յ€Ւ1
ք օոժշ .ո 1925. «.€.Տ. 376.286
0ե–«է6ււ7 :
տ^հ. ւատտ^ճաւ
17
^Աս6
ՕՅաշտատ ֊ Ր/^1Տ (13) ^ տ է ա
^
1 0 Լ ա ^
Վեցամս. 1100 ֆր–. Տար. 2200, Արա– ՅՕՕՕ ՓՐ ֊
է^ւ. 006. 15-70 ԳիՏ 10 ֆՐ ՚ ^–^–Բ՛ Բ » ո « շ 6 7 8 – ^
՜ Ե յ ք ք շ ա բ թ ի 22 ՄԱՅԻՍ
ւ՝յ&քճւ 22
1951
27րդ Տէյլ(»ի - 27 յ ա ^ ք « • . 6 4 6 2 – * նո ր 2Րյ«ւէ1 ^ Ի ^ 1873
ՄԵՐ հւՕԱ՝«է
Ո՛Վ ԳԼՈՐԵ8 Ա8Ս ՚ԲԱՐԸ
Շասւեր ափ ի բերան
սչիաի
մնան
կարդալով
Փարիզի
արաբերէն
թերթին
լուրր։
Առասպել
մբ
"րքան
դ ր գ ՚ ՚ - ի
է
,
նո յնքան
հ՜իհ՚ագելփ
I ՚
Պիաի
ուզէինք որ <ձկլ Արաբ»
հրաաարակէբ
նաեւ իբ լուրին
^աբմանահալատ
ազբի՚֊րը՝^
1
"Ր -
պէսզի
հանրութիւնն
ալ ճանչնար
սաբքուաքէ
բան~
սաբկութեան
կամ արկաձ-ախնդրոլթեան
ցնոբա ֊
միա
Հեղինակներր
;
Բիւբաեբոլ
բամինր
իրենց
թ"Դձ"՚Լ
•
՚Ղ*"րղենք
մեր աեսակէտր
այս անՀիմն եւ գրգողի է Հրատա–
րակութեան
առթիլ
:
Այն
օբէն ի վեբ ոբ մեր տարադիբ
բազմու ֊
թիւննե
ր ր ապասաան
գաան արաբական
եբկիբնե -
բու
մէք, անոնք իրենց
ճակատադիրր
կապեցին
նոբազատ
մոզո վուբգնե
բու ճակաաագրին
Հեա
1
Անոնք
ուրիշ ձգտում
չունեցան
, եթէ ոչ դա՛ռ
նալ
օբինապաՀ
քաղաքացիներ
, աքակցելով
Հիւ
րընկալ
երկիրներու
բարօրութեան
:
Արդէն իսկ մեր ետին
ունինք եբեսնամեակ
մ ր,
քաթքաթիչ
վկա
յութ իւննե բով :
Տեաին
չաբամիար
պիտի չկրնար
ցուցնել ա -
րաբական
երկիր մր ուր տա բագի
ր Հայր իր քրր -
՚"ին
.^Ր խաււնաՆ
չրլլար
բնիկին Հետ , իխնգիր
լա~
ւ ս ՚ դ ո յ ն Հէրերու :
Պիտի չկրնար
ցուցնել,
մանաւանգ,
որեւէ
փաստ, որՀաստատէր թէ Հայ տաբադիրր
քաղա
քական
հ-բագփբներ
կ՝որոճայ
հիւըէ^կալ
երկիր -
ներուն մէք,^ վնաս անոնց անկախութեան
կամ
Հողային
ամբւ*ղքոլթեան
ւրի
՛շ,
\932ին,
Անգարան
մէքտեղ
նետքՐ
վիմուկ
մր, վԱ . \,իկոլ», որ այգ
ա ր ի ւն աձ՛ա ր ա՛^ փ ո րձ ր կատարեց
Հա յատառ
գբքո
յ–
կովմր,
բտյց^փոշիացալ
ինքն իր
մէք։
Բազմաթիւ
փասաեբէ մէկ Հատ յիշած
ԸԱալու
Համաբ
, րսենք որ քրաական
շաբմման
առաքին «-
րէն իսկ
(1927), Հ. 6.
