2
Յ Ա Ռ Ա Ջ
ՒՐ Ւ՚ՕՍՔԸ
ՈԳԵԿ11ՉՈԻՄ
Մեր ժամանավավից
պաամ ութեան
մէջ
դէպքեր
/լան որոնց
մասին
աւչօա
դազա֊
փարնե
ր ունի
Հ ասա
րսւ
1չո
ւթի
՛նր :
՚ԼթՈւխ՝ անոր Համար
սր տարիներ ան ֊
ցաէՒ են եւաւել1՛ նոր, դղ1"է""էէ^
7^"/ ՜
քեր
աիրապետաքՒ
են Հանրային
վարհի ֊
քին
վրայ •
Երկրորդ
, շաա քիչերր կրսիրեն պաա–
մսլթիւն
կարդալ,
սերտել
եւ արամալ՚ա -
նական
եդրակացութեան
յանդիլ տ
Եւ. վերջապէս , աՀադին
աւերներ
դոր–
ձաք>– է կուսակցական
քինաթնդրութիւնր
,
Մ ռլեռանդ
նենղամ իտ
մարդիկ բան
դյւբձ– բրած– են թեղաթիլրել
շատ մբ
աա
ր բա կան
ճշմ արտութիւննեբ
,
դոեՀիկ
մթնոլռրտ
մբ ստեէլհԼլուի :
Զա բափո թուահ
պա ամ ո լ թ ի ւնն ե րէն
մին
կբ վերաբերի
քէքանասսբի
արշաւանքին
՛է,
Հ՛ 3՝ ՚հտշնակցութեան
այդ աբաա -
կարդ
ձեռնարկին
աարեդարձբ
լրացաւ
Տուլիս
՚Հ^ին եւ այս աոթիլ
տօնակաաա—
րութիւննե
ր տեղի
կ՝ ունենան
մեր
ղաղռլ–
թին
մէչ, ինչպէս
ամէն
աեղ I
Ե՞նչ էր տյդ յ ե ղա փ ո իւա կան
յանղբղ–~
նութեան
իմաստբ եւաբժէքր ;
Պատմել
դադանաբաբոյ
ցեւլտթսւմբ
մբ
ոբ
1896/՛I*
արեան
ճապադի^ւերու
մէչ
ի՚եգդա^ էբ ութ Հարիւր
ե րիտասա
րւլնե բ ,
Վասպուբականի
շբչանին
մէչ, ձեռք
ձեո
քի տալով կառավաբական
ուժերռւն
Հեա։
Աղատադրական
պայքարին
վարյ-ուաձ՜
անձնուէրներ
էին ղոՀերբ
, առանց
կու -
սակցական
թտրութեան
; Եւ կոտռբոլե -
ցան
^բէչ՚ոյին
ղաւի
մբ
Հետեւանքով
Հ
Ան ասելի
խմդմութեամր
, ինչպէս
էլ բ լ -
լան
թբքական
բոլոբ « քաչաղոբՆոլ -
թիւններր » :
կարելի
չէբ անպատիժ
ձղե
լ
արիւնար–~
բու
չարդարաբներր
; Մանալանղ
ա՛յն օ -
բեբռւն
, երբ աՀուսաբսափր
կր տիրապե—
*ոէր « Արեւելեան
ՆաՀանղներուն
» մէչ ,
խ ո ր տա կե լո
լ Համաբ
Հալաձական
ժոդո -
վոլբդին
բարոյական
կորովր
յ
Պեաոլթիւն
չէինք , ոբպէսղի
բանաէլ
մբ
ոդնութեան
Հասնէբ
, արժանի
դասբ տա
լու Համաբ դաւադիր
ճիւադկւեբուն ել
նոյնիսկ
Օսմ. կառավարութեան
։
Ուրեմն կր մնաբ
կաղմ ա կե րպուի
լ սե-
փական
ուժերով
, եւարշաւ.անք մբ կա -
աաբել : Անշուշտ
Համաձայն
օրուան
պա–~
Հա ն չնե
բուն :
Այդ
անմիչաէլան
պաբաականոլթիւնն
էբ
ոբ ստանձնեց Գա –նակցութիլնբ
,
250 -
280
Հոդինոց
աբ շաւաիւում
ր
մ ր կաղմ ե
լով
սաՀմ անին
վյբայ
կարելի
սպառաղինու -
թեամբ.
