Վրաստանի
մէԼ րԼակող
Հայերու.
ՎԷ^-՚ԿքԼ
մԼծասչդս
կր աարբերէ
ԱւլրբէԼաեի
Հայերու,
վի -
ճակ
^Ա 1
Ս
I,
էլէւ տ աղա՛ս է շխո՛ ւ ութեան
՚^ա ստա
աման
աււա չի1.
չ՚սզ
օր^հ , վչւաէ/է
բւ։ լչե վւկւե
ր բ
սկսան
Հա
յևրսլ
•^աեղ
^ԱԼ
էէարԼլ
քաղաքա
ղս, ե
ո լթ
ի ւ ն
մ բ
,
ոբոլս
ՆպաաաէԼհ
է բ
ձոլբհ
ա՜ս
կամ գուբս
մ ղում ի
րջ՛– ք՛՛վ
աղաաել
Վբաստս՚եը,
եւ
մանաւանդ
^՝1
՝քԱ՚"է
՚>"՚4 ասՎ՚րԼ՛
եԼրկայսլթԼնէն
կամ
գոնէ
ղ^
յ»
ղսբա
^Ել
որհւ^
կչՀ՚՚՚֊է
ՂՐ
՚՜ԸԿ.
աբՀամարՀեչի
էլ,..քրաս
ասս։>
ւէէեաԽ
Ս
չլ
:
Օայգ
քաղաքակայւու
-
թրւսյլ^
ւ
.՚բռւէ. –կիղքը
Գ Ր / ՚ ն
վր
՚"տի
1ււկլՅւեիստ1ւե–
ՐԲ
Հաղգայ
^ակաս
էէսքում
ուսեցողնեբբ)
,
շարռլ–
յ^ււձ^^սււ
ասէ,..ց
֊,ա
Լ՚՚ւե
յարդարէ
՛ս
եաքբ
է՝ե–
I՛ լ՛ ՜՜յլ՛
"Ր՛՛Վ.
՚*^
ՂԸ. Լ՛ա Ր " ՛ – ^
" ՛ ՛ Լ ՛ " ֊ Է նաեւ
այսօբ,
երքւ
•կլ
.էւ.սւ,,աւ
^ր
կոԱ ւչՈ
ւսբ
ղե կաղար է կարգուած
1եբ՜
չ֊, - ւլււԼւրբ
ւչյւացաց
սե
ԷՈ լ
ւէո բ
&աււո
ւթեաւէ բ
ւԱւնուած
Ս.–
ս՚լքլա
^Հւ^^
էհրԼս՚^՚Լրայր
մարղկոմէ
երէկուան
\յ, •
ք– րաուղարբ
: ՝Լրա սաաեի
էէ
է
Լ Հա
յե բբ
Համ
՚ ւ –
չււո..սբ ղբ բսաղբԱ
է՚^՚չ՚ֆլիս
, ուր միսչԼլ
սսվետա -
ցսւԱ
բ ղբ ղաւյս^լ
՚Ա
ւ1 ն
&ււթրւ֊^
միւս
աղգսւթիւն՛
սսրսւ
՚ ՛ է ձ "
աԼ՚"Լ"՚Լ
^ ՚ " ե ւ
Վրս՚ցիներբ
Հա–
մ Լմաաութեամ բ : Աեծ
քանակութե՚ւմր
Հայեր
կան
յ
.անլ
Թր՚րչրսի
գաւաււի
գիւղերուն
Լկ՚ա
յէն
քա..ր ե բ ղուա
–^այաբսակ
գիլղևր)
, ինչ՚գէս
նաեւ
(յ
ղսձտ.
