Հ
6
Ա
Ռ
Ա Ջ ^
ԲԱՆԱՍՏԵՂ,Ծ ԼԷՕԼԻ
(ՄԱՀՈՒԱՆ
բ. Տ Ա Ր Ե Գ Ա Ր Ջ Ի Ն
ԱՌԹԻՒ)
Հեչվին
անղամ
զէնքԱ
ա ե ս ա յ
33
ս՚ալւի
առաշ..
Այն ա ա ե ն
Լ է յ չ յ ՚ ն
Լրէ"՚աաււլ,ղ
եւ.
վ ա , Վ ռ ո ւ ն
աղքնավ
մքկ կ ՛ ։ Երկ"՛–
"՚արՐ
ա ռ ա շ երբ առի իր մահուան
լ ո ՚ ֊ ր ը , թ ^ Ի
այնպկս
թ ո ւ ե ց ա ւ , թէ իմ
ե ր ի ա ա ս ա ր ղ
բարԼկամն
է
ռր մեռեր
է
Հեռաւոր
Ա ոո -
կոլայի
մէշ՛.
Տարօրինակ
ղղացում
մր ու
նեցայ,
երբ քիչ ե ա ք բ
անղրադարձայ
^ ոբ
այււ
աշխարՀէն
Հեռացեր
է ա ա ր է ց
կին
մբ՝
վաթսունի
սեմին
մ օ տ ե ց ա ծ :
« Ե ս կ՝ռւղեմ
մեռնիլ
ե ր ի տ ա ս ա ր դ »
-
այսսչիոի
տողով
մր կբ սկսի էր ոտանա
-
՚-Որէն
մէկբ,
ռուս
քնարերղու-րանասաեղ–
ձ ռ լ Հ ի
Միրրա
Լոխվիցկայան
: Եւ ի՛՛կա -
սլէս
մեռաւ,
ե ր ի տ ա ս ա ր դ
, ինքն
իսկ
վերք
տ ա լ ո վ իր կեանքին
:
Այւին՝
ե ր ի ա ա ս ա ր գ
աղշնակբ
ինծի
Համար
նռյնսչէս
մեռաւ
ե ր ի ա ա ս ա ր ղ ,
վասնղի
ա ա ր է ց
կնոք՝
Փառանձէմ
Տ է ր
Մկրտիչեանի
սլատկերացումր
չկայ
իմ
յ ի չո
ղռ
ւթե
ան
մ էք :
ք
^ " ՚ յ Յ
Լէյմ՛^
մեռաւ
ե ր ի տ ա ս ա ր դ
նաեւ
իբրեւ
բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ , որովՀետեւ,
ինչսլէս
նչեր էի երկու
տ ա ր ի աոա9 իր
մաՀուան
առթիլ
դ ր ա ծ
յօդուածիս
մէք, անոր
քնա
րին
չարերբ
փրթան
33
տ ա ր ի ա ռ ա շ : Լ է յ -
լ ի ն
չուղեց
դ ա ռ ն ա լ
«լղալատական
եբղիչ»
եւ
ղ րելր
դ ա դ ր ե ցուց
բո
լչե
ւի1կե
ր
ոլ իշ -
խանութեան
օրով :
« Եւ֊ յիշատակս
ալ թ ա ռ ա մ ի ,
Ա՛՛Հ, այն
ա տ ե ն ես կբ
մ եռն
իմ»
% Պ ե տ ր ո ս
՚իուրեանի
յիշատակբ
չ թ ա ռ ա մ ե ց ա լ
ե լ ան ,
^""՚Լբէ
մ եղի
Համ
ար իր մ աՀէն
ե օ թ ա ն ա սունամ
-
ե ա կ մբ
վերշ–.
