1)1ք«է6ա–Բքօ|)Ո6է&Մ6
: Տ€Ո. «1ՏՏյ^ա^
17. 1^ս6 ՕՅաշտատ - Ր ^ Տ (13)
Վեցամս. 800 ֆր • , Տար– 1600, արա– 2500 ֆ ր ֊
161.
ն06.
1 5 ֊ 7 0 ՜ Գ ի ն 7 ֆ ր • Օ.Օ.Բ.ԲՅՈՏ 167&-63
1 « 3 ^ ճ 1 2 4 ՜յ8 Ո ^ ^ 1 9 5 0 ՜Երեք շ ա ^ ի 2 4 ՜ 8 Ո Ի ^ ^
26րդ ՏԱՐԻ ֊ 26" ձ ո ո » ք(օ.6059–՚եււր շրջան թ ի ւ 1470
Խմբագիր՛
Շ–
ՄԻՍԱ՚ԲԵԱՆ
ՄԵՐ
ԽՕԱ-քէԸ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
Ի՚ՆԶ ԸՐԱԾ Է-ԲՈՐ ԾԱ՚ԼԿԻՆ
Մ անկական
գրականութեան
ձեռնարկներր
չաբունակուեցան
մինչեւ
այսօր ալ կր տեւեն
-
օտարութեան
մէք:
Երկրոբգ
աչիսարՀամ
արտէն
առաք,
Պ"՚–քրէքէ
« Հքասիս » լՐւկերութիւնր
15 20
մանկական
գրքոյկներ
Հրատարակեց
, մաքուր
տ պ ա գ ր ո ւ –~
թեամ
ր եւ սէ^յազան
բո ւէանգակո
ւթե ամ բ ՚.
Անոնց
մէք
լայն տեղ տրուահ
էր ոչ
միայն
արեւմաաՀայ
եւ ԽրելելաՀայ
Հեղինակներու
գ ո
բ–
հ՜եբուն
,
III
յլեւ
Հատլ^տիր
թարգմանութեանց
:
Գինն ալ շատ մատչելի
էր– Ասլառո՚^ւմր
, –
Հաղիւ
15 20 ,
՚ ^ ե ր երանելի
գաղութին
մէք :
Մեր
ողբացեալ
րնկերր,
Արմենակ
Բաբսեղ
-
եան , տարիներով
Հրատարակեց
«Արփի՝^
սլարբե֊~
բականբ
, մ անուկնե
բու եւ պատանիներու
Համ ար •
Բայց ի վեր
քո ք չկրցաւ
գիմանալ
եւ փակեց :
Մ անկական
Հ րատա րակո
ւթ իւննե
ր ր
երբեք
պակաս
չեղան
Աուրիա - Լիբանանի
,
նոյնիսկ
Պոլսոյ
մէք։
Պարբերականներ
կան որոնք
մինչեւ
այսօր ալ կր շարունակոլին
տ
ԹէՀրանի
մէք
աւելի քան մէկ տարիէ ի վեր
կը
չարունակուի
« Լուսաբեր
»ը ,
նախաձեռ–
նութեամ
բ խումբ մր ե ր իտասա
րգնե
րու :
ՀբատարակիչԿէերբ
կարելին
կր վւորձեն չրա -
ցնելոլ
Համ ար
մ անկական
- պատանեկան
թերթէ
մ ը պա Հանքը
, նիւթե
բու
, ա յլաղանո
ւթեամբ
, Հա
յ –
կական եւ մ իքաղգա
յին
գ ո Հ ա րնե
ր ո վ եւ
պատկեր
ներով է
Զենք
ուղեր
խճողել
նիւթր
, ուրիչ
օրինակներ
"՛լ յՒժւ"Վ ՚
Այս
քանի
մր կէտերբ
արձանագրեցինք
, Հաս
տատելու