լս նւ ւ
՛է՛ելալ
քաղս-քնև
բոլ
՛է է ^ ՚–
Հայկակա
^է
քաղաք
՛է քն է էհիւա չցիլսն
եւ
Հայկական
մեծամաս–
էէսւլժրւն
կւայ
Հա. , րնչսլէս
նաեւ
ԱիւալքաԼակի
ղ աւաււէն
՚^ է^ ՀՀամ ա շիւ ա ր Հ
ս–՛
յի ն
Ա •
սլասւԼ րաղմ
է
հալսօրսա
կրս
աղւլաբս.^
կշո
ւթեան
7 5 / ՛ է ՛
կ բ
հ
,""Լ
՜
՛է
^Ր"
^ " ՚
յԼրլլ
ե լ յ
՝յԼ
,բ
^կրա
։յ
ին
ե ր բ՝^ : իաւականա
-
չա՛չ՛
.^այնբ
ղբ բնակիս
Արխաւ^ւա
ոիւումի
շբր–
շ– .Վ
՛ս
Աւ
^շք , իաթուԱ
ՀԱչարէա)
, Գորիի
շբչանբ
։•.
այլս ; ՚վ^րաստաոի
^^այեբուԱ
մէկ ՛է եծ
մասբ
։Լ1.
բս
- ց II, ցՀ..
ծ է իր մայրե՜նբ
լեղուն եւ
ցարաքլան
IIIլ.
րասԼ
՚ւա
՚.ւթես.ս
չր^ասիե
էէրայն
կրօնի եւ ե4լե -
՚լ՚-յւԼ՛
"Լ
՚ւ՚՚Յ՚՚Վ
Վււ
աարբԼրկր
Հրս
-ցինեբէն
եւ կբ
•չասչ
՚ւլ
^ր
Հ
^այուիքեա.,
տ/՚սւ
:
կրօնի
ե լ
եկե՚լեցիի
՛Հ Տ ՚՛
քոլշե
ւր էլներ
'1
լ կողմէ
ՀաԼուած
Հալած
աԼքՆե–
է՛11
՚՚՚Հ՚^չ՛*–
ց՛–
՚-ցւ
՚ն
վերո
յրշե ալ
Հայերու
մի"՛
1լ
կասլբ
է
^այոլիէ՚ւան
^ետ , եւ. ա։.ոնք ե
Լ թա
րկո լեց
ան աս -
աբճասավան
ձուլման՝
Վրացիւերուն
մէջ։
Ատոր
$1
եծււ.ւղկս
նպա
ստեց
ե աե
լ
վր"– ցի
Ր" ԼՀ^՛՛ իկներ
ուն
ա
յն
սկղբւ. ւնք
/1
, որւէվ
ուսուցում
,
Համաձա
յն
«ղ եմ՛. կր ատ
Ա՛՛կան^
ւք
ա
Լ
կա ՛իս. բմ ութեան
սլա Հ ա
I.
ջ -
ներու,
ւգէտք է կաաարուի
՚լւղրոցնեբոլն
մէջ այն
լեղո
լով
,
"բով կբ
խօսիլ,
ա չսւ կե րանե
ր բ ե լ
անոնց
ծձ.
ողնեբբ : Այս «ղԼմոկրատ.՛.
կան՝^ սկւլբունքի
կի-
րաո
՛՛ւմ՛
վ
վերջ
գրուեցան
այն ջանքերուն
,
ղորս
կբ թավւէբ
ցա րական
տի րասլե տոլթեան
ւթէ
լ՛
ջին
չր՚չանիև
կովկաս
աՀա
յ
մ ա
ա ւ"
ր ա կան
ււ
ւ
թ
ի ւն բ վրա–
բացախօս
մ աաաղ
սե րունգի
մ էջ
Հայ
լեղ
՚ւլն
աա–
բածելու
ե լ արմա՚աացնե
լո
ւ
ուղղութե
ամբ՝
Հայ
կական
ղ սչբոցԼերոլ
մ
իջ՛՛
ց՛՛՛ք
՝• Վրացախօս
Հա
յ ո լ –
թիւնբ
, ուրեմ
հ
, կտրուեցաւ
վերջհասլէս
Հ
՚ճձ
յու -
թ
ենէ
ն
ու ձոկլուե ցաւ վրա ցա՛կան
ծովուն
մէջ։
Ենչ
կբ ՚վերաբեերի
այն
շրջաններուն
ե լ քա -
գաքնք.
