2
6
ԱՕ–
ԱՊՐԻԼԵԱ1,
ՍԳԱՏՕՆ
Ս՚ ԵԼՔՈՆ ԿհՒՐՃԵ ՍՆ - ձՐ ԱՆԴ
(ԾՆՆԴԵԱՆ ՀԱՐԻԻՐԱՄԵԱԿԻՆ Ա ՌԹԻԻ)
1859 - 1915 - 1959
Մեր
Հայրերր,
նւքւսՆ
սչա րա/էաՆե
րուէ
•քէք,
միամաութիւնՆ
ունէին
մեհ
յ ո
յ՛՛եր
ածելու
Արեւմուաքի
խղճմաանքին
վր՚ոյ
։\
Տան՛քաւորն
իրենք
չէէն
:
Ւրք՚նց
/"Ղ^1՛^Հ
կանզունոէէ
կր
չափէին
Արեւմուտքին
՚ " ձ ղ
Ի՚իգ^Ր
ել յուսախար
եղան
միշտ
է
՝,
Բտյց
մենք
այլեւս
լաւ
կր
ճանշնտնք
^
այգ
իսորՀրգաւոր
Արեւմուաքր
, իր
՛ոշ
- ;
ք ա ո ո ւ
առաւելոլթիւ^՚ներոփ
եւ
իր
իոոշոր
\
թերոլթիւններով
: Մենք
այլեւս
ոշ
յ ո ւ – \
ոալու
միամտութիւնն
ունինք
եւ
ոշ
ալ \
յուսաթար
րլլալու
ղաոնութիւեր
կր
Կէլ՜
րենք
:
\
ՅուսաՀաաներ
չենք
սակայն
մենք,
յ ո յ – \
որն
ու Հ ա ւ ա ա ք ր
ունինք
մեր
ասլաղային
^\
ունինք
Հասաաա
Համո՚լոլմր
լաւաղոյն
|
աոլա՚լայի
մր
որուն
իրաղորՆումր
մեր
\
ձեռ^ւ
է, եթէ
սիրոյ,
եղրայրութեան
, ՝.
միարանոլթեան
կամքր
քիչ
մր
շեշաուի
յ
մեր
մէք,
մեր
գ ե ր ա գ ո յ ն
շաՀերուն
գիաա–
\
կիղ
րմրոնույՏոէի
է
|
Այս
տ ա ր ո ւ ա ն
ս գ ա Հ ա ն գ է ս ի ն
Հ՛ո
յ Կա—
,^
մաւորներոլ
եւ
քհաղմիկներու
Մ իութեան
\
նաթաձեռնողն
Րքյալր
ս լ ա ա գ ա մ ի
մր
յ
րնոյթն
Ոէնի,
յ ս ա ա կ
ի մ ա ս ա
մր
կր
կրէ
՝
3
Ա ր գ ա ր ե ւ
մեր
ՄիութիէնւԱ
կաղմուահ՛
է |
ղանաղան
Հորիզոններէ
,
զանաղան
մ
ի - ՝•
քաւիայրերէ
,
՚լանաէլս^
լ^կերային
կ ա մ
|
ք ա ւ լ ա ք ա կ ա ն
րմրոնումներէ
, ւգատրաս
-
Հ
աութեան
գանագան
մակարգաէ^երէ
ե - ;
կաՆ
Հայերէ՝
որոնք
սակայն
նոյնացահ
Հ
ել
եւլյւայրաղահ՜
էէն
գէն
ի
ձեռին
կռուի
ք
պաՀուն,
վ ա տ ն գ ի ն
մէք,
՚լաաին
\
սլաչտէզանութեան
եւ
նոյն
իաէալին
յաւլ– ;
թանակին
՛՛Համար,
մինչեւ
գե րագոյն
ղո–
\
Հողութեան
է ղ ա ա ր ա ս տ ա կ ո լ թ ե ա մ ր
է Վ կ ա յ
էգատուոյ
գ ա չ տ ի ն
՛իրայ
ինկահ՜
մեր
րն - ,
կերներր
:
լ
Հ ե ա ե ւ ա բ ա ր
այլազան
մ ա ր գ Ո ց
Միու
- |
թ ե ա ն
ա
յ ս
նաթաձեռնռւթիւնր՝
Հաւիաղ
— ^
գային
նաիսաձեռնութեան
մբ
^ւոյթր
կռւ
1
տ ա յ
այս
ս գ ա Հ ա ն գ է ս ի ն
:
՚,
Եւ
իրասլէս
ալ , մեր
յարանուանական
\
իշխանութ
իւննե
բն
ու
կաղմ
ա
կե
բ՚զո
ւթիէն–
ներր,
մեր
մ ա ր գ ա ս ի ր ա կ ա ն
, մշակութա
— |
յ ի ն ,
ղաւլէսէիաբական
թէ
այլ
Կ ՚ ՚ ՚ Բ ղ ի
Մի
—՚՛
ռ
ւթ
ի էննե ր
բ
իրենղ
յօմար
Հաւանութեամ
բ |
եւ
իրենց
բ ա ր ո յ ա կ ա ն
աքա
կց ութեամր.
