Օ Ր Ա ք » ; Ե Ր Թ
        
        
          ԼԹ ա տ տ ւ տ ււ Չ ս օ ւ ւ ա տ է ^ ճտատւտոտւ^
        
        
          տ ս ւ ւ օ ւ ՚ տ
        
        
          քօո6ե
        
        
          6Ո 1925
        
        
          ա.։
        
        
          աօ. 86-60
        
        
          Լ6 ւ)ւՐ6օէ6ԱՐ : տօտ. ատտճաճւտք
        
        
          Օ.Օ.Ր.ք&ռց 1678 - 63^1^.Շ.Տ 61ո9 376.286
        
        
          ՜
        
        
          ԻԱԺԱՆՈ ՐԴԱԳՐ ՈՒԹԻԻ՚Ս
        
        
          Ֆրանսա են դաղութնհր տարեկան 3000 ֆՐ *» վեցամս • 1600
        
        
          Արտասաեման.՛ տարեկան 3500 ֆՐ՚ Կ " ^ ^ 1** ք > հատլ 12 ֆր՛
        
        
          Յ Ո Ւ Ն Ո Ւ Ա Ր
        
        
          Vա^)I^տI)I
        
        
          1 9 6 6
        
        
          31 րդ ՏԱՐԻ ֊ ԹԻՒ 7565
        
        
          31 « ճ1^ՒքՏՏ
        
        
          Խմրացիր՝ օԱԻԱՐՇ ՄԻՍԱ-^ԵԱ՚ւ,
        
        
          ՆՈՐ ՇՐՋԱՆ, 11Ր՚1. ՏԱՐԻ, Թիի 2076
        
        
          Ս ՚ ե Ր խ Օ Ս ՔԸ
        
        
          Հայաշյէնշ
        
        
          Սարսափներուն
        
        
          քառասնամ
        
        
          -
        
        
          եակն
        
        
          է ա յս աարի •
        
        
          Ան չուչա
        
        
          սլիաի
        
        
          չդանուի
        
        
          Հայ
        
        
          մր
        
        
          սր
        
        
          ժ ոռցած– լչԱայ եղերական
        
        
          թուականը
        
        
          ;
        
        
          1015
        
        
          Ա՚Ղէ՚իլ
        
        
          11/–Աին
        
        
          թչնամին
        
        
          կր
        
        
          ձեռ
        
        
          նարկէր
        
        
          ղործ աղրելոլ
        
        
          իր ՚էիւային
        
        
          ծրա
        
        
          -
        
        
          ՚է1՚1՚ք1
        
        
          անճիասւմ
        
        
          Թուրքիոյ
        
        
          Հայ մողո
        
        
          -
        
        
          վուրղին
        
        
          Այսաեղ
        
        
          սլիաի
        
        
          չխօսինք
        
        
          ոչ
        
        
          ղործագրու—
        
        
          թեան
        
        
          Լղանա1լներու
        
        
          , ոչ ալ սլաարուակ
        
        
          -
        
        
          ներու
        
        
          մասին
        
        
          %
        
        
          Գործ^ողոլթիլնը
        
        
          աեւեց
        
        
          աարիներ
        
        
          , յան–
        
        
          ՚լելսվ
        
        
          անղարմանելի
        
        
          վախճանի
        
        
          մր։
        
        
          IIչ թ\ քառասուն
        
        
          , "՛յլ Հարիւր քառա
        
        
          -
        
        
          ս։։ւն աարի
        
        
          վԼրջն
        
        
          ալ,
        
        
          մենք պիտի
        
        
          չկր
        
        
          -
        
        
          Կւանք չտփել
        
        
          Եղեռնին
        
        
          աարած-սւթիւնր
        
        
          եւ
        
        
          խո ր ո ւթ ի ւն ր
        
        
          կաաարեալ
        
        
          վւլուղում
        
        
          , արմաաէն
        
        
          մինչեւ
        
        
          րարձոլնքր
        
        
          ; ք՚ոլոր
        
        
          ճակատներուն
        
        
          վրս՛յ
        
        
          ՚
        
        
          Եւ իրրեւ
        
        
          Հ եաեւանք՝
        
        
          արի ւնա ղանղ
        
        
          ա
        
        
          -
        
        
          մայութիւն
        
        
          արեւմտեան
        
        
          Հա յասաանի
        
        
          մէ^,
        
        
          առանց
        
        
          Հ աչուելու
        
        
          ա յն
        
        
          մ իւս
        
        
          ղաւառները
        
        
          ուր
        
        
          Հա յկական
        
        
          ս տե
        
        
          ւլծ ա ղործ՜
        
        
          չունչր
        
        
          եւ
        
        
          չինարար
        
        
          րաղուկր
        
        
          Հրաչքներ
        
        
          կր ղործ
        
        
          էին
        
        
          ղարերէ
        
        
          ի վեր։
        
        
          ք՛ուն
        
        
          իսկ
        
        
          "՛՛ոխին
        
        
          խոս —
        
        
          տովանութեամբ
        
        
          :
        
        
          Տակաւին
        
        
          չորս
        
        
          ամ իս
        
        
          ունինք , անգրա
        
        
          -
        
        
          դաոնալու
        
        
          Համար
        
        
          րուն սլատմ ութե ան
        
        
          :
        
        
          Այսօր
        
        
          կ՝ուղէինք
        
        
          յիչեցնել
        
        
          կ՚սր՚լ
        
        
          ՛է՛ր
        
        
          տարրական
        
        
          ղիաելիքներ
        
        
          ;
        
        
          ՚Բառասնամեակր
        
        
          ամէն բանէ առա^
        
        
          լբբ~
        
        
          էութիւն
        
        
          կլ, թելաղրէ
        
        
          մեւլսւ , Հբապարա
        
        
          -
        
        
          կա յին արտա յա յաութեանց
        
        
          մ է^ ; Ո՛ւր
        
        
          "Բ
        
        
          ալ ղտնուինք
        
        
          •
        
        
          Ջ ենք ուղեր
        
        
          խոչոր բառե ր գործած՜ել
        
        
          ,
        
        
          աե սակ
        
        
          մր ղին աղա
        
        
          գար
        
        
          ա ռա ^11՛ր կե չո վ :
        
