<6ԱՌԱԶ^
ՄՇԱԿՈՑԹԻ
ՍԻՎՐԻձԻՍԱՐԻ ՄԷՋ
ՎԻԷՆՆԱ,
(Յ ա ւ ւ ա ջ ) –
Հայաչ,սա
եւ
մեէէանուն
քաղսւքներու.
կարղին
փ"քրէկ
գէ
ւղա քաղա
քն ե րու եւ Հա յկաէլան
Հա -
մեսա
ԼՔքաննե
ր ո լ սչաամ ութիւնչչ
ղրելու.
Համար թավաւահ–
ճիգերն ալ Հաւասար
սւ–
պէս
արմանի
են
ղնաՀատութ՜եան
Բնիկ
ԱիվրիՀիսարւլի
Տոքթ.
ՄիՀ
րան
՚Օերսէսեան
ԼԱթէնք) իր
ուսեբուն
ւէրա յ աոահ է ամ րո՛լք
Հո՛լն ու աշիւա -
սւանքր՝
կաղմե
լու
Համ ար
Ս
իվրիՀիսաբէ
Հա յութեան
պաամ աղէ րքր :
Հաճոյքով
կր բերենք
մեբ
գոյղն
նպաս–
ար՝
մաղթելով
ոբ շուա
լոյս աեսնէ այգ
օգաաշաա
ձեոնա րկր :
3 —
<։,ՕԳՆԱԿԱՆ» ԸՆԿԵՐՈՒԹԻՒՆ
(1868)
Աէւվրէ՚Հէւսաբէ՛
՚ւ՚էք
Հնա՚լոյն
րնկերոլ -
թիւննե
բու. յիշաաակութեան
էենք Հան -
գէ՚ոլէ՚Ր
՝• կաւլմուահ
աո՛ս քէն
չ^՚կե բութիւ. -
նր կր թուի
ՐԱ
՛Ա
լ «Օ՚չնական
Ընկե րու ֊
թիւն»>ր,
որուն
աոաքէ՚ն
յիշաաակութէւնր
Պոլսոյ
«Մ՚ոսիս»
օրաթեբթր
(Փոքր Մա
սիս)
րբ՚ոհ է
1868
Յուլիս
24։է՛ն : Այգ մա
սին
ԱէվբէւՀԷ՚սարկն
աե՚լեկութիւն
աուո՚լ
Մ ինաս
Գա
էէ։ ա մ ա ճ ե ան ի
թղթա
կւլ ութ
իլ -
նր , ղմբաէսաարար
,
թու՚սկան
շ ՚ ՚ ւ ե է
% Ա ~
Հա թւլթակցութիւնբ
, «Այս
անգւսմ
թէեւ
Հակիրճ՝ ա յլ աւե
լի մեհ՜ ո ւրա խութե էէէմ բ
կր էէրեմ թէ Ա իվրիՀ իսաբու
Հ^Օ էլն ա կ։ււն
Ընկերութեան՛^
յարղէ։
անգամ
ույ
ուշա -
գրութէւնր
ւլլէսովէն
՚լէշերօթիկ
՚էարմա -
բանի
մր (եւ թանւլարանի
մր)
կարեւոր
Հասաաաութեանց
վ բա
յ Հրաւիրելով
եւ
ասոնւլմ է
ղէէ յանա
չիք
բ՚սւչմ աւչիմ ի
օղուա–
նե Րբ
ցո յց աէսլով
ե ւ էլանոնք
յ"ԲԳ"բելով
րնէլ
միշա , էէեբքէսսչէս
կրցէ՚նք
յաքո՚լել
ձեոք
բերել եւ
բանալ
մէանէլամայն
:
Վաբմս՚րանէւն
եւ թանէլարանին
անուննե -
բր
մեր եբանելէէ
Հարց
սրբէէց
թոէբւլմէսն–
չաց
խնկելի
անուանր
նուիրեցինք»
(Ս՛ա–
սիս
օրաթերթ,
կ. Պ.
1868
թ.