էիաւե րաց
II
ւց ին նա խա
ձ ե ռ՚1ւ ո ւ թ ե
ան
Հա ՚~
մէսղւլային
բնո
յ թ բ
ւ
՝,
Նուիրական
Ասլրիլ
24։ին
առթիւ
աաբա–
•՝.
կարհ՜իք
(՛լլալ,
Հրէի
եւ
Հեթանոսի
Հարց
յա
րուց
ան
ել , նա խաա
ինք
մր պիտի
Ըլլար
•
մեր
մեոելնեբուն
յիշատակին
եւ
մե
բմ
ու–
|
մ բ
անոնց
՛լ ե ր ա գ ս
յ ն
զոՀ
Ա
՛լութեան
:
;
Պէ տք
է ա յլեւս
անց
ո ւ գ ա
րձե
բր
եւ ե ր ե –
յ
ւոյթնեբր
մեր
անձնական
նեղ
ոլատուՀա–
ք
նէն,
մեր
շրքանակին
նեղ
սաՀմաննեբէն
՚
ղ ա ա ե լէ
Հ ր ա մ ա ր ինք
: Ատենն
է
այլեւս
, \
մեզմացնելու
տեղի
-. անտեղի
սա
մեր
՚|
բերնի
հ՜ամ ոց
րրահ՜
«մ ե ռ ա ն ք
կորանք»
՚
յանկեբգբ
եւ ա ր ձ ա ն ա գ ր ե ն ք
իրոգութիւն–
;
ներ
որոնք
շ ա տ
ալ
մեռնող
կ ո ր ս ո ւ ո գ
մո— ՚
ղուիռւբգ
մր
յատկանչելոլ
բնո
յ թ բ
չու
-
նին
:
՚\
Նախ
մեբ
Համբանքբ
:
^
թուրքր
վ ճ ռ ա հ
էր
ֆիզիքապէս
բնա
- |
քինք
բնել
մեղ
, ղանցաոելի
քանակի
մր
\
վերահել
Հա
յութիւնր՝
ոբ գատս՚պաբա
— )
ուահ
րլլար
ինքն
իր
մէք
Հիւհելոլ
եւ
ի \
սպառ
չքանալու
;
՚
Եո
կբ
սիրեմ
թուանշաններու
լեզուն
եւ ՚՝
թիլերուն
խորՀոլրգբ
: Ա յ գ
թիւերր
շ ա տ
•
պ ե ր ճ ա խ օ ս
են
մեր
ներկայի
Համրանքին
յ
Համ
ար
եւ
ցո
յ ց կ ո ւ տ ա ն
թէ
յաղթանակ
\
մ բ աս՚րահ
ենք այգ
մ ա ր ւ լ ի ն մէք եւթոլր—
\
քի՛ն
Հսւշիլներբ
սխալ
ելահ
են
ա յ գ
ո ւ գ
- ՚
զռւթեամբ
:
ւ
Այսօր
մեր
Համբանքր
ւլրեթէ
Հասահ
է •
աղ է աէն
ա ռ ա ք ո ւ ա ն
մեր
թիւին
եւ
մեր՛
թ ո ւ ա կ ա ն
կորոլստներբ
ղբեթէ
վ ե ր ա ղ բ
- ,
ա ա հ
ենք
:
1914^^՛
Հ՚՚՚յ՚՚ց
րնգՀանռւբ
թ ի ւ ր
ք Բ " ՝•
միլիոնէն
քիչ պակաս
, երեք
միլիոն
ութ
;
Հարիւր
Հ ա գ ա ր
կր
Հաշուէին
, որուն
մէկ
]
մ ի լ ի ՚ է ն է ն
քիչ
մր
աւելիւն՝
ռ ո ւ ս ա կ ա ն
^
սաՀմաններկն
նեբս
, իսկ
մնացեալր
Հայ–
^
կ ա կ ա ն
ր ն ա գ ա լ ա ռ ի ն
, Կի՛լիկիոյ
եւ
Տաճ
- \
կ ա ս տ ա ն ի
ա ր ե ւ մ տ ե ա ն
շր քաննե
բուն
մէք
X
Ա ղ է տ բ
մէկ
միլիոնէն
քիչ
մր
աւելի,
\
մէկ
միլիոն
Հարիւբ
Հաղար
ղոՀ
խլելռվ
.
