HARATCH, du 3 janvier au 30 juin 1951 - page 294

ՑԱՌԱՋ։>^
Ց ե ւ Ա Ս Պ Ա ՆՈ Ւ Օ ա ՕՐԷՆՔԸ
Տոխ. Աակոր թ՚օփճՍաԱ
.Աստուած աՎհԱաս չէ1ա11է տայ.
Յյ
ԱՐՇԱՒԸ
քցՈՐՀՐԳԱԺՈՀՈՎԷ
հւՈՐՀՐԳԱԺ/ՈՈՎ
Լեմքին
ԱթոքՀոչմ
ՀաՕալ
1940
Փե ա րոլա
ր ին :
Իսվ
գիրքը
)
"Ր թելագրոլսէձ–
էր
Մ իշազգա
յին
կարգագրութեանց
՚Իրամաաան
կողմէ,
Հրսււռա -
րակո
ւահ էր՝ Փա
ր իղի գերմանական
գրաւումէն
քանի մր ամիս առա՛չ։
Այս գրքին
շնորՀիւ գասա -
իւօսելու
Հրաւիրուեցաւ
Ա թոքՀո
լմ ի Համ՛ ալսարա -
նր
եւ գասախօսե
լոէ
Համ ար , Հինդ
ամսու
ան
մէչ
շոլէաերէն
սորւէեցալ
իսկ
յ"՚չորգ
գարնան
,
նման
Հրաւէր
մր սաացաւ Ա . ՜ՆաՀանգնեբու
Տ րբ–
^էմի
Տիւք
Համալսարանէն
:
Այս
Համ ա լսա րան էն մէչ , Լեմքին
, սլիաի
խօ­
սէր
մ իչաղգա
յին
ղրամ
անի
շե րո լ
գո րՆառնոլ -
թեանց
մասին։
Րայց
ձգեց
այս
նիւթր
ել
սկսաւ
ղասախօսել
Եւրոսլո՚յի
նացիական
ղրաւման
չուրչ։
Ա թոքՀոլմի
մէչ , շուէ աական
կառավա
րո ւթե
ան
աչակցութեամբ
Հաւաքահ էբ բաղմաթիլ
ղերմա—
նական
Վաւերաթուղթեր
ք գրաւմ՛ան
ենթարկուահ
մողովուրղներու
մ ասին : Փ՛
լնէր
բարբարոսական
նոր ալիք մը ձ-աւալահ
էր Եւրո -
սլայի
մէչ
Ամերիկեան
պաաերաղմ ական
նախարար ա րււ լ —
էե -
թիւնը գնգապեա
մը ղրկեց
Համալսարան
, լւ
լու
Հ ամար
Լեմքինի
գա
ս ա խօ ս ո ւթ ի ւեն ե ր ը :
Ու աակէ Վեբչ , գորհի
նոր ասպարէւլներ
բացուհ–
ցան աարագիր
գասախօսին
էսռչեւ :
Աւսուցչի
պաշաօն
սաանձնեց
Վըրճինիոյ
Համալսարանի
ղին •
կառաւէա բութեան
գպրոցին
մ՛էչ
, գլխաւո
ր խոբ -
Հրղական
նշանակուեցալ
Տնտեսական
Պատերաղմի
Մարմնին եւ Ար տաքին Տնտեսական
Վ^աբչոլթեան
ել վեբչապէս
խոբՀրգա
կան գաբձաւ
պատեբաղ -
մ ական
նախարարութեան
արտաքին
գոբծ՜ե
րոլ
բամնին
: Այս պաշտօնին
շնոբՀիւ ալ օգնեց
Օիւ -
րրնպէբկի գատա վարութեանց
կաղմ ակերպմ
ան
՛հ ա ս ախօ
ս ութի ւննե րն ու անոնց
յարակից
վաւերաթուղթերը
կաղմե
ցին
Հսկայ
Հատոր
մ ր ,
որ
կոչուեցալ
«Առսւնցքի
տիրապետութիւնր
Աւ -
րոպայի
մէչ»։
Գիրքը,
Հրատարակուած–
1941/5՛,
մ անբամ ասնօրէն
կը պատկերացնէր
, թէ Նաց
ինե­
բը ինչպէս
կը կաղմ ակե բպեն
Եւրոսլան
;
ՀձՏեղա -
այս
գրքին
սպանութիւն»
բառը
,
առաչ
ին
անղւ
մէչ
ղորհահ-ուեցալ
X Լեմքին գտաւ
այս
անունը
երբ անգամ
մը ձայնասփիւռէն
