« 8 Ա Ռ Ա 5> »
• • •
Հ
,ա յասաաՆի
անկաիւութեան
աօնակա ~~
աալւմ ան ղէմ ռամ կավա
րնե չւչւ աւէ
լի կա–
նոլթէ
՚Ա
սիսաեմաթէկ
աշթաաանքէ
լհ՜ուե–\
ցան
ա յս տարի
:
1
Օտար
իշթանութիւններու
տրուաե՜Հ
<(.ժ ո ւռն ա լ» էն գաա , մամուլի
մէ^
յօգուա–\
էէաշարքով
կանացին
աււչացուցանել
,
Հա յաստանի
Հան րասք Լ տութիւնր
ենո
լնգ
առաե է Թուրքեր
ու սլաՀանշով
, ասլա ու
րեմն
Ա՛այիս ՚2Տր
Թուրքին
տօնն է՝ Հա -
յուն սլարտագրուահ՜
I
Եւ այս մասին քագ—
ուած՜քներ ալ րրին ՚իաէնակցական
մաա -
ւորականներէ
եւ գործիչներէ :
Աովորութիւն
չունինք
մեր
Հակառա -
կոր
գին
կոգմ
է եղած
ամբաս աանո ւթե
ան
մր վրայէն
լռութԼամր
անցնելու \
Զենք սլատասթանե
բ «Արեւ »ի ղռև
Հիկ
ածականներուն,
կ՝ անգրագառնանք
Հար
—
ցին րսա էութեան
%
Նաթ
ճչգում
մր։ Ո՛ամկավար
մամուլին
մ ոլո
ւթի
լնն է թա րգա թութի
ւննե ր
թնե
լ :
Ա՛ենք ասկէ առաշ քանիղս
բռնած
ենք «Ա—
բեւ»ի
օձիքէն : Անցեալ տարի Հբատարա
—
կեց ինք Ա ոլչեգ Աեբորեանի
նամակր
, ուր
ղոյց կր տրուէր
գործուած
թարգաթու
-
թիւնր : «Արեւ » գաս մր առաւ եւ այլեւս
յ յ ՚ ո լ չ ե գ Աերոբեանին
գիմելէ
վաթցալ ;
Այս տարի
ասլաւինած է
օւլնութեանր
Հա յաստանի
Հանբասլետութեան
երկու
վար չա սլե տնե րուն՝
Ալ . ֆ)ատիսեանի
եւ
Ա ՚ Վրաղեանի
« վկա
յութիւն
՛օներուն ,
Հաստատելու
Համ ար , թէ Հայ
ժոգովուր
գր սլատերաղմնեբ
մղած չէ իր էա
յրենիքի
ագատութեան
ու անկախութեան
Հտմաբ ,
ա լլ Թուբքիան է, որսլարտագրած
է Հա–
յեբուն
ունենա
լ անկաիս
Հա յաստան :
Ա • Վբաղեան
Հայաստանի
Հանբապե -
տութեան
նուիբուած
ղրքոյկ
մբ գրած է ,
իսկ
1928/5՛՛
փառաւոր
,
54:8
մեծագիբ է -
շերով « Հա յաստանի
Հանրապետութիւն»
Հատորր
: Ալ . քցատիսեանի
յուչերր
«Հայ–
րեն
իք»
ամ սագրի
մ էշ
Հբատա բա կուե
լէ
ետք,
1930/5՛
Աթէնքի
մէշ
տպագրուեղան
« Հայաստանի
Հանբասլետութեան
ծա —
գումն
ու ղտրգացումր
» անունով :
• Անմիշապէս
րսենք, ոբ
Հայաստանի
Հտնբտպհաութեան
պատմ ութեան
նուիր -
ուած
ամէնէն
մանրամասն
ու
լիակատար
այս
երկու
գործեր
ր տարիներէ
ի վերրս—
պտռած
են ուկբ սպասեն
/• . տպագրու -
թեան։
Աակայն
գիւբութեամ
բ կարելի է
ղ անել ա յս գիրքեբբ
Հանրա
յին կամ ան-
Հատական
