HARATCH, du 1er janvier au 31 mai 1950 - page 223

ՆԱՄԱԿՆԵՐ
«ՑԱՌԱՋ»Ի
ՀԱՑՈՒՀԻՆ
ԻյԱ՚ԼԱՄՈՂ
ԿՐՆԱՆ՝Բ
ՓՐԿԵԼ
ՄԱՐԱԷՅԼ
Նոր Աերունգի
փբկռւթեան
Հա­
մար
Ա փիւռքի
մամուլին
մէք լոյս աեսաՆ
Ր"1ՐԲ
աււաչարզեսրր
առաեց
բացառութեան
մէկ եղյրա -
կացութեա՛ն
եկան, — Հայ
պաաա1ւին. եւ երբաա–
Ա ա բ դը
կապել
Հայ լեղուին
ել մշակոյթին,
որուն
Համար
պ^աք
է ևեմարաենեբ
եւ
երզրորգական
վաբմաբաններ
բանալ
իլբաքանչփւր
գաղութի
մէշ
:
Ուրեմն
յաաակաղիհ-բ
պաարաստ
է , կբ
մնայ
նիւթականբ,
ձել եւ մաբմին
տալու
Համար։
Այգ
ալ մեծ
ղոՀողոլթիլն
մբ չի պաՀանշեր
:
Եթէ իսկապէս
անկեղծ
են
արտայայտուած
միտքեբբ
ինչ որ չեմ կասկածիր
այնքան
ալ
գմուար
չէ դրամ
ճարել։
Ես պիտի
խօսիմ
իբրեւ
օրինակ
միայն
Ա՝՚"Բ"էյԺ
մասին։
Ունինք
30.000
մեր
դաղութին
մէշ
: Զեղչենք
25.000/5
ւ՛րրեւ աղքատ
, տնՀոգ,
«ին–
չո՚^ւս
է պէտք»
եւն.։
ԿԱ
մնայ
Հինգ
Հաղար։
Եթէ
իւբաքանչիւրր
օրական
մէկ
սուրճի
դրամ
ղոՀԷ )
քսան
ֆրանք
, օրական
կ՝րնէ
ՀարԼււր
Հազար , "՚–
միսբ
երեք
միլիոն
ֆրանք
:
Ես կր կարծեմ
թէ չատ
գմուա
ր բան մր
էէ
այս
գործր
գլուխ
Հանել
Մարսէյլի
Համար։
Ու -
նինք կուսակցական
կազմ ակե
ր սլո լթիւննե
բ , կար–
մԼ՛ր Իքաչ, կապոյտ
Խտչ,ունինք
Րաբեգոբծականի
մ •ճիւղ , Մչ՚Մ
իութիւն
, Հա յրենակցականնե
ր
ու–
գածիդ
չափ,
ունինք
Նոր Աերունգ,
Տէր–
ԵրԼ՚ա •
Միութիւն,
Հայ Արի,
Հայ Աբենուչ,
Հ . Մ ՚ Ը Մ
տեստկներոփ
; Վեբքապէս
գրագէտներ
,
ուսուցիչ–
ներ
, բարձրասաիճան
կղերականներ,
ի՛նչ
գիա —
նամ
: Բացէք
այս
բոլոր
մ իութեանց
եւ կաղմ տ -
կե րպութեանց
ծրադԼւբ
կանոնագի
րնե
ր ր
, անպայ­
ման
պիաի գտնէք
յօդուած
մր.–
Ոգի ի բււին աշ–
խատիլ, նոր սերունդր հայ պահելու հսւլքար:
Աւ­
րեմն
կբ մ1ւայ քով քովի
գալ,
բոլոր
խայատբգէտ
պատմուճաններր
մէկգի
գնել, պաՀելով
միայն
եւ
մԼւայն
ս բացաւ
Հայու
պատմուճանր։
Գլուխ
ԳէԼ՚՚Ի
^
սիրտ սբտի,
ձեռք
ձեռքի տանք, մէքտեզ
բերենք
ա ւգ գում արր ; Հաւատաց
է ք ոբ երեք
չորս ամ
իս
վերք
Մարսէյլ
կ՚ունենայ
իր միքնակտրգ
վարմա–
րանր
:
Ւսկ եթէ,
այսքան
նուիրական
գործ