մեղմէ,
մեր
թ ի լ ն
իքեցոլցահ
էր
երկու
;
միլիոն
եօթր
Հարիւբ
Հաղարի
:
յ
Ա էսօր
մեր
Համբանքր
ե ր ե ք
միլիոն
վեց
|
Հար
^– ^ ր Հաղարի
րարձ
բ ա ց
ահ
է , ա յսինքն
՚,
քառասուն
տարուան
մէք
մօաաւոբապէս
մէկ
միլի՛ոնի
յաւելում
մբ տբձանազրե
-
լով , ւլ րեթէ
Հ ասահ
ենք
մ եր
ե
րրեմնի
Համրանքին
:
Հա բսստս՚նի
մէք մէկ միլվան երկ
ու տ ա–
բիւր
Հաղարի
ղանւլոլ՚սհ
մլ, ունինք :
Նոյն
թիւր
նաեւ
իքորՀրւլս՚յին
Մ իութեան
մէք,
մասնաւոբապէս
Վբէսստանի
380
Հաղաբ,
Աարպէ յճանի,
360
Հաւլէսր ել Հիւսիսա
յին
կով
կ
՛էէ
սի երեք
Հարիւր
Հազար
Հ,սմ աիւմ–
րումնե բուի :
Հեաեւաբար
խոբՀր՚լա
յին
էէաՀէքէսննեբէն
նե բս
երկու
մ իլիոն
Է՛՛Ր՛*
Հէսրիւբ
Հս՚ւլաբի
Համրանք
մբ ուն՛ինք
:
Գաբձեալ,
ինչ որ Ափիւռք
կր կոչենք
,
Պարսկաստանէն
, արարական
երկիրնե
֊
բէն,
Պալքաններէն
մինչեւ
Արեւմտեան
Եւրոպա
եւ երկու
Ամերիկ՚սներբ
մէկ
ւքի–
լիոն երկու
Հարիւբ
Հազւսրի
Համ րանք
մբ
կր Հաշուէ
։
Զանց
առնելոէի
Ավւիւոքի
րամանումնե
-
րր,
չեշտենք
որ մասնալոբաւղէս
արեւել
եան
երկիրներուն
մ էք իսիտ Համ ախրմ
-
րռւմներ
ունինք
:
Ուբեէքն
մեբ րնգՀանուր
ղում արր
երեք
միլիոն
էիեց Հարիւր
Հաղարի
կր
Հասնի
ներկայիս
, այւէինքն
ղբեթէ
այնքան
որ -
քան
էինք
Ա՚ղրիլ
24/՛
նախօրեակին
:
Եւ ղիաէ՚^ք
ինչ է մեր ներկայի
աճմւսն
տարեկան
աոկոսր
,
45
առ Հաղար , աոկոս
մր՝
որ Հակառակ
մեր
րազմահնռւթեան
երբեք
չէինք
ունեցահ
ցարգ
եւ որուն
նր–
պասաահ
են անշուշա
ա յմմ
ու առռղքա
-
պաՀ ական
կա բելիռ
ւթի էննե րն
եւ Համե
-
մատա րար նպաստաւոր
կեանքի
պայմ
ան–
նեբր
Հ
Տարեկան
մօաաւոբապէս
Հարիւբ
Հա
-
ղար Հա յկակներ
էլ աւելնան
Հա
յութեան
թիլին
՛իրայ
:
Արգ
«մեռանք
- կոր անք»
ի
յա ականթ
շ
է այս,
թէ ^լոզ, հազկռզ
ժողովուրգի
մր
էլենսունակռլթեան
ւիասար
է
Յաէլթանակ
մրն է ասիկա
,
փառաւոր
քաղ թանա
էլ մր
մ եր թշնամ
իին
Հա
յութիւ–
ֆ ի ղ ի ք ՚ ՚ ՚ ՚ ղ է "
բնաքնքելու