ունկնղրեց
Ուինս–
թըն
Ջըրչիլյչ, որկը իսօսէր նացիական
վայրԿք -
գոլթեան
մձսսին եւ կ՚որակէր
(Լա՚կանոլն
ոճիր՝^
–Հ–
Լեմքին
մտահեց
: կարելի չէ թլէէնք
սաՀմանեք^
բանի մը Համար , որ գտնռւն ^դւնփ : Ւնք,
«.բարբա–
բոսութեան
ոճիր» որակած– ,
կասյաբուած-ը
յ
բայց
«բարբարոսութիւն»
բառը
պէտք
եղահէֆ
չտվւ ճշգրիտ
չէր : /Բարեկամներու
կարհիքր
ոլ–՝–
ղեց։
Մէկր առաչարկեց
«իսմբական
մ՛ա րգա սպա -
նութիւն»
բացատրոլթիւնրւ
Րայց
Լեմքին
առաբ
կեց, թէ երբ մարգ
մր գինով
տուն
կուգայ եւ կը
սպաննէ
կինը,
ղոքանչր եւեօթը
ղաւա1թւերր, ա -
Ր՚որքը
խմ րական
մ ա րգասպանո
ւթիւն է անշոլշսք
,
բա յց չի բացաարեր
իր
մ իտքր ;
Ուրիշ
մը թելագրեց
«ցեղային
մարդասպա­
նութիւն»
որակել։
Բայց
անանուն
ոճիրը ոչ միայն
ցեւլերու,
այլեւ
կրօնքներու,
մշակոյթներու
եւ
աղղե բու գէմ ուղղուահ
էր :
Լեմքին
որոշեց անսլատճառ
նոր բառ մր գըտ–
նել։
Անղամ
մըն ալկարդաց
Պղատոնը
ել
ղտաւ
§ 6 Ո Օ Տ
Լեէնոս - ցեղ)
յունարէն
բառը,
որուն
կցեց
լատինական
^\ձշ .
սպանութիւն
բառր եւ ոբա -
կումը
եղալ
§6ՈՕՇ1է16 -—
ցեղասպանութիւն
:
Այմմ
կ ուղէր
ցեղասսլանութիւնր
հանօթացնել
իբրեւ
միչաղգային
ոճիր մր :
Ծնողքէն
նամակ
մը ստացահ էբ
՚1941
Տունի -
սիւն , դրուահ՝
գերմանական
բանակներու
ռուսա­
կան
սաՀմանր
անցնելէն
քանի մր օր վեբչր։ Ծր–
նողքբ
կը գրէր
իմէ լաւ են եւ իր մասին կր մտա­
ծեն։
Այս էր ստացահ
վերչի՛ն
նամակը։
Ա՛լ
ուրիշ
բան
չլսեց ։ Պատերաղմէն
վեբչր
Պերլինի
մէչ
դր–
տալ
իր եղբայրր,
կնոչ եւ երկու
զաւակներուն
Հետ։
Ռուսերր
քշահ
էին զիրենք
ղորհարտն
մը,
Ուրալներէն
անգին,
հեր Լեմքիններր
ձգե՛լով
ի -
րենց ագարակին
մէչ–,
Այմմ , ոչ ադարակր կար,
ոչ
գի՚-գը եւոչ ալ անոնց
բնակիչնեբր
կ՛՚ապրէին
:
Հապա
ձեր ընտանիքին
մնացեալ
անդամ -
/՚/ք 1
՛հարցուց բարեկամ
մր :
Ե ս այլեւս
րնտ ան իւք չունիմ
, պատասխա -
նեց
Լեմքին
ղառնօրէն :
Րայց
դուք
ունէիք
Հօրեղբայրներ
, Հօրա -
քոյրներ,
զարմիկներ :
֊
Այո , րնդամէնր
49
Հ ոգի , մայրս
ու Հա քրս
ալ Հաշուելով :
Ու չկ՞ք գիաեր թէ ինչ եղան :
Եթէ
րոել
կ՚ուզէք՝
գիաե՛՞մ
աբգեօք
թէ
ո–
րոնք կազի սենեակներր
տարուեցան
, որոնք սո -
վամաՀ
դարձան
\\\Հ^ռներոլ
մէչ կամ որոնք
գրն–
Մարտ
Տին Պէյրութի
մէչ թաղուահ է Տոքթ.
