« Յ Ա Ռ Ա Ջ »
« Ա Ն Դ Ր Ա Գ Ո Յ Ն
Ք ՆՆ Ո Ւ ԹԻՒ Ն » ..
I (ՀԱՅՍՐԷ՚ե ՑԵՌԱԳԻՐՆա»ՈԻ ՄԱՍԻՆ)
ինչ
,,ր դրուահ
կ Հէն,
միշին
Լւ.
նոբ
ՀայԼ
բկն ոփ
^ էլբ կաղմ
կ
նիւէժ
բ Հայ ղր՛" -
կան
ութ
Լ ան սլաամ
" ւթէւ ան
՚. Աբաաքի՛ն
թէ
նեբքին
սլա
յմ աննԼ բու. Հ Լ ա Լ ւ.անքո
ւէ՝
այս
Հքնէւ ւ.թ»բ
սլա էլա ս ա ւո
ր կ • Շաա
բան
՛ԷՐՐ՜
ո լահ
է ղաբեբու
լՐւթաղքին
, բայց
քէէ
,բան Հբատաբակուահ
կ : Ո^ւ֊ր
են
չՀբատա–
բաէլեեբբ
1
(Հ)
կամ
էլոբսուած–
են , ւլողցուած՜
,
Հր՚՚յ
ճաբաէլ
եղահ՜ , ցեցաէլեբ
ղաբձահ՜
,
Լւ. կամ
/՝)
ՊաՀույահ
են
Հ անբային
, սլե տական
թէ
անՀտտաքլան
մա տենա՚լա
բաննե
բո
լ ,
ա ռ ա
ւե
լտ բա
բ
ւէանքե բու
ե
լ
ւէանական
. Հաստաաու-թիւննեբու
մէՀ :
՚
Հաբէււբ
Հաղաբալոբ
մագաղաթնեբ
ու.
թանէչաղէւն
ձեռաղ
է։ բնե
բ էլան
այսօբ
ի
սփիւռս
ա չէսաբՀի
ւ
\ք իտ
յն Եղիսլտոս՝
յոս–
նական
Սէնթ
•Ր-աթերին
վանքին
մկ^
(Աի–
նա
յէւ անա սլատ՝)
սլա ^ ուահ
է՛ն
բաղմա՝,ա–
բիւբ
ձեռաղէւբ
մատեաննեբ,
ղանաւլան
լե
գունե բոփ
եւ. անՀաչուելի
աբմէքոփ
% Այղ
Հաբ ուստ
֊.ալաքահո
յին
մաս
կբ
էլաղմ
Լն
նաեւ
Հայ
լ ե ղ ՚ ՚ ւ ո փ կամ
Հայեբոլ
ւէ՚ասէ՚ն
ղբուահ
էին ճեռաւլիբներ
, որոնք
ոչ
մ էւ -
ա
յն թ ՛ս բղմ աե ո
ււս
հ՜ կամ
օ՚լ տա՛լ
ո բ հ ո ւահ
չեն,
այլեւ
նոյնիսկ
Հեաաղօաոլահ
չեն
դեռ
Արար
սլաամ
իչնե բու
ղոբհերբ
(ձելւա
-
գիլ՛
)
նո յնսլկ ս
Հ էէ տաղօտուահ՜
եւ
օ՚լտա
-
գոբհուահ
չեն էէ՛"՛էին
: Մեբ
Հանղուղեալ
բաբե
էլամբ՝
արա բաղէ,ա
Գէս
րղ
Մ բսբլեան
առիթով
մ բ կ՝ ր՛՛կ բ
մ Լ ՛լէ՛ , թէ ա յգ
ւլոբհէ՛՛
բուն
մէշ թան
էլա
րմէ
ք տե ղե էլո ւթէւ ւնն եր ,
ձ՜անօթ
ո ւթ
էւ ւննե
բ ու
փ աւեր աղբ եր
կ ՚ " ն
նաեւ
մեր
մասէ՛ն
Այսսլէս՝
էլարելի
է ե՚լրակացնել,
թէ
մաղաղաթեայ
ղբականո
ւթիւն բ
«անհանօթ
երկիր»
է ՛Վ
միայն
մեգի՝
անՀմուտնե
՜
ց րուահ
ձեռաղիրնե
րբ,
բայց
ղեռ մեհ
մա–
Որ
էլր մ)ւայ
,անհ՚սնօթ
Հմ ե
ր
էսօսքր
միայն
Հայե բէն
ձեռաղէւրնե
բու
մասէն
կ ) :
Արուսաղէմի
մէշ կան
մօտ
եբեք
Հաղար
ձեռագէ՚բնեբ
, Հայաստանէ/
մէշ՝
աւէւլի
քան
Հինւլ
Հաղար։
Արր՝
3՚"կ"րե՚"նց
միա
բանութեան
անւլ՚սմնեբէն
Գեբչ
. ^ . Նո ՜
րայր
եսլիսէլ
