^օէւճէ
է՛ս
ա–ճ5
«. 0.
Տ.
37էձ.ՀՏ&
17, քՀսշ ՕՅաշտաշ - Բ^1Տ (13)
Վեցաւքց . 800 ֆր • , Տար . 1600 , արտ • 2500 ֆր •
|«Լ^6.
15-70
Գին 7 ֆր–
Շ.0.Բ.ՐՅՈՅ
1678-63
26րդ ՏԱՐԻ - 26^ ^ւ ա « ք*օ.6127–Նոբ շրջ^Տ թիւ 1538
1950
Ուրբաթ 14 ԱՊՐւ^Լ 1
ՄԷՐ ԽՕԱ՝^Ը
Ի՛ՆՋ
ԿԸ
ԲԱՆԻՆ
ՄԻԻԱՆԵՐէ
Ո եւ է կագմակերսչութիւն
կը ծաղկի, կը ^"՚–
ւ֊ալէ , աեւյււկսւն դեր կը կսււոարէ , երր. կապուսէծ
է Հանրօգուտ
, կենդանի
գործի
մր։ Այլապէս գ՛"–
տապարտոլած
է թառամելու
, որքան ալ
րարձր
Հնչեցնէ
իր
թմբուկը
Այսպէս
նաեւ մեբ Հա յր
. Ա՝ իութիւններր
••
Համբանվէ
չունէին
անոնք,
պատերաղմէն
ա -
ռալ–. Միայն
Մարսէյլի
մէք
65
Միո՚^թի՛^ կը հաշ
ուէին,
երբեմնի
շէն օրերուն։
Ոշ միայն
նաՀանգ
նեբ ել քաղաքնեբ
, այլ ել միեւնոյն
նաՀանգին
գիւղե րբ , քաղաքին
թաղեր
ր ունէ ին իրենց
Հայ -
րենակւլականբ
կամ Վերաշինացը;
%ոյնիսկ
Երի՛"՛
Միութիւններ
:
Ի՚^նշ մնացած է այսօր,
Աարսէյլէն
Փարիղ
Ամբողշ
գաղութին
մէք
յ
Կր բաւէ աչք մր նետել
օրուան
թերթերուն
՚Իյ՚այ
, ղտնելու
Համար պատասիանբ
Հ
Անոնք որ ողջնցած
էին Նեբգաղթի
առթիւ,
1946
47/5՛ , "՚5"՚5՛^
ալ կա՛մ լուծուած
եւ կամ
իրենց պատեանին
մէքքաշուած
են ,
սպասելով
նոբ աւետիսի
մբ
է
Հասարակոլթիւնր
պարբերաբար
կր
կարգայ
մողովի
ազդեր , Հայրենակցական
Հանդէսներու
նկա րագրո
I
թիւննեբ
, առանց
որոշ գազափա
ր քքր
կաղմեքու
կատարուած
աշխաաանքին
փյ՚այ ;
Անգամներբ
իրենք ալ շատ րան չեն
գիտեր
կամ չեն ուզած
գիտնալ,
որպէսզփ
կարենան
քու–
սա բանե
լ ձեզ
յ
Երկու
մ խիթտրական
պտրագաներ
յա
յտնուե–
ցան վերքերս : Մէկր՝
անցեալ տարի,
միւսը՝ գ ե ռ
անցեալ
շաբթու։
Երկուքն ալ Մարսէյլէն
:
Առաքինր՝
Վասպռւրականի
Հայր՛
Միո՚֊թես^
մէկ
յօգոլածն
էր, որ կր բացատրէր
թէ ինչ աչ -
խտտանքներ
կր կատտրեն
, նոր սերունգին
փրր -
կութեան
Համար։ Այս առթիւ
շաՀեկան
տեսու ֊
թիւննե բ ալ կբ պարզէր
յ
Եբկրորղ
բ՝
Բղիի
Հա յր . Միութեան
Կ" էՇ. ՚
շտտ կարճ,
բայց պերճախօս ։
Միութի,նր
քննելով
նոբ սերուեգի
փրկոլ -
թեան
խնգիք ր , ոբոշած է, մ իաձա յնութեամ
ր •
Հրալհր1 լ քղեցի ծնռղնհբր որ իրենց զաւակ
ներր ղրկ1քն ւքայրննի |եզուի գասրնթացք ներուն,
հայերէն սորվելու համար : Միութ-իւնը կը ստանձ
նէ ծա|սքէրը :
Միութեսն
Ամեբիկայի
կեգր.
