Օ՚ԵՐ ՀԱՄԱԼՍ Ա Ր ԱՆԱ Կ ԱՆ՚ե Ե ՐԸ
Ն ա խ ո ր դ
խ մ բ ա գ ր ա կ ա ն ո վ
կր
Հարցր
-
նէ
ինք
թէ
ոլնթնք
այն
Համալսարանա
֊
կաննեբր,
որոնէյ
Համար
իրենգ
ժոգովուր
ղ ի ն
կամ
անոր
մ չակո
յ թ ի ն
հաոայելբ
Հաճոյք
ր լ լ ՚ ո ր
ու սլատ
ի լ
;
Ջենք
տ ա ր ա կ ո ւ ս ի ր
, որ
ունինք;
Աենք
կրնար
րսել,
որ
անոնք
քս՚խքս՚խէչ
թիէ–
մր
կբ
կաղմեն
Ամերիկայի
մէք
եղահ
աւելէ
քան
500
Համալսարանականներուն
մէք
:
Անոնցմէ
շ ա տ ե ր բ , ա ւ գ ա Հ ո վ ա բ ա ր
,
մոււ
-
ցահ
են
իրենգ
հագումր,
կամ
եթէ
կր յ ի
շեն
գեռ,
աւելի
յարմար
կլլ նկաաեն
հա–
հ-ուկ
պաՀել
գայն։
Ուրիշներ
կր
կարհեն
թէ
իրենց
ա գ գ ա յ ի ն
հագումր
կրնայ
խո
-
չ լ կ դ ո ա
բլլալ
իրենգ
վերելքին
,
աււանց
նկատի
ունենալու
, որ
եթէ
ունին
արժէք
մ լ լ ,
էրենց
ժողովուրդին
, իրենց
աղղային
արիւնին
, ժ ա ռ ա ն գ ո ւ թ ե ա ն
կր
պ ա ր տ ի ն
:
Ալ
եթէ
ունին
րան
մ
ր,
Հ ա գ ո ւ ա դ ի ւ տ
կա–
րողութիւն
մր, ատիկա
կրնայ
նշանակու
-
թիւն
մբ
ունենալ
իրենց
ժողովուրդին
Հա
մար,
ոէ
թէ
Ամերիկայի
նման
Հսկտյ
եբկ–
րէ
մր,
ուր
իրենց
նմ ան
Հաղարաւո
բնե
ր
կան
ու
կր
պ ա տ ր ա ս տ ո ւ ի ն
եւ
իրենցմէ
շ ա ա
աւելի
Հ ա գ ո լ ա գ ի ւ տ
կա
բողո
ւթե
ան
տ է ր
ղէմքեր
կան
ու
կբ
հաղկին
:
Այս
կացութեան
մ էք , պարղ
ու
ա ո
ււ
։լք
ա ր ա մ ա րանռւթիէնր
սլիտի
սլաՀ
ան քէր
,
ոբ
իբենց
հադում
ր
հահ
կող
Հայ
Համ ալսա
-
րանականներր
կամ
փբոֆէսէոբներր
ա ն դ –
ր ա ղ ա ռ ն այ ի ն իրականութեան
եւ
վ ե ր ա
-
դառնային
, զոնէ
ողիով
ու
Հետաքրքրու
-
թեամբ
, իրենց
ժողովուրգին
ու
անոր
մ աքին
ո լ
մշակո
յ թ է ն
, ուր
կրնան
կ ա բ ե
ւոր
, ո ւ շ ա գ ր ա ւ
դ ե ր
մբ
կ ա տ ա ր ե լ
, ա ւ ե
-
լ ի ն
քան
կբ
կ ա ա ա ր ե ն
ա յսօր
Հ ա գ ա ր ա
-
լո
բնե
բու
կարգին
. վւա
յ լ ո ւ ն
դէմք
մ
բ
դ ա ռ ն ա լ ,
քան
այսօր
են , շ ա տ
աւելի
վւայ–
լ ո ւ ն
գէմքերռւ
Համրանքին
մէք
:
Ա ա կ ա յ ն ,
կբ
Հ ա ւ ա տ ա ն ք
ոբ
կան
քիչեր,
որոնք
Հոգիով