. Պ"՚չ՚"բեան
քանէւ
մր
տաբէ՛է
է։ վեր
լհու՚՚՚հ
է ձե
՛լա
ւլէ՛ րնե
ր
ր ց ուղ
ա
՛լա
-
գրե
լո լ հանբ
ու
՚լմուարէւն
ղո
րհ
է՛ն :
Հա -
յ՚սստանի
մկշ «ղէ՚տական
տչխատ՚ււլներ»
,
բանասիրաէլան
՛էի՛ոութիլՍնեբու
թեէլնա
-
հուներ
սէլստհ
է.ն էէլ էլր չաբունաէլեն
օ՚Լ. -
տաղո
բհե
լ սլետաէլան
մատենաղարանի
ձե~
".աղի
բնե
բ ր
,
մ իամամ
անակ
Հ րատա
րա
-
էլո ւթե
ան •տալով
ա
յ ղ ձեռա
՛լի րնե բու յի -
չտ տ տ
1լ։՚ւ
ր
անն ե
ր
ր ;
իաց
ի
«մ
աւլ աղտթետ
յ
՛լրա կանո ւթի
լ -
ն»կն
, ՛լ իտենք
թէ
րաւլմ ա թիւ
ճեռաւլի
բ
ղոբհեբ
սչաՀուահ
են մեբ վանքերուն
եւ
մասնաւոր
անձե ր
՛ւ լ
մօտ ; Անոնց
մէշ
կ՛՛՛ն
, I
ոբ
արմս՚նէ՛
են
՝• բս՚աաբա
քլո ւթեան
,
Լթէ՜.
ոչ
բնթացիկ
գորհահութեան
, ւլոնէ
մեր֊
բանասիրական
գրականութիւնբ
ճ"խացնե––
լու աեսաէլէաով
; Յիչենք
, իբրեւ
օրինակ
,
Մ Է՛Հ րան
Ա՚՚քանաղէւ
«Հոմ
անի
չնե
բու
բա
-
ռ ա բանր»
, որուն
ձեռաղիր
ր
կր
ղանուի
Ել՚ուսաղկ
մ :
գլ՜ռ
քանէւ
մր տարի
աո–"՚շ,
Հաղիլ
միայն
մէէլ
երկու
Հոգի
ւլիտէ
ի ն , թէ
այս
տեսակ
բառարան
մր կայ
Արուսսւ՚լէմի
ձեռագրա
-
տան
մէշ՝
էւ սլաՀ : ՇնորՀէ՛ւ
մեր Հետա
-
քրքբութե՜՚ոն
, մանաւանգ
չնորՀիւ
Պողար–
ե.ան
ե՚ղէ՚սէլ
.ի րս՚բեացաէլամ
ու
ւլուբ
ղու
-
ր
՛՛ա
վե րա րե րում
էէն , կարելի
է րսել
Հ ի -
մա
^ թէ ՚ՀՀէէէբկուահ»
է ԱիՀբան
Աոքանաւլի
մեհաբմէք
այս
՚1–"Ր^էլ
• «Փրկուահ»
է ոչ
՛յլ
եւ
Հմուտներուն
Համար
.
-
է՛՛կ.
Ոչ մէկ
բ՚սնասէբ
էլրնայ
րսել,
թէ
՛լ՛՛նէ
վե ր է՛ ՚էերոյ
հանօիմ
է այ՛է
էլրաէլանու
-
թեէսն
: Այս
էէմ" լար
ութ
իւնր
ա բ գէէ ւնք
է
նաէս ա յկւ իրո՚լութեան
, ոբ ձե ՚ւաէլի բնե բ
ր
ցլ՚էէւահ
են Հոս
՛ւլ
Հոն, յետոյ՝
լէէակա
-
տար
ցանկեր
չեն էլաղմ
ւէւ
.աչք– :
Մեր
մէշ, մասնաւորաբար
Աէսիթաբեան
Հէս
յրե ր բ մէահ ՛էե ր էլտտա բահ
է
՛ն ձեւէյա– -
գէէ րն
Լ ր ո
լ
ց ուց ա էլաէլ րութեան
՛լ
ոբհին
մկշ,
է է բ
սաէլԱ՛
յն ան ա Լէ" բ տ կր մնա
յ գեռ
%
Հս
՚շււուահ
է , որ մենք
ունինք
՚^ՓԸՐ՜
կոէ.ւ
"հ»նեբր
մէւայն
նկո՚տի
ուն՛ենալով
չո՚-րշ
֊ 0
՜
շշ՚ՕՍՕ
ձեռագիբ
մաաեաննեբ
;
Մէ՚նչէ,ւ. այսօբ,
"ս՚կայն
, Հաղիլ
10 - 12
Հաէլարբ
կարելէւ