վարչութիւնն
ալ կր ստան ^նէ երկու ստնե բու ծախքր
, բարձրա
գոյն
կրթութեան
Համար
ւ
Այս մէկ Հաաիկ առաք ագրութ
իէնր կրնար աբ–
գարացնել
ո՚ււէ
Հայր.
Միութեան
գո յութիւնր
:
Ամ էն Մ էութիւն չի կրնար
սաներ
որգեզ րել
րարձրագո
յն կրթութեան
Համ աբ ;
Ոտյց,
որո՛՛ւ
կաբողութենէն
վեր է՝
Հայերէնի
գաս եր առնել տալ իրենց
զաւակներուն
,
Հոգալով
ծախքերր
է
թուաբանական
Հաշիւ
մր, այս
առթիլ
։
թերեւս
4 5000
մանչեր եւ տղքիկներ
Հայե -
բէն կբ սորվին
մեր գազութին
մէք, զանազան
մ ի–
քոցնե րոփ :
Այս
թ ի
՚ ֊ Ր
առ նուաղն պիտի կրկնապտտկոլէր
,
եթէ
Հին ու նոր Միութիւններ
Հետեւէին
՝Բղե -
ց իներու
օր ինակին
է
ԵԼ
ի՚^նչ պատճառ
ուձւին
չՀեաեւելու
Ջէ" որ թոլորն ալ կը ձգտին
վառ
պաՀել
Հայրենի
տւանդութիւններր
, ազգային
ոգին
եւ
Հա յրենաս
իբութիւնբ
է
Այդ պարտականութիւնր
ամէն բանէ առաք կր
պաՀանքէ
սե րունգ
Հասցնել : Ամ րապնգել
կապր՝
երէկուան եւ այսօրուան
միքեւ
։
Ոո/որս ալ կբ տառապինք
նոյն
Հոգէն
,
կա
րելին
փորձել,
փրկելու
Համար
նոր սեբունգր
:
ԱՀա
գործնական
միքոց
մր,
թող
իւրաքան–
չիւր
Հայր
. Մ իութիւն
ստանձնէ իր
Հայրենակից
զաւակներուն
Հայեցի
կրթութեան
ծախքր։
թոգ
պարտագրէ
որ իւրաքանչիւր
անդամ
Հայերէնի
գասրնթացքի
մր ղրկէ
իր զաւակներր
ւ
ծթէ
այ՛ւ տարրական
պարտականութենէն
ալ
կր խուսա՚եին,
կր նէանակէ թէ զաւակներէն
ա
ոաք
Հաւրերր
թաղած
են Հաքրենե
յե*ատակներբ
ւ |
ի վերքոք այս եամ այն ծննդտւ/աւրեն
կերա
-1
կուրներու
տեսակներր
եւ խաղերր
շեն որ Հաբա–՛
ղատ
մառանգռ
բգնե ր պիտի
Հասցնեն :
.
Շ՛ •
Խմբագիր՝
Շ. ՄԻԱԱ՛ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՓՈ ԽԱՆ
՚ "
Մեր ագգային
կեանքը
ՀետզՀետէ
աւելի լաւ
կր կաղմակերպուի
գաղութնե
րու
մ էք։ Այգպէս ալ
ոլէտք է ըլլայ, եթէ չենք
ուզեր րանաւոր
Հօտի
տեղ
անցնիլ
յ
Ան շուշտ
որքան
լալ կազմակերպուինք
այնքան
շատ կր գիմ անանք , եւ ո բքան շատ
գիմ անանք ,
այնքան մեծ շաՀ մբ կ՚՚ապաՀովենք
մեր
Հայրենի
քին Համաբ
X
Բաժան - բաժան
, Հակամարտ
, Հան–
րային
կեանքի թէ մշակոյթի
մէք
թոյլ,
անկազ -
մակեբպ
բաղմ ութ իւններ է ի՞նշ
կրնայ
ակնկալել
Հայրենիքը
է
Ոչինչ : Ոչ իսկ գաղափարական
կապ
մը , ի -
բաբ
բերելու
Համար
Հայրենիքը
եւ ցիրուցան
ր՚"Գ~
մ ութիւննեբր
։
Ուրեմն
ամէն մէկ քայլ որ մեզ կր
մօտեցնէ
յեր
երբեմնի
աղղային
կեանքին,
ուրախութիւն
միայն
կրնայ պատճառե
լ
մեղի։
Վերքերս
ՀետզՀետէ
բնգՀանրանա
լու
փյ՚ա
յ է
Հ փոխան
»նեբու
չարքր , -
նուէրներ ի նպաստ
աղղ ա յին
ղան՛ր զան Հաստատութեանց
:
Մ
ինչեւ
այսօր ալ Պոլսոյ
Աղգ.