203) :
Վաբմաբանի
անէղաշաօն
բացում
ր Յու -
էէ՛ "է Կէ՛" "՛՛ն կաաաբե
լէ վե րք՝
Հան
ւլի սա
կա՛ւէ բէէէ ց ո ւմն ալ րրահ
են 3" ւլիս
2\)ին
(«Մասիս»
շաբաթաթերթ,
կ. Պ՛
1868
թ–
861) :
Գէէէփամաճեան
Հւէգ ալ կբ շեշաէ ոբ
գի շերօթ էէկ վար
մւսր անի
րացէէւմԱ
էլլխա -
ւորասլէս « Աէէնէսկան
Ընկե բութեան » կբ
պաբաէէն ; յ՚սկ թէ ե՛՛՛բբ Հիմնուահ է րն —
կեր ութի
ւնր —- ոշ մէկ լուսաբանութիւն
:
Անսաոբաէլ
է։ր ՚Զամակ
է^ր ,
՛լբ ուահ
ԱիվրէՀէսարէն
1868
օ՚լոսաոս
20ին՝
Լ՛"֊՝՜
նի
նո յն։ւլէս
ճշգում
մր
Հ իմն աբ կութե
ան
թուականին
I
Նամակբ
կ՝բսէ •
^Աէ՚Լբ1՚~
Հիս արիէ մէք
20
Հոգիէ
բա էլկա ցե ա լ Աւչնա–
կ՛ոն լնկե բութիէն» մր կայ , որ բարի
ն՚ս––
խանձալ.էէրութեամր
վաոեալ
յանձն
աոահ
են
էլոՀո՚լութ էլննե բ լ ն ե լ • • . Այս բաբե -
նսլաաակ
րնկե բութիւնբ
՛էի շե բօթիկ
։է։սբ–
Ժ՚սբան
մբ ՚>ասասէւոեց
, ուր
11
ա՚լ՚սք
նա—
եւ
աղքս՚էոի
՚լալէէ։ 1լեե լ։ կբթ
ութ
էււն
էէ լ ՛ս ւլ
գա
յէ՛ն
գէսսսք իա բակ
ւէ ւթիւն
կ^էսռնեն »
(Մանզուլքէի էփքհալւ,
կ. Պ–
186Տ
թ–
744) ։
Թուականէ։
ճշղում
էւ չեն նսլասաե
բ նա–
եւ ^Մամուրէ
(կ. Պ–
1869
թ–
8)
եւ
« Նաթանեանէ»
ՀՊօ՚լոս Վ. Նաթւսնեան
,
աե ՛լեկա
էլբ ութ իւն Ա իվր
ԷՀ իսա բի , կ. Պ՛
1 8 ւ 2 յ
էք
16)
"ոսկ
յ է չաաա կէէ ւթէ։
լննեբր
քնկերութեսւն
• ինչւղէս
ել
«Ա՚էսսիս»էւ
(18(0
թ •
9օ7 )
"
"
՚
աաբաամ
բա ց ւս ւոր էւ լ –
թէ՚՚-նբ.
«Օ՚էնական
Ընկերութիւնր
քանէւ
մբ աաբիէ ի ՚էեր
ւլոյէէւթէլն
ունէ եւ
Հասաաաէւլահ
է Գաւլաաէէէյ
ա՚ւաքնորէէ
Աբէէստակէս
ալ՛ք .էւ քանքեբով :
Նկաաելով
որ ԱիվրիՀիսարի
մէք
1 8 0 8 ֊
իե բացուահ
՚է1՛ շե է՚օթէ՛ կ
՛էա բ ժ էսր ան է։ն
անօրէն
Մ էէնս՚ս Գ՛ո էէ։ ամա ճեան
Հ՚ւղ էն ու
Վարիչ
անգամր
ե՛լահ է թէ՝ «Օգնական »
եւ թէ «Անձոլէր»
բնկեբութիւննեբու
էնչսլէս
տեսանք եւ սլէտէւ տեսնենք
ի"Կ
իչ՛ գալուստր
Պոլսէն
ԱիվբէՀէսար
՚ոե՚լի
ոլնեցէսհ է
1868
Յունիսէն
վերքեբբ
(Հմմտ.
«Մասիս»
օրաթերթ,
1868
թ–
185),
Հաւանական
կր մնայ
րէ՚գունիլ թէ
Օգնական
րնկեբութիւնր
Հիմնու՚սհ
է
1868
Յունիս -
Յուլիսին
2–
«ԱՆՍՆՈՒկՐ»
ԸՆԿԵՐՈՒԹԻՒՆ
(1868)
Մինէսս Գափամաճեան
,
ԱիէէրիՀէսաբի
Թս՚րղմանչաց
գէչեբօթիկ
վարմտբանի
անօրէնր
1868
Յուլիս
30^5.
