ՄԻՏք ԵԻ ԱՐՈԻԵՍՏ
ՊԷ՞Տ-Բ է ՈՐ ԳՐԱԳԷՏԸ
ԵՐԿՐՈՐԳ
ԱՐՀԵԱՏ ՄԸ ՈՒՆԵՆԱ6
Պա՛բ րերաբար այս Հարցբ կբ յսլզոլէ
ֆրան .
սակ""ն
մամոլլէն
մլշ՚. Տս՚րէւեբ
առաշ
Նարգունէն
ալ զբաղս՚է էր
Տ
Լշտ
^^օսV^11^տ
Լւէէշւ&ւքշտ
վերշերո
Հեաեւեալ
Հարցսւ-մշ
Կ՝՚"^ղղէր
այն գրագէանեբուն
որոնք րս.
սէէսլուահ են եբկրոբղ
արՀեսա
մր է գորհ
գնել ,
էրենց ապր"ւ֊սար
ճարելու.
Համար.
Այգ
անՀրամեչաութիլնր
նսլասաա՚^հ
թէ
վնասահ է էրենց գրական
գորհէն։
ի վերշոյ
ճո–
խացոսցա՚՚հ
գրական վասաակր թէ արգելք
Հան -
գէսացահ
է ա-նոբ :
Աաորեւ
քանէ
մր պաաասխաններ
, ֊ ֊
ժռււԺ Տիւհամէլ,
Հեղէնակ
բաղմաթէլ
գէբքե–
բսւ (արՀեսաով
րմ է չկ)
Գբաղէանեբոս
Հ^պէն .
ու-որա՚գրոլթէւնր»
միչա ալ տեղէ
ունեցահ է այն.
պէսէ աբՀեստնեբոլ.
մէշոցալ
որոնք
ոլղղակէ
յա–
վւաբերութէմհ
չունէն
գրականութեան
Հետ,-էնէ
պէս բանակր,
Համալս՛արանր,
պետական
պաչտօ–
նէութէւնր
, ՚նաւատորմբ
, բմչկոլթէլնբ
. . . կտրե
լէ է անցեալէն ալ նչանաւոր
օբէնակներ
յէչել,
֊ –
Ո-աոէն պետական
պաամադէր
էր ,
Աոնթէնյբ
վարչական
պտչտօնեայ
, Ո՝ապբլէ՝
բմէչկ
;
Գրագէտի
մբ Համաբ
էմաստութէւն
է
ունենալ
բացայայտ
սլէտ է բլլար
թաքուն սա
էրոգութէւնր,
այգ
քարուլներր
, ճառերն ու յօղուահներր
կր
հառա
յեն
քօղաբկելոլ
կամ պա՚րակելու
1ււս|կասա֊
կան արարքը ;
Բայց,
մենք վերագառնանք
մեբ
գորհէն;
ԱՀաւասէկ
վերշին՞ օբէնակբ -
« Պ՛ատեՀապաչտէ
, էւաբելոլ ու շոգոքոր -
թութեան
իրենց
րամէն բ կբ խաղան » :
Կր կարհեմ թէ մանրամաւձևեալ
այս
ուսուցու–
մ ով , ձեղմէ
ոեւէ մէկր սլէտէ կրնա
յ ուղղել ան -
Հանդոլբմելէ
այգ
խօսքր՛
— « Պա1տեհա1պաշտ|ւ, խաբեբայի եւ շողոքոյւ-
թ՚ի^իբեՏւց բաժի(ւ1ը կը խաղան»։
Անչուչտ
, կարհ լէ է րսել նաեւ
«խա բողէ»
:
Բա
յց , ուրէչ
մեղք
մ ր ^ չմ արեցթ՛ ք մէեսնո
յն
խօոքէն
մէշ–.