Հայ
ու
Հալաաաբիմ
իրենց
հնունդին
, էլ աշխատին
կամ
ս լ ա ա ր ա ս տ
են
աշխատելու
իրենց
ժողովու
րդին
Համ
ար
,
եթէ
Հնա րաւո
բու
թիւններ
ստեղհուին
։
Հայ
կեանքը,
շարունակ,
գ ա ղ ա վ ւ ա ր ա կ ա ն
փ ո ք ր ա մ ասնութ
իւննե
բով
յ ա ռ ա ք
մ
ղուահ
է ։ Ա ռ Հ ա ս ա ր ա կ ,
ժողովուրղներու
կեան
-
քբ
, անոնց
յառաքգիմութիւններբ
,
վե
-
րելք1ւ
ու
վսեմ
թոիէքեեբբ
Հետեւանք
են
դ ա ղ ա ւ ի ա րասլա
շտ
, Հ ա ւ ա տ ա ւ ո ր
եւ
Հո
—
գ է ո վ յ ե ղ ա փ ո խ ա կ ա ն
փոքրամասնութիէնէ
-
ներու
դո րհունէութեան
. անոնց
ստեղհա
-
գորհ
աշիւատանքին
, նուիրռւմին
ե լ ան
-
շաՀախնգիր
սլա
յքարին
;
60՛՛՛^՛"^
թուականներուն
, Հայ
Համ
ա
-
լսաբանականներ
մ եհ
մ ա ս ո վ
Ֆ ր ա ն ս ա
կբ–
թուահ
, կամ
Համարժէք
դէմ
ք ե ր
էին
,
Ո՝ուսխնեան
, Ատեան,
Աերվիէէն
,
՚կուլեան
եւն–
որոնք
աղղային
յեղաշբքման
Լ*Որ–
ժռւմբ
սկսան,
Ա գ գ ա յ ի ն
Ա ա Հ մ ա ն ա դ ր ո ւ
-
թի՛
նբ
սաեղհելուէ
յ
^ ^ ա կ ա ն
թուականներուն
, Հայ
դ ր ա կ ա ն –
մտսււո
բ ա կ ա ն
վե բանո
բ ո գ չ ա կ ա ն
շարժու
-
մբ
վաբուկերբ
-
Ա ր փ ի ա ր ե ա ն
, Շ"՚Հնա
-
՛լ՛որ
, ԶօՀրապ
եւայլն
,
նռ յնպէս
Համա
-
լ ս ա ր ա ն ա կ ա ն
եւ գ պ ր ո ց ա կ ա ն
մ եհ՜
պատ
-
ր ա ս տ ո
ւթիւն
ունեցող
գէմքեր
էին
:
Հա
յ
ա ղ ա ա ա գ ր ո ւ թ ե ա ն
ղեկավարներէն
շ ա ա ե
-
բբ
Համալսարանականներ
էին
կամ
Համա—
չսարանի
ուսանողներ
, սկսելով
Ա
. Զ՛"
՜
ւարեանէն
ու
Ո՚ոսառմէն
, մինչեւ
Արմէն
Գարօ
եւ
Հբ • թ ի ր ե ա ք ե ա ն
, որոնք
կրակին
մէք
նետուեցան
, Հայ
կեանքբ
լռւսաւոբե
-
լու
եւ ա ղ ա ա ա գ բ ե լ ո լ
Համաբ
;
Նո
յ ե
թուականներուն
, անշուշտ
, Հտ
—
րիւրաւոբ
Համալսաբանականներ
ունէինք
,
բայց
անոնցմ
է գ ա ղ ա փ ա ր ա կ ա ն
փ ո ք բ ա
-
մ աոնութիւն
մբ
միա
յ ն ա ս պ ա ր է ղ
իքաւ
,
Հայ
ժողովռւբգին
, Հայ
կեանքին
ու
մա
-
քին
հառայելու
Համար;
Շո՚աերր
մնացին
անՀաղորգ
ռւ ա ն տ ա ր բ ե ր
ե լ
ա ն Հ ե տ ա ց ա ն
(նգմիշտ.