ԿԱ Գրէ
՚ «•••
ԱնձՐաւ-էր Ընկերւււթեա& Քիլդ մըՐւ ալ
հաստաաեցի. աււ այժւք կիւլւակէ
օրեյլը
րաւական հասակաւոր ազգայիաւեր կոլ
գան
ձրի գրել եւ կարդալ սորվելու հւ ո–
բոնց գանագան նիւթերու վրայ Ցաոայսօ–
սութիւններ ալ կ՚ընեմ» (Մասիս, 1868,
թ.
861)։
Ընկեբսւթիւնր
Հասաաաուահ
է
«Օ՚էնա–
կան Ընկերութեան»
Հիմնուժէն
քիչ վերք,
այսինքն՝
ւ^^Տ
Յուլիսին
վերքբ
(Հմմա.
նաեւ
«Մանղ. էֆ .»
1868
թ.
744)։
3– Ա՚եՁ՚ՆՈԻԷՐ Ը՛ՆԿԵՐՈԻԹԻԻ՚ե (1871)
ԱիվբիՀիսար
երկրոբգ
«Անձնուէր
Ըն -
կեբոլթիէն»
մր եւս ունեցահ է նաէսաձեո.–
նութեամ բ Պօղոս Վ. Նաթանեանի
•
«Հայ
րենիք» կր ղբէ
1871
Գեկա.
11
թուակա
նով
.
« Բեբկբութեամբ
կր
հանուցանէ
մ ե՛լ Ա ի՚իրի
Հիսարէն
Գալփաքճեան
Մ եհ •
Յակոբ պատուելի թէ՝ Ա է՛՛էք է՛ Հէս՚որէ
մէք
ՆՈՐ
Անձնուէր
Ընկերութէւն
մրն ալ
կաղմ ուեր է Նաթտնեան
Արմ. Պօղոս Ծ •
Վ .ի քանիւք , քսան փաբա
շաբաթական,
տուրք
Հաւտքելոփ
ել սկսեր են
տմէն
կարգի
անձանց
գրել ու կար՚լալ
սոբփե -
ցնել
ձրիասչէս եւ նոցա
ամէն
՚ղէտոյքբ
Հողալ
)^ («Հայրենիք»,
կ. Պ–
1871
թ–
79)։
1871^յ՛
ղաղբահ էր Հաւանօբէն
աոաքին
«Անձնոլէր»բ
, եւ Աէ՚նաս
Գափւամաճեա -
նին
ուբիչնեբ
յաքոբղահ
էին;
1872^*՛
միաէչ «Անձնուէր»
մր կր յիչուի,
որուն
ատեն։սպեան
է Յակոբ
Թէսֆիեան
եւ ա -
աենաղպիբբ՝
Յակոբ
Տէփբիւչեան
(Ման–
գումէի էֆքեար, 1872
թ.
1893։
(Հմմտ.
Նաթտնեան
^ Տ եղեկաղբո
ւթ իւն , անղ , էք
16)։
4– ԹԱ՛ՆԳԱՐԱ՛ՆԻ Ը՚ՆԿԵՐՈԻԹԻԻ՚ն(1871–2)
Կր
յիչուի
1872
Մ արտ
\ին
,
Վարղա -
նանց տօնա խմ բութէէւնբ
կատաչ՚ահ է (փե–
էոչւուաբէն)
«Անձնուէբ»ին
Հետ
(«Մս՚նէլ.
էֆքեաչ՛»,
1872
թ–
1893)։
Իբ փարչու -
թիւնբ կբ էլաւլմէին
Ա–
ՅոփՀտննէս
Գէր իչե ան ատենապետ
, Մ • Պօղոս Աբապ–
եան ատենաղպիբ
;
Նա թանեան
յէէ)՛ ք՛Լ
լ^՚կե բութ
իւնս
կ^րոէ թէ նպաէոա1չն է «Գպբոցի
պէտք ե–
ղ՛՛՛հ
՚ԷՐքերբ
մաաակտրարել
եւ
աղքատ
տղա
յոց
ձբի ՚էիրք տալ » •
5–
ԱԱՆՈՒՑ
ԸՆԿԵՐՈՒԹԻՒՆ
(1897)
Հիմնուահ է ւ^ՏւՏին րացուահ
«Նեչ՚սէս–
եան
Աղղ • փա րմա բան է» (տես
«Մ անղ .
