Ց Ա Ռ Ա Ջ
3
Ս Ր Փ Ի Ս Ր Ս Ր ՓԻՍ Ր ծ Ս - Ն
(ՄԱՀՈԻԱ՚լ, օՕԱՄԵաՓ
՚Ն
ԱՌԹԻԻ)
50
աարի
աււա9 ԳաՀիրէի
վ ՚ ՚ ւ ղ ՚ ՚ Յ ՚ ե ե ր ի ց
մէկոլմ,
իր
1/
ադա փարա
1լաՆ
Հակաոա
-
կորէք ների
ւլն դա կէւ պ ինկաւ
Հալ
ւլ րակա
-
նււ ւթե ան ել. Հ րասլա րա կա
թօս
ութ ե ան ա -
կանալոր
ղէմրերից
մէկր՝
Արփիար
Ար -
վ.իարեանր
:
Արփէւարեանէւ
մաՀից
յեաոյ
րարձրացաւ.
Ր"Դ"րի
Հ ուձ կսւ ալիք
մարդ ա սսլաննե
րէւ
դէմ
։ ք^ացէւ
թ՚սւրքիա
լէւց , ուրաեդ
"՛յ՛է
թուա
կան
էւն նրա անունր
դան ւո ւձ՛
է ր ա
ր ֊
դիլուահ
մարւլ կանց
ցանկում
, եւ Հնա -
րաւոր
չէր
մամ
ուլոլմ
դրել նրա
մ աս
էւն ,
րոլոր
երկր՚^։երի
Հալ ւլ աւլ ո լթնե րս
ւ ձ՛
յաա–
կասլէս
կսւէկասի
կեդրոնական
քաւլաք
նե–
րւււձ՛
յուդռւեց
Հալ մտալոլւականութէււնր
%
Ոչ
մէւալն Հալ, ալլեւ
օաւսր
մամուլր
ի ա ա
լե րէն , ֆրանսերէն
, արաբերէե
,
ռու
սե րէն ել ալւ
լեդուներոփ
րադմ ա թ
իւ
թերթեր
անդ ր ադա
րձան
Արփէւարեանէւ
սսլանութ
եան
ր , անարդանքի
սէււնէւն դա —
մ ե ց էւն
֊ւալ
ձ՚աքի
այւչ վ։ա լլւււէւ
ներ1լայա—
ցուցիչին
սսլանոդ
դաւաճաննե
րէւն :
Ալ
դա րնա կան էր : ՚քյրա
անունր
սեր—
աօրէն
կասլ ուա էէ է
19/"՛^
դ "՚ րէւ ե ր կրսր դ
կէսէ՛ Հալ Հասարակական
— մ
չւսկւււթա—
յ ի ն
կեանքի
Հ իմն ական
Հսւ րցե
րի Հեա :
Հա
ս ա ր ա կա կսւն
աս սլար էդ
մ անե
լուէ
ռուս - թրքական
սլաաերւսդմի
նաիսօրեա—
կին՝
1870
թուին,
ամբոդ9
երեսուն
աարի
նա իր դ իաա կցական
կեանքբ
,
֊, ում կու
եբկարաՆ
, եւ ական^ներբ
աչքերուն
՛էր—
րայ–
Յեաոյ,
լալ մր փաթթեց,
սլլորեց,
իր
փե րա բ կոլին
ւոակր
ւլրաւ ,
եբկաբ
,
բարակ
ձեռքերր
վ րան
աա–
րա1էեց
, եւ ^ւացաւ
մինչեւ
արչալոյս
Հ
Երբ
ւէաբդադոյն
Լ՚՚յ՚՚ր
եայբ
տուաւ
Հա —
բաւի
Հեռաւռր
Հ ոբիդոններէն
, ու տա -
բաձ՜ուեցաւ
կանա
չ դաչաեբուն
ու հ՜առե -
բուն
փրայ,
ք1ււսցոդ
կինր
բացաւ
իր ււ՛ չ
-
քերր,
ժսլաեցաւ
մեդի,
րռլոր
թեւլճերուս
,
ռր
արդուկներ
չունէ
ինք
մ՛ իս
ի թ ա րե
լռ ւ չո–
ւլեկտռքի
մեր անքուն
ւլէւչերր
է
~"
Տետոյ,
փերաբկոլին
տակէն
դուրս
քա
շեց
իբ ւլւլոլանքնեբուն
առարկան
,
թաշ–
կէւնակր
բազաւ,
ել աբշուկր
երեւցաւ
