2
Ց Ա Ռ Ա Ջ
Լ Ե Զ Ո Ի Ա Կ Ա ն
ՍՍԷՆ ՍՍ՜ԷՆ ՍՍԵՄ ՔԵԶ
Ր ֊
Լեղուներռւ. մէ^ ոլդղադբական
՛էէ–
ճերը
լուծե
լու. երկու, գլխաւոր
ճամ րա
յ
կայ.
1 — Վ կ ա յ ո ւ թ ե ա ն ց ճ ա մ բ ա ն – —
ՓւՐ՛ ~
առ ել ու գ անել
՚Լէճե լի բառ ին
Հնաւչ ռ յն
՚ աաենա
՛դրի
^1՚.
վկա յութիւեբ
լնաիր
ղոբՆին մկ1 :
Տաբգի չկ ա յս ճամբան
, որովՀեաեւ
խօսե լով մաաենագ րական
Հա յկա կակ, վր–
կայոլթեա՚եց
մասին
գէէրախտաբար
չունինք
երբեք
մաաենագիր՛ ֊
Հեղինակի
ձեռագիր
էէր , որ Հասնի
մինչեւ
էք • ղար :
իոկ
ինչ ռբ է,ւնինք՝
բնդօբինակութիլննեբ
են.
Հալաաաբմ
ութեան
տեսակէաով՝
րնդՀանրապէս
կասկածելի : ՚իեռ չեմ ու -
գե բ բսել
թ կ բաւական չէ ւլանել Հաւա -
աաբիմ
բնէլ օր ինա կութ իւն մբ, սլէաք
է
ոբ մայր
ձեոաէլիրն
րչ լա
յ բնաիբ մատե—
նադբի
գոբհ : Ընաիբներռւն
մասին եւս
խօսելոէք , Աստուած-աչոլնչ
Ա՚աաեւէ^բ կամ
Եէքնիկբ աոԿւելէէվ
իբրեւ
էքարսլե տի \ լեւլու ,
ի՛՛նչ վ րէ պնե ր ութեքումԿէեր
՝
ւթո ր սլե աին
վեբաէլբելի
% քքբկաբ
սլիաի րԱար
խօսիլ
վկայէէլթեանց
այս ճամրէ,ւն
խիճերէ,ւն
մասին
2 •
— ՝քե ր ա կ ան ոՆթ-եան է ա մ ր ա ն —
Ա -
մէն
լեւլու
ունի
իւբա յաաուկ
օրէնքնե
բ ,
անՀ աաւ^կ անու թիւն
յ՛ւ
ինքնու
բո յնու -
թիւն
Հ Ի ^ ՚ ՚ ՚ Լ
եղանակներ
;
Բազմաթիւ
են
անոնք , ու. սլաբդ
թլլւում մբ
անիմաստ
սլիտի
բլլար՝ եթէ ւգիաի չբացատրենք
թէ
ինչո՛լ կան որ կր կոչուին
ցեղա - բնա -
խօսա կան
, աչխաբՀազրա
~– Հոգեբանա
—
կան, աոաԿէց
ւլեււ որոնելու
հաւլմանական
Լւ նկարաւլրային
աղգակնեբոլ
, տնաեսա—
կան եւ րնկերւոլին
ւզայմաններւււ
ներ -
ղորհ
ութ եէսԿէց աէզացոյցբ
լեզռլի
մբ բա—
ռամթեբրիկէ
ու չաբաՀ իլսոլ
թ եան մէ^ է
Մեր
ւէէ ճին սաՀմաննե
րւււն մէ ^ մնա
լու
Համար , բաւական կր Համաբինք
րսել թէ
ունինք
Հայերէն
բաէւակազմութեան
եւ
չաբաՀ
իւս
էււ թ եան
Հայեցի
եւլանաէ^եբ ,
մեր
,եո ուին «յաաուկ»
կանււննեբ
, որոնց
՚էրա
յ
Հ իմնուելով
կրնաԿւք ճչգ ել
բառի
մր
սւ՚լիզ
՚ 1 Ր չ ՚ " – թ 1 " ^ Ր ^
