
ղաբա շէսներ բ եկան
Հաստատելու
թէ
աստւլեղւու
սլայթումնեբբ
պատաՀական
ե–
րևւո յթնեբ
չեն
,
Ա՛յլ յատուկ
բոլոր աստ—
ղերուն
, որոնց
իլրսւքան
չիւբ բ ունի
՛՛լ՛ս յ -
թիւնի
իր յատուկ
ժ-ս՚մտնակամիջոցբ
որ
Համեմաաակաե
է լուսաստւլէն.
սլա
յ թիլն
է։
ղօրութեան
աստ
է՛ ճանին ; Ա յսինքն՝
ո.րքան
պայթիւձե–^
զօբաւոր
րԱայ
այնքան
երկար
1լբլլայ
երկու
սլայթիլններ
իրարմէ
բաժ
նող
ժ-ամ տնակամ իջոցբ;
Անոնք իրե՛ ց այո
տեսոլէքիւնր
կր
Հիմնեն
փովւոխական
ասւոգե.րոլ
երեւոյթին
վրայ;
Երբ
երկին
-
ՔԲ զի՚ոենք պարդ աչքով
, աստզեբու
մե–
ծամասնոլթեան
ցոլքբ
՚էրեթէ
անփովւոխ
կ՚երեւայ
մինչգեռ
բտգմաթիւ
ճւստղեբ
ցոլքի
ե լ ծ՚սւալի
վւովւոխոկթիմ՚՚ներ
կբ
կրեն կէսնոնաւոբ
յաճախականութեամբ
մր։
Աւանց
լոյսր
պս՚րբեբաբւս,քւ.
կր ՚լօբա
-
նաք, ինչպէս
իրենց
ծաւաԼլլ
ել յետոյ
աս—
տիէճանաբտր
անոնք
կբ ստան ա՛ն
իրենց
բնականոն
վիճակր։
Այս
երեւոյթին
յա -
ճաէստկանոլթիլնր
եւս Հ՚սմեմատական
է
աստ՚լին
ցոլացմա՚ն
աստիճանին
•
ինչպէս
կբ տեսնուի
նմանոլթեէսն
եզբեր
կան
ա -
սոնց
ե՛լ ՚զայթոլցէւկ
ասաղերուն
միջել
;
Ասաղերու
պայթիւննեբբ
Հետեւանք
են
^է՚-լէ ՚սկան
ներքին
Հակաղգեցոլթե՚սնց
,
ինչսլէս
օրի՜նակ
Պէէժի նչանաւոր
բսլոբու–
մբ
որ ծնունգ
կուաայ
Հէլիոմի
եւ
աՀռե
լի ջերմութեան
; Պայթուցիկ
ւղւստգերոլն
նման լուսաստզեբն
ալ կբ Հետեւին
տիե
-
՚լերակտ՚ն
նոյն
օրէնքներուն։
Եթէ
ատոնց
յաճ՚սէսականոլթիլնբ
աննշմարելի
՛էա բ -
ձած
է մինչեւ
այժմ
, սլատճառր
այն է ոբ
"լ՚"յ1<^իւն^՚եբբ
իրարմէ
բաժնող
ժաման.
ձ Ա Յ Ր Ի Կ Ի ն
Ա ՚ Լ Բ Ի Ի Ր Ը
Մայլփ կիս յիշատակին՛
Լեռնեբ
, լեռնեբ
բարձբագագաթ
, ,
թե–\
ւա՚նցիկ
, ծաղկաւէտ
ու գալարուն
; Ան ~
տառն եր րարձրու՚չէշ
, արքենի
ու բիւբա–
\
լոր պտգատոլ
ծառեր
վայրի
, է՚՚է՚ա
թբ -
\
վւաստան՚եեր
ծորենիի,
մասրենէւ
, լու -
սուետերեւի
, ալոճենի
, էսնձորի
ու տան
-
ձի,
ու տակաւէւն
բաղմաթէււ
տեսա1լներբ՝
բեռնաւորուած
ամ
էն
ղո
յնի
պտոււլ^՚եբով
:
Լեռնեբ
, երբեմն՝
ձբկ՚նամերձ
,
երբեմն
ուս
ոլսէւ Հեծած
կր ցած՝նան
ու կբ բաժ՜ -
նուին
թեւե
բու
, բազուկներու
ու
նո
յն
-
է՛սկ՝ մաաերու
; Յեաոյ՝
բլրակներ
,սար
տ–
Հարթեր
, ամառանոց
ւէոմեբու
վայրեր
լա յնատա րած
ա րօս^ն ե ր ՚։ վ ; 8ո րե նէւ
ար
-
տեր
այս
լեոնեբուն
մէջ տեղ
— տեղ,
ո —
ր ո՛՛՛՛ք
այ ծեվւ՛։
ւ Հօտերո
ււն
մակա ղա տեզէւ
կ՝րլլ՚սյին
օպանեբն
իրենց
առբնթեբ
: Ու
երբ
Հունձքր
բարձրանար
, պուկ տալով
ու
Հասկ կապելով,
ձիաւորր
մէշբ ՛կբ
թա՚լ–
ոլէբ
... ;
Լեռնեբ
, որոնք
կ՝ եր կարին
ամէն
գէէ
վբ՛"յ
մ՚լոննեբով
, երբեմն
բաժնուելով
էւ–
րա
րմ է ՛լե աա1լներով
,
խորունկ
Հ ովէտնե–
բռ՛է , ձոբերով
