€& ԱՌԱՋ >
^
(1894 - 1955)
( ր. ես վերջին մաս )
էրեւսւնր
1914/՛^
առաչ գաւառական
յ ե ֊
աագէւմաէյ
քաղաք
մըն է ր : Հայ
ունեւոր
գասը
եւ. մաալււքականութԼււեը
կեղրոՆա–֊
ւյահ
էին
Թիֆլիս
ք՚աղոլ;
Հայկ. կեան
քը ղեկավաքւում
կ չ։ Թիֆէի՚լից
:
Երեւանէ
մեհ
ղեր չէր կաաարում
:
1914/»
սչաաե -
րաղմը
նսրութիւն
մացրեւյ իր
կեանքի
մէչ֊.
1915/՛^
Երեւան
էին
կեղրոնացա1է
Հայկական
կամաւորա
կան
խում
բեր
ը
,
մ ր–
տաւորականոլթեան
եւ ղիՍ ուո րական
ու ֊
թեան
երթեւեկը
յեղաչրչել
էին
Երեւանի
նախկին
կեանքր
Երեւանը
սկսել էբ գառ–
նալ միաեսակ
Հայկական
մայրաքաղաք
իր
բոլոր
սաորողելինեբուԼ
•
Ոգեւորութեան
այգ չըչանին
Ատեփանն
եբեւաց
Երեւանի
մէք ;
Ան
Հաղիլ
քսան
տարեկան կար
է
Արեւելքի
մ էչ
մ արգիկ
չուա են Հաս
ու -
նանում
, -
բայղ
արգէն
ցցուն
գէ՚^Ք
դարձաւ
• իր մ ա սնա կց ո լթ ի ւհ
ը ղսլրոցա -
կան եւ աչակեբտական
կեանքին
թարմու
թիւն
էին բերում
իրեն Հետ • Հայկակա -
նութեան
ողին էր իր ո ւղղո
ւթ ի ւնր
՚. Ամէն
աեղ , ուրոր նա կար , նոբոլթիւն
կար :
Իր
ոււլղամիտ
բնաւորութեան
^որՀիլ ,,
թերեւս չատ Համակիբնեբ
չունէր, սա -
կայն
իրեն անտե՜սել
չէին
կաբողս^ում
:
իբ
բաբձր Հասակով , աչխաաում
էր
նաեւ
բարձր
Ա՛նել իբ
մ աքերով
,
՚է"Բչ
զանղուահ՜ից
՚. Անչուչտ
յիչում ենիբ ա -
չակեբս/եեբր
, նաեւ
հանօթները
իր խա -
րաղանող
, նաեւ
ըաբի
բնաւո
ր ո լթ
իէն
ր I
Ամէն
ինչից վեր սլիտի
լինէբ
Հայութիւ -
նը,
Հայկ. մչակոյթը,
եկեղեցին
, անկա -
խութիւնր։
Այգ սկղբունքները
մինչեւ
իբ
կեանքի
վերտին
օրը մն՛ացին
իրեն գեկա -
վարող
սկգբոլնքներ%
Հա յութեան
ստո -
րաղասութիւնբ
ուբիչների
առչեւ
անՀա -
ղոբղ
էին իրեն :
1915, 16, 17
թուականնեբին
Հայկական
ողրե բւէութետն
, նաեւ
յոյսի
օրերին Ատե—
փանը միչտ մնաց Հաււատով
լի դէւգի Հա -
յաստանի ա սլա գան •.