մբ
գՀ՚ւխ^՛
Հանելու
Համար պիտԼւ չզոՀենք
մեր Ասն ու քսակը,
ի՞նչ կ՝արմէ
թուզթի
վրայ
ել
բեմ ե ըէն^^վմ
եռանք
կո րանք»
պոոալբ
:
՝
՚՛
•՚՜*–"՛՝
4
Եթէ սուրճ մր չենք գոՀեր նոր սերունդին
փր­
կութեան
Համար^
ալ
Լ՚՚^նչ կեցեր
դլուխ
կը պաա
-
ռենք
:
*
Վ^երոյԼւշհալ
Մ իո
ւթ Լււննե ր բ քով քոփի բերե
-
լու պարտականութ
1՚ւնր կ^ի յնա
յ
մ եր
երեք
յա -
բանո
լան
ու թեանց
Լ բօնական
պետերուն
՚Լր՛" յ ՚
թոզ
նախաձեոնւ՚ւրէ
րլլ՚ոն
ել պարտագրեն
մեզ,
նայինք
ո՞ր քարսԼւլ տ Հա
քն է որ գէմ
սլիտի եբ —
թայ։
Եթէ
նոյնԼւսկ
ձախոգին
, գէթ խգ^ի րեոէ մը
ագաաած
կ^րլլ՚՚՚ն
• ՛էբ սպասենք
:
Գ–
ԾԵՐԻԿԵԱՆ
ՊՈԻԷՆՈՍ Ա6ՐԷԱ
ՀԱրմանթին)
Զկրց^յ
զսպել
Լսորին
վձ՚ղովոլմս
, կարդալով
Լիբանանի
՛ք եր
քո
յրե բուն
մ նղաղրանքը
ասուլիս ի
մ ը
առ
-
թ ի լ
թ^ «իսաղամոլ
են» Հայ
կիները։
Անչուչտ
առաքինութիւն
մ ըն է
ինքնտ^նագա–
աութրլնը
: Կը նչանակէ
արամադրութիւն՝
թե
-
բութրւններր
ս րբա գրե
լու , բարո յապէս
եւ մտա­
ւոբ ապէս բա
բ ձ րան
ալո
լ :
Սակայն,
րնչո՜ւ
խրԼ՚լ չափազանցութեան
մէՀ,
ընդՀանրացնելով
քտեբ
ւէ ը բացառիկ
ել
գմբախտ
պարազաներ։
1լկան
աքոլամոլ
կիներ
ալ։
Աւբեմն
պիտի
Հետեւցնենք
թէ ա լքո
լամ ո"՛լ են
մե
ր
կԼնե–
րը։
Ծուլութի՛ւն։
ինչո՞ւ
չէ
. նաեւ
բարոյական
սայթտքոււ1նեբ
: Բայց Հայ կնոք լնդՀանուբ
մեղ -
քե՝ րն են ատոնք
:
Ես ալ տեսած
եմ կիներ
որոնք
մ ո լութեան
Հասցուցած
են թւլթախազբ
: Տեսած
եւ
պմդանքով
Հեռացած
եմ : Բայց երբեք
միտքէս
չէ անցած
իր՜
բել
Համաճարակ
ներկա յացնել
ա յգ պատտ
Հական
Հիւանդութիւնը
յ
Եթէ
հանդիպեց
աք խաղամ ո լ Հա յուՀինե
բու
,
ոիրելի
քոյրեր,
լաւ կ՝բ^՚էք
Որ, ւիոԼսանակ
սեգա–
նի աոքեւ նստած
քուր ծեծելու,
գթութեան
քոյ–
րեբու
ձեր Հանղ ամանքով
մ օտենաք
ա յգ
տիպար–
նե բուն,
եւ ձեր րարո յական
սպեղանիով
վւորձէք
բումել
զանոնք
: Աաքոզեցա՞ք,
չատ
ապրիք
, իսկ
եթէ ոչ. Արբեցէք
ձեր ցանկերէն
անոնց
անուննե­
րը։
Սի տարուԼւք
անիրաւաբար
նուաստացնելու
Հայ
կնոք
անունը։
Հայ
կինը խաղամոլ
չի կընար
ը/լա/
I
ԱՏՐԻՆէ
ԿՈՒԱԱԿՑԱԿԱՆ
ԿԵԱՆ՚Բ
24