X
ք՝ադմ ութիւն
մբ էքր կադմ
էին
անձնուէր–
^՚եբբ
1
Օերկա յացուցի
շնե բ րոլոր դաստ -
կարդեբէն
Համ
ալս ա բանա/լան , սպայ ,
քաՀանայ
, րանուոբ
եւ տրՀեսաալոբ
ւ
Ամէն
մէկր բռնկաէէ
աղաաութեան
եւ
1ՈԳԻԻ ԱՆԿԱԽՈՒԹԵԱՆ
ԶԳՏՈՒՍ՜Ը
Գբաէլանութեան
մէչ
ին^ամ
փոփման
է՛ւ ինքնաճանաչման
փորձ մբ աեդի
ունե–
Ա՚ու Հաղաբ
իննՀ ա ր ի լ րաէլան
թոլաէլաննե–
բուն,
^ոբՀիւ
քանի մբ ղաւաոացի աա -
՚ւանդալոբ
ղբուլներոլ ;
Պոլիսբ
^ Հաէլաոակ
օտար
ու իւորթ
մ ի–
չ՚ովայբ
մբ րլլալուն
, մեր
Հանրային
՛ք "րծ ունէ ութեան
, Հետե ւաբաբ
նաեւ
մեր
՛էրականոլթեան
կեղբոնբ
դարձեր
էբ :
Գաւաոի
/լեանքբ եւ Հողերբ,
մարղոց
նիստն
ու էլացր , դարաւոր
սովորութիւն–
ներբ,
Հոդեկան
աշիւաբՀն
այնչավավ
"՛եղ
կր բոնէին
պոլսաՀայ
դրականութեան
մէչ՛, "րչափով
որ պոլսեցի
ղրս՚՚լէաբ
Հո–.
ղեկան
արիոլթիլնր
կ՚ունենար
վեբասլրե–
լոԼ
Հեոունեբէն
եկահ
եւ
ի բաէլանու
թ եան
թելաղրահ
դղա յութ իւննե
ր ր ;
Այդ
հ ե ո ո լ
ել
ի ր ա կ ա Թ ռ ւ թ ֊ ի Ննը ,
սւ -
րիշ
րացատրոլթեամբ
, մեր
Հայրենիքն
էր , մայր
ժողովուբ՚լբ,
՚ւրռւն
գաւա11
ել
գաՆւաւացի ,
քիչ մրն ա / արՀ տմ աբՀակաե
արատ յայտ
ու թիւնր
տրուեր էբ է
Գրականութենէն
աոաչ,
լրաղրութեան
մէչ
Հաղիւ
քանի մբ ա՚լօտ
ճառաղայթ
Հ ա Աէենասիրութեան
կրակով
X
Պատ բաստ
՛ււ թիւններր
տեւեցին մէկ
աարի։ Եւ ալ՚շաւանքր
տեղի
ունեցաւ
1897
Տ ՚ ՚ ւ լ ի ս
25^1»,
արտաէլարդ
յանդդնու–
թեամբ
Հ
Աբձաղան՚լր
Հասահ էբ
մինչեւ
եւրոպական
պողոտաներր
,
զարմանք
պաաճաոելով
նոյնիսկ
ՎիլՀելմ
ք՝ ՛ի մայ -
րաքազաքին
մէչ։
\ք բաղ իրբ ամրողչովին
չզորհազ
բու ե ֊
ցաւ :
Եւ սաէլա յն ,
ապալորու
թիւնբ
եղաւ
չախ1ախիչ :
/՚ դուր չէ որ Ժ ողով
րւլ էս կան
եր՚ւլ ին մէչ
կբ լսենք
..