Լւլէսհ է ց՚էլցաէլագրել
;
Վիէննայի
Մի՚իթաբե՚սններշ
գրին
Հիմր
ա
յս
օգտս՛ չտտ
ա չթատէսնքին՝
ձեռագիբ
-
ներու
ցու ցէոէլաէլր՚՚ւթեան
: Այ"
ուէբլու
-
թեամբ
անւլնաՀտտելի
՛լեր էլաէռար՚սհ
է֊
Հայբ
8– Տաչեան։
ՇնսրՀիլ
այս տքնաշան
•
վանա էէ՛՛՛ն էէն եւ
ուրիչ1ւէէրոլ
, ց
՛տէ
ցաէլա՚լբ
- ֊
ուահ
են Լոնտոնի,
Փարիղի,
Վիէննէսյի
,
Պեարուլրատէւ
, Լագալ՚ե
ան
ճեմո՚ր՚սնէէ
եւ
էՈյլ
վ՚սյրէւբոլ
կամ Հաստատութեանց
մէշ
իմ՛
Վ
Հբատաբաէլ
-
ուահ
է
ձեռաղիբր
,
՚" յէ
"*
յն
էէմաստով
, ոբ ղուրս
Հանոլահ
է «մոռա
-
ցօնք»
Է
Հ Կրնայ
րլլալ , որ կրթասէր
ու
գրասէր
Հայ մր, օր մր, ուգէ այգ
ձեռա–
՛էէ՛բ 1՜ եւէ՛ էսղատել
գերէէւթեան
էէր ճակա
-
՚ոս՚՚էրէն՝
ղայն
Հ բա՛տ ա ր ա էլո ւթ ե տն
տա
-
ւ՚՚Վ–
Աոէենին
յ
բտբե շան
Տ իւղեան
լնսէէոնէ՚քի
մ ե կեն ՛ոս" ւթեաւք բ , Պ ՚ ՚ լ ո " յ
մ էշ
Հ րաէոտ
-
րտեուեցալ
Գէո լէէլ գւղիբ
Պաբւ՚տեցիի
« ՊարսկաՀէԱյ
րէսոէլիբք»ր,
որ կրնար կոլ՛–՛
"ւէւ..էէԼ էլամ ցեց՚սէլեբ
է՚լէալ , առանց
ւէրս՛ .
"էր
՚" լգ լ^՚տանիքէէն
նիւթաէլան
աշակցու–
թԼ՚ոն
; «Պ՚որէ՚էլտՀա
յ րառէլի բ ք» բ լ^՚թա
-
ցիկ
՛լո րհահութեան
ս<աՀմանուահ
Գ"Ր^Հ
մր
չէ անչուչտ,
բայց անկասկահ
մեհ նր–՛.
՚գաստ
մէն է մեր բանասիրական
ղրակա
-
նութԼան
Համաբ :
Հիմնո
ւէ, լո վ ԱբբաՀ,աէք Այվաէլեանի
վկա֊
յութեէսն
վբայ^
յ՚սշորէլարէսբ
երեք էորմ -
բա գրա կանն ե ր էլրե ցինք՝
Հարցնելու
Հա -
մար
Ա
՚ ՚Լաղարէէ
Մ իա բանոլթԼ
ան
Գեբ
-
յաբղելի
Հէոյբերուն
, թէ
ճէ՚՞չ՚լ
է , որ ի -
լ՛ էւ՜նց էէ էգո՚Հ տրուահ
է Գէ"
ր՛լ
՚է"էԻ1՚1՛
ն՛ւ յնքան
աբմէքալոբ
ուրի՛ չ մէէլ
էլորհ ր
« ԱբաբեւՀայ
րառարանր».։
ՄI,բ Հաբցումր
չէբ Հե-աասլնէլեբ
այն նր~
սլատ՛" քլր , ղոր Գեր յար՛է ե լի Հայրե բ ր էլ ու
ղեն
Հիմ,ա վերտ ՛լբ ել
մե՚լէւ :
Կ՛՛ո ւ՛լէ
ինք
սլարղէսսլէս
գիտնալ^
թէ
Կրնայ
ր լ -
լալ
այղ
բս՚ռղիրքր,
Լթկ
իրենց
մօէո չէ :
Մեր
Հարց՚էւմր
երեք
անէլամ
Կրկնեէէ
ե տ ք , վերշ՚ոսլէս
կրցանք
էւլատասխան
մր
ստանալ
:
« էս՚լ՚է՝՚"վկսլ
», իր
՚էերշէ՚ն՝
Յուլէ՛ո
- Օէլոստոոի
միս՚ցե"՛լ
թիլով
, «Ա–
րարեւՀայ
բտռ՚լէւրք»էւ
մասէէն
կր
՚էրէր,
•իբրեւ
պատասէէէան
մեր
Հարցումին
.
