իայալիոյ
վարչապետը
եւ արաաքէն
նա ֊
խարարր
Լոնաոն
պիաի
երթան
Մարա
12 15 ,
բանակցելու
Համար
բրիաանական
կառավարու
-
թեան Հեա ;
1923^1*
ի վեր առաքին
անգամ է որ
Իտալիոյ
մէկ վարչապետր
պաչաօնապէո
Լոնտոն
կ՚այցելէ։
(Այն աաեն
այցելողն
էբ Աուոոլինի)։
Ներկայ
վարչապեար,
Տէ Կաոփերի,
1945^1՛
Լոնտոն
գնաց
լսելու. Համար Հաչաութեան
պայմաններր։
Այս ան
գամ
կ՛՚այցելէ
իբրեւ
գեբիչիան
պետութեան
մր
վարչապետր
Օրակարգին
վբայ կբ գանուին
բազմաթիւ
փա
փուկ
խնգիրներ,
մասն։։։։։։րապէս
Լիբիոյ
(Ափբի
կէ) ել Թրիէսթէի
Հարցերբ : իաալիա
կորսնցուց
Հիւս՛
Ափրիկէի
բոլոբ
զազթավայրերր,
միայն
առմամեայ
խնամակալութիւն
մբ ստանալով
Աո–
մոլուի անապատին
մէք։
քցորապէս
գառնացած
,
Հռոմ
կ՝ոլզէ
պաՀել
գռնէ իր բարոյական
եւ արն–
տեսական
իրալունքներր
էրիթրէայի
եւ
Լ/՚ր/՚"յ
Կք՚՛
19՚48^Տ»
կո յուսար
ստանալ
ավւրիկեան Տրի ~
պոլսո
յ խնամ ակա լութ իւնր
,
բա
լց
մե րմո
ւեցաւ
մանաւանգ ռբ իտալիան
անգամ չէ Ազգամոզովին
։
Նո յնքան բաբգ
Հանղ ամ անք
ունի
Թրիէսթէի
խնգիր՛ր։
Անզ լիա, Ֆրանսա եւ Մ •
^,աՀանզներր
1948/՛^
որո չած
էին իտալիո
յ վերագարձնել
ամ -
բոզք
Թրիէսթէն։
Զանազան
գէպքեր
թ ո յ լ
չտուին
գոբծագրել
այս որոչումր։
Իսկ այմմ
ուրիչ պա -
բազա
յ մ ր մ տաՀոգռւթիւն
կր պատճառէ
իտա -
լիոյ,
Մեծն Բրիտանիա
եւ Մ • ՆաՀանզներր
ա–
մէն
միքոց կր
վւՈրձեն
մառեչալ
Թիթօն
սիբաչաՀե–
լւ։
լ
ել իրենց ճակատին
միացնելու
Համար։ Ու -
բեմն
Հռո
մի մէք կր վախնան որ քուրն
իյնայԹրի֊
էսթէն
իտալիոյ
վ երազ արձնե լու ծրագիրր
։ Այս
առթիւ
իրազեկներ
ուչազրալ
կր զանեն որ իտա
լիոյ նախաբարներուն
այցելութեան
ատեն
Լոնտոն
պիտի
գտնուի
էուկոսլաւիո
յ
անպա
չտօն նախա -
րարր, Փիմատ,
մասնաւոր
պատուիրակութեան
մր
Հետ
Լոնտոնի
բանակցութեանց
ատեն պիտի
քրն -
ուին նաեւ
Միքեբկբականի
պաչտպանութեան
խն–
զիրր,
Եւրոպայի
ապազայ
կազմակերպութեան
ծրազիրր
, իտալիոյ
Հաշտութեան
ծրագրին
վե -
րաքննռւթեան
Հաբցր
եւն՛։
;
չատ
անգամ
րանի մբ չեն ծառայեր։
Երկու պե -
տութեանց
մի՛քեւ նախ քաղաքական
գա^ւագիր
մ բ
պէտք է ո բպէսղի
զինուո րական
խռ րՀ բգակցոլ
-
թիւններն