«Եսււքան
Աստուահ
,
ֆետայն
եկաւ,
ո՚՚լբ
փախչինք » ..• :
Ջ՚սրդաբտր
0՝ուբքն
ու Բիւրա բ էլբ ղտ–
նուէին
աննախրնթաց
իրողութեան
մբ
առչեւ
։
Անոնք
իրենց
ղիմացբ կր տեսնէ ին ռչ
թէ եբէ/լոլան
Հբայա^ն
եւ Հֆլա՝»ն , ՚"յԼ
քաչեբու
զունդ
մր սպառազէն
, որ
ղիտէբ
զարնել - զարնուիլ
: ՀաբոլաՆին
Հալ։ -
ոլահով
պատասխանել,
փոխանակ
բտզ -
կատտրահ
ազօթելու
, ղոլթ
Հայցելու
կամ պաբանռցր
երէլաբելու
Հ
Եւ ա յզ. գունդ բ կազմ ուաՆ էբ ափ
մ
ր
քաչեբու
նախաձեռնոլթեամբ
յ
՝1յ"րա ՜՜
կազմ
կուսաէլցոլթեան
մ բ ձեո քով
;
Ա -
ոանց պեաաէլան
ս՚չակց ութեան :
ԱՀ աւասիկ
իրաէլան իմաստն
ու արժ էքր
^անասորի
արշաւանքին
Տ
Ա^յոր ոդե/լոչռւմր,
ինչպէս
ուրիչ
ոազ
—
մաէլան
յիչտտաէլներ
կոչ՚ււահ
են
կորո՚Լ
Կւեր^ւչելոլ
ցիրուզան
բաէլմոէ թեանց :
25 - 7 - 1952
ինկեր էբ արեւելքի
մեբ Հայբենի
բնակա-ձ
վայրէն
, որուն
ՀւարսաաՀաբոլթիլՅ,նեբու%.
արձագ
անզ բ Հաս եր էբ
էէ իա
յն
մինչել
II
ուլթաննեբու
մայրաքազաքր
՚.
Խբիմեան
եւ Արսււսնձտեան
առաչին
անգամ գրա -^
կան
ե բանասիրական
Հ ողե
լ։
էլ՝ ու նենա
յին
^ .
փնտռելու
եւ ա րաա
յայ՚ոե
լու
հ ա յ հ ս ց ի ի ն |
թաքոլ
ն ճառաւլա
յթնե
ր բ
Հ
Գբաքննոէ թեան
կաչէլանէլ ոլմներով
Հայ
մաահոլմբ
գոյութիւն
չունէր
բաո
ին
իս
կական իմաստով
5
Լեղռւն
կ՛"բ \ որ
նբբա֊
ցահ– ու զեգեցկացահ
էբ, եւ կբթոլէբ
թէ
Հոգիի
ու մաքի
կա չկանղոլմնե
ր բ ել ա ֊
դաա
ու անկախ
թռիչքներու
բացաէլայու
թիւնբ,
է,բագէանեբբ
զարձուցեբ
էին ճր–
կուն , բաո ե բուն
ւլեղեցկու
թիւնր
ք՚թլե -֊
լու, ոճ մր էլեբաելւււ
ել աբտայայաու
-
թեան կատարեալ
ձեւ մբ փնտռելու է
էորքին
մէչ Հայ
ղ բականութ
իւնբ
չաւիա֊
զանց
ղ իլրարե կ էք՛ է
^ ՚ –
անբնղ
ունակ՝
դառնալու
մէկ
Հայելին
Ցեւլին
Հինաւուրց
կարո
ւլո
լ թիւ
ննե
բուն
եւ ներքին
արէ/ է
քնե֊
բուն :
Մ աալոբաէլան եւ Հոզեէլան
անկախոլ ֊
թեան
ձգտու մր թեւ
կ՚առնէր
ւչաւաոի
խուլ
անկիւններուն
մէչ՛. Լայներ
ու գան–
ղատնեբ
էլբ բարձրանան
դաւ աո էն
: ,Տ՚օյյ.–
նեակ
մ ր աաբիներ
աոաչ
մ իաքե
բու եւ
յիշատաէլնե
բու
Հ ալին մէչ նետոլահ
սե ր–
մեբբ
բացոլիլ
էլբ սէլսէին,
հիլ կ՚արձա -