գրագաբաննեբու
մէշ, եւ կբ
բաւէ
նիւթեբու
ցանկր աչքէ
անցրնել ,
Համ ողուե լու Համտբ , թէ տյգ
գԻրքերՐ
գրի
յսռնուած
են ներկայացնելու
Համար
Հա
յկ • բանակի
, Հա
յկ • պետութեան
եւ
առ Հասաբակ
Հայ ժողովուրգի
մղած
ան–
Հաւասար
պա յքարր ի թնգիբ Ազատ եւ
անկախ
Հայասւոանի :
Բա
յց ռամ կավար
խմ րագիրբ
, որ ի
պաչտօնէ գէմ է Հա յաստանի
անկախու -
թեան ու կոգմ^ւակից
ռուսական
աիբապե–
տութեան
Հայաստանի
վրայ,
աչիսատած
է գտնել վւաստեբ,
ցոյց տալու
Համաբ ,
թէ
Հայեւթոլրք
աբիւնալի
բախումներ
տեւլի ունեցած
չեն Երղնկայէն,
Տարօնէն,
Վանէն
մինչեւ
Աբարատեան
գաչար :
Հէքիաթնեբ
են Աարգաբապատի
, Վարա -
քիլիսէի
, Բաչ Աբարսնի
կռիւներր , ղօ -
րափարնեբ
Նաղարբէղեանի
, Աիլիկեանի ,
Գրոյի
ռաղմական
կոչեր
ր չինծու են ՚ ՚ ՛
^Իշղ ձէ նաեւ
Հանղուցեալ
Գաբեգին
արք՛
Յոփսէփեանի
փկա յութիւնր,
թէինք
օրՀնած է ռագմիկնեբր եւ Վեւոնգ
Երէցի
նման ճակատ գացած է ՜։
Ըստ ռամ կափաբ ա յլասե րած
խմ բա -
դրին, իր մեծ լնկերներր
ԱիՀրան
Տա
մատեան
, Արտակ
Գարբինեան ,
Արչակ
Զօպանեան
, ՎաՀան
Թէքէեան
անտեղեակ
են եղեր, թէ գոյութիւն
ունեցած է Հա -
յաստտնի
Հտնբապեաութփւն
,
Հայկական
եռագոյն,
Հայկ–
կառավարութիւն
:
Աուտ է , որ
1920/5՛ ,
յագթական
մեծ պե
տութ
ի ւնն ե ր ո
լ
կաբղին
, յանուն
Հա
յաս -
տանի
Հանրապետութեան
, մեր
ժոգո -
վուրգի
լնտրելագոլն
ղաւակներէն
Աւե—
աիս Ա՝, ա րոն եան ստո բագր ած է Ա եւրի
գա^ագիրբ
, որով կր ճանչցուէր
Մ իաց -
եալ մեծ Հա յաստանի
մ ր իրաւական ղո
յութիւնր
. . . :
Եւ վեբշապէս
սուտ է • • • որ Հայաստա -
նի Հանրապետութեան
վա
ր չապե
տներէն
Ալ • քւքատիսեան
այցելած է արտասաՀ -
ման։ Աեր ժոգովուրգր
երբեք
ձիյիչերայն
խանգւսվառ
ցոյցեբր
, որոնց տպաւորու
—
թեան տակ Թորգոմ
արք–
Գուչակեան
պատրաստած
է «ԳոՀա բանա կան մագ -
թանք վասն
Հանբտպետութեան
աղգիս
Հայոց » : Ա ինչեւ վե րշե
բս Եգիսլտոսի
թե–
մ ի եկեղեցիներուն
մ է 2 կր կարգաց
ուէբ
ա յգ
մաղթանքր մեծ Հանգիսութեամբ
:
Աուտ
Հ
նաեւ
, ոբ մարգիկ
գանուած՝
են ,
ոբոնք
Եռաղոյնր
գրոչմել
տուած
են ի —
րենց բաղուկին ու կուրծքին
վրայ • • • :
Ա յս րոլորբ
անճիչգ
են , մ իակ
ճչմ ար -
տութիւնր
այն է , որԹալէաթի