էֆքեար,
1878
թ–
3850)
ուսանողներէն
:
Կբ
յիշոէ-ի
1901^5՛,
երբ կւոակոփ
մբ
եբեք
օսմ
. էիբա նպաստ կբ ստանա
յ («Արտ -
բաա,
էքմէ՚տհին,
1901,
էք
294)։
6– ԱՂ՛ՔԱՏԱԽՆԱՄ
ԸՆԿԵՐՈԻԹԻԻՆ
(1900
՛ք)
Ծ՚սղումր
անհանօթ է ; Ն՚սմակտղիր
մր
ԱիփբիՀիոարէն
կր ղբէ թէ «տեւլւոյս
Աղ
քատախնամ
րնկերութեան
50
ոսկի» կտա–
կահ է Հանէէուցեալ
Աաեվ՚ան
աւլա Թ" -
սունեան
(«Աբաբատ»
,
անւլ);
7–
ՀԱՅՈՒՀԻՆԵՐՈՒ
ԶԱՒԱՐԵԱՆ
ՄԻՈՒԹԻՒՆ
(...
1913)
1913^5.
աոաք
սւն ՛լամ
մ բ
Հ իմն ուահ եւ
մ իայն կարճա տեւ ղ ո յութ
էւն
։քբ
էւլ1։եցահ
էէլ էսանէլաբուահ
է , \Տ^V՝ձէ'ն կրկին
անւլաէէ
կաղմուահ է միոլթէւնր,
ինչպէս
կբ
տեսնուէ
Յաբութիւն
Աան՚ոալեւսնի
Հե -
տեւեալ
՚չրութենէն
,
«Տե՚լեկաց՚սյ
թէ
Աիվրի
Հիոտրի
մէք կէներբ
՚լեէլեցիկ
էլւո–
էլէԱէիէս
բւբ
էէ
ւնե
ցեր
են Զաւա բե անո
էէ
վե -
Պ Ա Ր Ա խ Ո Ւ Մ Բ Ը
ՓԱՐԻԶԻ ՄԷՋ
Պ. Գալփերին
, ձեր
պարաէսումբին
մէք
սլա կա
ս ո ւթ ի ւհ մր կբ նշմաբեմ • • .
Այս
էոօսքեբր
կ^՚՚՚-՚Լ՚էէի
ոուսական
նբ -
լաղտ էսում բի ղեկտփաբին
, ոլ՛ մէքին տա–
բիքոփ , ղտնղոլր եւ կէս տչեիսաոն
մ աէլե–
բով
մէկն էբ^ ^ՐԲ մի^աբաբին
բեմէն ե–
տեւ
երթալոփ
1չէ՚էլ2ունէի
1^նք ։ Պ • Մ ու–
"՚գիյ^՛՛
Բ " ՚ 3 " ՚ կ " ՚ յ էր :
Հարցուցի
էէբեն թէ ինչո՞ւ
սոփետական
պաբաէսումբին
մէք չէբ
նեբկայացուահ
Հա յկական
ր
Զարմացահ
այս անակնկալ
Հարցումէս
,
Հաբցուց թէ Հտ՞յ էի:
Այո
, պտտասխանեցի՛
,
աւելցնելով
թէ
80 - 100
Հաղաբ
Հտ յութիւն
կար.,
Պ. Գալփերին,
ո բուն
կուբհքր
Գ՚"Ր ~
ղաբուահ էբ Ատալինեան
փոքբիկ
ոսկի
չքան չանէւփ, պատասխանեց
. Եթէ ու -
զէէնք
րեմին
փյբայ
Հանել
Խ.
Միութեան
երկիրներու
բոլոր
ներկա յացուցի
^ ե բ բ ,
յաքորղական
երեք
երեկոյթներ
իսկ ՛ղի՜՜
աի չբաւէին
ամէն^ ալ ներկա յացնե -
լու
% Աւղա աւելցուց.