        
          V՛/՛
        
        
          ՚"ե նք որ անօ՚լուտ
        
        
          է
        
        
          :
        
        
          Բայց,
        
        
          կր կարծենք
        
        
          թէ ժամանաէլն
        
        
          է
        
        
          կարճ
        
        
          կասչելու
        
        
          ա յն
        
        
          խժա
        
        
          լուր
        
        
          աւլմ ուկը
        
        
          ,
        
        
          ւ։ ր սլա րչւեր արար
        
        
          կր ծ՜՚սւաչփ
        
        
          կ՚ս է՛՛չ
        
        
          ^ Բ
        
        
          ղաղսւթներսւ
        
        
          մէ^ , անչնչեչվւ
        
        
          գարձնելով
        
        
          մթնոլոր
        
        
          տբ
        
        
          ւ
        
        
          Զմոռնանք
        
        
          թէ
        
        
          ամէնէն
        
        
          բարեացակամ
        
        
          յ ո ղո վ"
        
        
          լր ղն ալ ի վեչ՚շո
        
        
          յ կբ
        
        
          ՚լ՚սնի
        
        
          ւ/
        
        
          եր
        
        
          ներքին
        
        
          վէճերէն
        
        
          եւ ծ սւռբերան
        
        
          կանչերէն
        
        
          ՚,
        
        
          Ջավւսւե՜լու
        
        
          ժամանակ
        
        
          չէ :
        
        
          Ամէ նէն սուր
        
        
          սլա յքտրին
        
        
          ալ ելք
        
        
          մ բ
        
        
          կա–
        
        
          բե լի է
        
        
          ՛լ անել փոխագաբձ
        
        
          բարեացակա
        
        
          -
        
        
          մ ութեամ
        
        
          ր :
        
        
          Այ" տեսակէաէն,
        
        
          ծանբ պաբաականոլ
        
        
          -՚
        
        
          թիլն
        
        
          մբ
        
        
          կ՝ի
        
        
          յնա
        
        
          յ մ ամ ուչին
        
        
          ՛Լր՛" յ
        
        
          ,Տ
        
        
          րամ աղբութ
        
        
          իւն
        
        
          չունին ք
        
        
          խրաանե՜ր
        
        
          աալո
        
        
          լ
        
        
          յ
        
        
          Որ եւ է լուրշ
        
        
          թեբթ,
        
        
          ի՛նչ
        
        
          Հոսանքի
        
        
          ալ .
        
        
          պատկանի
        
        
          , սլարաաւոբ
        
        
          է մտած՜ել
        
        
          ատե
        
        
          —
        
        
          լայվլա-ռ արաա
        
        
          յա յաութ՜եանց
        
        
          Հետեւանք
        
        
          ֊
        
        
          ներու
        
        
          մասին
        
        
          ;
        
        
          *
        
        
          Ամէ ն "՛ե՛լ
        
        
          ալ , թ շնամ ին լարուած
        
        
          ու -
        
        
          չ՛ս՛ւ բութ ե ամ ր կբ
        
        
          Հ ետե
        
        
          լի
        
        
          մեր
        
        
          ներքին
        
        
          վէձերուն
        
        
          եւ չաբախինղ
        
        
          քրքի^եբ
        
        
          կ՝աբ–
        
        
          ձակէ , երբ
        
        
          ճե՚լքեբ
        
        
          կր բացոլին
        
        
          մեր աղ -
        
        
          ւլա
        
        
          յին
        
        
          ճ՚ոկաաին
        
        
          վրայ;
        
        
          Այսպէո,
        
        
          Միջին
        
        
          Արեւելքր
        
        
          շուրի
        
        
          ճամ
        
        
          -
        
        
          բա
        
        
          յ ՛լ՛ո րձ ած՜ է թուրք
        
        
          ՛լիւան աղ է ան եր
        
        
          ու
        
        
          եէ թ՚լթակիցներու
        
        
          Համ աբ
        
        
          ;
        
        
          Ամէնքն
        
        
          ալ չեն խօսիր,
        
        
          բ՚՚՚յց
        
        
          ներքնա
        
        
          -
        
        
          պէո
        
        
          կր
        
        
          Հլ՚ճուին
        
        
          ; Ե՛– ՚ոնչուչ՚ո
        
        
          վւսվւսուք
        
        
          -
        
        
          ներ
        
        
          ալ կր նեբչնչեն
        
        
          Հիւրրնկալ
        
        
          իչխան
        
        
          ու
        
        
          -
        
        
          թե՚սնց
        
        
          •
        
        
          Ջալ՚՚՚՚չ՚՚՚լ՛
        
        
          կր սխալին
        
        
          անոնք
        
        
          որ կբ կար
        
        
          ծ՜են թէ օղնած
        
        
          կ^րչլ՚՚՚ն
        
        
          տաբաւլիբ
        
        
          րաղ
        
        
          -
        
        
          մ ՛՛ւթե ՛ոնց
        
        
          ինքնապաչա
        
        
          պան ութե ՛սն
        
        
          եւ
        
        
          չ՚աչ՚օրու
        
        
          թեան
        
        
          , օրն ի չ՚ուն
        
        
          սնամէ՜շ
        
        
          ՚իամ
        
        
          -
        
        
          ՛Ի՛" չ՚ոնեբ
        
        
          եւ բութ
        
        
          սչաքնեչւ
        
        
          արձակելով
        
        
          Գաչնակւլոլթեան
        
        
          ղէմ ;
        