էւբ
սէւրոլՀիին
եբշանիկ
աշքեբուն
• • • ՛էար -
դադոյն
արշալոյսր
դոլնաւռբեց
անոր
մուշաակր
մաբմէւնն
ու ւլլռւիսր
, փալփլե
-
ցան
անոբ
ուլունքէ
անքթէւթ
աշքերր
. • •
Տարօրինակ
սիբուՀին,
անոր ա ռ ա ւ օ տ —
եան
արդսւզարդր
րրաւ
ե ր էլսւ բօրէն
% (Ի՛"—
սլա
լ էն՛ե է, լւ
է1
ւէ սլճնեց ու դսւրդտրեց
անոր
ա կանդնե
բ ր , ուլունքներ
կաէսեց
անոր
էէ
ւչէւն
Հ Տետոյ,
շւոաււլոփ,
ա ո ա ւ
էւբեէլէն
—
նեբբ
, ել իր արշռւկբ
, միշտ
բարակ
ու
եբկաբ
ձեռքերուն
մէ^ սեւլմահ
, ի^ալ
Հ
էւն
քաւլաք մր, ել կորսուեցաւ
առաւօտին
՚ ^ Է Հ *
՚է"յ՚Լ
՚Հատերոլն
ետեւ
՚ * ՚ 1
ՄԱՆՆԻԿ
ՊկՐՊկՐԵԱՆ
իսառն ո ւահ
քր
, րանաւէէճի
ձ՛է 9^
միայն
Տ • Պա բռնե անի
՚ լ ի ^ " ՛ /
՚11՝1՛
էՐ
է՛ "՛դաս
դրեց Հայ ժ ուլուէ ու րդի տնտեսական
ռւ
քւսդաքական
սլա յքարին
,
՚Ր"բկ
աուեց
Հ՛ս
յ դ եդա
րուե սւոա կան դրականութեան
,
նպատակ
ունենալոփ
այդ դբականութ
էււե
ր
հառա
լեցնել
նո
յն ա յ դ
ւդա
յյււս րէ՛ն : Ար -
փիարեանր
ունեցել
է նաեւ
լլադավւսւբա
-
կան
տաաանումներ
, որոնք
պայմւսնաւոբ–
ուահ էին մամ
տնակի
Հսւ լ
Հ ասա բակա կան
կեանքի
բս՚բ՚լ–
՛լի ՚ լ ղ ա ւլնե բուի , Հւսկասու
-
թէււննեբուէ
, բա լց ա լգ / ՚ " ^ " / ՛ " ՛ /
՜հանդերձ
նա
մնաց
էւբ ձ ռւլուէ ուրդէ։
սլալքաբին
՛էէ՛ն–
ուռ
րաէլբուաՆ
մւոբէ։
ձ՛ չա
(լ է Զճանուչեց
այլ
կեանք
։ Ասլրեց
մ ենա կեա ւլէւ
կեն
ց ւս ՛լռ ՛է ,
շուեեցաւ
ռ՛չ բ՚Կււոանիք,
ո՛չ
րնւոսւեեկտն
օշաթ
;
Լք բւս
րԿւաանիյէր
Հալ ձ՚ամռւլն
էր ,
որաեղ նա իր տսւ րե րքէ։
մ է^ է ր ։
Ա երե լուէ
աղնուական
,
ամ էւրա
յական
Աբփիաբեան
տոՀմից
, նա երեսուն
աարի
ւոիրա
բւււբ
հ ՚ււռւււ
ղ ա
լ
նո լե ա
յ դ
11111
սա
—լ
կաբւլ
ի
լլ
էմ
, որբ
Տ
• Պ՚սբոնեանէւղ
լեաո
յ
չունեցաւ
մ ի
աւելի
Հռւձ կու Հակաոա
-
կ"Բ՚է
1
փաանւլաւոր
թչեւսմի
, քտն
Ար —
փէւաբե
։սնր
:
1Տ(Տ
թուին
, ոուս
թրքական
սլատե -
րաւլմէլ թեմ
Օ ր ե բ ի ն
Ա
.
Աբփիաբեանր
ղսւրձսւլ
Թիֆլի"ի
«Մչ՚սկ»
թերթի
Կ՛
Պ՛՛է" է՛ սե ւէւա կան թ ՚էթ՚"կից
ր ել
ի ր
թլ՛
ւլ–
թ ակդութ
ի ւ ե ն ե
ր
ր ստորաղրում
էբ Հայ —
կ՛՛՛կ
ղբչանոլնո։է
:
Լէօն
իրաւացիօրէն
ղբել է .