Լ է յլ ի ի բարեկամ1ւերբ
, որոնք
բ ա ր ե կ ա մ
-
ներն
են Հայ դիրի
ու
դ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
,
կ ՚ ո լ յ լ ե ն որ Լէ
յ I ի ի
յ է շ ՚ " " " ՚ ՚ Կ բ եւս չ թ ա ռ ա –
մ ի ։ Եւ.« Յ ա ռ ա շ » բ
ձեռնարկեր
է
բոց մբ
արծարծել
իր Հեռաւոր
ղերեղմանին
վրայ
մաՀուան
եբկրորդ
տարելիցին։
Այս
քանի
մբ տող յուշերով
կ ՚ ՚ ռ լ ղ ե մ իմ
մ ա ս ն ա կ ց ո ւ ֊
թեան
բամինբ
բերել
«Յառաշ»ի
դովելի
ձԼոնարկին
;
Լ է յ մ ՚ ւ ՚ ն
առաշին
անղամ
Հանղիսլեցայ
1914/
սլատերաղմի
նախօրեակին
, երբ րն
կերային
. ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ի
Հետ
միասին
կ ո վ կ ա ս
ա Հ այութիւնբ
կ՚ասլրէբ
մշակու
-
թ
՚ " յի^<
ե լ
մ ա ն ա ւ ա ն դ
դ ր ա կ ա ն
՛թ՛ ք ե
լ ք ի
շբԼան
մբ
:
Հրասլա
ր ա կ
ելեր էին րաղմա
֊
թիլ
ե ր ի տ ա ս ա ր գ
դ ր ա գ է ա ն ե ր , մեծ
մասով
բանաոտեղծնեբ
^ որոնց
կարգին
քանի
մբ
Հոգի
իղական
սեռէն.Այս
վերըններէն
էր
Լէյմ՛՝^՝
Կ ո վ կ ա ս ա Հ ա յ
դրտկանութիւնբ
,
եթէ
չՀաչռւենք
Շռւշանիկ
կուրղինեանր
,
կին
՚ ւ ր ո ղ չէ ունեցած
մինչել
առաշին
ՀամաշխարՀային
ս լ ա ա ե բաղմի նախօրեա
-
կր,
ե լ Լ է յ լ ի ի ու իր միւս
բնկերռւՀիներու
(ԱբմենուՀի
Տի՚լրանեան
, վարսենիկ
Ա -
ղասեան)
երեւան
գալբ
մասնաւոր
ուշա
-
գ բ ր
ութ
եան
ա ր ժ ա ն ա ց ա ւ
ե լ անոնց
՛լրա
—
կ
II
ւ՛ւ
I
ստեւլծագոբծութեան
ու
ինչու
չէ
նաեւ
անձնաւորութեան
չ"*–բշբ
մասնաւոր
Հ ե տ ա ք ր ք ր ա կ ա ն ս
ւթիւն
ստեղծուե
ցալ :
Երբ
առիթբ
ներկա
յացաւ
ծ ա ն օ թ ա ն ա
լու
Լ է յ լ ի ի Հ ե տ , ես Հաճոյքով
րնգ առտք
գա
ցի
ատոր
, տ ա ր ո ւ ա ծ
միչտ
ն ո յ ն Հ ե տ ա -
քրքրռլթեամբ
մօաիկէն
տեսնելու
թէ
ինչ կբ ներկա
յացնէ
՚ " յ ս ե բ ի տ ա ս ա ր գ աղ–
շիկը
,
"Բ՛՛Լ
ռտանալորներ
բ կբ կ ա ր դ ա
յ ի
Հայ
թերթերուն
մէք եւ կբ Հաւնէի
յ
Պ ա չտօնա կան
ծանօթութեան
չբշան
գը՜
բեթէ
չունեցանք
։ Ա յ գ օրերուն
մարդիկ
չատ
չուտ
կբ
մ տե
րմ ա ն ա
յ ի ն ,
որովՀետեւ
լկդՀանուր
շ ա տ բան կ ա ր , որ Հայ մար -
դիկբ
իրարու
կբ մօտեցնէ
ր
,
մ ա ն ա ւ ա ն դ
մտաւո
րականնե
ր
բ ։ Աեղ իրարու
մօտե -
ցնողր
սէրն
էր դէսլի
գրականռլթիւնբ
^
աւելի
ճիշգ՝
դէսլի
գեղեցիկ
ղրականու
-
թիւնբ
, իսկ ալ աւելի
ճիշգ
գէսլի
բ ա ֊
նասաեղծութիւնն
ու մ ա ս ն ա ւ ո ր ա պ է ս այն
ա տ ե ն ո ւ ա ն
ռուս
բանասաեղծներոլ
ստեղ -
հ ադռբծռւթիւններբ
%
Համալսարանէն
ե ա ք բ
ի յնա
լով
կովկասի
գ ա ւ ա ռ ա կ ա ն
անկիւն
մբ, ես չՀրաժարե
-
ցայ
իմ նախկին
սովո
ր
ութենէն՝