Հայ
կեանքէն
ու
իր պ ա տ մ ո ւ
-
թենէս
- ոչ
իսկ
պարղ
ու
աննչան
յիշաաակ
մը
իրենցմէ
։
Ա ն ա
ցին
Հա
յոց
պատմ
ութեան
մէք
ա
-
նոնք,
որոնք
իրենց
Համա
լսա
բ ա ն ա կ ա ն
հանօ
թութիւնբ
աբժեւոբեցին
դ ա ղ ա վւա
-
բ ա կ ա ն կ ր ա կ ո վ
եւ
անձնուիբութեան
ոս
-
կիռվ
: Գարձան
օրՀնուահ
ու
անմաՀ
ա
-
նոլններ
X
Կբ
նշանակէ՝
դաղափաբականոլթիւնն
է
որ
արժէք
ու
արժանիք
կուտայ
տիաղոս
-
ներուն
,մարդոց
հանօթոլթեան
,
նոյնիսկ
փայլուն
վկայականներուն
:
Ա յ գ
դ ա ղ ա
-
փարականութիւնն
է
որ
կբ
պ ա կ ս ի
մեր
ժամ
ան ակա
կից
Համ
ալս արան
ականներ
ու
շատերուն
մօտ;
Ալ
խ ր ա մ ա տ ը
կը
բացուի
ու
կը
լա
յ ն ն ա յ
ա
յ ս
Հշատեր»ռւն
ե լ
իբենց
ժռղովուբգին
միքեւ
։
ի՛՛նչ
լկենք
այս
կացութեան
ա ռ ք ե ւ
;
Ա ե ր
ա շ խ ա տ ա կ ի ց ը
Ա
. Ա ե ւ ա կ
կը
յայտ
նէ
թէ
միայն
Ֆիլատելֆիայի
մէք
աւելի
քան
յիսուն
Համ ալսարանականներ
կան
,
մ ա ս ն ա գ է տ
, ուսուցիչ
կամ
ուսանող
Հ
Հայ
են
ամէն
րանռվ,
բայց
անոնց
գաստիարա
կութեան
ու
մչակութային
«.բովանղակռւ–
թիւնբ
մերկացռլահ
է Հայկական
տար
—
բերէ
• » ։
Կ՝ենթագրենք
սակայն
, որ
կայ
՚
անոնց
մ էք
ա/
վւոքբամ
ասնութիւ7ւ
մը,
ռ ր
գերա
ղանց
Հայեբէ
կը
բ ա ղ կ ա ն ա
յ •
կան
գէմ
-
քեր՝
ոբոնք
աղղա
յ ի ն
ու
Հա յկական
ղգես–
աաւորում
ունին.
Հոգիով,
մտքով
ռւ
ձգ
-
տումնեբով
։
Անշուշտ
, շ ա տ
լաւ
պիտի
ըԱՈւր
,
որ
Հայ
Հայ
դ՚ոդութբ
ս ե ր ա
կասլ
պաՀԷ
.
բոլոբ
Հայ
գ ա գ ո ւ թ ն ե րբ
փնտռեն
գտնեն
Հայ
Հա–
մալսաբանականներբ
. Հետաքբքբուին
Հայ
Համալսարանականնեբով
ե լ
ռւսանռղնե
-
բով–
կ ա պ ե ն
ղանոնք
Հայ
կեանքին,
բն
-
տանիքին
ու
աղղային
գորհեբռւն
: Բայց
,
աւելի
լաւ
ու
դոբհնական
պիտի
բլ/ար
,
ե–
թէ
Հոգիով
Հ՛այ
ու
Հարուստ
, առողք
ու
աղնոլական
քանի
մը
Հոգի
, Համ ալսա
բա
նական
ո լ
ուսանող,
գ֊ոբհի
անցնէին
, նբ
-
ւիբումռվ
աշխատելու
ե լ իբենց
պ ա ր տ ք բ
կատաբելռլ
Համար
։
Աւ
աս՝
ա ռ ա ն ց
սպա–
սելու,
որ
մեհանուն
ռւ
հլմիքագգային
ԱԶԳ1յ.ՄՈԼՈԻԹԻ>ն Թէ
Գ ա ս
մբ
Հա
յանուն
իմ աստաեկեր
, չ ա
-
բամտօրէն
խեղաթիւրելով
բ ա ռ ե բուն
ի
-
մ ա ս ա բ ,
անախորժ
թիւր
իմացութ
եանց
դուռ
բ ա ց ա հ
են , ոչ
միայն
մեր
աղղային
ահուին
, այլ
ե լ օ տ ա ր
շբքանակներու
մէք։
Այս
խ իկա
րնե
բուն
Համ
ար
,
Հայա
շունչ
թերթէ
մր
բաժանորդագրութիւնը
. • •
աղղա
յնամ
ոլութիէն
է
։
Հայկ.
մ շակո
յ թ ի ն
ու
իր աքնաքան
մը–
շաէկե
բուն
Հ ա ն գ է պ տ ա ր ր ա կ ա ն
յ ա ր գ ա ն ք
ռւ
ա է կ ա հ ա ն ք
աահելը
աւլւլա
յնամ
ո լու
-
թիւն
է
:
Հայ
երդն
ու պարը
ոիրելը
ա ղ գ ա յ ն ա մ ո –
լութիւն
է
:
Հայկ.
