ԿԱՊՈՅՏ
ԽԱԶԻ
ՋԵՌՆԱՐԿՆԵՐԸ
ՄԱՐԶԱԿԱՆ
ԿԵԱՆ՝Բ
ՀԱՄԱՅՆԱՎԱՐՈԻԹԻԻՆ
ԵՒ
8ԵՏԱԳԻՄՈՒԹԻՒՆ
Յեաաղիմական
չարժ-ումքլ
մսէւսՀողու֊թիւՍ
կը
պաաճառէ
Թ՚ուրքիոյ
ւ1՚է9, ինչպէս կը Հաստաաեն
Վկրջէն
չուրեբը ել կարգ մը ձերրակաէութիւններ
X
Վարչապետը,
Ատնան
Աենտէրէս
, շարռւնա -
Կ^է"՚է էբ պտո
յս^երը
, Յ՚՚՚֊նուար
\ ()ին
ուչագրաւ.
ճառ
մը խօսեւյաւ
Այնթապի մէ^ Հկազէ
Անթէսլ) :
Կ՚ամփոփենք
Հրմնական
մասեըը ՚
« Այէ ^բկրէն
մէջ միշտ սէր ռւ գորով
պի
տի տիրէ
Հայրենակիցներուն
միջեւ։
Մօտերս
յու
սախաբ
պիտի
րէքան անոնք որ կը ջանան
եղրայ -
րասպան
կոիւ
յարոլցտնել
Հայրենակիցներուն
մի
ջեւ. ու ՚1ՐԳ"՚Լ^ք ^ԲԿբէն
անգորրոլթիւնը
:
Բարձր
քաղաքակրթութեան
տէր մերմԼհ՝ աղգը
երբեք
չախոժիր
քինւսւխնդրոլթենէն
ել ատե լութենէն ու
եր ջան
կու թեամ բ կբ դիտէ քաղաք
. կո ւսակցու -
թ իւննե բուն
եղ բա քբացում
բ : Վճռահ՜ ենք մեր կա–
բեքին ի դործ– ղնեչ ոբպէս
ղի աքս
դեղաղու՚սւրճ
երկրին
մէջ տեւականօրէն
տիրէ այս
եղբայրական
մթն՝ոքորտբ
յ
Աւելի քան քսան
մ իլիոն
մ աբգոց
մէջ ,
ինչպէս
գողեր ել ոճրսւգո
ր քէներ , ՛սւ՛ քնպէս ալ մեբ երջան–
կու
թիւնր
չկամեքքույ չատ
մ ր մո քՈ րահ՜նե ր
սքիտի
եքքեն : Բաւց փառք
Տիրոջ որ մեր
բնկեբութեն^՛՛
մէջ չատ նուաղ է ա քս ա քլաս ե րա՛հնե բուն
թ ի ՚ ֊ բ
^ -.
Մ եհ թուրք
աղգր
Հարիլբին
99
Համ եմատո լթեամ
ր՝
եղ րա յրութեան
եւ Հ՛ա՛յբենաս
ի րութեան
տիպար
մ ր ՚
կբ կազմէ :
Համայնավարութիա^բ
գադրահ– է
բնկեբային
եւ տնաեո • վաբղապետութիւն։
մրբլլալէ ել բոլ–
շեւիւկներքք դաբձահ– են մէյմէկ
գորհ՚իքն ոէ լրտեսը
մեր
աղաաութիւննեբուն
աչք տնկող
թշնամ ինե -
րան
՝. Անոնք իրենց այս յոռի
ղ
որհ-ռւնէութեսյ^է
բնթացրհն
Հոս ու Հոն կբ հ^սքտուին ե լ^ւոյնիսկ կը
Համարձակին
շսւՀադորհ^ել
մեհ՜ագոյն
նուիբակա -
նա թիւնր՝
կր"^նքը ;
Կրօնքը
նուիրական
ել բարձր գաղավւաբ
մբՆ
է : Վճռահ՝
ենք ւզաշտսլանել
մեբ կբոնքբ
, խզճի ա–
ղատոլթիւնը
մեր բոլոր
աղաՍաւթեանց
կարգին
ւ
Այս
մարզին մէջ պատրասա
ենք դորհ^ակցելու
բո
լոր ա յն կուսակցո
ւթիւննե
բուն
Հետ՝