        
          // յլեւս
        
        
          ամ արղի
        
        
          խուժանավա
        
        
          լ՛ութեան
        
        
          մր վերածուած
        
        
          է այ՛լ
        
        
          խա չս՚կբ
        
        
          ութիւն
        
        
          բ է
        
        
          Ա՚անաւ՚սն՚է
        
        
          որ կբ
        
        
          մ՚լոլի
        
        
          ոչ միայն
        
        
          Հայե
        
        
          րէն,
        
        
          այլեւ օտաբ
        
        
          լեղուներով
        
        
          ;
        
        
          Հեաեւ՚ս՞նքր
        
        
          ,
        
        
          կեր
        
        
          ճարել
        
        
          ամբոխին
        
        
          է
        
        
          Միս՚ք
        
        
          եւ արիւն
        
        
          պ՚լ՚ոոբել,
        
        
          թանձրացնե
        
        
          -
        
        
          լով կանխակալ
        
        
          կարծ^իքներԱէ
        
        
          Օ Ր Ը
        
        
          Օ Ր Ի Ն
        
        
          Վ - Ա Ր Ջ Ս Պ ե Տ Ը Պ Ի Տ Ի Տ Ե Ս Ա Կ ՑԻ
        
        
          Ի Տ Ա Լ հ Ո Յ Ե Ի Գ Ե Ր Մ Ա Ն Ի Ո Յ
        
        
          Լ Ա Ր Ի Չ Ն Ե Ր Ո Ւ Ն
        
        
          ձ Ե Տ
        
        
          •
        
        
          ԻՏԱԱ՚Ա Կ՛ՈՒԶԷ ՄԱՍՆԱԿՑԻԼ
        
        
          ՀԻԻՍ– ԱՓՐԻԿԷԻ ՍԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ
        
        
          Պաչտօնապէս
        
        
          կբ Հաստատուի
        
        
          թէ
        
        
          Պ •
        
        
          Մենտէս
        
        
          3>ր՚"նս
        
        
          Հռոմ
        
        
          պիտի
        
        
          ՛Այցելէ
        
        
          Յունուար
        
        
          \^ին , ի"կ արեւմտեան
        
        
          *հեբ։է ա–
        
        
          նիա՝
        
        
          պ,ն։
        
        
          ;
        
        
          Երկու
        
        
          այցելսւթիւններն
        
        
          ալ մեծ կաբե–
        
        
          I
        
        
          ւոբութիւն
        
        
          ունին քա՚լաքական
        
        
          եւ անտե
        
        
          - ;
        
        
          սական տեսակէտով
        
        
          :
        
        
          Հռոմի
        
        
          մէ^ փայ
        
        
          — ^
        
        
          լւոն
        
        
          րն ւլո ւնե լութիւն
        
        
          մբ
        
        
          սարքուած՜
        
        
          է |
        
        
          Օքլ՚՚սն՚՚այի
        
        
          վարչ՚ո՚ղե՚ոին
        
        
          Հ՚սմաբ
        
        
          ,
        
        
          որուն
        
        
          )
        
        
          տրամ՚ս՚չ
        
        
          չ՛՛՛լած՜ է Փոսիթանոյի
        
        
          Հիւրանո
        
        
          -
        
        
          ցբ
        
        
          ;
        
        
          Այս առթիւ
        
        
          աեւլական
        
        
          թեչ՚թերբ
        
        
          կբ
        
        
          ՛չ չ՛են թէ
        
        
          խօս ակց ութե ՛սն ՚լլէւաւո
        
        
          ր նիւ -
        
        
          թերէն
        
        
          մ ին պիտի Բէչ՛" ձ Ե՚ոալիոյ
        
        
          մաս
        
        
          -
        
        
          ն՚սկցութիւնբ
        
        
          Հիւս՛
        
        
          Ա՚իրիկէի
        
        
          կ"՚Ր՚չ
        
        
          ՚^Ր
        
        
          եբկրամ
        
        
          ՚սսե բուն
        
        
          չաՀ ա՛լ ոբծմ ան , Գե րմ ա
        
        
          -
        
        
          նիոյ
        
        
          Հետ Հաւասար
        
        
          ղետնի
        
        
          վրայ;
        
        
          Գերման
        
        
          դիւանաղիտական
        
        
          չբ շան ա 1լն ե ր բ
        
        
          Համ ա
        
        
          -
        
        
          միտ
        
        
          են այս մասնակցութեան
        
        
          -
        
        
          մանաւանգ
        
        
          ո չ՛ ոչ ՛ս րե՜ւմ տե՛սն
        
        
          Գե բմ անի ՛սն , ոչ
        
        
          ալ
        
        
          Ց)չ"սնս՚սն
        
        
          Հարիւր
        
        
          Հա՚լ՚սրաւոր
        
        
          տբամա
        
        
          -
        
        
          գբելի
        
        
          բանուորներ
        
        
          ունին,
        
        
          մինչգեռ
        
        
          1՛աա֊
        
        
          չիան
        
        
          ունի
        
        
          Բանա կց ու թեանց
        
        
          չւնթացքին
        
        
          սլիաի
        
        
          Սչւլուին
        
        
          ման րամ ա սն ո ւթ ի ւ1։նե լ՛ բ ,
        
        
          ա յս բան ուռ րնե րբ
        
        
          մ ասնաղէտնե"
        
        
          բ
        
        
          պի
        
        
          աի
        
        
          րչլան , թէ սեւ աչխատաւոբներ
        
        
          ; Գեբ–
        
        
          մ ո ճասաարա–
        
        
          են
        
        
          ,նս
        
        
          Համ,
        
        
          ւն լ ւրորդ
        
        
          ղո
        
        
          չ՚ծ
        
        
          ութ
        
        
          իւննե ր ի Հարէլին
        
        
          սլիտի
        
        
          էլբնան
        
        
          վեբած՜ուիլ
        
        
          ռաղմական
        
        
          ա չ՚՚լիւնա
        
        
          բե բու
        
        
          —
        
        
          թեանց
        
        
          ;
        