Բերականական
գէտողոլթէւն
մ ր կ^ուսուցանէ
•
Ոհ– չաղկապր պէտք չէ գորհահել
ՈՒ ՛Լեր -
^ացող բառերէ
ետքբ եւ ՈՒ սկսող բառեբէ
առաշ։
Ո՚֊րեմ^ւ
, պիտի
չգրենք
«խաբելու
ու չողոքոր–
թոլթեան»
, եթէ աչք եւ ականշ, կամ քէչ մր
ճ ա –
չակ
ունինք
՚.
Հեաելա՚րա
ր կր Հարցնեմ ՚
« Մարմ՛նոյն
մէշէն
սարսուռ
մր
չանցա՛ւ
ել ողնայարէն
վար պաղ Հոսանք
մր չխումե ց
»տ
Ատենօք , Աւեաա բան բ ուսո
յց
պէաք է վեբագարձնել
կայսբինբ :
ԱՐԾԱՒԻՐ
ԽԱՆԷՏԱՆԵԱՆ
^
Հ Ց Ա Ռ Ա Ջ »
երկրռրգ
աբՀեստ
ւքբ որ ղբականոլթեան
Հակոան– ,
եան
ՐԱայ՛.
Ասկէ ղատ, աւելի
յաբմաբ է ոբ վար
ձատրութիւն
չսպասէ
ղբակտնութենէն
Հ Եթէ յե -
տագային
տեսնէ ոբ ստուարաթիւ
Հասաբակոլ
•
թիւն
մր կր վարձտտբէ
իք. ղորհբ,
աւելի
լալ :
Բայց
մենք ամէնքս ալ նաիսապէս
" ՚ - ր է չ
աբՀեստէ
մբ վրայ
գբահ
ենք մեբ
յ ո յ ս բ ։
Ռոմէ^
աիէլէսոփայութեան
ղ ասախօս
էբ ^
Տէւբթէն
եւ ես՝ բմէչկ,
Արգոսր՝
ղհաղբէչ,
Վէլ–
արաք փաստաբանէ
քարտուղար
•••
Աէեւնոյն,
ատեն կբ կարգեմ թէ բաղձալէ չէ
ղրականութեան
մօտ աբՀեստ
մբ
է
գորհ
գնել։
Օբէնակ,
լրագրռւ -
թէսեր որ կբ ստէպէ եբէտասաբգ
. գրա ղէ տներ բ
ղոՀել
"էբելր
ղաղափարնեբ
, կարգ մբ
յօգուահներ
ղրելոլ
Համար ստէպողաբար
^ ՅՐ"՚՜^Լ>
փատնել ,
փւճացնել
ղաղափարնեբ
, որոնք
կրնայէն
ղեղեցիկ
Դէրքէ
մ բ փեր ահ ուի լ երկու
տարուան
խո
կումէ
փերշ • Պէաք է ւնուիւրոլիլ
այ
՚Լպէսէ
ղո րհ
իւ
մ բ ,
Որ
կրնայ
նաեւ
ողեւորել
քեղ ել Հ՛ոգեպէս ալ Հարս -
տա՚ցնել :
Ալեքսանդբ ԱռնւՈքԼ
Լչարմանկաբէչ
եւ պաչտօնա–
տաբ)
, որ չատ կբ խանգավառուէ
անէբակաւնէ,Վ ,
տ արօր էն ակով^ե րեւակա
յ
ա կան՛ո վ^կ՝ րսէ թէ սկսնակ
ղ բ աղէտ
է
մ ր Համաբ
գմուար է ե րկբո րգ
աբՀեստ
մր ի գորհ
չգնել, մանաւանգ երբ ունեւոր
չէ։
Եյ՚կրո րգ արՀեստր չատ մր առա ւելո ւթի ւններ
ու
նէ : Այգ արՀեստր
որքան
Հեռու
բլլայ
ղրա՚կանսւ–
թենէն
, այնքան լալ էւ Ան կր սաէպէ
քէչ
չփում
ունենալ ոչ ղրսց
բբոց
մարղոց
Հ ետ : Ան"ր ^ոբ–
