•^Ր11Տէ1Պ խ ն ԴԻՐ
(ՀԱՅ
ԺՈՂ.ՈՎՈՒՐԳԸ ԵՒ
ԵՐՈՒՍԱՀԷՄԻ
ՀԱՅ
ՊԱՏՐԻԱՐ՚ԲՈՒԹԻՒՆԸ)
Գ–
1սԱ՝բ
—
Ս՚1յր
պաշտօնակիցը
աւէփոփհլէ
վերջ
Գահիյւէի եւ Փարիզի ռամկավար թե րթ կ ր ոնն ար–
տ ա յ ա յ տ ո ւթ ֊ իւնն ե րը ՝ ա յ ս հարցի մասին, կը ծան–
րանայ Պէյըութ^ի ւնաւ1՚կավաը
պ աշտ օնաթերթին
մէջ երենքյած վ եց յօդուածներու, վր^^յ
(Հսւյ ագ՚գն
ու Ս - Յակոբեանց Մի ա բ ա նո ւթիւնը, Շ– Սեւյօնք–
եան) : Ե Լ կը շարունակէ (27 եւ 29 Դեկա • 1949) •
Իր
1949
Գեէլա
. &ի թիլով
Պէյրա-թի
ոամկս.–
վար
սլւս չաօՆա
թե ր թ ը մեղ կր բերէ
Հեսւեւեա
լ ա–
ււաջարկներր
•
Ա
Երուոաղէմի
Ա՝իարաՆութեսւն
րնգՀ •
ժողովին
որոշում ով՝ ա յ դ
ժողովին
աորնթեր
սաեղձ-եչ
հինգ աշխարհականներէ
րաղկա։յաէՒ
յանձնախումբ
մր
I
ր.- Այսյանձնաիւում
բին
^իրաւասութիւն՝»
1/1
ս։I
,
ՀՀիսորհրդակւքաբար՛»
Աիաբանութեան
հեա ,
վանքին
պիւաճէն
<^կաղմելոլ–» , անոր
գորձ–աղրու–
թեան
չհսկելու՝»,
նիւթական
ձեոնարկներու
մէք
իր
Հհձայնր
լոելի
դարձնելու»
եւ ներքին
վէճերու
աաեն
Հրարոյական
իր իրաւախոհութիւնը
արյ՜ե–
ցնելու » :
9՛ •
Այ" Յանձնաիւում
ըը աեւական
հանգա
մանք
պիաի
չունենայ
, "՚յԼ
պիտի
գումարուի
պաըրերաըաը
,
աարին
երկու
շաըաթ :
Գ .
Յանձնախում
բին անդամնե
ր ը կ
առնուին
«Պադեսաինի
եւ դրաղի
երկիրներու
Ե՚քիպւոոսի
եւ Լիբանանի
գաղաթներու
ծոցէն
արժանաւոր
աղղ աք իններէ » :
Ե •
Ընարութիւնր
Հարժանաւոբ՝^ներոլ
մէ^
կր կաաա ր է Ամ ենա
յն Հա քույ կաթողիկոս
բ
հ ինգ
հողի
անոնէք մ է անղամ
կարւլ ե լով
յի
շաաակուած՜
յանձնախում
բին :
Զ • Ա (ս իրաւունքբ կր վերապաՀուի
բացա–
ոաբար
Ամ Լնա
յն Հա յոց կաթողիկոս
ին
Հհորպէսզ/ւ
հաւոա
ահ՜ական կամ այլ ոլա քքաբներ աեղ շղանեն
ՅանձնախումրԱն.
կաղմութեան
աաեն եւ Աւււրր Ա–
թոո էն ներս աղղեցութեան
պայք՚"րի
ղուո
չրաց–
ու
ի » :
է . Ա՝իաբանութեան
եւ յանձնախում
բին մի^
շեւ ծաւլած
.քէ^երբ կ՝ ենթէք՛ րկուին
էշմիածնի ի–
րաւախոհութեան
:
Ը .