ոււլդաւլրութիւնր
,
առանց
ղ իձ՚ե լու
Հ ին վկա յու
թ իլնԿւե բու %
Ա մ է ն
բառին
ոլզզազրութեան
սաու —
զոլւէ ր կաաարեչէէւ
Համաբ
ա-^աւասիկ
Հայ
լեզուիԿւ «յաաուկ»
օբէնքր
, գոբ ոլիտի
յիչեն
ամ էն անոնք ոբ
ուչաւչ
բութեամր
Հեաեւահ
ենալս յօղռ
ւահ աչա
բքին
« Ամեեայն
անուն ոբ յանգի
նչանա —
գրաւն
է/
յ
որում
յաոաշ
բնթանայ նչա -
նացիբ
ձայնաւոր ոբ չիցէ Ա , Ը , Ի , Ո ,
գբի
ԷՆ եւ ոչ ԻՆ , ի բագմաւորն
եր —
րռբգ
գիմաց
ժ ամանակաց
ինչ չսրից
չր -
հ՜ռրգ ռւթեւսԿւց
միա
յն գ տանի ԵՆ եւ ոչ
այլուր»
:
Ասււչաբէգ կր կաբւլամ
ո՛եւէ Հակաճա -
ռոլլի , թուլ Հբասլաբակ իիէ գէթ ՄԷԿ
օրինակ ի ձեռին
Հաստատելու
Համար
Հակառակր։
ՅԱՌԱՋի
մէշ
(7
Գեկտ
.
3958)
նեբկայացուցէսհ
եմ մէկ -
եբկու
խոաո բէււմնե
բ , ււչ
թէ բացաո
ւււթիւԿէ
Լինչսչէս
ցորեն , ատեն , գեՀեն
, իրեն , ռ–
բոնց սկւլբԿւական
ձեւբ աարբեբ է սա —
կայն)։
IIւրիչ
ամէն
աեւլ
ԷՆ ^ ԷՆ–, ԷՆ ^
միչա
այսսչէս՝
մասչալէն,
ա սլա ւէն , անօ
րէն , ւղարէն , բառա րաննե բուն
մէշէն ու
ղուրսէն
, ամէն։ Եւ գեռ կան մաբղիկ
ք
ււբ այս օաարաբառ
ա մ է ն ^
կր գրեն էով ,
իսկ
Հայերէն
ամէն^*
կր մերմե՚՚կ,
Ղրել
էուք ,
նո յնիսկ • . .
Հա յ ր ենւս ս ի ր ո ւթ ե ան
ոլակա^ս
ւիերագրելուք
անոնց ոբ
Հայերէն
ամէն^»
ւլբեն եբբա յեբէն
ա մ է ն
բառին
ձե ւռ^վ , կատաղութիւն
ւգտտճառելռվ
Գարագաչեանի
եւ Տ–
Գուբղէնի
նման
տիտաններու
, (տես
ճ ա շ ա կ Ոսկեւլէն 1 ֊ պ –
ր ւ ւ ւ թ ե ա ն ,
գ. էշ
31 - 33) :
Հայեբէկ,
լեգուն կբ չարունակէ
րանա -
ձեւե
լիր օրէնքր
(չաբունա
կու
թ իւն
նոյն
՚՚բէկԲ)
—
Երբ բառի մբ վերշավանկր
Ն
՚էէրէ^
ետք
ունի
ուրիչ
բաւլւսձայն
մր , է չի դբ՜
ուիր
այլեւս
, այլ Ե ,
ի^Լ՚գէ"
նենգ
ք
տենդ , տենչ ,
բացառութիւն՝
ի մ է ն ջ
եւ
ի ձ է ն ջ
Լգբաբար)
,
ք է ն թ
եւ
հ է ն ց
(աչ -
խարՀաբաբ
, ա յս վե բշիննեբր
ս կւլ չնա
բաբ
այբով
) :
Արդ , բառ երու վեբշավանկի
է
ւլ իբր «
բաբղոլթեանց
կամ ահանցումնեբու
մա -
մանակ,
1չբ կրէ երկու