Հիլանգանոցին
,
Գալֆայ–
եանին կամ վարակէ օղեան
ոբ րանո ցնե բուն
եղած
փոխան
ծաղկեպսակի
յատկացումներր
կաբեւոբ
բացեր կը գոցեն
I
Հոս ալ ունինք
ամենօրեայ
աքակցոլթեան
կա
րօտ Հաստաաութիւննեբ
։Ջեմ գիտեր
մէկը մտա–
ծե՛*ց Հանգստեան
Տան պատսպարեա
լնե բուն
քանի
մը քիլօ
չէօրէկ
կամ կարմիբ
Հաւկիթ
նուիրել
Զատկի
առթիւ
։
Եթէ
մ իա յն Հփոխան
ծազիկի^
ձեւր
րնգու -
նինք , Հարիւր
Հազարներ
պիտի
մտնեն
տարուան
րնթացքին
մ եր բարենպատակ
Մ ի ո ւթ ի ւննե ր ո
լ
սնտուկր : Եւ օգտուռղնեբր
պիտի
բլլան
Հ իւանգ
կամ անտէր կարօաեա^եր
ւ
Եթէ
նոյն իսկ ասոնց
անՀ րաժե
շտութիւնր
ժխտենք
, լում անե բով Հտւտքուած
գում տբներ
,
ինչե՜ բ չեն կրնար
գլուխ
Հանել կրթական
գետնի
վրայ։
Եկեղեցի
, գս1րոց. Հիւանդանոց
, ապաքի -
նաբան
մ իշտ ալ ժոզովուրգին
տասնոցներով
են
շինուած ու պաՀուած
։
ԱՕԱԻ
եՐԵԻԱՆՆ
է ԻՕՍՈՒՄ
ՊԵՏԱԿԱՆ
ՀԱՄԱԼԱԱՐԱՆԻ
մարտ
27-29^
նս–
տաշր քանին մէք (սեսիա)
գիտնականներ
քն^ւեցին
Նիկոլա
Մ առի կատարած
ա շխատանք1։ե
ր ր : Ներ
կտ յ էին ուսանողներ
, ուսուցիչներ
,
գիաանսւկան–
ներ , բանտսէ րներ : Խօսեցան
պրօֆէսէօրներ
Գրի––
զորեան եւ Աղայեան
, ^Նիկոլա
Աառի
դիտական
ստեղծագործութեան
ուղին» եւ ^Ն • Ատոի
պայ
քարր
րնգդէմ
կապիտալիզմի՝»
նիւթերու
մասին։
Պրոֆ. Աբռյեան
խօսելով Ն՛ Մառի
լեզուաբա
-
նութեան
մասին
ըսաւ • –
ՀԱ
ովետական
Հանճարեղ
գիտնական
Ն՛ Մառր
խոբՀրգային
լեզոլարանու
-
թիւնր
կանգնեցուց
դիալեկտիկական մատելփա -
լիցմի
կանգուն
պատուարին
վրայ,
ուժեղ
Հտր -
ուած տալով
արեւմ տա - եւրոպական
կեղծ
լեղ -
ուա րաննե բուն» : Խօսեցաւ
նաեւ Գ .Աեւակ
լեզու քւ
նոբ
ուսմունքի
լեզուաբանական
ուղիի
մային ։
Ըսաւ թէ Հ լ ե զ ո ւ ի ծազման
Հարցերր
եւրո պա։ւ քւ
ղ իտնականնե
ր չեն կրցած
լուսաբանել
եւ
միայն
Ն - Մ առն էբ որ Հաստատեց թէ՝ լեղուն ասս
ոլա–
ծային
շնորՀ
չէայլ
ծնունդ առած է
տնտեսական
պա յքարէ ։ Հա քաստանի
գիտութեանց
ակադԼ
մ իւս–
յին լեղուաբանտկան
բաժինր
(սեկցիա)
ղիտի
Հրատարակէ
վերոյիշեալ
զեկուցոլմներբ
։
ԵՐԻՏԱԱԱՐԳԱԿԱՆ
ԵՐԵԿՈՆԵՐՈԻ
վերքին գտ–
ստխօսո ւթեան
առթիւ
, դէ ո լ ո կ իա կ ան
(երկրաբա
նական)
զ իտութ
իւններու
թեկնածու՝
Մ
կրտիչետն
յա յտարարեց
.
