17. 1Հ« 0«ւ«.ա« ֊ ֊ Բ^ւՏ (13)
ԱԽօ։
Հհտ^մա. ւ ա
փթ–, Տւ^– ւ շ « « , 8.ւ«– Յ»»® փ ք
7 ^ 008. ւ > – 7 « ^ գ > լ ւ « ^ –
ք » * ՚ յ | ^ ե 1 »
12 Ք « 6 ա հ ո 1952 Ուրբաթ 12 ԴԵԿՏէՄՐ–
- Յէ* ^հա^
6939–^ւր շբջ՚սււն ։ ^ ի ^ 2350
ԵՐԲ ՀՈՎ^ԵՐ ԿԸ ՓԶԷԻՆ
ճշէքսւրտախօսոլթեսէ՚է
որեւէ
փորձ կր ղաոՖայ
կեգհ՜իք , երր էլր ս։ է ր ա պե սւ են կսւն խսւ կա
լ կա րհ էք–
ձերր : Երր վերչոսհ-ու֊մին կրխառնուին գ"^ եգահ՜
խօսքեր :
Այււ մեգքր
լայն աեգ կր բռնէ
՚ՏՏ։Այսօր՚»ի
նո -
յեմ բե բեան
գիւլյաէ^ե
րգու-թեան
մէք է
Հ՚՚Գ էէթէ
հ՜ահ-կուահ՜
րլլայ
իւոշոբ րառերու.
շուքին տակ
X
Այսսլէս
, անօրէնբ կբ իոստովանէ թէ
մենք
այսօբուան
ոգբերգութեան
սլէաի
չմաանուէինք
,
Վե թէ Ա
՚քյա Հ անգն ե րբ մ երմահ
քրլլա
յին
Ա եւոփ
գաշնագբին
Հ ոգատա բո ւթիւն բ » :
Տետոյ
, սսւ վճիռբ
կ՚արձակէ
Երեւանի այն
օրուան
վաբիշեեբու
մասին .
« - • • Աւքէն պար՚աւգսւյի. աակ չյւայւալեցաԹ
էթ՛"
թամբոնի
դերին ւքէյ ՜լքնալ Թ՝ււնրքի|ոյ եւ Ռու.սիա^
ւքիջեւ եւ ւքաբաահրաւէր^ կարդացին չււբս կռզլք :
Հււվ ցաւնողր ւիոթտբիկ կր հնձէ» :
Բտր
մբ եւս, տեսակ
մր գփւա ՚
« ... Ս՝աւյ|™ 28ի երկրպաւցւռ,լ1ներր իրե՛նւք եղան
բու՛ն աատսայսանատյւ
լ
՛նեբր Նռյ • 29ին» :
ք*ոլոր անոնք
ո ր ՚իաշնակգութեան
գէմ կբ
փչեն սկգբնական
մեղք
մի ունին
1
Ոչ կբ կա րգան , ոչ էբ սերտեն : Ոչ աունւէն
դուրս
կ՚ելլեն, ոչ ալ աէլնարկ
մր կբ նետեն
իբենց
նեգ
սքաաոլՀաԼէն
անդքինւ
Այգ սլատճառով
ալ, էէս ճամ բան կր մնան :
Եւ Իրենց
բութ
սլաքներբ
օգվւն մէք կբ յահին, եթէ
իրենց
գլիւուն վրաք չթափին
X
Ա արտաՀրաւէ^
բ • • . է,ով ցանո ալ . . .
