ՈՐՄԱՇԷ՚ւ Վ.ԱՐՊԵՏ
ՊՈԻՏ՝Մ ԾԻԾԱ%
— Որմաշէն, վարպետ, գ ո գնոցո վ ներմակ,
Այդ
ո ր ի
համար , ի՚°1ւչ է ք
կ ա ւ ւ Ո Ն ց ո ւ մ ,
— է յ մի
յսա11գսւրիր
գ ռր ծի ժամանակ,
Գոզեւրի համար ւքենք բանտ ենք շինանլք :
—Որմաշէն վւսրաետ, մո ւրճ ու թի ա ս ւ ր
ի ա յ ց ո ՞ վ է րա1յ՝տու.մ անվերջ ողբալու. ,
— Ոչ դ ՚ ւ ւ , ոչ էլ քււ եղբայրյն ունեւոր ,
Դ-ուք կ արիք չ ո ւնիք րա^ գողանալու :
— Որմաշէն վարպետ, գիշէրը երկայւն
Ո՞վ սփտի անց* ի անքուն այդ բ անս ա ւմ ,
— Գ՛ուցէ իւք որդին, բանւար ինձ ՛ն՛ման ,
Այդ է մեր կենւէ՜ց րաժինքւ աշխարհսււք :
— Որմաշէն վարպե՛տ, յ ի շ ե լ ո ւ է ՞ նա
Աղիւսներ բերող այս բուլռր մարդկանց ,
— է յ դ ու վ ե ր ե
| ք ի ց
հեււացիր գընա՛,
ւ՛նք՛. երս գիտենք ամէն րա՛յ, լաւււ կաց :
Թարգմ. ԿՐԱՍԻԼՆԻԿԵԱՆ
Վ– ԲՐԻՒՍՈՎ
ԹԱՏՐՈՆ
ԱՆՄԱՀ
ՐԱՖՖԻԻ « ԽԵՆԹԸ »
ԼԻՈՆ,
18
Նոյ՛—
Շարս.թ
երեկոյ
քր&հցօւտ
Հ1օբբշի ընգւորձւսկ
սրաՀր
հ՜այրէ հայր էեցոլահ
էր
մեր
վփ սլա ւչրս լթեան
մեհ քուրմին՝
անմաՀ
Րաֆ -
ֆիի |Նե111թր
տեսնե լու Համ ար :
Ուրախ ենք յա յաա րար ելու ,
"Ր
. ղերասան
Պ •
Հայկասարի
սպաոահ
ճիղն ու եռա\՝՚ղր
լիովին^
վա րձատ րուեցան
: ինչ որ վա յելեցինք
շա բա թ ե–
րեկո
յ , Լիոն աՀա
յ թատրոնի
մէք իր բացառիկ աե
ղր պիտի ունենա
յ :
Այս
աււթիւ լ, մեր յարգելի
ղե րասանին
ղնա -
ՀԽաանքէ
աւելի ե րախտագիառ
ւթիւն
պէտք է
ա ւա՝֊ են
յ"՚յ
Մեհ
վիպասանիՀե «Րաֆֆին»
Հանրահանւօթ
« Խե։ թր»
նոյն
ինքն Պ– Հայկասարի
կողմէ վե ֊
րահուահ
էր թատեբղութեան
չորս արար, եւ չորս
պատկեր
, իւրաքանչիւբ
արար ունէր իր
առանձին
Հրապո յրր,
մէկր
միւսէն
աւելի
ցնցող, եւ Հայբե––
նասիրական
պաակերներով։
Պատկերներ
որոնց
մ^^՚^օէռա-կ
կերպոէԼ կբ ցոլար
մեր պապերուն ապ–
րահ կեանքր
, Թուրքին
ու ՚Իիւրտին
«բա րեկամ ու՛
թիլն»ր
, Հա յ Թովմաս
էֆէնտ
ինե րոլ
Լո րքան
ոլ–
նինք այս օրերուն
•ալ) եւ քիւրտ ՖաթաՀ
Պկկերու
աւե րի չ , կո րհանա րա ր ելո յթներր :
՜՝՛" Գալով
գորհող
անձերուն
, Պ՛
Հայկասար
ստա\՝։ձնահ էբ Վարղանւի
ԼԽենթր) գերր,
անշուշտ
մեր
առաքին եւ անվերապաՀ
ղնաՀատութիւ1ւր
ի–
բեն
կ՚երթայ
: Տ անուտէ ր Խաչօի գերր
ստանւձնահ
էր ԼիոնաՀայ
բեմի
հանօթ
ել սիրուահ
ղերասան
Պ՛ Ժիւաէքս
Զոլլճեանր, որ պատուով
տարաւ
ղայն
մինչեւ
վերքր :
Տայտնութիւն
մր նաեւ Պ՛ Զաւէն Տկր Պետրոս
եան ԼԹովմաս
էֆէնտի)Տարին
երէ ի վեր սիրող
Պ– Հայկասարին
ձեռքին տակ այմմ
արղ֊էն
աբմէ
քաւոր
ում մրն՛ է։Իբ այս յաքող իսաղա րկո
լթիլնր
աՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(28)
Դ
Ա
Ր
Զ Ը
Եկէք մնանք նորէն
Հին բարեկամներ
, այո՛" ։
Ե րիտա սա րղր յափշտակեց ա յղ ձեռքր : Վայր
- .