        
          Միւս
        
        
          Կ"՚1^է
        
        
          »
        
        
          1'տալիան
        
        
          մասնաւորա
        
        
          -
        
        
          պէս
        
        
          չաՀա՚լրղ
        
        
          ռու՚ոծ՛
        
        
          է • սսչառա՚լինոլ
        
        
          -
        
        
          թե՚սնց
        
        
          ղ ործ ակա
        
        
          լութ եան
        
        
          Հաստատու
        
        
          -
        
        
          ՚՛ ով , ինչ՚ղէս
        
        
          կբ տրամ աղբեն
        
        
          Փ՛՛՛լ՛ի՛ք
        
        
          ի
        
        
          Համաձա
        
        
          յն ո ւթ ի ւնն ե ր բ : Թ "՚ն՚ու՚լի
        
        
          խնղիբն
        
        
          "՛լ
        
        
          կր չաՀաւլբ՚լռէ
        
        
          Ետալիան,
        
        
          որ ր՚սւլ՚քա
        
        
          —
        
        
          թ ի լ
        
        
          Հ՚ւչատ՚սկնեբ
        
        
          ունի
        
        
          ա յղ. երկրին
        
        
          մէ^
        
        
          :
        
        
          Օրակարղին
        
        
          վր՛"յ
        
        
          կ՚սն անտես՚սկան
        
        
          , ա
        
        
          -
        
        
          ռե ւ՛ո րական
        
        
          եւ
        
        
          մ չակութա
        
        
          յին
        
        
          խնգի
        
        
          րներ
        
        
          ալ, եւ մասնաւ^որապէս
        
        
          Աոն
        
        
          Պք՚սնի
        
        
          տակէն
        
        
          վ։ապու՚լի
        
        
          ՛քբ չինելսւ
        
        
          ծ՜րա՚լիրբ
        
        
          :
        
        
          Կ՚՚բսուի
        
        
          թէ
        
        
          խ՚սոն
        
        
          յանձնաժողով
        
        
          մր պիտի
        
        
          կաղ
        
        
          ֊
        
        
          ՛քուի
        
        
          , տնտես ա կ ան
        
        
          ՛լ ս ր ծ՛ ա
        
        
          կղութեուն
        
        
          Գ՚սբկ
        
        
          տ՚սլոլ
        
        
          Համ ար ; Ե րկ"ւ
        
        
          ե
        
        
          լ՚կիրներուն
        
        
          վա ր չասլե անե ր բ պիտի
        
        
          ջանան
        
        
          ՛ք ի ՛ո ց ե ա
        
        
          լ
        
        
          ճակ՚ստ
        
        
          կաղմ ել քաղաքական
        
        
          ւլ եանի
        
        
          վր
        
        
          -
        
        
          բայ, մանաւանգ
        
        
          որ իաալիոյ
        
        
          վարչապետբ
        
        
          Մ ՚
        
        
          ՚քյ ՚" Հ " ՛ ն ւչն ե բ բ պիտի
        
        
          երթայ
        
        
          յառածի
        
        
          —
        
        
          կ՛՛՛յ մարտին
        
        
          տ
        
        
          X
        
        
          Պ՛ Մենտէս
        
        
          ՖբաՆսի
        
        
          եւ Տոքթ՛
        
        
          Ա
        
        
          ֊
        
        
          տրնաուրբի
        
        
          աե սակցութ
        
        
          իւնէր տե՚լի
        
        
          ՚ղիտի
        
        
          ունենա
        
        
          յ Պատբն
        
        
          Պ՚սաչւնի
        
        
          ՚ ^ է ^ •
        
        
          Երկու
        
        
          վար չապե անե բուն
        
        
          առ՛ոտին
        
        
          Հանգիսչում
        
        
          բ
        
        
          պիտի
        
        
          չ՚լլ՚ս
        
        
          յ ՛
        
        
          Ա
        
        
          յս
        
        
          ՛ո ե սա կ՛/ ո ւթ ի ւն ր Հոկտ •
        
        
          23^ ^1
        
        
          ի վե ր երբ սաոբաւչ րուեցտն
        
        
          Փարիղի
        
        
          Համ IIIձ IIIյնութիւննե
        
        
          բ լւ , որոնց
        
        
          ^ռրՀիւ
        
        
          արեւմ՚ոեան
        
        
          Գերմանիան
        
        
          սլիաի
        
        
          վեր՚ո՚չին—
        
        
          ուի
        
        
          , դառնալով
        
        
          անդ՚ս՚ք
        
        
          Աալանտե՜ան
        
        
          ՛լի -
        
        
          ն՚սկցութեան
        
        
          : Երկրոր՚լ
        
        
          ՚սչխ՚սբՀամարտէն
        
        
          ի վեր առածին
        
        
          "՛նղ ամ
        
        
          է որ
        
        
          Ֆրանսա
        
        
          յի
        
        
          վա բչ՛" պետ
        
        
          մբ պ՛ո չաօնասչէս
        
        
          կ՝ա յցե՜ էէ
        
        
          ա–
        
        
          րեւմ աե՜ան Գեչ՚մանիա
        
        
          ; Երկու
        
        
          վարչա
        
        
          -
        
        
          սլե՜ ՚սնե բուն
        
        
          վեչ՚ջին
        
        
          ՚ոեսակցութենէն
        
        
          ի
        
        
          վեր,
        
        
          Ֆր՚սնոա
        
        
          եւ արեւմտեան
        
        
          Գերմանիա
        
        
          ՛ք իջ՛՛աներ
        
        
          ձեռք
        
        
          առին , ՚է՚ուե րացնե լու Հա–՛
        
        
          մ ար
        
        
          Փ՚՚՚րի՚լի
        
        
          Համ աձա
        
        
          յն ո ւթիւնն
        
        
          ե լ՛ բ :
        