Հէւ
Հեղէնակր
կբ պատոլասաուէ
շերմա՚նռցէ
մէշ
կաղմ աւո րուե լու վտսնղնե
րու
\Լ–
ղՀմ ՚, Անտավ. ա՛ -
կոյս լալ է որ չաա չխորասոլղուէ
աբՀեստէն
մ^շ,
եւ չխեղղէ
ղբա կան
ղոբհր
առօրեա
յ
ա չխա տան •
քէն հանրութեան
տակ
՚. Օղտակար է կեանքէ
փոր–
ձառութէւնր
՚, Ես եղահ եմ ղինուո ր ,
պետական
սլ ա էտօնա տ ա ր ; Վա րահ եմ չարմ անկարէ
չարա -
թաթեբթ
մր, աչէւտտահ եմղանաղան չար մ անկա բ–
նեբոլ
փրայ։
Զեմ ղղշար այս ղոբ^երբ
բնւելոլ
Համար
, թէեւ
երբեմնւ
կ՝րն՚գփղէմ
փղէս
անցոլահ
՚անւուրէնւ գէմ :
Ժաւն ւհէօկա
(նաւաղ)
ինհի
Համար
առաշին
կտմ
ե րկբորգ
արՀեստի
ի՚^պ էր չկայ՛՛
է/աւաղ
մ լն՛
եմ որ կբ գրէ եւ գրաէքէտ
մր ոբ կբ նաւարկէ : Երբ
հոփայէն
գմբաէւտութ
էւ^ւ
մր ցամաք
նւետէ
^ւ՚ալա–
ղր , գբաղ էաբ կ^աչխատի
շուբ ինւ
երեսր
Հտնւել
ղա քն
։ կարեւոր եր նկատեմ
երկրո ր գ
աբՀեստբ
է
Մ,լ1է արուեստաղէտբ
որ չիղէտեր, չէ կլնար կամ
չուղեբ
կրկէս
մտնւել
Լուր կսն եւ գաղաննեբ
եւ
գ՚աղանաղուսսլնեբ)
, գաաապաբտուահ
է
անձկու
թեան եւ ողորմութեան։
Ես չեմՀաւատար
նեղու–
թեւս՚ն
մղէչ
աբմէ,զէն, որ մէայն
սրտառուչ
եւ. նբ–
•ո ւա
II
տ ա ց ո ւց
է
չ ճէչեր
խլեց
Վեբ
լէն էն •.Բաբապտն–
նւեբր ՛որսէ պէս Հալահե լոփ Պ ա լղւսքր
թէտսրո
բտ
մր ղարձուցին
ղայն։ Եթէ պարաապաՀանշնւ
երու
փոՀմակբ
չրլլար , տանուտէր
մ բ կրնար
Բլ/^՚լ •
Ուրեմմր երկրոբգ
տրՀեստ
մ ր
անՀրամեչտ
է, կւս -
րենւալ սպասելու,
գէմանւալու
Համար
Ես
փ
՚՚Ր ՜
ձեցէ հոփբ , Հողր,
երկէնքր եւ լրաղբութէւնբ
: 23
տաբեկտնւես
լրաբեր
եղաք աչիսարՀ
է
ղանւաղանւ
մա
սերուն
մ էշ՚.թերթերր
կր լափէ էնւ քաղ ահ
Հռւնձ–
քրո
։ Ո չի՚^՚՚չ կբ մնար
ղիրք
մ
ր
կւսղմե լո լ Համ աբ ՚,
Լրադրաթքււ^ւբ
առաշոլց
՚ամէ^ն բան կ՚ուտէ : Ունէ
մ ե հութէւններ
եւ
ս
տ բ կա ց
ո
ւմնե
ր ;
Գղեակ էխնո&ի
Չե՚ււ նետեր ալ
ա ց ա ւ տ ա Նթ ե ա է ն
Ոտքին կապանք ու շղթայ ,
Այլ կր կա^I^նիս վեե դիւթակա՛ն–՝
Ափր
լըճիճ շափիւղաւյ : ^
Շուըյրդ լեււներն, եմա՛կն ու ձոբ