ու Համ աձա
յնութ
իւննե ր ր ի զօրոլ գառ
նան։ Այո, կր Հաւատանք որ պատերազմի
մբ պա
րաղային
Ամերիկա
սլիտի
օգնէ
մեղի։
Բայց այս
Հալատքբ
բաւական
չէ , նախ զինակցոլթիւնւ
մր
սլէտք է, որպէսղի
կարելի
րլլայ
թո ւրքե լամ ե րիկ
եան
ղինուորական
ծ բագի
րնե ր պատրաստել
եւ
. գո րծագրե
լ յառաքիկային
։ Ամերիկացի
Հ րամ անա
աա րներն ալ կր խոստովանին
այս պարագան
։
Մեր պաՀանքներր
որոչ են եւ մէկին եւ այմ
մէն
գործի պէտք է լծուիլ
, որովՀետեւ
մեր
ելեւ
մուտքր աղքատ է ե չենք կրնար այգ
ելեւմուտքով
մթերել
անՀրամեչտ
ռաղմ անիւթ բ ։ Բանի որ մեր
շաՀերր Հասարակաց
են , կարելի է Համաձայնիլ
է
Հ– Ց– դ. 60ԱՄԵԱԿԸ
աօնռւած է Սան
Փալ -
լոյի մէք, ի ներկայութեան
աւելի քան
Հազար
Հանգիսականներու
։ Գեղարուեստական
բամինէ
մր
՛լերք
ուղերձ մրխօւ։ած է ՀՕՄի
կողմէ Օր– էֆ֊
րռնիա
Գալէմքէրեան
, պարզելով
Հայ կնոք
ղերբ։
« Հայ կինր մեծաՀողի
է, ղիտէ
զոՀել եւ
զոՀուիլ
իր
ազզփն ազատութեան
Համ աբ : Աղատու
թիւնբ
վեՀ անձն
Հոգիներու
սնունգն է : Այգ ազատու
—
իւ Լ լււ ՛հ Համար
Գաշնակցութիւնր
զոՀեց
իր
րնտրա—
նին։ Պայքարր կր շարունակուի
գ ե ռ » ։կեգր
՛վա
բ չ–
խո բՀոլրգի
կոզմ է ուղերձ
մ ր րսած է Պ • Անտռէ
ճաֆէրեան
, չեչտե/ով թէ Հ– Տ– Գ
աչնակցութիւ
—
նր սլայքարեցալ
ներքին եւ արտաքին
թշնամ
ինե
րուն գէմ : Թեւ ու թիկունք
Հանգիսացաւ
Հայկ՛
մշակոյթին
, եկեղեցիին
, վարմարանին
, բեմին :
Հսկողր եւ ուղեցո
յցր
եղաւ
Հայ եբիտասարգոլ
-
թեան։
Գմուար է գանել
կազմակերպութիւն
մբ
որ
կարենայ
գիմ ան ալ այսչափ
երկար
զրկուած
^"՛յրենիքի
տաքուկ
ն ե
ր
շկւչո ւմ՛ էն
Օտար
ե րկնակա–
մ արնե բու տակ։
Հայ կաթողիկէ
Համայնքին
կողմէ
խօսած է Գա բբ իէ լ ՛Լ • ^ատարեւեան
, գնաՀաաե -
լով
Հ . Տ . Գաչնակցութեան
, անցեալ ու ներկա
յի
ազգօգուտ
գո րծ-ո ւնէ ո ւթ իւն ր եւ մազթելով
որ չա–
րունակէ իր պա յքարր
մ ինչեւ ռր փառաւոր
օր մր
Հաւաքէ
Հա յ մղովոլրգը
մ եր Հա յրենիքին
մ էք :
Պ • Ե • էչրէֆեան
ուղերձ
մր րրած է տեղա -
կան
լեղուով։
վԱրմենիա»
Երիա– Միութեան
կող
մէ խօսած է րնկե
ր
Համ բարձում
ԲիւլաՀ ճետն :
Ապա խօսած է ղերասան