հրա զբին
՛իր–
րա
յ աարուահ
;
Ուրիշ
ւքեհ ուրախութեան
պաաճաո
մբն
սւլ ունինք , Հա յութեան
ա յսօրուան
բար
գաւաճ
տնտեսութիւնն
ու
մ շակո
յթի
աչ
քառու
որա
էլբ , րր՛"
յ
՛ո յգ
՝> ա յրենիքի
թէ
Ափիւռքի
մէի
Հայաստանի
միէստարր
գանգուահր
էլ աէէլրի
՚ոէլգ
մ ր քատկանշոզ
ս տ
ո
բ ողե
լի–
ներով,
էքր խօսի
իր լեղուն,
կբ
՚ղաՀԷ
իր
պապենաէլան
բարքերն
ու
աւանղաէլան
ս
ոէիո
բութի
ւննե րր ; ք՛ր սե
էի
ական
Հ ողին
մէք աբմաէո նետահ
բունն
է մեր
աղ՚լային
հառին
՚,
• ^՜"
Եբկբին
քաւլաքական
ւղայմաններբ
խնգ–
րոյ առաբէլա
յ շեն տոս։
Այգ
պայմաններր
կրնան
ոմ անց
Համ ար
րնէլռլնելի
եւ Հա -
ճելի
րլլալ , այլոց
Համար
խոտելի
եւ
ար–
Հաճէ կ՝անտեսենք
այս երեկոյ
այգ
պայ–
մ աններբ
եւ առա
րկա յական
իբ ոզութ
իւնւ
մր
էլր շեշաենք,
է աես
իր Հողին
կապ
֊
ուահ
Հայութեան
ստուաբ
զանգուահին
:
Աղմկարաբ
մ իքա կութ իւննե
բու
Հանահ
մխռրքէն
մէքէն
ցայտող գրագէտ
,
ար
-
ուեսատգէտ
եւ ղփանական
լուրք գէմքե
-
րռւ
Հոյլ
մբ ունինք
Հոն, որուն
ւիաստաէլբ
մնա լուն
է ան կա
ս էլահ եւ կբ
ճոխացնէ
մեբ
մշակոյթին
հանր
զանձեբր
:
Ափիւռքն
ալ, եթկ
մէսսամր
միայն
կբ
մտաՀոգէ՜
մե՛լ իր ապաւլայի
անորոշ
Հե
ռանկարով
, մասաէք բ
ոբոէքՀետել
պէտք
շէ չափազանցել
ամէն
քայլաւիէէխի
օրն ի
բուն
ամէն
աեգ
ռւհացում
,
օտարացում
տեսնելոէի,
Ափիւռքն
ալ ուբեմն
ունի գո
-
տոլեակութեան
պաաճառնե
բ :
Արեւելեան
երկիրներու
մեր
րազմ
ու
-
թիւննե
բուն աեղաէլան
պայմաններր
թոյ–
լատոլ
են իւրա յատուկ
գք՚մագիհուի
աւլ–
գային
Հաւաքական
կեանքի
մր։Մեբ
վաբ–
ժարաննեբոլն
ցէսնցբ
Հասնող
սեբունգնե–
րուն
Հայեցի
ղաս տ իա րա էլութ ի ւն բ կբ
բա
ւա բար է եւ
էլե րա չվսալորէ
; Հոն ալ
մ տ–
քի
մաբղիէլ
չէ՛ն ոլաէլսիբ
: Հոն ալ տպա
—
՚էրաէլան
մամուլր
էլբ թաւալէ,
ւռալով
եր
րեմն
լեցուն՛ ու հանրէլեկ
ղոբհեբ
;
«Հր ս ւն դ ,
հաւաքական ւյաո–
նացած սրտի րանաստեղծն է;> :
Ա.