19ւ7/՛
Ո՚սւսաստանի
փե ա ր ուա րեան յե
—
ղափո խութեան
չրքանին Ա տեվւան
ը չատ -
չաաերի Հետ անդամակցեցաւ
Հ . Տ • Գաչ—
նակցութեան
, ա յ դ
օրերի
միակ
գորհօն
ել
Համ
ամողո վրգա կան
կուսակցութեան
:
1918/՛^,
Հա յութեան
տագնապի
օրեբին
պարտաճանաչ
քաղաքացու
պէս կատարեց
իր
վյւայ
ղրուահ
բոլոբ
պարտականու
—
թի՚-ննե
րր :
Մայիս
շՏից
յետոյ եւմինչեւ
մաՀ
մնաց
Հտւաաարիմ
Հալատացոէլը
Հա յութեան տ^
զատութեան
եւ անկախութեան
• Ատեվւա–
նը թէ գոբհ՜ով եւ թէ խօսքով
մնաց «Ա՝ա–
յիս
՚շՏ՜ծի անգալաճան
ոլղեկիցներից
:
Հա յաստանի
Հանրասլետութեան
չձ՚չա –~
նին լաւագո
յն
մ ա սնա կց ո ւթ
ի ւնը
բերաւ
կրթական
չաբմում
ին : Լինելով
արական
ղ իմնա
ւլի ոնի տեսչութեա՚ր
անդամ , ում -
գնօրէն
պա յքտբեցաւ
յօ՚լ ուա Հա
յկական
ղաստիա րակութեան
գսլբոցն՚երի
մէչ ,
մտսնաւոբասլկս
Ա՚ուսներից
մառանգ
մնա
ցահ
արական
տռաչի՚կ
ղիմնաղիոնի
մէչ :
Ակներեւ էր իր
մ՛ա սնա կցութի
ւնբ
ա
յգ
չբչտնին
ղրական
ել. Հասարակական
մար–
ղերի մկչ..
Մի
չ՚"Րք
վէճեր
ունենալով
Գաչնակցա–
կան կարգ. մը ղեկավարների
Հետ, Հեռա -
ցաւ
՚իա չնակցոլթ
իլն
ից ել անգամագբ -
ուեցաւ
Հայ սոցիալիսա
յեղավւոխական
կուսակցութեան
(կս
էր) ,
կեանքի
մինչեւ
վեբչին
վայբկեանը
մնալով սա -
կայն բարեկամ
Դ՛աչնակցութեան
եւ Հա -
ւատաւոր նրա առաքելութեան
:
Ղ՚մըա խտարար
եր քանի կ չեղաւ
Հա յաս–
տանը • Հարաւի եւ Հիւսիսի
թչնամ
ինե
րբ
ոսնակո խեցին
Հա յաստանի
ագսւ տութ
իւնր
ել
անկախութիւնը
: Ատեվւանը
ղէն ի ձե–
ոին
Հաղաըաւո
բնե
ր ի Հետ
մաքառեցաւ
ոսոխների
ղէմ : Պարտուտհ
վւեարուար -
եան ասլսաամբութիւ1,ից
յետոյ,
1921^՛^
՚-էեռացալ
Հա՛յա
ս տ ան ի ց եւ ապա
ս աանե -
ցաւ
Թ՚աւրիղ ;
Ա յնտեղ եւս չաբունակեց
իր ո ւս ո ւց
չա
կան ա չխա տ ան քբ - Հա յաստանի
բոլչեւիկ–
եան կառավարութեան
Հռչա՛կաւոր
ներու–
մից
յեաոյ
վեբագաբձաւ
Հայասաան ,
նորից
հառայելու
^ույ մողովուրգին
է
Դ-մբախտաբաբ