կեան
մ ր ձեռքե րը իրար սեղմ ահ մնաց ին քերմ
ու\
բամնուեցան ;
|
Ու եբկուքր քոփ քովի
ճամբայ
ինկան
նորէն
գետակին
քովէն
գէպի
ձոբն ի վեր %
Նախ
լուռ
էին, ոչ մէկր Լսօսելու
տբամագիբ
չէր,
երկուքի
մէք ալ յուղում կար ու
իրարու
հ՛՛այելէ կը խուսափէին
:
Վերքր սկսան
իսօսիլ յատկապէս
Լւրենց այգ
անյարմար
դիրքր կերպ մը սքօղելու
քանքով ու
Հնար եղահին չափ ա՝Լտարրեբ
նիւթերու
փրայ :
Շուշիկ
իբ Հիլանւղանոցի
կեանւքէն բան մր
պատմելու
վրայ էր, որ յանկարհ
կանւղ առաւ
ու
Հաղուսաթյ՝
փեշերը
մողփեց :
Զորի պաաէն, մա յռերու
հե րպե բէն
^Լնղ ,
վեց տեղէ քուր վար կր հոբէբ Հանգարտ
, մամռ -
ռոտ
կանան չութեան
մր մէքէն եւ ձորի
պատէն
մինչել գետր եգահ
տարահութիւնւր
, որուն վրա -
յէն
զոյղը կբ քալէր
քանի մր կանգուն
երկարու
թեամբ,
բո լորովին թաց էր ել
քուր։
Ա իրաքեան
նւախ փայտը այգ քուրը թրեց ,փեր
քր փորձեց,
մէկ ոտքովր
, խոբ չէր :
Հողր
պինղ է ու քարոտ, քիչ մբ պէտք է
ԽԵԼԱՑԻ
ԵԻ ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ
Ո՚^ւր ա յսպէս
, Տիգրան
լյնկեբ :
Զգէ
, մամանակ
չունիմ : Պոքսի
մրցումի
Կ՝երթամ՛ : Ուչացայ
: Աղղիհ պատիլը
նմարի մէք է :
Գուք, Գրիգոր
, ո՛՛ւբ այսպէս աճապարան—
քով :
Պոքսի
ղասէն կուգամ
, պղտիկ
փորձ
մ ր
կաղմակերպուահ
է , Հոն կ՝երթամ :
Ետ կեցիր
աղա
յ , եկուր
, Հետաքրքբա կանւ
ղասախօսութիւն
մը կայ « Հայը
իհչո՚^վ
ումով է»
նիւթին
չուբք ։
Հէ՛" : Գասա իսօսո ւթ ի" ւն : ժամանակի կո -
բուստ : Թող ղան ես իրենց րսեմ թէ՝ ուր է Հա
յուն
ումր։
կռփամարտիդ
բեմիՀհ եւ
ֆութպոլի
գաշտին
փրայ է ։
ԱյսօրուաՀ.
մրցումին
, օտարներ ր Հեւ ի Հեւ
Հել կր սպասենւ
Հայուն
պարաութեան
: Ցոյց
"ւի–
տի տանք թէ ինւչ է Հայոլն
ումն ու
քաքութիւնր։
Գուք, Ներսէս
քան,
ո՛՛ւբ այսպէս
: ՄտաՀոգ
դէմք
ունիք։
Զոքա՚՚-ւքգ
Հիւանգ է ...