որոնք
կբ
բամնեն
նոյն տեսակէտբ։
Ափ մը մարդիկ
յետին
նոլատակով
կբ ղոբհ-են, կբ պոոան, կբ
կան
չեն
ՀայՀոյութիւնԴ.եբով,
որոնք բացաբձաապէս
ան -
Հաշտ են կրօնքին : Ոչ ոք ձեռքն ու լեղուն
կրնայ
երկարել
թուրքին
կրօնին։
Ո՛՛՛վ կրնայ
Համաբձա -
կիլ խաոԳ-ուիլ
ձեր պաշտամունքին
: եղճհ աղա -
տա թեան
հ^ուռ նայող
չկայ։
Հետեւաբար
պէտք է
փնտռել
նսլատակր
անոնց ոբ այս մ աս ինաղմ
ո ւ կկը
եւ , կ^ա րձ անա
ւլյւ ենք ան Հուն գո Հ ո ւն ա կո ւթե ամ բ ,
ռ բ կատարեց
իր •ա՛յգ յանձնառոլթիւնր
, ու Ղ՛ա -
մասկռսի
Հայութիմեը
աէը դաբձոլց
Զաւաբեան
ղպբոցի սեփ • շէնքին ; Պ • Աարտիկեան
թէ *իա -
մ ասկաՀա
յ նուիրատունե՛ր
, գո րհ՜նական
ապացո
յց
մ բ եւս լ^էհ՜ա յեցին՝
Հա
յուն կ րթանուէբ
ոգիին՝ եւ
ազգ՛ գիտակցութեան
ինպաստ :
ԱՐԵՒԵԼԲ
1հ ՛կապ, քցաչփ Փաբիղփ
մասնաճիւդր
իբ տա
րեկան
պաբաՀանդէսբ,
տուաւ
Յ^՚^նուար
\\ին
061շ1շ 1\/|ւ11է31ք6/
սբաՀ՜ւերուն
մէջ :
Ընտիր ել
Հռծ
բազմութեան
մէջ աչքի կը ղաբ
նէ ր ե րկսեռ
եր իտա սա րգո ւթիւն
բ , ոբ իրեն
յա -
տուկ
զուաբթոլթեամբ
պաբեց
մինչեւ ու* աաեն ,
ք^տիր նուագախումբի
մբ բնկերակցութեամբ
է
Տեղի
ոլ՜ւեցան
անաէ^կաքնեբ
,
պարողներու
մէջ
բաժնուեցան
թ&ւքսատ
1^6 ՇՅ1^1Ո :
Շաա
Հաճելի
անակնկալ
մ բ եղաւ եւրոպական
պարերու
մրցու–
մը , ուր աոյա-ջնութիւն
չաՀողնե
ր բ ստացան
գեղե–
ցիկնուէրնեբ
, վեց Հոգինոց
^Հէք^ի մբ կողմէ :
Գե զաբո ւեստական
բաժնին
իրենց
սիրա
յօժար
մասնակցութիւնր
բերահ՝ էին վրացի
Բօպաիսիցէ
եզբա յբնեբբ
, ո րոնք կռվկասեան
խիզախ պա բե -
բով
մեհ՜ ոդեւո բութի
ւ1ն ստեղհ՜եցին եւ որ ստիպ -
ուեցան
քանիցս
Կբկնել է
Ոզեւո բութ իւն առաջ
բերին
նաեւ մասնաճիւ -
զին պարախումբկն
Օր ՛նեբ
Յէ • Հաքիմեան
,
Ա՛
Սթաաեան
ել Լ. Պ՚՚՚րսամեան
, Հայկ ՛ել կովկաս–
եան պարերով
, ղեկավաբութեամբ
Օր • Ա • Պ՛ա -
վէղեանի
, եւ դաշնակի
ք^կե րակցութեամ բ Պ՛ Ե՛
Ղ՚ավէզեա
նի :
Ուշ
դի շերին
՛ժոդովուրգբ
դժուա բաւ
բաժնուե
ցաւ
, ղոՀ
ջերմ
մ թն ոլորտ
էն եւ կանոնաւոր
սպա–
սա բկութենէն։
Ներկանեբէն
շաաեր
^որՀաւորե
-