Հ ա ն գ է ս
մբ
կամ
Հ ա ւ ա ք ս
յ թ
մբ
քաքալերելը
աղւլա
յնամ
ո լութ
ի ւ ն
է
:
Ա գ ա տ օ ն
կամ
փ ա ռ ա տ օ ն
կաղմակերպելբ
ա ղ գ ա յնամ
ո լութ
ի ւ ն
է
։
Ընտանեկան
յարկէն
նեբս՝
մանուկնեբու
տար
ր ա կ ա ն
Հա
յեցի
գաստիա
ակութիւնբ
"՚-Րէէ
/ " " ^
ճ^՛
եթէ
ոչ
ա գ գ ա յ ի ն
կիրք
։
Որո՞նք
են
այս
չ ա ր ա մ ի տ
ու
չ ա ր ա չ ո կ ք
կոփն
կ եր բ ա ր ձ ա կ ո է կ ե
բ ը
։
Անոնք
որ
ոչ
սեւ
են , ոչ
ալ
ճերմակէ
Ոչ
պ ա գ
են , ոչ
ալ
տաք
։
Անոնք
որ
իրենց
մաաը
պ ա գ
մոխիրին
մէք
իսկ
չեն
Համարձակիր
թաթխել
;
Անոնք
Որ
իրենց
ա գ գ ա յ ի ն
գ ի տ ա կ ց ո ւ
-
թիւնբ
րռլռբովին
կռբռլստհ
են :
Անոնք
ռբ տ ա ր ր ա կ ա ն գագափար
մր
իսկ
^
չունին
աղղային
պ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն
մասին
։
Անոնք
որ
ոչ
միայն
կ՚՚անգիտանան
մեր
\
մեհասքանչ
լեղուին
անգին
գանձեր
բ ,
այլ
եւ
օտարնեբու
մչակո
յ թ ի ն
արբեցնող
բո
յ –
րըն
իսկ
չեն
ճ ա չ ա կ ա հ
:
Անոնք՝
որ
երբեք
Հ ա ւ ա տ ք
ու
Համարում
չունին
մ եր
անցեալ
ու
ներկայ
աղղա
յ ի ն
արժէքներուն
եւ
արժանիքներուն
վ ր ա
յ
՚ ՚
Անոնք՝
որ
«մենք
չէղռք
ենք»
ըոելով
կ^ուղեն
իրենք
ղիրենք
տ բ դ ա բ ա ց ն ե լ ,
բայց
չեն
դ ա դ ր ի ր
ամէնուբեք,
բանիմաց
կու
-•
ս ա կ ց ա կ ա ն է
մբ
աւելի
բանգիտութիւն
հա
խել,
սրճարաններու
մուխ
ու
հուխին
մէք։
Համբ ա ւ » ի
տ է բ
Համ
ա լսա բ ա ն ա կ ա ն ն ե
բու
մ եհամ
ասնռ
ւթիւնբ
թ օ թ ա փ ե լ է
իբ
. ան
-
տաբբեբութիւնբ
ե լ վ ե ր ա դ ա ռ ն ա
յ
իր
ժո
ղովուրդին
։
Հ ա ւ ա տ ք ի
մ ա ր գ ռ ց
գորհն
է
աս,
ե լ
վս
ա ա Հ
ենք
թէ
ունինք
անոնցմէ,
թէ
Է՛՛Կ
թիւով
քէչ։
Ո ր ո վ Հ ե ա ե ւ
մէչտ
կբ
Հ ա ւ ա
-
ա ա ն ք ա ւ ե տ ա ր ա ն ա կ ա ն
ա
յ ն
^չմ
արառլ
-
ւժեան
, թէ
րաղռւմ
են
կռ
կ
ցե ա կ ե
ր բ
,
բայց
ս ա կ ա ւ լ կ տ ր ե ա կ ե բ բ
:
Այս
«լկտբեաթներռւն
կբ
մնայ
Լոյ"Ր
վ ա ռ ե լ
եւ
ճամբայ
բանալ։
«Կ ռ չե
ցետլ»նե–
ԲԲ
կրնան
գ ե ռ
, Հանգիստ
, իրենց
գավւնի
-
ներուն
վբայ
լկկողմանիլ
. . .