Պաարիաբքին
բնաբութիւնը
՜կր կաաա -
բեն ալս երկու
մ արմ
իննե ր ր՝ Ա՛իաբանութիւն
եւ
յանձնախում
բ՝
(ձխառն ժողովէ
մ ր
,
ո բուն
կէսը
եկեղեղականնեբ
, բնսւբուաձ՝
ձ ՚ / ճ ՛ " ^
^
ի ա բ ա ն ո լ -
թեան
կողմէ , ի"կ միէ ս կէսր
աշխարՀականնե
—
ր
III
ա քն քանձնախոէ
մրՀն , որուն
կաղմութիւնր
,
ինչ Աք էս ըսինք , վե րա պահուած է Ամ ենա
յն
Հա
յոց
կաթող
իկո
սին :
Թ՝ •
Պասյր/.արյւներր
ընաբել
ցմահ
,
Է"Կ
էուսա րա րա պեանե ր ր
երեք աարուան
համար։
Ժ •
Պաարեարքական
թեկնածւււ են
րոլոր
հս՛ ք կու սակրօննե
ր ր , անկախաբար
այն հանգա -
մանրՀն,թէ
անոն^անդա"մ
են կամ չեն Եբուսաղէ–
մ ի Ա եսւրանոլթեան
է
Ամէնէն աոա^ նկաաել պէաք է, որ իրաւսէ -
գիաական
ժխոր կա ք աքս աո ածարկներուն
մէ^՛
քհչ մր լբքօրէն
^մաւլեքով՝» եւ Հմանր^
քննու -
թեամ բ եղած
առա^արկներր
վերլուծելով
գժ -
ուար պիաի
չրքքաք
ղո/ւյ աա/ , թէ այգ առաջարկ–
նեբր
ք հ ենհակասութիւններով
;
յյսւկաքն
մեէք էահաւք րղ ռուլ ր այս հակասու
—
թհւննեբր
^են • էա/ւանր ա քն հ իմնական
մ աքերն
են
,
որ աեղ ւլաած են ոամկաւքար
օրդանի
Վք՚Յ
թե
ր քժօննե րո ւն մէ9, նուերուած
Երուսաղէւքի :
Ա (ս հիմնական
մ աքե
րր
մ ենք
պիաի
ձ ե լակեր–
պէէնք
այսպէս
.
1
Անհբաժեշա
է Երուսաղէմի
նկասւմամբ
աղդր վերահասաատել
իր իրաւունքներուն
մէ^ :
2 •
Աւս վերահասաաաումբ
իրացած
կ՝րէ ՜
լ ա յ
,
եթէ Ամենա
քն Հայուլ
կաթողիկոսր
,
որոշու–
մովր
Երուսաղէմի
Ա՛իաբանութեան
, հինգ
Հոգի -
նոէք ւանձնախումր
մր կարղէ (թէ Պաղեսաինի եւ
թէ
մե րձաեա
ք դ աղա թներու
"՛՛լ՛ք "՚
ւ/՚ններէն)՝
Մ եաբանա
թեան հետ համ ախորհոլրգ
Պատրիար–
քութհան
ոււրծերոմ
ղբաղուեքոլ
հտմաբ
յ
3–
Աւս յանձնախումբն
ու Մ իաբւոնո
լ
թ
իլնը
իրենցմէ
բխած
խաոն
ժողովի մր կողմէ
կ՝լ,նտ -
բեն պատրիարքր
:
Մենք թեր ենք այս երեք կէտերէն
մ իա
քն ա–
ռա1ին1,ն ել հիմնովին
ղէմ՝
վեր9ին
երկուքին :
Պարէ/ենք մեր մաածամներր
:
Ամկնէն առաք յայտնենք
^ որ հիմին մէ^^ պէաք
չէ փոխել պա ա ր իա ր քական
րնարութեան
ա քն
կարգր, որ գոյութհւն
ունէր
կանխասլէս
^ ե ր ր կը
գործէր
Աէքդայհն Ա ահմանագրութիւնր
:
Աքդ
օրերուն
նո/նպէս կար ու պո քոէ թ ի ւ ն ու
՛նէր Ամհնա
ւն Հաւուք
ն ա թ ո ղ իկո սո
լ թ ե ւ ն ր ,
սակայն
ա ւդ հւոթողհկոոութհւնր
Երուսաղէմի
պսւտրիաբ–
քաեան
րնարութեան
հարւլին մէ9 երբեք
աղւլը չէր
ներկա ւաղներ :
Պէ՚ոք չէ ներկայացնէ
նաեւ
այսօր;
(
Այս
իրաւունքր
վերապահել
պէաք է ՛Ներկա -