ց ին կա՛զմ ակե
բպի
չնե ր ր ա յս յաջող
եբեկո
յթին
Համար
ո ր առի թ ք, կուտայ քով քովի
բերելու
երի–
տասարդութիւնբ
;
Ալս
տռթիւ
մասնաճիւզր
իբ խորին
^ւոբՀակա -
լութիւնւները
կբ յայտնէ
բոլոբ
ան ոնւց որ
իրենց
սբտսւբուխ
գումարներով
ել ղեւյեցիկ
առարկա -
նե բով
օզնեցին
պիւ ֆէին եւ վիճա կա խազին ար -
գիւնաւորման
ՇնորՀակա
լ ութ իւն նաեւ
անոնց որ նո յն
*՚ԲՐ
՛իրենց
յօժա րակամ ա շխատակցոլ
թիւնբ
բեր
իւն :
3 ա1(ւձ(1ա|սռւ.ւքբ
բարձրացնեն
: Ա^ւոնք կամ յիմարներ
են կամ թէ
արտ • ուժերու
Հ րամ անին տակ կբ գործ՜են : Մ ենք
կ ոլյլե՜/՚ք մեր
ազատութիւնն
երր
պաշտ պան
ել
կրօնքի
թշնամ ինեբուն դէբ : Մ եր տ յս ազատոլ -
թիւններուն
կարզին
խղճի
ազատութեան
գէմ ալ
յարձակո
զներ կան : Անոնց դէմ ալ մեր բոլոբ ա -
զատո
ւթ իւննե ր ը սլիտի պա շպտանենք :
Այս
երկրին
մ էջ
յետագիմ
ութիւն
^^կա յ 1
Անոնք որ աղմկարար
երեք - չորս
Հոգի
տեսնելով
յետադիմ
ութ
իւնւ կայ կ՝ րսեն
, ղր պարտ ահ՛ կ՝ ԲԷԼ"՛՛^
թուրք
աղդբ։ Մեր աղզ.բ կատարելապէս
սսքառա -
ւլիւնուած է յետադիւմութեան
դէմ : Հաւատացէք
յ
Բայց յետագիմականէ
կայ : Ասոր աւ
Հաւատացէք։
կամ թէ կան դժբախտներ
ոբոնւք կրօնասէր կբ ձե
ւան՛ան բա յց
ի րական
ին
մ էջ ոչ աղա տ ո ւթ ի ւն ր , ոչ
՛սլ
կրօնքին
իրականէ՚իմաստբ
բմբոնած
են ու գր–
նաՀատած
երկրին ու ազգին
բարձր
չաՀեբր։
Ա —
սոնք ալ Հազա րէնւ՛ մէկբ
չեն ՛անւցնւ ի բ : Զեզիւ
պէ"՛
Հ էս յբենասէ րներով
լեցուն այս երկրին
մ էջ
ա յս ,
անւոպաներբ
չեն կյւ^ւաբ վտանգի
մբ ծնունդ տալ
է
Մի՛ւս կողմէ , թ ո յ լ պքւտի չտանք որ գրդռու
–՛
թիւնւնւեր ի գործ
ղնեն կարգ մբ դժբախտներ
որոնք
ա յնպէ ս մ ր կր շարժ իւնւ որ կա ոծես
իրենց
մենա -
^որՀը
րլյաբ ազգա
յնա կանո ւթիւն
ր
էյ ունուար
25ին
Միւթիւալիթէ
սրաՀին մկ^ ,
ի ներկայութեան
3000/
մօտ բազմութեան
մր էոե–
ղի ո լնեցան
կռփամարտի
փրօֆէսիօնէլ
մեծ մրբ–
ցումներ
, որոնց մասնւակցեցաւ
նաեւ
թեթեւ
հան–
բութեռն
Հայ կռփամարտիկ
Փիէռ Աաբգիսեան
է>\
րիչօ
200
կբ՛։
Հակառակորդն
էր ԸօւձշՈՇ
61 հ / հ *
600
կր.