Հետեւիլ
ռուս
դ ր ա կ ա ն
նո րութ
իւննե
բուն
։ Ոչ մ ի -
III
յն
կ ա ն ո ն ա ւ ո ր ա պ է ս կր կարդայի
ռուս
գ բ ա գ է տ ն ե ր ո ւ
ե լ
մ ա ս ն ա ւ ո ր ա պ է ս
բ ա ն ա ս
տեղծներու
գռբծերբ
^ ա յ լ ե լ
գ պ ր ո ց ա կ ա ն
պ ա տ ա ն ի ի
նմ ան գ ո ց կ՝ բնէ
ի Հաւնած
կբ–
տորնեբս
. Լ է յ լ ի ի ն
թիֆլէոի
մէք Հանդի
-
՚գեւէ
քանի
մբ շարաթ
ա ռ ա շ
ռ ո ւ ս ա կ ա ն
ամսագիրներէն
մէկուն
մէշ կ ա ր դ ա ց ա ծ եւ
գ ո ց
բ ր ա ծ էի բանաստեղծոլՀի
Աննա
Ախ–
մատովայի
վերշին
ո տ ա ն ա ւ ո ր
բ ։ Ես, չ ա -
տեբոլ
նման,
այն ինքնաՀալան
մոլռրոլ
-
թ ե ա ն մէշ էի այն աաեն,
թէ իմ գ ի տ ց ա ծ բ
ուրիչներբ
չեն գ ի տ ե ր
, թէ ոչ ոք
ինծի
չ ա փ կբ Հետաքրքր
ուի ռուս
գ ր ա կ ա ն ո ւ -
թեամբ
:
Ա եծ
եղաւ
գարմ
անքս
, երբ տեսա
յ , որ
Լ է յ լ ի ն
նոյնքան
ծանօթ
է ե լ նոյնքան
կբ
"իրէ
Աոլողուբբ,
Բալմոնտբ,
Բլոքր,
Անտրէ
յ
Բէլրյէն
եւ Աննա
Ա խ մ ա ա ո վ ա ն ։
Անկեղծ
եւ խոր Հիացմունքսվ
Համակուե
ց ա ւ , երբ ա բ ա ա ս ա ն ե ց ի
Ա խ մ ա տ ո վ ի
վ ե բ –
շ ի ն
աււա/ւալ.–ւ
ք՛ր
Պի՚ոի
չ ՚ ^ ՚ լ ե մ ձեղ, մինչել
ոբ ես ալ
՚է՚՚Յ
ք՛՛ւ՛՛Ա"^
"՛յգ ո ա ա ն ա ւ ո բբ,
բսաւ։
Եւ,
բռնելով
թեւս
, ս տ ի պ ե ց որ կրկնեմ
ղայն
քանի
մբ ա ն գ ա մ :
Եւ , խ ա ռ ն ո ւ ա ծ խիտ
չ ա ր ք ե ր ո վ
Հոծ
բաղմութեան
, սկսանք
ետ ու ււաաք
երթալ
Թիֆլիսի
Ե բ ե ւանեան
Հրապարակէն
մ ի ն -
շեւ
Գռւովփւնի
շիտակբ
: Աս կր
յ ո ՚ ՚ չ է ի ՞ -
տ ա ն ա ւ ո ր ր , ինքբ
կբ կրակէր
մ ինչեւ
որ
գ ո ց
ըրաւ
:
Այո,
Լ է յ լ ի ն բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ մբ չէր «ան -
Հասանելի
կամօքն
Աստուծոյ
»
միայն
,
ինչպէս
է ի ն
մ եր
բանաստեղծներէն
շայէե–
րը,
մէկ
Ը
.Ա
՚"Լ
՚"Լ
ՅովՀ.
Թռւմանեանբ
%
Լէյլին,
թէել
չէբ եղած
ռ ո ւ ս ա կ ա ն մ տ ա -
ւոբ
կեղրսններու
մէշ (Պետերբռւրւլ
,Աոս
կուա)
, բայց
կրցած
էր
լկթերցանու
-
թեամր
ու լ ո ւ լ
՚ շ
ա չ խ ա տ ա ն ք ո վ
բանալ
իր
վե
ռ ռ ւ ս ա կ ա կան
բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ
ռւթե
ան
դ ա ն ձար
ան
ի ն
գ ո ւ ռ բ եւ
լա յնօբէն
օ գ -
տուիլ։
Աեռքի
տակ
չունիմ
իբ բ ա ն ա ս տ ե ղ –
ծութիւննեբբ
եւ իմ ղաաումներբ
կբ
Հիմ
նեմ
երեք
տ ա ս ն ե ա կ է ն
աւելի
տարիներ
տ–
ո
– ՚ " շ
ստացած
ասլաւո
ր ութ
իւննե
բու
վրայ
%
Ատով
մէկտեղ
կրնամ
վստաՀօրէն
րսել ,
որ եթէ
Լէյլիի,
իբրեւ
բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ի
կաղ–
մ աւո
րման
ն պ ա ս տ ե ր
ե լ ներկչման
աղ -
բ է ՚ - ր են Հանդիսացեր