ր՛ւ ւն , ուր իբենց
աղղա
յին
ղգացումն՚ե
բբ
եւ
դ
իտակցութիւԼ
բ պաՀա
Հա
յերր
մ եծամ ասն
ու -
թիւ՜ե կբ կ՚ւղմեն
Լթ՝իֆլիս
, Ախալցխա
,
Ախալքա–
լակի
չքջան)
, սկիղբներբ
՚Լբացի
բոլշե–
իկնեբբ
ստիսլոլեցաԿ։
Հաշուի
ա՚։նել
անոնց
դոյոլթիւնբ,
Բ՚"յ՚յ
"1Ի
՚"Ի
կրկնենք
,
Աղբբէջանցիներէն
շատ
նուաղ
չավավ։
Թիֆլիսի
մէջ,
ուր գայադսւն «Մի–
ջւ)ցւաւում՚նԼ–րովյ. ա1ւօւ1յ1ք էւրցաւէւ շւաւսավ
՜ստեղծել
Վրացիներու մեծոսմասնռւթիւճն՝,
սլա
Հ ուեցան
եւ
մինչեւ
այսօր ալ կբ ղործեն
Հայկական
կ՚"րդ մբ
կրթական
ե լ
մ չակլլթո.
յին
Հ իմն ա րկո
լթ
իւննե
բ :
՚Օ՚՚յնբ
Լաեէ
Ախալքալաքլի
չրջանին
մէջ
։Բա
յց
,
ա–
սոնք
բ ՚ ՚ լ ո ր ր , բաղդատելով
ցա բական
չ ր ջ ՚ " ^ ի
ն ո յ ն
Կ
" ՚ Ր ՚
Լ Ի
Հիմնաբկո,ւիժիւնւ.երռլ
Հետ, չատ
խե՚լճուկ
վիւ
.ա1լ մբ կբ նե
րկա
յացնեն
–.Օլւինա
կ
,Կ ո
վկասաՀա
յ
Հոչ՚յ
.կաւոր
թատրոնբ
,
դ բ ՚ ւ լ ն
կեդրոնն
էր
Թիֆլի"
ե լ
լրուն
Լերկա
յացու՚Տներբ
աեղի
կ՚ունենային
քաղաքին
պորտին
՛քբա
յ ղտնուող
Արտի ստա
կան
Թատրոնին
մէջ,քշոլսծէ
այսօր
քաղաքի
յետամէ՛
նաց
թաղերէն
մէկբ
ԼՀաւ
լաբար)
, ուր քարշ
կու
տայ
իր ողսրմելի
. լ ո
յ ո լ թ ի լ ն բ ։
Նոյնբ
սլիտի
բսենք
նաել
մշ" կութային
միւս
Հ իմնա
բկո
ւթ
իլնւե
ր ո ւն\
մասին՛։
կան, անշուշտ
, Հայկական
տարրաք/ան՛
եւ\
երկբորղական
դպբոցնեբ
Թիֆ
/իոի
մէջ, կայ Հայ\
վրաց՚՚՚կան
ամբիոն
մբ
Թիֆլք
՚սի
Համալսարանի
\
85
ամբիոններռլ
կաբղին,
կան քանի մբ ստորա - ՝
գաս
սլատօնատաբնեբ
Թիֆլիսի
պետական
եւ
կուսակցական
մեքենւայիմէջ,
բայց
ատիկա
չատ
քիչ
Կ
Ք"*ղաքի
մբմէջ, որուն
Հայ
բն^ակիչն
,եբոլ՝
^Ի՚Բ
՚ք^ի՚".քն
վերջին
տարին,երբ
ղիջած
ԷՎ^ր՚՚՚ոինե–
\
բու
թ ի լ ի ն ։ Ակդբ՛– ական
չրջանին,
Վ^րացինեբր
,
ոբոչ
չաիով
Հաչուի
կ՝աո1էին
Թիֆլիսի
Հոծ Հա -
յութեան
պարտդան։
Բաղա,քէին
Լուսակղական
կա՚ք
վ՚սրչակ՚սն
կեղբոնէ՚ւ կա\
մարմնի
նւախաղս, -
Հո՚թհւնր
կր յա՚ւձնէին
թէեւ
Հայո,
թենէն
խոբ–
թոււ–սւծ
.