«Հայկակի
պէս
անթոնշ,
լաւատեղեակ,
աաղտնղսւ
—
լոր
թղթակից
երբեք
ոչ
մ ի
Հայ
թերթ
չէ
ունեցել։
Տ՚սրինեբի
բնթացքում
նա
տիրում
էբ րնթեբցողնե
րի
մտքի
ւէրտյ » :
Արդարեւ
, տասնեակ
տարինե
ր նա
մնաց
«Մ չակ»ի
է շեր
ու մ ւէւնտո ռւահամ
ենաս
իրե–
լի
անւււննեբից
մէկր
: Գ ե դ ա դ է տ ի
՛լրր
—
չ՛՛՛ի , ւիաո պատկե
բնե բուի ,
Հայբենասիրա—
կան
ամենաշերմ
ղւլացռլմուէ
նա օբէ՛
օրին
« Մչակ
»ի էշերում
կուիկտստՀա
լ
ժւււլո—
փուլւղ ին
հանօթացնում
էբ ԹրքաՀա
յ
մոդովոլրդի
քաղաքական
պայքարի
ր՛՛չ՛՛ր
՚ւլորտներին,
օրռւայ
յ՚՚ւղ՚՚ղ
Բ՛՛է՛՛ւ՛
՚ ՝ ՚ " բ —
ցե
է՛է՛ն : Երեք
աասնամ
եակ
նա
էչենդ
անէլ
էլապ է ստեդհել
Հալ մողոփռւբդի
արեւե–
լւսՀայ
ե լ
արելմտւսՀա
լ
Հաառւահնեբի
միշեւ :
Արփիարեանի
անւււնր
սե
րաօբ^1ւ
էլապ —
ուահ է
80՛"^՛՛՛՛՛՛
թռւականների
ղբաէչան
այն
չարժման
Հեա , ոբուի րստ
էութեան
Հիմք
դրոլեց
տբեւմտաՀսւ
չ ռէաչիսւոա
—
կան
ւիիպադրութեան
•, Հաչ Հւսսարսւէչա
—
կան
կեանքի
փեբափոթմ
ան
ղորհ
ում
մեհ
ղ ե լւ
յ տ
տ
կա
ցնե
լււ
։է
ղ ե ւլսւ րուե սաա
էլան
ղրաէլանութեան
, Ա
. Աբւէւէւաբե անր ձրդ -
աում էր ղարկ
տսւլ
ալնպէւսի
ղրտէլսւնռլ
-
թեան
, "ԲԲ՝
ա
րտա
ց ոլե
լոփ
էլրա
էլան
էչե
անքր
Հա րաղա
տօ
րէն՝
ե րեւան
Հանէբ
նրտ
ցաւսա
էլուլմ
ե ր ր
եւ նպաստէր
ւչ
րանց
ւէերացմւսնբ։
Այ՛լ
" ՛ յ ն
օրեբին
էէ՛, երբ
Համիէոէասւն
րոնասլեաաէչւսն
էչարւչեբէ։
Հա -
լահ
ան
քնե
բ ի
Հետե
ւան
քութ
ա
բեւմ տա
՝*ա
յ
էլեան քսւմ
տիրում
էր թ"ր
յ ռ
լսա
լքում եւ
Հ
իտս
թաւի
ութի
ւէէ
, երբ
նա
իսո
լ։
դ
տաս -
նամեաէլների
սւս֊ամանաւլ
րաէլան
սլաա
—
բանքնե
րին եւ եբաղանքնեբին
փ սթար
ինե
լ
էբ
ձէ, րրա էլու լու
թէււնն
եր
էէ
էւ բ ւււն տ ս՛ ր էլռ
Լ–
թեէէւն
մէլձէէւլէսնշր
, երբ
սւշէսսլձացման
ւ ՛ ՛ ՛ յ ն
էնէէէ
րաւո
բութ
էէ ւնէ
էր
ստեէլհ
ուե
լ
էղա
֊.էէլւս
եէէ
ւլա
կէէէն
եւ
յետաղ
իմ
էսէլան
տէոբբեբի
ւլռրհունէութեան
Համար :
Ար՛ի՛
է""
Բ ե
էէէն
մ ի խում՛ բ
ե ր էւտէսսա
բէէ
րնկե
րնէ. րէէէէ սէլսեց
դրական
մէէ Հու.
ժ
էչէււ
շարժում
, որբ վերափոփ
։է
։խ
ձ՚եհ դեր կա–
տարեց
ԹրքէււՀէէւյ
թձ՛բսւհ
իրւսկտնոլ
-
թեան
մէջ։ Նա
1884
թուին
կ.