իր Հայրենի
Լռռիի
բնութիւնն
ու միքավայր
բ եւ ապա
Հալ -
լա բ ա ր ի
իրենց
բարձր
ան իստ
տռւնի
պա -
տշգամէն
Բուռ
գ ե տ ի
ե լ Թիֆլիսի
Վ ր " ՚ յ
բ ա ց ո ւ ռ գ
սքանչելի
Հ ա մ ա կ ա ս լ ա տ կ ե
ր բ ,
Որ
կր փոխոլէբ
օրուան
մէք քանի
մբ ան
դ ա մ
, իբ ա ր ո ւ ե ս տ բ
,
բ ա ն ա ս տ ե գ ծ ա կ ա ն
«տէքնիք»ն
ու վա ր պ ե տ ո ւ թ
ի ւ ն բ ա ճ ե ր ու
զ ա ր դ ա ց ե ր են դ ե ր ա գ ա ն ց ա ս լ է ս
ռուս գ ր ա -
կանութեան
ա գ գ ե ց ո ւ թ ե ա ն աակ :
իսկական
յարգանքր
անոր
յ ի շ ա ա ա կ ի ն
^
րլլայ
անկեղծ
խօսքր,
չ ա փ ա ղ ա ն ց ո
ւթենէ
ղեբծ
ղնաՀատումբ
անոր
տաղանղին
%
Լէյ–
լից
սկզբնաւորռւթիւն
մբն էբ,
բ ՚ ՚ ՚ լ բ ո շ մբ,
ալ
Ա ե ծ տ ր ե ն ց
։ Ան գեղեցիկ
եւ
խոստմնա
լից
սկղբնաւո
բութի ւ ն մբ նէր, բողբոշ
մբ,
որ
սկսեր
էր րացուիլ
իբրեւ
գարնանային
թարմ
ծաղփւկ
մ ը ։ քցռրշակաՀաբ
եղաւ
այդ
Ր"ՂՐ
"2
.Բ
^ ՚ ՜ ենք չ տ ե ս ա ն ք
փ թ թ ա ծ ծա -
ղիկը
:
Ա ր գ ե ՞ ք
Լ է յ լ ի ն ի ս կ ա պ է ս
լռեց , թէ չ ա
րունակեց
գրել,
րայց
չկրցաւ
Հ ր ա տ ա ր ա
կել իր գ ր ա ծ
բ ա ն ա ստեղծո
ւթի էննե
ր բ ։
Պօղռս
ա ռ ա ք ե ա լ ր
, ցոյց
տալու
Համար
ու
ժ ը
ւս յ ն
ն րեքին
մ ղում
ի , որ զէնքը
գ ա ր -
ձուցած
էր քբիստոնէութեան
քարողիչ
,
կ՝րսէ իբ թռււլթերէն
մէկուն
մէք, թէ
ին–
չ|ւ կրնսւր
չ ա լ ե տ ա բ ա ն ե լ ; կ՜՚ոլղեմ
Հա ֊
ւ ա տ ա լ , թէ
Լ է յ լ ի ն եւս չէր կրնար
չստեւլ–
ծ ա գ ռ ր ծ ե լ ,
ռրռփՀեաեւ
իսկական
կո կ ց -
եալ
մլկ էր , ե լ օր մ բ իր ո ա ա ն ա ւ ո բնե -
ԴԻՄԱՍՏՈԻԵՐՆԵՐ
3. ՕՇԱԿԱՆ
Պ ա տ ա ն ո ւ թ ե ա ն ս
փ ե
ր1ին
չրշանին,
լկ -
թերցամոլութիւնը
արթնցած
ուժեղ
կեր -
պ ո վ
մէշս՝
կը լա՚իէի
ինչ ոբ
կ՚անցնէր
ձեռքս։
Ծ ա ն օ թ էի արդէն
կարգ
մը Հե -
ղինակներռւ
եւ իրենց
գոբծերռւն
:
իսկ
գբողնեբու
ե լ ա ր ո ւ ե ս տ ա գ է տ ն ե ր ո ւ Հան -
գէպ
ալ, մէշս
դ ծ ա ծ էի մտապատկեբ
մը,
թէ
անոնք
անպայման
պ է ա ք էբ
ունենային
ե բ կ ա ր
մաղեր
, դ ա լ կ ա Հ ա ր
գ է մ ք ու
աղու
նայուածք
:
Առաքին
Մեծ Պատերաղմը
Հաղիլ
վեր ֊
քացտծ,
Պոկ"
խուժեցին
Շիրվանղաաէն
,
կ ո ս տ ա ն
Զարեանը,
Աեւումեանը
ել^ոլբիչ–
նեբ։
Ասոնց
բոլոբին
ալ մաղերբ
երկայն
էին եւ իրենց
քալռլածքբ
ս ո վ ո ր ա կ ա ն
մաբղոցմէ
տ ա ր բ ե ր : Նոբ ծ ա ն օ թ ա ց ա ծ էի
կառվարենցին
, Ջանանին
,
Պէչիկթաչլեա–
նին եւ ռւբիկեբռլ
Հետ։
Օր մբ, պատաՀ
-
մ ամբ
, ներս
մտայ
գ ր ա ս է ր
լկկերոշ
մ ր
դր ա ս են ե ա կ էն : Բ ա ր ե կ ա մ
ս
արէոակտրգ
սէր կը տածէբ
Արտ.