Մանուէլ
Մարութ -
եան , բացատրելով
թէ «Գաշնակցութիւնր
կրօնք
մրն է ։ Ան որ կր Հաւատայ
այղ կրօնքին
, ան մի
այն
կրնայ
Հետեւիլ եւ քալել
անոր նաՀատակնե
-
լ.ոլ փչոտ
ՃանապարՀէն
» :
քցօսած է նաեւ
Մօնթէվիտէոյի
առաջնորգ
Ներսէս
\ք - վարգապետ
Տօլապճեան
,
լ՛
չաելով
կուս ակց
ութ իւննե բու
անՀ րամ ե չտո
ւթ ի ւն բ ։
ՄԱԿԻ
ԻՐԱԲԻ
պատուիրակութեան
նախա -
ղւսՀին՝
աոքթ՛
ԱոՀամէտ
ՖատՀիչ Ալ - ճամա ֊
լիի ի պատիւ ճաչ մբ տուած է ՆիւԵոբքի
մէք
լ ^ –
կեր Եղոլարղ
ԱաՀակեան : Ներկայ
եզած
են
իրա,բ֊
ց
ի
եւ Հայ ծանօթ
գէմ քեր
։ Եգ • Ա աՀա կեան
Հայ
մ ողովուրգի
անունով
^ո
րՀակա
լո ւթիւն
յա
յտնած
է
ի րաքի կառավա
րոլ թեան , Հայ
մողովուրգին
Հանգէպ
ցո յց տրուած
բարեացակամ
ութեան
Հա
մար։
Տոքթ՛ Ալ — ՜տամալի պատասխտնած
է թէ
Հպարտ է իր Հայ գաղութով։
«Հայերր
Հաւատա -
րիմ քաղաքացիներ
են , աշխատասէր
եւ օղտակար
երկրի բաբգաւաճման
։ Մ եր քազաքաց
իներուն
մ ի–
քեւ
խտրութիւն
չկայ»։
Այս առթիւ
սլԱւտոլիրակբ
մ օտէն Հետա քրքրուած
է Գա ^ակցռւթ
եան
քազա
քական
գործունէոլթեամբ
, եւ յայտնած
է թէՀա
յերր
կրնան
զինք նկատել
իբենց բարեկամր
։
ՏՈԻՐ՚ԼՈՒԹԻԻ
ԵԻ ԳՈԲԻՆԻՈ8
(Աթէնք)
Կ–
Խաչի եւ թագամասերռլ
Միացեալ
Ազգ՝
վարմա–
րաններու
(500
աչակերտ)
Կրթ– խռբՀուրգր
կոչով
մր կր Հրաւիրէ
ծնոզներր ռր ղօրավիգ
բլլան
իբ
ա
չխտտան
քնե բուն : Մ իեւնո
յն ատեն կր Հ րաՀանգէ
Ազգ– մարմ իններուն
ինչպկս եւ մ իացեալ
վարմա–
րաններու
տնօրէններուն
ռ բպէսղի
Համագո րծակ -
ցստբար կազմակերպեն
պարբերական
Հաւաքոյթ
-
ներ,
գպրռցներոլ
նիւթական
պաՀանքներր
Հոգա–
լու եւ կրթական
մակարգակբ
բարձրացնելու
Հա -
մ ար :
ՈղԲԱՑԵԱԼ
ՆԿԱՐԻՋ
Աբչիլ
Աօրքիի
(Մանուկ
Ատօեան)
յիչատակին
նկա րաՀ անգէսը
տեղի
ունե
ցած է Նիւ Եորքի մէք Տունուար
5
Փետրուար
18՛
Ցուցագրուած
են աւելի քան յիսուն
նկաբ -
նեբ,
որոնք տրամաղրուած
էին անՀատ
Հաւաքիչ–
ներու ել թանղարաննեբու
կոզմէ :
Հանգռւցեալը
քսան տարի
անրնգՀատ
կարկառուձւ
գէմք
մրն էբ
գեղարուեստի
աշխարՀին
մէք։
ինքնօղնռ
լթ
եամ
բ
յաոաք եկած, տարիներով,
նկարչութեան
ուսու–
էր կրկնա
Սէնթրրլ Արթ Աքռլլի
մէք, երբ մ ի ֊