« իսէլ արաբեւՀայ
բաողրքէէ
ձեոաէլիբ
-
ներու
Հե՚ոք
չ կ ՚ " յ Ա– *Լաղարու
մէշ
: Ջե–
ռ ա գ ր ա ց Աատենա՚լաբանի
ո
՛չ
Հէէն
^
էւ՚
չ
աէ
նո բ ցէէւցաէլնե
րր ա լգ
ւէ՛ աս
էւն
ւս էլնարե
ու
նին
:
\ , մ ՚ ս ն բառարան
մր երբեք
մէսս
չէ
կազմահ
մեր Հաւաքահ
՚էյին
;
<- ԱրաբեւՀայ
բաւլգէէրք
(՚^ ^
Հրատէս
-
րաէլոէ.ահ
է «Գիրք
վա
էւ տ ա էլո ց» էւն եէոեւր
,
ւՏՈին,
իրրեւ
Հեղինակութիւն
Գէոբւլ
Պա–
լատեցէ՚ի
, ոբ էլուտայ
կարղ
մբ ղմուարէէ
-
մտց
բառե՜լ՚ու
լուհումներր
: Ոա
յ ց
ատոր
ալ
բնաղիրլ
կր
։լւոնուի
Վիէն
՚հէՈյի
Աթի
-
թարեաննեբոլ
Ջեռա՚լրաց
Ա ատենաղա
-
րէսնին
մկշ
(Տ՚ոչեան
Ցուցակ,
թ.
281,
Հ ի ն թ ի լ
20) :
Վենետիէչի
ձեռաղիբր
(թ .
1576)
՛՛լա բ՚լա սլէս
լնղօ
ր ինա
կո ւթ
ի ւն
մ բ^՛
է, աէ7ին,
Վիէնն՚ոյի
ձեռ՚սղրկն
ւ
Վաս
-
•տակոց
Գրքի
ՎենԼտիէլէէ
մէւս
ձե՚ւտւլիրնե–
րր
(թ.
161՚6 , 225,
1901)
չունին
նման
բա.
ռարան
մք ;
*
՚ արղեօք
Ա՛
Այվազեան
չփո–
թահ
չէ" , էլամ ալ ղոՀ ղաց
ահ
չէ՞
թիւրի–
մացութե՜ան
մր , քանի
ոբ
արւչկն
է՛նք
ալ
վստաՀ
չէ բոլէէրովին
էւր
Հասաա՚ոումէ՛ն
.
վբ՛"
յ
(
«Շս՛
բ Հայ
կե՜ն ս աւլ բութեանց
» ,
կ. Պոլիս,
1893,
էշ
46) :
« կր
մնայ
անղրաղոյն
քննութեան
Հէսր–
կր
»:
Եթէ,
•
կլ– մտահեն
ք Հիմա
իրալամր
,
Մ թ ի թ ՚ ՚ ՚ ր ե ՚ ս ն
Գեր յաբղելի
Հայրերէն
ե լլեն ք պաՀ
ան
շեն ք «անղրս՚էլո
յն
քնն
ու
-
թեան»
այս Հարկբ,
վաէս
ունինք,
ոբ նո -
րէն
«տա րապա
յմ անօրէն
Հեէլէ՚նակալոբ
չեչտ
»
մ ր տուահ
կ՛՛րլէ՚"նք
մե ր էոօսքին
;
ԱբղարԼէ.,
իրրեւ
ոլ
՛էէ էոտ
էւ իւ ան
մ է։ ր այն
Հարցումին
, թէ
ի ՞ ն չ եւլահ
են Գէոբւլ
՚ է ր –
պէ՚Րէէ
ձեոտղիբնե
ր ր
,
«Ոս
՚էլմ
ա՛էէ պ»էւ
թւ"^ ՜
բէԱէլրէէ
ւթէ՛
ւն բ մեէլէէ վե
բւսէլ
բահ
էր «էոա
-
րասլա
յմ անօրէն
Հեղինաէլաւոր
չեշա»
,
« յաիսոլռն
բացա
արո ւթի ւնն էէր»
եւ «ան
-
Հէ՚մն
էլաոէլ՚էէհնէ։ր»
, ր"ել
"Լէլելէէէէ
ան -
չէէլչտ
, թկ
մենք
ւէչ իրսէլէէւնք
,
ոչ
" ՛ լ
՜՜պարտաէլսէնոլթիէն
ունինք
Հետաքրքբուե
֊
լու
Հայ մչաէլոյթով
եւ թէ
«՚սնՀէէմն
կաս–
կահնէ.բ»
էլր
էէնուց՚սնենք
Աէսէւթոէլ՛ե
ան
Գե
բ յ"՛ ր՚էե
լի
Հ"՛
յրե
րո
լ
պ՚ս
բ կէ,
չտէէ
ւթ
Լ ան
մասէէն
:
Ոչ
մկկր
, ոչ
մ իւս
ր
.