Գաշնակցութիւնբ
վճռ,^^
պէս րնգգիմացած
է որեւէ
խլրտում
ի՝
Աու -
բիոյ,
Ւրաքի եւ Ւբանի
մէք։
Ոչ
միայն
Բիւրտերը,
այլեւ
Արաբներն
ու
Պարսիկներն ալ շատ լաւ դիտեն տյս պարագան
Այնպէս որ,Հէլ Արաբ»ի
լբաաուներր
շատ ուշ
են մնացա՛ծ
, երբ ցնգա բանո ւթի ւննե բ կր Հրատա -
րակեն
Հայեւքիւրտ
գործակցութեան
մասին, ,
^ապստամբութեան
կրակր վառելու
Համաբ
Ւրաքի
եւ Աուրիոյ
մէք»։
Աեղի
Համաբ
գաղտնիք
չեն Արաբներու
եւ
Հրեաներու
միքեւ մղուած– պայքարին
ծալքերը :
Ւբրել
Հալածական
մողո վուբդ
, մ ենք
"՚՚ՐԻԼ
բաղձանք
չունինք եթէ ոչ յաքողութիւն
մաղթել
րոլոր նոբաղսէտ
մողովուրդներուն
, մեծ րլլան թէ
փոքր ։
Աիայն թէ կր խնդրենք որ արիւն
չպղտորեն
,
մեր
անունն ալ խառնելով
իբենց
քաղաքական ,
Հողային կամ տնտեսական
պաՀանքնեբուն
Հետ
յ
Մեր
Հոգեբր
մեղի կր
բաւեն։
Ամ էն մողովուրգի
մ էք ալ
կրնան
գտնուիլ
եբազատես կամ բախտաիսնղիր
մարգիկ
, ղանաղան
Հովերէ
քշուելու
Համ աբ ;
Եթէ ^Պազաատի
, Գամասկոսի եւ
Պէյրութի
Համայնավար
ներկայացուցիչները
Աոսկուայէն
ՀրաՀանգնեբ
սաացած
են , աքակցելու
Բիւրտե ֊
րուն եւ Հայերուն»
, այգ չ ի նշանակեր թէ Ւրաքի,
Աուրիոյ եւ Լիբանանի
Հայերր
<^բարի եկաք» ր -
սած ենկամ պիտի
ըսեն :
Ամբոգք արաբական
աշխարՀին
մէք. Հայ տա
րագիր
բաղմութեանց
Հաւատարմութիւնր
այնքան
յստակ է եւ վճռական
, որ չ ի կրնար
աղդոլիլ
այս
կամ այն չոչորթին
չռա յ լա բանո լթիւններէն
:
Ոչինչէն
իսրայէլ
մր ստեղծե
լէ վերք
, Հրեա -
ներր
այնքան ալ անճար չեն ,
գործակցութիւն
Հաստատելու
Համար
ցիրուցան
մողովուրգի
մր
ներկայացուցիփերուն
Հետ ;
Ոչ ալ այնքան
ում ունին,
աքակցութիւն
խոստանալու
Համար ,այս կամ այն
ուղղութեամբ;
Եթէ
է
այսաեղ կամ այլուր կայ ոեւէ Հայ որ
տեղի տուած է թիւրիմացոլթեանց
, ուղգակի կամ
անուղղակի,
պարտաւոր է Հրապարակ
եԱել իր
անունով
:
Ա՛իանգամ
րնդ միշտ կը
յայտարարենք
թէ
քրէական
յանցանք է մ աղա չափ
զասկած
յարոլ -
ցանել արաբական ել ուրիշ բարեկամ
երկիրներու
մէք,
գիտութեամբ,
տգիաոլթեամբ
կամ ամ բո ֊
իսավարութեամբ։
Գէգքփլ յօդոէսւծ մը
Հայհէու
դեՎ
Փարիղփ արաբերէԿւ « կլ Արաբ»
շաբաթաթեր՛
թը
Մայիս
22ի թիլին ճրգ էքին մէք
Հրատարակած
է յօղուած
մը Հետեւեալ
խորագրով
, որ բռնած
է ամբողք
է քին
լայնքը.