Պռչսռւմ
Հիմնեց
«Արե
ւելք»
օբաթեբթր
եւ «Մ ա -
սիս»
չաբսէթէսթերթր
; Այւլ
երէլէււ
ւղար -
րերէէւէլաննէ.րի
էշեսից
է ,
էէր
նւս ել նրա
դ րչա կից
րնէլ երնէ, րբ՝ Տիղ բան կամ սա -
բականր
, Լեւէէն
Բէէւչէսլեանբ
, Գր . Զ՚>՝> ~
րաէդբ
, Մելքոն
կիլրճեանր
,
յետաւլւս
-
քէէւէէ՜՝
Ե չ ՚ ս ւ ՚ ս ն ՚ լ
Օ՚ոեանր
, Թլկէէէէոէ.նցէւն եւ
էէ
լրի
շն
եչւ ,
ււ
էչս ե ցէէն ՛էարկ
էոալ
1ւեալ|ւս -
տակաՕ
ղրտ
էլա՛հ ութ
ետն
\
ճիչդ
է–, Ար՚իի՚սբեէսնր
որէդէս
ղեէլա -
ղէա
, էչեւլաբէէւեստռւկսւն
էսօսքէւ
ւէարսլեա
,
ղի քում էբ իր չ ՚ ՚ ւ բ շ բ
Համ
աիսմբահ
՛չ է՛ "՛է
նե
րիղ
՛ք է՛
քան
էէ
ս ին ,
լատէլէէէէւլէ ս ՚ ^ ա յ
նո բաւի է պէէ
ւչ բա էչան ո ւթ եւսն
աէչանաւո
ր
էէտրպետ
Գբ ՚Զ^^բապին
, րայց նա
չարմ–
մէէւն էլեկսէէէարն
էչւ , հբ՚էււլբոդբ
, միէէէժա -
մանաէլ
էէ
էէ
րէսւէ է սլի աբձաէլէէ
Հիւէ՚նադ
իբր
ԱրեւմտաՀայեբի
մօտ :
Նա
18^5
թուին
Հ բատա
րաէլեց
«կեանքի
ւղաաէչե բնե բ»
րնւչ֊, անուր
էէ
ե չւն ա ւչ բ ռ
էէ
ե -
րեք նռրաէէէպ
, որոնք
նախապէս
չ՛՛ քս
էէ
՛ն
տեսել
իր խմրտղ րահ պա
ր րե րա էչաննե բ
է՛
էշերում
: Գրանից
յետոյ
է, որ
չռ
յս տե -
սան Լ • Ուսչւսլեանի
եւ Գբ •
Զ՛^^րապի
Հ իասքտնչ
նորափէպեբր
, ոբոնք
էւրաւամ
բ
կարուլ են ղասուել
ՀամաչխարՀային
նր՛-
ման
ւլ ր ւս էլէսն
ււ լ
թեան
Ա •
Արփիարեանի
լլ չխա ւււ
ր ո ւթ ե
Ա
՛մ բ
« Արեւելք
» եւ « Մ՚սսիս»
պարրերաէչէսն
-
նեբւէւմ
սկսուէսհ
չսւրժու։էչւ
~,ասունաց
—
մէսն իբ նոբ շ բ շ ՚ ս ն ն ապբեց
1891 - 1895
թէէւեչւէէն
«Հայրենիք»
օ
րէէէ
թ ե բ թ
էէ լ
մ եւ
« Մ՛՛՛սիս
» Հս՚նէչէսում
: Այս շբշանէւն են
էէ
ե րւս բ է, բոլւէ
Արւէ։ է։սէ րեւսնէէ
մ ի շարք
ւչ ո
ր ֊
հեբր,
որոնք
նախորդ
ււչատմ ռւահքնե
ր
ի
Համ
եմ ատոլթեէսմ
բ առաւել
Հասուն
ղբչէ
ալէէչէէւնք
էին («Հուլոլ
ւլալակր»
, «Հա -
ձոլքէէ
Համար»
եւն–՝) :
1895
թուի
շարղ եբր եւ
քաւլաքական
ղէ^սլքերր
էլւսէւեէլրին
դբաէչւոն
այն
չարժու–
մր,
որ սէլսել էբ Արփիարեանր
կ.