կառա —
վար ութի
լնր շարգեբէն
^ետք
Հոգեփոխու
թիւն
ունեցած է ել որոչած՚է
Հայաստա—^
նի անկախութիւն
չնորՀել
1918
Մայիս*
շՏին
՚ • ՚ : Եւ ոբոփՀետեւ
Հայ ղինուորա -
կաննեբ , գործիչներ
,
յեղափոխականներ
տրամ ագիր
չէին անկաիս
րլլալ
,
ՎեՀիպ
փաչա փեր2նագբոփ
մր պայմանամամ
ար—
ւած է եւ ա յս ձեւոփ սաեգծուե
ր է Հա -
լաստանի
Հսնրապետոլթիւն
, րստ ցան —
կութեան
Թո՚֊րքիոյ
՚ ՝ ՚
Բտյց մէկ կոգմ
ձգենք
ծանծագամիտ
ռամկավար
խմբաղիրնեբր,
ոբոնք
բն -
գունակ
են սւմ էն
յիմ արութիւն
գուբս
տալու
, բո լչե ւի 1լն ե բ ո ւն Հաճե
լի
երեւալու
Հտմաբ , .եւ
եՐ2.^րէն
անգրագառնանք
Թուրքիս
յ կատարած
քագաքական
ղոբ -
ծ ին
Հա յաստանի
Հանրապետութեան
րս -
տեղծման
մէ2։
Նախ Հաստատենք
պատմ ական
իրոգու–
թիւն
մ ր , թէ Հա յասաանի
Հանբապե -
աութիւնր եւ անոբ
չար ունա
կութիւն
Հայկտկան
«Ո՚եսպուբլիկա»ն
ծնունգ ա -
ռին
չնորՀիւ
քք՚ուսաստանի
քալքայման
:
Եթէ Ռուսաստան
պաբտուած
ու քայ -
քա յուած
չրլլար,
գոյութիւն
չէին
ունե -
նաբ Յէինլանտիա
, Պալթեան
պեաութիւն–
ներ,
Լեէաստան
, Զեխոսլսվաքիա
, Ո ՚-կ–՜
րանիա , Հիւս, կովկասի եւ
Անղրկովկասի
Հանր ասլետոլթ
իւննե ր բ :
Թուբքիա
, իր չաՀեբէն
թելագրուած– ,
նոյնպէս կր ցանկար
տեսնել
Ռուսաստանի
քա յքա
յում
ր եւ անոր ու իր միշեւ պատ -
ուաբ
սլետութիւննե
բու
Հաստատում
ր ,
իբրեւ
նուաղաղոլն
չարիք
խուսափելու
Համար
մեծ՛ Հարիք Ռուսաստանէն
, ղոր
կ՝ոլդէր
տեսնել
Հիւս
. կովկասի
լեռներէն
անղին նետուած
;
Մ իչ՚՚՚՚Լղ՛՛՛
յին այս կացութիւնբ
անցեա
լին սաեղծուեցսււ
ել վաւլն ալ պիաի
կրկ՜
նուի : Երբեք
նչանակութիլն
չունի
՝» ա —
յութեան գէմ բլլալբ
ա յղ կացութեան
:
Եթէ
մենք
յսւյաարաբենք
, թէ
կ՝ուգենք
Ռուսին
փէչին կապուած
մնալ,
միալն
մե–
ղի սպաոնացող
փաանգր
կրնանք
աւելցբ–
նել
, փո խանակ
նուաղեցնե
լու :
Անգրաղաոնալով
1918/
գէպքեբուն
առանձին
Հարցեր
են Հայեւթուբք
յաբտ
—
բեր
ութիւննե բ ր եւ կովկասեան
պեաու -
թիւննեբու
անկախութիւնր
:
Թուրքե
բ ր , Հետասլնգելով
Հանգերձ
կովկասի
անշաաումբ
Ռուսաստանէն
,
ցանկութիւն
չունէին
տեսնելու
Հայաս -
տանի
Հսնրապետութիւնր
: Բայց երբ տե
սան
Հայկ. բանակին
յամառ
գիմագբու -