        
          Բայց
        
        
          ՚ո՚սկաւին
        
        
          չաա
        
        
          մբ առկախ
        
        
          Հաբցեբ
        
        
          կ"ւն
        
        
          : Ֆ ր ՚ ՚ ՚ ն ս ա յ ի
        
        
          ՚^^՜^ , Հ՚սն բասչե ա ո ւթե
        
        
          ան
        
        
          խորՀուբգր
        
        
          ( ծ՜երակո
        
        
          յտ
        
        
          ) ՚չեռ
        
        
          նոբ
        
        
          ոլիաի
        
        
          քննէ՜ Փ"՛ բի՛լի
        
        
          Հ ամ աձա
        
        
          յն ո ւթի
        
        
          ւնն ե ր ր . իսկ
        
        
          արեւմ աեան
        
        
          Գեբ՚ք անիո
        
        
          յ երեսվւ
        
        
          .
        
        
          ժուլովբ
        
        
          վերջնական
        
        
          քուէարկութիւն
        
        
          մբ սլիտի
        
        
          կա
        
        
          տարէ,
        
        
          ՚լաչնաղիրնեբր
        
        
          ղե րագոյն
        
        
          ժոգո
        
        
          -
        
        
          ՚//՛՛՛
        
        
          յ՚Լ^Լէ
        
        
          ս՚ոո՚ջ
        
        
          . Գերմ անիո
        
        
          յ վեբաղին
        
        
          -
        
        
          ման բոլոբ
        
        
          խնղիբնեբր
        
        
          կախում
        
        
          ունին
        
        
          ՚սյ"
        
        
          վաւեբացումներէն
        
        
          :
        
        
          ^ ե ՚ ո ո յ կայ Աարի
        
        
          խնղիբր;
        
        
          Տոքթ՛
        
        
          Ա
        
        
          ֊
        
        
          ՄԵՐ ԿՈՄԻՏԱՍԸ
        
        
          փանւի մը շարար– աււաջ ,
        
        
          յարցանքի
        
        
          հանդէս մը սարքուած էր ՊոլսոՅ
        
        
          մէջ ,
        
        
          կոմիտաս վարդապետի յիշատակիՍ, անոր
        
        
          ծննդեան 85ամեակին առրիՆ։
        
        
          Թուրքեր
        
        
          ալ մասնակցելով ,փաոարանեցին մեծ ար–
        
        
          ուեսաադէտը :
        
        
          կարդալով Տոքթ– Նէշէթ Հալիլ էօցթա–
        
        
          նի յօդուածը, ցարմացայ որ վարդապետը
        
        
          «^յ>՚աւ>՚»ի չէ վերածած, երր մեր աննման
        
        
          երդերը կը թրքացնէ գրչի մէկ հարուա -
        
        
          ծով, աււանց աջ–ձա|ս նայելու ;
        
        
          ՚ ՛
        
        
          Երեւի չեն կշտացած մեր
        
        
          նիւթական
        
        
          հարստութեանց կոզոպուտով , հիմա
        
        
          ալ
        
        
          ելեր են խլելու մեր մշակոյթին ցանծերը ,
        
        
          մեր ա1՚պուցական ժողովրդական երդերը ,
        
        
          որոնց փառքը կ ՚երց է Սիլւ|ա կապուտիկ -
        
        
          եան, այնքան նուրր արուեստով մր •
        
        
          Ասես
        
        
          Հողից
        
        
          ես բաբձբանում
        
        
          ,
        
        
          գոլորչու
        
        
          Հետ
        
        
          ,
        
        
          Ասես կաթ
        
        
          ում
        
        
          ե ս խաղողի
        
        
          լացող
        
        
          որթից
        
        
          ,
        
        
          Ասես
        
        
          Հիւսւում
        
        
          չ ՚ ՚ գ ի ց
        
        
          )
        
        
          չ"*՚ԼՒՅ
        
        
          ,'ոռս՚ւօտից
        
        
          ,
        
        
          Ո՛– ծ՜առեչ՚ին
        
        
          ասես ծագ/չսւմ
        
        
          քնքչաթերթէ
        
        
          Ու չ^՚չում
        
        
          ես ու ՚իռւում
        
        
          ես
        
        
          բուրմունքի
        
        
          ոլէս
        
        
          :
        
        
          ի՞նչպէս կարելի է թողուլ որ մեր եր
        
        
          դերն ալ տանին
        
        
          «Թուրք Օնաղի»ներու
        
        
          հանդէսները շէնցնելու. Վարդապետն ալ
        
        
          միասին իր «թակկէ»ով եւ
        
        
          րրաենկոթոՎ։
        
        
          1913 - 14ին, Կոմիտասին մօրուքը սեւ
        
        
          էր տակաւին ; Իր հաննարեզ դէմք ը երրեք
        
        
          չէր կրնար քյեղեցիկ համաըուիլ, |ւ)՚ուրքին
        
        
          հասկցած ձեւովը :
        
        
          Արեւելեան նահանղներէն չէր գար
        
        
          ՚ ^ է օ –
        
        
          թահեացի Սողոմոնր եւ եթէ պատմուած
        
        
          միւս յուշերն ալ այնքան հարաղատ են որ
        
        
          քան վարդապետին կերպարանքը , ծննդա–
        
        
          վայրը եւայլն,
        
        
          Համտուլլահ Սուպհիի
        
        
          հետ իր բարեկա՚մութիւնր եւ «Թուրք 0 -
        
        
          ճաղի»ներու հետ ունեցած յարաբերսւ -
        
        
          թիւնն ալ նոյնքան |ւ)նդրական է :
        
        
          ճիշդ է որ վարդապետբ Մէհմէտ էմի -
        
        
          նի բանաստեղծութիւններբ եղանակաւո -
        
        
          րած է :
        
        
          Իր տան մէջ հանդիպած եմ բանաստեզ–
        
        
          ծին սդեւորեալ արտասանութ իւններունւ—
        
        
          « Տի՜ք
        
        
          իյնեմ
        
        
          , տի՜ք.
        