այն
20
տարեկան էր։ Գեբիրապաչտ
մբն էր։ Իր
գորհին մէք կ՝երեւան
Մօտաւոր
Արեւելքի
իր
մանկութիւնը,
ծանօ թո
լթ
իւն՝ վե րածնո
ւնգի վաբ–
պետներէն
, աղգեցոլթիւն՝
Փիքասոյէն
,
Միթրոյէն
ե Աէղանէն
։ԳնաՀատռւած
նկարիչ
մ լ ^ էր իբ ող–
քոլթեան։
Աե
՛լալ
ւ948^Տ՛ :
ՀԱՏԱԱՏԱՆ
ԳՊԷՊՕՆ»
,
Գաբրիէլ
Սունգուկեանի
Հռչակա–
ւո բ կաաակե րգութիւնր
թարգմ անուած եւ Հրա -
աարակուած
է Ուկրայներէն
: Հայերէնէ
թարղմա–
նած է Պ՚ո՚իյր
Տիչինան : թատ
րե րղութ
իւն ր Հրա -
տար ակո ւած է
5000
օրինակ
։
« ՀԱՏԿԱԿԱՆ
ՆՈՎԷԼ»ՆԵՐԸ
լեՀերէն
լեղուով
Հբատաբակուած
են վարչաւա
յի
մ էք ։ժո ղո վածո
ւն
կր պարունակէ
Գ. ԶօՀրապի
,
Երուխանի
,
քհ •
Զ՛"ք՛՛լ֊՛"րեանի
, Ե ՚ Օաեանի
, Տ • Պարոնեանի
,
Հյիբ–
վանզաղէի
, Տ"վՀ • Թումանեանի
, Աւ • իսաՀակ -
եանի, գ. Գեմիրճեանի
, Ատ. Զօրեանի
, վ. Ա -
ն անեան
ի , Հր՛ Բոչարի ել վ. իքեչոլմեանի
նորա–
վԼ սլերր : Գիրքր
լեՀերէնի
թարգմանուած
է Ց •
ք՛յ ա չաա րեանի
կազմ ած
«Հա յկական
Նովէլնեբ՛»
մողո վւս ծուի
ռուսական
Հ րատա րակռ ւթենէն : Տ՝ո–
գովածունւ կր պարունակէ
նաեւ
Հեղփնակներոլ
Համառօտ
կենսագբականնե
ր ր
I
ԺՈ՚ԼՈվՐԳԱԿԱՆ
ԵՐԳԵՐԸ
ձայնագբելու
Հա -
ԱԱՌ֊
Գիտութեանց
Ակագեմիայի
արուես -
տի պատմ ութեան ու տեսութեան
բամնին
երամչ–
տագիտական
ա ր չաւախում
բր , գիտական
աշխա -
տակից
վ^ . Ո ամ ուէ լեանի ղեկավա
բութ եամ բ վեր՛՜
քերս զացած է Հոկտեմբե
րեանի
շբքանբ
, Հաւա -
քելով ել ձայնագրելով
\
65
տարբեր տեսակ մե -
նեբզ. , խմբերգ
, պարերգ
1
Մեծ շաՀեկանսւթիւն
կը
նեբկա յացնեն
կո լտնտեսա
յին կեանքը պաակե բա -
ցնող
ստեղծազո
րծութ
իւննե ր ը , յատկապէս
քաւը^
Հանիէն , բեբքՀաւաքին
վերաբերող
եբգեբը
, ինչ
սլկ ս •եւ Հա յ րենական պատե րաղմ ին
նուիրուած
Հայրենասիրական,
նոր կենցաղի եւ սիրային եբ -
գեբը
։ Հաւաքուած
նիւթեբր
կր
մ
չակո
լին ա յմմ :
իյԱէԱՀՈԻԹԵԱՆ
ՀամաչխարՀային
մողովին
առքեւ, որ աեզի
կ՚ունենայ
Պերլինի
արեւելեան
շրքանին
մ էք , Ուկրա
յնա
յցի
եպիսկոպոս
^ Ր՝
բուոն ճառ մ ը խօսեցաւ Մ • ՆաՀանզնե
բու
մ էք :
Ըսաւ թէ «Թրումրն
, էչիսրն եւ րնկ–
Աստուածա–
չու նչր կր կար
ղան