եբկար
չկարողա՛ցաւ
մնալ
ա յնտեղ
, կառավա
բո ւթիւ1ւ
ը նրան աքսո -
բեց Պարս կաս տան ; Ա աեփանի
Համ
ար
սկսաւ
տաըսէ֊դրոլթեան
մէկ նոր չրչ՚ոնը ,
որ, աւա^ղ, վեբչացաւ
իր մաՀուէ •
կաբճ
մամ ան՛ակ
սլա չաօնավա
բեց
՚էյոր Ջուղայի
աղգա
յին
վաբմաբանում
,
Ա տեփանր
լնդմիչա
Հեռացաւ Պար կաս -
աանից եւ Հաստատուեցաւ
Փարիղ :
Շուբչ
երեսուն
տարի
ասլրելով
Փարիղ
,
նա եբբեյէ չկտրուեցաւ
Հայկական
կեան. -
քից
, մանաւանգ նրա մ տաւո բ կեանքից
%
Աչխատանքից
յետոյ
իր կաբճ մամեբբ
նբ–^
ւիբում էր ուսումնաս
ի րութեան
ց • Տաճւսխ
գբում էր Հայ, երբեմն
, նաեւ օտար
թեր~՝
թերի մէչ :
Եռանգուն
՛անղամ
էր , տարիներ
աոաչ
Գբս^կան
Ակումբին
, վեբչին
չբչանին
է լ
նուիրուահ
էբ Ֆր՚ոնսաՀայ
Լսարանին
Ատաւոբակտն
կեանքր
իր տարերքն էր
է
Ափսոս որ ժամանակ եւ Հնա
բ՛ա՛ւոր
ութ իէն
չունե ցաւ
ե րկա
ր ա չո
ւն
չ ուսումնաս
ի ր ու -
թիւններ
կատաբելու
եւ իր բաժինը,
Հ"*–/՛^
մ ա սնա կց ութ
իւնը
բհրե
լու
Հա լկական
մչակոլթի
գարւլւա՚ցման եւ բարգաւաճ
—
ման՛
Իր ավւյավայ
խմբագրուահ
գրոլ —
թիւններն իսկ կբ մնանգնա՚^սւաելի
տուրք
Հայկ.
մ չակո յթին
, ինչպէս
Գ֊էորգեան հե–
մաբաԹը , Արսէն Տէբաէբեան
եւա
յլե .
Աեղք ոը անողոք
ճակաաաղիրը
կանուխ
բամանեց
մեզ իբենից : Թ՛ող Հայ
մչակոյ—
թի
ղաբգացումը
պսակ
էինի իր գամրտ
—
նին
,
Ա.ի.
ՈՂ.Բ Ե ՐԳՈԻԹԵ ԱՆ Մ Ը
ՏԱՍՆԱԼքէԱԿԸ
(ԱԿԱՆԱՏԵՍԻ
ՅՈԻՇԵՐ)
ԱՀա
միւսը,
աչքը չախչախուահ
նիՀաբ
պառաւ
կին մը , եըեսը
թխմահ
փոչյւա
թաւուտի
մէչ
, ,լ^։դարմացել է ւ
Հեռուն
, սեւին է աալիս
ինչ որ մէկ
դիակ, աՀա մէկ ուրիչբ,
նոբէն
մէկբ՛՛–
Ոբբացահ
մի ձի, դանգաղ
քայլում
է
ճամ բա րով , խռովտհ
Գէ"՛–/՛՛ Բ չաբմում
է
կաբհես
Հասկանում է անցահ - գաբձա -
ձ բ ։
Ա
իւս
աուաւօտ
ղալիս է նոր խումբ մր
բեոնատաբ
կառքե
բի ,
ղին ուահ
զինուո
բ–
ներով եւ նորից
սկսում
Հգոբհի՝»
, եբէկ -
ուանից
մնացահը
Աէացնելու
Համար :
Ա՚արգկանց
գիմագըութիւնր