ձեւի
տաոավւռ -
խութ իւն
,
Ա ւ ւ ա յ | ւ ն
ձեւ
յ —
է կր գառնայ Ե։
Օրինակ՝
ոլարէն
սչա բենաւո
րում ,
(նոյն
ձեւով՝
աղուէս - աղուեսացաւ)
:
Ե ր կ բ ո ր դ ձ ե ւ – —
է կր դառնա
յ Րէ
Օրինակ՝
ասլա ւէն - ասլա լին իլ
\նո
յն
ձեւով
սչաբտէզ - սչաչւտիգամչակոլ
-
թիւն՜)։
Այս
օրէնքր
ունի Հետաքբքրակակւ
Կ՚չւր -
բութիւննեբ,
դորս ւչանց կ՝աոԿւեմ , ~ կր
լ՛աւէ
միա
յն րսել թէ գ րաբարբ կր փոխէ
էն
Հոլովման
մամաԿւակ
, ահանցումի
մա—
ւէ անա կ , բաբդութեան
մամանակ
,
մինչ
աշխարՀաբաբր
անվւովւոխ կբ պաՀԷ մի
այն
Հոլովման
մամանակ՝
կարւլ^մր դբա—
բաբաձել
բացառութ
իւննե բուէ , - դբա -
բաբ՝
Ի ս ր ա յ է լ — Ի ս ր ա յ ե լ ի ,
աչխաբՀա
—
բաբ՝
ի ս ր ա յ է լ - ի ս բ ա յ է լ ի ,
ղբաբաբ ել
աչխարՀարար՝
ս է ր - ս ի ր ս յ :
ՈւբեմԿւ , Համ աձա
յն այս օրէ նյւին ՝ ա -
մէն
բաոր կր չինէ
ա մ ե ն ա ս լ ա տ ի ւ , ա մ ե
նա կ ալ
եւ Հաբիւրաւււր
ուբի^եր :
՚իպբոցական
պատանիԿւեբն ա
I
դ իաեն
թէ
ամ էն բարդոլթիլ
ն կր
կաւլմ ուի Ա
յօդակապով
, բաո ե րոլ
ամ ոլսնու
թեան
սլսակր
կում նաբօտր։
Ունինք,
սակայն ,
բառեբ
որոնք կ՚ամուսնանան
առանց պր–
սակի եւ նարօտի ,
ք ա ր
ել
ս ի ր ա
րա -
ռերււլ
ամ ոլսնութ
եամ
բ՝
ունինք
ք ա ր -
ս ի ր ա ,
մէկբաո :
Արդ
ք ա մ է ն
բաոն ալ կր սիրէ ամուս -
նանալ անսչսակ
, (ո՛չ տէրաէրին
ա մ է ն ^ ) ,
պայմաԿւալ ոբ երկբորդ
րաոր
ձայնաւ
ոբ
գայ։ Այս սլա րաղա
յ ին , ուչադ բու թի՜
ւն ,
աոանց
որեւէ վափո
խու
թիւն
կրելու մէկ
կամ
միւս բաոր,
ճիչղ
ինչպէս
ք տ ր ս ի ր -
Ա\ր է
Օրինակ՝
ա մ է ն օ ր հ ն ե ա լ :
Երկու
բաոեբն
աչ կր մնա՚հ անէիոփոխ
, բայց
միացահ է
Ա՜խ,
ՀայերէԿւ
չեղուդ
իմ օրՀնեա՜չ,
ււ#–
մէնօրՀեա՜լ,
վե՜՚ից
վեՀաղոյն։
է՛՛՛նչ մե -
հութիւն
ել ի^նչ պարզութիւն է
Այստեղ
ի^նչ կայորչՀասկցուի
% Պ՛
Վյս չեանց
40
բառ միա
յն դաե
բ է էով եւ
327
բառ՝ Եով : Առէք
ձայնաւորով
սկչւ -
ոահ բաոեր եւ ամուսնացոլցէր
ա մ է ն
բա—
ոին Հետ սչաՀեչով
միչտ է տառբ,