( Խմբագրական ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ)
Խ Ա Բ
Ա • մասը տես
Յ ա ռ ա ք
16 Սեպ
-
տեմբեր։ ՚^իտի անգըագաււնանք այս եար–
ցին :
Ա ի ա ն ա ւ ա ն գ
անոնք՝
որ
էբենց
նիւթա
-
պաչտ
Հակումներով
յղփացահ
ու
փ.ճա
-
ցահ,
կ՝ռւզեն
էրենց
ոսկէ
Հորթէն
փտբա–
խբ
առարոր
՚էել
մէ՛սմէ տ
կամ
ո՚լքամէտ
աղգակիցներ
:
Վասնղչ,,
այսպիոիներուն
Համար,
աղ
֊
գային
ամէն
ճ ի գ
ու
շարժում՝
այս
օ ա ա ր
ափերուն
վրայ,
ռչ
միայն
ա ն պ է տ
ռւ
ա
-
պարդիւն
է
, այլեւ
վ ն ա ս ա կ ա ր
ու վ տ ա ն
-
գ ա ւ ո ր
:
^իհագելին
այն
է,
սակայն,
որ
մեր
Հայանուն
իմաստակներուն
աղդային
ղ գ ա –
ցռլմները
լ կ դ ռ ս ա
կ՚արթննան
, երր
օ տ ա ր
մամուլի
կամ
ձայնասփիւռի
միքոցաւ
,
ներբողբ
կը
Հիւսով՛
^ " ՚ յ ո ՚ զ ղ ի
ա բ ո ւ ե ս ա ա
գ է տ ի
մը
կամ
անձնաւորութեան
մը
։
Ա յ գ
վայրկեանի
աղդեցութեան
տակ
,
անոնք
յանկարհ
կը դ ա ռ ն ա ն Պ ա պ է ն
աւելի
պապական
• • •
Բայց
ա յ գ
քերմեռանգոլթիւնր,
ձմրան
խաբուսիկ
աբեւին
նման,
նռ
կ
օրն
իսկ
կը
շիքի
Ոլ
էլանՀեաի
իրենց
Արտերէն
-
Ո ր ո վ Հ ե ա ե ւ
, մեր
խիկարները
դ ե ռ
չեն
բմբռնահ
թէ
, ամէն
սէր
ու ձգտում,
յա
ր ա տ ե ւ
Հո
ղահ
ութ
եան
եւ
ղոՀ
սղութեան
գնով
միայ ն կարելի
է
ձեռք
ձգել
• . .
Ոլ ովՀեաեւ
, մեր
ա մ ե ն ա գ է տ ն ե ր ը
երբեք
չեն
նկատահ
, թէ
աղղային
դ ի տ ա կ ց ո լ
-
թեան
սլակասը
, ինչքան
խոբ
ու
ց ր ա ա
-
չունչ
ա ն դ ո ւ ն գ
մը բ ա ց ա հ
է
իրենց
Հողի
-
ներուն
մէք
...
Ո ր ո վ Հ ե ա ե ւ ,
մեր
մակաբոյհնեբբ
բնաւ
չեն
Փոբձահ
Հաս1կալ
թ է
, կարելի
չէ
պա–
տ ա Հ ա կ ա ն
լ ա պ տ ե ր ի
մբ
լոյսով
լուսաւո
-
րել
ու
քերմացնել
իրենց
Արտերուն
մաՀա–
շունչ
խ ո ր վ փ ր ա պ ը
. . .
ւ՛նչպէս
մաբդկային
մարմինը,
նոյնպէս
ե լ միտքբ,
մշաական
սնունդի
կբ
կ ա ր օ տ ի ։
Ա ե բ
մտային
սնունգը
կբ
կաղմեն
մեր
աղղային
կ ա ր օ տ ա կ է ղ
երդերն
ու
գիրքե–
ր բ ։
Մեր
Հաւաքոյթնեբն
ու
Հանդէսները
,
որքան
ալ
թերի
կոգմեբն
ունենան
:
Գիւրին
է ձեռնահալ
նստիլ
ա գ գ ա յ ի ն
գիտակցութենէ
՚ լ ո ւ ր կ չրքասլատի
մը
մէք
,
ե լ
ա ղ ՚ լ ի
մ ասին
ճառել
:
Գ իւբ
էն
է՝
ա ռ ա ն ց մատը
մատին
ա ա ն ե
-
լու,
աղգը
^ ն ա գ ա տ ե լ ,
ա գ գ ա յ ի ն
մշակոյ
թի
մշակբ
արՀամարՀել
...
Ղ՚էւրին
է,
անշուշտ
, ղտոամեալ
պա
-
ռաւներու
պ է ս ,
«վայ
կորանք,
կորանք
,
Հոլովել.