( 6 X 3 ) ։
Ւնչպէս
գրած
էինք Հայ մ արզի կին
Հ ակառա -
կոբղբ
պիտի
ըլլար
Հձհ՞ճճՈ , բայց՝ այս վերջին՚ր
15
*>րէ ի վեր վփբաւորուած
է :
Այս անգամ
Աաբգիսեան
ունեցաւ
իրեն
գէմ
մ ասնադէտ
կռփամարտիկ
մը :
Ա՛
շյ՚ջանին պա շտ պան
ո դա կան ի ւէբայ մնաց եւ
բ. գ. գ, շրջանւներուն
"կիգբբ ^այ մարղիկր
անց–
էով յարձակողականի
ղօրաւոբ
Հաբ
ուածներ
տուաւ
6օ^^յ^Ո^
դէմքին։
Դժբախտաբար
՛Ս՛ րէ1՛^
սլաՀռւն
Հայ կո փամ ա րտ ի կբ ձախ ա չքէն
ստացաւ
Հարուած
մբ, եւ սակայն մեծ առաւելութիւն
ու -
ցաւ։ Ւսկ, Ե՛ շրջանին,
առաջին
Հանգիսլումին
,
Ս արդի՛ս եան վիրալորեց
Հակառակո
րգին ձախ ա չ–
ՔԲ : Պ ոռտբռի
՝ չգիամ անա
լով
լքեց
կռիւբ
, եւ Հայ
երիտասարգր
«նօք
աութ
թէքնիք^ով
փայչան
յաղթանակ
մ բ շաՀեցա՚ւ
;
Այսպէս
Մաբգիսեան
Հինգ
մրցումնեբու
՚ ^ է ջ
երեք մեծ յազթանւակ
տարաւ ոլ
յառաջիկայի/էք
պիտի կատարէ
նաեւ
%՝)ՀՅ Հ
Հանդիսականներու
առաջին
շարքերուն
մէջ
էր
նախկին
փետուր
ծ ան ր ո լ թե
ան
աչիսարՀ
ի ա -
խոյեան
ԻւոձՀՏ.
ւ^ՕԱէւՏ ,
որ բսաւ.
-
֊ Շատ
Հեռոլ
պիտի
երթայ • • . ;
X
Ը՚քբիշ
Յակոբ
Այվաղեան
յազթեց,
միջին
ծանրութեան
Պելճիքայի
ախոյեան
Օշեսշէշր/՛ , 21
վա յրկեանէն
:
X
Երիտասարդ
մարզիկ
Զ ի լին՛ կի ր ե ան Լթե -
թեւ
ծանրութիւն)
V.
ք՜.
\ \ ՚ , Հ . ։ ՛Ծանրութիւն
վեբ–
ցնւելոլ
առա
քն ո ւթ իւնւ ր խ լած է «Ոէ սամըարձ
ւ/եբ–
ցնելով եւ նետելով
262
քիլօ
500
կր ՚ : կարելի է
այս
արգիւնքր
աբտասաՀմանի
Հ՛այկական
չափա -
նիշ ՚նկատել :
՝/Հ^ Պոլիս .
ժ՚ագ
Հայբապետեանւ
քաւյթեց իլ,
VV^1/ք
վեցերորդ
շրջանին
«թէքնիք
նօքաութով–»
•
ԱԱՐԳԻՄ Ջ–
ԾԻԾԱՎ
Ա
Հայելիին
մէջ կր նայիս
գո՞ց
աչքերաւէ.
Բ
կ՝ուզեմ
աեմնեք՝ թէ քնացած
ատենս ինչ
երեւո քթ ունւիմ
. . . :
X
ՍՊԱԱՈՒՀԻՆ
Պաբոն,
ձեր սրաՀին
մէջ գոգ
մ բ կա
I :
ՄՏԱՑՐԻՒ
ՈՒԱՈՒՑԻՋԸ
Ըոէ որ տունը
չեմ։
X
Հաւնթւսւ^|ւ(ւ ւղար՚տէզիււ ւքէյւ
ՊԱՀԱՊԱՆԸ–^
(Նոաարանի
մբ վրայ ք1ա -
ցողին)
արթնւցիր
, դուռր
պիտի
գոցեմ Հ
ԲՆԱՑՈՀԸ
կամաց պոոա , Հիմա
քունս
պի
տի փախցնես • ՚ •
ՆԻՒԹԵՐ
ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ
ՀԱՄԱՐ
Ա ՚ Լ Ե ք Ս Ա Ն Դ Ր Մ Ա Ն Թ Ա Շ Ե Ա Ն
Պ– խմբտգիրր
չի դբում թէ ի^չ էբ պատճառը
• * " յ դ եբկար
ճամբորգոլթեան
, Թէ՚ֆլիղից
Պետեր–
րուրդ
Հոչ թէ Մոսկուա),
4000 ֊ 4500
քիլո -
մեթբ :
1824/՚յ.ք
Ներսէս Ե • Աշաարակեցին
, Հիմնել էր
Նե բսէսեան
դպրոցր
Թիֆլիզում
:
Աշաարակեցին
Գպբոցր
կառռւցե
լ էբ քաղաքի ա
յն
մ իակ
կենար
էէն ում
, ոբ ամ ենա յա րմ ար տեղն է ե–
ղել,
րայց
վերջէն
Հանգամանքներ
ր փոխոլել
էին.