•ճաքւանաւյո-խտ ու վաւյրի ,
Ուր խոբաբւՐատ թեղօշն հըզօր
Հովերասն դ է ՚ մ կը կռուի :
Շամբաւտնեբու խոբքէՏ՛ եաա հատ
Կ ՚ ա ն ց ՚ յին ՜նայեբը նրբին,
Որոնք հանգչիլ կուգան ա*բտ՚ւ
Պռւնիվւէյբի՛ մութ սիլ1նին :
11ա.յրրնն հո^ն է, հո՛ն են անմահ
Մաքին փշբած շղթաներ ,
Որոնց
վ ը բ ա ՚ յ
մա(Տ1ռւկ
մ՚ահա
Կը դբ)նէ ոաքն իր երեր :
Ահեղ բւանաին ւքէջ արդ կ՚ե-ր՚գեն
Յա՛ւլբ^ւո֊թեաւն սերտն ւու հոգին,
Ուրկէ կ՚անց՝ք;ին գոյներ1ն աւքէն
Ագսյաութեա՚՚ն դբրօշին :
Ատստութեաւն մ է յ արդ շողա՛,
Շողա , դղեակ սիրասու& ,
Հաստւահեղոյս ՜նօշան ու ջահ
կողքին՝ գալի՛ք դարեբու11յ| :
Ու թուզ հաւփալն ու ՜նաւյն հերձակ
ճեղքելավ լոյս1հ1 երկհածին,
Գա1քւ1 կողք կողքի հանգչիլ կոտակ՝
Պոնիվարի՛ մո ւթ սիւնին :
Չե՛ս նետեր աւլ ա՚գասւոՆթեան
Ոաքին կսալանք ու շղթայ ,
Ա,Ա կը կա1ւ;գ1նիս վեհ դիւթււ.յկան՝
Ափը
լըճիւն շսսիիւղայ :
Զուիցերիէ
ՍՏԱ8ԱՆԲ
ԱՐԱՄԱՅԻՄ
ԱՐԱՊԵԱՆ
ԱՐՄԵՆՈՒՀԻ
, գրական
,
պատմագիտական
ե ւաբուեստի
ամսօրեայ
Հանդէս
։ Գ՛ տարի
թէ՛–
12 (36). 1952
Ցուլէս։
Իյմբագէբ
Անառէ Տ– ՕՀան.
եան : Տարեկան։
րտժնեղէնւ
6
տոլար : Հասցէ •
.՚\\՚ք. Vօստտ6^հՅէ^, քՅՏՏՅցշ ԼօV13§^^ Ի(օ. 2, ^շհէՅՈ
(Բշւտշ):
ԱՐՓԵ , ղրական։ , գէաական
ամսագէր
, Գ.
տարի։ թէւ
7 է
Պատկերաղարգ:
Տարեկան
բամնե -
ղգէն
10
տոլար։
Հասցէ՛
/\,V6.
ՏշքՅքՅէՇ
քքՅՈՇՅւՏ
,
ք՚ՅՏՏՅ§6
ԼօV38^^ Ի1օ. 3,
1 ՚ 6 հքՅ Ո
(ՐշքՏշ) :
կբ Հրատա
-
բակէ նաեւ
յաւելուահ
մր, իրրեւ մանկական բա -
մէն :
՚
՚
«ՑԱՌԱՋ»
ԻԹԵՐԹՕՆԸ
(11)
ՀՌՏ տԱԻՈՐ ԼՐՏԵՍՈԻէԻՆԵՐ
Ա—
ԿԻՆԸ ԲԼԱՈԻԶ
ՖՈՒԲԱԻ
ԵՏԻՆ
կուսակցական
ա չիսատաւո րնե րու
Համալսա -
բանական
բշէշին
քարտուղարն
էբ , եւ,
երկուքն
ալ զղացին, թէ սլա ր աք կ՝էյնաբ
իրենց
փբայ
մա
մանակ
չփատնել եբէտասաբգ
ուսանողէ
սիրոփ։
ի–
բենց
առաքելութիւնն
էբ ամբապնգել
գորհակցու–
թիւնր
բան։ուռրական
գասակարղին
ամբողշ աչ •
խարՀի
մէշ, Ապանիայէն
մինչեւ
Բոբէա ,
Բիլէն
մինչեւ
ՇսնկՀ ա ք :