ու ծործ՜որ նեբով։
Ու
նո՛
բէն
, աՀա
Հանգիպակ՚՚՚ց
կողմէն
՚էէուխ
,
գ ագաթ
ցցելով
, բարձրանալով
մինչեւ
ամպեր
, մինչեւ
Աէ՚բիուս
• • ՚ ։
Ու ձորակներ
I
ռւ ծ՜ործորներ
շրաբեր
,
շբառատ
; Աղբիլբներ
, ազբիւրներ
ամէն
կոգէ
^ գագաթէ
, սարաՀարթէ
ու ստորո
տէ , արեգէ/է
ու ծմակէ
; Ագրիլրներ՝
ԲՐ՜
էսան
, Հոսուն
, կարկաչուն
;
Աղբէււրնեբ
, :
բէ՚ւբե՚էէ՛
պէս,
արցոէ^ւքի
պէս
իսաակ
,
անուշաՀամ
ու սլաղուկ
;
•
Ես ուլարած
էի մանուկ
Հասակէս
, այս
աղուոր
, սիրելի
լեռնհբուն
մ էշ,
«տուլ
-
լուս
» գօտի կս խբ ած՜
Պաշաբս
կ ՝յւ/ քա բ էգով
- բա՚լարշ
- կա
-
րագեղէնէ
գանած– էի՛ • •
» մեծ
մայրի
-
կէս
կամ
Հաբսայէւս
ձե՚ւքովր
շաւէուուած
ու
եվւուած
, օպայէն՝
" ՛ ՛ ՛ լ ք՚՚՚րերով
ա -
կռլթին
կողերուն
՚էր՚սյ
՚. Նաէսաճաշս՝
չ՛՛ր
սեր — մածունէւն
մէշ բբգուած
, իսկ
էրէ՜՜՛
կուններր՝
կորմաս
- եվւկաթն
ու
մո՚ծունր
էսառնուած
;
Երբ օպան
րլլա
յք՛ կր
խմէէ
անոյշ , օրուան
թարմ
թան ,
լեռներուն
՚քէշ
"լագոլկ
շբերբ
բիւրեգ
, մեգվւաՀամ
:
՛Ու
երբ աբեւլակբ
կիլգար
, ^լելէէր
ո՚–
կւր բարձրանտր
կիսելով
կապտաւ՚՚ւն
եր -
կէ՚նքբ
մէջաեղէ՚ն
ու Հւրե՚լէն
մաէսաթնեբով
մեզ
եւ մեբ չարաճճի
ոլլէկնելոբ
տս՚էլ^
-
տէր,
կբ գաոնայինք,
քլի^էէ^՚ք
Հովիտ
-
ներր կամ գետեզեբք,
որոնք
ստուերոտած
կ՝Ր//ա
յէն
բարձբէ՚կ
լեռներով
ու
իբենց
արքենի
անտառներովր
• Երբ
կարօանայէւ
գեգբ , Հարաղատներս
, տոլէւ կբ ճամբուէ
էւ
մէկ
օ լ՛ ո ւս՛ն Համաբ , կա.թօտս առնելու
ու
յս^ջոբգ
առտոլ
իսկ վերագառնալու
յ
Ամառ
էւրիկուններուն
, չատ
անգամ
մեր
լեռնեբուն
^"՛Լել՛բ
սուր ու կճան
կ՝Ր1 քա -
յէէն ու մեղ կբ Հրէին,
կր Հաւաքէին
գէպ
/» ակութին
զոգր,
բոլորտիքբ
, որ
կբ
ճարճատէ ր
՚լէ՚է
- գէ՚է
" ՛ ֊
Հաստաբեստ
կա՚լնի
վւայտերով
ու կոճ՚լեբ՚՚վ
,
վրան
կաթ
էէն
Լսալկինր՝
Հսկասյ ,
չ՛՛
բո
Հոգիով
վերցուած
ու տե՚լաւորուաձ՜
:
•
ԼԼ^
տարին
, ^^այրիկիս
ագբիւրր»
չի–
նած
տար
էէն , տակաւին
«վեր է, օսլա »
չէ–
ինք
ելած
Հ Գ՚՚մի
եղսէնակբ
չէր
ւէերշացած
ու
ուլերն
ալ նոբ միաժմած
էինք
, Հայ -
րիկս
արգէն
վերի
օպայէն
վա
յրր
որո
-
շած՜ էր , ու յայտնած
սլերւորներուն
,
Հովիլներուե
ու նաեւ
մեւլի
"լԳ՚"ԷԿ
"՚– ~
լա ր ածն ե ր ո ւս ։Վա
յրբ
՚էեղատեսիլ
Հովիտէւ
մր՝
Աէսմշատ
է՛ն
աջ կալին
վբա
յ , անտառ–
ներուն
մէջ թաղուած
Սաէրնճաէսն
է՜ր :
Այգտեղ
մ ենք
արտ
մրն աչ
ունէինք
րա —
լական
է՛ս^ն , շուբշ
երկու
լծվարնոց
, ո -
բուն Հարալա
յին
թ ո ւմ րէն
վր՛՛ս
յ կար
նա
եւ
լայնատար՚սծ
Վ"՚յբի
էսնձորենԼւ
մբ
ւ
ԱՀա
այ՛լ արտէ՛ն
ուսէ՛ն՝
կա՚լնի անտառ
-
ներու
ցո՚Լանիին
աակ
սլիտէւ
լաբոլէին
,
շինուէԼ՚ն
մեր կէս երկվեցեակ
մր
օսլա -
ներր •.