կոտրոլահ է :
թ ուլա
ցահ
ֆիզիքապէս
եւ Հոգեպէս
նը -
րանք
Հլու կաաարում
են բոլոր
Հրաման -
ները :
Շատերը
Հաւատ
ունին
Հանդիպելու
ի -
րենց Հարաղատնե
րին եւ ճակատաագըօ
-
բէն
գնում են գէպի
բեռնակառքեբր
;
Շատեբր
փա խան
մ օտակա
յ լեոներր ու
անտառնեբբ
Նրանց
որսում են անգլիա ~
ցի
զինուոբնեբբ։
Գոռում ենՀբացաննե -
ըր։
Լեոնե բում եւ անտառներում
թավաւտհ՛
են
ղի՚ոկնեբր : Շո՚աեբը
կախուահ
են, հա–
եբից% Ղ՚բաւայի
սառն
"՚լԼ՚-^՚՚ՐԲ
Հիւլ՚բն
—
կտլում
են քւքաղախների
բագմաթիւ
դիակ–
նեբ։
Այսսլկս
մի քանի օր չարունակուեց
ոբ -
սոբդութիւեբ
1Տ աղա խներ
ի գէմ , որսոբ -
գութիլնն
այնսլէս
ինչսլէս
չամբուս/եերի
մէչ
որսում
են վայրի
կենգանինեըը
կեն -
լրանա րանա կան
սլաբտէւլնեըի
Համար ,
այն
տաըբերութեամբ
որ այնտեղ աչխա -
տում են կեն
ղան
ինե լ։ ը անվնաս
բււնել , չէ
որ գբամ ենոտանում
նրանց
՝էԱւմաէւ
, իոկ
այստեղ
քՕազախնեբը
ոչինչ
1լ
՝աբմեն ;
Այնտեղ, ուր վեբչանում
է
ճամբարի
սաՀմանը
, Գբաւա
գետի
ավւին ,
չսւբուտհ
են
եղբա յրական - Համա
յնա
կան
գերեզ -
մաննեբըտ
Այնտեւլ,
Հեռու
^այրենիքից եւ
խտղախեան
գիէ՚քերից
, պսակահ են որ —
զիներբ
իսաղաղ
ք՚ոնի , չրառատ
կուբանի
եւ
սլ՚բ՚՚թաց
Տեբեքի։
քքվքե՚՚՚բ են սրանր։
Աստուտհ
ղիաէ ;
Նրանց պտՀապաններն
են մօտակայ ան–
աառբ եւ արաղաՀոս
ալիքեեբր
Գբաւա
յի :
Ամանային
ղիչերնեբբ
պատմում են պա–
տաՀա կան
անցորդին
տասնեակ
Հազա
բա–
լոր
մ աբգոց
ո ղբե բ գո
ւթ
ի ւն ր
, մարզիկ ո–
րոնք ազատութիւն
էին ե ր ագում
, սակա
լն
դաւագբօբէն
յանձն ուեցան
դաՀիճնե
է՛ին՝
Ա ո վ ե ան երի
ն , մե ռն ելու
Հ տ
մ ա ր
յ
Թարգմ. Ա.
(4րդ եւ վեբջ)
Բ– ԳԱԵԻ
Պ Ա Տ Մ Ո Ի Թ ԻԻ Ն Մ Ը
կ– ՊՈԼՍ113 Գ1՚ԱԻՄ(Ա ՄԱՍԻէւ
Աուլթան
ՖաթիՀ
ԱոլՀամմէտի
կողմէ
՚ ^ " Լ " " յ ղբաւման
500/"ք
տաբեգարձին
առ
թիւ,
թուրք պատմաբան
իսմայիլ
Համի
Տանէչմէնտ
՚էրքոյկ
մը
Հ րատարակահ
է
« Իսթաւքւպուլի գբաւման. կաբեւոլաւթ-լււնը