ր՝՛ /ց Հ
՛ո
ւ1՚աե
֊ան7
ծա՛ւ ում
ունեց
՛ող
Հա -
յեբու։
Աքսպէս,
օրինւ՚կ,
Թհֆք րոի
քաղաքա
քին
կուս
. կոմիտէի
քա րտո
ւ
՛լա
րու 0իւնբ
\
934/^
կբ
վ
-՚րէր
Գ–
ԱրութիՆավր,
ԹեքասՀի
ԼՎրասաան)^
^աթւԱ ՖրզիքսւկաԱ Աւժւ^
Վերջին
տարիեեբս
Հայ
մաբզիԼլներբ
մեծ
,աս բաւ– շա~,սցաս
բՍ բշաս արտի
՚ է ^ Լ ,
՛րա
յ լ ո ւ ն
յ
,^,լք
,աւ
.աղ..երող\երսք
՛աղգ .աԼսոյեաննեբ՝
^բան–
..ա
, խ՚ււբքրա
Եւ
Լլ. բս.
–ա ) :
ԱւրԱմ ն կարմ^
Քրն–
սԱլ
քժ^
Տ՚"ձԸ.
Լ՚^Լ ՂՍ. աերզայացս^
իբրել
(^ր՚լբքա–
կաԱ
ում :
Աեր
սլատմ
ութ
իւնբ կբ վկայէ
թէ
Հայ
մողո–
վուբղլլ
իբ ծագուՎ
^ն
ր ղս
ր
է չա
ումէհ
պա
շտա–
ւէունք
ուսեցած
է ։ Սկս՛ելով
ՎաՀագնէ
՚ն
ել ^"Րք
Ա,~գձւլէն
Հա յ
պա
ամ
ի Լնե
բ Ա պանծացուցեր
են մեբ
այն
թ ա գ ա ւ ո բսեր
ել
իչիէաս՜ԽերԱ
ո
՛րոնք
վյայլած
են
իրես
ց
աբաակարգ
ումով
յ
Անչ՚՚ւչա
այս աեսակ
պաամութիւննեբ
, մա–
նաւաւ.ղ երբ դա
րերոլԱ
խոբէն
կուգան
, Վ Ա պա -
րււլեաղնե
շաՎւաղանցութիլեեեր
է
Բայց
ւԼերչապ^ս
էլան
՛ի
րո ղո
ւթիւններ
Որոնք
թել
տուած
են ժողովուրդի
եբեւս– գայոլթեաՆ
եւ
ս եր պ ա ա մ իչներբ
ղան՚օւք
արճանագրած
են նո
յ -
նութեամ բ :
\եյ" թա գաւո
բնե
բէն
մէկն
է
Տրդաա
Ա
՛բ ո՝ -
րուն
արճանբ
կր դտնուի
Լոլվււի
թանղաբանբ
:
II եմ գիտեր
ինչու
գբեթէ
մէկ տարի
աււա ջ սինե -
մ ա յի՜ե
՚^ էջ ղա
յհ կբ ներկա
յաց
ևէ րս
ի բբե
ւ
՛՛Լա
րթեւ–
ներոլ
թա՚էալ՚ւր
: ^բդատ
Ա • իբրել
Հիւբ
էյեբոն
Լլայսեբ
Հ ՚ լ ո մ ի
կրկէսին
մէջ ի պատիւ
իրեն
արր–
"ւած
Հանգէսի
մ բ
ատեն
նետի
՛է էկ
Հարուածով
երկու
առիւծ
կբ սպաննէ :
Ն"
յնքան
ոլժեղ էր Տրղաա
Բ • որուն
մա՛սին
՚
ղանաղան
պ՚ւ տմ ոլթէլննե
ր
կբ պատմ
են
իՍ
ոբենա–
ցի \ Ա՚էաթանգեւԼոս
ե լ Ատեփա՚ւնոս
Տաբօէ՚ացի
:
ս ատթէոս
էք՚էեսԼւացի
կբ պատմէ թէ Աչոտ թա -