կէ ին եւ աբեւուն տակ
իրենց
անկիւնբ
ւլրաւել կբ փորձէին : Մ "*Բ՚քիկ
ազատռւ–
թիւնբ
չւււնէին
սակայն
չարւէ ռւմին
տալու
իբ իսկական
անունն
ու. բով
անզ ակոլ -
թիւնբ
: Բոնապեաոլթեան
հանբ ^"՚^Բ
կ՝էչի՚էբ
^ ողինեբուն
՚էբայ
: Եւ փոխանակ
րսելու
Հայկական
, աղդա
յին գ բաէլանու–
թիւն, կբ գանուի
Վաւ|ււՆան Տ՚րակսւճյօւՆ -
թ ի ւ ն
բացատրութիէնր,
անոր մէչ խաա ֊
ցնելով
ժամ
անա կա
կից
բոլռր
ցանկոլ -
թիւններր
եւ ասլաւլա
յի կարե լիութիւն -
ներբ
I
Ամէն կոգմէ , Պոլիսէն
ու Գաւառէն ,
գբական
թեր ու գէմ էէիճաբանու
թիւ ննե բ
" ՚ ե զ ի էլ՚ունենան
: Պոլիսլ՛
մ տ ա ծ ե լ սՆ ա յ ս
նււր եւլա&ակին գ է մ
կ՚բմ բոսաանայ
չռլդե֊
լով
Հբամաբիլ
Հաք դբականոլթեան
ա ֊
ոաչնորզռ՚լի
իբ
դերէն;
ՎաւյՕՆաԸ
Գրակսւնռւթեան
ա յս
Հարցբ
կր ձեւակերպուի
եւ Հրապարա/լ
կր գ րր -
ուի աաւտ
էաւոր
զրադ^ւռ,
լ՚անաատՇգ ւեււհ՜
եւ քենադսէտ Արտաչէս
Յա բութ իւնե ան
ի
կողմէ
1900^^՛։
Անոր արձագանղ
կուաան
1էքաբբեբդէն՝
ք^լկատինցին
եւ
Ա՚ռւբէն
Զարգաբեան,
Պոլսէն՝
Հբանքյ
(Մելքռն
Կ իւրճեան
)եւ Ամբատ
Գաւթ եան , Մ
" ւ -
չէն՝
Գեւլամ Տէր կաբապեաեան
եւԱե —
բաստիայէն՝
ՅովՀ
. ԳաղանճԼան
։
Պոքսոյ
րնգդիմագի
րնե
րուն ղեկավարն էր հանօթ
ւլրագէտ
եւ դաստիարակ
Ո՛ ՚ Պէրպէրեան
X
Ի՞նչ էր սակա
քն տյս րոլոր բանավէճե ֊
բուն
իմաստբ։
Գալառադիներր
կ՚բսէին
թէ Հայ ւլբականռւթիւնր
չի կրնար տա ֊
րամերժօրէն
սաՀմանավւակուի
լ
Պոլսոյ
մէչ՛. Պ՚՚ւիսր
, մ տալս րապէս
ու բա
րո
յա —
պէս
խորթացահ
եւ չատ
մասնաւորուահ–
Հայոլթեան
մբ իրր միչաւքայբ,
չի էլբնաբ
տակաւին
եբկար ատեն
բ՚**ց"՚Բ^"*^
աոաչ–
նորւլոէչի
ղերին
մէչ մնւսլՀ Աձիկա պէաք է
Հրտժաբի
Հայ նէլաբաէլբին
ու Հայ
մսէ^ին
ն՛երկայացուցիչի
իբ
Հանդ ամւսնքէՆ
X
Պէաք կար ուրեմն
ւլրական
վեբահնունղի
մր , եւ ատիէլա
տեղի պիտի
ունենար
Հայ
կական
զրականութեան
միտքով
, ազա -
ս՛ագ րա թեամ
բն իսկ ւլաւաոացի
էլրազէ -
աին
պոլսակէսն
զրականութեան
բււնա -
կալոլթենէն
: Պէտք էր արեւելքի
մէչ պա
Հել
մեբ
աոՀմային
ղիմաղիհբ
, ինքնա -
տիպ
նկաբագիրր
; Ասոր
Համաբ մեր
ղրականռլթեան
մէչ զօրացնելու էբ աղ -
դայնաէլան