Տակոբ
թօփճեան
, երկար
Հիւանդութենէ
մը վերչ,
որուն
Հետեւանքով
անդամալոյհ
եղահ
էբ։
Ծնահ էբ Այնթապի
մօտակայ
գիւղերէն
մէ -
կուն
մէչ՝
չուրչ
տարի առաչ :
կանուխէն
որբ մնացահ,
՚եաիսնական
ուսումը
Այնթապի
աղդային
վարմարանին
մէչ
ստանալով
ւլյրկուահ է էչմիահին՝
Գէորղեան
ճեմարանը,
ուր
իբրեւ
դպրոցական
ընկեր
ունեցահ
է՛ Ո՚ուրէն Տէր
Ա ինասեա՛ն եւ ուրիշ
ծանօթ
դէմքեր :
ճեմարանը
աւարտելէ
վերչ, գացահ է Գեր -
մ անիա
բարձրաղ ո յն
կրթութիւն
սաանա
լու
Տ « ՚ -
մար։
Հետեւած է վ>իԱւսոփայութեան
եւ աստուա­
ծաբանութեան,
Եէնայի
Համալսարանին
մէչ
:
1՚ր
աւարտական
ճառր
(էհտտշ)
գրահ է
գե րմ անե
րէն
Բագրատո
ւնինե բու
մասին եւ ստացահ
վար դա -
պետ
Լտոքթոր)
վւիլիսոփայութեան
տիտղոսը
:
Նիւթն էր« Հայաստանի
ներքին
կացութիւնը
Ա -
շոտ Ա-ի օրով , Հ րատա բակո
ւահ
Պերլին
,
19Ս4/5՛
5
Ա էկ տարի
վեբչ
, դարձեալ
Պեբլփնի
մէչ Հրատա–
բակեց
Հա յաստանի
քադաքական
եւ ե
կեղեցական
սլաամոլթիւնը
Աշոտ Ա՛ի եւ Ամբատ Ա –ի օրով
Իր այս գորհերէն շատ օգտուած է
յօտշբհ ւԼտԱքՇՈէ
իր
« Լ
՚ Յ Ո Ո 6 Ո 1 6
6ո1ք€
6
Յ ՚ 2 & Ո Շ Շ
«է 1՚1տ1Ցա»
դրքին
մէչ։
Հայերէն
լեղուով ալՀրատարակահ
է ձեռա -
գիրներու
ցուցակ
մը :
Գերմանիա
յէն
Պոլիս վերադարձին
, 0 բմ ան -
եան
պաա
րիա րքի օրով,
իբրեւ
ուսուց
իչ գր կուած
է Արմ աշվէ Գպրեվանքը
, ուր
1Լ աւանդէ
ր վւիլիսո -
փա յութիւն
ել աստուածաբանութիւն
:
Օսմանեան
Ա աՀմ՛ անագրո
ւթենէն
առաչ պաՀ
մը խմբագրապետ
եղաւ
Պոլսոյ
«Արեւելք» օրա -
թերթին :
ԱաՀմանադրոլթենէն
վեբչ
իբրեւ
օրմանեա– -
նական պաՀ մը մեկուսացուեցաւ։
Տետոյ
1909/՚5՛
ղերմաներէնի
եւ վւիլիսովւա
յութեան
ուսուցիչ ե–
դաւ Ա կիւտաբի
նո րա բաց կաբապետեան
վարմա
-.