Յարութիւնեանին
,
Աեծարենցին
, Գեղամ
բ ա բ սեղեան
ի ն
III
Յակոբ
Բիւֆէճեանին
Հ ա ն գ է պ ։ Ո գ ե ւ ո -
րութեամ
բ 1^արտա
յա
յաուէր
մ ասնաւո
բա–
՚ է լ է ս «մեՀենական»
չարժման
ե լ
իրենց
« Ա ե Հ ե ա ն »
թերթին
Հ ա ն գ է պ ։
Պ է ա ք
է
կ ա ր դ ա ս Հողկ ա տ ա ր ո ւ ա ծ
«Հարթենք
»
ներր
կ՚բսէր
: Ու կ ա ր դ ա ց ա ծ էի՝
անշռւշտ
աււանց
կուլի
կարենալ
թափանցելու
թէ
ինչո՞ւ
կբ տ ա փ ա կ ց ն է ի ն
« Հ ի ն Ա ս տ ո ւ ա ծ -
ներբ»
ե լ Հբանտ
Ն ա գ ա ր եանցի
դործեբ
ր :
Արգ,
եբբ ներս
մտայ,
լկկերոշս
ղրա -
սենեակէն
, մէկբ
ն ս տ ա ծ էբ,
անկիւնբ
,
պարղ
Հ ա գ ո լ ա ծ ք ռ փ
, ձեռքե
բ բ
ծունկին
,
գ լ ՚ ՚ ՚ - խ ը Հ ա կ ա ծ քէչ մըմէկ կուլմ
ի ն ։ Ա ա -
զեբը
կարճ
էին , չաւիաղանց
կարճ , ա չ -
քերն
ալ թեթեւակի
դուրս
ինկած
:
իսկա—
կան
գ ի ւ գ ա ց ի
մ ա բ գ ո ւ տ ի պ ա ր մը ։
Ընկերս
^ անմիշապէս
մ ա ր գ բ
ցոյց տ ա -
լոփ
բ ս ա ւ .
Ա օ տ ե ց ի ր ,
սեղմէ
ձեռքբ,
Յակոբ
•Բիւֆէճեանն
է ։
Անացի
ա պ չ ա ծ : ^Համարձակեցայ
մօ -
տենալ։
կ ա ր ծ է ք
փայրկենաբար
ամբոէլ^
ե–
բու
ա ն տ ի պ
Հատռբբ
լ ո յ ս
աչխարՀ
ւէլիէոի
՛լայ
։ իսկ
մ ինչ
այղ պ է ա ք է
Հւսնել
պ ա բ բ ե ր ա կ տ ն
մամուլի
էշերէն
,
"՛յ՛է
իսկական
դեբեւլմանէն
իր դ ռ գ տ ր ի կ ռ -
տէէէնալո բներ
բ եւ Հ ր ա տ ա բ ա կ ե լ Հոս
Հայ—
կ ա կ ա ն
աբաասաՀմէսնի
մէշ աււանձին
Հա–
տէւբոէէ
: Հայաստանի
այսօրուան
վարիչ
-
ներր չեն ուղեբ
լկղունի լ ն ա խ ա սովետա
-
կան
շբքանի
ւլբոէկե
րէն
շատերուն
, տ -
սոնց
կա
բղին
նաեւ
Լէ յ լ է ի ՛ գ ր ա կ ա ն ժա -
ռտնղ.ո
ւթի ւ ն ը : Հայկ.
Արաա սաՀ մանին
կը
մնայ
ա է ր կտնգնիլ
ա յ գ ժ ա ռ ա ն գ ո ւ թ ե ա ն :
ՀքՍ
ւ՚՚յս
ունիմ
Որ ա յ գ անՀրաժեշտ
գործը
գլուիս
կը Հանէէւի եւ Լէյլիի՛
յիչ՚ո՚ոտկլ,
կը
յէսւե
րժանայ
անձե
ռ ա կե բ տ
յռւշա
բձանով
մր ։՛
Ա.