չիզբ,
տրուահ
ԲէԼ"՚Լ"4. "Բ
քաղաքական
ան էլա խութ ենէ
զբ/լաահ ,
չնորՀիլ
մեր դարաւոր
ճիգերուն
ու
մ չա–
Կ՚՚յ^Ւ՛՛
1
հ.Րք1^Բ ենք վ՚բկել
ու պաՀել
մեր
ինքնուբոյն
արժ էքնեբբ :
Անոնք
էլ՚բսէին ,թէ մենք րւսոեր
ու -
՚^ւ՚՜^Ք^
որոնք աոաբկանեբու
ել
զաւլա -
փարնեբոլ
տակաւին
մինչեւ
Հիմա անհա—
նօթ
մնացահ բացաա
բութ իւննե
բն
երեւան
՛լր
Հանեն : Աճեր
ունինք,
որէւնք
էլբնան
^"՚յ ԴԲ՚"Դ^"՚էն
աբաա
յա յտու
թ եան , Հե -
աեւարա
ր դրականութեան
ճռ խացման ^
II
ու եագեղման ու պէ սպի սա թեան նպաս—
աել;
Լեղոլին
էլադմական
ամբալչութեան
ել անոր զեղեցկութեան
սատարող
ան -
Հ բաժ ե չտ տարրեր
ունինք
, որոնց
կարօտ
է արդի աշխարՀաբարր
, իբ
ւլաբզ
ացման
Համաբ , առանց
չեշտելոլ
անոնց
ամէնուն
Հնագիտական
ու բանաս/է բա կան
անՀոլն
Տչարելոբա
թ իւնն ու անաոա րկե
լի արժ է—
քր՛. Հասահ է, կ՚ըսէին,
այն րոպէն,
եբբ
գաւառացի
նոբաՀաս
սե ր ունդը ,
ինքզինք
ճանչնալու,
իբ միչավայբի
կեանքբ ար -
տա յայտելու
եւ
քւ ր
անՀատականութիէնբ
էլաղմաւորելու
Համար, ագատէ
իբ
միաքբ
պո լսաՀա
յ գրականութեան
կբաւո
րական
Հ ե զ ինա
կո լթեն
էն : Գաւառացի
մ տալոր
դոբհիչներռւն
ձզտոլմր
պիտի
բլլ՛"յ խո —
լ՚ապէ ս եւ վ ե ր ^ ա կանապէ ս բմբռնե
լ ի —
րենց դերր,
դարձնել
Հալ միտքր
միչսՒ
աւելի
բնգունաէլ
էձլ. աւելի
. լուսաւոր
,^
տաբահել գ իտակցոլթ
եան ճառադա
յթնե՛֊–
ՐԸ. ք՚-ԲէՒ
ք"՚"ւ^բին
վրտյ , եւ ինչքան
ալ
գժուաբ
եւ տաժանելէ
թուի,
Բէէ՚՚՚է ք"^՛" —
ցականոլ
թեան
չաՀակիրր
մեղի Հետ ւսսբ֊
ք՚^Ղ. Բ^քք
ցեդեբուն
Համաբ ;
..ւ^հելռվ ու. զարւլ ացնելո՚է
այս
Հիմնա^^–^
կան միտքԼրր,
միեւնոյն
աաեն
բլլալուէ^
ժ ամանա կաէլքւց ւոա ւլանւլալո
ր
գրաւլէւո -
նեբ,
անոնք իրեԿւց փափաքներուն
իրակա-՚
եացոլմբ
ւէօաաւոր ապաղա
քին
մէւա լն կք^
վԼրապաՀէէւն : Որ՚՚վՀեաել
, ինչպէս
այն—
քան
ղեդեցէլօրէն կր րնորոշէր
էհուբէն
Զ,արղաբեան
, « Մտաւորաէլան
հաէթլումի
այս
առածին
հ քա բճա կոլմնե բ ր , ալսա —
12
ա չին
բողբոչնե
բ բ անշուշտ
չեն
կրնար
արտա
յա յտե
լ աւէ բո՚լչական
ւլե
ղե ց էլո
լ թ ի
ւն
մր
ինչպէս
նորավւթիթ
ամէն
բնձէ՚ւղի
մէՉ չի տեսնուիր