Մոսկուայի
մէք ,
ֆրանսական
յանձնա խումբր ոբ
պարերր
^լղարէր
, IIIյս մողոփբղական
պտբեբուն
Համար,
յարմար
ղատեց
վէարթիգՈւն -
նեբու
սլտ չէն , իբրեւ բաւաբաբ
նեբ -
կտ յացուցիչ
կովկաս ի; Անշուչա
պարող -
նեբուն. մէք ն^մաբեցիք
ձեր
Հայրենակից
Մ տբաիկեանցբ
•
Այ"
1 նչմտբեցի ;
Պ. Գալփերին
շարունակեց
.
Հայ —
կական
սլա բերու
մէք չատ
ղե ղե ց ի 1լն ե բ
կան,
ինչպէս
օրինակի
Համտբ
լեզկին -
կա1» ,
որ Ռուսիո
յ մէք չատ մեհ
րնղունե—
լութիւն
գաահ
է ։ Րայց կաբհեմ,
Հայկա
կան պարերու
բացակա
յութիւնր
"՚/՚7^քՀ
չեէլալ
ձեղի ոբ Հաճոյք
՚լ՚լտք
տբուահ
«պալէ»ներէն
:
Պաաասխանեցի
թէ , բաէւին
րուն
իմաս^
աով, Հիացտհ
եմ տեսահնեբէս
:
Գիւթա–
կան աեսաբաննեբ
էէ՛ն, այգ «՚ղ՚ոէէ»նե
-
բուն
մէք ստու՚չիւ
ամէն է""ն
կախարղիչ
էր, լի խտնգոփ եւ
զուտրթութեամբ
,
րտնաստեղհութեամբ
եւ ճչղրտութեամբ
,
նուրբ սրամաութեամբ
եւ
եր՚լիհանքով
ել շատ տրամաբանական
նկատողութիւն–
նեբով
՛՛՛է
*
Այս
«ֆոքլորիք»
Հանգէսբ
ի՛նհի կր յի -
չեցնէբ
իտալիան
, ուր այս տարէ
գացահ
է էէ ա բձակուբւլի
Համար : ինչպէս
Հոն ,-
նոյնպէս
Հոս կր տեսնուէր
Վերահնունգի
չունչբ,
կեանքի
Հանէէէպ
մէ՛եւնոյն
սէրր ,
գեղեցկութեան
Հանղէպ
մէ՛եւնոյն խան -
ԳՐ , միեւնո
յն էսւիւնր , եւ միեւնո
յն փաղ
փուն եւ այլաղան
ղ.ոյեեր՝ր :
•— Աա աաբբերութեամբ
սակայն
, մի -
քամտեց
իսկոյն Պ՛
Գալ՚իեբին
,
ոււլելոփ
սբբաղրել
ն կա՚ոողո
ւթիւննե
բս , ոբ ոոլ-
սական
ս բաա բաց
բնա ւոբ
է։ ւթի
ւնբ
կրնայ
փե բահուիլ
ոբքան տխրական
նոյնքան
ու–
րախական
ղղացումնեբու
• • • յ
Վեկափարին
այս նուրբ ել աբ՚էար ՛էէ-
տո՚էոլթէլնբ
, կբ նշմարուի
մանաւանգ
երկբորղ
մաս է սկզբնաւորութեան
, «Նչա–
նահի
մեկնում»ի
յուէլիչ
տեսարանին
մէք,
ուր կ՝աբտացոլայ
փսեմ ոլ զուսպ ցաւ մբ,
էքեչամաղձոտ
ե րամ չտութեամբ
. . . :
Պ՛
Մուաղիյեւի
ին^ւաապութիւն
բ եւ
մեհն
արմանիքն է թատրոնի
ինքնոլբոյն
օրէնքներուն
յարմարցնել
անհա
յբահիբ
Ռուսիոյ
մողոփրգս,կ,,,ն
պարեբբ ու էլւո -
նոնք ենթարկել
գտսականի
կաբգ ու սար
քին ու արուեստին.