բանին
մէչ,
միեւնոյն
մամանակ
Պոլսոյ
թղթա
- ֊
Կիցն էր գերմաներէն
«.Պերլինկւ
թակէպլաթ
» եւ
« Պերլփնէր
Լոքալ
Անցայկբր»
թերթերուն
:
1915/
ապրիլ
\ \–Հ^ին
ինք ալ
աքսորոլեցալ
Ջանկրրր
Հայ մ՛տաւորականներու
Հետ ,
սակայն
Գերմանացիներու
մ իչամ տութեամ
բ Պոլիս վեբա -
դարձաւ
եւ ամբողչ
պատերաղմի
չրչանին
Հոն մ ը–
նաց
Զինագագարին
Պոլսո
յ Հանրակառքի
ընկե -
•բութեան
մամուլի
գրասենեակին
տնօրէն
էբ,
միա­
ժամանակ
շարօւնակելով
թղթակցիլ
օտար
թեր -
թեր^էէ՝ :՝ -՝
՚^\՝՛
V ՚,՛ .ւ>ս՝. ^–
,..։–ւ '=•.•'ձ^'-V
- Բէմալական
շաբմհւմէն
վերչ
1923/1՛
րնտա ^
նիքով եկաւ
Փարիղ
ել քանի
մը աարի
ապրեցաւ
Ա էն
Բլու , փո րձե
լով առեւտրական
դործ
մ ր
Հիմ­
նել։
Նաիս պանիր
շինելու,
յետոյ
մուշտակի
նե -
րածմսւն
ղործերուն
ձեռնարկեց
, սակա
յն չյաչո -
գելով,
1926/5՛
անցաւ
Պէյրութ
, ուր նման
փոր -
ձե ր կաաարեց :
խԱ-ր
Ծանօթ
հրապարակագիր ԱպիաիՕ
Տ ա վ էթ յօ դ ո ւ ա ծ ո վ մր կը պարզէ Թ ո ւ ր ք ի ո յ Աեր -
քին իրարանցումը (երկրին ներքին տեսարանը ,
22 Մարտ) —
Աարտ
մէկէն
ի վեր. Հետեւեալ
դէպքերը պւս՛.
տաՀ եցան։
Գրրշէ-^/՚Բ^
Աթաթիւբքի
յուշարձա­
նին
քիթր եւծնօտր
կոտրեցին՛
։
&անցապաբտնեբր
ղտնուած
չեն : թուրք
լումամիտ
դասակարգը
նղովեց
դէպքը։
Հալքեան
գունդագոլնգ
պատուիրակութիւն
-1
ներ Անգարա
կԳբթան
, այցելելու
Համար
Ւսմէթ\
Ինէօնիւի
: Նաիսորգ
ներքին
նախարարը
յայանեց
թէ խնգիրր
նկատի
էլաոնուի
։
,
ինէօնիւի
Համ ա յնագիտա
բանի
անունը փոխ-
ուեցաւ,
այս առթիւ
ԱկեաՀ
Արրբը
Լէվէնտ
Հրա֊
մարեցաւ
խմ բա ղրական
մարմ նէե եւ մ ենամ արտի
Հրաւիրեց
կրթական
նախաբար
թէվֆիք
Իլէ բին :
Ատնան
Մ էնաէրէսիւ
դաՀլիճր
Հրամարեցալ ,
իր երկրորգ
գաՀլիճը դեռ գործի չսկսած՝
քննա -
զատուեցաւ
, կարղ
մ բ թերթեբ
պաՀանչեց
ին
որ
վարչապետր
Հանգստանա յ ա յլեւս
է
իսթանպոլլի
քաղաքապետական
մողովը փս­
խեց
ինէօնիւ
ճեմ ավա
յրին
անունը
, եւ
" ր ՚ ՚ շ ե ց
քանդել
ա յնտեղ
ինէօնիւի
արձանին
պատռւանդա–
նը :
Աելճուգի
մէչ, երեւան
ելաւ
Աթաթիւբքի
կի^
սարձան
մ՛ր, լաթերու
մէչ փաթթուած
եւ ցեխե­
րու
մէչ թաթխուած։
Տետոյ
րսուեցալ
թէ
ցեխե­
րու
մէչ նետուած
չէ , այլ խոտերու
մէչ, ել գէպ–
քրն ալ պարղ
գողութիւն
մըն է
յ
Ըսուեցաւ թէ Հա լք կուսակցութիւնը
կ՛՛ուղէ
նոբ
ր)ւտրութիւններ
կատարել եւ այս
նպատակով
է ոբ ինէօնիւի
Համախումբ
այցելոլթիւններ
կը
տրուին :
Ա^ԻԱԷԲ
կուսակցութեան
նախագաՀ.
Հիքմէթ
Երր Պ •
* ^ Ր 1 ՚ Գ " ր Կիբակոսեան
Հրամարեցալ
Կիպրոսի
Մ ե լքոնեան
վաբմարանի
տնօրէնս
ւթե -
նէն,
իրեն
յաչո րդեց Աակոբ
թօփճեան
, ռրամ -
բողչ տասր տարի վարեց
Նիկոսիոյ
դոյգ Հաստյա^է.