յացուցչական
Մարմնի
մը, որ ի վիճակի է աոա–
լելագո
յն չափով
նե բկա յացնե լու
Պո լսս
յ
նախկին
երեսփոխանական
ժողովը
:
Վերահաստատելու
իրաւավիճակ
մր, որ նր–
լիրաղոբծուած
էր գարերով ;
Աւելի
ճիչդ եւ աւելի
որոշ ։
Իր իրաւունքներուն
մ է^
վե րահասաատե
լու
Հին ու դարաւոր
իրալատէր
մր, որուն
իրաւունք
ներ ր պետական
յատուկ
աքթե ըով ել հ րամ անա–
ւք րերով
ճան չւլ ուած ենըո լո ը աղգեբոլ եւ Բ"է"Բ
երկիրներոլ
կողմէ %
Այսօր,
ճիշդ է, 1կ՚",ք Թրքահա յաստանբ
ու
չկան
այն
65
վիճակները
, որոնք
աղգին
կամքը կը
փոխանցէ
ին Պոլսո
յ Աղգա
յին ժոգովին
:
Աակայն
այոօր կա լ ու կ՛՚ապրի
Թրքահա
լու -
թիւնբ
, որ ա րտասահմ
ան եան
գաղութնե
րոլ
մ է^
աղղ ա յին
իշխանութ իւններ Հաստատած
եւ խոր -
քին մէծ վերակենղանացուցած
է իր
Հայրենիքի
Հ ին վ իճակնեբը
է
Մ ենք Հոս նկատի
ունինք
արտասաՀմ
ան եան
մեր Բ"լ"Ր ղաղութներր,
ուր արդէն
կաղմակերպ
աղղ ա լին
իշիւանութիւններ
կան,
անկախաբար
ա քն հարց էն , թէ ա լգ գաղութնե
րը մեր կրօնա -
կան կեդրոններէն
ո^ր մէկուն կապուած
են արգ -
եօք :
Ամ ենա քն Հա յոց
կաթող
իկո
ս ը
կ՝ րնտ բուի -.
աղղաքին
եկեղեցական
Համաժողովին
կողմէ
Մեծի
Տանն
^(՚
լ1
՚կէոյ
կաթողիկոսր
1
Լ
բնարուի
Մ եծի
Տանն
^ էլ(՚կ(՚ո
յ պատգամ աւորական ժո
ղովին
կողմէ:
Պոլսո
յ պատրիարքր
կ՝ բնարուի
ու պիտի
ընարուի
Պոլսո
յ ե րե սփո խանական
ժողով
ին
կողմէ, որ Հին ժողովին
շուքն է միայն,
ինչպէս
որ հին պատրիարքներուն
շուքն է միայն
աքսօր -
ուան պատրիարքը ;
Այս
նո քն
ներ1լայացոււք չական
Հիմունքով
պէտ,ք է բնարուի
նաեւ
Երուսաղէմի
պատրիարքը
%
ԱրտսաաՀմանեան
մեր կաղմակերպ
ղաղութ–
ներ ու մէք ԹրքաՀայասաանի
Հ
վ
իճակնեբը
տեսնե լով
երբեք
ւլ ժոլար չէ ա յ դ
ւլ
աղութներու
Թեմ ական ել ^աւ տո ական
ժողուքնե
րէն
Երուսա–
ղէմ
հ մ էծ
Համ աի/մբե / երկու ական
նե րկա քացոլ -
քքէ^ք՚Ր
1 որոնք՝
Մ քւաբանութենէն
կարգուած՜
պատդ ամ աւորներոլ
հ ետ խաոն
ժողով
մ ը կաղ -
մե լաք՝ կ^րնտրեն
Երուսաղէմ
ի սլատ ր իա ր,բր :
Այս
րնտրութեամբ
, աա եալ պա
քմաններու
մէ9 , լաւ աղ ո յն ձեւով
ներկայացուած
կ՝րլլ"՛
ք
"՚ղ––
դին
կամքը :
Նմ ան ժողովի
մ ր կողմ է րնաբուած
պաա -
րիարքը
, վեր է ամՀն կասկածէ
, քաչս
արտաքին
աշխարՀի
կ՚ունենայ
իր դիրքին
Համակշիռ
ար—
՚քէքբ ••
Թուրքիս
ք վեՀտպեաներր
ալս կամ ա քն չա -
փով
ունկնղ իր է ին Պոլսո
յ պատր իարքներու
բո -
ղոքներուն ու դիմումներուն
ոչ այն պատճառով^
