ք
6
Ա
ո֊
Ա տ
ձՈԳեՐԱՆՈԻԹԻԻՆԸ ԻՆԱԻՕՍհԻԹԵ ԱՆ ԼՕՅՍԻ՚ե ՏԱԿ
Հոգեբանութիւն
( փ սիք ո լ ոժի)
բ ա ո բ
եւբոպակսւն
մէսաեՆաւք
բութեսւՆ
մէք ղ ոբ՛–
ձահուահ
է ուոսւքին
անւլամ
\Հ)*^Հ)ին
Գե բ–
մանաւքի
մ բն է բառին
հայբբ
, Գռ/լլենիռս
,
փիլիսոփա
յ եւ
ռաււասւոեոԾ
, (ձնած է
կռբբաի.
1547
Մաբա
ձին),
վւբոֆՀսՀօբ
1քաբպււլրկի
Համալսաբսւնին
; Կբ
թ՛"/՛
թէ , սակայն,
ւլռՀ չէ
իբ կեբաաՆ բա -
ոէն՝
զ ՚ ՚ Ր
խոբադիբ էբ աուահ
իբ
՚^ԷԿ
դոբհ-ին
,–~֊ այդսլէս կբ կարծենք՝
"Ր"՚/~
Հեաեւ
նո
յն բառբ
չի ւլանուիբ
Հ ե լ լ ե ն հ ւ –
լատինակաքւ ՓիլիււոփաՅական Րաււայւա. -
1ւի&
մէք, գ՛՛ր Հրաաաբակահ– է աւելի եա–
քր,
ձաին։
իր աչակերար,
կասմսւն
, նոյն բառն ա–
ոաէէ ղոբհաՆահ է
1594/՚5՚՛ /՚ք՛/՛՛^՛֊
աաբադ
ուսման
մբ, բսենք՝
Հ ոդե խօսութ
իւն
, զոբ
կր Հակադ րէր կադմ ա խօս
ու թեան :
Նոլւադ ո յն պ րսլ առ ւմնե ր , Հակառակ Լա–
յանտի եւ Տի՚-մայի
մաանանշոլմնեբուն
,
դոյդ՝ կոլւոան թէ բաոր դ ոբքՒահ՜ուահ՜ է
Ֆրանսա
յի մէք աւելի
կանուխ
,
թայր–
փիէ, ոբ մեոահ է
1589^5,,
հանօթ իր
Համա
յնւսզ իաական
բեո ութ որ կր մ աան
է
սսլունդի
ձեւ իմադականութիւն
մր , ա -
նոր
Համ աբ ոբ չունէ բ քննական
ոդ ի ու
կր քաղէր կբ լեդնէր
ամէն
բան,
նոյնիսկ
նա խա սլա շա ր ո ւմ ու սնոաիք
,
փսլւք11լ1ւԺ|ւ
բառբ
կե րաահ՜ էբ ճ Հ ողինելւռւ
եբե
լման
դիաութիւն՝^
նշանակութեամբ
ւ
Աւելի
դբասլաշտ
միաք, յետադային՝՝
ֆրանսացի
մեձ
ւք իրաբո
յժ ր , Գիոնիս եւս կբ դորհա–
հէ նռբն բաոր
1690/ւ5( ,
ոչ ինչպէս կաս -
ման, որ
փսիքսլոԺիւ.
կր Հակադրէր
ա -
ԱաթՈՀքի^ւ. ,
մեկնելով
փիլիսովւայական
Հին
Հանդոյցէն
Հողի եւ մարմին
ւ
՚Լոլֆն
էբ , որ ԺԸ • դաբռւն՝
դիաական
հանրութիւն
աուաւ
բառին։ Այդ արմէ —
քուի՝
Հ ոդե բանութիւնր սկդբնաբաբ
մեհ՜
բնդռւնե
լու թիւն դաաւ
Ֆրանսա
յի
մէք :
Եւ ֆրանսական
Ակադեմիան
իբ բառարա
նին
մէք առաւ
\70՚2ին : Ընտրոդապաչա
-
ներուն
սիրական
րառ% էբ մամանակ
մբ։
ի ՛իեբ քո յ , սակա
յն , աեսնուեդալ
թէ
փայլուն
կեղեւով բառ մրն է ՚ • ՚ սնամէ ք :
Աոաքին
աքացին
զարկին
ղ րասլաչտ
ղ ր՛դ–
բ՛ւ
դին
Հ ե աե ւո րղնե բ ր : Աւր իշե եր մե՜բմ ե -
՛յ ին
փ իլիսոփա
յա կան
սւ րժ էք
կաւ)՝ ՛ե *ա՚եա–
կութիւն
ղ նել
Հ ռ դ ե բան ո ւթ ե ան մէ
ք ;
• Բառբ
. . . ւզսւթլաւ
ղարձահ է ա քսօբ :
Արդարեւ , ի՞նչ
կ՝բսեն
Հողեբանու -
թեան
նո յնիսկ
դասաղ իրքե
բու
Հեղինա
կ–
նեբր
յ
ողե բան
ութ
իւնբ , Համ աձա
լն
բառին
արմ աաա կան
նչան ակո
ւթե սւն , « Հ ոդ իին
ղիաոլթիլւնն
է » , - յանկերղ
մբ որ կր
կրկնուի
իբրեւ
... « Հայր
մեր » , ի բ–
բել
աւանդութ
իւն
, ոչթէ բանմր րսե
լու
Համար ; Եւ անմիքապէս
Հարդռւմր
,—՝-
^՚"յՅ
ւ՚՚՚^է
Կ.Ա նչանակէ « Հողի » : Ան -
հ անօթ ր անհանօթով
բադատբե
լու
այս • • •
ալ€եպրւսյ»
ի ՚քեբքոյ պատճաո
դարձաւ
որ վճռական
միաք
մր բերէ սա աաբադբ
,
յեղափոխական
յա րոա բ սւ բ ռ
լ
թ ի ւն 4.