Համար թէ ճեգբ չէ կասահ՜,
Հակառակ
բաղմաղան
ղժուարութեանց
է
Բա/ց
՚, է՛՛՛ն չ օգուտ
, երր մեր
մեհ՜ապատիլ
րանգէտներր
կր շլանան
եւրոպականով
,
առանց
ակնարկ
մ ր նետե
լու
սեփական
ի ն ,
Հարաղատին
վրայ ։
Երբ ոչ իսկ մատր
մատին
կը խփեն,
գոնէ ե -
ղահ՜ր
քաքալերեւոլ
Համար ;
Հարուստներ
ունինք
որոնք ի վիճակի
են թել
տալու
մանկական
գրականութեան
ղարգացման
յ
Գառնալու
մեկենասները
Հրատարակչական
մնա -
յ ո ւ ն
շարքի
մը՛,
Բայց
անոնք
զբազահ
են «շալէ՝»ներ
եւ «շա -
թօ՝»ներ
գնելով է
Անոնք մէկ ձեռքով կը Համրեն
միլիոնները,
այգ
կարգի
ձեոեաբկներոլ
Համար։
Բայց երր
դպրոցի
, ղրքի
, թերթի
մասին
խօսիք
,
րնգՀան–
րապէս
բացակայ
են : կամ պարղապէս
«.1լողոր -
մին՝^ , ինչոլէս
մամուն
գանձանակր
գրամ
ձգահ՝
ատեն :
իրենց
անձնական
փառասիրութեան
եղանակ–
ներն ա/ չափաղանց
սաՀմանափակ
են ;
Կովկասղհներբ
գիտեն թէ ինչպէս
Հիմնուահ՝
է
Թհֆւհսի
«Արաիստական
թատրոնբՖ
Փառաւոր
շէնք
մր ղոր այսօր
տիրաբար
կր վայելեն
վրացի
բոլշեւիկնեբր
:
Տեսնե/ով
որ Հայերր
սաորագաս
վիճակի
մը
մատնուած֊
ենեւ միշտ
նեղութիւններ
կր
կրեն,
խումը
մբ Հայ Հարուստներ
ասպարէղ
կը նետ -
ուին
, կառուցանե/ու
Համար
ամէնէն
շքեղ եւ ար–
գիաեան
թատրոնբ
:
Պաբդապէս
մղուաքի*
աղգաքին
արժանա
-
պատուութեան
, րսէք՝ փաո աս ի րութեան
տենդէն
է
Այս
գետնին
վրայ
ո՛րքան
/առաք
անցաք)– են
Հերոսական
Եոաղ
այի Հարուստներր
, 1^
արմ
ար -
Լա
յ կրթարաններով
, մ աբղաբաններով
,
յիշատա–
կարաններով
Կ՝րսեն թէ մեր այսօրուան
ունելսրներր
շաա
աւելի
դիտակեւք
են ե լ խելացի,
քան Պոլսոյ եր -
բեմնք։
ամհրաներր
կամ կովկասի
«աղա-^նեբը
:
Ուրախ
պկաե
րք/այինք
, եթէ գորհքով
ալ ա–
պացուցանէին
: Ոչ թէ սովորական
ողորմութիւն–
ներ
բա*խելով
, ա
Ա
գլուխն
անցնելով
այս կամ
աքն
Հանրօդոէ տ ձեռնարկին
, արդիական
Հասկա–
ցողոէ թեամբ :
Աւգ
ձեոնարկ^՚երէն