թիւնր Աբարատեան
գաչաին
մէշ ,
աւելի
կանուխ
Բագու
կա րենա
լ Հասնելու Հա -
մաբ տրամ ագիր
եղան ճանճալու
Հայաս
տանի
գոյութիլքլր
: Եբկրորգ
, Ալ • Խա -
սւիսեան
իբ յուչերուն
մէշ մանրամասնօ -
բէն
կանղ. 1լ աոնէ ա յն տեգե կութիւննե -
բուն փրայ, թէ տեսնելոփ, որ պաաեբագ–
մբ կր մօաենայ
իր փեր2աւոբութեան
ել
երրեակ
ղինա կց ութե
ան
սլարաութեան
Հեաեւանքոփ
Հա լաստան
մ ր
անպա
յմ
ան
պիաի
ստեղծուի
, Թուրքերր կբ մտած-էին
խուսափիլ Մեծ Հայաստանէն
, կոգմնա —
կից
ղառնաԼոփ
փոքր
Հայաստանի
մր \
կաղմ ութեան
յ
^
Գալոփ
Հայկական
չր2անակներու
փա
—Հ
րանումին
անկախութիւն
յա յտաբաբե - ^
լու
, Հեւ յեր գեռ
էլ ոլղէին
պաՀել
անգր -
կոփկասեան
երեք աղգեբու
միացեալ ճա - •
կաար
յուսալով
աւելի
ղօրաւոբ
գիմա
— \
գր ո
լ թ
ի լն
մ բ բնգգէմ
թուրք
բանակին :
Հայ պետական
մաբգոց
մեծամասնութիւ–
մր մտաՀոգ էր ճակատի
պաչտպանոլ
—
թեամբ եւ չէր աճապարեր
անկաիսութեան
պաչտօնական
յայտարարութեան
Համաբ։
Այս
վաբանումր,
յտպագումբ
եւ մտա—
Հոգութիւնր
մ ի"՛ թէ ապացո
յց են , որ Հա–
յեբր եւմասնաւորապէս
Գաչնակցութիւ
-
նբ կողմնակից
չէին
Հա յաստանի
անկա -
խութեան : Զարամիտ ու աղէտ
ռամ կա —
վար
խմ
բաղ
իբր թող կարդայ
նաեւ
Աիմոն
Վրաղեանի
«Հայաստանի
Հանրապետու
-
թիւն » մեծադիր
Հատորին
էշ
130^,
ուր,
անկախութեան
յա յտարաբութեան
Հ/՝՚–րք^
Հա
յոց Աղդ • Խ ո րՀ ուրդին
մ էշ
տաբակաբ–
ծութեան
գոյութիւնբ
յիչելէ եաք, կ՝ա–
՛ւելցնէ
.
- ^ Այ" Հարցում
է լ առաշին
վճռական
խօսք ասոգբ
եղաւ
Հ՛Յ՛
Գաչնակցութիւ–
նր, նբա չարքային
ուժեբր
*
Աէյմի
լուծման
օրն իսկ, Աայիս
26/
եբեկոյեան
, տեւլի
ունեցաւ Հ՛ 3՛ ՛ք՛աչ -
նակցութեան
Թիֆլիս
ի
նե րկա յացուց չա -
կան
մողովի ու թաղա
յին
կոմ իտէնե
րի
աբտակարգ
նիսար , ուր րնգոլնուեց
Հե -
տեւեալ
բանաձեւբ
• « Ե նկատի
ունենալով
ա յն , որ Անգր • Ա է յմի
ինքնա
ց ր ո ւմ ի ց եւ
եւ Վրաստանի
ան կա խ ո ւթ ի ւն
յա յտարա–
բելոլց
յեաոյ
լուծուելու
է Անգբկ
. կա -
ռավա բութի
ւնր
, եւ Հայ ժ ո գո վո լբ ղ ր էէ բ–
նալու է բախաի
բերմ ունքին՝
ներկա
յա -
ցուց չական
մողովր
գտնում է
անՀրա -
ժեչտ,
որ
Հայող
Աղդ– ԽոբՀո՚֊րղր՝
ուժե–
գացնելով
իր էլաղմբ՝
անցնի
