1.
շ. 3.
370.286
1
)Մ6
€է
€1Մ֊Րքօրո6էյս«
: Տ € « . 1«1ՏՏՃ10Ճ14
17, քՀս6 ՕՅաշտաշ - Ր/^ք11Տ (13)
Վեցամս. 800 Փւէ–, Տար– 1600, արա - 2500 ֆ ր •
161. 008. 15-70 ՜ Գ ի ն 7 ֆր– Ը.Օ.Ր.ԲՅՈՏ 1678-63
ՆԽ^էհտ՜շշ
ձԱռ
^Խ
1950՜Կիրակի 22 ՅՈԻ՚ՍՈԻԱՐ
26րդ ՏԱՐԻ - 26^ յ^ոո66 ք*օ. 6058–՚եռբ շրջաԹ թ ի լ 1469
Խմբագիր՝
Շ– ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ՍՆԱՄԷՋ
ԳԱՆԳԱՏՆԵՐ
Անոնք որ վերէն կբ նային
Հայկական
Հբս, -
"՚արակոլթեանց
՚էքայ,
բերնի
հ^ամոց մբ ունին.
ԾնորՀքով
գիրք մբ չկայ... Ոչ միայն չա
փա՛հասներուն
, այլեւ
մանուկներուն
Համար ։
Տեսէք օաար Հրաաարակութիւններր,
այնքան այ
լ՛ազան ել շքեղ
յ
Այս
ալարոններր կր մոռնան որ իրենք ալան–
՚լամնեբն
են միեւնոյն
աարագիր եւ ճղակաոր մո–
գովուբդին
: Մասնակից
անոր
մեղքերուն
կամ ար
՛ժ՛անիքներուն
յ
Կր մոռնան որ յարգի պէս քչուահ՜ ենք աշ -
խաբՀի
բոլոր
ցամաքներուն
՛էր"՛յ
•• Այնպիսի եր -
կիբներոլ
մէշ որոնց
անուններբ
միայն
աշխար -
հագրոլթեան
գասեբուն
աաեն
կ՝ իմ անա
յ ինք :
Եւ կբ մ ոռնան
կաղգո
ւր ի չ ի րա կակւո ւթ իւն
մ բ
որով պիտի կրնար Հպարտանալ
սեւէ
մ-ոգովոլբգ։
Հակառակ
այո փոթորկալի
վե ր իվա
յ բո ւմնե ֊
բուն ել անՀնարին
գժո ւա բու թեանց
,
տաբագիբ
բաղմ ութ իւննե րր յաիղահ^
են ոաքի
կանղնիլ
աբն–
աեսապէս եւ բարոյապէս
: Օրո
՛ւ
՛ան Հացին
Հետ,
՛քաքի
լոյս ապաՀովել։
Ոչ միայն
հազկոցներ
եւ
ճեմարաններ
բանալ , այլեւ
գրականութիւն
մշա
կել
յաբատեւօրէն
;
Եթէ բաբեՀաճէին
սլաՀ մբմէկգի
գնեք
իրենց
Հասկցահ՜ - չՀասկցահ՝
օաարա
լեզու
թեր
թերն ու
Ղ
1 ՚
Ր Ք ^ Բ Ռ
՚ ՛ ել ՛աչք մր նետել
Հայկական
արաա -
ղրոլթեանց
վրայ,
ի՛՛նչ
«.մեզայ՜^ներ
պիտի
ար
տասանէին
. է
լ
Եթէ
նոյնի սկ անխնայ
զտէինք,
մաղէինք
տա–
րաղրութեան^
երեսուն
տարիներու
ղ րական
— գի~
տական
Հրատա րա կո ւ
թ
իւննե ր բ , գեռ պիտի
մնար
մատենագարան
մր լեցնելու չափ գիրք՛՛
Բաւական
պաշար
գոՀացնելոլ
Համ ար
բո լո ր պաՀանջ1լոտ ~
ներն ու մ Լհ՜ամ իտնե ր ր :
՚իեռ
չենք
խօսիր
Երեւանի
ա րտագրո
ւթեանց