—
Հո—՝•
դի մոդի
չկայ
Հ ոդե բան
ութ
ե ան
մէք։
Այ
սինքն
թէ բ ա ո ր բաժ ի ն չունի
• • • իր
տօ–
րբ
մեղքերուն
մէք։
Ամէն
լեղու
ունի
բ ա ո
մր,
որ
նախ
թբթուբ
է , յեաոյ
թիթեռ
-
նիկ,
եւ թիթեոնիկր՝
թրթուրին
թշնա
-
մ ի ։
Այսպէս
, այսօբ,
« առսւնւյ
Հոէլիի
Հո -
ղ ե ր ա ն ա
թիւնր
»
տարուլլ
մ լ ն է
ՀՀ
՚ ւ ֆ -
աինկ
) , որ , մԼրժ
ելով
արժէք
տ ա լ բ ա ՛՛
ոին
ոչ միա
յ ն ս տ ո ւ դ ա բ ա ն ա կան ,
այլեւ
իմ
աոաա
րանու կան աեսակէաով
, ՛հու
իբա–
ղ ոբհ
ու
՛ոհ է ումէ
՛ե
ղ րքի մէք,
Հ
եդինակր
՛է՛
ի լ ի
• " " է ՛ ՛ ՛ ՛ յ
ւ՛ււ՛՛՛յ Բէ
՚՚՚է՚բ՚՚՚յ ՝•
Հ՛՛՛ւ է՛՛՛՛ ՚"յւ
եւս
վւոիսա՚չ
ր
՛ ւ լ
ահ է ու բի • աուն
,
ւլ
աբձահ
է ա ո ա ր կ ա յ
բնադսւնդու
թեան
, բայդ
եր -
րեք
Հողեբսւ՚եութեան
:
Ար՛ւ
1
է՚^նչ բան է Հսւլե
բանու
թեուն
ա -
ռ ա բ կ ա ն
,
ինչո՛"ւէ
կր ղբոէւլի
, ի ՝^՛չ
կ՝"՛ —
սումնասիբէ
, ճ չւլ ե լու.
Համար
նաիս
իր
ա չ խ ա ա ա նք
ի
ն
ս ա ֊, մա
՚են
երբ
Եւ
անմիքաոլէ
ս խոսաովան/ււ
թի՛
ն
ւէ ր •
-
՚իժուսւ^ր
է սւո՝էման/^լ
Հ ալ եբանւււ
թ
ի ւ -
նր :
Ոմ անք
ւս
Հ»
սլա ր ա բ ի
վւ
որձեր
կր կ ա ա սւ -
րեն՝
րսելաք
թէ
•> ւււլ եբանու
թիլնբ
աքն
ուսումն
է
, որ
կր
քոլԿււՈք
բւոդւոա
րե
լ
. • •
Հ ողե բ ա ն ա կ ա ն
իրողա
թիւննեբր
: Ֆ՛" լ ՜՜
քիէ , Հ ՚ ՚ ՚ գ ե լ ո ՚ ի
նմանիլ
Մ"ւիէրի
Հերոս
-
ներուն
, Հայ
ուլ խի կարին
կամ
նման
աի–
պարներու.