        
          . .»
        
        
          որպէսղի վարդապետը կարենայ ձայԸ եւ
        
        
          շեշտ տալ այդ բաոեբուն, րայց երբեք իբ
        
        
          խումբով, մեր |սումբով, ըսել կ՚ուղեմ չէ
        
        
          մասնակցած որեւէ թբք ական հանդէսի :
        
        
          Ինքն է երդեր «Անձրեւն եկաւ շազալէ -
        
        
          ն»ր կամ
        
        
          «Հօ՜լ արա՛՛ եղ, հօ՜»ն, հայերէն
        
        
          անշուշտ , Թուրքի մբ կաւէ Թուրքերու
        
        
          ներկայութեան թերե ւս։
        
        
          ՚^այց ատիկա
        
        
          պատնա՚՚ռ է որ փորձեն թրքացնել
        
        
          ւքեր
        
        
          գոհար երգերր եւ անոնց աննման երգիչը։
        
        
          Մենք կրնանք հակառակբ ապացուցա -
        
        
          նել :
        
        
          Եթէ այդ հաննարր պատկանէս թուրք
        
        
          ցեղին, ինչո՞ւ խաչր շալկած . պիտի խաո–
        
        
          նուէբ Չանկրբբ դացող նահատակներուն,
        
        
          եւ վերադարձին առ յաւէտ պիտի մարէր
        
        
          իր փայլուն աստղբ • • • :
        
        
          ՍՕՍԻ
        
        
          ԲԱՐեՓՈխՈՏմ ԸՆՏՐԱԿԱՆ ՕՐԷՆՔհ
        
        
          -
        
        
          - ^"՚յ՚-այ՚ա^^՚ե—էն
        
        
          /սռյւՀայւօյւ
        
        
          սՀւո^ես
        
        
          ո -
        
        
          րինա՚չիծ՝
        
        
          մբ նել՚կալացնել
        
        
          խորՀբղարա
        
        
          —
        
        
          նին , առաջարկելով
        
        
          ջ^՚ջել
        
        
          Համեմատական
        
        
          ՛լ բութիւնբ
        
        
          եւ երեսւիսխաննեբու
        
        
          րնտբու
        
        
          -
        
        
          թ իւնր կա՚ոարե
        
        
          լ չբջանա
        
        
          յին
        
        
          քուէարկու
        
        
          -
        
        
          թեամբ։
        
        
          1'բաւասոլ
        
        
          չր ջան
        
        
          ՛ո 1քն ե ր ր՝
        
        
          աւելի
        
        
          ՚1ււէլ"ւ ՚ոաէչա
        
        
          յա բմ ա լ՛ կբ
        
        
          ՚ք՚ոնեն
        
        
          նոր
        
        
          ձեւչւ
        
        
          :
        
        
          Ա՚ք՚լ ՚ ժսգովին
        
        
          յաոաջիքչ՚ոյ
        
        
          լւնտրու
        
        
          -
        
        
          թ ի լ ւ՛նե ր չ՛ տեղ
        
        
          ի սչիտ ի ունենան
        
        
          1956/՛^ 1
        
        
          Բո՛ռն
        
        
          վիճաբան
        
        
          Ոք թիւննե ր
        
        
          կբ սպա
        
        
          սուին
        
        
          աո ՚ոջա բկո լած՜
        
        
          ՛ի ո՛ի ո խո ւթե ան ց առթ
        
        
          իլ ,
        
        
          թէեւ
        
        
          չատերբ
        
        
          գժղոՀ
        
        
          են
        
        
          քուէարկութեան
        
        
          ներկայ
        
        
          ձեւէն
        
        
          :
        
        
          ՝֊1յ.րջին
        
        
          րնա բ ութ
        
        
          իւննե ր բ
        
        
          (1951)
        
        
          ՛սե՛ւի
        
        
          ունեցան
        
        
          րաչւղ
        
        
          եւ երկարա
        
        
          —
        
        
          տեւ
        
        
          ՚լբութե՚սմ
        
        
          բ
        
        
          ՛ք ր որ
        
        
          կր տրամ
        
        
          աղբէ
        
        
          ի՚՚էւամ ութիէն
        
        
          •^աստա՚ոե
        
        
          լ ՚լ՚ոնաղան
        
        
          կու —
        
        
          II"՛
        
        
          կւլ "ւթե՜ան
        
        
          ց
        
        
          մ իջե ւ : Ե լ՚կր՚՚ր՚լ
        
        
          ա չի""
        
        
          ր -
        
        
          Համարտէն
        
        
          ի վեր,
        
        
          բնտլ՚ութեանց
        
        
          Հիմն՛ս—
        
        
          կան
        
        
          միութիւնր
        
        
          կբ
        
        
          քլսւ՚լմէ
        
        
          նաՀան՚լր
        
        
          Հ՚ոէ —
        
        
          ՚իարթր՚ք՚ոն)
        
        
          :
        