ան ս էէէ Հէք ան
յար ՜
գանք
եւ ե բա էստ ա գ ի տութեան
ղ՛լ
ացում
միտյն
Ոէնէէնք
Մխիթարեան
ղոյ՚է
Միաբա–
նոլթե՚սնղ
էլաէոա
բահ
՛լ որհին
ու
գե
րին
Հանղկսլ։
Ջէէ՚նք
ղիտեր,
թէ
"լաբւլ
Հար
-
ցում
մր, թեէէսղրուահ
լ՛էւսէսբանէէւելու
եւ
լո
լէէ ա բէէէն ե լո
լ Հաբէլէն
, էլրնէէէբ
վիբ՚էէԼՈ–
րական
թէէ լի
լ Ա • Վաղ՛ս րէէ
Գէ։ բ յ՛" ր՛է ե
քի
Հ՛ո
յրե
րուն
:
ԵԼ
"է"էլայն
, յանուն
եւ էէ "էր
Հ"՚յ մշա–
էլո յ թ ի ն եւ մ<տ ո՛ւո
ր՛ս
կս՚ն
մէէբ
վ.սւսէոա1լի
ո^աղարտ
պա
Հ
սլան
էէ ւմ ի ն ,
ւլա
րձեոէ
լ
կր
ՏՒԳՐԱՆ Գ ա ա է Ա է Ւ ՅՒէՍՏՍԿՒն
Արձակուրդէն
էէերաէլարձիս
մա~
Հաղէէ
մր ղաայ
նէսմ ա էլա տ
էէ ւվէ
էւն
մէշ
Որ
կլլ ղումէր
Տի՚չրան
ԳաՀվկ
^
ճեանի
մաՀր
(Օղ՛՛՛՛ա
•
30) :
Գս՚Հ
էէէ
ճեան
հնահ
է
Տ ի՛է րանոէ էլեբ
ւո
1893/՛*՛,
՚էե"^ պտաանի՝
1^07էէն
•տունէն
փախուստ
աալո՚է^
Ս՚ձեցի
եւ Աասունցի
ե–
ր
էէ
տ ասա
րէէն ե րու Հետ
(Տի՚լ է՚անւ՚էէլեբտ
էլո
լ
ղային աչխատեէու)
Մ՛՛ւչ
կր ՚է""խքէ՚,
կր
յաճտէսէ
Մչոյ
Ա •Կարտսլետ
ւէանքին
՚լոլբո–
ցր
,
1912/՛՛՛
փ՚՚ՔՐ
Հաս՚ոէլին
էլր մէռնկ Գաչ–
նակցութԼ՚սն
չո՛րքերէ
• Աո"ւշէէն
Հւս ՛քաչ -
էսաբՀային
պատեբէսղմէէն՝
Տիղրանաէլերտ
էլր ղէէնոլո րաէլ բուի , եւ վտանէլ
աե"նեչւէվ
էլր վք՚սէսչի : Բիչ մր Հոս ու Հոն անօթի
հա
րաւ ասլասաանելոէէ
, էլաէլս
՚տ
՚՚լի
, իր
ամ–
բուլ9^ ինէոէսն էէքր եւ աղ՚լա էլանն ե ր
շ
էլր Լար
ղուին
է
Հս՚ւլ՚էւբէ՚նր
Հս՚բէէւբ
էէլ
ա ււնրե օթ էւն
Վա
-
նէն,
Պիթէի"կ՚ւ՚,
էր՚էրումէն
եւ
Մուչէն՝
Վանի շաբգաբէսր
էլուսէսկալ ճէվտէւո
փա–
չա
յին
Հեէո ՛՛ո ւււ սն է, տէլ
Հ ո՚գարնԼ
լ՛ուէ
թուրք
՛լ ա ղթ
է"
կանն ե ր եէլան
ու լէւց՚՚ւե՚լան
Տ ի ՚ լ -
բանաէլեբտ
,
տէ
՚ոնց
մէշ ԱպէոուլբաՀման
ա–
նունէէվ շաբէլաբէոբ
Հրէչ
մէշ էլար որ
օր
ցեբեէլով
էլր
էէլա
րհ ենտ ր րսէ.լով
Հարիլ–
լ՚էսւոր
էլէէ
էէէ վէէ
ւրն ե ր շարղահ
եմ
յ
ԳաՀվէ–
ճեան
ել Հս։յբէ։նաէլէւց
էք
բ
Մելք՚էնես՚ն,
նեբէլէէէյիս
Ամերէ՚էլ՛"
,
էլորոչեն
ւքաքբել
էէւ
յս ոճրսէէլ
՚է
րհբ
%Գէէ
չե բ մր,
՚լա՚լտնի
կրմտ–
նեն
Թուրքին
րնաէլէէէբանշ
է
,լ
էլէւնքն
՛ւլ.
