36ԲԴ ՏԱՐԻ
ՄԵՐ 1սՕՍք՚Ը
26^ ^ոոո Տօ.6310–՚Սոր շ ւ ւ ջ ա ն թ ի լ 1721
ԼՏ քոտատւէ օսօւ ա այյ ճււ«տտւտտ տտ տսււօբտ;
Ո/\է\./\ 1 Հ ^ Ի ւ
1^.
ո. 9.
376.286
1)Մ6€է6ա–Բքօբո6է<ւՄ6 : Տ€11. աւՏՏ^^աՏ
17.
1Հս6
ՕՅաշտաշ - (13)
Վեցամս. 800 ֆ ր • , Տար– 1600, արտ– 2500 ֆ ր •
ա
նՕՏ. 15-70 Գի6 7 Ֆր– Շ. €,
V.
Րտա 1678–63(
Օւա&աւ՜հշ 19 Տօ^շահքշ 1950 Կիրակի 19 ՚ՆՈՅԵՄՐւ
ա ա
11 ^ ^
^ ^ ^ – . ^ ^ ^ – ւ յ – ^
1էմրա.գիր՝
Շ.
ՄԻաԲԵԱՆ
ԳՈՆԷ ^ՈԶա ԸՍԵԼ
ՕՈՐՀԷԻՆ
Երբեք
արամագրռլթիլն
չունինք ակադեմա -
կ">ն
վիճա րանո լթ էւննե ր յարուցանե
լու, երբ ար–
աասաՀմանի
ղրոց . բրոցներուն
կր
յիչեցնենք
•ոարբական
ոլա րաականութ
իւննե ր ։
Ի^չ"՞՛–
գիմագիձ– ել աեսակէա կր փնաոենք :
ինչո՛՛ւ կր քննադատենք
երենպ
մունք - Հարսի
վաբմութիլննեբբ
:
՚– ՚ ՚
Կ՝ոլզենք ոբ բոլորն աչ մեզի
սլէ՞ս մաահ^են ,
ուրանալով
իրենց
Համ ոզո ւմնե ր ր : կ՝ոլդենք փո ֊
խեկ
իրենց
րնկերային
ելքա գաքական
դա
լանան–
քր,
վերաՆելով
բանաւոր
Հօաի մբ :
ԸնդՀակաոակն
: Ուրախ
սլիաի
ՐԱայինք, եթէ
ազաա արաասաՀմանի
ո ւսո ւմնա կաննե ր բ
ունենա
յին
Հասուն եւ Հասաաաուն
աեսակէաներ
,
օրուան
Հրաաասլ
Հարցեբոլ
մասին : Եթէ կարենային
զա
նոնք սլաչասլանել
սլա րկե չաՕրէն
, փոխանակ
թեր
խաչ
մարզանքներ
կաաարելու
՚.
Շաա
պարզ է մեր պաՀանքր։
Բոլոբոփին Հա -
մասլաաասխան՝
մ աաւո րականո ւթեան
բնական
կոչոէմին :
Կ՝ոլզենք ոբ մեբ
զբոց - բբոցներբ
փերքա -
պէս
րմբոնեն ել կաաարեն
իրենց
սաՀմանուահ^
ղերր,
արժեցնելով
Հայկական
ԱրաասաՀմանի
վարկն ու վասաակբ։
Գիրքն
ռ. աեսակէաներբ
:
Կ՝ուզենք ոբ «Ոչ»
բսել
սորվին
,
բախաորոշ
պարազաներու
մ է ք ։ Փոխանակ
մեքենաբաբ մաս
կազմելսլ
պաարասա
կարաւանի
մբ։
Կ՝ուզենք որ վարմա
ին մաահելա : Բննելո, եւ .