ու
քլլւռասունչւ
կլնաք տասնա սչա ակե լ :
Ոմանք , նման բաչլդռւթեանց
մամա -
նակ , կր փսխեկւ է տաոր եւ կչ, ւչրեն
ա -
մ է ն - ա մ ե ն ո ւ ր ե ք ;
ճիչդ չէ , բայց բն -
դ ունեչի է :
ճիչդ չէ > ոբուքՀեաեւ կր ւչրենք
ՕրէՕս–
դ ի ր ՛
աոանց
վ,,։ քսե լու է ւչ իչ՚չ՛ :
Ուրեմն
գբեչ՝
ա մ է ն ի մ ա ց , ա մ է ն ր ն կ ա լ , ա մ է ն ո -
դ ո ր մ , ա մ է ն ո ւ ր ե ք ՛ ։
քէնդունելի է, ոբով՚էետեւ
չատ
/՚^՛/ –~
ՀաԿւլ,,սց,սհ է ՝>քւ
՚1։
մաաենաւլբււլթեան
մէշ,
բնղ օրիԿւակողԿւերու
մեդքով :
Պ. ՚Լ,սչեանց
ինհի
կ՝բնղդք,մախօսէ Առ
ձեռն
բառալ,,սնուք : Արդ
ձեուսմչւարձ կբ
յ,սյտաբաբեմ
թէ կր սքսալի՜
Առձեոնր՝
^ւ՚Բ Կր ՛ււ՛է
աւ1՚էնարիւր ,
ա մ է ն ա պ ե տ ,
ա մ է ն ա դ ի ւ ց
(էշ
2 0 ) ,—
" չ
^ Ա
՚ ք է
ղրել
Եով։ Կր սքսալի՜ Առձեռնր՝
երբ կր գրէ
ս ւ մ ե ն ա ( լ ց ի , ա մ ե ն ա յ ռ դ ա կ ,
ա մե ն ա ւ ւ ա տ
Ա ք 27) ,
ոլէաք է գբեչ
էով։
Ջչմնցաւ : Ունինք Ա դի
լ, ուք սկսահ՜ րա–
ոեբ,
ոբոնք
1չւս բտասանուին
քէԱ (* ) երբ
բաւլաձայն
մր կլւ յաշոբգ է Աին : Այս կ՛որ-
դի րառե
րն ալ կրնան
ամ ուսնանւսլ
ա մ է ն
բառին
Հե՜տ
ձայնաւ,ւբի
օրէնքով ,
-
օ–
բինակ՝
ա մ է ն — ա մ է ն ս փ ի ւ ս :
Այս–բաոր
դորհ՜ահ ահ է Ադա
թ անւչ եւչոս ,
Հարկ
ե,լաւ որ կրկին
կա րլչամ Ադա
թ անւլե դռ -
սբ , ղտնելոլ
Համւսր տեդչւ (տպ • Վենե -
՚"ք՚Կ
՚
էէ
000) :
Արդ , կս՚բգ
մր
օբինտկնե–
բու
մէշ
ա մ է ն ս փ ի ւ » ր
դարձահ է
ա մ ե ն ա ֊
ս փ ի ւ ո
(Առձեռն
ունի
երկ
ու
ձեւերն աչ):
Ապաթա՚հդեղոս
ունի Կայկւսլէս
ա | | ՚ է ն ո ւ - *
ՍՈյ ց ,
բայց
կ՛՛՛յ
նաեւ
ամենւ
Ս Ո յ ց ,
( բա բե րա քստա բ ա ր ոչ
սւ մ ե ն ա ո լ
Ս Ո յ ց ) :
Այս ան1լ,ոնոնոլ թեաԿւց
ւդաւոճաոն
ա
յն է որ Աւլ աթանգ եւչոս
՛քկ՛" յ՛"–
թեան
կանչե
չիք
մ ա,ոեԿ։ա,լ ի բ
մ չ։ չէ , լիա,ււո որ
կր դւոնէք
Մ ովսէս
անունբ
Հոլովեալ
Մ ո վ ս ե ս ի
(էշ
234), Մովււէււի
(էշ
314),
ու
Մ ո վ ս ի ո ի , ֊
վեչ,շին
ձեւն է
միայն
"ՓՈՔՐ ձԱՅՍՍՏՍՆԸ..