Իրենք ալներկայ
չէի՛՛ն, երբ սառնաշունչ
Հո
վեր կբ փչէին
չորս
կողմէն
, վիմեցնելու
Համաբ.՜
անկախ եւ միացեալ
Հա քրենիքի
մբ կաղմութիւնր
%
Ա ք։աս ին
չէի՚^ն ,երբ Հ " ղ կբ սլա Հանէք ուէր
հո
վերէ հով :
Ա իացեալ ճա կատ կագմ ահ
չէի՛՛՛ն Փալ^իգի
մ էք ,
Հայկ. *իատին
լռւհ՚ււմր
յանձնելով
տմենսրգօբ
Գաչնակի
ցնե բուն :
Երբ առաքին
փո թորիկ
ր պա քթեցալ
ներսէն
բռլչեւիկեան
բմ բո սստո
լթի
ւն
1920
Աայիսի
ի–
բենք ալ ոտքի
չելա՞ն
, ասպաբէղ
կարդալով
չոր"
կողմ
՚. Հալաքականւէն
գատ,
առանձին
կ՚՚չ
մրն ալ
ապե
լով •
— « Այդ իւէլագարներւը ռչ
մ՚իայ1ն
չմաածեցին,
ւ ւ ր աէյդ կեբպաւվ վէրջին ւանբուժելի հարուաւծր կւււ
ւոան լուծւքան օրերու ւքէջ ցտ^ւուադ Հայկ . Հարցին .
այլ լքինչեւ ա՛նգա՜ւք հռգ չըրին որ ե՝րկրի սա1ո1ա|ն–
ները կր բանէսն եւ կր հրաէիրեն տա^իկ-ագրբէջաւն–
Նա1ն դաոնագգեսա գայլերր •
ո բ ա է 1 ւ գ ի
ւյ11ւացեա(լ
հայռւթեայԹ դիակւՏէբու ւ|բայէն եբթէտ1ն Րււ ւքիանան
ւքեր դարաւոր թշնամիին՝ էնվէրԻ հւ Թայլէաթ՝ի
հարատռա յաջարդ Մ– •թէւքալին» =
ԼՀայաստանի
Իէ ռրՀ ուբգ Ո^ամկ • կուսակց
. ) յ
՛Նոյն
դիքքբ^
չբռնեցի՞ն
, երբ թ՚ուրյէերր Հա -
յաստանի
վրայ կբ քալէին
(1920
Աեպտ
• 23) :
իրենց կեգբ. կոմիտէն ալ ստո րադրահ
չէ բ
Հաւաքական
կո չբ որ կ՛ բսէ բ •
« . . . "Աա (թշնամին այնպիսի հարուած պիաի
Աաա1&այ մեր գինեալ բւագկից, ար իյսնարեի Օգոսա.
10հ պայմաԹագրի (1)եւռի դաշնագիր) առջեւ,
ձեոք քաշէ ոչ միայն մեր այսօբուայ պայմաննէ .
Րից^» ՚ ^ յ ւ ^ ^ մաքբէ նախկին Թրքսւ֊Հայաստ>անր»:
Ամենայն
Հայոց
կաթողիկոսն
ալ
միասին
չէ՛՛բ ք Ադգ՛
պ՚ո՚ոո՚-իրակոլթեամբ
եւ
մնացեալով։
կարմ իրնեբբ
1920
Մայիսին
կր պաՀան ք էին
բամնուիլ
Գաշնակիցներէն
ել խորՀբդային
իշխա
նութիւն
Հաստատել
։
Համաձա՞յն
էիք : Թելադրեցի՞ք
Պօղոս Նու -
պաիին որ դարձի գայ; Եթէ այն ատեն
տեղի տր
ուէր
Աեւռի
Գաշնադիր
կ՚ունենայի՞նք
:
Մոսէլուան եւ Անդ արան
միչա
ղլուխ
Դք1"ի ,
ձեռք
ձեռքի , կբ պաՀանքէին
Հբամյսրիլ
Աեւռի
դաշնադիրէն
, թ ո յ լ տալ որ խոբՀրդտյին
ղօրքբ
իբ
դինամ թեբքով
անցնի
Հայաստանէն
եւ
միանա յ
Ա. Բէմալի
, կռուելու
Համար
«իմպեբիալիստ
»
Գաշնա կիցնե բուն գէմ Հ
Համաձա*
յն էիք։
Այն ատեն
^ ի՞՛նչպէս
կարելի
էր պատուար
պետութիւն
կաղմե
լ Թուբքիո
յ ել
Ո՚ուսիոյ
միքեւ
Հ
Օ Ր Ը 0 Ր
Ւ
ն
ՄԵԾՆ
ՏԻԳԲԱՆԻ
ՄԵՀԲԸ
Ամերիկեան
հանօթ
թերթի
մր Պոլսոյ
թղթակ
ցին
բեբնին
քուրեբբ կբ վաղեն
, երբ կբ բացաաբէ
իր բնթերցողներուն
թէ Թուրքիա
300.0005»"^
բա–
՚&ակ մբ ունի եւ կբնայ,
անՀրամեչտ
պարաղա
յին ,
ո-աղմաճակատ
տանիլ
750.000
ղինուոբ։
Այս
թիւն
՛ալ կրնաք կրկնապատկել
քանի մբ ամսուան պատ–
բաստութենէ
մբ ետք ;
Թղթակիցբ
կբ պատմէ
նաեւ թէ բոլոբ
օտար
Հիւբեբբ
, ո բոնք
Թուրքիա
կ^ա յցելեն
, ա յս կամ
ա յն ձեւով
Հասկցուցահ
են թո ւրք մողո վուրգին
.