"՛յգ աեղ գարձել էբ Հասարակ
շուկայ,
ամէն տե
սակ
խանոլթ%ե
բ ել շէնքեբ
շրջապատե
լ էին
գպրոցբ։
Երբ
1899
/'Տ՛
1՚^էֆէէգ1՛
Հ՚"Յ^ԲԲ
աօնեցին
Գ " 1 1 " ՚ Ց 1 ՛
^իմնա բկութեան
՚յ^ամեակը
, ոբոշուե -
ցալ
գպրո ցը վա խադրե լ աւե լի յարմ աբ աեղ , ել
աւելի
քւնդաբձակ
շէնքի մբմէջ
յ
Եւ Խրիմեան
Հայրիկի մէկ կոնւլակով
,
1903–
ին կ՝ր1ւտ բ ո ւէ ր յանւձնաժոդով
որ գրամ պիտի ճա
րէր
Հանզանակո
լթեամ
բ է
Յանձնաժողովի
անէգաէէնե ր ի
մ էջ
մ տցրել
էին
նաեւ
Ազեքսանդբ
Մանթաշեանի
անունը։
ճիշգ այգ ժ-ամանակ
դռ/ելում է մի
բարեսէր
ել Հարուստ
գիւղացի
կինւ , տիկին կատերինէ Նա–
>Ոի րեանւ , որ նլիրում՛ է գսքրոցի
շէնւքի
Հւոմար ,
թիֆլիգի
Արոէնալ
թաղի
օդասուն
Հոզաբաժինը,
ամէն աեսակէտով
յարմաբ՝
դպբոցի
Համար :
Ուրեմն
ղպրոքքի ^"ղբ պատրաստ
է ր , կբ մը–
նար
ղ րամականէ
խնդիրբ : 3 անէձ^ւաժողովբ
որո -
շում է գիմ
ել Հտնզ ան ակութ եան : Եւ որո
շւում է
ամ էնից առաջ
գիմ ել ա յնանձին
,ո բո չմիա քնամ էնից
Հարուստն
էր, ա քլ եւ ամէնից
առատաձեռն
եւ
բարեսէր
էբ ,
Աղեքսանդր
Մանթաչեան
(»/յգ
ժամանակ
գտնւում էբ Պեաերբուրգոլմ
) :
Եւ աՀա յանձնւաժողոէի^ի
որոշումով
, ք^ք՚ֆէի՛ ՜
ղի առաջնոբգ
Ղ՚արեւլին
արք. Աաթունեանբ
եւ
Ներսէսեան
դպբոցի
նոբբնտիր
տեսռւ^
Ալ . Ա -
Հարոնեանբ
մեկնաւմ են Պեաերբուբդ
: Երբ Հաս -
նում են , ներկայանում
են մեծ
բարեբարին
,
յայանելով
իրենց ՚եսլատակբ
, Ա. Մս՚նթաշեէսն խո–
բապէս
յուղուած
ասում է .