«.կու սակցութեան
եւ կառավա
-
բութեան
կոզմ ից ցուց արե րուոզ Հոգաաաբ
վերա
բեբմ ունքր , Հնա րաւո րութիւն է տալիս
գիտական
աշխատոզ^ւերին
, նորանոր
նուաճումներ
ձեռ/ւ րե–
րել ։Մեր լեոնաշխարՀր
որ Հարուստ է
զանազան
մետագներով,
ուսումնասիրւում
է գիտական»
-
բէն։ Երիտասարգ
երդաՀան
Ալ. Տաբո,
թեւնեան
ե՚ոորներ
նուապ եց իր ստե ղծադո րծո ւթ իւններէն
։
Տեաոք տեղե ունեցան
երքեր եւ
արտասանու0եւն–
ներ , երի՛տասարգ
արու
եստագէտնեբոլ
կողմէ
է
ԲԵՐԻԱ8Ի
ԱԻԱՆԻ մետաքսի
« ՇաՀումեսն
»
զործաբանբ
ստացահ է շ՚՚՚ՐՔ
մր նոբ մեքենաներ
,
խ . ՄԻՈԻԹԻՒՆԸ
Կ՚ԱՄԲԱԱՏԱՆԷ
ԻՏԱԼԻԱՆ
.
ԻՐ
ԱՌՆԵԼԻԲՆԵՐԸ
ՊԱՀԱՆՋԵԼՈՎ
Խ - Մ իութեան
արտաքին
նախարարին
փգ -
նականր,
Լալրենտիա,
Գշ. օր խիստ
ծտնուցագիր
մր
յանձնեց
իտալական
դեսպանին
,
մեղագրելով
թէ վեց ամ իսէ ի վեր որեւէ
գումար շէ վճարած
Ի ^աշիլ
Հատուցումներու
, թէ խարգտխութիւն
-
նեբ կատարած
է, եւայլն
է
Ծանէլցադիբր
կ՚ըսէ.–
ՀՀամաձայն
Հաչտոէ^
թեան
գւ-յշնաղրին
որ գործադրուիլ
սկսաւ
1947
Աեպտեմբեր
15ին, ինչպէս եւ
1948
Գեկաեմրեբ
11ին
կնքուած
պայմանագրութեան
,
իտալիա
պարտաւոր
է Համագումար
Հարիւր
միլիոն ամե^
րիկեան
տոլար
վճարել Խ ՚ Մ իութեան : Հաշաոս -
թեան
գանագրին
եւ վեբո յիչեալ
Համաձա
յնու -
թեան
տրամադրութեամբ
, Հատո ւցոլմնե բ ր
պիտի
վճաբուին
յանձնումներ
կատարե
լով
լնթաաիկ
արտադբութիւններէն
եւ Խ՝ Մ իութեան
փոխանցե
լով
Պուլկարիոյ
, Հունգարիոյ
եւ Ոումանիոյ
ի -
տա լական
ստացուածքնե
բուն
սեփականութիւնը
թէ Հաշտութեան
գաչնաղիրր
եւ թէ իտալիոյ Հետ
կնքուած
Համ աձա
յնութիւնբ
կր տրամ աղ րեն
բն
թաց
իկ արտ աղ րութ իւններէն
յանձնոլմնե
բ բ սկսի է
1949
Աեպտեմրեր
\օէն։
<; Խ՚՚րՀրղա
քին կաո ավա բութ իւնր ,
1949
Ա եպ
աեմ րե ր
22/
ծանուցադրով
արդէն իսկ իտա
լական
կառավարու
թ եան
/իշեցու^ած
էր իր պարտաւո -
բու թեանց կատա
բմ ան անՀ բաժ ե շտութ
իւնր : Աւե
լի քան ՛Լեց աժիս անցած է , եւ իտալական
կա -
ռավարոլթիէնր
տակաւին
չէ սկսած
կատարել
յանձնումներր
, ինչ որ ժխտական
աղղ եցռւթիւն
մր
կ՝ ունենա յ սովետեւիտա
լական տնտեսական
յա -
բարե բութեանց
վ րա
յ : ի տա լա կան կառավարու
-
թիւնբ
1950
յունուար
14/
յուշա՚լբով
կ՝առարկէ
թէ տակաւին չեն վե բ քացած
Պուլկարիո
յ , Հուն -
ղ արիոյ եւ քիու ժ անքա յ իտա լական
ս տտց
ուածքնե–
րուն
զն աՀա աման վերարերեալ
բանակցութիւն
-
ներր։ Ա/ս պարագան
չի կրնար արդարացնել
ի
տտլիոյ
թեբացումր
» ւ
\քանուցացիրր
ա յս առթիւ