մասին,
որոնք անմատչելի
են , գմբախւոաաբր
:
Անոնք ալ եթէ մազոլին,
մատենագարան
՛ք Ը
եւս
կ՚ունենանք
, Հակաոակ
լեղուի ել
ոլգգագրու–
թեան
անՀանգուբժելի
խառնիճաղանճին
%
Բազգատութիւն
մբ չէ որ կբ կատարենք
, ՛այլ
բացորոշ
իրողութիւն
մր կբ պարզենք :
Ամվւովաւե
լով
Հայկական
ԱրտասաՀմանի
՛է բ–
բայ,
ըսենք թէ գանզաանեբէն
մ ին կբ
վերաբերի
մ ան կա կան ՚ գբ ա կան ո ւթ եան :
ճիչգ է որ «ազքաա եւ տնանկ՛^ ենք այս գետ–
նին վրայ ։Ոչ բոլորովյւն
չքաւոր
, բ՛այց ել այնպէս
խեղճ ;
Մեր
կսկիհ-ր աւելի կը շեշաուի
օտարութեան
մէջ, երբ կր տեսնենք
րազմ ալեղոլ
մ տնկական
Հրատարտկոլթիւնները
, չքեզ եւ գոյզգոյն պատ–
կերներով
եւ այլազան
բովանգակոլթեամբ
; Լեռ–
նակուատկ
Հրատա բակ
ո ւթ իւննե ր որոնք
լո քս կր
ցանեն
մ ի լիոնաւո
բ
մ անուկ1ւերոլ
վյ՚ա
յ , մ է^ն
բլ–
լալով
մեր իններ ր :
Այս տեսակէտէն
բաիսաաւոբ են Հա լաստանի
մանուէ^երը,
որոնք
նոյնպէս
ունին
իրենց
յատուկ
Հբատարակութիւններ
, եւրոպական
Հասկացոզոլ–
թեամբ : Ա քք՚՚՚զս՚ն եւ պատկերաղաբգ
,
յատկապէս
մչակուաքք
նիւթերով
:
կովկասի
Հայհրբ
Լենին - Աթալինի
շրջանէն
շատ առաջ
մշակ ահ՝ են ա/ս գետինը,
իրենց
«Աղ -
բիւր - Տ"՚րա՚՚յ^ներով
, Աղայեան - Թումանեան
-
ներով եւ Խնկօ Ապերներով։
Իսկ այժմ
օրուան
իշ
խանութիւնն
է որ կբ Հովանաւորէ
այս աշխա -
տանիքէն ալ ւ
Մեր
խեղճութիւնբ
խոստովանելով
Հանգեքւձ
^
ճշգենք
՚ղարաղայ
մբ՛
բոլորովին
անճար կամ
անշարմ– չենք եդաքք^ այս դեանին
վրայ
եւս :
Բայց , ո՞ ր բախտաւոր
, ունեւոր
ումը
բարե–
Հաճահ– է քաջաքերել
մանկական
ղրականութիլ
-
նը, նպասաել
անոր զարգացման
եւ տարահ՚ման
•
Գանզաաողներբ
իրենք որեւէ ատեն
Հետաքրք^
րուա՚՚հ^ են ՛այս Հիմնական
Հարցով
։
Մանկ՛ակա՛ն
Հ րատարակո
ւթ հւններ
ունեցահ֊
ենք
Պոլ՚՚".1 ՚^է<՝ Համիաեան
շրջանին,
Օ՚՚մ
՚ ԱաՀ–
մանազ րո
՛ւթե
՛ան եւ ղինաղազտրի
օրերուն
(Բռ1. -
րաստան Մանկանց, Ծաղիկ մանկանց, Փեթա կ .
^իլ
եւ"ւ,րն
•
^
եր ջին
ար՚ոսւ՚քազթէն
ետք , ո րրան
ձեռ–
նարկներ կէ" ճամրան
մնացին,
քաջալերութիւն.