մարդկոՆթ-եաԼւ եւ քաղաքակբթոՆթեան
համար»
անունով–. :
Յառաչաբանր
նուիրուահ
է չբելոլ
մին
չեւ
Հիմա տիրող
այն տեսութիւնը,
թէ
Պոլսոյ
գբաւման
առթահ
մեհ բարիքն
է
իտալակա՛ն
վերտհունգր,
որ յառաչ
եկաւ
բիւղանղական
ղիտնականնեբու
փախուս -
աովր
ղէպի իտալիա
^ որոնք իրենց Հետ
տարին
յունական
զրքերբ եւ բիւգանդտ
-
կան
մ չակո
յթի
նմոյչնւերը ;
կ՝ըսէ թէ վերահ՝նունգր
սկսահ էր Պոէ ~
սո յ գրաւումէն
առաչ,
14^՛՛^
գարուն
;
Նոյնիսկ
ա՛ւելի կանուխ
բիւղանղացի
գիա–
նականնեբ
այցելահ ենիտալիա ; Ասկէց
ղատ
՛նախասլէս
իսլսքմ փիլիսոփաներ
Լա -
բաբ)
իտալիա
մ տցուցահ
է ին
Հին
յունա
կան
մչակոյթր։
Արիստոտելի
մե1լեարան
Իպն - Րուչտ
ղ.լխաւո
ր ՚աղգակն է իտա
լա–
կս^ն
վե
ր ահն
ո լն
գին
;
Կը յիչէ
չորս
հաաիս5*ճք/
(•Բուրանի
մէչ
չեղահ , բա
յց բե բո/եացի եւ
վաւերական
ալանդոլթիլններ
ՄոլՀտմմէտէն)
, որոնց
մ
էչ
Պոլսո
յ գրաւում
բ
մ ա Հ մ ե ա ա կանո
ւ -
թեան
ամենամեհ– պատեբագմբ
՚ըէէ՚ոէր Կբ
յայանոլի ; «Օէ՚Հնեալ
ըլլան
այն
զօրա —
վաբներն ու զին ո ւո թե ե ր բ , ոբ սլիտի
ղրա–
լեն
Պոլիսր^։
655 - 782
^ինղ
արաբական
յարձակումներ
եղահ՜ են Պոլսոյ
՚ԷՐ՚՚՚Տ ՚
բայց
տնյաչող :
Աբաթեերէն
վեբչ
0՝ոլրքե
բուն
իտէա
^
եէլաւ անոր
Գրաւումբ
\ Աոլլթան
Տուղ -
րուլ Պէյ, Հիմնագիբբ
Պարսիկ
Աելճուք - .
եան պետութեան.
Փոքր Ասիա
արչալեց՝
Պոլսոյ
ղրա՚ւման
ճամբայ
Բ
բանա
Լ՛ււ
Համար
I
Օսմանեան
Թուբքերր
ալ
աւելի
կը վյափաքէին
անոր տիրանալ ;
Օսմսճւցի
սլատմ ագի
ր Ալի Զէլէպի
կբ
գրէ
) թէ Սնատոլուի
թբքական
գրաւոլ -
մբ, որ սկսաւ
Ս
՚՚անազ1լե
րտ
ի
յաղթական
պատերաղմոէԼ
1071/՛^,
վեբչնակէէւն
նսլա —
տակ
ունէր
Պոլսոյ
գրաւում ը ; Ա անաւլ -
կերտի
յաւէթ–տնտ կէ^է երկու
տարի ետք ,
Թուրքերը
տիրահ
էին Գսւփուտաւչ
թերա—
կզզիի
հովեզերքնեըուն
, Գատը
Բէօյէն
մինչեւ Ակիւտար եւ Մտբմարայէն
մինչեւ
Վ^ոսէիոր
Եըլտըրրմ
Պայագիա
սուլթանի
անյաչոգ
պաչտրումէն
վերչ,
սէււլթան