մ ին կրնար
կաղմե/
Հրա–
տարակ
քական
մ ր՝ ղարկ
տա
/ոլ
Համար
մանկական
գրականութեան
, կարեքկ
շ,բեղու
թեամբ եւ
ճոխու–
թհամդ
յ
Իրար
Հ Կ՛ ոելով Հա էրենԿ.բեն եւ
Հայկա
կան
ԱրաասաՀմանե
արտագրութիւննեբը,
ինչ -
պէս
Համաշխարհային
գոՀարնեբը։
ԱՅՍ
ՈՐ՚ԲԱՆ
ՈՃԻՐ
« Ոճիր արկահ^
գրելու
Համար մէկ Հատիկ
են
տեղական
թերթԼրր,
մանաւանդ
որ ռստիկանա -
կան արգելք ալ չկայ :
Պոլիս
մամանակ
մը կարելի էբ
Հրատարակել
ա յն «Օրուան
դէ պք1՛
/՚Հք»
ղորս
ոստիկանութիլնը
ինք կուտար
, մինչդեռ
Հոս կտրհես
մրցումի
ելահ՜
են սեփական
թղթակիցներ
, Հեռաձայնով
, Հեռա
նկարով
Հաղորդելու
ամէնէն
սաբսոաղդեցիկ
ո -
ճիրները
ե լ նկա րնե րր
մ ա րդա ս պանն ե բուն :
Ցաւալին
ա յն է ոբ մողով ուրդր կր վւնտռէ եւ
կր լափէ
ղանոնք։
Որքան
իսոշոր
դիրերով եւ ման–
րամասն
հանոլցուահ
րլէ՛"յ "^էրԸ ՚" քնքան շատ
կը քշուի
թերթ բ : Եւ մ իշա
ե բեւակա
յոլթիւնն ալ
կր իսառնուի
ղորհին
, ճարտարօրէն
Հիլոելու
եւ
ղարդարելու
Համար
Հասարակ
աբկահ
մը կամ
գողութեան
դէպք
մը
յ
Ատով չի սաՀմանափակուիր
վնասը : ԱյԳ
չ՚՚-նդալից
եւ պատկերազարդ
Հրատաբակոլթիւն
-
նեբր յաճաիս պատճառ կր դառնան
դէպքերու
բաղմ ապատկուելուն
ւ
Որքա՛՛ն
պատանի
ոճրաղ որհնեբու եւ մանա - ,
ւանգ
գոզերու
կր Հանդիպինք
ժամանակէ
մը ի ՚
վեբ :
Այգ
էոզոց Համար
Հէքեաթին
«ՀԾիոսը՝»
կը
1
գառնա
յ յաճախ
տւազակ
մ ր կամ մ ա րդա սպան
մ ր
ու իրենց
յանդուգն
միաքր եւ եռացոզ
արիւնը կը
թելադրէ
«վարձել » անգամ
մը։
Ջ է" որ յաքորգ
օրը իրենց
մ աս ին ալ
պիսւէ
խօսին ել նկա րնե րն ալ դնեն
թե ր թ ին մէք : Հապա
միլիոններու
պա՚^րբ « կենկբսթրր
օներու
եւ
«թրաքսիոն
ավտնֆնեբու
«յանկուցիչՖ
մանրա -
մ ասնութիւննե
բով : է՚մուաբ չէ մ էկ
Հա
րոլահով
6 —7
միլիոն
թռցնել
. . .
Հապա
կէնե՞ ր ր , որոնք ա յնքան ճարտարու
-
թեամ բ կաց ին կբ ճօճեն կամ նրբամ տոլ թեամ
թ ել.