ՎՐԵԱՆԵՐԸ
ԱՐԱԲՆԵՐՈՒՆ
ԳԷՄ ԿԸ ԳՐԳԸ ֊
Ո՚ԵՆ ԲԻՒՐՏԵՐՆ
ՈՒ ՀԱ6ԵՐԸ, ՄՈՍԿՈՒԱ Կ՝0 -
ԺԱՆԳԱԿԷ
ՀՐԵԱՆԵՐՈՒՆ
-
« թերթիս
տնօրէնը
արմանաՀաւատ
աղբիւբ ՜
ներէ տեղեկացած– է թէ Հրեաները
որոշած
են քա–
քալերել
անքատոզական
շա րմումնե
րը
Արա
բնե -
բուն գէմ. իրենց
կեգրոն
րնտրած
են
եւրոպական
քաղաքներ
, ինչպէս
Լոնտոն,
Փարիւղ,
ժընեւ
եւ
Հռոմ
յաբաբե
բելու
Համար
քիւբ ա եւ Հայ
վարիչ
ներուն Հետ եւ անոնց օմանգակելու
նիւթապէս եւ
պրոպագանտի
միքոցնեբով,
որպէսղի
անոնք րամ
նուին
իրենց արաբ
եղբայրներէն
եւ
ապստամբու
թեան
կրակը վառեն
իրաքի եւ Ա ուրիո
յ
կառավա–
րութեանց գէմ :
« Ի վփճակի
ենք Հաստատելու
թէ
անցեալ
չարթուան
լ ^ թաց քին
Հրե անել։ ր զոբծնապէս
շ/՚~
փումնեբ
ունեցած
են Բիւրտեբու
եւ Հայերու Հետ
եւ պէտք եղած– միքոցները
ձեռք առնուած են ան
միքապէս
դործի
անցնե լու Համար
յ
Ն" յնպէս
արեւյ–
մ աեան Եւրոպա
յի մէք տարածուած
Համ այնավաբ
բքիքներն ալ վե րել
յ ի շո ւած
ո ւղզո
լ
թեամբ
սկսած
են սերտ
յարաբերութիւններ
ունենալ եւ մեծապէս
կ օմանգակեն
Հրեանե
բուն :
^Պաղտատի
, Գամ ասկոսի եւ Պէ Տրս՚-^ի
համ ա յ–
նավաբ
նե րկա
յս՛ ց ուց
ի չնե բ ր
Մ ոսկուա
յէն
Հրա -
Հանդնե
ր ստացեր
են աքակցե
լու Բիւրտե
բուն եւ
Հա
յե բուն , որոնք կը գործակցին
Հրեաներուն
Հետ»
Այս
առթիւ
արարերէն
թեբթր կր Հբատաբա–
կէ լուսատիպ
կտոր մր Փտրիզի
Լ& 1Հ1թՕՏէ6
թեբ-
թի մէկ յօդուածէն
, որուն մէք Միշէլ
Աալռմոն ա–
նուն յօգուածագիր
մ ր Բիւրտերր կըներկա
յացնէ
իբրեւ
^բնական
դաչնակիցները
իսրա յէ լփ
սլետու
թեան» : Զօդուածին
գլոլիսբ
կ՝երեւայ
պատկերը
քիւրտ
ազգային
Հերոս Մէէա
Մ ուս թաֆա
Պտբզա–
նիի , որ կր ներկայացուի
իբրեւ
Հյազթականը
ի– ,
բաքեան
բանակին»
:
ՏԱՌԱՋ
— Տ ես մ ե ր խմբոպրա կ անը :
Մ– ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ
մէք տօնուեցաւ
«Բանակի
՝Օր»ը։ Մեծ զօրանցք
մը տեղի
ունեցաւ
Ուոչի՛նկ -
թրնի
մէք։
Հացկերոյթի
մր ընթացքին
խօսելով ,
Պ՛
Թրումլմէ
յայտաբաբեց
, թէ Մ •
ՆաՀանգնեբը
կը գտնուին