որ աքդ պաարիառբներբ
բարձրաստիճան
կբօնա —
ւոր^ւեր էին, "՛յլ ա/ն միակ պաաճառաք
, որ աքդ
կրօնասլետներր
աղղ
ր կը ներկայացնէին
եւ իրենց
Հետ
աղղր
ունէին։
(հուս ց ա րե ր ը
Հ տ շ ուի կ^ա ոնէ ին
է2մ ի ա ծն ի
Հովու ապետները ոչ ալն պատճառով,
որ այդ
Հովուս՜
ե ա՚էւե ր ր պատկառելի
կրօնաւորներ
էին ^
ա քլ այն միակ սլաաճառով, որ անոնք
համ
աքն Հա
յս ւթիւնր կր ներկա քացնէին եւ իրենց Հեա Հա -
մայն
Հա լու թիւնբ
ունէին :
Ա լս
նո յնր
տեղի պիտի
ունենա
յ նաեւ վաղր
,
երբ
ճշդուի
Պաղեստինի
քաղաքական
ճակատա -
գիրր եւ տբուի
անունր
այն իշխանութեան
, որուն
ենթակա
ք պիաի ՐԱա
յ Երուսաղէմ
ի սլատ բիար -
քութիւնը ։
Պետական ա /գ իշխանութիւնր
մէկ վերաբե -
րում պիաի
ունենա
ք դէսլի
Ե րուսաղէմ
ի
Հա
յ
սլատրիարքբ՝
եր^էէւն
ր՚1ւարեա^ ԲԱ՛" I միայն քա
նի մը միաբաններու
, եւմէկ այլ, Հիմնովին
աար–
բեր
վ ե ր ա բե ր ո ւմ
ե րր ան ըլլա
յ ընտրեալր բո -
վանղ ակ գաղթաՀայոլթեան
:
Ով աչ ըլլայ
Պաէլեստինի ապադա
լ իըաւատէ–
րբ՝ ան չի կրնար
լրբօրէն
հաշուի
չառնել Հ՚"յ
պատրիարքն
ու մեր աղղաքին
իրաւունքներր
Պա
ղեստինի
մէ9
,
երբ ղ իտնա
ք , որալդ
իրաւունքնե
րուն
աղգբնտ
քւր սլաՀակբ
Հ՚՚՚յ պաարիարքր՝ ի^
րեն Հեա ունի աղդր
ւ
Մ իա
յն խում բ մրմիաբաննե
բու
յաւ էուք րնա^
րուած պաաբիարք
մր, քաչս արտաքին
աշխարՀի
^
Հ անո ա -
ի վեր9ոք
"("՚ր՚յ
վանակա՚էւ
տնօրէնի
մր
մ անքր
կ՛՚առնէ , մ ինչ Համա
լն դաւլ թաՀա
յոլթեան
ներկա լացուց չական
ժողով
ի մ ր կողմ է
լ^տրուած–
պատրիարք
մ ր իրաւունքով
եւ արգարօրէն
կը
պահէ ա/նսքսւակաո ելի ՚ք/՚րքր^ "ր ՚/.՚",1^1 է ՚^Դ՚1 Բ^~
աիր /քրօնապետի
մրէ
ք՝ա քց
մ իթէ"՛. ա քսօր
մ իա
յն Ե րուսաղէմ
ի Հայ
պատր եարյ>ի րնտ բութ եան
Հարւյր գրուած է :
ՄԻթէ
ձեւին ուխորյւհն մէ9 ղբուտծ չէ բո–
վանոակ
սւատքէիար^բոէ թեան
հտրցր ;
Ոչ
միայն
իբրեւ
ներքին (ու տւլդ ային^
քսր՚է,–
ւ/իր մր, այլեւ
իբրեւ
արտաքին
(քաղաքական)
կնճ իո մր:
(Մնացեաւը յ ա յ ո ր դ ո վ )
(ՅՈՒՍԱԲԵՐ)
խց՝Բ ^
Ամփռփու - ա ծ
<տ.Աովեաական
Հայաս ^
տան »
ա մ ս ա գ ր ի 1919 ՛ Ն ո յ ե մ բ ե ր ի
թ ի լ է ն –
Հին
Երեւ"՚^Բ
Հս՚՚նրային
կեդրոնական
Հրա -
պարակ
չունէր : Ցարական
չբչանին
քաղաքին
մէք
տակաւին կր պաՀուէին
իրանական
գաւաոի
հետ
քերը, կը ղեր՚՚՚կչ՚՚ԷԻ՛^
շսւկայական
քանի մը մանր
հբապարակներ,
որոնք շւվապատուած
կին առեւ
տրական
շէնքերով,
իջեւաններով
եւ
մօտակայ
րարձբագմբէթ
մղկիթներով։
Հայկ.