զ աաե լու : Ծուռն ու չիաակբ
զանազանելու : ի
֊.արկին
ղիրք
բռնելու,
իբբեւ
միացեալ ճակաա :
ԳոՀացնելով
այս աարրական
պաՀանքր
, ա - :
նոնք պարղապէս ա բղա բացո լցահ^ պիաի
Ր լ լ ա յ ի ն ^
իրենց
կոչումր։ Ոչ թէ աՀաճոլթիւն
կամ Հա
^"ձՔ պաաճաոելով
մէկուն
–միւսին,
այլ ղոյւխմւ, ^
Տղ իտութիւն կամ
խո ւմանավա
րո
ւ թիւն
է
փսփսալ
թէ մաաձ-ելու եւ զո րհ՛ե լ ո ւ
այս
եղանակր
անքբպետ
մբ պիտի
բանայ
Հայրենիքին
եւ տարա–
դիր
բաղմութեանց
մ ի ք ե ւ ։ կամ պիտի
բաղմա–
պա ո՛կ է թի՛– Ր
/"^
ուց ութի ւննեբ ր :
իրականին
մէք ներկայ
թարթափուն
, կրաւո
րական կամ.կեղձ– մար՚լանքներն
են որկր վնա
սեն ե
՛լ
Հայրենիքին
ե
՛լ
Հայկական
Աբաաս՚սՀ -
մաԿւի
Հ իմնական
չաՀերուն :
Ա՛ենք
մեբ խոբՀելու
, չաբմելու,
ստեւլէքա -
ղորձելու–
աղատութիւնբ
իսպաս պիտի
գնենք,
լրացնելու
Համար
այն ինչ որի վփճակի
չեն կա–
ա՚սրելու
Երեւանի
մէք։
Պիտի քանանք
օւլտաղորձել
իրենց
վտսա՚սկբ։
յւբական եւ Հարազատ նա աճսւմներր
, եւ ոչ թէ
կեղծ^,
«աբ՚ոաձ^ելիՖ
ղիաելիքներր։
Միեւնոյն
աաեն,
՛ո յո՛
. քաքութիւնբ
պիտի
ունենանք
«ոչ»
բսելսւ
, երբ կր տեսնենք որրար ֊
բարոսու
թիւններ
, աղճատումնեբ
եւ
ախտաւոր
մաբ՚լանքներ
կբ կատարուին
:
ինքնա րե ր՛ս բա ր ,
րււնի կամ տզիտօրէն :
Միասին
պիտի
րլլանք,
իբրեւ աղատ
մաոաւո–
րականութիւն
, սորվեցնելու
Համար
ինչ որ չեն
ղիաեր :
Պիտի
րնդղփմանանք
եթէ , գիտնալոփ
Հան -
ղերձ, կր փորձեն
անտեսել,
արորել կամ
թաղել։
Տարին
տասներկու
ամիս պիաի
յիչեցնենք թէ
իրենք
ամէն բան չեն։
Մս՚նաւանդ
իրրեւ
մտաւոր
ում ե, մչակոյթի
վաոարան
:
Մենք ալ ունինք վաստակ
մբ պատկաո
ելի եւ
բսւզմակողմանի
: Տաճախ
գերազանց
։
Նոյնիսկ
անփոխարինելի
:
Եւ թոգ իմանան թէ մեր պաբհանքր
պի՚ոի
բլլայ
ճոխացնել
այղ ղանձբ։
Գիաակցօրէն
եւ յա
բատեւօրէն։
Հակառակ
անՀնարին
դմուարու ֊
թեանց ։ Աո՚ոնց
մեր կռնակր, մեր ձեոքին տակ
ունենալու
պետութեան
մբ ...նսաառ ռոամա -
ս։
11
II
111
ա ռ,
ԴՐ՛
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՏԱԿՈԲ
ԳՈԻՐԳԷՆ
« Աուրբ
Փրկիչ » , Պոլսոյ
Ա՛լգ՛
Հիւանդանո
ցին ամսագիբր,
փերքին
թիւոփ կր յիչեցնէ
մոռ–
ց ուա էէ մեծ– գէմք
մբ, Տակոբ
Գուրգէն
, մեր անմ աՀ
գլ՚աբարազէտր,
որուն
ծննգեան
Հարիւրամեակր
տօնուեցաւ
նաիսաձեռնութեամ
բ
Մ
խիթարեան
Աաներոլ
Միութեան :
Մեր մեծ– ու ոուցիչր
էսաեանի կամ կեդրոնա
կանի
մ էք երկաբ
աաբիներու
պա շտօնավ արու -
թեան
րնթացքին
, ունեցած
է
աչակերտներու
սաուար
թիւ մր։ Շաաեբբ
տակաւին բան մր կբ
պաՀեն
իրմէ ,
սէրր
դբւսբարին
Հանգէպ
,
՚ " յ Գ
ոսկե ՚չինիկ
Հ ա յե րէնին , որմ է միա
յն
Րաղ րատո
ւ–
նիի
«Հայկ
Գիլցազն»ի
լւն թե րցում ր ե րամ չտա
կան
կտո բ ի մր ունկ^ւղ րութիւնն է կարծես :
Գոլրղ
էնին
զիտութեսւմրբ
օմտուած եւ մատի
՚ խ ՚ ա յ
Համբուելիք
լեղուազէաներ
ունինք
այսօր ,
իսկ
՛լ բա բա բ ի գասաւանգութեան
բեմ ե բ՝
վանքե
րու
մէք միայն։
թերեւս
օբ մր\ւ ալ միայն
եկեզե–
ց ինե րոլ սլատե ր լւ պիտի արձագանգեն
Նարեկացիի
« հյօսք լնղ Աստսւծ"
լ»ն կամ ՇնորՀալիին
«Առա
ւօա
Լուսս
յ»ն , ի խորող
սբտի
աւաղելով
Եղի
չէի
րտրբառր:
Գիտէինք որ Յակոր
Գուրգէն
կաթոլածաՀւսր
,
ղ ա լագան ր ձեոքր , զողղ ոքուն
կուղաբ
իր ամ սլ իո
նր
զ բաւել
, պատանի ա չակե րտնե րո
լ
րերնէն
է՛՛ե–
լու
Համ ալ։ իր ա քնքան սիրած
ււսկեղարեան Հա -
յերէնր։
Մինչեւ
իր վեբքին
չունչն
ալ
չկրցաւ
րտմնուի
լ անկէ :
Րայց , մեր մտքէն չէր անցներ թէ ՛ոն
եւլած
է նաեւ
Հայրր
«վւոխան
ծազկեպսակ»ի
նոլէրներոլ
գրութեան
:
|
«Աուբր
Փրկիչէն է որկր սլատմ է տյ՚է ,յի –4
չել՛՛՛ի
նոյնիսկ
յ ամանակին
ստեղծուած
բուռն^
"է՚՚՚յք՚՚՚րը.
•
^
նոլիրսւտուութիւննեբու
այգ ձեւր
,
պատկառե -
լի
ղում արներ աբտագրե
լով :
Եթէ
գրա բա րաղ էտ
3
"՚կոբ
Գուբ
զէն ի ապե -
րաիստ
կամ մ ոռաց կոա
աչակեբտնեբէն
մարդ
չմնայ
"գք,
ա՚լ՚լա
քին եւ բարենպատակ
Միաթիւն—
ներր Հաւաքսւբաբ
«Ա ր» ՛քբ սլէտք է նչանակեն
ի
յւսրզանս
իր յիչատակին,
ղրարաբ կամ աշիսար —
՚էԱւրաբ
Հատոբ
մբ լ " լո լնծայելով,
«փոխան
ծաղ—
կեւղսակ»ի :
ԱՕԱԻ
Ոէ
• ՚ , ւ
տո.