Մ՛ի վախնա ր , ամ բողք արեւմտեան
ա չխար–
Հբ քեղի Հետ է ուքեղ պիտի պաշտպանէ
...
Համաձալն
իր Հաշիւներուն
, Արեւելքի «ճ^–
թլմէն։՝»ր
, մինւչեւ
Հիմա,
Ամեբիկայէն
ոտացահ է
800
միլիոն
տոլարի
գին. եւ
250
միլ՛
տոլարի
տնտես • օմանւգա կութ
իւն : Թուրքիա
, իբ
վեՀանձն
•ոլ
առատաձեռն
բարեկամներէն
ստացեր է ՛ոչ մի–
ա՚յն
0նդանէօթ ուՀրասայլ
, օդանաւ ու գնգացիբ
,
սուղանալ
մբ խորտրնկէց,
այլեւ
մեհ թիւով
էշ
ու
քո
,րի , ոբովՀեաեւ
Հակառտկ
իբ բաբձր
քաղաքա -
կրթութեան
եւ բարդաւտճ
տնտես
. կացութեան ,
տակաւին
, երէլբին մէկ հտ քրէնւ մ իւսր , կան ճամ -
բանեբ
, որոնց
վրա
յէն
մ քւա յն չո բքո՚տանինե
բ ր կր
նան քալե
լ ...
Նոբութիւնէ չէ մեգի Համար որ ամբողք
քաղա -
քա՚կիբթ
մ ա րգմլու թիւնբ
,
25
տար\իէ իվեբ, Թուբ
քիո
յ կո՛գ քիւն կեցահ է եւ ամ էն մ իւքո ց ձեռք
սքիտի
՛ա՛ռնէ անոր Հոգա քին ամ բո ղքո ւթիւնւ՛բ եւ վեՀտպե–
տական
իրաւունքնեբբ
պա չտպանե
լու Համ աբ ի
վնաս
ուրիշ
մողո
վո՛ւ րդի
մ բ , ո բ երկու, պատե -
րաղմներոլ
մէք , ոտքռվ
, ձեռքոմ
կռուեցաւ
նո
ինքն ա՛քգ քաէքաքակիւրթ
մարդկութեան
գատին
պաշտպան՛ո՛ւթեան
Համար
յ
Ի՞նւ՛չ եւքաւ մեր դիլցագնամաբաին
եղրակացու -
թիւնւբ : Մենւք մնացինք
շուքին
մ էք ու
մ արգիկ
մոռցան
մ 1է ր քսւքութքւմնբ,
մեո չա բքա շո լ թ իւնւ բ ^
մեո Հաւատա
րմ ութիւ1
։բ ու ձեռքի
վբայ կբ պարտ–
ցնեն եոէկոան
քա րդա րարբ :
Կր
սիրե՞ն
գինքր
I
Պա րղա պէս պէտք
ունին
իր ա շիւա բՀ ագբական
գիբքին:
Տանցա
՚լո
՚րբ •
ուլքիշ անգ.ամ աք բսահ
ենք
մեբ
Աեհն
Տիղբանն էր, "Ր քբավախութենէ
կր
տառապէր ու օր մբ օրանց
խելք
չբբալ
հովափ
իքնե/ոլ
...
Իբ մեդքր
մենք կբ քաւքնք
այսօո՛՛.