Խ Ո Ն Գ Կ Ա Ր Ե Ա Ն ։
Մ Ո Ռ Ց Ո Ւ Ա Ծ
ԷԶԵՐ
ԱՌՋԻ ՍԷՐ. ԱՌՋԻ ԲԱՐԻ
Աանկռւթենէն
Հօրմէ
մօրմէ
որբ, Թ ա -
դուՀին
Հոդեղալակ
էր Բ ե բ ա ՝
րնտանիքի
էքր մէք, որ մանչ
ղալակ
մր ունէր
միայն
ե լ
աղքիկ
զաւկի
կ ա ր օ տ կբ քաչէր
։
Այս
տ ղ ա ք բ
քոյր
՚ " եղբօր
պ է սմեծցան
,
քով
քովի,
ե ր կ ո ւ ս ա ե ք
մոռնալով
այն
աարբերռւթիւնբ
, որ ճ ա կ ա տ ա գ ի ր ր
գ ր ա ծ
էր
իրենց
մէք . մանկական
խաղեբէն
, կբ -
ռիւներէն
, ծեծկուուքներէն
եւ
Համբոյրով
մը
կնքուած
Հա չտութիէննե
րէն
վերքր
պատանռւթիւնր
ե կ ա ւ
անծանօթ
՚ ի յ
՚ Գ " ՜
վոլմներով
, չՀասկցուէսծ
տ ր տ մ ութիւն
-
ներով
, ռւրախութիւններով
խ ա ռ ն ո ւ ա ծ ,
եւ
վերքէն
ե ր ի տ տ ա ս բ
գութ
իւնը
^ չ գ ե
լո ՛Լ
ու Հ ա ս տ ա տ ե լ ո վ
լկ
ւլն
չմ ա ր ուած
սրտի ան
քակտելի
կասլե
բը,
ինչպէս
քիմիական
բա–
գադբութիւն
մը ,որ յստակօրէն
ի
յայտ
կբ
բերէ
լուսանկարի
փոքբ
իկ տ ա
խ ա ա կ ի ն
վրայ
գբոչմուած
աներեւոյթ
պ ա տ կ ե ր ը ։
Այն
ա տ ե ն
իբենք
ալ վ ա խ ց ա ն
,
ագքիկը
մ ա ն ա ւ ա ն դ
ս ա ր ս ա փ ե ց ա լ , Հողեղաւակ
մը
ինքը,
լկկեցիկ
աղքիկ
մը որ տ ա ն
տիրոք
ղաւկին
փրայ
ա չ ք ն ե տ ա ծ էբ : Յետոյ
քոյր
ու
եղբայր
կոչուած
էին միչտ.
այս պայ -
մ ա ն ա դ ր ա կ ա ն
ա ղղա
կան
ռ ւթ
իւնն
ալ իր
սբրռւթիւնը
ունէր։
ի ՞ ն չ պիտի
ըսէին
մա
ն ա ւ ա ն գ
փրեն^
ծնողքը
. իր տեսած
խը -
նամքներուն
ւիոխարէն
չէր կվ՚նար
ւէի շտ ու
կսկիծ
ցանել
ա յ ս տանը
մ էք , ուր
սիրով
ՀիւլԼրնկալեր
, խնամեր
, մեծցուցեր
էին
գփնքը :
Բ ս ա ն տ ա ր ո ւ էր ու
խոբՀրդածռւթիւնւշ
կ ո ւ գ ա ր
, Հատու
գ ա ն ա կ ի մը պ է ս , " " յ Գ
անմ
եղուկ
սէ
ը ը
Արտէն
կտրել
ն ե տ ե
լու
Հարկը
ղդացնելոփ.
պ ա Հ մը կբ գ ի մ ա գ -
րէր
1
Ի ՚ ե ք զ ի ն ք ը կը պ ա շ տ պ ա ն է ր
անձնաղո–
Հռւթեան
գ է մ , յետոյ
քիչ քի՛չ
աեէլի
կու
տար
նորէն
վիրաբուժական
գործռղոլ
-
թեան
մը ենթարկելու
պէ՛*
, այռի
եւ ոչէ
ա ն լ կ դ Հ ա տ
անցուդարձին
ա ռ ք ե ւ կը
կենար
ժամե
բոփ
փ ա ր ա ն ա ծ
, իր
իրաւանց
ու
պ ա ր ա ո ւ ց
զուգակշիռը
լկելոփ
,
անգուն
գի մբ խոբբ
չտփելու
յիմար
աչիսատու
-
թեանբ
մէք յամառելով
չարռւնակ.
ութ օր
III
յսպէս
անցուց
սենեակբ
ք ա շ ո ւ ա ծ սւ
ռանձնացած
էբ
Հիմ ա սեւ ու մութ
սեն -
եակին
անկիւնը
:
X
Վ ե ր ք ա պ է ս
որոշումը
ա ո ւ ա ւ • իր մ ի
միտ
սրտին
մ էք իր դաաաստանը
ըր
անիրաւ
գտաւ
ինքղինքր
. ուր էր
թէ
տ
յ ղ
մ աբգասիբռլթիւնը
տեսած
ձ11Ռ"*Ր
՚ " մ"
տանը
մէք ու երախտիքի
մ ը
պարտքին
տակ
չճնշուէր
Հիմա,
փոդռցի
աղքիկ
մը
ըլլար
, անոք
ու ա ն տ է ր , մ ա գ ե ր ր
թ ա փ ա ծ
ու
ոտքը
բոպիկ
մուրացիկ
մը, սիրե
լու ա—
ղա տո լէք էւն
ր պաՀելոփ
:
Գ Ր Ւ Գ Ո Ր
ԶՕՀՐԱՊ
(3)
ՀԵար.)
ա -
ալ ու
րազ մը, աղուոր
երազ
մը ւիլաւ
մէքս
I
Ակսած
էի ես ինծի
Հետ մաոփյէ
խօսիլ
ու
ըսել.