ԱՐՓւ՚ԱՐԵԱՆ
1929
Աեպտեմբեբին
Հիմր
ղրուեցալ
« ՆաՀ ատակ
Գրազ է անե
բու
Բաբե կամ
-
ներ
» Հբաաա րաէլչա էլան Ընկե բէւ ւթե
ան ,
ոբ աՀաւասիկ
երեսուն
տարուան
րնթաց–
քէն
յէշաաակեյվէ
գորհունէւէլթէւն
մր ու–
սւ
է։
ո ւ՛ս <
(2 օար–)
ԲԱԲԳԷՆ
ԳԱՎԷԶ
ՉձՐԱՏԱՐԱԿՈԻԱէ^ ՁԵՌԱԳԻՐՆԵՐԸ ՉԵՆ
ՀԵ Ր Ա Դ ֊ Ա ՐԶՈԻԻՐ : ՚
նեցալ
, լոյս
րնհայելոէի
18
րն
տաաորներ
, քիու րէն Զ՚"Ր՚1արեան
, Ա ե լքռն
Կիւբճեան
, Գեզամ
Տէր
Կ աբապետեան
,
Գեւլամ
Բաբսեղեան
, Աբւիիար
Աբվւիաբ
-
եան,
Գրիէլոբ
ԶօՀրասլ,
Տիղբան
Ջէօկիւբ–
եան , ՕՀան կարօ,
Եբուանլլ Աաեան,
Ար
աաշէս
Յարութիւնեան
, Արզ ի Հա յ Կ՛րա–
քլտնութէւն
Ա. եւ Բ. արտասաՀմանի
ղբ–
րուլներ
ել Գ. Հայաստանի
էլրուլներ , Եր–
ուանգ Աբմաքէ շխանլեան
, քիոլբէն
Աե
-
ւակ , Գարեգին
Եպիսէլ՛
Աբուանձտեանց
(երկու
Հատոր)
եւ Եղի՚ա
Տէմիրճիպաշ
-
եան
:
Ուրիշ
անզամ ուան
մ ր
վե րապաՀ
ելաի
այգ Հրատա բա կշա կան
ին
րեզուն
զոբհոլ—
նէութեան
պատմութիւնբ
, -- քանի
ռբ
Հէմա
այգ րսկերակցութեան
գոբհունէոլ–
թիւնր
«Համաղղա
յէն
Մ շակութա
յէն
Ըն
էլե րւսկցութիւնբ
» պիտի
չարոլնաէլէ
,
-
Ա ելքոն
Կէւբճեանէ
հննղեան
Հարիւրամ
եակին առիթով,
քանի
մբ յուշեբ
արձա —
նագրենք
տալով
նաեւ
մ ասնա
ւորարաբ
Հեղինակէն
«Պանղոլթտի
էլեանքէն
նա -
մաէ^եբ»ուն
նկարագիրբ
Արդէն
լոյս
րնհայահ
ԷԷ^Ք
քհոլբէն
Զարգարեանէ
Ամբուլքական
երկերուն
ա
-
ռաքէն Հաաոբր
, «Արձակ
էքեբու
Հէքեաթ–
ներ»ր
; Պէաք
է բ ոբոչել
մ ատենա չար
էն
երկբոբգ
Հաաորբ։
Մեր
հրագբէն
մէք
բաւական
անուններ
ունէինք
:
Ա՛
Աբ —
փիաբեան
, Գ. Զ*՚Հբապ
, Գ • Բաբսեղեան
,
Տ • Ջէօկիւրեան
, Ար
.