որեւէ
Հրաչադեւլ
հադի—
Կ/՛
ԼՒ՚՚՚Ղ՚՚ւ՛
"՚՜ կ՚ո՚ոարեա/
ւլ եւլե ց կոլթիլնբ
Հ։
կեանքի
արեւն
ու
էք ամանակի
զօբութիւնլա
ււէիէոի չուչանան
սակաքն
վաղր
բոքոր ա —
նոնցմէ
արդասաւոբելու
6որ սհր ո ւ է ւ դ
մբ
եւ
կազմելու այգ սերունդին
միչոցով ա —
ԵՐԳԱձԱՆ
ԿՈՍԻ80.Ս Վ1Ա՚Դ11Պե81^
կոմիաաս
վաբ՚լապեաը
Հա յ
ազգա
յին
փ ր ո Փ ե ս իւ ւ& է լ
երաժշտական
դ"1Բ"ցի
Հիմ–
նադ իրն է ; ՛է,"՛ նախաքսորՀբգային
չրչ՚"~
նի այն կարկառուն
դէմքն է, որն իր
աագանզ
ի ուժ ով էլա բոզացաւ ոչ
էէ իա
յն
բնգ Հանրացնել
Հա յրենի
ե բաժ շաա
կան
մշակոյթի
նաքսոբդ
ձեռքրե րումնե
ր ը ,
ա յլէււ նրա
լ է» ւոուղ ա յ ղարւլ ացմ ան
ոււլի -
նեբր : կոմի տասր ԺԹ
՚ Դ՚"Րէ
՚Լ^Ր^^
քա–
ոոբղի
ել ի. զարի
սկւլբի
մեհաղոյն
եր–
զաՀանն
ու մտսւհո՚լն է ,
ժողովրգական
եբաժ շաութեան
ւլւէՀարնեբի
Հաւաքողը
^
մչաէլոէլն ու էլաաարողր
, այն ստեղհա -
ղորհաէլան
կւա/էարեալ
ու սլայհառ տն՝,ա–
աականոլթիւնբ
, ոբի աւանդները
ժառան–
՛լեց եբղաՀաննԼրի
ու ե րսււք ի չ՛ո –~ տեսա -
բաննԼրի
, կատաբալնեբի
ու ադղադրա -
դէտների
յաչռրւլէէդ
սերունզների մի
փայլոլն
կաճառ
՚
Արմէն
Տիգրանեան ,
*^Բե՚է՚՚Ր
Սիւնի , Ո՚ոմանսս Ա ելիքեան
, Ալ ,
Ապենդիարեան
, Արամ
Խ"՚չ՚ոտոլբեան
եւ
• " յ լ ք
••
\
կոմիտասր
մի ամբուլ^ եբաժչտանոց է, ՚
ինչպէս
բնորոչում
են նրան իր
ժ ամանա՛՜
կակիցներր
, որբ
փ ր ո ֆ է ս ի ո ն է լ
րարձբ
Հիմքերի
՛քրայ գրեց իրասլաչաական
ուզ–
գութ եան Հայ ագգային
երաժ չտական
ար– \
ուեսէՈլլ
;
կոմիէոասի
բաւլմաբովտնգակ
ղորհոլ -
նէ
ու թեան
"կէ՚գբբ
Համբնկալ
անցեալ
գարի
՚էերըն
քաոոբգի Հետ; Այգ չրչտնը
Հայ
ժ "՚լ՚՚՚քբ՚էէ՛
ոլատմ ո լ թ ե ան մէ չ բնո -
րոշւում է ոբպէս քաղաքական
ու
ւէ շակռւ–
թա յէ՛ն էլեան քի աեւլաշաբժ
երի
մ ի շրչան
X
Պէտք է ասել,
որ բնգՀանրապէս
շաա եր–
կբներում
ԺԹ • գ աբն
ամբալ^ութեամբ
լ^թանոլմ
էր .–էասարակաէլան
ագգային
տ
շա րմ
ման
, ազդ ա յին
ինքնադ իտակցմ ան
|
նշանաբանէւ
տաէլ : Այդ նշանաբանբ
գոբ
—յ
հնականու՚ք արտա
յա յտու ե ց մէ էլ
կալմ
ից
՚սզղային
երաժշտական
զպրոցնեբի
Հիմ—
նազրմամբ
ու ւԼառ ան-էատա էլանոլ
թ եան