գալոր
իր թչնամիի՚ն
՚լլյխուն
սուբի
Հարուած
մբ
ի–
ջԼ
^ցնելով
ւէիւչել
ււտքբ
ւլա
յն երկու
մասի կբ բաժ
նէ
Հ
ակառակ
իբ
դչ՚աՀ
ին : Ըստ
նո յն
պաա -
միչին
, Արշս. կունի
Վասակ
ի չվսանբ
մ իեւնո
յե
քա
ջագործ"
ւթ իւսբ
բր՛ած
է : 0
եբ^ոս
կբ պատմէ թէ
երբ
Սմբատ
թա՚լաւոր
խիտ անտառէ
մբ կ՚անց -
նէբ,
ծառի մբ ճ ի ւ ՚ լ բ իր սրունքին
ե լ ձիուն
վյ
՚՚բին
վրայ
սե՚լմելււվ
ծառբ
արմատաիսիլ
կ՝ընէ։
Թ
ովմ
ա Արծ
բ ո ւն ի կբ գրէ . « ՚ ՚ • Կ Ը ՛լարմ
ա -
նամ թէ Աբծրունի
Գոլրգէն
Ի ւ ի
" ՚ " ն ր
Ի
՞նչպէս
կրնար
դիմ
ա Լա
լ
ա
յն
յոդՆո
ւթեան
,
ա
՚ւաեց
րեկբր–
կումի
, ՛լոր
իրեն կր պատճառէին
անլնգՀատ
կր՜
ռիւնե ր բ : Ըստ
Մ
ատթկ
ո ս Ե՚չեսիաց
իի ,երբ Ապտե
լ՛
ղարիպ
Հասնունի
իշխանբ
կր
Հեաապնգէր
իր
թ շնամ ին , այս
՛թ՛
Ր
՚Լինր կր
մտնէ
քաղաքին
՛է"
ւ ՚ ւ ն է ն
նւ՛ե
րս
ե լ կբ ղո ցէ ; Հայիշիւանբ իր
եր -
կաթէ
ղաւաղւսնին
մէկ Հա րռւածովբ
դո լռբ
կբ
ծակէ։
.
Հշ^^
ԼշեշՅՍ
իր պատմութեան
գիրքին
մէջ կբ գրէ
թէ
Աչոտ
Երկաթ
Ցոյնե
րոլյն
ցոյց
տալոլ
Համար
ի
՛ր
ուժբ,
երկաթէ
Հս՚ստ
ձողի մբ երկու
ծայրեբէն
բ՚ւնելով
ղայն կբ
կ լ ՚ ՚ ր ց ե է ։
իՕաչակիրնւեբոլ
պատկանող
մատեսէնի
մբ մէջ
՛լ րուած
է
թէ Կի՚լէկիո / Լեւոն՛
թ աղա
լո
ր ին
տղան՝
1ի
։.ւբէն
իչիս՚անբ երբ Բիլղանգի՚նի^
^ովնաննէս
կոմնենոս
Լլայսեբ
սլալատին
՛ք էջ
իբրել
սպայ
Լլբ
ծառա
յ է ր , օր մ բ
մ
արմ ա րէ
աւա
ղան
մ ր տ՛աք
ջոլ–
բով
լեցուն՛,
մէԼլ
տեղէն
միւսբ կբ
փոխադրէ
,
մխնչդեռ
չորս
Հողի
Հ
՚ ս ղ ի լ
Լլբնային
տեղէն չար -
ժ ե լ : Երբ բստ ՅովՀանյՆէս
ԼլաթողիԼլասի
Հ<Հայոց
աղնոլականներբ
՛սլա
ր
թե
լաՀա սա
կ , լա
յն
ուսեբով.
ժողովուրգն
ալ վար չէբ
՚ ^ ^ ^ ՚ Ր –
Ժէ– գարուն
Զա–
քաբիա
Տ ի ր " ՚ ց – ՚ – ի
Ի"*՚–^ք^ այգ կ ապացուցանէ.
«...