Յարութիւնեան
,
քք՛ ՛Ա ե աէլ , Տիբ՛սն
Ջրաքե ան եւ ռւբիշներ
:
Ա,ոանւլ երկար
էքքւճաբանսէ.թէւններու
բն—
կե րաէլցութեան
էնր անգամնեբր
իբենց
ձա յնե ր բ միաձա
լնութես՚մ
բ կե գ բ ոնա ց ո
ւ–
ցին
Մելքոն կիւրնեանի
՛իրայ։
Այս որո
-
շումբ
չէր բաւեր
սակայն։
Ան ունէր
բաէլ
մաթիլ
գորհեր
, էղաամա ահքնեբ
, նէլա -
րա
ւլր ական
էքեր ,
թաբ՚լ
մ անութիւննե բ ,
շքւնականի
նս՚մէս1լ1ւե բու շարք
մ՛բ , թ րղ ~~
թաէլցու
իժ իւննեբ
Թիֆ լի՛սի
«Ա
շէսկ»ին՝
ՇաՀէն
հահէլանունով
, ԶարեՀ
Գաղաղեա–
նի
« Հայ Գրականութիւն»
եւ
«Շանթ»
գբաէլան
— գեգարուեստական
տանղէսնե–
բուն
մ էք շաՀ եկան պաամ ւււահ քնեբ
ել
էլանաւլտն
տ րաւղէս րա էլաւլ բա էլան
լօւլ ա ահ —
ներ
, «Ոստան»ի
մ՛էք
վ՚՚՚քրք՚կ
վիպաէ^եր
եւ բանասաեգհութ
էւ՚ենե ր
«Մ անղոլմէ
է
էֆքեար»
ել «ժամանակ»
օբաթե րթե
րոէն
մէք։
Ո՞ր ՛մէկր բնտրել
այս բոլոբէն;
Այ"
խնղբէն
տամար
աք
աա բա կա
բհ
ութէւն
չունեցանք
: Որոշեց
էնք
աո աքէն
անզ ամ
Րլլալոէի Հրատարակել
՚լրքէ
մր
մէք«պան–
դուխտէ
կեանքէն
նամ ակներր
» ;
Մեր արամ ա դրո ւթեան բ տակ
ունէինք
քսան
նամաէլներ
, զոր լ^ւլօրինակեբ
էր
մեր աշքսատակիցր
ռզբացեալ
Հայր
Աբսէն
Ղ^ազէկեան
, այնքան
րհա խնգրութ
եամ բ :
Հաաոբր
ամրոգքացնելու
Համաբ
աւելցու^
ցէն ք նաեւ
էնր սլատէլե րներ
ու
էք
էպակ
-
ներ
: Գէաէէնք
որ տատոբէն
գուբս
պէտի
մնային
"ւրէշ
էքեր^
որոնք պէտի
էլագ -
մ էէն
ամ բողք ական
երկերուն
եբկրոբդ
Հաաորր
:
Աեբ
մէտքէն
չէր անցահ
ռչ «էլէւա»
մր
եւ ոչ ալ «նոր»
արմէք
ւլտահ
Րէէ՚"է՛"–
սփովէէէէնքր Ոէնեն՛"
լ : Մ ե լքւ՛ն
Կ էւրճեան
ի
գբ ա էլան ո ւթ ե ան
ղ էմ աւլէհբ
աւելի
քան
կենղ՚սնի
էր մեր
մէք։ Մաաենաշաբին
մէք
իրմէ առաք
ունէինք
Ա. Արփիարեանին
ու
Գբ
. Զ^Հ րապին
Հատորնե
րր , որոնք
լո
յս
տեսան
Մելքոն
կքււբճեէսնի
Հատորէն
եէոք։
Ար • Աբփէարեանէ
թելադրութեան
ել
մ ա տնան շում էն
էլր պարտ
էնք
«Հաւաքա
-
էլէսն զ էսռնացահ
սբտէ բանաստե
ղհէն»նա–
մաէլներր
, որոնցմէ
առաքէնր
«Արէոս՚էքետի
իսնձորբ»
խորաէլրով
լոյս տեսահ
է ,«Մա–
սէս» շաբաթաթերթին
մէք
1888
Նոյեմբեր
^Տին
, Հքէանգ հահէլանէէլնաի
ւ
Նամաէլներն
իբարէէւ
կբ յաքոբղեն
: Հս՚զաբաւոբ
պան–
ղուխտներ
, մանաւտն՚լ
Հրանգի
տայրե
-
նաէլքէց Բտ լուց
ի ո ր՚քնաւլ իրնե ր , էլբ
ղղան
որ իբենց
Համար
յ՛ւ լզուող
եւ
սրտակից
"իբտէւ ր
կ ան
:
Տարի
մր եաք
Մ ելքոն
Կիւբճեան
՚ " յ գ
նամաէլնե
րոլ
բովանղաէլա
թեան
մասին
այսպէս
կ՝ ա բ տայա յաուէ ր խօսքր
ոպւլե
~