^՚՚"՚^^է
"սինք^օրինակներով,
բանպլու
Համար
խեղ–
ձութեան
էէալքերը ։
Ծ–
Օ Ր Ը
0
Ր
Ի ն
ՓԵՏՐՈՒԱՐ
ԱՄԻՍԸ
Զ՛արմանալի
էր որ այս տարի Տունուար
ամի–
աը կանւլիստ
ձգոլաՆ էր Հանգէսներու
կամ ե րե—
կոյթ - սլաբաՀանգէսներու
Համար
։ Ոչ ՚քէկ Կէ~
բակի գրաւուածէ– էր Հայերու
կողմէ : ԸնգՀակա -
ռակն
Համ
էն մարգ
թավւաՆ է կա րճլիկ
փետրուար
ամսուան
՚էը՚այ,
իրարու
եաելէ
գեղեցիկ
նուա —
գաՀանգէոներ
կամ երեկոյթներ
հ՜ա՜նո ւցանե
լով :
Այսսլէս
Փետրուար
\ ի երեկոն
մեղի կը խոս–
տանայ
գահակի
վարպետը
, Օր՛ Ղ^ազարոսեան :
Այս
կշռուած՜ ել
/ " " / ՚
ւլգացո ւմնե րով տողո րուահ՜
արուեստաղիտուՀին
վստաՀ ենքոր պիտի
գոՀա–
ցբեէ գժոլարաՀաճներն
իսկ
է
Փետրուար
^ ի երեկոն
նուիրուահ^ է Մ խիթա՛ր
Աբբահօր
է
Նուիրական
աօն մը բոլռրին
Համար ;
՚Լենե տէ կի վանքին
Հիմնաղիր
մեծ՜ Աեբասաա–
ցին
արժանի է բո լորիս
ե րախտազիաութեան
:
Աշխար՛էի
բոլոր
անկիւննեբէն
, ուր
Համրանք
մը ունինք , պիաի
արձաղանւլեն
անշուշտ
, մե1է
Հա
յուն
մաՀոլան
ե րկՀարիւրամ
եա
յ
յոբելեանը
տօնելով
ւ
Փեարուաբ
\^ին
9՛ •
Աչէ՛քշ՚աՀի
ղոբհ՜եբուն
նը–
ուիբոլած
նոլաղաՀանգէսն
է ։ քէքոլմբ մը մաաւո -
րականներ ել բարեկամնեբ
ուզահ՜ ին սիրուահ՜ ու
տազանղալո
ր ա յգ
աւլուն դաժան
կորուստը
մ ռււ–
ցնել աալ վայրկեան
մը եւ զայն իր դոբՆերով
՚իե–
րապրեցնե
լ կավո
յի
բեմէն
է
Ա յգ
բեմ
ը շատ յա -
ճաիս տեսած՜ է ՚էինքԱ ճպոտը
ձեռքը եւ
սիրցուցած՜
ղայն
վւա բիւլաՀա
յութե ան :
Ու
վերջապէս
կոմի տաս
վարդապետի
ութսունամԼակին
նուիրուած՜
օր մը Սորպոնի
մ է ^ ։
կոմիատսը
տ>էւլ իր ստեղծագորհ
ււէ
թիանւնե —
րավ,
՚"ձ"
ՀԷ
անշուշտ
Հանդէսին
նպատակը,
,կո–
միաասը
ինք Հայկ
. երզին մատուցած՜ իր անզնա–
Հատելի
ծ՜ս՚ռայոլթիւնսվ
պարաադրած՝
է
ինքզին
քը ոչ միա
յն Հայ ե րաժշտսւ
թեան , ա յլե ւ ամենա–
վե րջին
Հա
յուն որ ձա
յն ունի ել սիրտ
մը ա
յգ
ձայնը
երգի
փոխելու
յ
Կա^ յ աւե
լի ժողովրղ ական
անուն
մը քան
Վարդասլետինը։
կա՞յ
աւելի
սիրոլած՜ երդ մբ քան
իրենը:
Հանդէս
բ յարղ անքի աուրք