Գիւղապեաբ
կր Հր""ք"՚յէ
Աովսէսին
որ եր–
իժայ դա
*ա
եւ խոտին
խուրձեր
բ սայլին
վրայ
բեռ–
ցբներՎրերէ
։ Վերադարձին
երկու
եղներէն մէ -
կուն ոտքր կը կոարի եւ կենդա՛նին
կը փռուի գե -
աինը, Մովսէ"
եղան տեղը
անցնելով
սայլը
կբ տանի
երթալիք
աեղը ու վերագաոնալով
եղը
ռւսեբոլն
վրայ
կ՚առնէ
ո՛. կը
՚"՚^նի
միեւնոյն
Անցս^ն
զարեր, ոչ թագաւոր
մնաց, րչ իլ.
խս^ն ել ոչ ալ պատմող ու Հասանք
մեբ
օբիբԱ։
Դարձեալ
Հայը ակսաւ
ուչաղբութիւն
գրաւել
ֆի
ղիքական
տեսակէա՚՚վ։
Այ" անդամ
գիանական ֊
ներն են որ Հակեցան
իր վրայ ել գիաունի
ակնո
ցով
քննեցին։
Մարդաբանական
տեսակէտով շա
Հեկան տիպար մբ կբ սեպոլի
Հայը
Արեւելքի
ել
Արեւմուտ
ք ի
միջեւ։
Այ՛՛ առթիւ
աչքի
ղարկ՚սլ
նաեւ իր ֆիղիքական
ուժը –.Զունեցանք
մարղիկներ
ցուցադրելու
Համար
իրենց
ո*.ժր,
բացի
Հռչակա
ւոր
բմբիչ
Աիմոնէն
(Աիմոն
ՓեՀլիվան)
ռրրւն ա–
նունբ
իմացեր
էինք մեր պատանեկութեան
օրե
րուն
իբրեւ անպարտելի
Հսկայ
մը։
Այո՛,
չունեցանք
մարղիկներ,
բայց
ունէինք
Պոլսոյ
Հայ բեռնակիրներբ
(Մշեցի
Համալնեբը)
,
որոնց
Հեր՚ոկլեան
ուժը
Հիացում կը
պատճառէր
օտա
րներուն
՚
6օ^6
կբ գրէ •<•• –Պէաք է զանազանել
Հայերուն
մէջ
լեռնային
բնակչո-լթ
իւն
ը .որուն մէջ կբ գբա -
նուին
բմ բշական
ուժեւլ
կազմ ով տիպարներէ
:
ՇհՁՈէւՇ յ
առաջին
մարդաբանը
որ ուսումնա -
սիրած է Հայը, կբ գրէ
1
895
/1« •
^ ՚ ՛՛Այն
վայրե -
րուն
՚քէջ ուր լնութիւնր
ժլատ է , ինչպէս
*Լարա–
բազի , Զ"՚նզեզ"ւրի
,
Զէյթոանի
,
հարբերգի
,
Մուշի ել վ^անի
լեռնային
շբ
ջանն ե ր ՚՛ ւն ,
Հայերբ
աոժամ ապէս
Լլերթա
յին
մ եծ՜ կեդրոններ
ո
լր
կ՝ ա՚շ–
իւատէին
իբրեւ
որմնագիր
, Հիւսն ել
բեռնակիբ.
ւլանաղան
վ։ս յրե
րոլ
մէջ Հայ մարդււց
ուժբ առա
՚–՛
ծի
կւա՚րգ անցած
է՚ձ :
1՝յ61աՅՈՈ
կբ դրէ
1889/5՛
Հայ բեռն՛ակի
բն՛ե
բո,ն
ւէ
"՛սին՛
«... Ու շա ղրո
ւթե
ան ա րժան
ի է ին
,Հա–
կառակ
իրենց ծանր աչյսաաանքին
ել աննշանվաբ–
ձատբոլթեան
ոչ մէկ յոգնութեան
նչան
կ՚երեւէի
անոնց
լիրայ ։իրենց
ոլզիղ
կեցուած՜քը,
իբենց
բմբ–
չական
կազմը եւ Հպաբտ
քալուածքը
Հիացռ,ւմ
կբ պատճառէին
ղբօսաչրջիկներՈւն
: Երբ
1896/
Պոլսո
յ
ջարդէն
ետքբ.