.. •ի՞նչպէս
ձեր
խէ՚լճը
Հ ա ն դ է ս ա
կր
ննքէք,
երբ
անդէն
ափ
մբ
Հ ա ւ ա տ ա ւ ո ր
Հայոբդիներ
, գ է չ ե ր բ
ցորեկէն
խառնահ
,
կը
վաղեն
, կբ
Հեւան
անվեբք
, վ ասն
ա ո
—
գ օ դ ո ւ ա
ձեռնարկի
մը
, . .
Ի՞նչպէս
կը
յանգդնիք
ա գ ա ր տ ե լ
ու
աբ–
ՀամարՀել
այն
բռլռ
մը անձնուրաց
Հա
-
յորղիներոլ
ճիղն
ու
չաբժումբ,
ոբ
թ ա ր
-
մութիւն
ու
նռր
աւիւն
կբ
նեբարկեն
,
դաղթաՀայ
կեանքէն
նեբս
...
Ջէ՞ք
ուղեբ
գորհել.
Ա՛ի
գոբհէք
;
Զկ՚^ք
ուղեբ
Հայ
մնալ.–
է ր թ ա ք
ր ա
-
բով։
Բայց
մ ի խ ա ն գ ա ր է ք
ոլրիկերռւն
ա շ խ ա տ ա ն ք բ
:
Բ ա ր ե բ ա խ տ ա բ ա ր
, կ՝ապրինք
երկրի
մբ
մէք,
որ
օբօրանն
է
ողքմաոլթեան
եւ
ա
-
ՆԻՒԹԵՐ
Պ Ա Տ Մ Ո Ւ Թ Ե Ա Ն
Հ Ա Մ Ա Ր
ՕԷՅԴՈՅԻ
ԵՂեՐԱ Կ ԱՆ Վ.ԱխճԱՆԸ
•
Ե ս
հնահ
եմ
այս
ժոգովոլրգի
խոցերէն\
ո լ տ ա ռ ա պ ա ն ք է ն ։
կրակ
տուի
ա յ գ
աչ
–\
իսայւՀէն
, պէտք
է երթամ
այդ
ժողովուր
-
գ է
Հ ե տ ,
այն
կրակին
մէք
վառուելու
:
Ով
ոբ
կբ
սիրէ
մեռնիլ
՚ ս յ գ
ժողովուրդի
Հա
-
մար,
թող
ինհի
Հեաեւի
»։
Կ^ուղէի
Գէռրդին
լկկեբանալ
,
սակայն
Վ^աբղանի
սէրր,
անղամ
մլկ
ալ
ղինքր
ռղք
առողք
տեսնելու
փ ա փ ա ք ը
խ ե գ գ ե ց է ն
եր
կիր
դառնալու
ոբոչումը
: Եւ
անցայ
կով
կ ա ս
մեկնող
ընկերներոլ
Հետ
։
Տաժանելվէ
ճամ
րոյւգութենէ
մբ
՚էերք
,
մեր
Հանգիստ
ր գ տ ա ն ք
Թի՚ֆլի"
։
Ընկերնե
րը
բաժնուեցան
ղանաղան
տեղեր
:
Զէ"
ալ
տեղալորեցին
մեհաՀարռւստ
մ ա բ գ ռ ւ
մը վաճառատան
մէք,
կոկիկ
սենեակ
մբ
,
օժտուահ
ապրելու
բոլոր
յարմարութիւն
-
ներով;
^ ա մ ա ն ա կ
մբ
վերք.
Հասկցայ
որ
ես
պ ա Հ ա պ ա ն
կաբգուահ–
եմ
այդ
Հաստա–
ա ա տ ո ւ թ ե ա ն ։
Բողոքեցի
լկկեբներուն
,
ղ1՚ս
" ՛ յ ն տեղէն
Հանելու
Համար
: Ո՛ռս
-
աոմ
խնդալով
ըսաւ.
Հա
Աէյդօ
քան,
քեղ
կր
Հանենք
այն
"՛եղէն;
Պատրաստուէ
, վագր
դնացքբ
պ ի
աէ
առնես
Երեւան
երթալու,
ՆէկոԱլ
այն
"՛եղէն,
ուգահ
է քեզ
յ
հյնգբեցէ
որ
զէս
Վ ա ր գ ա ն ի ն
քով
զրկեն,
կ ա ր օ տ ս
առնելու
Համար
: =^
Հոն
է
նաեւ
Վ ա ր գ ա ն բ
, բ ս ա ւ
Ո՚ոստոմ
: Հ ա ս ա
յ
Ե ր ե
-
ւան
, ե լ մնացի
Նիկոլի
տ ր ա մ ա դ ր ո ւ թ ե ա ն
տ ա կ ։
յցնդրեցի
Նիկոլէն
Վ ա ր դ ա ն բ
տես
—
նել,
ըսաւ.