աննախընթաց
տագնապի
մը մէք : կոչ
ուղղեց ան Ամ ե բ իկաց ինե րո
ւն
վերք տալ
իրենց
ներքին
կռիւներուն
I
\^անրանալով
Հիւլէական
ռում բեբու
քանդիչ
աՀռելի
ղօրութեան
վրայ, նա—
խագաՀ
ր ըսաւ, որեթէ Բորէայի
պատերազմը
չկաբզադբոլի
գոՀացուցիչ
եղանակով
մը,
Հ ա յ ն -
տեղի կորուստները
պիտի
նմանին
կաթիԼ մը
քուրի
ծովուն
մէք» :
ԱՐՏԱԲԻՆ
ՆԱԽԱՐԱՐ Պ • Շուման
Մէցի
չյ՚քա–
նին մէք ճառ մր խօսե լով
յայտարարեց
, թէ ներ -
կայ
կացութեան
մէք Ֆրանսա
չի կրնար
չէզոք մը–
նալ;
«Ուչ կամ կանուխ
, Մ–ՆաՀանղնեբը
տեղի
պիտի տան Եւրոպան
լքելոլ
փո րձո ւթեան
առքեւ,
եթէ
չստեղծենք
այն տպաւո րութիւն
ր, թէ
մենք
կ ոլ՚լենք
լրքօբէն
կազմ ակե րպե
լ
մ եր
Հաւա -
քական
պա շտպանո
ւթիւնր : իսկ ա
յ՛է
ա շխատանքր
պէտք է տարուի
Գերմանիոյ
Հետ ղո րծակց ա բա լ՛» :
ԻԱՐԱՅԷԼ
որոշեց
շարունակել
Հուլէի
ճաՀիճ–
ներր
ցամքեցնելու
զործողութիւնը
, Հակաոակ Ա– .
սլաՀ ովո ւթեան
իսո րՀուրղի
որոշմ
ան : Այս ս՛" թի՛–
^րատարակոլած
զեեո յցը
1լ
րսէ թէ ա յգ
գործը
Ւորայէլի
«բացարձակ
իրաւունքն է եւ կենսական
ձեռնարկ
մր»։
իսրայէլի
վարչապետր,
Պէն կուր
իոն,
յայտարարեց
Շիք՚սկոյի
մէք թէ իր երկիրը
ի վի՛ճակի է յաքոզոլթեամբ
ճակատելու
աբաբա -
կան խմբակցութեան
դէմ, առանց արտաքին
օղ —
նութեան :
6ՈՐԳԱՆԱՆԻ
թաղաւորր
, ԱպտուլլաՀ
, Ան -
գաբա
Հասաւ
կիրակի
օ ր ։ Տեսակցութեան
մր առ
թիւ
յայտարարեց
թէ ձեոքերր
ծալյած
պիտի
չմ ը՜
^այ
, եթէ իր դրացիներէն
ոեւէ մէկր թիզ մը Հող
ղրաւէ
։ Բա քց չի կարծեր ոբ պատեր՚սղմ
ծաղի :
ԳԱՄԱԱԿՈԱԷՆ կր Հեաղրեն թէ
Արաբական
Գաչնակցութեան
քցոբՀոլբգը
վերքա ցուց իրմո-
Գ"վը
1
գրասենեակ
մր Հաստատելո՚է
,
զօրացնելու
Համաբ տնտեսական
պայքարը
Իսր՚՚՚յէլի
դէ՛^ ՚
Պտզտատի եւ Գամասկոս
ի ֆրանսական
դեսպան–
ները չափաւորութեան
կոչ մլլ ուղղեցին
Աուրիոյ
եւ
Իրաքի ։
^^աԱ կը ԱԽԺե
աԱգփակաԱ ծաԱուցագիդ
՛ԾԱՆՐ ՀԵՏԵՒԱՆԲՆԵՐ
ԿԸ ԱՊԱԱՈՒԻՆ
Իրանի
կառավարութիւնը
կիրակի օր մերմեց
րրիտանական
կառավարութեան
ծանուցագիրր
,որ
1լառաքարկէր