ԱոլՀամմէ -
տի վիճակէււեցալ
յաղթանակր
:
Պ՚ոչա -
բումբ
սկսաւ
1453
Աոէրէէ
6^5՛
(Ուբէւաթ)
եւ վեբչացա՛ւ
Մայիս
29//Տ,
(Երեքչաբթի)
,
53
օրուան
կռիւներէ
վեբչ :
Վերչին
ՀետախուղութիէՏենեբբ
կը
յայտնեն, թէ Թուրքերը
կըյաբզէին բո -
լոր
կբօններր,
նււյնիսկ
մաՀմետականոլ
-
թիւն
էլեգէէւնելէ առաչ
հ Թուրքերը
աբչա–
ւելով
արեւմուտք
եկան
Ասիա
յէն (*)
Ա իչին
Աբ ե ւե լք եւ գէմ յան,լի
մ ան
զ֊բտ -
նուեցան
երկու
մո չեռան գ կբօնւս՚կան աչ
—
խարՀնեբէւլ
, Աբեւե լեէսն 0 բթո
տ ոքս Ե -
կեղեցի
(Բիւղանղիոն)
եւ
Արեւմտեան
կաթոլիկ
եկեղեցի
(Հռոմ)։
« Թուրք -
մաՀմետւէւկան
ազւլն էր , որ կրօնական՛
նե–
ր,,գամ ,ո,,ւթիւն
նեբմ ուհ՜եց
ա յէւ
երկ,,ւ
Հակաււակոբղ
խմրալոբման
մէչ ;
Բոլոբ
Արեւելեան
չբչանա
կր
օզ տ ուե ցաւ
ա
յս
մարդկային
իրաւունքէն
; Արեւմաեան չբ–
չանակէն
օւլ-տոլեցան
մ ինչեւ
Աւստբիո
յ
մ
էչ թրքական
ւէրալման
սաՀմ աննեբբ^ :
Տասնըմէկերորդ
ւլարուն
, երբ
Թուբքե–
ԲԲ Սնատոլւ
,լ
արչաւեցին
, Յոյն
Օրթո -
աոքս
եկեղե՜ցին
Հերետիկոս
կը ՚էւկատէը
Հա յաստանեա
յց
Եկեղեցին
ե
՜լ
կասկահելի
,,/1ւոլ, քրիստոնէութիլնր
:
Ըս,ո ճ
•
Լո -
րէնթի
, Բիււլանւէո,ցիները
Թուրքերու ար–
չս^ւանքր կընկատէին
իրր
աստուահային
պատիժ
Հայերու
Հե րեա
ի կոսութեո,ն
Հա -
մար : Հին բիւզան,լական
,
Հւս յկական եւ
ասոր,,,կան
աղբիւբնեբ
բ կը Հաստատեմ, ,
(*)
ւամայիլ Համի Տանիշմէնտ կ՚բԹ -
դունւի ԹարքերոՆ Ասիայէն գաղթած ըլ -.
լալր, մինչ Մուսթ-աֆա ՚ք^էմալ չնաշխաբ–
հիկ
տեսութ-իւն մը հՐւաբեց՛
Թուբքեըը
Թկաաելււվ Փոք բ Ասիոյ բ՚նկիկնեբ, եւ
Հի–
թ-իթ-ն՚երու սերուԱդ եւ Հաթ^եա՚ն ու Աու. -
մէրեան քաղայքակրթութ֊իւքւ(ւերռւ
ժա ֊
ոաՈգ :
գ. Ա՛
թէ չատ մը Հայ թագաւորներ
,
իչխաններ
եւ սլատրիարքնեբ
ու եպիսկոսլոսներ
կր
բերուէին
Պոլփս եւ կբ
բանէոարկուէին
տարիներով,
նոյն իոկ կրակով կըպատ -
ժուէին
, որսլէսզի
լնզոլնին
օրթոտոքսու–
թիւնը :
Տասնրմէկեբորղ.