Հայ
բեռնակիրներուն
աեղլա
անցս.ն քիւրտ
բեռնւակի
րներբ , մ աքսատան պքչ -
տօնէութիւնբ
ել վաճառականները
գժգոՀ
մնա՝,՝^
ցին
տեսնելով որ Բիւրտեբը
չունին
Հայերուն
.ոԼ–
ժը տեգափո1սելու
Համար
երԼլաթէ
Հսկայ
ձողերը
եւ սիպերիական։
Գւզի տակառներր»
:
ք
Եմ կարծիքով
«ք՚օւէ շօաաէ սո
1սքշ»
ի"*–քր
ս՚ոեզծուած
է
Հայ
բեռնակիրներէն
գաաելով
:
Հայբ մաբգտբտնական
տեսակէտով
օտաքնեբէն
ղաա
ուսո ւմնա սիր՚սծ
են նաեւ Հայաստանփ
մէջ
Մանասեան, իսկ Փ՛արիզի մէջ
խեբումեան։
Խեբումեան
ա
՛ձին գիբք
մբ
Հրատարակեց,
Լշտ /ււաշաշոտ
ԼՀրաա.
Աեէաոտ Չո^ոէտաէէ, 12 1^ս6
VՅVա
300
էջնոց Հատոր
մը, րբմէ քաղած
եմ
՚ոեղեԼլոլթիլններուս
մեծ մաաբ–
Մանասեանի
1929/1
Հայաստանի
մէջ կաաաըած
փորձելուն
արդիլքբ
եղած է
83%
չաա
Ուժեղ,
ռւ^
վրւսցա իսօս Հա յ մը, որ ներկտ
յիս
Հայ
կոմկուսի
կեն՚տկոմի Ա. քս՛բտոււլաբն
է :
յնպիսի
ասլաղ–
գայնացած
Հայ մբ,
ո՚էն Եշխանյ։՚վ
եղած է
Թի՛ֆլի
սի Բաղսովետի
Ղ՝" րծ կոմ ի
ն.ս։ իսււ։ զաՀ
^ քաղաքա -
պետ) ել մ ինչել ա յս տ՛՛։ րու անւ ամ առբ Վրաստա
նի նախարարներու
\ւԼո բՀոլրգի
տեղակալներէն
մ էկն
է բ : Ա յգ
ն՛ռ յն սլա ր ոն բ , ն՛աեւ
Վրաստան
ի
կոմկուսի
Բիւրոյի
անւղամ էր։Ներկայիս
,
ինչպէս
ցոյց
Լլւււտան Ա եալաեմբեբին
տեւլփ ունեցած ժո -
զռվնւերու
մասի՛ն
Թիֆլի"ի
« Զ ՚ ւ ՚ ր ի ա Վւաաոկա»
թերթին՛ մէջ տսլազրուած
՛լե կ" ւց ո ւմնե
ր ը , "՚յԳ
ամ էնուն
՚էերջ տրուած է :
Ոչ մէկ Հ տ յ ընտրլ-ւսւսծ
է երկրի դեր •մարւքինււեր։ւ՚ւն՝ կեդր– կալք-ի փար -
տ՚ուղարութեաՕ . Բիւրոյի ե լ Կեդր - կէոքիտէի ւՐէջ :
Ոչ մէ կ Հ ա յ ր|^Iտրուած է Վ երս տ ուդիչ Յանձնաժո
ղո վ ի լքէջ։
Իբրեւ
400
Հազար
Հ՚՚՚յեբոլ
ներԼլայա՛ -
ցոլցիչնւեր
միայն
երկու հււդի՛
Ա արգիսով եւ Պօ–
զո սե՛՛ւն։ րնտրուե
ր են կեգր
. կո՛միտէի անգամ
ո լ -
թեան
թեկնածու : ինչպէս
տեսա
՛նք
վեց
Հայեբ
մաս կը կ
,ւղմ1/ն
Աղրբէջանի
կԼդր՛
կոմիտէի
ել
մք^կ
Հողի՝
Այքիրիւանեան
ընտբո,ւեր է
նոյնիսկ
Կենւտկոմի
բիւրյւյի
՚^էջ՛
Հ՚սլերբ
ներկայիս
քշուեր են ւքերջնապէս պե
տական՛ ել կուո՚՚կց՛
աոպա րէղն,ե րէն
նաեւ Վրաս
տան.վւ ս՚՚՚Հմ աննե րուն՛ մէջ
՛լ տնա
լոզ
Հա քա շատ
մ իւս
բնւ՚սկավ ա ւրե ր՛՛ւ , ո րոնղ կարգեն՛
Աիսալցխա
Հ" ւկ՚ յ՚աղաթի
, Պաթումի
, Առխումի ելինչ որ ա–
ներեւակայելի
է , Ախալքալակի
մէջ :
Ախալքալակր
, ինչպէս
բսինք
,
Հայկ.