ոբոնք
ւիարանում
^"
քքք
չեն
աար
յւս յւոարա
բելու
Համ
տբ
թէ
ք ՚ ՚ ՚ ^ ր Ր
նիւթ
մրն
է – ՛ ՛
քրեդէն
, նախրնաբելի
կբ
Համարի
րսել թէ Հ ողե բանութիւնբ
ու -
ոու
մ ն ասի
բութի
ւ ն ն է Հռդ եկան
՛ի իճ
ա
1լնե–
բու : Արարներր
, ա քսաեղ
,
կ՝բսեն
• –
Ֆս՚թմսւն
դնսւղ՝
ե կ ա ւ
Աքիչէն
, բւո քդ
միչտ՛։՝
ն ո յ ն սեւ քօղբ
երեսին
:
Ֆ՛"լքիէ
Կ1ք.՝\
պ ա չ ւ ո պ ա ն է իր բադատրութիււնր
, աւել
—^
դնելով
թէ •> ողե կան վ ի ճ ա կ կամ
՜էՈղե
—:
բ ա ն ա կ ա ն
իբողութիււն
էււմանիչ
Լ՛ն
՛լի ~ ՜
տ ա
կ դ ո ւթ
ե ա
՛ս : Կք՚իէժ է
ղ
ոՀադու
դիչ
չի ^
ղտներ
ալս բ ա ղ ա ա ր ո ւ
թիւնր
եւս,
ն ո յ ն -
քան
մութ,
նո քնքան
խոբՀ րդ աւոր՝՛
երբ
Հարկ
ղաոնալ
սւսէմւււնել
թէ ո՛ւր կբ
սկսի
ղիտակւյութիւնր
: Ալբի՚^եբ
ա կ ա դ ե մ ա կ ա ն
լեղոլաք
մր կր
ղո
՚էանւոն
րսել թէ ՝>
"՛ք ե —
բանու
թիւնր
վեբլւււհաւէն
է մաքին
,
իմսւ–
ւյակա՚եու
թ ե ա ն
կ " ՚ մ մաահ "՛ք՛" թեուն
,
ւոարւողր
։ի
աանղւա
որ
՝ է անոքւ
Համ
ա
ր
որ
է
ող եր
ա՛ււու
թ
իւ1ւքւ կքւ
Կւե աուի
ւի ի ք
իո
աիա—
յոլթեաԿէ
հ՜ոդր : էԼք
՚՚ք
,
Հ ալե րաԿւո
ւ թ
իւե
քւ
փիլիսաիա
քութիւն
չէ :
Գժ ու
ա
ր
ո լ
թի
ւնն
ե րէ
Կւ
խուսավւԼ
քու
ճար—
"քի՛կ
ե
՚քաԿւ՚սկ
մ
քէԿւ
է քնդուԿւիլ
թէ ՝>ողե՜
—
րանութիւԿւլւ
ա քԿւ
դիաւււթիւեն
է , որ
ւ լ ւ ւ ւ –
սումԿււաւ
ի րէ
ւլւլալու,
մաահելու
, շուրմե
—
լու,
իբԼրքէ
ճէոնշԿւաքա
, "՛քլ
մ ա՚էււու
աԿււլ–
ինքղթնք
, իբ նԼրքիԿւ
սւշխաբ՝>ր
ւ\ւսեչնա—
լու
ԼլարռղութիլԿւԿւերր
( Ա
. Ռէյ) ՚– Մի
Հս/բդնէ
ք
թէ
կեԿւդ
աԿւի
՚եե
բուն
Աքիաի
ղ
քաղ
ուի՛՛ն
ա
ք՛ք
կաբողոէ
թիւԿւԿւեբքւ
: Ի՞նչ
կլւ -
նամ
պ ա տ ա ս խ ա ն ե լ ՝
երբ , աքս
մի
քողիս
,
սկսեր
եմ
կ ա ր դ ա լ
Ոան հոգեբանու
/|յ
իննը .
( Հ
ե
դ ինու
կնե
բբ՝
ակտդ
եմ ակաԿւ
Տրչ՚սմ
պր
եւ
քհ • Փէքոիօ),
ուր կր յիշաաւսկուի
նա–
ՄԵՐ Ս՜ՏԱՒՈՐԱԿԱՆՆեՐՌՒ^Ն
ա Ր Ց Ը
•
Ր–
ք)քւ
մբ Հ աԿւղ իպե ւլա ք ՀիԿւ
մ տ ա ւ ո
րւո
կսւԿւի
մր
,
Հ
ք՛է"
չք՚''1
"՛ւք
մԿէաւլահ
: Ա ս պ է ս խօ -
ս ե դ ա ւ –
« Ինլւ
թերթի
կ
՝աշխաւուոկցիմ
,
կւոյԿւքո
՚Կ՛
մրԿւ ալ թերթեր
կ՝
ա ր ա ա
ւոպեկ,
քօղ ա
Ա
՛հ Կւե րս
:
Ե ^ է
" ՛ յ ՛ ՛
բ ո լ ՚ ՚ ր ի Կ ւ
Հ ա մ ա ր
վճսւրոէ
էի , Հիմա
կաքւււահնեքւու
աէքէ
հ՝1՚ււ."՚յէ՛
՚ ՚ ՛
Ո ՚ ՚ ՚ յ ղ
՚չէ""էք
մԼքէ
կաԿւէւկլքէ
ձրի
եԿւ
քՕ՚ք
"ւահԿէեբբ
: Բ
էո
ւլ ւո ք ա
կէէլԿ,
Տ
ք՛Կ՛–
աեււու
թ ե ա ն
Համ ա շիսաբՀային
սէլդբոլ
նք -
ՔՐ * «ամէԿւ
աշիսաաաԿւք
վ ա բձւաո
բու
թեակլ
ս
։ ր յ աԿւի
4 » ,
՝ ՝ ՚ " յ
՚ ք ր ՚ ՚ ՚ ՚ ք է ՚ ո ի Կ ՛
Համսւր
քու–
ու ահ՜ չէ :
իրաւ
Ա՛լ, ո՞ւր
տԼէսԿւուեբ
է որ,
մարղ
մբ
աշիս՚ոաի
, եւ բաԿւ մբ չչաՀի
: Աա -
նաւանղ.