ի բաւա բա րութեամ բ
կարգագրել
Ան՚լլեւ իրանեան
Բարիլղփ
րնկերութեան
աղղայ
նացման
խնղիրը
։
Առաքին
մխտական
պատասխանը
յայտնեց
Հոսէյն
Մէքքի,
աղգայնացման
յանձնախումբին
քարտոււլարր,
որ միեւնոյն
ատեն
քարտոլղարն
է
Ա՛ւ՛լ– ճակատին
Հկաււավաբական
կուսակցու -
թիւն)։
Հարչապետր,
Տոքթ–
Մոսատեղ, որ տա–
կ՚սւին
իսորՀրղաբանին
մէք կր բնակի,
մերմեց
րնդունիլ
բրիտանական
ծանուցազիրր
: Անգլիա -
կան գեսպանր
Հարկադրուեցաւ
արտաքին
նախա -
բաբին
յանձնել
ղա
յն :
Իրանի
կառավարութեան
պատասխանը
կ՛՚ըսէ
թէ ոչ մէկ միքազզային
մարմին
իրաւասու է լու -
ծելոլ
քարիւղի
իւնգիրր : կր նչանակէ թէ Պարս -
կաստան
չրնղունիր
նաեւ Լա Հէյի դատական
ատ
եանին
Հեղինակութիւնր։
(Բրիտանական
ծանու -
րագիրր
իրեն կը վերապաՀԷ իՀարկին Լա Հէյ
դի՛մել) :
Իրանի կառավարութեան
դիրքը
ծանր տպա -
ւորոլթիլն
զործեց
Լոնտոնի
մէք։
Բրիտանական
ծանուցազիրր
կ՝աղդաբարէ
թէ «մեծապէս
պիտի
վ^ւասոլին
բարեկամական
յարարերութիւններր
եւ
ամենածանր
Հետեւանքներ
պիտի՛ ծաւլին
, եթէԻ–
րանի կառավարութիւնը
մեբմէ
բանակցիլ
կամ
ս՚զւլա յնացմ
ան
որոշում
ը դոբծադբէ
մ իակողմ
անի
կարղաղրոլթեամբ»
:
Մինչ
Լոնտոնի
մէք իրանեան
կառավարու
-
թեան
սլա տաս խանին կր ս սլա
ս է ին , Ր՛ԷՀ րանի ան
թե
լը Հաղո րղեց
Ադլեւի՚րանեան
րնկե րութեան տբ–
ուած պատասխանր
, որ վճռասլէս կր մեբմէ
իբա–
ւարտրոլթիւնր
: Պտրսկաստտն
կ^բսէ թէ ճարտա -
բ՛^ րուես
տին
աղւլա յն՚սցում
բազ՚լ ե բու
օրինաւոր
ի–
րաւունքներէն
մէկն է եւ թէ մասնաւոբ
Համաձայ–
նոլթ իւննե ր չեն կրնար
խա՚իանե
լ ղա
յն :
«Բաբիլ–
ղի ճա րտա բաղո
րծո
ւթե ան աղւլա յնացում ր
Հիմ -
նուած է Իրանեան
ազդին
օրինաւոր
իրաւունքնե–
բուն վրտյ եւ չի կրնար իրաւարարութեան
են -
թարկոլիլ » :
իրանի
ելմտական
նախարաբր,
Վարասեթ ,
մերմելով
Հանդերձ
Անգլեւիրանեան
րնկերութեան
առաքաբկած
իրաւարտբութիւնր
, կր իսնդրէ ներ -
կայ՚սցոլցի^եր
ն չանակել
, աղդա յնացմ
ան
օրէն -
քին
ղոբծազրութեան
եղանակները
ճչդելու
Հա -
մպբ