ի՚թէ^
արժէր
այսքան
նեղութիւն
կրել
Թիֆլիզից
մինչեւ Պե -
տեբբուրգ
ճամբորզել
մի փոքր
գործի
Համար
,
կը բաւէր որ էք ի պաբզ նամակ
գրէիք
ինձ, ես ա -
մէն
ինչ կբ կաբզազրէի
5»։
Եւ անմիջասլէս
յայւոնում է թէ ստանւձնւում է
դպյ՚ոցի
շին ու թեանւ
բո լո բ ծախսերը : իսկապէս
է Լ
մի Հոյակապ
շէնք կաոո լցուեց , ՚ամ^ն
յարմա -
բութ իւննե րով
,
մաքուր
սենեակներ
դիշեբո -
թիկների
Համար , բնտիր
մաՀճակաչԼ
ե ր ով , ան -
կոզիննե րով
, բաւէիք
, լոլ-ացարան
եւե • , Ր"ԼՈբ ը
ի՛նչ որ պէտք էր: Գպրոցբ
այնոլՀետեւ
կոչուեցաւ
Ներսէսեան
- Մ անթաշեան
դպրոց :
Միեւնոյն
խմբագրականին
մէջ « Այոօր՚յ» Փա
րիղի
Հայոց
եկեզեցոլ
շիէնոլթեան
մասին,
տուած
է սխալ
տեղեկութ
իւննե բ
;
Լ՛ Աարուխանի
զիբ -
քը կուտա
յ բո ւնւ սլատմ ութիւնբ : Յեաո
յ կ՝ բսէ թէ
« Մանթաշեանի
վեբջին
շաոաւիղբ
մարեցաւ
վեր–
ջեբս
Փարիզի
մէջ, իր ՚որդոյն
մաՀուամբ : ԱՀա ա–
նուն
մ լ ^ ալ ,ոբ •այլեւս
իր յաջոբդը
պիտի
չունե
նա յ •»
1
Ա. Մ անթաշեան
ունւեցած է ութ ղաւակնԼ ք ,
չորս
մանչ եւ չորս
աղջիկ : Բռլոբն
է լ ամուսնւաո -
ցած ել լ^աանիք
կազմած
են :
Մեծ
աղան
, ել մեծ աղջիկբ
տարինւեր
աաաջ
մեռան
Փարիզի
մէջ, իոկ երեք աղջիկներբ
ողջ են X
Մ եծ աղջիկբ
ամ ուսնւացած է Պ
՚
Տ իդր
անեանի
Հետ
, միջնակբ Պ ՚ Եւանդռւլեանի
Հեա , եւ փոքրբ
Պ ՚ Անբաբտաւանեանի
Հեա :
Երեքն
է լ դտհւոայէ
են Փարիղ :
Երեք
մանչ
ղաւակներից
,
փ"ՔԲՐէ
*Ւէ՚՚ՐԳ
Մանթաշեան
մեռաւ
1952
Յունիս
9ին ,
բժշկակԼ/^
դոբծողոլթենէ
վեբջր
I
Ա. Մանթաշեանի
մեծ որդին, Պ՛ Լեւոն Ա^ն֊
թաշեան եւ միջնակ
որդիէն
, Յովսէփ
Մանւթա^ո/^
ողջ ենեւ զանւում
են Փարիզ։
Լեւոն
ր ամուսնւա -
ցած է , բա քց ղաւ ակն եր
չունէի
, ին չպէս զաւակնե
բ
չունէր
Հանւղոլցեալ
Գէորղբ : Պ • Յուէսէվէ Աան -
թաշեան
ամ ոււ^ւացած
է պարսկաՀա
յ
Հարոլսա
Թոէմանեանի
աղջկան՝ Օր՛ Մարգարիտի
Հետ, կ^
բնակի
նո քնպէս Փարիղ :
Պ՛
Յով՚՚էփ
Ման0աշեանբ
ունի մէկ աղ9իկ
եւ
մէկ
մանչ
զաւակնէեբ : Աղջիկբ
աաբինեբ
սւռաջ ա–
մուսնացաւ
յայս^էի
վաճառական
Մա/իլեանի
Հեա , Փարիզ
ում ել ունի երկու
մանչ եւ մէկ ագ -
ջիկ
զաւակներ ; իոկ մ ան չ ր ոո
22—23
՚ոարեկան
է
միջնակարէ/
գպբռցբ
աւ արաելէ ետօ ,
նէերկայիա
ւղարապում է փոքբ առեւաուրով
•
(2)
ԱՐՄԵՆԱԿ
ԿԱՐԱՊԵՏԵԾ\,
Fonds A.R.A.M