տութեանց
տնօրէնի
պաչտօնը
I
–Ւ
Պատերազմէն
վերչ
Հրամարելով
, վեբադա^^^
ցաւ
Պէյրութ
, ուր իրրեւ
ուսուցիչ
կը պաշտօնա–՛
վարէր
Անթիլիասի
Գպրեվանքին
մ՛էչ,
մինչեւ
վեբչվւն
ատեննեբը, երբՀիւանդանալով
անկողին
ինկաւ
։
.•)\ , 1914/5՛
ամուսնացած
էբ Օր՛ Ո՚եբեկա
Մաֆ
,^Հք.
կէսսաբեանի
Հետ։ կրթողու
երկու
զաւակներ՝
Ա.֊,
րա ել ԱնաՀիտ
, Արտն
այմմ
ուսռւցիչ է Պէյրութ
ւ
՝
Հան դո ւց ե ա լր անգամ էր ռամ կավաբ
կօւսակ–
ցութեան
։
Աշխատակցած
է զանազան
Հա յերէն
թեբթե­
րու
«Արեւելք»
, «Բիլղանդիոն»
,
«ւիողովուրգի
Աայն» , « Հայաստանի
կոչնակ»,
եւայլն է
ղակաՀարուեցան
Գերմանացիներէն
եւ կամ մին -
չեւ
մեոնիլր
բռնի աշխատցուցին
,
այո՛, բան են.,
մրն
ալ չեմ
դի տեր :
Երբ
Լեմքին
, գե բաղո
յն դտաարանի
դատաւո
ր
Հ
1
էքսլ^ի Հետ Նիւրնպէ
րկ գնաց
գատավա
բու -
թեանց
Համար , որոչած էբ
ցեդաս սլանո ւթ
իւնը
մ՛տցնել
մեղադրանքին
մէչ։ Եւ ատով
մեւլադբեց
Կէօրինկը,
Շթրայխրրը,
Ձ)ոն Նոյրաթր եւայլ ա–
կանաւոր
նացիներ ու կաղմ ա կե բպո ւթիւննե
բ :
Գատավա
րութեանց
րեթացքին
,
ւ946/՛
ամ ա -
II ր , Լեմքին
Անգլիա
գնաց,
մասնակցելու
Համար
Բ՚էմպրիճ
սարքուած
միչաղգային
իրաւադիտա -
կան
Հ ամ ամողովի
մ ր եւ չանաց
բանաձեւ
մ ը
քուէ
ւս րկե
լ տալ ցե ղաս սլանո ւթե ան
մ ասին ։ Պ ատ­
ուի րակնե
բը դիտե
լ տուին թէ կ^ ուղէր
միչաղգա–
յին իրաւագիտութեան
մէչ
մ տցնել
օրէնք
մ ը որ
կասլ չա նէր անոր Հետ ։^Ծ "՚էաՀ էնութ
իւնը
մ իչաղ­
գա
(ին ՜ոճիր մր նկատուԼ
լէ վե րչ
,
պատասխանեց
Լեմքին
, ինչո՚^ւ
ոճիր չնկատել
աղղեբու
ել
մ չա -
կոյթււեբու
բնաչնչոլմր
, միթէ՛՞
անոնք
աւելի կա­
րեւոր
չեն , քան
նաւ մը ել իբ բեռր
։
Անշուշտ
Շէ յքս՚իիբ
աւելի
թ տնկաղին է , քան բամ պակր»
։
Եւ սակայն,
իսո բՀ բղամ ո ւլո վր չՀամաձայնե
ցաւ :
ԱյնուՀետեւ
որոշեց կանդ
առնել
Փտբիղ,
ուր
իսաղազութեան
Համ ամո զովը պիտի
գում աբոլէր
;
ի^ե րեւս
ւաչողէր
Համ
ոզել
մ ո ղո վա կաննե րբ
, որ -
պէսղի
ցԼղասպանութիւնր
յի չատակեն
ղ ա^ազ
իր­
նե բու
մէչ։
« Տէ՜ր Աստուած
, րսաւ
Ամերիկացի
մր,
դուք
թերթ
չէ՞ ք կարդար
։ Ջէ՞ք
տեսներ թէ ինչ
փորձանքի
մ տած
ենք իիուսերուն Հետ եւ կ^ ուղէք
՚-էրիշ
վ՚որձանք
ալ բանալ »:
Իբրեւ
մաբղ.