ւլբաղէա
՛կ՛, որ սւշխաաահ
էդսւ–
ՀռւԿւ, իբ ուղեղր
կր կրհէ
...
Գաք
ո՛ւ
։ք
իբքերաԿ։
, "ւկակլդ
լլ՛ւ
իԿ
՚չ վե -
բսւոքւոէուսւհ
Հ ՚ Հ ՚ ՚ ՚ Հ / / ՛ ,
ա ա բ ա կ ա ո ե ք ի է :
ԱրովՀ ե տե
I
մւորմԿէով
ե ւ միտքով
առողք
Հ՚"յՐ>
՛էէ՛ւ՛ր
Հէ՛
՛էնեբ։
Բ՛ոցի
անկէ,
որ
ՀեդիԿւ՚սկր
֊ — չ ա ա քիշ
ուկւղամ
աԿւձամբ
իր
ղԻՐրերր
՚ղիւոոԿւերբ
պւաոցնէ
:
ԱյԿւ
աաեԿւ
, եբբեմԿ։
կր
յ ՚ ո ք ո
՚ ք ի
հաիսել
, եբր
աոԿւաքր
էքս"ւկւոհ
ի
, որ
մատուցւսԿւողը
,
Ժեսյ*
մբ քւրահ է
՚լէ՚՚լի
տ ա բ ա տ ի ն
ե տ ե ւ ր
դաԿւուոդ
դ ր պ ա ն բ
, ուր էլրնայ
ռեվոլվէռ
մր
ոլաՀ՚ււբաահ
/ ՚ / / " ՚ Հ • • ՚
Այն ա՚ոենբ
,
ւո քո , էլբ ՛թուրէ
եւ էլ՝ւսոԿւէ
՚ք1
՚ք
՚քք
՚1
եւ
ք^սա
իրեն,
իր էլեաԿւքբ
1լբ փրկէ
• • ՚
եթէ
" լ
1
՚ւէ՚ՐՐ
՚չնալնեբբ
մաճ\ւա՜(Կւեր
եԿւ
միա
յ ն
է
Երազա՝>անութենէԿւ
սկսեալ
,
մինչեւ
լեղ
ուա
կան
կնճիոնե
ր"՚է
աառա -
ւղաքկ՚եր
էլաւէ՛
սւ քաղէ"
էքոչոււսՆ
շսւոաւիղի
ւսսպետԿէեբ
: Այոինքն
ւսնձեր
, ՚ ^ ՚ ՚ ^ յ ^ յ ^ ՜։.
բենց
պարզ
մտՀկւսեացո,
թեԿւէն
սւնրաւա–
բ ա բ ,
դ ա ր ե ր ո ւ
մթութեան
խ"ր1՚բէԿ՛
կր
յռմաոի՚հ
ղ ա բո քաշել,
իրեԿւց
ւաւպետնեբ
է/ամ
իչխսւԿւներ
եդահ
րքալու
ա՚դացոյ^Ր՛
Ժամ
մ ր
որեւէ
Հ ո ՛ յ
՛ք
ր ( ս ՚ " ՚ " ն մր մէք ,
բաւակաԿւ
է տեսԿւելոլ
, թէ ո՛"ւ բ է
•^այ՝
ղիրքր
" •
Գ ր ա տ ա ն
սլաաէ,բբ
հահկուահ
եԿւ աւէ
էն
ա1ւսակի
ՀաաոբԿւԼքււլվ
; Աո քսերսվ
հէսնրու–
բԼո՚ե
սէ, էք էէւԿէի ն ե տ ե ւ
Կւէւ ւոէէւ հ է ղր ա վ՛"
ճ ա—
Ո
քէ : ԲաԿէի
ւէ՛բ
էէւո "՛լք
մ ուբէլ եր եէք լ ո հ
է
՛ն
էո եէէ ութ
է,
ան , աոաԿէց
դէէէքի
՚քիք՚քերր
"՛էք–
նարէք
մքէ վ՚"էք
՚եեէէւեքէւլ. :
Աանէքարհ
ղւււոքէ
մեւլմիււ
էքր
քւուցուի
•
Եբա՚չէսաեսի
աչքԼբով
մէէլր
էլ՛՛ե բ ե ւ ա
յ
՛ք ք՛՜–
րան
բացոլ
ւոհքիԿէ
մէք , եւ
էոուէոամ
սէէւո
ք ա
յ լ ե բուք
էքր յաո աքաԿււււ
յ
դէէէքի
ն1,բս :
Գիրքի
Ա՚անիաք
մրն է :
Հ լ ւ ն
եէլահ
է իր
մ տ ա ս ե ւ ե ռ
ումիԿւ դ աբման
մբ
ղ տնե
լու ,
իԿւչէէլէո
ՀիւաԿւղ
մբ էլԼրթսւյ
դ Լէքսււլոր
-
հ ի ն :
Գրաւի
ա ճ ա ո ր տեղէն
էլքւ
ցէԱէոէքէ • •
•
էքքէ
ճէսեչնայ
, ւսԿլ է , ՛լիրք
ւլնալբ
. • .