էլհեր ձեռք բերելաք(զերմսէնականր՝՛
լան—
ձին
՝Լէ՚սլերի
, լեՀաէլանր
Շօփէնի
, սկան–
տինաւ էսէլսէնր
Կրիկի
ւ
ոուոականր՝՛
Գբ
—
քինէլայի , Հայկսւէլանր՝
կոմիաասէ,
ելն .) ,
իսէլ միւս
կոդւէ
էւց
ժ ո
զո
ւք ր
ւլա
էլան -
զե —
մ "էլբէստա
է լ ա ն , սլատմ աէլան
օր
էն աոաչւս —
I
որ
մ իաաւէնե
ր ի էսիստ ա չքսուժ ացմ ամ ր :
Աէա
էէնչու պատաՀական չէ , որ կո—
մ իտասր
իր
ժ ամ անակի
առս՚չգւղէմ ար-
ուեստաղէտբ,
Հանդէս
եկաւ ոբպէս
լ^դ
—
գձ՜ոլահ
Հա յրենասէր
, ոբպէս
Հա յ աշխա–
տալ որ ժ ողովբզէւ
եւ յատկապէս
դէ՛՝ ՜
զէսց իութեան
ղաղա փարնե բի ու
Համ
ող -
մ ոէնքների
ա րաա
յա
յաի
չ
( դ բան ան կաս -
կահ օժանդակեց
նաեւ
նրա
ժ ողովրզա -
կան ցահր
խաւի
հնունդ
լինելբ)
;
կոմիտասի
ժողովբդա -
գեմոկրւ ւաաա -
կան
ղաղափարախօսռլթիւնն
է՛բ ամբոգ -
չռւթեամր
բնկալ
նրա
գեզագիաական
Հա յեացքնեբի
Հիմքռւմ
, որոնց կենտ
բո -
նական
դրոյթդ
խտացռւահ է Հէնց նբա
այն
արտայայտութեան
մէչ, թէ
^ժուլո
~
վուրզն է ամենամեհ
ստե՚լհագորհ "գբ ,
՚չնացէ՚ք
եւ սով՛՛րեցէք
նրանից
» ք
Ժոզովռւբդբ
կոմիտասի
Համար
/լեանքն
աոաչ տանող
էլենսունակ
ուժ է, իր կեն -
րինաէլ ու քւնքնատիպ
, եւ այղ
պատճառով
ցաւլով
ու կեանքաէ , արւ՚ւ եստով
Է՛՛Բ** ~
էլ այն պարարտ
Հոզր,
ռրից պէ"՚Ք է "ըն–
ուի
ի րապա չասէ էլան էւլգւլ ա թ եան արուե
Ա—
տի ամ^ն մի ճիլդ , լինք՛ ղա ղբականու -
թիւն
թէ եբաժչաոլթիլն
,
ն1լարչութիւն
թ է ճա րւոա բապեաոլթ
իւն
Արուեստի
ել գբականութեան
ղարա
–~
՛ււ՛՛՛ւ՛՛
կ՚ոգմող
բո/որ
Հանճարնեբբ
,
բոլոր
ժամ
անա էլնե րում ժ ողովրդ աէլան
սաե՚լհա–
գորհութեանր
մօտեցել
են միայն
՚ " / " 5
ճիշդ
աԼսանէլի՚նով
; Աքստեւլ
կարելի է–
բերել
այղ առթ իլ րաղմաթիւ
՛ս րտա
յայ– •,
տոլթիւններ
,սա1լայն բաւաբաբուինք
թե–
կուզ Հետելեա/ռվ
,
ՀԵՍ
Հս՚մոզուեցի
, որ
ա
յն
եբկբներոլմ
,
որոնք
յատկապէս
Հարուստ
են ժողովրդական
երդերուք,
բը—
նականարաբ
ւքաբղանոլմ է մեհագո
քն ե—
բաժ չաու թիլն»
զրում է ռուսական
ե—
րաժ շաութեան
մեհ աղ ո յն երգաՀան
Աեր–
զէ
ք
Ո՚ախմանինովբ
կոմիտասի
Համաբ
ժոգովրզական
րս -
աեղհադորձ
ութիւնր
նո յնպէս
անսպառ.