Համաձայն
եմ ձեր գաղափա­
րին , րսաւ
ֆրանսացի
սլտտուիրակ
մը. բայց
իբ–
րեւ դիւանագէտ
մը, ինչպէ՞ս
կրնամ
օղ տակար
րլլալ,
քանի որ Հարցր օրակարգին
վբայ
չկայ •
Շտտ
Հետաքրքրական
է , րսաւ
Եթովսլացի
մը,
բայց
ի՞նչ կրնանք
բեել. • • Մենք շաա
փ*՝ՔՐ
Լեմքին,
նեգսիրտ
ու չզադբդիռ
, մէկ պատ -
ուիբակէն
միւսին կր դիմէր
I
Պատասխանը
միշտ
միեւնոյնն
էր։ Ամէն մարդ Հակառակ էր ցեղա -
սսլանութեան
, բա յց • • •
Փարիզ
Հասնե լուն
երրորդ
Օրը
,
Լեմքին
Հի -
ւանգացաւ
։ Բանի
մը օր վերչը ,
Ս եպտեմ
բեր
ՅՕին , արձակուեցան
Նիւրնպէրկի
միչաղգային
ղատարանին
վճիռները։
՚իատաւորները
մէկգի
ձգած
էին՝ պատերազմէն
առաչ
մարդկութեան
դէմ
գործուած
ոճիրները։
Լեմքին
ուրեմն
կը գա­
նուէր
Հոն, ուրկէ
ճամբայ
ելած էր տարիներ ա–
ռաչ
։
Երբ
անքուն
դիչեր
մը ձայնասփիւռը
կ^ոաՖ -
ԿԸ^ԳԲէր
^ Լ"եց որ Նիւ Եորքի
մէչ
կըմչակուէբ
ՄԱԿի
առաչի՛ն
Հեբթական
ըեգՀ
. մողովին օրա -
կարգր։
ժողովր
պիտի
բացուէբ
երեք
չաբաթէն
\
Լեմքին
Նիւ Եորք Հասաւ
Հոկտեմ
բերի
կէսե–
բուն
եւ չիտակ
գնաց
Լէյք Արքսէս
ԼԱԱԿի
կեդրո–
նատեզին)
I
Հսկայ
աչխաաանքի
մը լծուած
էբ*
Գեռ ճամբան,
չոդենալին
մէչ խմբագրած
էր բա­
նաձեւ
մր, որցեղասպանութիւնր
միչա զգա
յին ո–
^ւ՚Ր
Կ.Ռ ^՚^չակէր։
Բանաձեւը
սակայն պէտք
էր
Ա Ակին
ներկայացուէր
պաշտօնական
պատռւիրա–
կութեան
մր կողմէ,
իսկ ինք ոչ մէկ
պատուիբա–
կի Հետ ծանօթ
էր ։ Օրակարգի
վերչնական
կազ -
մութեան
Հինգ օր մնացահ
էբ ։ Հինգ
օր,
մինչ
ինք
13
տարիներէ ի վեբ կ՚աշխատէր
հաիսել իր
գաղափարը
։
Մ՛ ՆաՀանգնեբու
պատուիրակութիւնը
Հաս -
ԿւԼՅ՚՚՚՜Ց
էրեն , թէ պիտի պաշտպանէ
բանաձեւը ,
եթէ
ինք կարենայ
գտնել
ղայն
ՄԱԿին
ներկայա­
ցնող պատուիրակութիւն
մը։
Բրիտանացիները,
թէեւ
նուաղ խանդավառ,
տուին
նմանօրինակ
պատասխան
մը։ րանսաց
ինե
բն ալ այղպէս
ըսի^ •
Լեմքին
որոշեց
վախել
աչխաաանքի
եզանա–
կր։
Մեհ պետութեան
մը օձիքին
փակելու
տեղ,
պէաք
էր վարձէր
շաՀաղրգռել
փոքր
պետութիւն
մ ը ,
բայց
այնպիսի
պետութիւն
մ ը , Որ
կարենար
բաւական
քուէնեբ
ապաՀովել
I
Fonds A.R.A.M
1...,284,285,286,287,288,289,290,291,292,293 295,296,297,298,299,300,301,302,303,304,...598
Powered by FlippingBook