Բոլոր
պաբուլներր
(33
Հողի՛) ու սչարուՀինեբբ
(30
Հողի) ո–
բոնցմէ
իւբաքան
չիւբբ
ինքնուրոյն
ոճոփ
եւ
Հրաշալի
կեբպաէ
քչ աբտա յայտեն ի -
բտպբեցնե
լ Հայ կինբ , կաւչմ ե լով
«Հա
յ ՛ ՛ ւ –
Հինեբու
Զ՚՚՚՚֊՚՚՚բեան
Մէ՚ութէ՚ւն»
մբ , նբ -
պատակ
ունենալով
նպասաե է
իգական
տեռի
կրթական
բաբձբացմ ան • Հա
յուՀի–
նեբու
այգսլիսի
միութիւն
մբ ,
Աէ՚էբէ
Հէ՛՛՛ս՛ր է
մ էք ե րկբոբղ
անւլ ամն էոբ կբ
կազմ ուի : Կ ր
մ աւլթեմ ոբ ա յգ ղովեէէւ եւ
լլնւսՀատելէ
ձեոնաբկր
չունենայ
աոաքի -
նին էլարճ կեանքր.
. , Հա յուՀ էւնե բու
Զ՚"~
ւտլւեէսն Ա էաւթէւնր
պէաէւ
րէէ՚սյ
Օէ՚վբք՛
Հիսաոի
վւրկւււթեւսն եւ
յա՚ւաքղիմու
-
թեան
լուսատու
քաՀբ , քտնէւ ոբ
պիաի
պատրաստէ
ասչաւլ այ մա յրեբբ»
( «Ժամ ա–
նակ», կ. Պ՛
1913
թ–
1 6 5 1 ։ ֊ – (
Հմմտ.
«Մարմնամարզ»
, կ. Պ–
1914,
էք 24։) :
8–
«ԱՌԻՒ՛Ծ»
ԽՈՒՄԲ
(1913)
Մ էսչ՛մնամա բղական
բնկերութիւն
մլն
է, կաղմուահ
1913/յ
՚էերքբ Ա իվէ՛ ի Հ ի՛ս "՚ րի՛
« ԱաՀակ
Մ եսրոպեան»
վ ա լւ մտ ր տն ի չբ-
քան ակին
մէք : Հէւմն աղէւրն է վաբմաբանի
•
տնօրէն՝ Վ . Աբհբունի
,որ կր ղրէ
«
... Յատկաոլէ
ս ա յս անունով
,
որսլէ ս
զի Աիվրի -
Հի՚՚՚՚՚րի
նոր սե րունղր
ւլօ բւո–
նայ,
կսւէչղոէրէււէւ եւ մօտաւոր
ա՚զաւլա
—
յին ՐէԼ՛"յ իրապէս
աոիւհ
ե լւէւ տաս աբ -
ղութիւն
մր » (« Մարմնամար՚լ»
, կ. Պ՝
1914,
Էք2^)։
9–
ԱԻՎՐԻՀԻԱԱՐԻ
ՀԱՅՐ՛
ՄԻՈՒԹԻՒՆ
(1925)
կաղմուահ
է Մարսէ
յէ,
1925
Փետր՛
20ին , նպատակ
ունենալով
«Բոլոր
Հա յ -
բենակիցնեբու
մէք վւոէստգաբձ կապ պտՀ
պանել , ում տալ անոնց բաբո յական
եւ
մ տաւո
բ ղար՚լտցմ
ան , օգնել
նիւթապէս
կարօտեալ1ւեբուն»
•
1927/՛^՛ 75
տնղամ
ու
նէր.. Աաբքահ էբ ցերեկոյթ
- երեկոյթ -
նեբ եւ թատերական
ներկայացումներ
•
\՚ծ21ին
վ՚ոբչութիլնր
կբ կաղմ է է՛ն , Ա. կ.