ՆՈՐ ԸՆԿԵՐՆԵՐ
միացած
են Ուստրրի
կո–
միտէԼն
(Մ • ՆաՀտնզներ)
,
կնքաՀա յբութեամ
ր
րէւկեբ 3՛ Տէր
ՅովՀաննէսեանի
յ
ԸՆԿԵՐ ՄԿՐՏԻՉ
ՄԻք՚ԱՅկԼԵԱՆ,
որուն
մաՀը
ծանուցած
էինք անցեալ
չաբթու
, բնիկ պարտի —
ղ՚ոկցիէր,
ծնած
1888^1՛։
(Մօրեզբայրբ՝
ԱլէմչաՀ
եզբայրնեբոԼ)
;
Նախնաէլան
կրթութիւնը
ստացած
Հա
յրենի
Պո՚րտիզակի
Ամերիկեան
Վարմարանին
մէք։
Ա -
մ երիկա գացած
է
եր իաասա րգ տարիքէն
Համ
տչ–
ԼսարՀային
Ա՛ պաաերազմէն
առաք եւ Հաստաա
-
ուած
էր ՝1^ւ Եորք։
Ա՛մերիկայի
մէք միացած
էբ
Հ– 3 • Գա չնակցութեան
չարքերուն
եւ մինչեւ
իր
կեանքին
վերք
եզ աւ նուիրուած
դործօն
Գաչնակ­
ցական
: Ընկեր
Մ . Միքայէլեան
բազմաթիւ
տն -
գամնեբ
րնտրո ւած
է անգամ
իր պա ականած
կո­
միտէի
վտրչութեան
եւ Նիւ Եոբքի
չրքանային
գործտգիր
մ արմնո
յն : Այս տարԼւ կր վարէր
Հ •
7՛ •
Նիւ Եորքի
Ըփ թաունի
կոմիաէի
ատենա–
սլետութիւնր
: Գամբանականր
խօսած
է
բնկեր
Վարդդէս
ԱՀարոնեան
:
ՏԽՐՈԻՆԻ
Ֆիչտտելֆիայի
մէք ԼՄ • Նա
-
Հանգներ)
յանկարծամաՀ
եգած
է րնկեր
Մաբաի–
րոս
՚Բիլիտճեան
ԼԱրաբկիբցի)
, որ եղած
է քա
-
զաքի
Հ. 8 • Գ • կոմիաէի
Հիմնադիր
րնկերներէն
:
ՍՈԻՐԻՈՅ
ՆՈՐ
ՆԱՒԱՀԱՆԳԻՍՏԸ
Գամասկոսէն
կր Հեոագրեն
թէ
8
միլիոն
տո­
լար
զբամագլռլխոփ
րնկերութիւն
մը
կազմուած
է \ լ^ղարձակելու
Համաբ
Լաթաքիէի
նաւաՀան
-
գիստր,
Միքերէլրականի
փյ՚այ
:
*|՝ Վարչապետին
Հաւաստիքներուն
Համաձայն
,
նոբ
նաւաՀանգիստբ
պիտի
լբանայ
\953Լէն , բռնե­
լոփ
Պէյրութի
աեգր։
Սուրիա
6
միլիոն
աոլարի
փւոխառութիլն
մը ստացած
ըլլալոփ
Աէու՚ոի
Արա–
րիա
յէն , պիտի յատկացնէ
այս ձեռնարկին
, ինչ -
պէս
եւ ճամբաներու
չինութեան
, Լաթաքիէն
կա–
պելոփ
ուրիշ սուրիական
քազաքներռւ։
Աէուտի
Արաբիա
Ա ուր
Լայ
պիտի տրամագրէ
նաեւ այն մե–
քենանեբր
որ զործածուեցան
ճիատէի
նաւաՀան–
գսաին
չինութեան
Համար :
Աուրիոյ
կառափա
բութ
իւնը
յանձն
կ՚առնէ
ճարել
ծրագրին
ղո րծագրո
ւթեան
ծախքին
՛մէկ
եբրոբգը
, բամնեգրոլթեամբ
: Անացեալր
պիտԼւ
ճաբուԼւ
մոգոփոլրդէն
: Ընկերութիւնը
մենաչնորՀ
պիաի ստանայ
յիսուն
տարուան
Համար։
Յեաոյ
չինութ