խորամանկ
խաալերով
թոյն կբ մատակարարեն
է
Անշուշտ
ղանաղան տեսակ
ալքոլ^ւեր ալ մեհ
դեր
ունին այդ բոլորին
մէք։
կարելի է
բացատրել։
Բայց
,
ինչ որ անբացատրելի
կը
մնայ
եւ
քստմնելի
մայրերու
ոճիրներն
են :
Այս ճակատին
վրա
յ եւս թերթերոլ
սանձար
ձակ
նկարաղրութիւններր
մեհ դեր կը կատարեն
,
բոցավառե
լով
ե բեւակա
յութ իւննե ր ր , սոբվեցնե -
լով
մ իքոցներր
, աւելի
«ն ր բա ցնե լուէ»
Հիւանդ եւ
ախտաւոր
նկաբաղիրները
: կարդ
մը
շարւ/–անկար–
ներ կր լրացնեն
պակասրէ
ՍՕՍԻ
ԱՄԵՆԱՅՆ
ՀԱՑՈՑ
ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻՆ
ՆՆՆԳԵԱՆ
ՏաՄԵԱԿԸ
կաթ-ռղ. պատուիրակ Արտաւազդ արք • հե -
աեւեալ հե ռ ա գ իրները ստացած է Մ ա յր Աթոււէն •
ԵՐԵՒԱՆ
,
8
Յունուար
,
֊
Ընգոլնեցէք
մեր
շնորՀաւոբութիւններն
ու օրՀնոլթ
իւննե բ ր Նոր
ձարւո
յ եւ Ս .էյննգեան
առթիւ եւ
Հաղորդեցէք
զանոնք Հոգեւորական
գասուն
, եկեղեցիներու
մո–
ղաիներուՆ,
կրթական
Հաստատութիւենե
րուհ եւ
մեր
սիրելի
ժողովուրդին
:
• Գէ որ գ Զ •
ԵՐԵՒԱՆ,
12
Յունուար
Ա. կքմիտհնի Գե–
րադոյն
Հոգեւոր
խորՀուրդր
1950
թուին
կազմա–
կևրպում է ՎեՀ . Հ այրապետի
ՏՕամեայ
Յոբելեա
նը
:
Սփիւռքի
կեդր • յտնձնաժողովի
նախագաՀ
ն էանտկ ուահ է Կիլիկէոյ
շնորՀաղարդ
կաթողի -
կոսը։
Նորան է յանձնոլահ
Ա փիւռքի
բոլոր
թեմե–
բում
յո բելինական
տօներ
ի
կազմ
ակերպութիւնը
թեմակալ
առաքնորգների
նախագաՀութեամբ
, ի
րաց առեալ
երկու պաա ր իա ր քո ւթ իւննե բ ի : Մ ան -
րամասն
ՀրաՀանգ
կ՚ուղարկուի։՛–
Գ ե ր ա գ ոյն Հո–
գ եւռր Խորհուրդ
իքԱբ
Պոլսոյ մէ ջ տօնակատարռւթ-իւնր կազ
մակերպելու պաշտօնր յա նձնո ւ ա ծ է Գէոլւգ արք.
Արսլանեանի, ինչպէս կ ՚իմանանք վերջին թղթ-ա–
ա արէն:
ւո.–
~~>ւ–ւ<՛
։ռՀ–.
ւօ<–
Հ - Մ Ը – ՄԻ ՋԱԽՋԱԽԻՉ
ՅԱ՚ԼԹԱՆԱԿԸ
9՝ոսկոււսյքւ է1կ
Տակաւին
Մ ոսկուա կը գտնուի
Զինաստա–
նի
բո լշեւիկեան
կառավարութեան
նախագաՀբ
,
Մաօ Ցէ Թունկ։
իբ եաեւէն
Հասաւ
արտաքին
նա
խարարն
ալ, զօր. Զու Ան Լէյ, ինչ որ անգամ
մը
եւս կր Հաստատէ
այցելութեան
արտակաբգ