75%
մ եծ՚սմ ա սն։ ո լ թի
ւն՛ ունեցոգ գաւառ
մ րա էբ
նա
խ
քան
յեղաւիոխոլթիւն
ել պատերազմը։
Լեաւնայէն
՚Լարաբաղի՛
նման
նաեւ Ախալքա լակը,
Հակառակ
բսակիչնեերոլ
մեծամասնոլթեան
ցանկութեան
,
չգս՚բձալ
Հայասաանի
անբաժա
՛ն
մասԱ^
՚^յԼ
ԿԸ9 ՜
ուեցաւ
Վրաստանի։
Բայց
Վրացիները,
ի
աար -
բե բութիւն
Ա՚էրբէջանց
իհե
րոլ
, ինքնավար
ութ իւն
չչ՚-որՀեցին
այդ Հայկ.
շրջանին
, այլ
պարղ՚ապէ^
միացո՛ւցին
ղա յն Վրասաանին
, ու գաբձուցին
ա՛
նոր
շրջաններէն
մէկը։
Բայց
մինչեւ
վերջին
Ժա ՚
մ անա կնե բը
, ՚իբացի
Համա յնավա
րհե
րը պզաիկ
գԻ՜
ջ
՚՚ւմ
մը կ՚րնէիե
Ախալքալակի
Հայութան
: Անոնք
"՛յգ
լԼ
՚1
.՚"^Ի
Լո–"՛յոնի)
իրական
ղեկավար՝
կուս •
չրջկ՚ւմի
քարտուղար
կը կարգէին
Հայ մը։
Այ^՜^»
կը տեղեկաևանք
. Վ –՚^էն , Վրացի
աղգայնա -
մոլ
Համայնավարները
թօթուեր
են իրենցմէ
նաեւ՛
այդ ^նսէիսադա շարումը^ եւ Ախալքալակի
չրջ՚^նի
ղեկավար ու կառավարիչ
նշանակեբ ենինչ "ք
Լսւարսաբով
մ^ ՚,
Յաճախ
զանազան
տեղեկութիւննեբ
կը Հաս *
նէին
մեզի թէ վրացի
Համ այնավա
բնե
ր ը
Ախալքա՛
լակի
շրջանին մէջ կը վե րա բնակեցնեն
Վր"՚ցի ՚
^եբ
, այնտեղ եւս էէրացական
մեծամասութիւն
ստեղծել՚՚լ
ել ա՛յդ շրջանը
ապա՚բային
, իբրեւ Վը֊
րասաանի
անվիճելի
Հոզամաս
, իրենց
ձեռքը պա–
Հելոլ նպատակով։
Արդեօք
յաջողե՛՛ր են
անոնք
իրազործել
իբենց
ծրազրի
դոնէ
մէկ մասը,
Հայերը
դարձնել
փոքրամասնութիւն
Ախալքալա–
թեամբ : Արդեօք
Լոլարսաբովը
իր
մականունին
ճով՛» ՚լերջաւորութեամբ
ատոր մէկ
վկայութի՛ւնն
Fonds A.R.A.M