•տէէԱէն
տեէլն ու տԼէլլ
էլբ մաքրեն
: Աււաւօ -
՛ոուն
էւ
ստի էլաննե բր
կբ
ձե ր բտ էլա լեն
Հրէ ՜
չին
թուրք
թչեամէէներբ
(էլ
՛էէ
էւէլոէհ չւււնե
-
նալով
Հայերուն
վրայ)
ել
Մք՚էքոնԼանր՝
որ էւրեն մօտ
էլս՚չէէւատէբ
փուոր
քանի
՛քր տւքիս ՚էերշբ
Ա
՛էլաա արձսէէլէէւեցս
՚ւ
:
ԳաՀվէճեան
1911*/՛*՛
Բիւրէոի
Հաղուսսէ
-
նէէրով
հպէոուէէէհ
Հ՚՚՚էէ՚գ
կլչ փ՝"ի՚էի
՝ Հոն
քլամալէէ ր աբձանա
ւլր ուե լուէ Կիէիկիա
կ՝եր–
թայ
եւ իբ հնողաց
վբէմբ
էլր Լուհէ : Օր
ուան
էէերէէն
ի չխանութիւնր
դինբր
կր
ձերր՚ս1լալէ՝
Թուրքերուն
՚էնաս
Հասցոլ
-
Լ Ս Ֆ Ս Յ Է Թ հ
Ծ Ն Ն Դ Ե Ա Ն
20Օ ԱււեԱԿԸ
Ֆրանսան
տենղռտ
պատրաստութիւննեբ
կր տեսնէ
վայելչօրէն
տօնելու
Համաբ
իր
աբմանաւոր
մկէլ
էէ՚սլկին՝
Լաֆայէթի
Մաբքիւլիկ,
ծննէլԼան
՚ՀՕՕամեա/լբ
:
՚ ^ ի լ ՚ ՚ է է "
՚"ի՚–
Մ"ի^իԿ^
Լ " ՚ ֆ ՚ " յ Կ թ ի
Մ՚"ր–
քի՚էէ
հնահ
է
6
Աեսլտեմրեր
1757^1»
Օվէր–
նիայի
մ է շ ։
Հ՛ոյլ՛է՛
էէէսնէէլխէն
մաՀացահ
էբ
Աէ՚նտէ–
նէ՛ ճաէլտտա՚ք
տրաին
մ՛էշ , էէ էէր
Ֆրանսան
կ
՚լիլ
կր
մէլէբ
1759/'Տ՛՛
Ան՚լլիաց
ինե
բուն
ղէմ
: Ո70ին
եբէէտասաբէլ
Աաբքիղր
էլբ
կորսնցնէր
նոյնսլէս
էւբ մայբր
եւ կր
մնար
բոլորովին
էէրբ, "տկայն
Հարուստ
\աբգէն՝
11
տարեէլսէնէէն
:
1
))
՛էէ ՚" բ Լ կան
էէն Լաֆա
յ է թ , որ
աբղէն
•. • ՛սուն
մարղու.
մր ապտւոբութիւն.ր
կր
է •յրհկբ
, էլամոլսնանայ
երիտասաբղ
ե լ
լ.
լնէէւաղաբմ
աղշկան
մ
ր՝
Ա արի
Ատրիէն
՛Որ
Նոայլէէ
ՀԼտ : Ի ր ամուսնութենէն
ան -
միշւսպէս
ե տք , մ ասնաւո
ր
կա
յսե
րաէլան
Հբովարտաէլով
կր նչանաէլուի
տեղակալ
Հ եհե՜ լաղօրաց
ւլունտի
մ ր ;
Յառաշաղկ
մ ՚լա՚լափա
բնե
բու
տէր
ա
յս
եբիաա
սա
րղր
չոււոով
կր խ անղա
վառուի
Ամերիկայի
անկախէէլթեան
ղատով
:
\777ին
, իր շանքեբով
պատբաստուահ
նաւով
մր, որ
ինքն
իսկ
մկրտահ
էր
« Յաղթութիւն
» ,
կր
մեկնի
՚էէպի
Ամերիէլա
, եր՚էուելոէէ
«կամ
մեոնիլ
երի -
տաստբւէ
Հանրապետութեան
Հ՚սմտբ
եւ
քլամ
յաղթել»
%
Եւ
"՚րղաբեւ
, րաղաչաէի
մլլ էլր մնայ
ոբ
Լաֆա
յ է թ
իր կեանքք
վրայ
տէսբ
Պր"՚նտ
-
՛էէ՛նի մէշ
մ ղ ՚ ՚ լ ա հ ճակէէէտամ
արտի
լ ն -
թացքին
, երբ
ղնգաէլ
մր կր հաէլհկէր
իբ
սլ՛ո
էն
Քր
Ֆիլատելֆիոյ
մէշ մեհ խնամներ
կր
չ ռ ՚ ո յ լ ո ւ ի ն
իրեն
1,ւ էէբ էսէղաքինման
չրր -
շան
էէն
հս՚նօթէսնա