•
դ՛ուրս ենք գալիս
Լք՚գսյի
հովափր^ որ
մի քանի
քիչոմեթր
աաբահւոլժ է Ա՛Լ —
րիատիկի
ավւին
:
Եղանակ
ր ցուրտ է , վ՛ր ՜
չում է քամին :
Այստեգ
Հա/եչւս
բամ անւու մ ենք մԼր
գրօսաչբշիկ
բնկե րնե
րից
ե ւ վերաւլ առ -
նում կ,լգու վե՚1ւետիկեան
կուլմն
սւդդուահ՜
ափր : Ա տահ
ւււմ ենք օրուան
մնացահ՜
մասբ
նուիբել Ա .՛Հազար կզղսւԿւ , այցե -
չել Ա քս իթա
բ ե ան
միա բաննե
բ ին :
,,, աբսւթեամ
բ
ղ տնոլմ ենք փոքբ
ք՛կ
նալաՀանգիստր
: Աեղ սովորեցրել
են , որ
այսաեդից
պէտք է կաԿւչենք
կ՚չ՚լ՚՚ւ
նաւա–
ւք արին
նաւա կին : Ա ակա
յ՚հ
մ ե լ, կան չեբ
ր
մնում են անարձւսէլանւլ : Երեւում է ու—
չացեչ
ենք : 3 ան կա
բծ
նաւաՀ անդ իսաին է
մօտենում
մ ուռ ո բանա ւակ
մէշբ
ւլբօսա -
չչ՚շիկ^՚եչ՛ : Ա ր՛սնք դուրս են լլւսլիս
դէպք՛
ափ , իսկ մեն ք
ղ որհ
ի
՛չ Կ՛ե լաք
լեւլուակւսԿւ
մեր
ո՛ւշ իմաց
ութ
իւնր՝
մի կերպ
Հ ա՛ք ո -
ղում ենք նալավաբին
, որմե,լ Ա • Ղ^աղաչւ
կղւլիկյ տանի :
Արմենօ՛^ , Հաբցնում է նա :
Այո,
՛ս յո
ք Հ՛ոյ եԿւք ,
պւոաասքսա–
նում եԿւք մենք :
Յետոյ
իմացաԿւք, ոբ այս ՚ " չ
մամին
կգ՚չք՛ Կ՛՛՛Բ ելք՛ է փոխաղ
չ՛եչ
միայն
Հայե -
չւիԿւ, այն էւ Հեոու
տեւլից
եկահներին :
Ա ենք տեւլաւոբւոլմ
ենքմոաոբանալակում
ել մի մեհ պտոյտ
կատարելութ
մօտենում
ենք Ա . Ղյոզարի
դալտրիկ
նաւաՀ անդ ,ւ -
տին : ՚իոլրո
ենք ղալիս ափ ;
Լռութիւն։
կենդանութեան
ոչմ՛ի
նչ՚՚յլ։
ք՝այց աՀա աղօտ
լոյսո,ք
մթութեան մէշ
լչծագրւում
է մի կամար , իսկնբա տակ
մ աբգ կա
յին ուրուականնե
բ : Ու՛չ
ղութիւն
ենք
ւքեբցնում
դէպի
այդ. կողմր եւ
չաւո
սւբախանում
, որ Հանդիպում
ենք Հայ
մաչ,ղ1չանց : իաաքացք, այս ս,գասաւսբ
—
՛՛՛եբր
նե րս
եԿւ Հբաւ ք,լ, լ, լ մ
,քե ,լ
մու
աքի
կ՛՛՚չքի
ս պա ս ա ււ ենե ա կբ ե ւ իրենք
ղնում
ւչե կո, ցե չու մեր մ ասին
:
Ա սչա սում ի մի
քաԿւի րաղէնե ր , եւ ւսՀա մեղ է Կւե րկա
լա–
նում պատկաոելք,
դէմ քաք , հեր , ,ոաբե^
մի միաբան։
Հայր Բեբովբէ
՛ք լ՛՛չ •
Ջ չ ՚ ՚ ս ք ֊
-
եանն է ՝ բնդ Հ Ա՛Կ՛՛էւչ, աթոո ա կա
Ա
, Ա քսք, -
.