        
          Ֆլ՚՚՚՚նսան
        
        
          ունի
        
        
          90
        
        
          ն՚սՀանղ
        
        
          ,
        
        
          որոնց
        
        
          իլրաք՚սնչիւրբ
        
        
          կ՝բն՚որէ
        
        
          ե՜րկուքէ
        
        
          ն
        
        
          մինչեւ
        
        
          11
        
        
          երես՚իոխան
        
        
          յ
        
        
          Եւրաքանչիլր
        
        
          րնտլ՚ական
        
        
          շրջանակի
        
        
          մէջ
        
        
          կուսակց՚՚ւ
        
        
          —
        
        
          թի՛ ննե րր կբ նե րկաքսւէքնե
        
        
          ն ցանկեչւ
        
        
          ե՜ւ
        
        
          բե ա լ՛" ւթ ի ւն ր կբ կա՛ո արուի կուսակցա
        
        
          -
        
        
          կան
        
        
          ցանկերուն
        
        
          եւ ոչ թէ
        
        
          անՀատեերու
        
        
          վրա
        
        
          լ : Եթէ երկ՛", կ՛ոմ աւելի
        
        
          կուսակցու
        
        
          թիւնն ե ր միացեալ ճակատ
        
        
          կր
        
        
          կաղմ
        
        
          էին
        
        
          1951/»^,
        
        
          չաՀելով
        
        
          քուէներու
        
        
          51
        
        
          առ
        
        
          Հա
        
        
          -
        
        
          բի՚֊Րչ՛
        
        
          է ՛ք իացեալ
        
        
          Հ ոս անքնե
        
        
          լ։ ր կր չաՀ էին
        
        
          րնաբական
        
        
          չրջանին
        
        
          չ՚՚՚լ՚՚չ՛
        
        
          ՚սթոռնե՜չ՚բ
        
        
          ;
        
        
          7* չ՛ջանա
        
        
          յին
        
        
          քուէարկութեան
        
        
          ղրոլթիլ
        
        
          -
        
        
          նր եբկ՚ոբ ատեն
        
        
          ՛լ ո րծ՜աւլ լ՛ ուե ցաւ
        
        
          Գ՛ Հան—
        
        
          չւա պետ
        
        
          ութեան
        
        
          օր ով եւ
        
        
          չ^ղՀատսւե՜Աալ
        
        
          տբնաուչւր
        
        
          խոս՚ոացած՜
        
        
          է
        
        
          խորՀբգաբանին
        
        
          լուս արան
        
        
          ու թի ւննե ր ստանալ
        
        
          Ֆրանսա
        
        
          լի
        
        
          Վ՛Ա ր չւս՚ւլեաէն
        
        
          , Աարի
        
        
          չրջանին
        
        
          Հեւրսսլա
        
        
          —
        
        
          կ՚սնացման%
        
        
          մասին;
        
        
          Արեւմտեան
        
        
          Գերմա
        
        
          -
        
        
          նիո
        
        
          լ մ էջ գ ժղ ոՀ են կնքուած՛
        
        
          գաչինքէ
        
        
          ն ,
        
        
          բ'11յց Ֆրանս
        
        
          կր մե րժէ որեւէ
        
        
          առալ՚կսւ
        
        
          -
        
        
          թի՛նէ,
        
        
          այգ
        
        
          սլա լմ անաւլի բ լւ /բ՚՚՚^ուցիչ
        
        
          ՛քսւ—
        
        
          Որ •^էամ՚որելուէ
        
        
          Փ՚որի՚քի
        
        
          Համէ"ձայնոլ
        
        
          —
        
        
          թե՚՚՚նց
        
        
          :
        
        
          Այս պտյմաններուն
        
        
          մէջ,
        
        
          Տ ՚ ՚ ք թ ՛
        
        
          Ա՚որն–
        
        
          սւուբր
        
        
          ի ծնն՚չեան
        
        
          ՚ յ ^ ա մ եակբ
        
        
          տօնուեցաւ,
        
        
          առանց արտա կարգ
        
        
          Հան՚լ իսութե՚սնց
        
        
          յ
        
        
          X
        
        
          Պ՛ Մենտէս
        
        
          Ֆրանս
        
        
          Ն՚ոփոչի
        
        
          մեկնե
        
        
          -
        
        
          ցաւ
        
        
          եբէկ
        
        
          ; Մէկ
        
        
          չաբաթ
        
        
          Հանղստ՚սն
        
        
          ա չէ
        
        
          ետք,
        
        
          ճամբան
        
        
          պիտի չարունակէ
        
        
          ՚ւԼ"/Ի
        
        
          Հռոմ
        
        
          յ
        
        
          Ա՛ ԱՀԱՐՈՆԵԱՆԻ
        
        
          ԳԱՄԲԱՐԱՆԻ
        
        
          Ցանձնախումրր
        
        
          շն ո բՀ ա կ ա լո ւթ ե ամ ր րո
        
        
          ^.^ցաՕ^
        
        
          5
        
        
          1այբԵոազբց
        
        
          քէ .^դ.
        
        
          ց^Օլ, ^ ^ ՚ ֊ .
        
        
          1919Հյ՛ 1928,
        
        
          աե՚լի տալով
        
        
          նաՀանղային
        
        
          ղանկերու
        
        
          եւ Հ՚սմեմատական
        
        
          գրութեան
        
        
          է
        
        
          ՚քքՈրէն
        
        
          վե րաՀաստատուե
        
        
          ցաւ
        
        
          1928/'Տ՛ ,
        
        
          1932/.Տ՛
        
        
          եւ
        
        
          1936/.Տ.,
        
        
          ՚քէկգի
        
        
          ղբուեչով
        
        
          Ա՚լա–
        
        
          ս՚աղրութեան
        
        
          չրջանին
        
        
          : Ուրե՚ք^ւ
        
        
          գա՚չբած՝
        
        
          է
        
        
          19
        
        
          տարիէ
        
        
          ի վեբ
        
        
          : Աքգ
        
        
          ձեւր
        
        
          չա՚ո
        
        
          պ՚սբղ
        
        
          է; Երկու
        
        
          անւլամ
        
        
          բնարութիւն
        
        
          կր կաաար
        
        
          ուի
        
        
          թե կնածուին
        
        
          վ լ՛՛ո լ : Առսւջին
        
        
          քուէ ՚ " ր –
        
        
          կութ եան
        
        
          կբ
        
        
          սլ՚ոՀանջուի
        
        
          ր՛ո
        
        
          ՛լ ՛որձակ
        
        
          մե -
        
        
          ծ՜ամասնութիւն
        
        
          ; Երկրոբղին
        
        
          , եթէ
        
        
          թեկ
        
        
          -
        
        
          նած
        
        
          ուն
        
        
          Համ եմ ատ ականի մնացած՜
        
        
          ՐԱա
        
        
          յ ,
        
        
          պաբ՚լ
        
        
          մ եծո՚մ ասնութ իւն
        
        
          ^ Ն Ի
        
        
          Մ Ը ՏՈՂՈՎ..
        