Լււննե րբ պիտի
դառնան
պետական
սեփա­
կանութիւն
I
Լաթաքիէ
, ոբ Հալէ պէն երեք մաւէ է
ինքնա–
չարմով
, Ա ուրիո
յ առեւտրական
կեղ րոնր
պԼւտի
գառնայ
նաւաՀանգսաին
չինութեամբ։
Մասնա
֊
դէտներու
կարծիքով
, չաա
աւելի
մեծ
դիւրոլ
-
թիւններ
կ՚ընծայէ
ճէզիրէի
Հարուստ
չբքանէն
եւ
Ե՚իբատԼւ
Հովտին
ցորենի
եւ Հողադո րծական
ար -
տագրոլթեանց
փոխագրութեան
Համար
: Աչ մի­
այն քագաքը
պիտի փեբա կենդանանա
յ , այլեւ
ամ֊
բոգք
երկիրր
նոբ
չունչ
մը պիաի
սաանայ։
Ընթե բցոզնե
րբ գիտեն
ան չո
ւչա
որ Լաթաքիէ
Լւ
մէք
ալ ԼԼալոգիկէ)
Հայկական
դադութ
մր Հաս -
տատուած
է, մեծ մւսսոփ
ա րՀեսաաւո
րնե
բ
եւ
րանուո րներ : Ունին
եկեղեցի
ել դպրոց
եւ զանա–
ղան
Մ իութիւններ
,^Հ.Մ.Ը.Մ՚,Կ–
Խաչ
եւն :
՝^
Պէյրութէն
կը Հեոտգրեն
թէ
դրամական
գո րծա
ռն
ութ իւննե
ր ը մէկ եբրորդ
Համ
եմ ատու
-
թեամբ պակսած
են , Ա թեր
լին
Լւ աբմեզրկոլմ
էն ի
փեր : Այմմ օրական
գո րծառնո
ւթ Լււննե րր կբ Հաս­
նին
40
Հագար
աոլարի՝
ամերիկեան
,
30
Հազար
սթերլԼւնի՝
անգլիական
,
10
միլիոն
ֆրանքի՝
ֆր–
րանսական
դրամ
ի փ րա
լ :
Արմեզրկում
էն
Լւ փեր
(1949
Աեպտ.) դո րծաոնութե
անց
զումարն
էր
10
Հազար տոլար ,
575
Հազ՚սր
ս թե
ր լին
եւ
40
50
միլիոն
ֆրանք։
1948^5/
ի փեր Աուրիա
եւ Լիբա
-
նան
որեւէ
սաՀմանափակում
չեն Հտստ՚ստեր
ղ
լ՛–
րամ աակն
դո րծտռնութեանց
փբա
յ :
ԻՏԱԼԻՈՅ
քարափի
բանուորներու
տրուած
Հրամ անր , ամ երիկեան
ղինամ թեբքր
չպա րպե
լու.
մասին՝
քանի
մ ր նալա Հանդի սաներու
մկք
մ իայն
գործադրուեցաւ։
Ի Հարկին
զինուորներ
պիաի
կատարեն
բանուորներու
գո
րծր
: Տէրանսա
յԼւ քա
-
զա քական
զ ո րծագո
ւլնե ր բ
աննշմ ար
չանցան
ի -
աալԼա
լ
մ էք : Վար չապետր
եւ իր
նե րքին նաԼսա ֊
բարոլթիւնր
կր նախբնաբեն
գգոլչակտն
միքոցնե–
բբ,
փոխանակ
բռնի
ումին
:
ՏԽՐՈԻՆԻ
Ուստրրի
մէք մեռած
է Յաբու
-
թիւն
թորիկեան
, ԶմչկածագԼւ
ՄԼ՚ատուն
դիլզէն
:
Հ,անգոլցեա
լբ
3200
տո
լար կտակած
է
աեղւո
յն
նորակառոյց
Ա • Երրորգութիւն
եկեգեցիին
:
«8ԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(22)
գ.