Եբբ վերէ - օպա
ելլէէ՚նք
ուչերբ
բոլո
-
բովին
ծծՀ ,
Կ՚սթէ
կր
կ՚՚՚բէէ^՚ք
•• Այդ
օրր
Հեռոլ
չէր,Հազիւ
երկու
շաբաթ
կար
^ մեբ
ուբտէսութէւնր
ե րթալով
1լաւեչնար
,կ*
ու
ռէր
. . . :
Օսլանե
րբ : Այնտեզ
կեանքր
տս՚,ր՚բե ր է լ՛
ու
ես՛ պիաի
գի
շե բէ ի պերւոր
նէեէիս
կամ
Հաբսայէւս
ծ ՚ ՚ ց բ ; Գո՚քի
ե՚լանակին
, իրէ՛ ~
կուններբ
սլե ր լորն երբ
գե՛լ
կբ վե րագա
ո.–
նա
յին
յաշոք՚ւլ
առա
ու
ա ր ե ւա
՛լա
լէ՛ն
նորէն
՚է՛"^
ր ռ " ՚ ւ " ՛ ֊ -
Մանուկ
ԷԼ՚՚-՚՚ք
ու ամէ՛ն սլաՀու
կարօտը
՛քեր կուրծ
քէ՛ն տո՛կ ; Եբք՛ իրկ՚՚ւն
կ՝^Ր1էար
լ
սլե բ լս
րնե
րր
՚լե՚լին
ճամ բան
կր բռնէին
,
մենք,
մւսնուկ
ուչարածներս
եբկար
կբ
գ է՛տ է է՛նք գան սնք , մինչեւ
որ
գէ՛^
*"տէ^
լեռնէ ն կործէ
է՛ն , անՀ ետ անա
յէ՛ն ՛քեր
։ս
շ–
ոլլ^երէն.
• • •
Գե՛լէ՛ն
ու մեբ մա՜նուկ
էսաւլրնկե.րնեբու
կարօա բ
մ
ե՛լ
կր տխբե
ց–1^է ր անՀունօբէն
;
Երբ
ուլերր
արածել
կր սկսէէն
այլեւս,
ուլարս՚ծնեբո
քոլբզ.
Հ ովիւնեյաւն
քո՚է
՛լ ոմեր.քւ կր մնայինք
, սա աու , ս՛յ՚էբ
բաց–
ո ւե չո
լն
Հետ
ուլեբ ր գէպի
ա
րօտավայր
քշելու
, չարաճճէւնեքգ
• • • :
Ա/ն օբր «ֆոէ։կ»ի
օբ
4 " ։
Հ՚՚՚յր"
՚ " է Հ՛՛ն
գ տնուե
լով
օ՚լնեց
մեր
աշէոատանքին
:
Երբ
՚ոասլ՛ , տաս՚նրՀ էւնգ օրբ ան
զն է ր
ու
«ֆո.Լ։կ»ր ուշանար
,
ւք ե ր չս՚ր
"՚– ցատկռ
-
տուն
ուլիկն՚եբր
աէ՚՚ոբժակէ
կ,ր
՛լ աւլ.ոէ -
էւն • • • , ալ աւելէ՛
չ՛՛՛ր կբ գառ^եա լին • Ա–
մէն
բոր՛ի
,տեբեւի
ու ծս՚զէ՚կէւ
չեմ - չուււէ
կ\քւնէէւն
մեզ չարչարելով
ու րոպէ
մր
վ՚սյրէ՛
մը վրայ
Հանւլէւսա չառնելով
;
ՆԵՐՍԷՍ
ՇԻՆԱԿԱՆ
(ՄԱացեալյւ յա ջ որ դ ո վ )
Fonds A.R.A.M