Անոր
էլ ան էլին եւ
՛ք է՛՛էէ՛ն
մէ քէոեէլ
էլա
րհ
է
՛ս
էւլա -
քւասք
մ՛իք
էւց
էէ լւ
էքա
յ , լւր էէ լ՛ե էէ՛է
0
էքեէոէ,
1ք -
ուահ
է իր
մանին ...
Եւ
էււՀ ա
՛քէ՛ր քերր
դ
ու
քէււ
էքքւ ք ա չ՛է
ւ ի ն
իքէենց
քէէւ՚եէն
. . . եւ ,
ո՞էի
Հրաշք,
էլքլ
հ
աիէէէէւին • •
.
Հ ՛ ո յ ՛ք է՛րքէ՛^ եւ դ րսէէիաճսէո
իկ՛
դոյութիւԿէքէ
ապացոլցէսկւոդ
միաէլ
ք՛՛՛՛ք ~
ցրբ
պա՚էե
բ ր
. > •
Աէէէէվ
ՀաԿէդեբձ,
ինչւդէս
քօղէէւահԿւեբր
էոս
՚սնեւո
էքԿէԼ բռէք
թերթք,քւ
1ք
*աքէտատպեԿէ
,
սւքէկէ
էքոէքն
իսէք
չյիչատէսէլելոէԼ
, Հ " ՚ յ
՛լր"՚–~
դ
էէոիէԿէ
ւլ է՛ րքե
րր
աւղուլնե
ր ալ
էլա՚ե , ու -
ոանց,
այս էսԿւդէէէմ
, ղրէէէղէէոիԿէ
լէէւբ
էոսէ–
լու :
Օր
մքէ,
դ ե ր ա ս ա ն
ՇւսՀւոԿւ
ԱսւրեաԿէբ
ր––
սալ
ինհի
•
^Ջելւ
0"քւ"ր
Ուայլտի
ՀԱա–
լօմէ^ին
թաբդմանութիւնր
ւլԿւեցի
Եդք"ղ–
,
ե լ
Հոֆթանկի
չաՀեկան
աշքուոտու
Զիւււն հռ ցհբ ա նոնթիւնը ,
մինչ
ուբիշկւեր
,
Կէէք
էոԿէ
էքիբքերէէւ
սիբւսէաքէ
, ւղիտի
էէ
աւոնա—
ԿէէեԿ։
րաէլմ
ա թ
ի լ
ւլ ոբհեբ՝
կենդ
էսԿւի՚եԼ
բւււ
«
Հււ էլե էլաԿւ
լլ ււ րհ ունէ
ութԼան՝^
ուսոււէնէս–
" ի ր ՚ ՚ ՚ - թ եէ՛՛ն
նռւի
րուահ
, թուե
լաք
նաեւ
աքն
պբէէքտոլմԿէեբր
, որէէնք
կքէ
էլէււաար
—
էէւիԿէ
մ
իէոբքիքԿէէա բու էլէէէոնքին
շուքէ ք
֊,է
"ս–
Կէե լէէ
լ
Հէոմէսբ
մ
ին չե ւ ւիոքր
էլէէէմ մեհ կ ե ե –
^
էլ
էսնիԿւերււլ
ա շիոսւրՀ բ , բէէ աւլւլ
կոչուահ՜
իէէէ
ր ֊ , բւլոէւո
ր ո լ
Հրէոշալի
կարողութեոէմ
բ.
է1 բ
լ1,ցուահ–
:
Զէլ եկէք Ֆբսքաբ, ոբ ղիւոէէւէլւյութեաԿւ
բԿւ—
ղ էէէ
րձաէլ
էս
շիէէէէ րՀ իկւ ւոակ
երեւան
ՀաԿւեց
ենթ
աւլ քէտա
կւյ
էէ
ւթե ան աւելի
լ ^ դ ա
րձաէլ
աշխարՀ
մբՀ
Բայց
բԿւա^ղղր,
ո՛՛՛վ
կրԿէէս
ք
էւլէէէրւլե
ք
էՍ
քս
էք
ւււ
ր
ւէէք
ւււթ
էէ
աԿէ
ում
քւ
կամ
•>քէէս շքքէ : Բւս ռքէ կքէ թելաւլ
րէ
լ^՚՚լ ուԿ
՚ի
՚լ
թ
է
բ ն լ լ լ թ ի լ ւ ն ն
է
, արտայւքւն
աչխարՀր
, ոբ էլբ
է՛՛թ "՛նէ,
կր ղրդռէ
, էքբ
մղէ,
կբ
վարէ
էէէսքրալ
էւոէքբ : Հու քեքէէկլ
բէսռլէ
աւելի
էքե -
ղեցիկ
է,
ազդում
Հ ի ն Հաքեքէէնի
մէք էքքէ
Կէ
շաԿէսւէքէ
ղղա
ցում
( * ) ,
ւււ քէ
՛՛՛քէ
ս որ
րԿւաէքգ
բտոէււի
ցոյց
էքքէ արուի
աքն ղղացումր
կամ՛
՛է
ւ՛՛ւէ՛՛ւ՛.