լափ Ա • Արփիարեանին
•
-
օ
Հերու
ճի
էէլ
ա յս ամ սուն
էր որ
ինգ–
րեցէբ
ինձմէ
բաներ
զրել
մեր
պան
֊
գո լխսանե բու
կեանքէն
։ Ասկէ է վեբ աարէ
մրն
է^ եւ պարբեբաբար
գրեց է խաներէն
,
գե րեղմաննե
րէն
, աոլներէն
:
. • • Եւ
" ՚ " ՜
էլայն շմռռնամ
րսել
ոբ աակաւէն
"է^է
միայն
ղրահ
եմ այէլ սարսափելէ
կեան
-
քէն,
շատ
բաներ
կան
որոնց
Հեոուէն
խելք
Հասցնել
կարելի
չէ • բաներ
ալ
կան
որռց դբ չէ հայր
է՚ղէաի
մերձեցնենք
բբ -
սալ
, բա
նեո
ա, էլան ղորս Հարկ
է
տեսնել
պանգուխաի
աանբ
մէք՝ կենակից
րլլա
-
լով անոբ գաւակներուն
, անոնց
չոր
ու
սեւ
Հացն
ուա ելաի
եւ տառապան
քն
ալ
Հագնելաի։
ք՚սկ ինչ ոբ ամէն րանէ
աւելի
ակներեւ
եղաւ,
ա յն է թէ այգ
կեանքի
գոյռլթէլնն
ինչպէս
երկարահ
է
մինչեւ
այսօր , էնչպէս
կեանքի
աարերք
կբցահ
են
մնալ
այւլ վէտութեանց
մէք։
« Ա
՛լ
նոլաէլն
Հէսրէլբ
Հսւզաբ Տոգէ
է -
բենց
տուներէն
ւլուբս
նետուահ
են ,
եւ
գիտէ՞ք
թէ ռրոնք
են , ղռբհուլ,
՚վարռւլ
,
ցանուլ
եւ Հնձոգ
ձեոքեբ.
Համեմատաբար
առոյդ՚ն
ու կորովին–. Տարին,
ամէն
զեզ -
չեր
րնելէ ետքր,
գէթ
50 ֊ 60 000
անհին
՚լաւկէ
կորուստ
էլայ. ասոր
վբայ
աւել
-
ղուր օաարութեան
մէք
շարունտկոլահ
շաբաշար
զոՀեբն
ալ , Հաիէ զաբնռւահ
,
ձողերուն
աակ
քարգուահ
, եւ աՀա
խո
-
շո՜ր գումար
մբ մեռելոց,
զորս կր թա
-
զենք առանց
քաՀանայի
եւ
արցունքի
:
Գարեր այսպէս
շտրռւնակոլահ
են , այսօբ
*"ճ
Կււ շարունակռւի
այգ ազէտքբ.
Հի -
ւանղի
մր թռքերր
կբհոգ
որդերու
պէս
%
Պանդիսաութէւնն
եթէ այսպէս
շարուն՛ակ–
ուէ
^ մեր գաւառներն
անմաբգի
կ՚՚րնէ
այ
սօբ կամ
ւէաղբ , այս
Համոզումն
ունեցէք
,
աՀաւոբ
ճշմաբտութէէն
է» :
Կ՛արժէ
կրկէն
կարդալ
այգ
նամակնե–
րր,
ռբոնք
թաթախոլահ
են
Հեղինակին
արիւն
քբաինքով
, ու նաեւ
արիէն
քրր -
տինքովր
սլանղուխտնեբուն
• . . :
Եօթանասուն
աարիներու
անքրսլետ
մր
կր բաժնէ
մեզ այ՛ս օրերէն,
եբր
առանձին
Հալաքականութիւն
մբ կր
ներկայացնէին
Հայաստանի
պանւլոլխտնե
բ բ , Պ՚՚լսաՀա
-
յեր
էէ լ
որոշ
մէէլ դասա էլա րւլ ին կալմէ
ւս
բ–
տսԽարՀուահ
, լքուահ
ու անտեսուահ
։
Ե
լ
Մ ելքոն
Կիւբճեան
սրտի
մ որմ ո քով
եւ
անիսառն
վիշաաի
Համաէլուահ,
էլայցելէ
անո՛նց րնէ"էլահ
իսանեբու՚ե
անկիւններր
:
Յիշե՞նք
մեւ՚ք
ալ շատ
հանօթ
ու
յեղյեղ–
ուահ
՛քէկ քսօսքբ
Հ՛՛՛յ
էլնոք ւքր, Հաւանա
—
1լւսնարէսլ՚եբիաասարւլ
մեռեալի
մրմայբր
,
որ պաաոլՀանէ
մբ դուրս
հռահ
ո ՛լրաւլ
ին
կբ ճչայ. «Աքս որդի՛՛ս,
խաներուն
մէ9
սլէքեա՚՜՜բ
էլբ սլ՚սկսէբ»–.