Լաւ աշխատեցան
միասթ։
Շատ
մր
ձմեռնեբ
անոնք
իբիկուննեբր
կեցան
Բիլի
քարափներուն
՚1ր
՚"յ–. տոմսեր
յանձնելոփ
եւ Հրաւիրելով
բան -
ուոբնեբր
թօթափել
նացիականոլթեան
, գրամա -
աիրոլթեան
եւ աշիսաբՀակալութեան
չղթանեբբ
ել միանալ գասակա
բղա
յին պա յքարին ։
Հիլտէ Պրանտ
խ։լուեցաւ
վերշասլէո
իր քաղ •
քենի
հնողքին
Հե,ո,
որոնք
բնաւ պիտի
չկրնային
Հասկնալ
։լինքբ։
Ե՚լահ^ էր եբկչոտ
մբ,,լախցահ
էր
Լքել իր ասրսՀսվութիլնբ,
իբ Հանգստաւէտ
կեանւ–
քն ու տունբ ել այն բոլոր րաներր,
որոնցմով
մեհ–
ցահ էբ։ Հիմա
ղիտէր, թէ ինւչ գատարկ
բաներ է–
ին այգ բոլորր : •Րլաոլղ
մղեց որ տեսնէ : Նա$էա–
կանութեան
ղէմ Համայնավար
շարմումր
արթն -
ցոլցտհ էր ղինքր,
վերապբսւմի
այս
բարբարոս
պայքարին
մէշ
իրենք ալ ստո րերկրեա
յ ղարձահ
նացիտկաՆ
Գերմանիոյ
մէշ, սկսան
աոլրիլ
էբրեւ այբ ու
կէն,
նռւի րուահ՝
իրենց
Համ ա յնավա բ ղ աղափտ բա բա -
նութեան
։ Հէլաէ
բնաւ պէտէ չմոռնար ալգ ստո -
րերկրեա
յ կեանքր, երբ կր Հետասլնգուէէն
Կէս–
թափո
յէ
կողմ է Գերման
էո
յ սրտին
փրա
յ
։
Բայց
այգ
կեանքին
ւքէշ էբ իրապէս
, որ առիթր
ունէր
ճանչնալու
իր սիրահ
մ արգր ,
ուսումնասիրելու
անաբ շարմո ւմներր
եւ
գիտնալու
, թէ ինչպէս կր
գո բհէ ին։ անոր
ուղեղն
ու
սիրտր :
Նաց ինե բ ր ստո րաղ րահ
է
ին ձեր բակա
լմ ան
Հ ր-
րամ անա
էք
ի ր մ ր Բի լէ Համ ա լսա բան
է
Համ ա յն։ա -
փար
բշէքէ
Բ
՚՝1
"Բ
անգամներուն
գէմ :
Որպէողէ
տեսանելէ
ձրլլայէն։՛,
Բլա։ււղ
եւ
Հէլտէ
սաէպոլահ
է
են շատ մր ամէսներ
աոանձէնէ
մնալ էրենց սեն -
եակին
մ
էշ
, Հէլտէ
մ
է
այն պատաՀաբա
բ
գուբս
կ՚ելլէր
նպարեղէն
ի գնումներու
Համաբ :
Զեռք
պէտէ
է յ ն ա յ է ՚ ՞ ն , Բլաուղ գէտէր, ոբ Հիլտէ
բն
։աւ
պիտի չմատնէ ր ղի^՚քբ
եւ
նաիւամեհւոր
պիտի սե^
պէր
մեռնիլ, քան թէ փկա յութիւն
տալ իրեն գէմ
տ
Անէ փստաՀ էր Հէլաէէ
մասին
՛այնքան,
որքան քէչ
մաբգէկ
կնոշ մր կրնան
փստաՀէլ։
ՎստաՀ էր
նոյն
էսկ
ա յնձ ատեն։ ,
երբ