ղործելոլ
Հա յութեան
էլեն տ ր ոն ո ւմ՝
ստանձնե
լով
էլառա վար ական
^ռՆ0ւ
\\^\^\Յձն
ե ր ր , օ՛՛՜տ ո ւա ծ՜
գիկտատորական
իրաւունքներով
Հտյ
կե անքի
բոլոր
ե րեւո յթների եւ
ղործերի
նկտտմամբ »:
« Շաա ճիչգ էբ վայբէլեանի
ղնաՀտտու–
թիւնր •
ղէպի
ինքնոբոչում
,
դէպի
ին քնա էլաղմա էլե բ պում
, դէպի
Հայբենի
եր
կիր , մողովրգի
գիրկբ » :
Մնացեալր
ծանօթ է, Աղդ՛
ԽոբՀուրգր
Աբամ
ի գլխաւո րութեամ
բ
մ եէ^ւեցալ
Երե
ւան , սաեգծուեցալ
Հայկական
կառավա —
րութիւն
, գօրաւոր
Հա
յ բագոլկ
թուրք
բանակին
դէմ ; իսկ,
միւս կոգմէ՝
չաբու
նա կո ւեցան գիւանագիտա
էլան
բանակցու–
թիւններր
Պաթումէն եաք Պոլսոյ
մէշ ,
Անգր էլո փէլա սի ե՜րեք
Հտն բապետ
ութիւն -
ներու
ւղատուիրակութիւններռւն
ել
թուրք
էլա ռափա րութե
ան
միշեւ։
Հասաւ
1918
Նոյեմբեր
11/
ղինագագաբր,
երր
Թուբ
քիա
սաոբաղրեց
իր– պաբտոլթիւնր
ել
Հայաստան
փեբածնաւ։
Միացեալ եւԱն -
կախ
Հայաստանի
յայաարարութիւն
ր կա–
աաբուեցալ
1919
Մայիս
28/5՛,
երբ
արեւ–
ստաՀայ
երեսփոխաննեբ
մուտք
գոբծեցին
Հայաստանի
ԽորՀրգաբանր
:
Այս
ամէնր
չե՚^ն գիտեր ռամկափար
խմ–
րաղիբներբ։
Ոչ, գիտեն,
լբիւ տեգէ.ակ են
պատմ աէլան անց ոլգա
բձե բուն :
Բա
յց փերէն ստաց ուած
Հ բաՀանղնե -
բուն
Համաձայն
, ամէն
խեղաթիւրում
կր
փորձեն
2յաաելու
Համար
Հայ
մողովուր
գի թափր,
պայքարր
ի խնգիր
Հայաս -
տանի անկա խութեան :
ինչպէս
անցեա^երր
չեչտած
էինք
, փէ
ճբ անցեալ
թուականի
մր չուր2 ^է , "՛յէ
այսօ՛բուան
, մանաւանգ
փաղուան
մեե
պայքարին :
Ա ոփէ,–անեբ ր իրենց արիւնոտ
լուծ
ր բռ -
նութեամր կր պսւՀպանեն
եբկրին
մէ2 :
իսկ
աբտասաՀմանի
քարոգչութեան
Հա —
մաբ պէտք
ունին ստրկաբարոյ
մաաւորա–
էլաններու,
ոբոնք փառաբանեն
թ^ամիի
լուծբ եւ Հեգնեն
Հայ ժողոփուրգի
աղա -
տութեան
տենչր ;
Պիտի գայ
Օրբ,
երբ Հայութիւնր
Հաչիւ
պիտի պաՀանշէ
դասալիքներէն
եւ գալա–
•
ճաննեբէն
:
իսէլ Ափիւռքի
Հայութիւնր
պարտաւոր է
այսօբ բարոյական
մաՀուան գատապաբ
—
տելու
նեբքին
ղեցեբր
, ոբոնք
,
աբտաքին
թչնամիի
Հաչուին
, Հա յկակտն
միասնա -
կանութիւնր
էլր խանգարեն եւ
յանգգնու
թիւնր
ունին
Հեգնելու
աղգային
նուիրա–
կանսւթիւննեբ
կամ աղգա
յին
տօնաէլաաա–
րութիւննեբ :
9֊.