ա ս ա ն կ
՚Բիւֆէճեա՞ն
Կ
՝ՐԼԼ
՚"յ
*
Ո՞ւր են իր երկայն
մաղերը,
աժւլոյն
գէմ
քը
, գոյն
փւռխէէէծ
Հ ա գ ո ւ ս տ ն ե ր բ : Ա պ ա գ ա յ
Օ չ ա կ ա ն բ
^ կ՚երեւի
կռաՀելռվ
ա պ շ ա ծ աբ
տա
յա
յտ ռ լթե
ան ս
իմ աստ բ , ա ւ ե
լցռլց
ան–
մ իքա
սլէս .
— ինչ է,
չորպաԹի,
չՀաւնեցա՞ր
գ է մ -
քիս
:
Բտււ
չ գ ա ա յ
էիոխ աբ ի ն հլու : Ա կ ս այ կմ -
կմալ,. Ոլ լկկերռքս
դ ա ռ ն ա լ ո վ .
Ր " ՚ յ Ց
Հքիր՚էանզատէին
, Զիֆթէ
Աա -
րաֆին
^ նոյնիսկ֊
Վ ա Հ բ ա մ
Թ ա թ ո ւ կ ն մա–
գերը
երկայն
են . . • :
Բիւֆէճեան
, ժ ա մ ա ն ա կ
չձգելով
որ
ըն՛՛
կերս
էիարէստէ
տ տ տ ա մ ս ո ւ մ ն ե ր ս
, ըսաւ .
Անոնց
մաղերբ
երկայն
են,
րայց
Ի ՚ ե լ ք բ կ ա բ ճ է
. . .
Բիւֆէճեանին
Հետ այս առաքին
Հան -
գէսլռւմ
է ս
1լ
առնէի
Հ ա կ ա սա կանբ
իրմէ ,
ու ա յ գ տսլաւորռւթիւնս
, թէ իր
ւլործերէն
եւ թէ մարգէն
անբաժան
մնացին
մէքս՝
մինչեւ
իր մաՀբ
:
Պոլիսբ
ա ս տ ի ճ ա ն ա ր ա բ
մ տաւ
իր մչ ա -
կոյթե
եռուզեէւին
մէք–
Ա ե ծ ա գ ո
յ ն էսնակնկալբ
ե գ ա լ Հ. Ա
. Ը •
Մ իսէ թեան
չքեր
թ ր
Բեբայի
Ա եծ
Պողո
-
էոա յ ի ն
վ ր ա
յ է ն : Ծաղկեէիունքեր
կբ տա -
նէին
Համ
աձայնական
բանակի
Հրամ
անա–
աարներռւն
: « ճակատամարտ»բ
կբ Հբա -
տ ա ր ա կ ո ւ է բ
նախկին
« Ա զ ա ա ա մ արտ
»էւն
՚ ռ ե ղ ^ նո
յ ն
յելլափո
խ ա կ ա ն ու ե ր է տա սա
բ–
դ ա կ ա ն
չոէնչոէի
: Պ՚՚կսբ
կր խ ա յ տ ա ր նռր
կեռնքոփ։
Թ ր ք ա կ ա ն
որբանոցներէն
եւ
ա ն Հ ա տ
Թ՚՚ւրքերու
տուներէն
Հայ
ոբբեր
կաոէսկո
ր գ ո
լէէն
Րերայէ
Ա. Երբոր՚լու
-
թեան
եկեղեցէէն
չբքա՚իակբ
- Հտ
յութիւնը
կտրձք^ք
ղործ,
զբաղում
մէկզէ
ձղած,
կը
Ի ՚ լ բ ՚ ո է բ
Հայկական
երեւո
յթնե
րոփ ;
Բոլո–
րին
չբթնեբուն
վրայ
էբ
Հ– Մ– Ը– Մ ՛ է
չքերթր
։ Շ ա տ ե ր ո ւ
եբ ե ւ ա կ այութ էւն
բ թեւ
առած
էր ե լ տ էէէբբե ր դռւբէլուբանքոէէ
կը
Հեղէէն
«Բարձրացէբ
^ բաբձրացուր»ը
:
^ԼյԳ
Լքեր
թէն
քանէ
մըօր ՚էեբք,
« ճ ա -
կաաամարտ»է
առա
քէն
է քէն
՛էրայ
կը կար–
Գ*"յԻ
կ ա ր ճ
գբութէէն
մը, « Ց ա զ թ ա ն ա կ »
՚իեբնէէէղրոէէ
: Ներքեւը՝
Յակոբ
Ա չ ա կ ա ն ։
Այս
ա ն գ ա մ , դ ր ա ս է բ ընկերս
մօտս
ղալով
Հարցուց
. կ ա ր դ ա ց է ՞ բ
Բէլֆէճեանէն
առա
քին
ղբռւթէւնր։
Այժմ
ն որ կեէկ ա --
՜եոէնոէէ մբ ան կր կոչուէ
Յակոբ
Ա չ ա կ ա ն
է
Ու
Օչականը
էէեբսաէն
դ ա ր ձ ա ւ
Պոլսոյ
դ ր ա կ տ ն
մարզէն
ամէնէն
տ ի բ ա կ ա ն գ է մ -
քերէն
մէն :
ինք « ճակատամարտ
»ի
կիբակնօբեայ.