թարեան
միաբանութեան
•
ք՚մանաչաք
, որ Հայասւոանից
եԿւք , չասա
է էււրաքսանէ,ւմ : Նեբկայանում
եԿէք Աբ —
չ՛աՀ օր տեղակալին
, պաւոմ
ում մեբ ա
յցե–
չութեան
նպատւսկի
մաււին;
կիսամութ
մք՚շանցքեել,ո,ք նա ու,լե կցում է մեպ
ԱԼ
( * ) Հայա ս տ ա -նի մ է ջ
ս,իիւռք
բ ա ո ը
կ ՚ ս ւ բ տ ա ս ա ն ե ն
սբփիւռք,
սւր տ ա ո ահւք անի
մ է ջ ՝
բսվւիւոք։
Ա ր ա ա ս տ ե մ ա նի մ է ջ ՝ ը ն դ –
հ ա կ ա ո ա կ ն բ ա յ ը կ ՚ ա ր տ ա ս ա ն ե ն
սչոիոեչ,
ո ր ո լ | հ ե տ ե ւ ե ր ե ք բ ա դ ա ձ ա յ ն կ ր կ ո ւ տ ա կ
ուի
բ ա յ ի ն ս կ ի ց բ ը :
Ր ՚ ^ ՚ յ ց
բ ւ " յ Ը ի ՞ ն չ պ է ս
կ ՚ ա ր տ ա ս ա ն ե ն ա ր դ ե օ ք Հ ա յ ա ս տ ա ն ի մ է ջ :
Զ ե ւ Ս– տ ա ո ե ր ո ւ ն մ ա ն
կ ա գ մ ո ւ թ ե ա ն ց
ա ր տ ա ս ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը թն ՜ ն ո ւ կ մ ը ն է ,
ո ր ո ւ
ք ն ն ո ւ թ ե ա Օ մ ա ս ի ն ՛ յ ա ը մ ա ր ա ո թ ի ւ :
"՚֊գք՚ԳԲ
՛՛Եւ
նման ի^նչ սքսա^եբ
, աԿէչուչտ
րնդ
օ բ ինակէ, լլնե ր ւ,ւ
մ եդքով :
Այս
ամէկլլւ կբ Հաստատեն թէ ւ,չ ւքքլու —
քէէլթիւնԿէե բ ր կր ^օբեն , ոչ ա/
Առձեռնր՝
« Հիմնա լատակ
աԿւե/ոլ»
Համար
ինչ որ
կր սււրվեցնէ
Հայերէն
չեւչուն
քերակսէնա—
կան
իւբա քատուկ
օրէնքներով
: Բայց
էչ եռ
չրսիկլք
ամէն բան , ււչ ւսլ . • • ամէն :
Ե.
ՆԱՐԳՈՒՆԻ
( Մն ա ց ե ա լ ը վ ա դ ո ւ ա ն թ ի ւ ո վ )
ԵՐԳՍձՍՆ
ԿՈՍ՚ԻՏԱՍ Վ.Ա(՚ԴՍ.ՊԵ8
կոմիաասր
Հայ ադդա
յիկ,
երամչտոլ
-
թիւնբ
չյնկալոյ.մ էր ոչ իբրեւ միաաարչ, ,
միաձռյչ
ե բամ չաութ իւն , այլ այնպէս ,
ինչպէս նա միչտ
եդել է , այսինքն
Բ""է—
կացած տար րե ր ճիււլե ր ից
ւլեգշկակսէն
երամ չաութ
իլն , դուսէսնական - աչուդա -
կան արուեստ,
Հոդեւոբ
ե րամ չաութ իւն
,
քա էլաքա յիԿ։
Փ ս լ ք լ ո ր ;
Գրանցից
ամէն
մէ
կր, որպէս աարբեբ Հասարակական
խա —
ւերի դաէչավւարնեբի
է,ւ ձէլտէ,լմնեբի
ւլե -
ղարուեստական
աբտացււլոլմ,
ունի իր
ոճա
յին աոանձնա յաակութ
իլԿւնե բ ր : կո–
միտասն
է լ գրանցից
իւրաքաԿէչիւրի
նր —
կատմամր
ւււ նէր իր ստե էլհաւչ որհ ական
տարբեր
մօտեցում չւ։ (Լսա նրա, ագդայի—
նի տեսակէէոից
ամեԿէււէինյնատիսչն ու ա -
կլադարտբ
ւլ եղշկակակլ
երդն է , որբ եւ
նա բնդունում է ոբպէս
Հիմք իր ողշ Ր՛՛՛՛չ—
ղաբնտդ ալ առ դ ոբհունէ ութեան