ԼԱԶԵԱՆ
^11Ց110Տ1ւ1յԻ^11|յք^11%ՏՈԻթքւ11ե
եԻ խՈՈՐտԻՆ ք|ք1Ւ0110Տ11ՆԻ
ԲԱՆՍԿՑՈԻԹԻհՆՆԵՐԸ
ԱԵԻՈՆ
ՇԱՆԹԻ
ՊԱՏՈՒԻՐԱԿՈՒԹԻՒՆԸ)
Մ Ա Ս ԱՌԱՋԻ1,
ԳԼՈՒԽ Թ՛
՚^Իէ^ԲԻ^էւ. փսաաՀացրեց
, որ
կողմեբի
միշեւ
ղինուորական
րնդՀաբումներ
տեգի
չեն
ունենայ,
ոբոփՀետեւ,
իր Համողոլ -
մոփ
, Հա
յ ղինուոբր
չի կռուի
ռուս զին -
ուորի գէմ
Ան գբագա ռնա լո փ Ջիչերինի
ենթադբու—1
թեան ես նկատեղի
, որ Հտ
յ
ւլին ո ւո ր ր ,
տասնե՜աէլ տարիներ
ռուս
զինուորի
Հետ
կողք - կողքի
էլոուելոփ
Թուրքի
գէմ ,
րնաէլանաբար
ռուս
զին ո ւո ր ի
մ էշ տես -
նում է իր Հաբաղատին եւ փւոխագարձա -
բաբ ո ուս
ղին ուորն
է լ Հայ զին ուորի
մէ2
աեսնում է իբ անդաւաճան
րնէլերո2ր ,
ինչպէս այդ բազմաթիւ,
ւիաստեբոփ ա -
սլաղուղուել
է Համ
սւ չիւա ր Հա
յ ին պատե -
բազմի
րնթացքին՛.
« Աակայն
, գժբախտաբար
, լնկեր
Զի -
էերին
ր նկատի
չի տոն ում
ա յն Հոգեփո -
իսութիւնբ, ոբ առաշ է եկել Հայ
զինուորի
ել բնգՀանբապէս
Հայ ժոգովրգի
մէշ Հա–
յաստանի
աԹկախոսթ-եան
Հռչաէլումով
:
Հայ
ժոգովուրդբ,
ինչպէս եւ նրա
ծոցից
դուրս եկած
քաշաբի
Հա
յ զինուրր
ա յն -
քան
ամուր փարած է անթիւ
զոՀերի ար -
եան ղնոփ նոր ազատագրուած
իր
Հայրե
նիքին,
որ նբա անէլա խութ
իւն ր սլաչտպա—
նելու
֊էամար
Հերոսաբաբ
կր կռուի ոչ
մ իա յն ռուս
զինուորի
, ա յլեւ իբ Հարա -
զատ Հօր եւ եղբօր գէմ ; Ազատ եւ անկախ
ապրելու
էլամքր Հայ ժողոփբգի
մէշ ւէ ա
բ–
մին եւ արիւն է գաբձել, եւ նրա այգ \
կամքն
ու փճիռր
Հեչտոլթեամբ
չի
կարոզ՚ւ
խտխտե
լ եւ ոչ մի ուժ» ,
Լզրաէլացրի
ես :
Զիչերինբ
երեւո
ւմ էբ չաա ձնչուած
ու
մտաՀոգ : Գլուխր ցած թեքած՝
Լո
՚-Ո–
111՜
սում էր մեբ արդարացի
դիտողութիւն
-
նեբր
՚.