Ան աոնե ան (ատ ենա ււլե ՛ս ) , Մ . Պալե օ՚լե ան
(աաենաղպէբ)
, կ. Գլոլմեան
(ղանձա -
պա
Հ) , Ա • Մ է՚նասեան
, 3 . Պ եւո րոսեան ,
3՛ Ուղաենց
, Ա. Աանտաէեան
(ֆբանսա -
Հայ
աաբեղէրք,
Փ՚սբէզ,
1927,
էք
246)։
Ա էէ ութ
իւնբ
մ ՚սսնաճիլղ
մ բ ուհւե ցահ
է
Աելանիկ
է իսկ
1939/՛*՛
էուհուահ է՝ ան -
էէամհեբբ
ւլանաղան
ե բկէ բնե
ր ց րէէւահ րլ -
լալով ։
Հ. Ե– ՊՕՎՈԱԵԱՆ
ԷՋԵՐ ԱԶԱՏԱԳՐԱԿԱՆ
ՊԱՅԲԱՐԷՆ
Բ ժ
ՋԱԻՐԵԱՆ
(ԶԱՒՐԻԵՒ)
Ոչ ոք չէր
յանգէէհում
յոբ՚էոբ
կ՚սբ ՜՛
էէէսլ, որմոռւսնտյ
էւբ մւէէութիւեբ
; Մէ՛՛՛՛կ
անձբ , "րի նե ր կա յութեան
Անղր՚ոնիկր
ոչս՛ Հ
էււմ
էլ՛ չափի
ւլւլ
ս
՚ցում
բ
, ղտ
բմ •
Զ՚ուբիեւն
էբ։Զէբ լսում
ուլ՚իշհերի
իսնւլ–
րտնքբ
է՛սկ > "րոփՀետեւ
այ՛լ ՝
Հէւքմաբում
է ր Հակակ շոէ
է
՚ւակ
մ
տնե է
ուր է
^ւեր էէ
կո՚էմ
ից
է։ չ՛են
ն ՚էւտսաացնեէու
մ
էւա ում :
I,
լքէէ
՛ն սլա բաց
Ոէնե
ր
ին
բմ ՚ Զ՛ո՛–՛՛ ի՚՚՚~Բ
վերք
կբ տտչ՛ աէո ուր եւ ան՚գատեՀ
սլոոթկում
-
ներէէն,
էէր
յո բւլէս բւ^ւէս եւ սբաաոուչ
ւս -
՚լէս ւգէս ա տ հքո փ ;
Ան ՛է լ։
էէէ
նէկր
բն I" լ չ է բ
Հ սւ ն գ սւրմում ,
ոբ
Ոէէւս
Հբամանաաարութէւհբ
ոաղւէ ա -
կան
Հրամաններ
արձակէ : Երբեմն
տբ -
ղաբ,
երբեմն
անիրաւ ուքմաՀաճ
ցասէււ–
մով ան տես ում էբ կտմ րւս ցա բձակ
մ
եր -
մում
ի
տնէսո բՀուբգ
ելո յթնելւէ էբ
էէի -
մում։
Ի ղ՚՚՚֊բ
Զ՚՚՚՚-իբեւբ
ճղտկուոոբ էր լի–
նում
Անղբանիկին
Հեււու
պաՀելու
ան -
պատչաճ
քննա ղա տութի
լնն
եր ից
ե
ւ կհու
,
Հա յՀո յա լից
արատ
յտ
յտոլթիւններից
Ռուսների
Հանգէպ
է ՇնորՀիլ
բմ . Ձ.տւ ~
լւէէեւի կիրթ,
կենցաղաղէտ
րացատչւսւ -
թիւհնե
բի՛ , փյոանղաւոբ
թիւրիմ
ս՚ցու -
թիւննեբր
ւիաբատւում
էին միչա ;
Ա ի անգամ , Անղրանիկի
անզէքո՚է
՛ղհ -
ղումի
փբայ,
Զտւրէեւէ
Հետ՝
եբկուսոփ
1է1 ում են
ղօ րափա բ Նաէլաբ բէ կեան
ի Հետ
աեսակցեէու
: Անղբանիկր
կրակ է կտրահ
՚
կո չտ , կոպի՚ո
իսօսքե բոփ
րո՚էոքում է Հբ–
ր ամ ան ա տտ
բ ո ւթե ան
Հ բաՀանլլի գէմ եւ
պաՀ անքո ւմ Զաւր իեւի՚ց
թա
բ ՛լմ ան ե լ իբ
տսահբ
ճչտութեամբ
ել
ւսմբողքււփէւն :
Բմ
ի չկր
թ ա բ ՛էմ Ոէն էէ լ.մ է Բ"՛է՛՛քէ
է՛մ տստր
պա՚էարիւնով