Համ ար :
Աէլւլայինի տեսակէտից
միւս վառ արտա–
յայտռւահ՜
ճիչր կոմիտասր
Համարում էբ
Հոդեւոբ
ե րամ չտոլթ
իւնր ; Ըստ նրա ,
Հ ալե լոր եւ մ ողուք րդ ական
ե րւլ երբ եր -
կու
քոյրեր են ։ Ն
ա բադմիցս
դբադոլել
է եկեղեցական
երամչաութ եան տեսա -
կան Հարցերով
, կաաարե/
այւլ
եբւչեբչէ
էքԱւԿէ,էէղան ո ասա
քսօսէււ թ իւննե
ր ի ,
ինչպէս
, նաեւ
ե կեղեցական
մամ ա սա ց ււլթ ի ւննե բ ի ,
աբարուլոլթիլկւների
մ ամ անւէէկ ,
սակայն
ոչ ոբպէ ս միա
յն
Հ աչե ւո րա կէէէն , որբԳէ՜
ոբդեան
ճեմարանի
սանից
Հասել էբ
մին.^
չել
վարղասչեաի
աստիճանին :
Անկախ
այգ
Հանդամանքից
, կոմիտասր
ղեղաչ, -
ուեստակւսն
բարձբ
արմււձէիքնեբ էր վե -
բա՚լրում
Հայ Հալեւոր
եբամչտութեանր
,
ինչպէս
նաեւ
անւք իճեչի պատմական մեծ
ն չանա կո լ թ ի ւն , որիպատճաոաէ
Հողեւռր
եբղերբ,
մտցնում էր անդամ
իր Համեր -
՛չային – կատաբռղական
ծ՜րադբերի
մէշ :
Գուսանա
— աչէւււլական
արուեստի
Կւբ —
կատմամր
կոմիտասր
անտաբբեր էբ :
՛հրա պատճառ
չ, թերեւս
այն բանում էր ,
ոբ մողաքրէլա
֊ փ ր ո փ է ս ի ո ն է լ
այւլ աբ ֊
ուեստր ոճի ել լեղուի տեսակէտից
չու-
նէր
այն մաքբութիւնր,
ինչ
ղեզշկականր,
որ օտաբ տարրե
բր
նրւսնցոլ^
աղւչա
յինի
Հեա
միչա չէ , որ օբդանապէս
մերւում
էիԿէ , ոբ այստեղ
լնւլօբինակււււմ
էին ա -
բաբա կան ու պարսկական
ա չուղակաԿէ
արուեստի
տաւլաչափակւսն
ձեւերն ոլ
կանոններր,
բացակայում
դեւլշկական
ե բ–
ղե րի ստեւլծմ ան ու կատա
րմ ան ին^ւա -֊
բուխ
բնոյթր
, յօբինլում
ՀամեբդայիԿւ
կատաբման
, կամ այս ու այն Հասարակա.^
կան վայրերում
Հաւաքուած
բադմոլթեա^
նր զուարճացնելու
Հ ամ ար եւա
յ ^ :
Աղղ
ային
ե րամ չտութեան
չեղուական
ինքնաապոէ
թիւէէից
դուբկ
երւլեբ էր Հա-
մարում
կոմիտասր
նաեւ Հայկական քա -
ւլա քա յին
ֆ ո լ ք լ ո ր ի
երւչերբ,
չունենալով
սա ա չ, կ ո լթ ի լկէ
նբէսնց
ւլա դա
վ,
արա
կանի
Կւ1չւէ1ւուէ ւէւմ բ : Աքս
անո է
ակւ
,ոակ նա նկատի
ունէր
աղղային
— Հայրենասիրական
եր —
գերԸ («Բամ, վաբոտան»
, «Հերք՛ք "ՐԳ ՜
եակ» , «Հայ
Ա
՛՛՛ւր ինք» , « Հ ՛ ՛ ՛ յ
մեռնինք »
եւայլկւ) , որռնցում
վդացԼւ
՚լմ
են Հակում՛–
ներ
գէ՚գի
եւրոպական
երսւմչտութեան
ո–.֊
ճա յին
ոլ՚ոչակ
ի առ անձնա յաակութ
իւննե–
ՐՐ. •