ւէար,,լն , Հայ պատ -
րիարք Խաչիկ՝
եբեք տարի
Պոլսոյ մէչ
բռնութեան
տակ
օր թոաոքս,,ւթեան
գառ–
նալու
փորձեբէ ետք , Կէօքսիւն
աքսոր -
ուեցաւ
I :
^բկին
ն,,յն գարուն
կոնս տան տին Տիւ -
քաս
կայսրբ
Պ՚՚էիո
բերել տուաւ Ատոմ եւ
Ասլոլ
ԱաՀլ
իչխաննեբը եւ Հայոց
թէսգա–
լոր
Գաւլիկ Բ-ըեւ եբեք տարի
չարչարեց
ղան
էքնք •
Անաիոքի
պատրիարք
Մ 1՚խ"՚յէլ
Ասորի
իր
ժամանակաէլրւ,ւթե։,,ն
մէչ կըյիչէ (
թէ Բիլ,լանզա
ցիները
նո
յն թչն,սմ
ութիւնը
ցուցուց,սհ
են Ասորիներու
Հանզէ,ւլ ; Եւ–
Բիւ։լանւէ,է,ց
ինե
բու
աուահ
չարչարանք
-
ները նմանցուցահ– է Հին Հռոմէացին
ե ր
ու
առաչին
քր
ի ս տ է/եե անե
ր ո ւն, աուահ
չա
ր -
չարանքներոԼն
;
Ուրիչ
ասորի
սլս,տմազիր
մը (Ապիէվ Ֆաբաճ)
կ՚ուրախանայ
Ալփ
Ար
ս լան
ի
յա
էլթ ան ա կին
Համ
ար
Մ տնաղ -
կերտի մէչ (ա1ին)
եւ կ՝լէոէ
. «Աստ -
էնաոՀեսուս
Հսւսէ ււտ ո եւ ում տ ո–
ուահ
խոնաբՀեցէէւց
սլաբտը
^
լաւ
սուլթտնինֆ
:
Բոլոբ ասորի
եւ
Հա յ պատմ
ազիրներր
Թուրքերու
աուահ
կրօնական
ազատ
ու -
թեան
Համ
ար
եբա խասէ էլի տո ւթեամ բ
1լէսբտայսւյտու
–ին։
Մատթէոս
ՈւռՀտյե -
ցին
նկաբա՚ւլբելով
Ալփ Արսլանի
մաՀր ,
անոր որդի եւ յ՚"ք"ՐԳ
Մ ե էիքչաՀ
ի
մ ասին
կր ւլրէ
. « Ան չաա աւլնիւ
ե լ
Համակրող
էբ
՝Բբիստէւսի
Հետեւորգնեբուն
Հանւլէպ
;.
ՄելիքչաՀի
իչխանոլթիւնը
օբՀնուահ
էր .
Ամենաբարձբէն
, անոր պետութեան
սաՀ -
մ սէնները
ըն գա՛ր ձա կուեցան եւ Հա յաոտան
խաղաղո
է.
թեէէէն
մէչ տպրեցաւ ;»
«Շալանաոն
, Ժան Լորտն
, Եոբկա ,
Ո
՚լնէ
կրուսէ , մ՚իարերան
կը ւէկայեն , թէ
Հա
յե
բու
զ
էւ
րհակց
ութ
իւնը
Թ ո ւբ քե ր ո ւն ^
սկսահ
Մ սւնտւլկերաի
սլա տե բաւլմ
էն
, օգ
նեց
Անաւոէէլուի
ղբաւման եւ ճամ բայ բա -
ցաւ Ան՛ո տոլս
լի
արեւելքէն
մինչեւ Տ
ալ -
բոսի
լեռները,
Տիղբիսէն
մ
իե
չե ւ Միչեբ -
կբական ,եւ արղիւնք
էր
Թուրքերու
ցոյց
տուահ
կբօնտկան
թոյլատուութեան
՝^ :
ՄԻխ՚"յ1՚է
Ասորի կըղբէ
« Հայ
զին–
ոլորները, որ Բիււլանւէացինե
ր ու
բռնոլ -
թեան տակ