Եւ
Մելքոն
կիւր–
ճեան
սրտէ՚ե
էլարնուահի
՛ղէս , կր ի՛՛՛ր ~
տ
րդ
՚է
՚հէ
•
« Կր տեսնե՛^ս , սիրելիս
, գա—
ւաէւացին
ոշ թէ Հայ, այլ մարդ
իսկ
չէ
եղեր , նա քարէն
հնահ
է , լեռնէն
բոլսահ
է, որպէս
թէ մօր մբ ստինք
հհահ
չէ ,
էէրպէ ս թէ
մայր
մբ անոր օրրանի
երգ
բ–
սահ
չէ , ՚էէշերն
անոր սնարէն
ւիերեւ
աք–
նահ
շէ • նա
հնոզք
շունի , զաւաէլ
չէււնի ,
տուն
չունէ , աեդ
չունէ
» :
ԵԼ այսպէս
ճամա\^երն
էրարու
կբ
յա–
քոբդեն
1 Կր խօսէ Վանեցի
, Մշեցի
ել
Աե^
բասաացէ
աւլյւատիկ
ուսանուլնե
րո
ւն՛
եւ
այն
պանգուքսնեբուն
մասին,
որոնք շոգե—
նաւով
մր կ՚ելլեն
Աամսոն,
կիրասոն
ու
Տրապիգոն
: Պան՚լ ուխտնե՚րբ
շուաով
չեն
մոոնար
սաէլայն
տան
սէրբ,
հնալաց
սէ —
րր,
^"ք
եւ "րգւոց
սէրր,
սարի
ու
կալի
"էրր՝
Եւ կր պատաՀԷ
որ Հրանգ
լ^կե
-
բանայ
գէ՚ղք՛ հնեգավայբր
ւիե րաւլ ս՛ բձոգ
պան
էլո լքս տնե
բու
քա յլե բուն
է՛լ
որոնք
աարիներ
ետք,
լեբան կատարէն
իբեհց
՚էէ՚-՚ԼւԼ
Գէ"՚են
, էրենց սէրար
գոէլաի
ու
էքէշտոէէ լեցուն
է , արւլեօք
բնտանիքէ
անւլամնեբէն
քանինե՛^ բ բ "ւլք էոռալք
էղր–
տէ գտնեն
. • • :
Մ ելքոն
կ էւրճեան
կաբւլ
/լանոն
չէէէ
էլեր
՚ք-նել
ի՛լ՛
մ աահ
ոււքնե բուն
եւ քսոբՀ բւլ սւ —
հութ էւննե բուն
մէք, եւ ոշ ալ
աբուեաոա–
էլութիւն
ունէ : Պարւլ են բ"լ"րր
, րայց
ել
ա յնէդէս տբամաթաքսիհ
: Եւ ատաի
ո1ւրե–
լի, բնական,
մաբգէլային
: Ն" յնիսկ
ալդ.
սլարդ
լեզուոէի
գրի առնուահ
էքերր
յ
" է
-
՛լում
էլր
սլսւտճառեն
, կա ր ե էլց
էէ
ւթ
իւն
կ՚աբթնցնեն
֊. Յաճաքս պաաանիներ
են , ո–
բոնք
նոյն
ճամբուն
էլր Հեաեւք՚ն,
դտնե,.,ւ
Համաբ
իրենց
Հ՚"յրերբ
իսանեբու
լքոլէսհ
անկիլններուն
մէք։
Ու նաեւ
մայրեբբ^
որոնք
իրենց պանգռւթտ
սիբելինեբոլ
ա–
ււաքին նամակներուն
էլր սսլասեն,
ու
նա
եւ առաքին
վաստաէլնեբուն
. • • :
՚^Վէ՚՚է
էէ
՚ԷՐ"՛^"
1
Ար՚էէ"՚ր»
» կր ՛ք՛՛ւէ
՚
իր երրոբէէ նամակէն
մէք,
երբ
1լոէ.աայ
պաաանի
Մարտիկին
էդատմ ութէւնր
,
Fonds A.R.A.M