Պ՛՛է ~
ւմ :
թ րքական
բանտե
րր
եցին
ւսէլաոէ։
նռ -
մու^եբի
չարքր
%
Ա • Արէիէ էւա բեանի
թե
լէսղ րանքոէի
ու
խռբՀուբղնեբով
է
, որ «Արելելք«
թեր ֊
թէւլմ
տւդաւլրուեց
եւ յետոյ՝
1888
թուին
առանձէւն
ւլ իբքս
՚է
է"
յ ս
տէւ սաւ Տ • Կամ -
սա բական
է։
«փ^աբմապետին
""ԼլԻԿբ
^ է
յուղէչ
՚էէպբ,
"բբ
դնում
էր
ււէալիս -
աական
փիւդաւլ
բութ
եան
^
է
՚մքր
աբեւմ
բ -
տաՀայերէւ
մօա եւ մեհ
րնդունե
լութ
իւն
ւլտաւ
նաեւ
արեւելաՀայ
էւ րւս
կանութետն
մէշ,
աբժէէէնանալով
Պ՛ Պոօչեանի
, Ալ.
Ծրբ.ք^է..շ^^^ք.
լ. ^^ք
.իյ
.%լ^յ.
ք.,..րձր գնա–
Հատմանբ ;
Ա. Արփիարեանր
իր
՛է
րաէսա րա
էչահ
պա
բ բե րէսէլւււննե
րում
տալփււ
է
ր
տեսական
Հ էէմնսւ
Լէէ
րռւմ
ր
էւրապաչտ
ղ բտէլանոլ
-
թեան,
պաչտպանելռւի
ալն
տեսաէչէտր
,
թէ
՝։ալ
իրասչաչտ
դրաէչակքութեէէէն
դար ՜~
ւչացման
Համար
ուղի
էլբնան
՝,սէբթել
ա -
բեւմ աաե ւրոպա
էլան գասաէլան
ղրականու—
թեան
ակէսնալ ոբ դէմքերր
եւ
ռուսական
ւլ բսւէլւսնէւլթեէսն
լաւաղոյն
նե ր էլւււ լէս ց ւ։
լ —
ցէէչնեբբ։
Աք
՚ւ
էէ
աւլափաբնե
չէէւ
էչենսաւլոբ—
հումն
էէ
՛ն
Հանղ էւսանում
Պռւչէլինից
,Լեբ—
մռնաոէէից
, Տռւբդենեւից
ել ռուս իբտ —
պաշտ ա
յլ
ւլ ր էէէլնե րից
Ար։ի իարեանի
շան–
քեբոէէ
կաաաբուահ
թարղմ
անութ
իւննե -
րբ,
որոնք
լոյս էին տեսնում
նրա
իսմ րա
էչ.
բահ
սլա բ բ ե ր ա էլանն ե ր ո ւմ :
՛չ Բ՚՚՚չնե
րոէէ սւ Հասա բակա
էչէսն
ղորհիչ
-
նեբաէ : Պ՚՚չսաՀայ
մ ւոա
ւո բա էչան ո ւթ
եան
ճնչող
մեհամ
ասն
ութ
իւնր
ան
ցւս
լ
ա րտա
-
սՍէՀման
(Ա. Աբւիիարեւսն
, Տ–
կէսմսաբա–
էլւ։էն , Ա. Չ օ էէլան ե ան , Լ. Բաչտլեան
, Ե՛
Օտեան
էււ ուրի^ւեր՝)
:
Պռչսռւմ
չնւդՀատուահ
դռրհունէոլթիլ
-
նր
Աբփիաբեէսնր
չաբունաէչեց
արտա
—
սաՀմ անում՝
Լոնառնում
, ՚Լենետէւկոլմ
,
ԳաՀ
էէ
բ է ա ւէ՝
իւմ բաւէրե
լալ նոր էւլա ր
բերա–
էլւէէններ
(«Նսչ՛
կեանք»
, «Հայ
Հւսնգէս»
,
« Շ
իրաէլ » եւայլն
) տ
Ա– Աբ՚իիարեէսնր
Հանգէս
է ղալիս եր -
ւլ ի հ աէլան
մ ի շարք
ե բկե րաէ
«ժամ
անց»
րնգ~,անոլր
էէերնադբի
տւսէչ,
էէբոնց
ձէշ
ան խնա
լ հսւղբռւմ
է
Հալ
քաւլաքական
կաղմ ա էլե բ սլ
էէ
լ
թ ե ան ց
ւլո
բհո
ւնէ ութէււնբ
տ
Այս
շբշանռւձ՛
Արւիիաբեանբ
էլրւ։ւմ է իր
գլուխ
— դռրհոց
եբէչերից
մէէչր՝
«կարմիր
ժամուցր»,
որն իր փբտյ
կբելաէ^
Հանդերձ
Հեղէէնաէչի
ղաւլափարական
տատանում
—
ներր,
մնում է Համիաեան
բոնապետական
ւիաբչակարղի
ցուցագրման
փայլուն
մէ
նմ ուշ՝
դբուէսհ
մեհ տաղանղ
ուի,
Հիւթեգ
ու պատէլերաւոր
ո1Հոփ^
Տ
1905
թուին
Արփիարեանր
լէեբամշակում
է
80՛"՛^"՛՛^