Բտյց
կար
եւ մի պերճախօս
փկայ , որ
այդ
մասին
ո չինչ կասկած
չէր թոգնում
, գա
գառն
փիչ՚ոն
էր, որ աարածուած
էր նրա ամբոզք
դէմ­
քի
փրայ
եւ Հազորդում
էր լեոնային
՚գտրթել
կազմ ուածքԼ։
խռ չոր
դԼ՚մ ադծե րԼ։ն
մ ի
ցտւեցնոգ
,
կա րե կց ո ւթ ի ւն չարմող արտա
յա յտութիէն
:
ԵԼ
այգ
մ արմնացած
վ ի չտ
ր ա քնպիսի
լբքոլ
-
թեամբ
էր զրազուած
Լ՛ր իսօսակիցի
Հեա,
որ կար­
ծես
եկել
էր րոպէն
, երբ պիտԼւ վճռոլէ
բ ամ
բոզք
տան,
նոյնիսկ
ամբք.–գք դաւառԼւ վիճակբ
:
Միւսր
ամբոգքւ.վԼն
սելերի
՚քէք էբ, մի
գոյն,
որ կրօնաէ որներԼւ սեվւականութԼւլնն
է : Եւ իրաւ
,
նակո քս էր , մէկր
այն կոյսերից
, որոնց
բնակու­
թեան
եւ
մ չտական
ազօթքնեբԼւ
տեգր
Աւե տարա
-
նոց
ի կուսանոցն
էր , մի փոքրիկ
եկեգեցի
,
որ
չինուած
էր մայռի
վրայ,
Մելիքի
տան
Հարաւա
-
յին
կոգմում
I
Տարիքով
այդ
կոյսբ
չատ
մեծ
էբ
Մելիքի
կնոքից
: Նբա
սեւ գլխա չորի աակից
երեւում
էին
ձիւնի
պէս սպիտակ
մազերր
: Նրան
կոչում
էին
Հեղինէ
:
*Լանական
կեանքր երկաբ
տարինեբի
ընթաց
-
քու՛ր չտկել
ու Հարթել
էր նրա փոքբիկ
ու
գունատ
գէմքը,
որի փբայ
կեանքի
բոլոր
Հանգտմանքնե
-
րի մէք անչարմ
էբ մնում
Հեղ եւ անԼսռով րարե
-
սլաչաութեան
կնիքր։
Այգ
գէմքր
ամէն
տեղ
լուռ
ու
մունք
քարոզում
էր խունկԼ։
եւ
պաղատանքի
աչխտրՀի
իմ ւսստո
թ իւննե
բ բ – սեփական
անձի
նուաստացում,
Հլու
Հնազանդութիւն
ճակատադրի
կամ
քին
եւ սառն
ատելութիւն
գէպի
ա չխարՀա
յին
ղո ւա րճո
ւթ իէննե
ր ր
ւ
Այգ էր պաաճալլբ
որ նա
բո­
լոր
ւԼ չէոաՀարնե
բի
սփոփիչ
է ր , բոլոր
փչբուած
սբաերի
յուսատոէն
:
Բայց
մԼւայն էոարիներն
ու պաչտօնը
չէին
նչ*–
րան
այղքան
ՀեգինակութԼււն
աալիս։
Նա էլ աղ -
նուէսկան
ծաւլ ում ունէ ր • Վարանգա
յի
Մ ե լիքնե բի
տոՀմից
էր, եւ Մելիք
- Հիւսէյինի
կինը նրտ
մէք
աեսնում
էր նաեւ
այգ
տոՀմի աւագ
նեբկայացու–
ցի^եբից
մէկին %
Նեւլն բնկած
ագամարդիկն
էին դիմում
նրան
սառն,
բայց
Հանգստացնող
խո րՀուբզներ
ին ,
ո՞ւր
մնաց
մի կԼէն , որի փբայ ծանրացած
էին
այնքան
Հոգեբ
:
Աննա
— խաթունր
ամէն
օր տեսնում
էր
նրան
իր
մօա , ականք էր գնում
նբա ասածնեբին
եւ
մ իսի թա բութ իւն