լով
Աւք ե րիկե ան ա՛լա
-
տաէէրաէլան
չարմման
ուրիչ
մէկ
Հերոսին
^ոբմ
Ուոչինէլթրնի
Հետ
, կբ
ղառնայ
ա -
նոր
մտէէրէէմն
ու սիրե
լէւն
:
Պէ՚անտվէէնէէ
ճա էլա՚ոամ
րա
՛ո ր թէեւ
վԼրշ֊
նաէլան
յա ՚լթանա
էլր չա պա
Հ ո վէ
ր Ամ երի
-
էէէսցէէնԼլաւն
, սակայն
Լ ՚ ՚ ՚ ֆ ա յ է թ
չէէ
՛չաղ
է՛Ի Ր վերշն ական
յաղթ
անա
էլին Հաէք ար
է։
էւսլս՚օ
՚ չ ն ե չ իր քաշութիւնն
ու Հերոսու
-
թիւնբՀ՝\ո
յնիսկ
շանք
չ ի խնայեր
որպէս
՛էէ՛ Ֆրանսա
յի թաղաւո
ր բ՝
ԼէէԼէչ
ովիկոս
ԺԶ • Հես*՚"քրքբուէւ
ամերիկեան
աէլղէէէյին
գաաով
Կր վեբէսգառնայ
Ֆր՚"նսա
եւ
1789/՚Տ՛
0՝՜
վէբնիայի
չրշանէ՛ն
ա՚^ուաէլաննե
բ ր
ղինքր
էչ՝րնտրեն
է՚բբ
նե րէլա յացուց
ի չ
պետական
մողոէէին
մէշ •
Այ"
չրշանին
Լաֆա յ է թ
անսաՀման
մո -
՛է
՛է
վրղա
էլան
ութ ի ւ ն կր չաՀի
է
իր
մէշ
կ՝ողշունեն
ամերիկեան
անկա
~
խութեէսն
Հերոէէր,
եւ չատ
ուբի^եր
աւե–
լի առաշ
տանելով
իբենց
խանգավառու
՜
Համէսբձսէկինք
Հարցնել.–
Եթէ
«Արաբեւ–
՚^՚՚՚յ Ր"""ւիրք»ր
Ա՛
Վ ա ՚ լ ՚ ՚ ՚ ր է ՛
Ջ,եռա՚չրաց
Մատենագաբանին
մէշ չ ի գտնուիր
,
տպա
՚ է լ բ ե մ ն
ո՞ւր պ է ա ք է էինտռել
ղայն
, Վէէ -
կ ննայի
Մ խիթաբետն
Մ ի էէէրանո
լթեա՞ն
՚քօտ ,
Երուսա՚լէմի
Զեռա՚էբատէէէ՚^ն
մէշ ,
Հ ի ն
Ամ ի բէէէն էէբու
մ ս՚ռան
էլո րւլնե՜ րո՞
ւն
քով
, Պոլէէո
յ Պատրիաբքութեէսն
ենթտկա
յ ^
Մ
"՛՛ո ենա ղար
ան
ի՞ն
մէշ : Ո՚^ւբ ,
վԼէւշէս
- •
էէէէս :
Վէ։նԼ տէէէչի
Գե բ յէէէրղ ե չի
Հէս լ չէե րբ
էւչէւտէւ
չուէլէին
էէէնչուչտ,
որ մեբ
.անէի"ւթութեան
ոչտտճաո՚էվ
անՀետ
կորսուէւն
մեր
թան
-
էչարմէք
ձեէէԱէ ՛լ էէրնե՜ ր
ր
« Անղբաղսյն
քննութեան
Հաբկր»
կր
էքնէէէ լ մէ՛ չ՛ո ի ղօրու
՚ • •
(ԽւքբագրակաՐւ ՅՈԻՍԱՐԵՐի)
թիւնր,
էւր մէշ էլր տեսնեն
Ֆր"՚ն"այէւ
ա -
էէլ
աւչ ՚" յ ան էչա էսււ ւթե էււն
էչ ւէէ ր
բ ի ն
լ։ :
Լաֆայէթի
շանքեբով
է որ կր
ՀււչԱ՚էլ.–
՚ո՚-ի
^Երր
աղէլբ
ճնշոլաքէ
է ,
րմբ՚էստութէէւ–
նր
ամ ենանո
լիր ական
ւղա բտական
ութ
իէն՚ն
է»ի
ս
/լղրունքր
:
ԵԼ
սակայն
, վեց
Հոկտեմբեր
1789/՛^ ,
Լաֆէսյէթ
էսմէնկն
էսոաշ
ինք
կ՝րմրոնէ
այէէ րմբոստութԼնէն
հաէլելիք
էէէոանւլնԼ
֊
րՐ , երբ
Փարէւղէն
ճսէմրայ
ելահ
էլաղաւլահ
տմ րոխր
էլր
էէէ
ում է Վեբէէէս
յլէէ
էէլա լէէէէոկ
ն
ներս
:
Լաֆայկթ
էլբ Հէսսնի,