եւ ճտբպէւկ
ղաբձուս՚հքնե
—
բով։
Նաղար րէկեանբ
, չտտ
ւււչէ՚ւք մարղ ,
անՀամ ա սչա ւոա ս խան է ղտն ո ււք Ան ՛էր՛ոն է–
կի բարկացայտ
խօ՛սե լտկե բսլր ,
ւլէմ
քէ։
համ ահ ոո ւթի
ւնն ե ր ր
Զ ՚ ո ՚ ֊ ր ի ե ւ ի
լուսա
բա
նո
լ թի ւննե ր էւն :
Զ՚՚՚՚՚րէե՚-բ
Ան՚չբանէկէ։
ր՛ս րկ՛։ ւթե ան շարմաո
իթբ վե բտղբ
ու մ է
իբ ակ։ոբ
Հայերէնէւն եւ Անղրւսնէ՚կէ։
այն
վաէոին , թէ է՚նքր
կա բո՛ւ է սխա
լ
Հասկր–
նաէ նբա միտքբ
; Զ՚*բափարր
էչատակում
է, թէ իրենք՝
երկու տգէտ
Հայեր՝ րբ -
նաէչւսնաբար
ղմուաբ
պէաէւ
Հասկանային
իսկական
, փաւեբական
Հա յին , եւ Հա -
ճո քքոփ սեղմ ում է Անղրանիկի
ձեոքր է
Անղրանիկբ
,
սուբ
Հոտաոութեամբ
ւքաբղ,
թէեւ
կէւաՀում է, ոբ մի խա՚լ խա–
գացուեց
, սակս՛ յն Համակերպում
է եւ
Հանգտրաում
ի աես ղօբ •
Նաաբբէկետնի
քեբմ
ոիրաչէ՚րութեան
:
1918/.
՚էարնան
էր։
կա րէ՛նի անկում էց
ղ ւսոնացսէհ
, Անղ -
բսւնիկլ՛ քաշուեէ
էլւ
Աէեքս՚սնղրտսչոլ
,
Աաբիղամիշ
րնկահ էբ եւ կարսբ
պաշար–
ուահ : Բէն կապահ
բոէորի
՛էէմ , տւլէտէւ
ու ձա էսո էլան քէէ մ եգքր
բոլորովին
վւաթա–
թում էր Աւլղա յին
խորՀուլւգի
ել էէեկա -*
վարութեան
ճի՚ոին
Հ
Հբա
ւոա
սլ
իսն գէլ բներ է՛ մասին
ԷսորՀ բ -
ղակցեէոլ
Համար , բաղմ աթիւ պատաս -
իսանա տու
ղէմ քե ր
Հ ա ւա քո լահ
է ի՛ն այն -
տեղ : Թէեւ
Անղրանիկբ
ոբոչահ
է ր
մարղ
չ1^՚է՚"–նիլ
, ոտկս՛յն
չկս՚բո՚լացալ
մերմել
Ա՛ ԱՀարոնես՚նբ,
ոբի Հանղէսլ
յաբղանք
էււ սքանչանք էր աահում
•
Աոս՚նձինն
,
ղլուխ
՛լ լ է" է իսօս ակցե ց սւն աւելի քան մէկ
մէսմ : ԱՀարոնեանբ
մեկնելուց
յետոյ
,
ղեո
Այ՛ ղ բ ան ի կբ չէր էս
՛Աղա
ղտհ : Յաքոբղ.
օր ր կոմ սբ
Լ կաւ , ԱսլաՀ ով ու թեան Խոր -
Հուբղէ։
նախտղաՀր,
ոլ՚ին
Անղրանէւկբ
սի
րում էբ : Գանզատնեբէլ
եւ
լուաս՚նքնեբի
մ էէ տտրափ
րոէոբէ
ւէէմ , որոնք
ղւսւում
են
իբ ղէմ եւ ոչ մէկ ճէղ չեն
խնա յում
է՛
րեն
փարկաբեկելոլ
եւ նուաստացնելու
է
կոմսբ
անղօբ եղաւ
իր
րացւստրութիւննե–
բոփ
մեղմել նրտ մոլենւլնութիւնբ
: Նա
"իրալիբ
Հեոացտլ,
սակայն
Անղրանիկբ
ղեո. բաւաբաբոլահ
չէբ
է
Բժ՛
ԵՐ. ԽԱԹԱՆԱԱԵԱՆ
(Միացեալը յաջորդով)
Fonds A.R.A.M