:
Եթէ աղղա յնացում
ը նոյնութեամբ
զործա -
շ
,"լի
, Պարսկասաան
պիտի գրաւէ
լ^կԼրութետն
ամբողք ստացուածքր
, որ կ՝արմէ
500.000.000
սթերլին եւ որուն
մեծազոյն
բամնետէրր
բրիտա -
նական
կառավարութիւնն
է ւ
կացութիւնր
բաբդ է մանաւանգ
անոր
Համար
Որ
Պարսկաստան
Հոմանի* կր նկատէ
Անգլեւիբան–
եան
րնկերութիւնը
եւ բրիտանական
կառավարու։^
թիւնր :
Վերքին
լուրերու
Համաձայն
,
վարչապետր
արգէն
ձեռնարկած
է
ցուցակագրելու
ոստի -
կանութեան
այն սպաներր
որոնք Ապատան
պիտի
վ՚ոխագբուին
, գոբծաղրելու
Համար
աղդայնաց -
մ ան
օրէնքր
է
ի րանեան
մա՛մուլր կըշարունակէ
բուււն
պայ
քար
մզել
Անզլիայ
ղէմ , յօդուածներով
եւ ծաղ -
րանկարներով։
Ամէնէն
մո՚լուէբղական
ծաղրա -
նկաբն է պատկեր
մը որ կբ ներկայացնէ
բրիտս*–
նական
առիւծը
թաթերը եւ
պոչը
կապուած,
տակն ալ Հետեւեալ
արձանազրութիւնր՛
«Ե՛–
տակալին կը կարծեն թէ կրնան
վաիսցնել
մեզ» :
X
Հեռագրի
մը Համաձայն
, Երեսփ–
մողովին
աաենադպիբը,
Հոսէյն
Մէքքի,
նոյնիսկ
նուիրա
կան պ՚ստեբաղմի
սպառնալիք
րբած է, եթէ Ան՚ր–
լիա
րէւդդիմանայ
ազ՚լայնացման
, ղինու
զօրու -
թեամբ։
կառավարութեան
մէկ բանբերն ալ դի -
տել տուած է խորՀբգարանին
մէք թէ՝
Աեծն
Բբիտանիա եւ Մ • ՆտՀան՚էնեբր
իրանր կըմօտե -
ցնեն
իիուսի՛ո
յ եւ Համայնավարական
յեղափոխու
թեան,
րնղւլիմանալով
քարիւղի
աղւլա յնացման
I
Բոբէա
յի ռազմ աճակատէն
Հասած
վերքին տե
ղեկութեանց
Համաձայն,
չինեւքո բէական նոր
յարձակողականր.
Հազիւ
Հինգ օր տեւելով,
սկը—
սած է արգէն
տկարանալ ; կր թուի թէ նախա -
ձեռն
ութ
իւնը արգէն
անցած է
Գա շնա կիցնե
րու
կողմր
, որոնք կոտրած
են Զինացինեբու
ել Հիւս •
Բորէացիներու
թափր եւ
աՀռելի
կորուստներ
պատճառած
են անոնց ; Զինեւքոբէական
ումերը,
ամրողք
24
մամդագրեցոլցած
են իրենց
ճիգերը
ել կիրակի
իրիկուն ուչ ատեն
մ իա յն , յարձակե -
լոլ ել յառա էանալու
երկչոտ
փորձեր
բրած են:
Գա^ակիցնեբոլ
2րդ ղօրաբամինր,
որ կրած
(Լտւ.բեբ*Ն շա|աւ&տւկտւ.թ–ի1֊Ար կարդալ Դ. էջ)
Fonds A.R.A.M