թուականներէն
դրահ
էր
պատմ
ուահ
քնե
ր էց
մէկր եւ Հրաատրա
—
էլում է «Ոսկէւ
ապաբանշէէէն»
էէեբնադբոփ^
որր
առաշ
էն
արեւմտաՀայ
դեէլաբուես
—
աական
դրաէլանութեան
ւէէշ էբ ՛էրայ
կէ՛՜
րում է
1905
թուէ
ռուսակէսն
առաշէն
յե–
ւլա փա էս ութե ՛սն ոբոշակէ
•"՛է՛չ եցութէւնր
:
Գրական
Հասոլնացմտն
եւ
դաղափարա—
կան
բէլրեէլացման
այս շրշանռւմն
է , "բ
Աբփէարեանր
ա բէւեա
թա թա ի, րՆկՆուէէ ^
ԳաՀ
էրէում
Նբա
ղբչէ
րնկերներէց
ա յն
մարղէկ
^
որոնք
մնացել
էէն կ. Պ՚էէսռւմ՝
Գր ՚
Ջ**՛»–
րապ
, Մ • կէէւբճեան
ել էււրէչնեբ
Դ"^
դնացէէն
1915
թուէ
աՀալւ
բ եղեռնէն
, է"կ
այն
մարղէկ
որոնք
ապրում
էէն աբաա -
սաՀմանում
, շսւբոլնակեցէն
8 0 ՛ ^ ^ ՛ " ^
թէԼ~
լականներէն
սկսուահ
դււբհր. Հայ ղբա —
կանութ
էւնր
Հաբստացնե
լոփ
բազմ
աթէւ
նոր
երէլեբաէ
, մէշտ
աէրւահանքուէ
քէչեէ՚՚փ
էրենց
ւլ բէէէէլան
սւսոլց չէ ւէա ստա էլր :
գ.
ԱՏԵՓԱՆԵԱՆ
(Սով՛ Հայաստան Ալքսացիր)
ԿԱՐԴԱՑԷ֊^ ՏԱՐԱԾԵՑԷՔ «ՅԱՌԱՋ^Ը
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(107)
բ՛
ՀԱՏՈՐ
Ե–
Հ՚ԿԱԳԻՏԱԿԱ՚ւ, ՀԵ Տ ԱԶՕ Տ ՈԻԹԻԻ՚նՆԵ Ր |
Կաչէհես
, քարաւէէէ
մթէն
էււոբքերռւմ
ձթ ՝•
^ " էչ՛" յ "՛կէէէն
ձ՛ բշնսէնոց
լէնէբ էբ բւսէլմա -
ւ ՚ է է ւ էււռբչերռ։է
եւ էր բաէլմաթէււ
էսսռոչ–
ներոէէ,
ուր մէււբւլէէլ
երբեմն
դոբհել
են :
Ր " ՚ յ ; յ է՛ձ՛ ու շ
։ւէէչ
բութէււնր
ւլբաւէ,ցէն
երե ~
սւււնէէյ
աւէ,լէ մեհ եւ էէէոքբ
էէւյրեբ ու
չլն–
դաբձաքչ
քարանձաւներ
, ոբէւնք
նււ յնսլէ ս
փ ռբ ուահ էէ ն քա
ր ա ւէէ մէշ, էէր՛՛նց
մէ
քանէւսէէ մէշ մէ,նք
էրս
րէւ
ւլ
՛ււ
ցանք
նեբս
մ էո–
նէ^լ:
Նբանց
ւէրայ
երեւու՚է
էր
ժամանսւէչէ՛
ար՛էե ստն ու ճա
րւո ւսր ութ
էււնր , եւ շա -
աերր
նրանցէէց
ղւէէրւլարահ
էէն
սեսլաձեւ
ա
րձ
էււն Աէէլ
րուէձ
էււննե է՛՛՛՛է •
Աւանդութէէւնր
,
ւսստց
Ասլանր ,
• այււ
բէ,րդր եւ այս այբէ.րր
Շ՛՛՛մ է՛լ՛ա -
մին
է րնհա
յու մ , որսլէս
թէ
նէւնուէէսցի
թէսւլէէլՀոլ
զանձատոլեր
,
ձ թ ե լւէսնռցնե
ր ր ,
ւղաՀեսաի
տեւլեբր
եւ րէսէլնիքներր
լէ՛նէ -
ին ։ յ՚սէլ
"էյ՛լ
ր՚՚չ՚՚բր
" ՚ ւ ե չ ի
Հէէն է , քան
թէ
Շամիրամր,
թէեւ
մեր հերունէ
Խ ո -
րենա
ցէն
Հնա
ւչ է աաէլան
մ իամ տռւթետմ
ր
նո քնպէս
նրան է րնհա
յամ
:
Ի՚^նչ է ասում
իյոբենացէէն
,
Հար
ցբէւ ես էսորէէն
Հետէսքրքբսւթեամր
:
կարհես
, Աէէլանր
իյոբենացու
՚էէ՚ԲՔէԼ
ա լնպէս սե րտահ
չէնէբ
, ռրպէս
ես Աաղ -
մոսր՛ նա անղիր
1լաբէլէււց ւդատմ
ւււթ
ի ւնի
ց
ա լն տեւլր
, որ ա յ դ
րե րդ է՛ն է ր ՛էե բարե -
րէէւմ , լետււյ
տչխաբՀարաբ
թարէէմանեց
ինձ
.