էր դտնում
: Բայց
այս
անգամ
խօսակցութիւնը
ուրիշ կերպարանք
ւււնէբ
եւ Հե­
գին
էն , կարծես
մոռացել
էր իր դբքերը,
որոնցից
այնքան
սիրում
էր
՛փկա յութ իւննե
բ ,
ամբոզք
սլատմ
ութ
իւննե
ր բերել
:
-
Ոչ, մեծ
անզգուշութիւն
էբ,
արտասանեց
նա , էւտոն , նո քնիսկ տնոգորմ
խստութեամբ
Նա
նո
րից
էի ե բագ առնում
է ր այն առա րկա
քին
,
որ
այդ օրր բաւական
յ ո ւ զ ե լ էր երկուսին
: Աննա
խաթունր
նոբից
սկսեց
պաատպանույւլ
: Նա
վա–
խխում
էր այդ գառն
ւիճռից , ուղում
էր որ Հեր -
քուած
լինի
Հեզինէի
այն միտքքբ
թէ
Լ՚նքր
կարուլ
է սխալ կերպոէԼ կաբդադրել
իբ աան
՚ԼՈբծերր
-
Ես երեխա
յ չեմ , աւէւսց նա ,
Հ եագՀեէոէ
տաքանա
լով
:
Գայիանէն
ես, ի Հարկէ,
բաց
չէի թուլնի , ե֊
թէ
այդ բէկը
այն օրը մեր գիւդոււք
լինէր։
Աստ
-
ուած
ոգորմութիէն
արաւ
իմ խեղճ
որբին։
֊
բաթներով
ԳայԼւանէն
սպասում
էբ Վարդավառին
:
իսկ
վերքին
չաբաթբ
. ՚ • դու լաւ չես տեււնել
նբ–
րան, ուսաԼէ չես Հաւատայ
, եթէ ասեմ որ
գԼ՚չեր–
նեբը
արթուն
էր
մնում
եւ աղօթքներ
էր կար
-
գում
... Նա, ոբ մինչեւ
այմմ
չէ իմացել
թէ ինչ
է անքնութիէնր։
Նա Համարեա
ծոմ էր պաՀում
,
-
կուսական
մի ուխտ
. ՚ • Եւ այգ
բոլորր
այն
յուսով
թէ
երկինքը
ցո
յց կուաա
յ նրա բախար
:
՚Բանիէ անգամ
խեգճ
եբեխայ
իմ վւլին փա
-
թաթուեց
, Համոզում
էր, որ այս տարի
չարդի
-
լեմ
Հարսնտղբիւբ
ի
ձոբը
գնալ : Անցեա
լ
տարի
սգաւոր
էինք,
իսկ Հիմա^
է
Այրին
խորր Հառաչեց
, այւլ
Հարցին
միքանկ–
եալ պատասխան
տուեց
թէ սուգը
միչտ
կտյ,
եւ
տպա
չա ը ո ւնա կե ց տռաքուէս
յ ե գտնա կոփ
-
իմ սիբւէը տակն
ու փրայ էր գաոնում
• • •
Ոչ , ես , ոչ գոլ եւ ոչ մի ուբիչը
այս աան
մէքմին­
չեւ
այսօր
չենք Համարձակուել
խօսիլ
նրա
մօտ
թէ
ինչ փտանգ
է սպաոնում
մի սիրուն
եւլ^ւիկին,
որ
րնկնում
է գագանների
աչխարՀր
: Ւ Հարկէ
,
նա պիտի իմանար
, որ եղնիկր
ինքն է , իսկ գաղան–
ներր մեր այմմ եան
աէբերն
են
... Գա
կր
լինէր
մի անգութ
Հարուած
^ ոբ կբ փչբէր
նրա
աէրաը
Fonds A.R.A.M
1...,213,214,215,216,217,218,219,220,221,222 224,225,226,227,228,229,230,231,232,233,...500
Powered by FlippingBook