ներչնչս՚նքի
ազբիւր է , սակայն նա ոչ
միայն
յենւում է ՚ոյ՚է
ստԼւլհադ
ոբհոլ -
թեան
վրայ,
այ/ մերւում
նրա Հետ Լւ
այնպիսի
օրզանաէլան
/լապուէ, որ, ինչ -
պէս
ընզունուահ
է ասԼլ,
զժւււար
է
սաՀմանադհԼլ
, թէ որտեզ է
աւաբտւոլմ
յ ողովրղական
ե բաժ շտոլթ
իւնր եւ որտեղ.
սէլսւում
կոմիտասի
սեփական ստե ՚լհա -
զ որհ ութ
իւնբ :
Այն
Հարցին
, թէ
ի՞նչ է ագգային
երա–
յշտութիւնր
, ի"նչ է նիւթ աալիս
աղւլա—
յին
ժոզովրղական
երդԼբին
,
կոմիաասրլ
պատասխանում
է այսսլէս
,
« ^ Հ / Ա ,
ՀոլտբԱք
լԼռնեբր
, խոր
ձորերր
, դաշտեբբ
, բտզ —
մաղան
կէի՚ք"՛ն
, պատմական
Հազար ու,
մի դէպքերն ու անցքեբբ
,
ժալովբգի
ներքին ու արաաքին
էլԼանքր , մի խօս -
քով
այն ամէն
լ՛, ինչ ազդում է այգ աղ–
ղքէ զդայարաննեբի
ու մաքի
՛քրայ »:
Ան–
կսէս1լահ , ՚ " յ ս ԴՐ"յ^ն
առաչ
քաշելիս
կւ։միտասն
ի նկատի
ունէր
էւնչպէ ո ամէ
Ն
մ ի ՚սդ՚է եւ
"՛՛ւ՛լ
"՚յք՚ն
ե րաժ շտութ
իւ ն րնւլ
—
Հանբապէս
, այնպէս
էլ իր աէլւլն ու նրսք
աղդա
յին
ե րաժ շտութ
ի\նւ
ր ,
է,բէսժ չաոլ -
թիլն,
սրի ղարւլացմանն
ու առաչրնթա -
ցին
նուիրեց
Հայրենասէր
կոմիտասն իբ
ղիտաեցական
ռղչ կեանքր,
ոբի
տարահ–
յաւլթանաէլՏ,
ոլ փաոքբ
սփոփում
էին նբս^
չ՚ոբք՚ոչ
կեանքից
աանչուահ
Հողին , որքք
աքսորժալոլ
Հնչիւններր
Հանգստացնոլւէ
է ք՛ն նրա մշաալեկոհ
նե րա շքսարՀ
ր
(1 Շտր.)
ՄԱՐԳԱՐԻՏ
ԲՐՈԻՏԵԱՆ
.
Fonds A.R.A.M