ւՈէ
՚ ^ ո ^ ՚ ՚ ւու
ւ ո յ ՛ " ւո< ւ ո ւ ւո. .ոք
ԱԹԱԹԻԻՐԲԻ
(Մ՛ Բէմալ)
մաՀուան
աարե–
զարձին
ա ռ թ ի լ , սդաՀանդէս
մբ սարքուած
էբԱն—
ղաբայի
մէք, Նոյեմբեր
)Օիւն : Հանգիսութեանց
կբ
մսւսնակցէբ
նաեւ նախորգ
նախաղաՀր,
իսմէթ
ինէօնիւ : Այս առթիւ
բուռն
ցոյցեր
կատարեցին
իր Համակիրներր
, խգելոփ ոստիկանական
չզթան։
Բաղմ ութիւնր երբ Հասաւ
Աղղ ազ րական թանգա -
րանր , ուր առմամ ապէս կրգ տնուի
Աթաթիւրքի
ղ ամրարանբ
, սգաՀանգէսբ
փերածու եցաւ. ազ— ՚
մ րկալի
ցո
յցի
մր : Գամ բաբանին
դուռներբ
րաց– ՚
՛ււ եցան , ապակիներր
կոտբտեցան եւ պոռչտուք
—
ներբ
փե ր սկսան : թուրք
թերթեբր
ա յս
գրգռիչ
ցո յցին պատասխանատու
կր նկատեն
իսմէթ
Ի -
նէօնիւն եւ Հալքր,
որոնք նախապէս
տեւլեկա
—
թիւն
ունին
եղեր ձեռնար
կէն :
ԹՈՐԷՋՐ ՄՈԱԿՈԻԱ
ՏԱՆՈ՚Լ
օղանաւին
մէք
կր
ղտնռւէր
նաեւ ֆրանսացի
օգաչոլ
մր, որ,Հակա—
ռակ
եղած
ճնշումներուն
, վկա քեց թէ «որեւէ
յար—
ձակում
չկատարուեցաւ
ոուսական
օղանաւին
վ լ՛–
բա
յ :
Հիամ
ր \
2.5/5՛
ամ ե րիկեան
օդանաւ
մ ր մ օտե
ցաւ ռուսականին,
ետեւէն
, երկու
չբքան
կատա —
լ՛եց , յետոյ
Հեռացաւ» : վկան
կ՝աւելցնէ թէ ինք
մ ե րմեց գրաւ որա սլէս
քա քտա րարե
լ ո ուս դնդա -
օո
ա հա
լ
I
պետին թէ
խորՀրգային
կբած է :
ԹՈԻՐԲԻՈՅ
ՎԱԽԵՐԸ
փարատելու
յ՚"ր
ձակ։
Համ
լ
՛Ր՝
ղլուխբ
:
Պիաի բացատրենք թէ իմաստակութիւն
է
նոյն
լեզուական
կազապարին
մէք
ձուլել
արաասաՀմա
նէն ղացած
դբաղէանեբն
ու բանաստե
զծներր
,
խմբաղ
իբներն
ու փա րմապետնե
ր ր , «պետական
լե–
ղոէ»
քօբինելու
յաւակնութեամր
:
Եւ գեռ ուրիչ
«ոչ»եր։ Ա ի չ՛ո
նոյն
մւո՚ոՀողոլ–
թե ամբ :
Վ^եբացական
մաբղանք
մր չէ որ կր թերս -
ղրենք,
"՛յլ ՚ոո՚բր՚ոկ՚ոն
պաՀանք
էէր
Շ՛
զօր • Պբէալփի
ներկայացուցիչր
յա քաարւսրեց թէ
սխալ Հասկցած ենսսլարապեաին
մ իաքբ : « Եթէ
Համ ա յնափարնե
րբ
Թ՚՚ւրքի"
յ ՚էրայ
յարձակին ,
տեղական։
պատերազմ
պիտի
չՀամաբուի
աքդ պա—
րաւլան» : ինչպէս
դրած
էինք երէկ,
զօր •
Պրէ՚ոլի
սլարղե լով իբ ււ աղմ ագիտական
ծրաղիրր
, կ՝ րսէ ր
թէ Թուրքիա
, իրաք եւ ուրիշ ասիական
երկիրներ
«տեզական
պատերազմի»
շրքաննեբ
են :
Թ՚՚՚րքեբր
այս
լա լ տ ա ր ա ր ո ւթ են էն