        
          Մ՛ ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ
        
        
          Տկ՚ղ
        
        
          խսլ՚Հլ՚՚չալւա–
        
        
          րաԿւին նստ՚ոշրջանբ
        
        
          բաց՚՚ւեցալ
        
        
          Յունուաբ
        
        
          Օին : Այս անղամ
        
        
          մեծամ՚՚՚սնութիւն
        
        
          կչ*
        
        
          կաղմ են ռամկավւս
        
        
          րնե լ՛ր
        
        
          ( ՚լեմ ոկլ՚ա՚ս
        
        
          ^ ,
        
        
          բայց
        
        
          չԼ՛ կալ՚ծուիբ
        
        
          որ մեծ՛
        
        
          գժուաբոլ
        
        
          -
        
        
          թիւննե ր
        
        
          ոլ՚ստճաո
        
        
          են
        
        
          Հանբասլետա
        
        
          կան
        
        
          ի շի։ սւն ո ւթ ե ՛սն եւ
        
        
          մ ՚ս՚ւնաւո րասլէ ս նախա—
        
        
          ւլաՀ ԱյղբնՀաուբրի
        
        
          ; Եչ՚եսփ
        
        
          • ժուչովին
        
        
          ա–՚–
        
        
          աենասչե՚ո
        
        
          բև՚ո բուե՛րու
        
        
          ոամկա՚էաբ
        
        
          ՛քբ •
        
        
          Ա, լղբնՀաւ՚ւբր
        
        
          իր սչաա՚լամաղիրբ
        
        
          կար
        
        
          —
        
        
          .՛ք III ւյ երէկ,
        
        
          մ ո՚սնաւո րասչէս
        
        
          ծ^անբանալով
        
        
          ա բ աաքին
        
        
          առե ւասլրին
        
        
          եւ
        
        
          մ իջաղղա յէն
        
        
          էլործաէլց ութե ՛սն վրայ
        
        
          յ
        
        
          ԹՈՒՆՈՒԶԻ
        
        
          մասէն
        
        
          բանակցութէւններբ
        
        
          էլանւլ՚ուլ
        
        
          1լբ1՚թանէսն
        
        
          :
        
        
          ՝(,աէսա րա րական
        
        
          էւոբ֊էուրէլբ
        
        
          աէւջէ օր քննեց
        
        
          Թուն՚՚ւ՚չէ
        
        
          եւ
        
        
          Ա ՚սբովէէ
        
        
          ն ա խ՛ո ր
        
        
          I"
        
        
          րէն՝
        
        
          Պ • Ֆ՚՚ւչէէ
        
        
          ման
        
        
          -
        
        
          րսէէք
        
        
          ՛Ա
        
        
          ՛՛ն ւ"ե ՛լե կ ա ՛լ է լ՛ ր ; Թ՛՛՛ն ուղէ
        
        
          Ն՛՛ր
        
        
          Տ եսթուբ
        
        
          կո լս ա կց է՛ ւթ ե ՛ոն ՛է ա բ է չբ ,
        
        
          Պ"՚֊բ–
        
        
          կիսլա , որ Ֆր՚ոն՚ւա
        
        
          կր ղտնոլի
        
        
          իրրեւ
        
        
          աք
        
        
          սորական
        
        
          , I" յս
        
        
          յա յանեց
        
        
          թէ կաբե լի սլէւտէ
        
        
          րլյա
        
        
          յ
        
        
          Հսւմ աձա
        
        
          յն՚էէ թեան
        
        
          մլշ յան
        
        
          ՛լ է՛լ ; Պ •
        
        
          Մ ենաէս
        
        
          Ֆրանս
        
        
          ղ Հք ւլոՀ կ՝երեւա
        
        
          յ բան՛ս
        
        
          կ–
        
        
          ղ՚ււթե
        
        
          անւլ
        
        
          ւլ անղ աղութենէ
        
        
          ն
        
        
          տ
        
        
          Թ՚ԼԹԱՏԱՐԱԿԱՆ
        
        
          ..լաչաօնե՚սնեբսւ
        
        
          լ՛ն ֊
        
        
          կե բվա
        
        
          ր՛ս կան
        
        
          եւ քբի՚ւտոնեա
        
        
          ք սեն՚ոիքա
        
        
          -
        
        
          ներր,
        
        
          որոնղ
        
        
          ւսնղամ
        
        
          են
        
        
          նո յԿ։ աչխա՚ոա
        
        
          —
        
        
          ւ՚՜բնել՚ու
        
        
          վ՚ոթսուն
        
        
          առ
        
        
          Հալ՚իւբբ,
        
        
          մեբժե
        
        
          -
        
        
          ցէ՚ն
        
        
          միանալ
        
        
          Աչխ՛ոտանքէ։
        
        
          Գաշնակց՚՚ւ
        
        
          -
        
        
          թե՚սն
        
        
          առաջալ՚կ՚սծ
        
        
          ՚չոչ՚ծ՜՚ո՚լռւչէն
        
        
          ;
        
        
          Թ՚ւթ՚"~
        
        
          ս՛արի
        
        
          ե լ
        
        
          ր՚՚՚շ
        
        
          էո՚՚ւմ է յա՚ղաղումնե
        
        
          լ՛ ր
        
        
          կբ
        
        
          չարունակուին
        
        
          , ձիւն - ձմբան սաստկու
        
        
          -
        
        
          թեան
        
        
          Հ ե տե
        
        
          լան քով
        
        
          :
        
        
          (Շաւ» ը կարդալ դ. էջ)
        
        
          Fonds A.R.A.M