մամէսնաէլտւորա
-
պկ ս
էլ ր ՚իրկէ
արքէէէ
յէսէլան
րնտէէէնիքբ
էէէՕ–
սելով
էսմբոխին
եւ կր խնղրէ
թէսղոէէ
.որկն
ե լ
թաւլ
"ւՀիկ
ն որ ամ
րո
էս էւն
՛լա
յբ՚ւ
յթր՛
մ էէ էէմ
էէէ
ցն էէլո
լ
Հաւքար
վսէքրկեան
մր երե
-
լան
պալատին
պատչւլամին
վրէՍյ
•
Վբայ
քլր Հասնի
Վարէնփ. ղէպքր
(Լու
-
ղոէիէէէլոս
ԺԶ
՚ւ՛
էէէաէսուստն
ու
ձէէրր՚ւ՚կա
-
լութ էււնր)
ե լ անմ իշ՛ո պէս
եաքր
յեդավ՚ո֊
խութիւնբ
էլբ պա
յթէ՛
՚. Լաֆա
յէ
թի
մուլո
-
վ Ր՛է"՛ կան էէւթ է՛ւն ր կբ նուաղի
: Ամբոխր
է՛ր
Հերոսր
կր փոխէ
;
Տ ա բ պ ե ս ճ
մայռր
մօտիկ
է կապիտոլին
• • •
Հինէէ տարի
չաբունակ
Լ՚ոֆայէթ
ղերի
կր
մնայ
Ալս տր իաց
ինե
բուն
ձեոքբ
,
եւ
այգ
ւլ ե րութեան
եբկար
չ ր շ ՚ " ն ի ն խոր
թա–
էէէիհով
էլր վեբյիչէ
Ֆիէա՚ոելֆիոյ
մէշ
ան
ցուցահ
իր երշանիկ
օրերր
է
Վրայ
կլ, Հասնին
նոր գէպքեր
եւ էլր հնի
նոր
Հերոս
մ ր՝
Նափոլէոն
Պոնս՚էէւաբթ
իր
աղատութիւնբ
վ ե ր ա գ տ ա հ
Լաֆայէ–
թի
առս՚շին
ւլո բհր
կ՝ՐԱայ
մեկնէւ
Է
Ամել՚ի–
էլտ , էէւրկկ քանէէցս
Հրաւէրներ
էր ստա
-
ցահ
:
ա24։ին կր
մեէլնի Միացեալ
ՆաՀնտ՚լնե֊
րր , ուբ
էլ *լէնգո ւնււ ւի ա ր ւոս՛ էլա րւլ.
ւղտտիւ–
նէ,լէւէվ , մէէէսնաւոբաբար
Նիւ Եորքի
մէշ,
՛է լ
բ ան օ ր էէն
էս
էլ
էւէ
ր
էս
խճան
էէ
ւթէ՛ ւննե ր տե
՛չի
էէէէւնԼնան
ի
պատէէւ
իրեն
;
իր
վեբշէ՛ն
ճամ րէէրղէէւթիէն
լ
էլ՝ ր լլա
յ
էս–
սիկա : Արէլարեւ,
վե բէէէղէս բձ
ին
,
18^54/՛^՝՛
էէբ մ-աՀանէէէյ ,
8
՛ւէ
՛ւ
Պուռոլոնի
իր բնակա–
րանին
մէշ :
Ոովանղակ
Ամ երիկան
պաչտօնական
սուէլի
մէշ էլբ մտնէ–
իսէլ Ֆրանոէէէյի
մկշ,
Լ"
ւէէ
Ֆէ՚լէ՚վ՛
թաւլ
էէէ Լէէբ
էէն էլառէսւէ ա րէէւթ
է
՚ ւ –
նլ, կր ղոՀանա
յ
մ իա
յն «պա չտօն ա կան
է՛
ւ
սառն
յաբ՚լանքի
արաա
յա յաութեամ
ր »
մբ
:
շՕՕամեա/լէ, տօնակատաբէէւթեան
աոթէէւ
Ամեբիէլայկն
Հաէւ
՚էէհ
են
նէ։ բկա յացուց
ի
չ -
նԼբ
, էւբոնց
ւլլէէլէսր էլր էլւէէնուի Պ • Շվ՚էյ
՜՜
նէլ,
«Ֆրանսայի
թիւ
1
բարեկամ
Ամեբի–
կացին
» ։
Օոլիէէ օգակայանր
Հասնե լուն , Պ–
Շվ՚էյ՜
նէլ Հետեւեալ
յայտարարութիւնր
րբահ
է՛
« Ամերիկացի
մողովուր՚ւր
երբեք
"էի
՛ո էէ
չմ
ոոՆէ"
յ
որ
^որՀ
իլ
Լաֆայէթի
եւ
ֆրանսացի
մողովուբգին
է որ
Ամեքւիկա–
յէւ Միացեալ
ՆաՀանղնեբբ
ա յսօբ
գո
յու
-
թիւն
ունին»։
•քէազեց՝ Ա. գ.
Fonds A.R.A.M