ԵԻՐՈՊԱՑԻ
ւուսււււք|111էււասէատււ1ււտ»)|ւոււււււււււէււււււքււոււււքՈ1ւււ
ԲԱՆԻ
ՄԸ ՏՈԳՈՎ
ՊՈԼԱՈՏ ԵԻԱՆԳԱՐԱՑԻ
մէք կբ Հետպնգբ -
լին կարգ. մբ երիտասա՚բգներ
, այն
մեգագրանւքսվ
թէ կապեր
ունին Փարիգի
թուրք
Տառաքգիմական
կոմիաէիէն Հետ ռր ՀբաՀանդներ
եւ դրամ կբ ստա
նայ ֆրանւ՛սացի եւ ռուս
կարմիբներէ
: Արդէն
ձեր–
բակալուահ
են Հինգ
Հոգ՛ի ւ Զոբսբ Անղարա
յի պե
տական
թատրոնէն
, մէկբ՝
Պոլոոյ
մէք :
Թուրք
թերթեբր կբ գրեն թէ այս Հինգբ
վերքերս կաաեր.
ունեցահ ենՓաբիզի
մէք , հանօթ
բռլչեւիկնեյ։ռւ
Հետ։
Փարիգի
խումբին
վարիչն է, կ՚րսեն,
ուսա
նող մր. Տողան
Աքսո
յ :
€.ճ
ի՚֊մՀոլրիյէ
թ» կբ դբէ
թէ կառավաբութիւնբ
խնդրահ է Ֆրանսայէնւ
իրեն
յանձնել
՛ա՛յս խումբին
անդամերբ։
ԻՐԱՆԵԱՆ
ԲԱՐԻԻԳԻ
խնգիրբ
լուհելու
Համաբ,
Մ . ՆաՀանգնւերէն
պաշաօնաաար
մբ ճամբայ ե -
լահ է գէպի՛ Լոնաոն ել Փա՛բիզ։
Պիաի
աշխատի
միութիւն
մբ քլազմել
ամեր՛իկեան եւ անդլեւիբան -
եան
բնկեբութիւններէն
, Ապատանի
քա՚րիւգբ ար-
տահե լու , հախելոլ եւ չաՀր իրանի Հետ
բամնելոլ
Հ ամ ա
՛քէ :
ԲՈՐԷԱՑԻ
ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ
վերքացնելու
Հա -
մաբ,
Թրռւմբն
խնգբեց
ղՕր
• Աաք Արթբբէն
յա յտ
նւել թէ ինչ էլպատռւաբեր
եւ բսնաւոր»
միքոց ու -
նւի : - Զօր • ԱյղբնՀաուբր
եւս աիաի
տեսակցի
ւլօբավս.ք,ին
Հեւո,
միեւնոյն
նպատակով :
ԼՈՆՏՈՆԻ
ՄՇՈԻՇԻՆ
զ՚^եբր
(մեռեալ)
700
կբ
Հաշուէն
այմմ, ե, ոեռ մերքնաեան
չէ : Աեհ մա–
" ՚ - վ ՚ոարէց
մարգիկ
են՛, որոնք
շնչս ՛Հեղձ եգահ
են :
ԱՆՍՏՈԻԳՈԻԹԻԻՆ
Մաէոքի ԱՆ ԹոէԱուզի մկ
ՋԵՐԲԱԿԱԼՈԻԹԻԻՆՆԵՐԸ
ԿԸ
ԵԱՐՈԻՆԱԿՈԻԻՆ
Տեղական
թերթ
մբ կբ գրէ թէ Բագապլանքա.–
յի (Աարոք)
խռովութեանց
Հետեւանքով
ձերբա -
կալուահ
են Հագար
Հոգի, մէ^ րւ լալով
արՀեսակ՛
Միութեանց
վտբիչնեբ ել <տ.ի ս թ իքլա լ» ի սնգամ -
ներ,
15 20
Հ ՚ ^ գ ի ։ Բադմաթիւ
ղին ուո րներ եւոս -
տիկաննեբ կբ Հսկեն
բարեկարգութեան
: Առքի օր
խղուահ էր Հեռաձա
յնբ :
Բչ՛
օրուան
զոՀերոլ
յուգարկաւորութիւնբ
կատարուեցաւ
մեհ շուքով։
Ներկայ
էին
40.000
Հոգի : Զօր . Կիյոմ
Հա սահ ատեն
ղին . նո ւաղա -
խում
բբ
Հնչեցուց
«Մ արսէ յեէղ^բ
եւ Ա աբոքի
Աուլթանին
քայլերղր։
Զ*>յ՚աւիարր ճառ մր խօսե -
լով բսաւ թէ պէտք է գտնել
յանցա-լռբներբ
:
ծ ւ •
ԿբԿԻ^
յԻձ
^Յ"՚–&
թէ թոաիւ
պիտի գսպէ որեւէ խռո–՛–.