Գէէէլի է/սլսանա - աչու՚չակաԿւ եւ լչէպք՛
քա՛լաք՛"
յք՚Կւ
երւչ
ե րն ուԿէեցած իր աԿ՚էոաբ–
բե րւււ թ
եսէէք բ
՝էանւլել՚ձ,
ան-^րամեչտ ե -
էչ
՚ււծ
ւչէւդքւ՚լմ
կոմիտասր
ձայնաւչբել
է
լ ո յ դ
ճիւ՚չեբից թէ մէկի, եւ թէ
միւսի
Կ՚՚քոլչներր՝
«Լօ լօ» , «\)՝իհեոն,սկ»
, Շի -
բինք, «Այգեպան
, ի՛՛նչ ես անու
՛է»
, Ջի -
I
անւ՛լ «Աք" էչորալ» , Յքի,լայի « ՚Լաբւչ կօ
չիկս» , Շերամի «Ալ ՛՛լ ալ՚ււաԿւ ես Հաւչել»
եւ ա
քչն
: կււմիտասի
դիւանում
էլան
նոյն—
ի՛՛կ նբա «Անուչ»
օփե րա յից
երէլու Հատ -
է,
լած
,
ոչաԿւցու մ օդ՚ոա՚լ
ոբծ
ու ած եԿւ
՛լու–֊
ԱԱէնաէչան
- ^ ոդո,ք բէչաէչ՚ոն
1ւր՚լեր. դրան—
ցից
մէէչր Աաբռյի ել Առսիի
էչոքսքւ
՚ոեսա–
բանում
օ՚լտաէլործուած
Շիրիկի
«Ակ^աբ–
էլեէսց» երդն է , միւսլ,
չորր՚՚րդ
էլորհո -
ղութեան
մէշ Անուչի «Ախ, էն կանաչ >
եբղա
՚ւ՛
օղտաւչռրհուած
Ջի՚անու
« 1 ^ "
փափաքով
»եբդր
յ
Մհդային
եբամչտութիլնբ
կաղմուլ
ճիւ~
դերի
նէլաամամր
կոմք՚տասի
ունեցած
տարբեր
վեբաբեբմօլնքր
իրՀամապա -1
աասխան
արտայայտութիւնն
է դբեք նա —
եւ նրէս տեսաէլսէԿւ աչխւստռլթիլԿւներում
:
Ադդա
լին եւ ւլուսանա - աչռւդական ար ֊
ուեստ ի մասին
կոմ իտասի մօտ
գտնոլմ
ենք Հաա ու էչենտ
1չցկաուլ՛ աբտա լայ —
էոոլթիւննեբ
, ՚չրա
վ՚ոքսաբէն
դե՚լշկական
եւ
Հ ողե
լոր
երամ չտւ,ւթիւննե
բի
մ ասին
բաղմ աթիւ
քատուէլ
ո ւս ո ւմն ա ս ի ր ո ւ թ ի
ւն–
Կւեր , յօդ ուածներ
, դաԿէ,ողան դասախօ -
լւութիւններ,
ոբոնք
Հայ ե րամ չտաղիտու–.՛–
թեան
Համար
ունեցան
Հ իմնաքա
րսւ
յին
նչանւս
կու
թիէն : Այ՛լ ա չիւա ՛ո ո ւթ ի ւնԿ՛ե ր ի
Հիման
՛քրայ ղարղացաւ
Հայ եւ մասնա -
լ որապէ ս խորՀբդ աՀ ա յ
/, բամ չաաւլ իաա -
/լան տեսական
միտքր , որբ մեր
օրե
րում
ապր՛՛է մ է իր ծաղկմ՚ոԿւ
չրշանր
Հիմ -
Կւականում
կոմ իտ՚սսր իր տեսա էչան աչ —
խա տութիւննե բուք
ւլ իտաէչաԿւ դ իրքե
րից
դարձեալ
պ սւ յքա
բ ո լ ւէ է «Հ ւս քն
ք՛ նքԿւ ու —
չ՚սյԿ՛ երաժչտութիլկէ
չունի » ւէւնՀիմԿէ տե–
ոութետն դէմ:
ՄԱՐԳԱՐԻՏ
ԲՐՈԻՏԵԱՆ
(3
Շար.)
Հ ա ց ը դ , Վ ա ր դ ա պ ե ՛ տ ,
Հ ա ց բ դ դ ա ո ն ա ց ա ւ թ ա լ կ ա թ փ ի պէլւ ,
եւ գ ո ւ ն ա թ ա փ ուե
ց
Ու պաւյ ք ր տ ին ք ո ւ | « ա կ ա տ ը ս պ ա տ ո ւ ե ց ՝
ւ1.անքի ծ ե փ ի պ է ո :
ՊԱՐՈՅՐ
ԱԵԻԱԿ
Fonds A.R.A.M