՚
"Ր */՛
նե րքուսւո^
կր շարժէ
, կքէ
Կէքյրէք էէրհ
է , կ
՛՛ւս բթնցնէ
,
կ՝էէւոէ1էքնոբւք է :
տեսնէ
չ ի ՚ ֊ ղ
մր ,
մ ե քեԿէ
էէէ քէէէէ
ր կր
նեաւււի
էխէէսԿւ
, էքաոնէ
էքբտ ա ն է ՝
բէէ յ ե
շիԿէե
քւււ ։
Աչքր՝
"Ր ՚ռեսալ
շէւդր,
դրղռեց
բոյԿէ
շի
նելու
էո
բամաղ
քւա
թիւնր
;
Եւ
աՀէո
Հաբ -
ցումքէ՛
Բնա՚՚էլէք թէ անւքքէաէքարձ
:
Աքսէէքէււ
, Հէէէք
ե բէսնոլթ
եւս՚ե
նէէւիրոււէւհ՜
էքքէ
ան
էէէ
քլանԿւ երէէւ
Կէ
ա ռ ք ե ւ
կքէ
րացէէէի
"՛չ—
խաէոէոԿւքէ
նէէր եւ բնդաբձակ
ղսւչտ
ւ1
լւ —
աԿէէք
քւաղէոքէձ
չւս
րմ
ոււքնԼ բ ու
ոլսումԿւաոի—
քէոլ
թիւնքէ
,
Ոքէ էքքէ էլէստէէէրւււքւ
բկււս էէօսէէԼ -
թԼաԿէ
էք էէ
քէհ էք՚եէ,
րւււի :
՚ԼաւէԿէդէ
Հէէէք
երէսնոլթ
էէԱէԿէ
էււս
ւււ ցէ
ԷՐ
րնէո
ի"օո
էէ է
-թ
ի ւ ն ն է : Այժէք
տԼսնԼԿւք
թէ
է ՚ ն շ
քլ
քէսէ
ր՛եէ" քսօ ո ո
լ
թէ
լկ՛
ր
1
Ծ •
ՆԱՐԳՈՒՆԻ
թէւնր
ԱՀ՛
՛է՛՛՛ր՛
ւն է
թոչ
՛բ, երբ
կր
( * )
Ըսա ա(|դոււք բառին ծադման , սա
կ ա յն , ցգացման գ բ ց ի ո բ կը դբու֊ի դ ա ֊ բ –
սը , — ա դ կ է ՛
ա ի յ յ
( | ե բ ա կ ա ն թ ա քհւն ո ւ
յսորհբդաւոր ներցործոՆթեան գաղափա -
յւը ա գ դ ում բառին մէջ
. ոբո վ յյ-արգմա -
նած
են է նֆ լ ռ ւ է նց ա ն ու տուած եիւան -
դ ո ւթե ա ն ազգաիյտ թոնացբօսիկ անո ւնը,
հոմանիշ
կրէէէւ
^ւԱ ,
ե բ բ ե մն դ ո ւ մ ալ կոչ -
ուա ծ :
ԸՆԹԵՐՑՈէԻՆ
ՑՈՒՇԱՏԵՏՐԸ\
« Ս Փ Ի Ւ Ռ ֊ է
^ Ը
ԵՒ Ւ(՚ԱՒ ԲԱ՜նԱՍՏԵՂԾՈԻ -
Թ Ի Ւ ՚ հ Ը » — «ԱՐԵՒԵԷԱձԱՕ ՐԱ՚ՍԱՍՏԵՂ֊
Ծ ՈԻԹԻՒ ՚ նԸ ԵՒ է ^յՐԻԱ ԾԻ՚ ՕԸ » -
«ՀԱ
ՄԱՊԱՏԿԵՐ Ա Ր Ե ՒՄՏ ԱՀԱՅ ԳՐԱԿԱ՚ՍՈՒ -
ԹԵԱ՛Ն» Ա– Ր– ԵՒ Ե– ^^ԱՏՈՐՆԵՐԱ։
« Մեր սերունդը չ է ախորժա ծ
դաս ա ռնելէ » :
« Մ թ ի ն , անհասկնալի է Օշա -
կանի հ է ք ե ա թը » :
8
.