վութիւն : « Մ ո լեռանգո
ւթեան եւ
ատելութեան
՚
կոՀեբբ,
գուրսէն
եղահ
խբախոյսնեբն
են
դէպ -
քին պատճառնե
րբ » :
Բնիկներն ալ աղօթքներ կբ կատարեն
մզկիթ
•»
նեբու
մէք,
իբենց
ղոՀերուն
Համար :
յԱ ոլլթան՛բ
մ ամ ուլին
յանձնեց
ղեէլո յց մբ որո՛վ
ցաւ կբ յա յտնւէ
Բշ . օրուան
դէ պքե րո ւն առթիւ
,
ձաղէլելով
ամէն տեսակ
բռնութիւն
:
Կր վախցուի որ
նոր
գէ՚ղքեբ
հագին
այսօբ,
ուրբաթ ;
X
Թունուգի
մաբզպանբ
պէյին
այցելեց Գչ՛
օբ։ Այս տռթիւ
ղրոյց կբ չրքէր թէ պէյբ
դաՀրն -
կէց պիտի
րէլայ ել ՛իր աղան՝
իշխան
Շա՚ոի
պիաի
աքսորո
լի
-
Ա յս զրո յցներբ
Հե րքո ւեցան թէ Փարի
ղի
եւ
թէ Թունուզի
մէք։
կ՚բսոլի թէ
մաբղւ^նր
թելադբտհ
է պէյին
եւ
րնւտանիքին
խոՀեմու -
թեամ ր
չ
՚՚՚բմիլ
, որպէսգի
կացութիւնբ
չհանրա -
նայ։
իշիւան Շատի
Հեբքելով
Հանգերձ
իրեն
վե -
րագբուահ
խօսքերբ
, սլնգահ է թէ ՏէեբՀաա Հա -
շէաիւ
սպան՚՚ոլթիւնր
«կաբմքւր
Զեռք՚^ի
ղոբհն է ;
Թեբթերբ
էլ՛բսենւ թէ մարղսլանր
նոբ տեսակ -
ցո՚լթիւն
մր պիտտի ունւենա
լ սլէ յին Հետ ;
X
ՄԱԿի Բագաք
. յանձնախումբբ
24ի դէմ
26
ձայնով
՚քերմեց
Հրաւիրել
Թունուզի
պէյբ
"ր ներ
կ
՛ս քացուցի՛չ
մր գրկէ , իր
բոդՈքր
յ՚սյտնեքու
Հա
մաբ
ֆբանւսա
յիւ դէմ ։ Եօթր
երկիրներ
ձեոն՚ւլաՀ
մնւաց քն : Ա ի՛եւնո
յն ատեն
կ
բ խն.դբոլ է ր Յէրանւսա -
քէն մտսնււսէլց իլ քա՚նձախումբի
նիստերուն
։ մ
՛ողո
վբ
նախ
16/
գէմ
19
ձա լնուի
բն։գոլնւեց
,
յեաոյ
2ի դէմ
21
ձայնով
մերմեց։
34
երկիրներ
ձեռբն -
ւՈ՚ացին
։
Անղքհա
եւ
Մ . ՆաՀանղներբ
աւելորդ
կբ
ղտ -
նեն Հրաւէր
ուղղել
պէյին։
իք– Ա իութեսն
սլատ -
ուիրաէլբ
ձա քնակգեգտլ
Եղ իպտոսի^
եւ
Իրաքի
(Հբտւիրել
պէ քր) ՚– Արաբ - աււ՚քակսն
13
ագգերբ
գ մգ ոՀ , մն ա՛ց ին
Հ բաւէ ոին մե ք. մում էն՛
Տ անձնա խ՛ումբբ
Աարոքի
խնդիրն ալ
պի՛տի
քննէ : •
Եգիպտոս ԽԱոսպետակաԱ
Զօբ. Նեկիպ գեկտ. ա ն քնքեց
1923/
սաՀմա -
նագ բու թիլնբ
, իբրեւ նախաքա
յլ միապետռ
ւթիւնբ
Հանրապետութեան
վեբահե
լու ՝.