իրենց
րնտանիքին
մ էք , բա
յց
պատերաղմ
եւ ատելութիւն
կբ քարոզեն
իրենց
գրտսենեակնե
բուն մէք
յ
Ամ ե ր իկաց ինե ր ը չորս Հա
րիւր
Հազար
քազաքական
գերիներ
սպաննած
են
ԲորՀայի
մէք»։
Լման կէս մամ թուելէ
վերք
Հա -
մերիկեան
վա յ բագս
ւթ իւններ ը» ,
մ
ետրոպոլփաբ
ճառր
վերքացուց
կոչ մբ ուղղելով
մ
արւէկտյին
խղճին ։
«ՑԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(79)
ԼՐՏեՍ ԿԻԿեՐՈն ԱՆԴԱՐԱՅԻ Սեձ
(4-րէց՝ գերման դեսպանատան կցորդ ^ՄՈՅԶԻՇ)
ԿԻԿԵՐՈՆ ԿԸ ՀԱՆԳԻՊԻ
ԳՈՐՆԷԼԻԻ
Իր նա յուածքր
խուսափեցալ
ինձմէ : Իէոնաբ–
Հեցոլց
աչքերբ,
տեսայ ոբ մտածռււէնեբ
ԳՐ"^
կուտային
այգ ուռած,
ղարչելի
ճակատին
ետին։
Տե տո
յ վերագտաւ
իր պաղարիւնր ։
Ըսի
ձեղի թէ ոչ մէկ տեղեկութիւն
ունիմ
ձեր
քարտուզարուՀիին
մասին
։ կասկածի
պիտի
չենթարկէք
խօսքս , կբ յուսամ
։
Այս
այն մարգն էբ, որ գրեթէ
խռնարՀաբար
իսնգբած
է բ ինձմ է չա րմավա
րս գաոնա
լ , քանի մը
օր առաք։
Բայց այգ իրիկունը,
առանց
նուաղա -
գոյն
խոնարՀամտութեան
, խնգրեց ոբ չխանգա -
րեմ
իր գիչերա
յին Հանգիստր
.
Երբ կը պատրաստուէի
մեէ^իլ
առանց բարե -
ւելոլ,
գուռր
գոցռւեցալ
վբաս
աղմուկով
:
Ի՛՛նչ
րնելոլ էի այմմ : Հեռաձայնեցի
իսթան -
՚ղուլի
Հիւպաաոսարանբ,
նկարագրեցի
Գոբնէլին
ել խնղբեցի
որ պաչտօնեայ
մր երթայ
կայարան
,
Անգարայի
ճեպրնթացին
մամանման
պաՀուն ։
Թերեւս
Գոբնէլին
ինծի
անծանօթ
պատճառներով
ոլզած էր ինձմէ գաղտնի
մտնել չռգեկառք
:
Կէս
գիչերին
, յաքոբգ
կառախոլմբբ
մեկնե -
ցաւ
իսթանպուլ
։ Վերքին
վայրկեանին
խուզաբ -
կեցի
բոլոր
անկիւններր։
Հետքր չկար
Գոբնէլիին՝
ճեսլլ^թացխն
մէք։
Տետոյ
իսորՀեցայ թէ
կրնար
Անզարա
յէն տասբ
քիլոմ եթր
անգին
ուրիչ
տեղէ
մրն ալ նստիլ չողեկառք : Անչուչտ
ենթագրելով
որ
Գոբնէլին
ողք էր տակաւին ;
ԵԼ սկսաւ խելագար
արչալ
մր
ինքնաչարմով,
Հ ա սնե լու Համար
ճեսլլ^թաց
ին ետեւէն :
Հասայ
յաքոբգ
կա յարանբ
ւէա յրաչարմէն
մէկ վա
յրկեան
առաք, բայց ոչ ոք մտալ չռգեկառք
:
Անօգուտ
է բ գիչերուան
մ էք չարունակել
ա յս
որոնռւյքր
: Ո՞ւր
կրնար
ՐԼԼալ
Գոբնէլին :
Արգեօք
գիսլռլածաւ
ա՞ն ալ Հետեւած
էբ
գասալիքներու