ՕՇԱԿԱՆ
Նէւթէս
մէք մտԿէելէ
առաք,
ոբ
պէտէ
րնղղրկէ
8աքք
"բ
Օշականէ
քւսԿւի
մքէ
քննա—
ղատաէքսւն
ե ւ յետ մաՀււլ
լոյս
քէԿւհայուահ՜
^ Համւսէէլւււտէքե
քէ
Արե
ւմ
տէւէ~է
սւ
ք Գրաէլսէ -
նութեան » Հատորներր
,
թէւբէմացէէլ
-
թ
էւննե
բու
տեղէ
չաա
լու
Համ ար
ստէպ
-
ուահ՜ եմյ ա քտա
բսւ րե ք թէ " ՛ յ ո յ օ դ ուա -
հաչտրքէԿւ
մէք
նկատէ էղէտէ
չառնոլէն
8.
ՕշաէքԱ
՚նէ՝
էբբեւ
ք ն ն ա դ ա տ
եւ
ւ ք է պ ա –
էք՛ր՝
Ր՛՛Լ՛՛Ր
՛ք
բական
դէհեբբ,
էՈքէՈէ
֊աՆ
րլ–
լալոէի որ ղանաղան
ժամանա
կնե բու ,
ՀանդէսնԼ
բու եւ օրաթեբթեբռւ
մ էք
լո
յ ս
Ոէ
քահ
ե մ րաղմաթէլ
ոււէ
ոլէէնասէրու—
թէւննեբ
, էւրոնք չօչավէաէէ եմ
դրակաԿէ
էէէ
յէք
էքիհերքէ
Լւ
որւէնք հետեւեալներն
ԼԿւ–
լ . — « Յւսկոբ Օշական հւ Զապէլ Ե -
սայ եանի տիպարներր» .
<ձԱրեւմուտք–^ ,
194():
2 - « Արուեստ ացէ տի մր
հոգին » ,
« Աբեւմուէոք
» 1945 :
3
« ՐնոԼթիւնր եւ 1դւերու հո ց ին »,
« Ակօս
» 1953,
թ ի լ
11 , 12 :
4
«Գաղափարներու
այլսարհր » ,
« Ակօս »,
1954.
թ ի լ
1 :
5
«Գիւղր ե ւ իր հո գ ին » ,
^Հայրե -
նիք» օրաթերթ
, Տունուաբ
1957 -
ն – — « Յա կ ոբ 0։>ականհ գրա կ անութե ան
մա ր դ կ ային համայնապա տ կ երր» , « Հ ՛ " ^ –
րենիք»
օրաթերթ,
Գեկտ.
1958 :
7 – «Յա կ ո բ Օշականի գրա կ անութե ան
եւ ոնհն յատկանշական
նկարագիըր »
յ
ճՀայբենէք»
:
Ակէ՚լբէն
ւէւրքէշնԼրւււն
էլէէէլմէ
յայէո -
ն ուահ՜ ա յԿէքսէն վե բէԱէէքաՀ
ումն
է, րուն
՝էէս -
կաոակ
, այս տալերքէ ստռրաղրոէլբ ան -
էքէ,–բսէպաՀ
Հ
էէէէ
ցում
ունէ
Մնացորդ աց -
ներու
է
եէք
ԷԿէ էէէ
էքէն
էքորհէն՝
եւ
յարքչէսեք
էր
յէշատակէն
Հ ա ն դ է պ
յ
Տակոբ
Օշակէււնէ ^Համաէղաւսկեբ
Ա -
րեւմտաՀէոյ
Գբա
էլան
էէ
ւթեան
»
առաքին
֊,ատոբր
, Զարթօնքի
սերունդ
էն նուիր -
ուահ՜
, չատ
ուշ ստացայ եւ անոր
րնթեբ–
ցոլմր
ժ ա մ ա ն ա կ է
եւ լուրք
պբպտումի
կր
էքարօաէբ։
ՀետւլՀետէ
Լոյս
տ ե ս ա ն
՚ " յ ՚ Լ
չարքիկւ
էէ ի ւ ւ ւ
էւստււ
րնե
բ բ , Բ-բ
նուիր
-
էււահ՜
՚^ԿրտսԼր
Ա՛ււմ
ւսն
թ
ի քնե
բուք)ն
ԼԹ •
Թէրղետն,
Ա. Ա է թ ե ա ն , Ա՛– Աճէմեան
եւ
//• • Պէրպէրեան)
, Ե ՛ ր նուիբուահ
« Մեր
ի բապա
չտ»նէ,
բուն
ՀԳ • Զ օ ՜ ՚ ր ՚ ս պ , Տ • Կամ—
սւսբակաԿէ
, Լ . Բսւշալեան
, Ա
. Զօպա՚եԼան
,
Հբքսնա
, Աիպիլ,
Հրանտ
Ասւււտուբ
եւ Ա–
Աբ՚իիաբեան)
:
ՈւնԼցսէհ՜
՜էիէսցումս
պատճաո
մր
ՀԷ Ր
ոակա
յ ն , որ ւէւԿւսր
էքե րքին
քննաղ ատա կան