մ բն է իր
միշտ
թարմ , միշտ
կենդանի
յիշատակին
:
կարճ է Փետրուարը,
բայց այս տարի
իր բո–
վանգս։ կո
լ
թեամ
բ մեծ՝
մ եղի
Համ ար :
Պէ "՛ք է արժեցնել
ծբադրուած– տօնակատա
-
բութիւնները
։
ԱՕԱԻ
Բժ– Ա–
ԱԼԹՈՒՆԵԱՆ
Երէկ հաղորդ ա ծ էինք 96ամեայ բժշկ ապե տ
Ասատուր Ա լթո ւնե անի մաեը՝ Հալէսյի Ա՚էջ :
Քանի մր կենսացրական ա եղե կ ո ւթիւննե ր - —
Բժշկապետ
Ասատուր
Ալթունեան
ծ՜նած՜ է
Աերաստիա
,
1854/՚5՛ ;
՚Լքախնական
կբթութիւնբ
ստացած
է
քաղաքին
ա ղ գ ՛
վարժարանին
՚քէ2^ ՚
երիտասարդ
Հասակին
, մեծ՜ վւավւաք
ունեցած
է
Հ ե տեւելու
րժ շկական
ուսմ ան , բա յց իր
ծնողքին
Համեստ
վիճակը
արղելք
Հանդիսացած՜
է
է
ԱյսուՀանդերձ
, յուսաՀատած՜
չէ , եւ "՛ՅԳ
թուականներուն՝
Ս եբաստիո
յ
մ էջ գործող
բ՚եի՚շկ
Հուայթի
քով աշակերտ
եղած՝, ե լ չորս
տարի
.սմ բոզջ
Հ ե տ ե ւե լո վ
րժ շկական
ո ւո սո ւմնաս
ի բու -
թեանց
, ճանչցուած՜
է
իբրեւ
օղնակաՍ
Բ՚^ւ՚չԿ
՚
1.Տ17ին , կր մանէ Այնթապի
ամերիկեան
բժշկա -
կան
վարժարանր
եւ կարճատեւ
շրջանէ
՛քը
՚թ՚Բ^
վկայուելով՝
ուսուցիչ
կ լ^ւարուի
նոյն
վարժա -
րանի
բժ շկական
ճիւղին ;
Ալթունեան
յաճախեց
ե լ աւարտեց
նաեւ
Մ •
՚ւ
^աՀանգներոլ
եւ ^՚երմանիոյ
(
Հայտէլպէրկ
)
բ՚եշ–՛
կական
Հ ա մ ա լսա րաննե րբ , ապա
անցաւ
Պեբլին ,
ո ւ ր ա շա կե ր աե ց Հււչակաւո
ր գերմ ան փբօֆ
՚
՚Բօ–
խի
Լթոքախտի
մանրէն
ճշդող
գիտունը՝) ;
Համիաեան
իշխանութեան
օրով,
բժշկապետր
ձ ղ ե ց Այնթապի
բժշկական
վարժարանի
իր ՛գ"՛չ -
տօնր
1
եւ
անցաւ
Ե՚–ր""լ՚ա
, յետոյ
1889^5՛
, Հաս -
տաաուեցալ
Հալէպ։
Հ՛ալէ ՛՛լի ՚քէ^
Գ"ր^՚՚ւնէութեան
ծ՜անօթ
է
րովանգա՚կ
Մեբձ–
Արեւելքբ։
Վերջին
վաթսուն
քոարիներու
իր բժշկական
կեանքին մէջ, բժշկա -
պետ
Ալթո՛ւնեան կատարած՜ է
20
Հս՚գարէ
աւելի
գործողո՚֊թւ՚՚-ններ
, փրկելով
կեանքը
տասնեակ
Հաղարէ
"՚–"Ր
՛անյոյս
Հիւանգներոլ
:
բժէկապեա
Ալթունեան
\Գ%^ին
արժանացաւ
Պոււկաէիպ
ԳԻՒԱՆԱԳՒՏԱԿԱՆ
8ԱՐԱԲԵ ՐՈՒ
ԹԻՒՆՆԵ
ՐԸ
ՊԻՏԻ ւօԶՈՒԻՆ,
ԵԹԷ–,–
Պոլլկարական
կառավարոլ
թիւնր
քանի մը օր