թիլերուն
ղարւլն
էբ : Կբ ստոբազրէբ
պ ե ր ճ
ոճռվ
մբ ղրուած
Հէքեաթներ
ու
արձակ
րանաստեղծութիւննեբ
, որոնք֊
յեաոյ
ա մ –
փռփւ
ու ե ց ա ն
«հքոբՀուրդնեբոլ
Ա ե Հ ե ա ն
Տ՛
խորաղրոփ
Հատորի
մբ մէք :
Այլք
սէոեղծաւլոբծակէէէն
դ բ ա կ ա ն ո ւ թ ե ա -
նը Հետ, չէր լքած
նոյնպէս
քննազէստա
-
կ-սն
Հ ա տ ո ւ
չարքը։
«Բարձրաւէանք»ի
*
<Հ
1էսէսան»ի
, «.ճակատամարտ»ի
էքեբէն
յաքէ, ր գ ա ր ա բ կբ Հարթէր
Գ է ո ր գ
Մեսրո
-
"1Լ* Արչ"՚Կ
Ալսլոյաճեանր,
Թէոգիկը
ւ
Աալբին
ե լ
ուր
ի կ ե
ր :
Թէոգիկի
Հ ա ն դ է պ
Ո-Աւթ֊է՛
բառն
էր գ՛՛ր
•*•
ծածած;
Ես ս կ ս ա ծ էի ա ր գ է ն
սլկաալ
իսմբագրա^
աուն
երէն
ե լ
մ ատ
ւռ ր ա կան ռլթե ան
Հալա–.
քաէէայբ
սրճարաններէն
ներս ։
Թէոգիկի
մասին
յօգուածը
նոր
լոյս–
տեսած
՚ Բ ե բ ա Թ ա գ ս էմ
, կապե
լա
յ ի
մ
ը
իսոբունկբ
ն ս տ ա ծ էին Օտեանը,
Շ ա թ բ ե ա –
նր , Պ՚սբթեւեանն
ու Ջանանը
:
Թ է ո գ ի կ
այլայլած
ներս
մ տ ա ւ ոլ խօսքբ
ուգզելով
Աաե
անին՝
Ե ր ո ւ ա ն գ ^ է՞նչպէս
կբ
թ ա ր գ մ ա ն ե ս
բ ա ռ ր :
- Ռաթ-Է՜
մ գ լ ո տ ա ծ
րոե
լ է ,
Հ ո տ ա ծ ^
ա ւ ր ո ւ ա ծ
, բանի
ւքը չ Հ ա ս ա ծ , պատաս
-
խանեց
Օ տ ե ա ն ։
ճանըւք
ա ս ի կ ա
եղա՞ւ
^ ՚ է ր ՛ " յ Կբ
բերէր
Թ է ո գ ի կ ՝
ուղղակի
յուղուած
:
Օ ա ե ա ն ,
իրեն
յատուկ
ս կ ե պ տ ի կ ժպի ֊ ,
աով
մբ Հարցը
փ ա կ ե ց
Հետեւեալ
լակո
-
նական
բացատ
րութեամբ մբ :
-
Թ է ո գ ի կ ,
ս ի ր տ դ լ ա կ բոնէ։
Գրա -
կանութեան
մեծագոյն
^^նագատբ
ժա -
ւքանաէկ
է ։ Բոլ անՀետացումէդ
ե տ ք եթէ
Տ ա ր ե գ ի ր ք ե ր դ
փնտռեն՝
ուրեմն
Ո-Աւթէ
մը
եղած
չես
ըլլար : իսկ
եթէ
Օչականը
չփնտռեն՝
1Լ՜Ա1թ–է–
մը եղած
պիտի
ը լ լ " * յ
Հայ
դ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
Համաբ
Հ
Ներկայիս
, Հայ գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
այս
երկու
բեղնաւո
ր զ րիկեբը
ա ն Հ ե տ ա ց ա ծ
են։
Թ է ո գ ի կ ի
չիր
իմը,
ա փ ս ո ս ,
կորսոլե
-
ցաւ
Փ ա ն
թէնի
գ ե ր ե ղ մ ա ն ա տ ա ն մէք ^ ի^կ
իր
Տ ա ր ե գ ի ր ք ե ր ը կը մնան
իբրել
անՀոէ.ն
Fonds A.R.A.M