« իսէլ
անձալի
արեւաՀա
լեաց
կողմր,
լսլնսլէէսէէ
նէււթի
կաբհբռւթեան
մէշ, ուր
մէէլր
այժմ եւ ոչ
ւէ ի ՛էէէհ երէլաթոէէ
փո -
չ՛եչ կարալ է, (Շ՚սմէւրամր)
պէս ՛դէ" տա^
ճէսբներ
, օթեւաններէէ
սենեսւէլնեբ
, ւլան —
ձերէ։
տներ, եւ երէլար
այբէւր
Հրաչւսէլեր
—
աեւյ , յա լտնի չէ էնչ րանե
րէւ պտտրաս
-
տութեան
Համար ; Բայց
քարէ
ամբո։լշ
ե–
րեսէէ
՛էրայ,
ոբսչէէէ
՚էբէ՚չ
՚՚էէ
մոմր
Հարթե–
լոփ , չատ
էէբեբ
արձանաէէրեց
, որոնց
՛էր՜
րա
լ նա
յե
^
մէւս լն ւլա բւէ
ւէէն
ք է բերում
» ;
Որքան
էէԼէէէէ
ւլ էր
Իյ ո րենէոէյոլ
էլարհ է քբ ,
ես ա յգ
էէ
ատե
լ չէէ
էւալ։ռ։լ
, մէս։
յն տես -
նում էէ , ոբ նրա ասահներր
չ՚՚՚չ՚՚է՚բ
կ"՛ ~
յ է ն ։ Բայց
Ասլանր
ասում էբ, թէ այս ա–
ձ՛էնր այն սւմենաՀէն
ժամ
էսնէէ։
էչկէեբ էց են
էէնէսցե
լ , երբ
մ արդ
էէլ տւււնե բ չէէ՛ն չէ ~
նում, երբ նբանք
այրերէ
մէշ էէն
բնաէլ–
ւում : Այ՛է էէմ էսելքէէն
նստւււմ
էբ , որաէ -
Հեաեւ
տեէէնում
էէւ ,
աքէ՚եէ՚է՚ց
չտաեբր
այնքան
աՀաւլէւն
մեհութէւլն
ունէէ՛ն,
որ
կարալ
է է։ն
տմ բողշ
լձւտանէ^ե
րէ բնա -
էչո
ւթ ե ան
ր
քսւբմ արուե
լ :
Բեբւլ է չչ՚շակսւյքր
ման դալուց
յեաոյ
,
մ
ենք
մ տանք
բուն
րեբւլ է մէշ : Ա յ դ տն -
մ էստչեչէ
ամ բոցր
, որպէս
ասեցէ։
,
նսաահ
է ժայռոտ
քէս բաւէ
էւ
ղչէսէն
, ոբր ուղղտ
-
ձէւլ
րարձրութեամբ
քա չուահ
է էլէսլէ
ե բ–
կէնք
, եւ ա յնտեէլէց
աՀռելէւ
կեբպոէէ
Հ բս–
կում է ամրողշ
քազաքէ
՛էրայ : Գէսլէէ ա–
մէն
էլալմ , էււր եւ Հայեացք
ես
ձւլ ում ,
դարձեալ
ե րեւում
են արձանաղ
բութ
էւն -
նեբ
, որոնք
լռւռ ել անբարբառ
նայսւմ
են
մարդու
երեսէէն,
կարհես
, ասել են
ու —
ղուոմ
. «մենք
մէւչա
էլր մնանք
անւէե
ր–
հանելէ
եւ երբեք
պէտէ
չեբեւան
Հանենք
Հնռւթեան
ղտէլտնէքր
» • • •
Ասլանր
պտբտելոէէ
րեր՚լէ
մէշ,
ոբպէս
ն էլա տ ո ւմ էէ ես , ա րձանւսէէրութ
էւննե
բ
է։
եւ ալլ Հն ո ւթ է ւն ե ր է ՛էբ"՛
յ
մ է ա
յն Հաբե -
լանցէ
նա յելուէ էբ անցնում
, աւելէ
ցոյց
տէսլոլ