առաջ խնղրած^ էր Մ– ՆաՀանդներէն
եա
կանչել
իրենց
դեսպանը
, Պ ՚ Տօնըլա
Հիթ ,
կասկածելի
գտնելով
անոր դո րծունէ
ո ւթ իւն ը :
Ամ ե րիկեան
կառավարութիւնը
յունուար
20ին
սլատասխանելով
ա յս ծանուցադրին
,
ազդարարեց
թէ
սլիաի ("դէ դիւանագիտական
յարաբե
բութ
իւն–
ներբ, եթէ Պուլկարիա
ետ չառնէ իր պաՀանջը ՚–
Ամեբիկե ան ծանուցադիրը
Ո՛՛ոշինկթընի
պուլկա—
րական
գործ՜ակատարին
ել Պուլկարիս
յ
արտաքին
նախարարութեան
յանձնուեցալ
անմ իջապէս : Հ^ա–
նոլցագիրը
կ՝ըսէ–
~~ « Բոլորովին
անՀ
իմն ենայն մեղադրանք
-
ները որոնց վբայ
Հիմնուած՜ է այս պաՀանջը
, ինչ՝–
պէս
պուլկա րական
կառավարութիւնը
ինքն
ալ
՛լի՛՛՛է– Մնաց որ, Մ • Ն՚աՀ՚անզնե
բու արտաքին նա–
խաբարին
փոխանորգը,
Պ՛ Ուէպ ,
1949
Գեկա՛
Ոին
բացատրեց
այս պարագան
,
Ուոշինկթընի
պու լկա րական
ղործ՜ա կատարին
-. Պու
լկարական
կառավարութիւնը
աւելի քան երկու տաբիէ ի վեր
շ՛արք մը անարժան
կարդագբութեանց
եւ
"եզ -
մումներու
1լ ենթարկէ
ամերիկեան
գեսպանա -
տունը^
ղրեթէ
անկարելի
դարձնելով
անոր
գիլա–
նադի տական եւ Հ ի ւսլա աո ս ական
պա չտօննե
բո
ւն
կատարումբ : Բացի ա յն ջՀ՚ատիչ
սեղմ ումնե
բէն ո–
րոնց ենթարկուած
են դեսպանատան
պաշաօնեա -
նե բուն
շարժումները,
պոլլկարական
կառավա -
բութիւնը
Հալած՜անքի
պայքար
մը բացած՜ է դես
պանատան
պուլկար
պաշտօնեաներուն
դէմ որոնց
միակ
յանցանքն
է իրենց
կապը
դեսպանատան
Հետ : Այս պայքարին
Հետեւանքբ
եղաւ
բռնի
մա—
Հացում
ը այդ պա շտօնեանե
բէն
երկուքին
,
մաՀը
երրորդի
մը, ոստի կանո ւթե ան
խոշտանգումներէն
՚Լերջ,
ձերբակալութիւնը
ել չարչարանքը
ուրիշ—
ներու : Այս բո լոր պա շտօնեանե
բ բ կը կաաա բէ ին
ա յս սովորական
պա րաա կանո ւթ իւննե րը
որոնք
ընդհւնուած՜
են դիւանագիտական
յարաբերու
—
թեանց
մ էջ
, ի սփիւռս
քաղաքակիրթ
աշխարՀի
«Մ • ՆաՀանղները
1 9 4 7 / ՛
նո ր ո գ ե լ ո վ
իրենց
պա շտօնա
կ ան
յա րարե րոլթիւննե
ր ը
Պ ո ւլկաբ
իո
յ
Հետ , բացատրեցին
թէ գիւանադիտական
յարա -
բերոլթեանց
–^էաստատում ը չէ նշանա կեր Հաւա -