եկեղեցիներ
կը ղանուէին
Հրասլարակներէէ
դուրս՝
շր1ապատ֊
ուած քարէ բարձբ
սլարիսպներով։
Երեւանի
ղ ը լ ^
խաւոր
առեւարական
հրտսլարակբ
կը գտնուէր
բերղի եւ քաղաքի
հաըալային
թաղերու
միշեւ։
Այգ Հրաապրակը
^ուրկ էր
ճարտարապետական
որեւ է նշանակութենէ
:
՚Բաղաքի նոր յաաակադծ-ին
մէ^
չսլաՀուեցան
Հին Երեւանի եւ ոչ մէկ հրապարակր,
նկատի ու
նենալով որնոր Երեւանի
համար այդ Հբապս, -
րակները
չէին
ԿՐ^՚"Բ
Պանրային
կեդրոններ
գւսռ~՝
Հ^Ր
Ք՚՚՚՚լ՚՚՚քԻ
՚".Ր՛ ատենուան յա–
աակաղծի
կաո֊ուցուածքր
: ՚^աւրսքնեբոլ
յատա ֊
կա։լիծերան
մէ9, Հրապարակր
կընկատուի վե ֊
րակաո֊ուցման
ընգՀ • խնղիրներոլ
Հետ
միասին,
վե րակառո
լցում որ արմ ատասլէս կըփոխէ
հ ին
քաւ^ս՚քը եւ կը կաղմակերսլէ
րնկեբվարական
Հա
սարակութեան
կեանքր :
Ընկերվարական
քաղաքի
կեդր •
Հրապարակի
չուրծ
, համադրուտծ
ճարտարապետական
բտրձր
գեղարուեսաական
մակարդակով
, կր շինուին պե
տական եւ Հանրային
շէնքեբ : կ բ կանւլն ին
Հոկ–
տեմրերեան
Մեծ Յեղափոխութեան
աո ա^որգ -
նե բու
արձաններր : Հոն տեղի
կ՛՚ունենան
ցո յցեր
,
ղօրաՀանգէսներ
, ժողովրդական
տօներ ,
ղբօ–~
սանքներ
:
^քեդր . հրապսւբակի
ճտրտարապետա
-
ճ
կան կերպարի
ղլխաւոբ
ղիծերբ պէաք է ըլլան
^ո-^^Լ
լ ակա պո ւթիւնր
, Հտնդիսաւորու
թիւնբ
|Տ
՚Րաղաքի նոբ յատակաղծին
մէ^ նախատես
ուած է կեղբ. հրտսլարակբ
կառուցանել
մեծ Ե -
րելանի
բուն
կեդրոնին մօա : Աքղ. քատակադծի մէ^
նէու ած է ւլ լխաւո
ր
Հ րա պարակը
ստեղծել
ոււյղա՚ր
կի Հին թաղերու
բոնած
տեղին
վրայ : Հրապա —
բակ
հ ^ինարաբու
թեան
բն թաց
քին , ղո բ ժողով
ուր–
դր
Լենինի Հրապտրակ
անուանեց
,
ամբալիւվին
քանդուեցան
երկու
թաղամ աս ել անոնց
մ օա կից
չորս այլ թ ա ղ ամ ա ււ ե ր ո լ ղղալի մկկ մասր :
Հրապարակր
սեբաօրԼ
ն կապուած է ա յն փո–
յչոցներու
Հետ , որոնք պաՀպանուած
են
քաղաքի
յատակագծին
մէ^ : է՝ա քց Հիմնական
խնղ իրն էր՝
վերակառուցման
ղ ժոլարին
սլա լմաննեբուն մէ^
գանել
հյ • Հա քա ս տ ան ի մ ա քրա քաղա քին
Համ ասլա–~
տաս խան
Հ ր ապա բակի
անՀ րաժե շտ չաւիե ր ր եւ ա–
նոր ճարտարապետական
կաղմ ակե րպո ւմ ր