եղ րակա ղու ց ին թէ եր -
րորգ աշխարՀամարտի
մբ պարաղա
լին , Մ • Ն՛" -
Հունղներր
պիտի
չպաշտւղսւնեն
Թ"՛ րքի՛՛՛ն :
Ո'^Ա հ ծաԱէագպԱ
ոճիդ
ԱՋԳԱԺՈՎՈՎԸ
ԿԸ ՄԵՐԺԷ
ԽՈՐՀՐԳ • ՏԵԱԱԿԷՏԸ
ՄԱԿի
րնդՀ
. Ժոգովր
անգամ
մր եւս
ճչգեց
«նախա յարձակում
բ» , նկատելով
գայն
աչփսարՀի
ապաՀովութեան
գէմ ուզգուած՜
ծանբագոյն
ոճի -
րր,
րացէն
գործուած
րլլայ թէ Հինգերորգ
դուն -
աի մեթոտներով
\ Եւ պաՀանքեց
անդամակից
60
պեաո լթիւննե
րէն՝
իրենց աբարքնե
րով արտայա
յ –
՛ոե լ իրենց խաղազաս իբական
կամ
քր : Նո՚խա
յար
ձակման
մասին կատարուած
այս
բանաձեւումբ
Հ՚սկամիքոց
մբն էր՝ ԱթոքՀոլմի
կոչփն վրայ
Հիմ
նուած
խորՀրդային
«խաղազութեան»
բանաձե -
լին :
ՄԱԿի
ոտՀմանումբ
ունի
երկու
մաս : Առաքի
նր, որ կբ զատապարաէ
նա խա
յա րձակմ ան
որեւէ
տեսակր,
վաւերացուեցաւ
5/
գէմ
58
ձայնով եւ
մէկ
ձեռնպաՀոլթեամբ
(Եուկոսլաւիա)
: Գէմ
քուէարկեց
իսոբՀրդային
խմբակբ։
Երկրորգ
մ ա–
" ՞ Հ
կր դատապարտուի
իսոբՀրդային
ձեւով մե-
կուսացումր
որեւէ
մողովուրգի
, որ գրկուած է
մամուլի ել ձայնասփիւռի
ել կամ
միքաղղային
գէպքեբու
լրատուութեան
միքոցներոլ
ազատու -
թենէն։ Այս մասր
քոլէարկուե
սաւ
49
ձա յնով եւ
առանց
լնգգիմ
ու թեան : ԶեոնպաՀ
.Ուացին
իսոբՀբ–
՛լային
իւմբակբ,
Հեդկաստան
եւ իսրայէլ :
ԽորՀրգային
պաաոլիրակու
թիւնբ
փորձած
էր կարղ
մր փոփոխութիւններ
մտցնել ա քս բա —
նաձեւմ ան
մէք՝
Բաղաքական
3
"՚նձնտիսամբին
աոքեւ։
Աոփետներր
, իրենց աոաքարկով
կ\,.ղէին
«միքաղղային
ամէնէն
ամօթալի
ոճիրր»
Հռչակել
Հիւլէական
ռումբի
ւլործածութիւնր
եւ պատե -
րաղմի
ոճրադործ^
յայտարարել
աոաքին
անղամ
" ՛ յ ՛ ւ
՚լհնքբ
՚լործաՆող
աղղբ։
ՄԱԿր ււակայն
չրն -
ւլունեց այս տեսակէտր
. րնգՀակառակն
Հաստա -
՚ոեց , որոչթէ Հիւլէակա՛^,
ոումբր,
այլ
նախա–
յարձակումն
է մարգկութեան
զէմ գործուած
մե
ծաղոյն
ոճիրր։
Յարձակման
ենթարկուած
՚ո՚լ՚լ
մր
իրաւունք
ունի
ն՚սել
զործածելա
Հիւլէական
ոումբր,
պաչտպանելու
Համար իբ անկախու -
թիւնր :
X
ԽորՀրգային
պաաոլիբակու
թիւնբ
անգամ
մբն ալ ներկայացուց
խաւլազոլթեան
ծրագիր
մբ,
որ իղօրու պիտի
բէլայ
20
տարուան
ՀաւՐաբ,
Հե
տեւեալ
երեք կէտերով
,. .