խարգտխութիւն
-•
ներ , ծուռ
Հտչիւներ
եւ ուրիչ
մ եղ քեր կր վ երա–
գրէ իտալական
կառավարութեան
,
վերոյիչեալ
ստացուածքներու
գնաՀատման
մասին, ել կր պա^
Հանքէ անյապաղ
վճարել
Հաաուցոլմներր
, գրա.^
մ ական թէ նիւթական ։
իտալական
կառավարո
ւթիւնր
անմիքապէս
պատասխանեց
այս ծանուցագրին
, դիտել
տալով
թէ
100
միլ. տոլարի
Հատուցում ր վճարուած– էար–<–
գէ^՛ , քանի որ
Պու
լկարիո
յ , Հունգարիո
յ եւ քիու^
մ անիո
յ իտա լական
ստացուածքներուն
արժէքէ
Հարիւ բ միլիոնբ
կ^անցնի
։
ՌուսէսմեէիկեէոԱ %1էջսքդէ>պը
՚Բննութիւններբ
կր շարունակուին
,
ճշգԼլՈԽ
Համար
ամերիկեան
« Փբայվէթիբ
»
օգանա^ի՚Խ
անՀեաացման
դաղտնիքր
։
Խ՛
Միութեան
բոզոքտդրէն
վերք,
զոր Հա
՚լորդած
էինք եբէկ,
Մ • ՆտՀանգներր
Համրերռւ. -
թեամբ կբ սպասեն
քննա թեանց
արդիւնքին
, ի
րենց կա րդին
րողո,բե լու
Համ աբ
Մ ոսկուա
յի
մ ե ~
ղաղ րանքներուն
գէմ
է
Վերքին
տեղեկութեանց
Համաձայն,
րազմ.ա -
թիլ
ամերիկեան
օդանաւեր
յաքոզած
են կոր ~
սուած
օգանալին
րեկո րներր գտնե
լ
Պ"՛
լթիկ
4 » -
վուն
մէք։
Աոաքքն
անզամ
գտնուած
է լաստ
մր,
կիսովքն
քբամոյն։
Գանիական
նաւ մր
քարիւղի
Հետքեր
նշմարած
է քանի մբ քիլոմեթր
տարա -
ծութեան
վրա
յ , ինչպէս եւ գեղին
առարկաներ
,
բայց ոչ մէկ ա բկածեա
ք (տաս
ը ուղեւորներ
կային
կորսուած
օգանալին
մէք՝)
I
(էոէրհրու շարունակութիւնը կարդալ Դ– է^)
ինչսլէս
24 դաղգո՚հնեբ, 3
ներկող
մեքենանեբ
,
ղ րո շմ ոզ
մ եքենա
յ եւ ուրիշ սարքեր
։
Գործարան\
այս տարի
300
Հաղար
մեթր մետաքս
աւելի
պիաի
արտադրէ
, բաղգատելով
անցեալ
տարուան
Հեա
ւ
Ալս տարի պիտի արտաղրէ
նաեւ
մետաքսեայ
կերպասներու
քանի
մր նոբ տեսակներ ։
ՊՈԼԱՈՏ
թզթաբերէն
(10
ապրիլ) կր աեղե -
կանանք թէ Անգարայի
Աղգ– մոզովին
յառաքիկայ
րնտրութեան
տռթիւ,
թեկնածու
ներկայացուած
են Հետեւեալ
Հա յեբր ՚ – Իրաւագէտ
կարպիս էր–
սան , Ա՚՚ւտոէ
ՎաՀրամ եւ Մ • թա թա ր ե ան
( Հալ–
քքի
կո.,մէ), Տոքթ՛
Արմենակ
Լռթիկեան
(Միլ–
լ է թ) ,
ք րալագէտ
Ա տե փան
Պարռնեան
ԼԳեմօկ -
բատ)
։ Վերքնական
ցանկր
պիտի
որոշոլի
Անգա–
րայի
մէք։
ք^ՈԻՐԲ ԲԱՆԱԱՏԵՎԾ
Նագբմ
Հիքմէթ,
ար
12
տարիէ
քէ վեր բանտարկուած
էր Պրուսայի մէք ,
իրոեւ
Հ ամ ա քնավ ար , Հք" անղ ացած
րլլա քով Պէ^քիս
փոքււագրու ած է եւ կր զարմանոլի։
Գիմռւմներ
կատարէէլտծ
են , որպէողի
ներում
շնորՀուի |
ԵՓ ^ԱՏԸ .քորդս՚ծ
րրալոժ
, րաղմաթիւ
կա ֊
մուր՜^նեո
քանղուած
են Ուրֆայի
շբքանին մէք
1
ինր
֊."11
ի խեղզուած
են :
Fonds A.R.A.M