X
՚^ա —
ղաք կաոու ցանուլնեբբ
կրցան
Հ իմն ականին մէ^
լուծել այդ խնդիր
ր ։
Մեր
Հանրասլետութե
ան
ճարտարասլետական
ուժերը. Ակադեմական
Թամանեանէն
սկսածդ
միչա ալ կըմչակեն
Լենինի
Հրս՚սլարակին
արժա
նի ամբողջութիւն
սաեղծելու
Հարցեըրէ
Լենինի հրապարակի եւ անոր Հարաւային մա–
սի յատակաւլիծը
ձուաձեւ է, որ իր
Հիւսիսային
մասին մէջ, Հրասլարակի
դլխաւոր
առանցքով
կը
դաոնայ
ուղղանկ
իլն
–.Թէեւ տակաւին
ւէե ր9ացած–
չ^ Հրապարակր,
բայց արդէն
քաղաքին
ղարդր՜կր
կաղմէ : Հրապարակր
դրաւելով
2-5
Հէքտարէն
աւե լի աարածոլ
թիլն
, ճաբտաբապետօրէն
մ իա -
ձուլուած կ ղինք շրիսպատող
շէնքեբու
Հետ
է
Տասներկու
աաբիէն
աւելի է որ ^րասլարակր կը
Հանդիսանա
յ Ե րե ւհւնց ինե բու
սիրելի
վայրր,
ուր
դ
անոնք ուրախ ել Հանդիսաւոր
ժամեր
կ՝անցրնեն։
ինչպէս
Մայիս
մՀկի օբր , Հոկաեմբերեան
բնկեբ–
վաբական Մեծ Յեղափոխութեան
աարեդարձին
շքե րթը , Հա
յ ժողով
ուրղ ին
աղատադրմ
ան եւ
խորՀրդային
կարւլեբոլ
Հաստաաման
տարեգարձը
եւ ժողովբղական
կարդ մբ ուրիշ աօներ
1 Հոն մեՆ
ցնծութեամբ
տօնուեցաւ
նաեւ
Յաղթանակի
ՕրՐ՛
•
Լենինի Հրապարակի
շինոլթիւնը
սկսաւ
1935–
ին
,
երբ քանդեցին
քաղաքի
կեղ բռնին մէք
բաղմաթիլ
բնակելի ել Հանրային
շէնքեբ,
ինչ -
պէս
ղինու Արական
սլարէդատան
(ւյինուորս՚կան
կառավաբչի
պաշտօնատուն)
սաորեբկրեայ
բ " ՚ ղ ՜
նք՚ՔԲ*
շարժանկար
թատրոնբ
խանութներ
,
ճաշարաններ
, սրճարաններ
եւայլն։
Հայկ–
ՍԱՈ՛
կաոավարական
Տան
շինաէաթեան
աւարտումէն
՚Լ^Բէ՛
1939/՚յ՛
քանդեցին
նՏաԼ չէնքի
քլլխաւոր ճա
կատի ղէմ մնացած
կարդ մր բնակելի
տուները
՚
ՀբաՕլարակի
արեւելեան
մասի վերջնական մաք -
րումր վեբ9ացալ
1948/՚1՚,
իսկ ամբող9ակտն
ըաց–
ման
համար
անՀբաժեշտ
է գեռ քանդումներ
կա–
տարեք արեւմտեան
մասին մէ^, որ
կ՝իրագործուի
1950 ^Տ՛։
Լենենի
հրասլարակի
ամբողք
տաբածութէ^Ը.
պէ,աէւ կաղմէ
% .՚^ Հէքտար ;
Մեծ
ւլնահաաա
թք-ան
արժ֊անացած
^"՚,քԿ ՚
ՍԱՌ կաոավարական
Տան ճարտաբասլե
աքէւթիւ^Ր
ք
իրագործուած
է Ա.Թամանեանի
նախագծին վր–
բայ , եւ որուն Համար
1942^5՛
անոր յետմաՀու տբ–
Fonds A.R.A.M