0 ՜ ,
ոչ. Հայ կռվւամ արտիկ
մ ը պիտի
մրցի
օտարի մը Հետ
, կը վախնւամ ոբ պա րտուի
Հ
Աղղին
սլատիւր
կայ
ե։/ բա յբ ; թ" ւրքր
մ եղ կր ղիտէ Հե -
ռուէն։
ի.չպէս
չմտասՀոգուիլ։
կենաց - մաՀու
խնգիր է :
Աս ինչ ոգեւո րութիւն
,
երիտասարգ :
Մ չուչոտ եւ ցոլրտ
օգին շասլիկ վարտիքով
, տ ի–
կաձել թաթպաննւերով
դուրս ես ինկեր։
Ո՛՛ւր այս
պէս :
ԱդգԻ^ պաաիւր
, մեր նոբ սերունգին ճի
տին
պարտքԼ
է : կ՚երթամ
ապացուցանելու՝ կռ -
փամ արտի բա րձրավանգակին
առքել
: Գիրք
բռնե
լու ՀՈԼ
:
Հայ բռունցքր
պիտի խփէ Ր"էոր Հայ
ճշ՝
^&ւճտ,Հէներոլ ճակաին , կղակին
, կողին
• ՚ ՚ Պիտի
՛Լ Ր" էմ ենք
օտա
րնե բու
մ տքին թէ Հայոկն
կամքր
անպարտելի է։ Նե բողութիճ՚ս
, կ՚աճապարեմ։
Ցը։
•
Տիար
Ա՛ ելքոն
, գուք
ո՚^ւբ ա յսպէս
բեռնա–
ւոր։. ւահ եւ Հեւասպառ
Հ
ԷՀ
, մենք ալ
մեր
աղգը կը
սիրենք։
՛Բանի
մր
րւլրգ
փաբտիք,
չապիկ
գնեցի. Հատ մըն ալ
մուչտակապատ
մաքէթ։
Պոքսի
մրցումի
^եր -
թամ : Ասոնք
մրցող
մսՀՆչուկին
նուէր
կր –տանիմ
ււրպէսղի
չմսի մրցահ
ատեն։
Աղգին
պաաիւր
"/էաք է ամրացնել
ել ցոյց տալ որ մենք ալ միս եւ
ոսկոր
ու՛ինք։ Աղգ ել աղինք
ենք։
Աենհ եւ Հա
րուստ մարգեր
ունինք :
Վայ,
քանի մը ղոյգ ալ բուբդ
գուլպայ
պիտի
.լնէի
...
« Պէտք չէ իքնալ մրցարեմէն
մինչեւ
•որ Հա–
կառակռրդր
չղգեանոլի
, ապա թէ ոչ կր Հրամա -
րի^ք
Հայութե՜հէ» կր Հեոաձայնուի
Մարսէյլէն
՚.
X
կ ր լսուի
, կր կարհուԼ։
, կ^ենթ ագր
ուի որ Հաք
մ աաւո րականութիլնր
Համոզում
գոյացոլցահ է
թէ
Հայ մողոփուրդր
գրչէն,
թուղթէն,
թերթէն ,
գԼ-րքէն Համ ֊~ Հոտ չառներ
եւ իբ
դնաՀատանքր
կապահ է ոտնագնդակի եւ կռփաՀարուահի պէս
ղրական
չտ րմո ւէՏնե բու : Որոշահ է Հրամարիլ
Հայ
մ տաւորական
ի արՀեստէն
: Հա շուե յարղարի
են -
թարկել
իր թուղթերն
ու գիրքերր եւ
ղոյացահ
գրամ ոփ գնել
ֆութպոլԼ։ եւ պո քս ի կաղմ ահներ
ել իքնել դաշտ . . .