Հտմար,
թէ
՝է
։րանցաէ
Հեւոաքրքբ
—
ւում է : իսքլ մեր եբէաւսէւաբւլ
ա ռ ա ^ ո ր -
դր , ոդեւորուահ
էր առ։ււս սչե լական
սլատ–
էէ
ւււթ էւ.ւննե րռւէ , ամենեւէւն
չէր նէլ։։ւտում
,
թէ էւբ պւ։։տմ
ո
ւ թ
է ւնն ե ր ր որքան
նչւսնա -
կութ
էէն
ունէէւն նբա Համար ; Նա
անբնգ–
Հէէէէո
էէէօսում էբ։ Ր ա լց էմ
նէլէստալոլ
-
թէլնէղ
չէր էլաբող
՚էրէպել
։ս
յն
էսռբէն
ուչաւլբոլթէէւեր
, որուէ
Ասլանր
քննւււէէ
է
չ՛
ամ բոցէւ
մ թ ե րսւն ո ցնե
րչւ , պաՀե ստէ։ տե -
՚է
-^ք՚ք՛
՚ "ք լ ց ո ւ ՚ ՚ ՚ ե էէն ւէառօղոէէ
ել
ղւսնւ։ւ–
դան
ղէնքերոէի,
զէնուռբնհբէ։
օթեւս՚ննե
—
րր,
եւ այն ւէաւլեմէ
, ժանզոտահ
թնզա
—
նօթներր
,որոնք
էրանց
բԼբաննեբր
էլաբձ—
բահ
դէպէ
քաէլաքր,
պաՀէդանում
էէննբ–
րան
մ չտա
էլան
եբկէււլէ։
ներքոյ
: Այ՛է թն–
էլ էսնօթնեբաէ
էէէ
ժամ
անաէլ
ենէ չար
էներր
ոմբէէւէլռհուձ՛
էէն քաղաքր
;
Ես
նէլւստոլմ
էէ , Ասլանր
մէ
առանձէն
ոլչադբութեամբ
Հետաղօւոում
էր
՚ " յ ն
հաէլե
բբ
, տ
յն դա ւլան
է
անցքերր
,
ոբոնք
քա րւէէէէ է ւէե րէ, ւ էւց էշնում
է էն գէպէ։ նրա
էսւէբքերր
ել սէուէբեբկբեայ
ճանտպտբ՚էնե
—
բուէ
քչորչում
էէն , սաաանան
գէտէ
, թէ
ղ է պէէ որ էլոէլմլ։ : Եւ աբհուէ
Հտյեսւցքւււէ
դեն
ւււմ
է ր
նրւսնց
ուղղռւթ
էւնր
, տա բա
հութ
էէւնր , եւ ռրպէս
զէ կասկահանքէէ
ա—
ոէթ
չտայ
մեր առաշնոբղէն
,
ժպտե
լուէ
՜էէէէրցբեց
նրանէւց •
ի՞ն չպէ ս էք էլարհում
, պարոն
քաբ -
տոււլաբ,
աքէէ սւնցյ>բ
նռյնււլէէէ
չէ՛՞
տանում
ղէ՛՛չէ՛ մէ բէէլբեւլեայ
աէդաբտնք
, ուր Հէ՛ւ—
բէէներր
եւ փէէրէէներր
պաււէլահ
են մաբ -
մո՛շէ՛
հառեբէէ
ներքոյ
եւ սքանչտնում
են
«
Հ աւլա բան բո ւլրո ւլէ»
Հաւլար
ու
մէէչ
եւլան
էէէ
էրէե ր՛՛՛է ՚
-
Գուք
հաւլրռւմ
էք էւնձ , պաբոն
բժչ
կապետ
, – պաատսէսանեց
եբէէաասաբդր
նէէ լնէէլէս
ժսլւոէ, լաէ •
բայց ես
էչ՛՛ա սեմ
ձեղ
, էւր ա յ դ
անցքր դէ էէչէ չւէլլրեզեա
լ ւս -
պա րանքր
չէ աանում
, ոբուէՀետեւ
ղէ
"ւէ
հոէէր չէ դնում
յ
ՐԱՖՖԻ
(օար.)