ճամբուն : Աղէտ
մ բ պիտի
բլլար ա յգ , ինծի Հա -
մ ար անչուչտ
։
Բայց ոչ, անկարելի
է ։ Պաշտօնի
գլուխ
գես–
պանի մր ազքիկր չէբ կրնար
՚իախչիլ
գողի
մբ նր–
մ ան ու թշնամ
իին
անցնիլ , ինչպէս
տուն կր փո -
խեն : Գմբախտութիւն
մ ը սլատաՀած
էր անկաս -
կած : Ամ էն բան յա յտնի պիտի ՐԱար յաքոբգ օ -
րր :
Եւ սակայն
, միչտ
նոյն
մտածում
բ կր
լլկէր
մ իտքս : Հապա եթէ Գոբնէլին
թշնամիին
անցած
րլլար
ի ս թ ան պռ
լլ ի երեք գասա լիքնե բուն
նմ ան - • -
Այս գազափարր
ՀեաղՀետէ
աւե
լի
արմատացաւ
մ՛աքիս
մէք։
Այնքան
աՀաւոր էր ոբ քանացի վա -
նել ։
Անկոզին
չմտայ այգ գիչերր։
կինս գտաւ
զիս
յաքոբգ
առաւօտ
թ իկկւա թոռի
մր վրա
յ մ
րափելու
վիճակին
մէք..–։ Ոչ մէկ Հարցում
ուղղեց
ին -
ծի : Գիտէր թէ ցաւերու եւ
մտատանքոլթիւններոլ
տակ ^կճոլած
էի։
Ժամր
Տին վերագաբձայ
Գորնէլիի
յաբկաբա -
մինր։
Լեցուած էի մտածումնեբով
որոնք
Հաճելի
" չ1՚նչ
ունէ ին արգա
րեւ : Գանգագօրէն
ե լա
յ սան -
գուղէն : Ջանգրագարձայ
նոյնիսկ թէ յարկ
մը ա–
ւելի
ելեր եմ :
Զարկի
գուռբ։
Ոչ ոք ելաւ
մէքաեղ ։ Տեաաոյ
գուռ
մբ բացուեցաւ
եւ միքին տարիքով
կին մբ ր–
սալ թէ քովի պարոնբ
գուբս
ելած էբ ։
Պաբո՚*նր :
Նայեցայ
գրան նչանատախտակին
ել կարգա–
ցի–
«Պարոն
բ... քարտուղար
անգլ. գեսպանա -
աան
Արգեօք
ճակատագիրբ
կբ ծաղբէ"բ
զիս , թէ
րնղՀակառակբ
կ՝ուզէր լալ Հետքի
մը
ճամբուն
առաքնռրգել
:
Գորնէլիի
յարկաբամինէն
ինծի
ըսուեցաւ թէ
գէչերր
տուն չէր եկած :
Ժամ ր \Գին , Հեռաձա
յնեցի
Թուրքիո
յ
ներքին
գործավարութեան
պաչտօնեաներէն
մէկուն
լաւ կր ճանչնա
յի , եւ խնղբեցի
ոբ րնգունի
զիս :
Գէմ
գիմաց երբ նսաանք , պատմեցի
իրեն
Գոբնէ–
լիի անՀետացումր,
ել Հարցուցի
թէ
արգեօք
թուրք
իշիսանութիւնր
կրնա՛՛յ
օգնել
ինծի
զայն
գտնելու
գործին մէք :
ՄտաՀոգ
երեւոյթ
մբ առաւ ել րսաւ .
Ոչ աբկած
, ոչ ալ անձնասպանութիւն
կբր֊
նայ պաաաՀած
ըլլալ,
որովՀետեւ
այգ պարագա
յին ես արգէն իսկ իմացած
պիտի
ը լ լ ա յ ի ։ Ջեր
քարտոլղարուՀին
պէտք է Հետեւած
րլլայ
գերման
գասալիքներու
օրինակին։
Զեր պատմածին
Համա
ձայն, կսասկած
չունիմ
այլեւս այգ մասին :
Fonds A.R.A.M