Վեր2ապէս,
մեր երէլու
րնէլերնեբի
րս -
պանութեան
տռթիւ, նա ցաւ
յայանելոփ
աւելացբեց
, որԽոբՀրգային
կառավա -
րութիւնր
տե՜զեկութիւն
չի ստացել այգ
մ ասին :
ինչ
վերաբերում
է Օ֊րգ
զօրաբանակի
Զան գե ղուր
մ ան ելուն՝ գա Հետեւանք
է
ԽոբՀրգային
Ազերբէշանի
էլառավարու -
թեան
գիմ
ում
ին՝
Նախիշեւան
ի թուրք
եւ
թաթաբ
ագզ-ա րն ւսէլ չութ եան
ֆիղիքական
ւլ.ոյութիւ^ւր
պաչապանելու
Համար ;
« Այնսլէս
որ , կարմ իբ Րանակի
ղօրա–
մ ասեբի
էլողմ ից
Զանգեզուրի
ու Նախի -
շեւանի
չրքաննէէրի
գրաւում
ր
ԺսււքսւԸա. -
կաւոլւ
բնոյթ
ունի եւ Հայ -
ագեբբէշւսն–
եան սաՀմանների
խնդիբր
վեբ շնա կանա -
պէս
ճչգուելուց
յեաո
յ վեբ2 կբ
գանի :
Այդ
մ ասին
տնՀ րաժե չա ցուցմ ունքնե
ր են
արուտծ
ԽոբՀբդտյին
էլառավարութեան
լիազօր պատուի
բաէլ Լեգրանին » , –
Հ
ւա սա իաց բեց
Զի չե րինր ;
Այս
րացաարութիլննեբն
ու
Հաւտստիա–
ցսւմնեբր
, սակայն
, ոչ գոՀացուցիչ
եւ ոչ
է լ Համոզիչ
էին մեզ Համար : Բայց
ի՛՛նչ
կարոգ
էինք
անել։
Ուստի
ծանբ մաաՀո -
գո
լ թ
ի ւնն ե ր ի մ էշ վեբագաբձանք
տուն
եւ
սկսեց
ինք
պատ
բաս աս ւթիւններ
տեսնե
լ
Մոսէլուան
թողնելու :
Մի երկու օր սլէտք եղաւ
վիղայի
, աոմ–
սա էլնե ր ի եւ այլ խնգի
բնե
ր
էլա ր գա գր ե լո
լ
Հտմաբ : Եւ Հազիւ Ագոստոս
10/5ւ
Հնա -
րաւոր
եղաւ
թողնել Ա ոսէլուան ; Այս ան -
գամ
մէէլ օբից Հասանք Ռոստով ;
Ռոստովում
բոլչեւիկ
Ա .
Լուկաչինից
տեզեէլացանք,
ոբ Օգոստոս
10/5՛
(Աեւրի
գա^ւագբի
ստոբաղրման
թուականր) Հա–
յտսաւսնի
նեբէլա յացուց
ի չներ՝
Ա՛ Ջա -
մալեանի եւ Ա. Բաբալեանի
ու
ԽորՀրգա–
յին էլառավարութեան
լիազօր՝
Լեգրանի
միշէ՛
լ
Թիֆ
լի սում սաորաղ րուե
լ է Հաչ -
տութեան
ժամանակաւոբ
Համաձա
յնա —
դիր
, որով՝
ԽորՀրգային
Ռուսաստանի
ղօրամասեր
ր ւլրաւման
տաէլ էին
սլաՀելու
՚Լաբաբաղի
, Ջանղ եղոլբի
ու
Նախիշեւա–
*՛/ շյ՚չաններբ
եւ Վազախի
զաւառի մի
մ ասր
I
Այդ անսպասե
լի տե ղե էլութ իւնից , սլատ
ուի րակութե
ան անղ ամնեբս կատաբե լա -
պէս
չչմ ել էինք, թէ ինչպէս
Հայաստանի
կառավարութիւնր,
որ չէր
Համաձայն -
ւում մի ամիս առա2 Մոսկուայում
չատ
աւելի նպաստաւոր
սլա
յմ աննե բով
մեւլ ա–
շաբկուած
Համաձ ա յնագիբբ
ստորագրել
ել առաշարէլում էբ նոբ պաՀանշ
նեբէլա -
յ"՚ցնել
դա չտային Վարաբագփ
մասին ,
Օգոստոս
10/5՛
Համաձայնուել
էր սաորա–
ղրելոլ այգ խայտառակ
Համաձայնաղի
-
(24)
ՀԱՄՐԱՐՋՈՒՄ
ՏԷՐՏԷՐԵԱէ
(Շար
.)
Fonds A.R.A.M