Հան–
Հ6ուսաբեր»ի
յունուար
^ ի թիլէն
կ՝իմանանք
թէ
Պ է յ ր ո ՚ ֊ թ ի
Հ– Մ– Ը. Մ ր քախքախիչ
յտզթա
-
նակ
մր տարահ է ԳաՀիրէի
մէք , իտալական
լալա–
գոյն եւ Եդւ՚պաոսի
առաքնաղոլն
իսումրերէն
«Փրօ
Փաթրիա»յի
գէմ , «պասքէ
թ
պոթի
մ րցումի մր
աոթիւ։
Հայկական
խումբր
շաՀահ֊ է
48
կէա
27^
գէմ : Ներկայ
եղահ են երկու
Հաղար
Հոգի։
Ման֊–
րամասնւէւթիւննԱրը
յաքարգ/ւվ
•
գամանքը
:
կիրակի
օր , արտաքին
նախարարը
ուձկնդբու–
թեան
լձւգոլԱուեցալ
Աթալինի
կողմէ։
Լոնտոնի
եւ
Ո՚^ոշինկթլրփ
քաղաքական
շրքանակներուն
մէք
կր
կարհեն թէ Աթալին
եւ ՝Բաղաք
. Բիւրօն
մաս–
նաւոբ
հրագիբ
մը կըմշակեն
կարմիր
Ջ
ինաստանի
վարի
հեբուն
Հետ։
Մ ոսկուայի
թերթերր
արտա–
տպելով
Պ • ՝ԼէԼինսկիի
Հերքում
ը , իրենց
կարգին
կր
պնգեն թէ
. Մ իութիւնբ
երբեք աչք
չունի
Հիւսիսային
Զինասաանի
Հողերուն
վբայ։
Չինացի
Համայնավարներն
ալ կ՝րսեն թէ իրենք
Մոսկուա–
յի
ի՚ս՚մաճիկներբ
չեն։
Միեւնոյն
ատեն
սպառնա–
քից
շարժումներ
կը կատարեն
դէպի
Հարաւ - ա–
րեւելք եւ Թիպէթ : Աքս վերքին
պ ա ր ա գ ա ն ասլա -
ցոյց
մը կը Համարուի
թէ Մոսկուա
կը
Ք
՚^^Լեը^
Ջին
ա ս
էո ա
նի
Համ
աս ա
ւնասո։
րնե
ր1
՛Ո"
աոա -
ցութիւՆր
գէպի
Հարաւ—արեւելք
, մ ինչեւ
Հնդ–
կաչին
, պայմանաւ
ոբ իրթեւարկութեան
տակ
մնան
Մանչուրիան
, Ներքին
ե լ Արտաքին
Մոն–
կոլիան
յ
Ամէն
պարագայի
մէք,
կացութիւնը
անորոշ է
տակաւին
ե լ Հակասական
էուրերր
իրարու
կը յա–
ք"Րգեն
։ կիրակի
օր կարդ
մը թերթեր
կը հա -
նուցանէին
թէ
30-000
չինացի
բոլշեւիկներ
Թոն -
քին
մ տահ
են : Հնդկա
չին ի ֆրանսական
իշխանու–
թիւնները
անմիքապէս
Հերքեցին
այս աեղեկոլ
-
թիւնր :
՝
Փեքինի
անթելը
անդամ
մը եւս
յայտարարեց
թէ
Թիպեաը
ամբոզքական
մասն է Ջինաստանի
Հ
Մ իեւնո
յն ատեն
Հազորգեց
թէ շրքանային
մաս -
նաւոբ
կառավարութիւն
մր Հաստատուահ
է
Հիւ
սիսային
- արեւմտեան
Ջինաստանի
մէք, վար -
չական
ե լ զինուորական
իրալասութիւններով
:
Տակաւին
կարելի
չէ եղահ
վաւերական
տե -
ղեկութիւնն
եր քաղել
Մոսկուայի
մէք.