նռլ թ ի լ ն կամ ժխտում
պու լկարական
քաղաքակա
նութեան
Հ
Ս • ՝Հ/աՀանդնե՜րու
կառավարութիւնը
կը յուսար թէ սլիաի
պաՀոլին
նուազագոյն ապա—
Հովու
թ իւննե րը ղիւանագիաական
յարաբե
բու -
թեանց
Համար : ՚ք՚ժբախաաբաբ
պուլկարական
կա
ռավարութիւնը
ա յգ նուաղագո
յն
երա
շխիքներն
ալ
չընծ՜այեց
իր յաբաբերութեանց
մէ^ւ
Հեաեւա–
բար , մինչեւ որ պուլկարական
կառավարութիւնը
ետ չառնէ
յունուար
Լ\)ի ծ՜անռւցադիբբ
եւ չապա
ցուցանէ՜ իր յօժարութիւնը
Հաւատարմօրէն
գոբ–
ծ՜ադրելոլ
միջաւլդային
կանոնները,
Մ ՚ 1/աՀանգ–
ներու
կառավարութիւնը
պիտի
եզրակացնէ
թէ
պուլկարական
կառավարութիւնը
չուզեր
պաՀել
իր սովորական
յա րաբե բութ իւննե ր ը : Այգ պարա
գային
, Մ– Ն՚աՀանւլնեբու
կառավարութիւնր
պի -
տի Հաբ կազ րռւի ետ կանչել
իր
դիւանագիտական
առաքԼ
լութ իւնը եւ պիտի
խնդբէ որ պուլկա րա -
կան կառավարութիւնն
ալ ետ կանչէ
իրենը :
Պուլկարական
կառավարութիւնը
ծ՜անոլ -
ցագիբ
մ լն ալ Եուկոսլալիռյ
ուղղեց
, պաՀանջե -
լով եա կանչել
ղեսսլանը
Ե""իփ ճերճա եւ ուրիշ
դիւանա
զէտներ
, ա յն
ամ բասաանոլթեամ
բ թէ
ւէ եղսակից են լրտեսական
գործ՜երու եւ
՜Բոսթովփ
կողմէ սարքուած՜
մաՀափորձի
մը :
Մինչ այս մինչ
՛այն,
մ՛աքրագո
րձումնե
ր բ կբ
շտրւնակոլին
Աոֆի՚այի
մէջ։
Պ՚՚ւլկ՚աբիոյ
Համայ– ^
նավար
կուսակցութեան
վեչ՚ջին
՚էեկոյցը
կ՝ըսէ թէ
Տոսպի
Թերփեշեւ
արձակուած՜ է ՚Բաղաք
. Բիւրս–՛
յէն
, սւնՀրաժեշա
աչալրջութիւնը
ցոյց տուած՜
չրք–
լալով։
Ուրի> վեց կարեւոր
դէմքեր ալ չէղոքաց -
ուած՝ են :
(էոլրեբււլ յ-արունակ ո ւ թ իւնը կարդալ Դ– է յ )
ԾԵՐԵՐՈԻ
ՀԱՆԳԱՏԵԱՆ
թ՚՚չա՚կը
42-000^5.
48-000
ֆրանքի
բարձրացաւ
Փա՚րիղի
մէԼ,
42
Հա–
՚լ՚արի՝
այն քաղաքներուն
մէջ որ
5000(1՛
պակաս
բնակիչ
ունին,
45
Հաղարի՝
աւելի
բաղմամարգ
քաղաքներոլ
մէջ։
^ԻՒՆ - ԱՄԵՌԸ
ա՛ւերներ կը գորհէ
Եւրո -
"է"՚յի
բոլար
երկիրներուն
մէջ֊. Փարիփ
անդամ
շատոնց տեսած չէր ՛այսքա՛ն ցուրտ :
I
Մ • ՆաՀանգներու
կողմէ Հաստատուած
<
ԼՄ
իջ՚ազ -
գային
վիրաբոյժ»
տիաղոսին է
Fonds A.R.A.M