տասն եւՀ էնգ ատ րիներ
փեբշբ
ձերրակալուեցաւ
Լոնաոնւի։ մէշ,
իբրեւ
աշխարՀի
ամենէամեհ
Հիւլէական
լրտեսր
։
իբենց
ստորերկբեայ
կեսնքի
շրշանին
ղրամ
չունէին
եւ
Հիլտէին։
՚Լբայ
կ՚իյնար իբ աղդական -
նտերէն ղրամ
ճարելու
Հոգր, Հակառակ
այն
իբո -
ղութեանէ
, որ խղուահ էբ
ան
իր րնտս
/նիքին
Հետ։
Այդ
օրերուն,
Բլաուղ
յաճախ
Հարց
կուտաբ
ինքն
իրեն, թէ պէ՞տք
է
արղեօք կաբճ
«մեղբտ
-1
լուսնի»
մր ելլել ել ապա
բաժնուիլ
տարբեր ճամ–.\
բաներոփ։
Բայց
Հիլտէ չէբ այն կինր, որ պէտէ
թոյլատրէբ
ս/եոբ առնել
գլո՚-խը եւ երթալ տագ -
նապէ , Հասարակաց
տաէլնապէ
մր շրշանին, երր
Գել.ման։իոյ
Համայնաէէաբ
ե բ իտասա րգո
ւթիւն բ կբ
շաբգուէր
Հէթլէրէ
եւ էր Հոբգանեբուն
կողմէ :
1950^5^,
Բլաուղ
Ֆուքսէ
ւլէմ Լոնտոնէ
մէշ
կատարուահ
չոնգա
լից գատա փ ա բո ւ թեան
լնթաց–
քէն , Հաղէւ թէ յէ չատա կո ւթ էւն
եղալ
անո ր անց
եա
լի մասին,
Հաղիւ թէ շօշափոլեցան
այն
օրերբ,
երբ ան կբ ւլտնոլէր
Համայնափար
ստորերկբեայ
չաո մման
մէշ :
Գերմանական։
ստո բե րկրեա
յ կխանքի
իրենց ա–
ռաշին
շաբաթ ր ե ր կին։ քէ՛ն
էն կահ
պարղել
մ րնւ էբ
III
յս երկու
ս է րաՀ արնե բ ո ւն Համ աբ : Երբ
առաշէն
անւլամ
, Հէլտէ
, ղնգոււքներոլ
Համար նպարաւիա -
ճառատուն
գնաց , ւլնեց նաեւ
ձեռք
մր
խաղա -
քարտ^ որոնցմոփ,
Բլաուղ
մինակբ եւ լարուահ
ու–
շագբութեաւքր
թուղթ կր բանար , երբ Հէլտէ
ղրա–
ղահ
կ^բլլար
։
Մ եղրա լուսնա
յէն։
տբամ ա։լ րութեամբ
անոնք
իսօսե ցան էրենց ապաղա
լէ մ ասին ; Պէաք
է ր
ո բ
Հեռանային
Գե րմ ան։ իա յէն : Այո ,օր մբ, երբ կռէ
՛՜ք՛ ՚Լ^Րէ ղաահ պէտի
բլլար, պէտէ
ունենա քէն է -
րենց սեփական
տունր, սեփական
ղէբքերոփ
\ Ա^
մեհ
բնւաւլէտ
մբ պէտէ
բլլար,
թեբեւս
մեհ՝
ի՛նւչ–
պէս
Այն՚չթա
յնբ : Պէտէ
ունենա
յէն
սկաւառակներ
ՊեթՀովէնէն
եւ Շոշթաքովէչէն,
ել, մեհ յեղա -
փոխականնեբոլ
նկարներր՝
պատին
վրայ
։
Թարգմ. կ. գ.
բ.
ԶԻՆԿԸՐ
ԿԱՐԳԱՏԷԲ ԵՒ
ՏԱՐԱԵԵծէԲ
€ 6
Ա Ռ Ա Ջ » Ը
Fonds A.R.A.M