-—•
Գեռ
երկու
օր առաք
Վ^աբ–
գանը
ուժեղ
խումբ ո վ
մը
գրկեցինք
Գան
-
ձակի
կողմերը։
ինչպէս
դ ի տ է ք ,
հայր
տուահ
են
Հայ
- թ ա թ ա ր ա կ ա ն
րնդՀա
-
րումնեբբ։
Շատ
մբ
տեղեր
Հայեբբ
սար
-
ս ա փ ի
օրեր
էլ՚ապբին
• Գեռ
՛Լեց
ամ
իս
ա
-
ռ ա ք
վ ա բ դ ա ն բ
իր
ա յ գ
խումբոփ
Պ ա ր ս
-
կ ա ս տ ա ն
դբկեգինք
•
Խոյ,
Ա ա լ մ ա ս տ
,
ուր
Բիւբտերբ
, Եղիտներր
, եւ
Թուրքերը
քարդի
ս ա ր ս ա փ ն ե ր
ձգահ
էին
Հայկական
շրքաններու
մէք;
Վ ա ր գ ա ն ը
Հոն
Հասնելով
,
խաղաղութիւնն
ալ
իր
Հետ
տ ա ր ա ւ
;
Ա^ոը
կորՀ
ի լ ,
ա յսօր
ա
յգ
ե ր ե ք
շեղերը
աղ–
բօբ
պ է ս
կ՝ապբին
իրարու
Հեա
։ ՚ Ո ՚ ֊ " տ ի
,
Հանեցինք
Վյսբդանը
այն
տեղէն
ե լ ղր կե
-
ցինք
ուրիշ
վ տ ա ն գ ա ւ ո ր
շրքան
մ բ ։ Այդ
-
պ է ս
քու
վրագ
ալ պարտք
մբ
կ ՚ ի յ ն ա յ ։
Գուն
ալ պ է ա ք
է Վ ա ր գ ա ն ի ն
նման
ուրիշ
վ տ ա ն դ ա ւ ո բ
շրքան
մբ փրկես
:
իմ
ա ր ա մ ա գ բ ռ ւ թ ե ա ն
տակ
դ ր ա ւ
25
Հո
գինոց
ս պ ա ռ ա զ է ն
ձիաւոր
խումբ
մբ,
մեհ
մասով
էւյնսւսցէնեբէ
բ ա ղ կ ա ց ա հ
,
բՈ
լո
բն
ալ
ա ռ ո յ գ
ու
աշէւռյժ
տղաքնեբ
,
շ ա տ ե ր բ
բարձր
ուսման
ա է ր
, որոնցմէ
ես
շ ա տ
՚էար
կը
մնայի,
րայց
կարելի
չէր
Նիկոլի
ո
-
բոչման
ղէմ
երթալ։
Ա իեւնո
յ ն ա տ ե ն
որո
չահ
էր
է ՚ ո ՚ - մ բ ի գ բ ա գ ի բ
:
կարգ
մբ
պ ա տ ո ւ է ր ն ե ր
տ ա լ է
վերք,
ա
-
ւելցուց
Աէյդօ
քան
, երբ
Հայ
ժողովուր–
գ բ
սարսավւի
օրեր
կ՚ասլբի
, անոբ
վչտա
-
ԿԷՑԲ
Գակակցութիւնն
է : Բեղի
կբ
մնայ
ռր
ք ա ն ա ք
բարձր
պաՀել
ձեբ
Գակակցա–
կանի
Հ անղամ
անքբ
, յանուն
Հայ
ժողո
-
վուրգի
վւբկութեան
գորհին
:
^արուրի
Հայութիւնր
ս ա ր ս ա փ ի
օրեր
կ՝ապբի
,
օրէ
օբ
քարդոլելոլ
վ տ ա ն գ ի ն
տակ
է , գ տ ց է ք ,
ք ա քա
լեր
ե ց է ք տ ե ղ ա ց ինե
րբ
,
խ տ ա ց ո ւ ց է ք
ձեր
շարքերը
գիւղացիներով
: Եւ
օրբ
օ
-
րին
՚լրեցէք
պ ա տ ա Հ ա հ ի
մասին
յ
Մ տ ա ն ք
Հյաբուր
: Տեղացի
Հա
յութիւնը
,
քանի
մը
անղամ
ե ա
մնացահ
է մեր
երկրի
Հայերէն
, մատնուահ
խեզճ
ու
կրակ
վի–
ճակի,
կռուելու
ոչ
մ ի կորով,
օրէ