դ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
ւիե բ լուհոււէնե
բու ինչ ինչ
մէէէսԼբէէւԿւ
էէ. յայտնէէւահ՜
տե ս տ կէտնե
րուն
էանդէսլ
որոշ
ւքերապա~,ոււէներ
եւ ճբշ —
ղումներ
չսլրձանաղբուին
էւ քանի
մր
֊•է"–
կաոութ
իւԿւէ, ր չմա անա՛ե
չււ լ ի ն :
<(.Մթ
իկլ , էսԿէ •>ա ս էքն ա քի
է
Օչաէքանի
Հէքեաթքէ»
էք՝բ"է , ե լ մթութիւԿէքէ
, ան -
Հ ա ս կԿւա
քի
էւ լ թ
ի լ ն քէ ,քննա
էլւէէ էո քէ
էքքլ
էի Լ բա–
՚ լ բ է
աբւքիւ՚հք
ձԼոաղբին
սխալ
րնթեր
-
ցումին
,
մ ա ն ա
ւանղ
սխալ
Հաււ կց ուե
քուն :
Ա յ ս
էքե րսքոէք կր էլա
բ հ է՛" ք թէ
լ ւ ւ ւ հ ուահ
է
ոճի
եւ. արէոայա
յտութ
եան քսրթնութիւնր
,
որ
Հ է ք ե ա թ չէ ե լ ոչ ալ ա ո ա ս պ ե լ : 0 չ ա
կան
՚ է պ ա ր տ է ոբ ամ՛էնէն
պ ա ր դ
իւօսքր
էբ
ուղահ
կ ե ր ՚ ք ՚ ՚ ք բ
րսելու
եւ
ինքնատիպ
մբ–
նալռլ
արժանէքն
ունէ
ԻԿ՛ չ որ
քսւճախ
կրկներ
ենյ» մեբ
ուսումԿւաս
է բու
թ
էւն
-
ներոլ
բնթացքէն
: ինչպէ ս
էլաբելէ
է
պա
րղա
էէլէ ս սքսալ
րնթե
բցմ
ան կամ
ս քսա
լ
Հասկացողութեան
վեբաէլբել
,
ւլոր
յէշահ
է « Հ ա մ ա պ ա տ կ ե ր
ԱրեւմտաՀայ
Գ ր ա կ ա -
նութեան » աււաքքէն Հատորի
Յիշատա -
կարսւն^2/
մէք:
Գրա1յան գ ո բ ծ ե բ ո ւ
մէք Օչական
փրն ֊
առահ է <էՄ ե բ Հաւաքական
էլղայնոլ -
թեէսն
,ց
եւլա յէն
ասլբումնեբան
մէկ սար–
ուահր
Հթէկէէււլ
Հատւէւահական)
, մեր
մէտքէն
մէէլ քանդակր
, մեր երեւակա
յե -
լու
էէէ Ժ
էն
ու մեր ա՛եէլ րաէլա րձե լու
շնէւրՀ–
ներոլկլ
, աւելէ
սլաբէլ բանւսաեւոէի
մեր
արուեստի գգայարանքին
էլնէքն
ու փաս -
սէՍէտւ մ ութե է
յօբէնէ
ւերր
, մեր որ
^
, , ,
կեէոնքէԿէ
մեր ներոր
էբբեւ
Հողեղէն
մար
մէն
մր մէկ յատկանշական
Հայեացքլւ
,
մեր
|սառնուածքր
բ Ա ա ն
սեւեո
ռւահ
»:
\Լ–ք
71 :
Աքս
տ ե ս ա է լ է ա ո վ
ինչո
լ
էք րականու
-
թեա՚ե
ոքէստմէէւթեան
մէք չառնել
աԿէէէւն -
նԼր,
դէմքեր,
որոԿւք
"էր"ւեսէոի
էք՚եէքն
ուԿէէն
եւ էլր
ցոլաւյնեն
Հ ւ ս յ
մ
ոլլռէէոլրդէկւ
ԿէկարէՈէքբէԿ՛
" ՛ յ "
կ՛սմ
՚ոյԿէ
մէէք
ղէծ^ր :
Այսսքէսէ
չեէքումնեբու
պէտէ
ւսնէլբւս,լառ
-
նանք
:
^ԳբակաԿ՚ութեան
ամէն
սքատմութէւն
միչտ
անկաոէէսր
մԿւալու
է սաՀմաԿւոլ
լ ո հ »
(Է9
14).
թ ա բ ե բ ա խ տ ա ր ա ր
այս խ ո ս տ ո -
վանութիւնր
Օշականէն
է
՚
"րրո
՚էք
քէե
քու
Համւոր
՛քերր
քւսուտհ՜
ծա
յրա
յ ե է լ ւլէսէոաս
-
տաեքէ Հ
(1
Շար
ՄԿՐՏԻՉ
ՊԱՐԱԱՄԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