լ^ւդոլնահ
էին անոնց
եւլհոլահ–
կբօ^՚՚քր
, առաչիններէն
էին
սլաաերաղմի
գասալի^^եբէն–^ ;
Յետո
յ
Թուրքե
րուն
միանալով
յաւլթեցին
Բիւղանւէա ց ինե -
բուն » :
Ըստ Ս ատթէոս
ՈւռՀսքյեցիի
, երբ Աե
բաստ իտ
ղ տնուող
Հայ
ի
չիէ
աննե
ր
Ատոմ
ե լ
Ապոլ - Աա՜էլ
եւ
իէ՚ե՚էւց
՚էօրքեէ՚բ
ղա
չ–
նա կցեցան
Թուրքերու
Հետ բնէլղէմ
Բիւ -
զանդիէէնի
, կայսր
Ո՚ոմէսնոս Գ՛
երդում
րբաւ
, որ Ա անազկեբտի
սէՍէաե
բազմ
կ
ն
վերաղաբձին
պիտի
բնաչնէ
Հա
յոց ա -
ղանգը » ;
Թուրք պաամսէբանը
յեաոյ
կը նկարա -
գրէ
կաթոլիկ
ԱչխարՀին
եւ
Օրթոտոքս
ԱչխարՀին
սէէւր Հսէկամա րտութ
իւննե
ր ր ,
Բիլղանւլ
ացիներոլ
կրօն
. ճնչւււմր
Հէւոմի
կողմէ , եւ Բիււլանգա
ցին
եբու
գազանի
բս^էլձանքբ
Թուբքե բու
տ ի բ ա պե տ ո ւթեան
,
որպէսգի
աէլաաէյն , նաեւ Օրթոտոքս Եկե -
՚լեցին
էսզատի
բէւնոլթիլննե
բէ
:
Կ՝րնգոլնի
թէ ՄուՀամմէտ
ՖաթիՀ
յաչողահ
կբ
Պոլսոյ
մէչ կազմել
Օբգ
Զօբ՚ոոիւն
մը (մեր
օրերու
բացատբութեամբ)
, որ իրեն օգ–
նեց
գաղսէնաոլէս
, բայց դաւաճանօբէն
:
Ժ
• Լորան
1
լ
բսէ
, թէ
11/"/՜
էէաբուե
Թուբքերր
կրօնական
նե րողամ
տութիւն
բերին
կեդրոնական
Ասիա
յէն
զկ՚զի
Փոքր
Ասիա :
Յոյներու
էոռաչին
պատրիարքը
եէլտհ
է
Եոբկիոս
՚Բբբթեսիս
, որ
կաթոլի1լ
Հէւոմի
Հեա միանալու
ւլաէէավւարին
Հակառակորդ
եղահ
է
եւ թուրք
տիրասլե տութիւնբ նա -
խրնարոզ
,
ե լ
կոչուահ
է
կեննատիոս
Պ՚սարիաբք եւ աբժանացահ
ՖաթիՀի
նիւ
թական ու բարոյական
չնռրՀներուն
։
Միչանկեալ
բսենք ,որ Հտյոց
առաչին
սլաաբիարքր
ե՚լահ
է
Յով՚սկիմ
Եպի՚՚կո -
պոս,
էւր Պրուսայի
առտ^ւոլւդ
եւլւքւհ մա -
մ տնակ
հ՜անօթացահ
է
ՖաթիՀի եւ անոր
զօբքեբուն
յաչոէլութեան
Համաբ սլատա -
բ՚սզ. մաաուցահ
է :
Թուրք պատմաբէէճը
կ՛՝ե գր
էս
կէս ց՝ե
է .
^ իսթանոլուլի
ւլբտւման
մեհ տբժ՜էքր եւ
կարեւէւբութիւնը
մ արգկա
յին
իրաւունք -
ներու տեսակէտէն
սա
է
, ոբ
Աբեւելե-սն
ել
Հարաւ - Արեւելեան
Եւրոպայի
մ չա -
կոլթային
չբչանակին
մէչ խղճի
աղաաու–
Fonds A.R.A.M