օր
քարդռւելռւ
կբ
սպասէին
երբ
մենք
Հա
—
սանք
;
Լուր
Հասալ
թէ
Խանխլարի
Թուբքերբ
կբ
ք ա բ գ ե ն
Հայերը։
Թ ռ ա ն ք
ձիեր
եւ
կայ
ծակի
ա ր ա գ ո ւ թ ե ա մ բ
օղնութեան
Հա
-
սանք։
Թուրքերը
գ ի մ ա գ ր ե ց ի ն
, բայց
շու–
աով
Հասկցան
որ
ղ իմ ացի
ուժբ
իրենց
կարհահը
չէ
: Բանի
մր դ ի ա է կ ե բ
ձղելոփ
շշմեցան
ե լ փ ա խ ո ւ ս տ ի
դիմեցին։
Գէ
՚՜ԴԲ
մնաց
մեր
տ ր ա մ ա դ ր ո ւ թ ե ա ն
տակ,
՚ " Լ
Թո՚-բքի
երես
չտեսանք։
Այդ
շ ր ք " ՚ ն ը
խա–
դ ա գ
անցաւ
ամբողք
աարին։
1905/
ա կ ա ն
, Թուրքե
բր
օդնական
ու
—
ժեբ
ս տ ա ն ա լ ո վ
պաշաբեցին
Խանխլաբբ
;
Եւ
օրէ
օր օղակբ
նեղցուցին
: կացութեան
մա
սին
ամէն
օր
կբ
դբէինք
Նիկոլին։
Ան
լաւ
գ ի տ է ր
մեր
վիճակր։
Երկու
օր
գ է շ ե ր
ցե
-
բեկ
անգագար
կռիւ
: Անոնց
դրոՀին
կբ
պ ա տ ա ս խ ա ն ե ն ք
ձեոնառումբերով,
աՀու
-
ս ա ր ս ա փ
եւ ք ա ր գ պատճառե
լով
թոկրքե
-
բուն
: Ռ ա ղ մ ա կ ա ն
կորովբ
ե լ կարդապա
-
Հական
ողին
մեհ
է
Բ"Լ"Բ
լկկերներու
մէք։
Գլ/֊Դ^յէ^-^ււ
վ–^՚^=–"–^^
փ^խ։։ււ^։։^ի
ճս՚մ–
բայ
կը փնտռեն,
ուրանալով
ամէն
ի՛նչ–
Ա պ ա ռ ա հ
էր
մեր
ռազմանիւթը,
ինչ
ոբ
մեհ
մ տաՀողռ
ւթիւն
կը
պա
ա ճ ա ռ է ր
;
կը
խոբՀրդակցէինք
որեւէ
միքռցով,
^
գ է թ
անվնաս
ղիւղէն
գուբս
Հանել
՚ լ ի ՚ ֊ ղ ա ց ի
—
ներբ
: Ա յ գ
տ ա ղ ն ա պ ա լ ի
րոպէին
,
կորիւնբ
վւրկաբար
Հրեչտակի
նման
, ռւժեղ
խում–
բ ո վ
մբ,
եւ առատ
ռազմանիւթով,
օղնու
թեան
Հասալ
: իրենց
Հուռանեբով
ե լ
մա
ն ա ւ ա ն գ
ձեռնառռւմբերով
, սկսան
կռնա
կէն
Հարոլահել
Թուրքերր
, ոբոնք
շշմահ՜
մնտցին
ե րկու
կր՚ոկի
մէք
;
Փ ա խ ո ւ ս տ ի դ
գիմ
եցին
, բաղմաթիւ
դիակներ
ձղելով
։1
Զ՚էռբձեցինք
իրենց
ետեւէն
երթալ
,
շ ա տ
I
յռղնահ
էինք,
մէկ
շ ա բ ա թ
Հանղիստ
բ
-
րինք
, Թուբքեբը
չերեւցան
;
Ա Հ ա
կը
Հասնի
լուր
մը,
Ադոլլիսը
պա–
շաբահ
են
եւ կռաոբահբ
անխուսափելի
է :
Ամէնէն
դժուարն
այն
էր
ոբ
կտրահ
էին
նաել
ճամբաներբ
: կորիւն
յանձն
ա ռ ա լ
իր
խումբով
Աղուլիս
երթալ
•
,
^
Մ Ա Ր Գ Ա Ր
Բ Ա Ր Խ Ե Ա Ն
(3)
ԼՇաբ.)
Fonds A.R.A.M