ՊԵՏՈՒՇ
մողոփուրդր
քերմ հափերռւԼ
զնաՀաաեց
:
ՖաթաՀ
պէյ՝
Լլնկեր Ա՛ 0ովՀաննէսես
^Լ)
կա -
տաբեալ
տիպարն
է ր քիւրտ
յւլփացահ
քա րդա րար
ցեղապետի
մր։
*
Հա լրապեա՝
ԼՊ •Մ՛Մ
ուրատեան)
, Խ լօ եւ
Գ ՚՛ ւգո ւկճ ե ան ղո յգ գեր։ւփ
Լլնկեբ Պ •
Տակոբետն)
Զօր– Տէր Վուկասօֆ
ԼՊ • Հրայր Ամատունի)
, ե -
րեքն ալ Լիո՛նաՀայ թատրոնի
մնայուն՛ ումեր՝ գո
փե լի կերպո։Լ կատարեցին
իրենց գերերր : Աեր
Նոր Ա ե րնւ գա կանւն ե լ։ էն։ Գէորգ Գէորգեան
Լքա -
Հանայ) եւ Ոոփսէփ Խաչէրեան– ԼԱելիք
Աանւսուբ)
իրաւամբ
մեր քե ր։ք իս ա՛հգաղա տան
քին արմանա —
ցան , մ ա Լալսւնդ իրենց
մ աքուր
աբտասանւ։լ -
թեամբ :
ԳՀ. աՀատանքի։
բամին
ւքլն ալ պէտք է պա -
Հ ել մեբ երկու
Տ Լ՛կ ինն։ ե ր ուն եւ չնո ր Հ ալի
ս տնւէԼ.–
Հիներուն ;
Տանւուտէբ
Խ"՛չոյի
անգրանիկ
ոբգւոյն
Հայրա -
պետի կևոք դերր տրուահ էբ Տիկի՛ն Շ՛ Փ՚ոզՀար -
եանի
որ մարմ՛. ացուց Հայ Հաւքեստ կնոք տիպա -
րը, ՚>այ նաՀասլետական աան սիւնը : Երկար ^է
թուել
միւս
։չ.երա կատարն եր ը մի առ մի բոլորն
ալ
չն։ոբՀ։ս լի է ին եւ արման։ ի մ՛եր գնաՀատութեան
:
Պաակեր
՛քրն ՛սլ, վերք ալի՜՝ ելէ առաք։
Բազ -
մ ութիւնէր
ցրուելէ աոաք, վարա՚լոյրր
կրկի՛՛՝՛ կր
բացուի
, րեմին
վրայ
կ՛՛երեւան
րոլոր դերակա -
տարներր : Գերասան
Հայկասար
նաիս կր չնորՀտ–
ւորէ րոլոր
իրեն։ դորհակցոզները
, երկու
Աանու
Հիներուն եւ
ե բկոլ Նոր Ա ե րնգա կաննե ր ո ւն
կ՝ուզ՚լէ
քաքալերական
խօսքեբ : Ա անուՀ ինե բուն .
կր \.ւիրէ մէ քմ՚էկ
ղար։ք
.ատՈւփ
եւ Նոր
Աեբնգա
կաններուն
ինքնաՀոս
գրիչ՛
Պակասներ
, թերութիւներ
չկա
յի՛՛ն :
Անչուչտ
որ կային
ո՛՛ւր չկան
նման
թերութիւննեբ
րա յց ա յսքան
ղ մոլար
գո րհի
մ ր ՚իոքր
թերու -
թիւններր պէտք չէ նկաաի
առնել
ՊԱՊԼԷ
ՀԱՅԱԱՏԱՆ
ՋՐԱՄԲԱՐՆԵՐ
ԵԻ ԼՃԱԿՆԵՐ — Վերքին
երեք
աաբինեբու
լնթացքին
Հ իմնուահ
են թա լինի , Ի -
քեւանի.
Գիլի քանի, Վափանի, Ալափերգիի, Աչ -
տա րս։ կի , Ապաբան
ի
եւ ա
յլ չրքաններու
մէք
Հա–
րիւրալոր
քրամբարներ
, որւնցմով
ոռոգելփ դաբ
ձահ
են չատ մր Հողեր : Թալինի
չրքա\նին մէք կա
ռուցուահ
են
10
քրամբար
: ԱՀադչի
, իբինգ եւ
Ա յնա լի դիւղերռւ՚ն
մէք չինուահ
քրամ բա րներր ռ–
ռոդելի
են դաբձուցահ
100
Հեկտար
տաբահու
-
թիւն
ւէր։ Նոր
Բ
՚սյազփաի
չրքանին մէք Լանքաղ -
բիւրի քրամբա րր պիա
ի ոռոգէ կարմ իր եւ Լան -
քաղբԼ՚ւր
ղփ ւզե բու
կո լտնտեսոլթիւյն
նւերու
270
Հեկտար
ց
անքա
աա րահութիւնր
: Տասնեակ
քբամ
բս։ րնե ր
կառո
լցո
ւահ
են 1^ափանի չրքանին մէք ,
որո\՚.ք քուր պիտի տանւ ոռոգելի
աա
րահութեան
10
տոկոսին ֊՛.