1)
Բացարձակ
յաբղանք
միաձայնութեան
րս–
կ՚լբունքի
ԱպաՀովութեան
ԽորՀուրգին
մէք
(այ
սինքն
վեթոյի
իրաւունքին
պաՀպանումբ
) ;
2)
Անպայման
արգելք
Հիւլէական
զէնքի եւ
ղանդոլած^ային
բնաքնքման
ծառայուլ
ուրիչ
ամէն
տեսակ
գէն,քկք^^..–^^^^.դյ^
^^ր^պր –.աւասա -
^..ճթեաՆ՛ սկզբունքին
այն բոլոր
Համաձա
յնու -
թեանց
մէք,
որոնք պիտի
սաՀմանէին՝
Հինգ
մեծ
սլե աո ւթեանց
կոզմէ
ՄԱԿին տրամադրուե
լ ի ք գօ–
ր ա։ք ։ս ս ե ր ո ւն
լւէւո յթր ՝•
ՋինաաաԱի չոա
պայմաԱքւնդ
եէ ^Բոէհայի
Vքատե^ազմը
Ագւչամոգովի
չբքանակներէն
կր Հազորգեն թէ
Զինաստանի
Համայնավար
կառավարութիւնբ
պի~
տի Հաւանի
Բորէայէն
Հեռացնել
չինական
ումերր,
եթէ ՄԱԿր
րն՛գունի
Հետեւել
չորս պայմաններր–
1)
Բորէայի եւ Մանչուրիոյ
սաՀ։Րանին Հա -
րա։ ակողմ
լ։ սաեղծել
պատուար - պետութիւն
մբ,
որ սլիտի կառավարուի
Հիւսիս - քոբէական, ա յմ -
մու
իշխանութեանց
կոդմէ :
2) Ամերիկեան
1ր գ նաւատորմ
ր սլէտք է Հե -
ռանայ
^որմոգայի
քուրե
ր է ն ։
3)
Մ– ՆաՀանգներր
պէաք չէ ճանչնան
Զանկ
Բայ
Զէքի կառավարու
թիւնր
^որմուլայի
մէք :
4) / / •
ՆաՀանգներբ
պէտք է վճռապէս
յ ա յ -
աարա
րեն , թէ այլեւս ոչ մէկ Օգնութիւն
սլիտի
տան
Զանկ Բայ
Զէքին։
իրազեկ
չբքանակնե
բու
Համ աձայն
, ամ ե րիկ
եան կառավարութիւնր
, Հակաււակ
իբ
Հաշաարաբ
արամազրութեանց
, պիտի
չրնգունի այս ։ղայ -
մաններր եւ մանաւանգ
պիտի
չուղէ
քքել
^ոբմո–
ղան , աոանց
Հ անրա քու է մ բ կազմ ա կե ր պե լո
լ
տե
ղին
վրայ :
ԱԱգփա եէԴգիպտոսի
պաԽկը
Ե՚լիպաոսի
բր իտանական
ումե բուն
֊.եռաց -
ման
սլաՀանքին
առթիւ,
լաւատեղեակ
շրք։սնս։կ -
ներ կր յայտարարեն
•
1 )
Րրիտանական
ումերր
Եղիպ՚ոոսէն
Հեոա -
ցնելու. պաՀանքր
նոր չէ եւորեւէ կապ չունի
երկ
բ ի ներքին
կացութեան
Հետ : Այս Հարցր
դրուած
է ր նաեւ
անցեալ
տարի արտասանուած
։լաՀս։^^ա–
II
ին մէք , եբր նոր կաղմ ուած էբ ա յմմ
ւււ կաոա
վարութիւնր
:
2) Եգիպաոսի
Համար բրիաանական
ումերու
ամբոգքա
կան
Հեռացումր
իր անկախութեան
լրա
ցուցիչ մէկ մասն է, ինչպէս
նաեւ ՄԱԿի անգա -
մակցոլ
թեան մէկ սրսյմանր։
ՄԱԿի
օբէնսդրու -
(Լուրերու շարու &ակութիւ(ւը կարդայ Գ– է յ )
Fonds A.R.A.M