կատարոլահ
բանակցութեանց
մասին։
կարգ
մը թերթեր
կը
զ.րեն թէ Խ • Մ իութիւնբ
տնտեսական
եւ
մասնա–
էք իտակտն
լայն
օնգութիլններ
խոստացահ
է նոր
Ջինաստանի
, ո բ փոխագարձաբար
իրեն
պիտի
տրամադրէ
ռազմագիտական
դիրքեր
, մասնաւո
-
րապէս
քաբիլզի
եւ ահխաՀանքի
շրքաննեբուն
՚^Է9
՚ Նո յն աղ բիւր ին Համ աձա
քն ,
ռուսեւչփնական
Հաստատութիւն
մ բ պիտի
Հիմնուի
,
Ջինաստանի
՚քեր՚սսլուՀԼ/ով
բաժնեթուզթեբու
51
առ
Հարիւբր,
շտՀագորհելու
Համար
երկու
նաՀանգներու
քա -
բիւղի
Հանքեբր : Մ ոսկուա
մ եքենանե
ր եւ
ուրիշ
արՀեսւոագիտական
միքոցներ
տրամադբահ՝
է,
զարկ
տալու
Համար
Վ^ուզուի
քարիւղի
Հանքերուն
,
ո՛ր
28
Հորեր կր բանին
արգէն եւ ուբի*
200
Հորեբ
ալ նոր պիտի
բացուին
: Ո՚ուսերր
քանձն
առահ
են
իւճոլղիներ
շինել
, ինչպէս
եւ
125
շոգեշարժ
մե -
քենտներ
եւ ^թանի մր Հաղար
վակոններ
ճարել
այս
տարուան
րնթացքին
: Մ իեւնո
յն ատեն
անՀ րա -
ժեշտ
նիւթե
ր ր պետի
տրամ ադրեն
, կրէլնապատ
-
կելոլ
Համար
Մանչուրիոյ
երկաթուղին
:
^իպայփԼիմպխր
եւ ԹւոՆքքհդ
կիբակի
օր փակուեցալ
ա յն
Հանրաքուէն
որ
սաբքուահ
էր կիպրոսի
յոյն
օրթոտոքս
եկեզեցւոյ
կողմ է , կզզին
Յունաստանի
մ իացնելու
Համ ար :
Հբատարակուահ
տեղեկութեանց
Համ աձա
յն ,
յէուէարկութեան
մասնակցտհ
են
քաղաքաբնակ
Յոյներու
90
առ Հարիւրբ
եւ գիւղաբնակներու
97
առ
Հաբիւրր : ՚Բուէարկելու
իրաւունք
ունէին
18–
էն վեր բոլոր
կիսլրոսցիներր։
ԸնդՀ՛
թիւր կը
Հաշուէեն
250
Հազար :
՚Բոլէաբկութիւնբ
տեւեց մէկ շաբաթ։
Վերք–
նական
արգիւեքբ
պիտի
հանս լցո լի կզերին կող-
մէ,
յառաք
եկայ
Լիբակի
, Հ րապաւ րակաա յին
ժո -
դովնեբոլ
մէք։
Յունական
մամուլր
միաձայնու
-
թեամբ
ոզքոէ%եց
Հանբաքուէին
«յաղթական
ե լ –
յ>Ր^ ՝• Եկեղեցական
խոբՀուրդբ
ժողով
պիտի
գու
մարէ,
ոբոշելու
Համար
յաքորգ
ձեռնարկներր
է
Տ,ախակողմեան
կազմ ակե
րսլո
ւթ իւննե
ր ը ,
մէքն
Ր լ լա լո վ
Համ ա յնավա
րներր
, հ՜բագի
րնե
բ պատ -
րաստահ–
են , անմ իքապէս
գորհի
ձեռնարկելու
Համար :
Աքդ
ձեռնարնեբէն
մէկր
պիտի
րԱայ պատ -
ուիրակութիւն
մր ղրկել
Յունաստան
,
որպէսզի
կիպրոսի
նոր վաբչաձեւր
որոշէ
անյապաղ
, բա–
նակրեքով
Անգլիոյ
եւ Աւքդաժոզովին
Հետ ։
Աւելորդ
է րսել թէ Կիպրոսի
Թուբքերր
գրժ–
գոՀ են աքս ձեռնարկներէն
: Թրքական
ազդ՛
կու
սակցութեան
րնդՀ • քարտուզաբբ
«քաղաքական
խազ
մր^ կոչեց
զայն, իսկ թուրք
թերթ
մր
Հե
տեւեալ
խորագիրը
գրահ էր իր
խմբագրականին
դլուխբ
.
«Եթէ
ԿԻպրոս
ԴրՕքԻ ^Ր կր կարօտի,
այգ
կրնայ
ըլլալ
միայն
թրքական
դրօշը >:
( Լ տ ւ յ ե ^ ա ւ չ 1 ւ է ւ ւ « ւ » ս ւ կ * ւ թ – > « – * | | կ ա թ գ ա լ I֊– է ^ )
Fonds A.R.A.M