Տ՛ս՛ո ուկ
քսն ձնախոլմբ
մ բ պիտի
կազմ ուի , նռր
սաՀմ անւ ագրո ւթիւն բ յօրինելու
Համ աբ , « ամ
իշիւան՛; ւթե ան ագբի՛ւր
Հռչաէլելով
մողով
ու րգրք^ •
Մ ին չէ՛ւ ն.որ օրէնքին
մչակում
բ բոլո՛բ
գո բհե բբ
պիտի՛ վարէ քլառավա րո ւթ իւնր
։ Այս առթիլ
գօբ •
Նեկիպ
րսաւ
Հ Ջն՚քուահ
սաՀմանադբոլթիւնը
սիսա լ մ
բն
էր , ոբովՀետեւ
միա
յն
դրամ ատիբ՚էլ -
թիւնբ ել աւտտականւութիւ
^էբ
կբ
ն.եբկայտցնէբ
-
Եղ իպաոս
քլ՛ուղէ օրէնք
մր որ նեբկա
յււ ցնէ մո -
գովուբգինւ
ղանւաղանւ դասեքր
, նկատի
առնելով
իւ
րաքանչիւրի՛ն՛
պէաքերբ։
Մինչ
գՈբհագփբ
իշիսա -
նու թի՛ւնր պէտք է պատասխանատու
բլլայ
խորՀբ-
գա բան ին առքէէւ, տւս վերքինր
ենթաէէլո՛
ահ էր
գոբհագիր
՝իշիսանւ։ւթք,"ն
ոբ իբ
կարգի՛ն
են.թաքլայ
է ք՛ անւպաւոաս իսսն-սււոու թագաւո
բ ի
մ ր
էլամ քին :
Թագաւո
րբ սաՀմ ան՛ադր ո լթ ի ւն ր կբ ղ որհահէ ո իր
բեւ
ղոբհիք
մբ գռՀացնելու
Համար
իր քմա
յքներբ
եւ. անւոր սլաէլաւներ
բ
էլ՚օգտաղ
ռ
րհէբ ի չաՀ
իրեն :
Նոբ օրէնքով ագգբ պի՛տի
ունէնայ
կարող ել ոլգ,
ղամիտ
կառավարութիւն
մ բ ։ Փոխանցման
շբքա -
նին կաոավաբութիւնր
պիաի
գորհէ
Համաձայն
Հ իմնական
օրէնքի։
ս կզ
բ ո լ ն
քնե բոլն եւ
պիտի
պա չտպանէ
ր" լ " ո քագաքա
ց՛ինւեր ուն չաՀերբ
, ան
խտիբ»
:
Ն բադիրր
կ՝րսէ թէ կուսակցու
թի։,ն՛ւերր
որո.
շեցին։ տքակցիլ եւ վ՚ութա^նել
նոբ օրէնքին
խբմ -
բագ ր ո լթ ի ւն բ :
Զոր–
Նեկիսլ
իր ճառին
մէք շեշտեց թէ յեզա–
փոխութիէնւր
կատարուեցաւ
որպէսղի
մո
ւլովուրգբ
աղա տոլ թիլն
, աբգաբռ
ւթիւն
ել
բարօբոլթիլն
վայելէ
։ իր կաոհիքով,
Հին օրէնքն է ագբիլբբ
բ^.
լոր
աւղակաԼ
ութեանւց եւ երկրին
կբահ տագնապ.
նե
ւն
է
(1;ո«ւ*ր»ե շւպաէ5ակ»1փ–իւ6ը կէոբդաւյ Գ. է յ )
Fonds A.R.A.M