կօշիկները
թրքին
, ուբիչ
ոչինչ
ոււլե ց տ ալ լնկե բոքր :
Անշո ւշտ եթէ ես ալ ձեր Հաստ կա շի՛ է կօ -
չԼ՚կներր
ունեՀ\այի
առարկեց
աղքփկը ,
ու
մնաց
անշարմ :
Աղէկ
, փերաղառնանք :
Ոչ, չաբունակենք
, ձորի այս մասը մանա–
ւա՚՝..գ գեռ չնորՀքուԼ
չեմ եղահ :
Լալ , Հանե ցէք կ**չԼ՛ կնեբր :
ՈւՀ , եբկար բարակ
սլատմութիլն
:
Այն ատեն
, ՕրԼաբդ
, եթէ կ*ուղէք
կարճ
պատմութիւն
• • •
Տղան մպտեցաւ
ու խօսքը կտրեց :
Այն աաեն
ի՛՛նչ :
Այն ատեև
...
111յն ատեն կր մնա յ որ ես
ձեզի ա յգ կտո
րի ՛իրա յէն ան, ցլնեմ :
յ*՚՜նւչսլէս կրնաք
ւլուք
ինհի
անցրհել
Հար -
ցուց ազքիկր ղարմացահ
ղէմք մր չԼ՚նելով :
ինչււ՚լ
չեմ կրնար
, կր կարհէք ,
ձեղի
բարձրացնելու չտփ ում չունիմ :
/»՛ հի ղրկէք
, տանի՛նք , գուք
, վարղապետ
մարդ , է դուք
զ մոխք երթալէ
չէ՞ ք ՚Լախնւա ր .
բաց ական։ չեց
ազքիկր
՛Լերի՛ն աստի ճանի ղ էմքի
քո–
՛քիկ
արաա
ւս։
յաութեամ բ մր :
Հապա թնչ լնեմ
, քանի որ
ոաքերնիգ
^Ր^^Լ
է^Ք
"՚-ղեր
, ^Լ**չի^1^եբր Հանել չէք ոէղեր
, եւ
ետ
ղաոնալ չէք ուզեբ՛
կմկմաց
տղան կէ" մր
կոտրուահ
, կէս մր վարւե ոց :
Ու
միեւնո
յն
մա՛ք ան։։սկ
ան՜որ աչքեբուն
մ էք
այնպէս պարղ կր փսւռէր խնդիրք
մր ,
էսղա չա
նք
մ ր իրեն։ չՀ ա կա ո ա կե լո լ :
վստաՀութիմՍ
Մղքփկր ակնթարթ
մը չունչր
րռնեց,
յան -
կարհ
քայլ մր րրաւ գէսւի տղան ու վեր բաբձրա–
ցնւելոէԼ թեւերր
րսաւ .
Հա՛զա
, վարձեցէք
տես՜ւեմ
, քանի որ այգ–
չտւի ձեր ումովր կր Հպարտան՛աք :
Վտ բդապե տ ցուն
երկրորգել
չտուաւ
, հռե ցաւ
քիչ մը ՚ւ֊րկեց
ու մէկ թափով
բարձբացուց :
Աու • պոռաց աղքփկը վախցահ
, երբ յան
կարհ ոտքր ղետնէն կտրուեցաւ Վ
Ու երկու
թ ե ւ եբր բնաղգօբէն
նետեց
տղուն
վիղր :
Արտաշէս
իր գէմ քին տակ աղքկան
գո
ղացող
կուրհքր
ղդաց ել սնոր բազուկներուն
մէք իր գբք–
խուն օգակո լի լր ;
Սիրտր թվւռտաց
, կորս՚Լ ցուց
թքգինքը
: Կը
քալէր։
Ո՞ւր,
ո՞ր կո՚լմ,
իւնչպէս։
Ոչինչ չէբ
տեսներ : Ոաքին տակ թաց քարերր կր գլտորէին
,
քարբ կբ ցայ։ոէր,
թրքահ խոտերր կր ճոգբէին
ան
"էԻ^է
զգար ••
Ու քուրին
մէքէն
դուրս
էին եկահ
արգէն,
բաքց ւսն կր շաբունւակէր
ղեռ , եւ գուցէ գեռ
չտա
ե րկար , ե թէ աղքկան՛ Հ՛՜ե չուն
հիհաղը
չբս -
թափեցնէր :
կանոլ առաւ ու աղքկան ոտքի գրաւ գետին ։
Տեսէք
, թտց տեղր ուր է մնացե ր •
մրպ–
աեցալ
աղքիկր
իր ա լլա քլահ
գէմքոփր
, քանի
մր
քայլ
անւլին մաւհնանիշ րնելով :
է , Ի՚^նչ րն.ենք , ի՞՜նչ վ\՚.աս • պատասիսա
նեց տղան անսովո ր Համ արձակ չեչտով
մ ր :
Լ.
ՇՄՆԹ
(էաբ.)
Fonds A.R.A.M