է
Ծ Ա էՒ 0, X >
ՄԵՐ
ՄԷԿ
ձԻՆ ԾԱՆՕԹՆ ԷՐ
ԳԼՕՏ ՖՍՐԷՐ
Մեր մէկ Հ ի ն հանօթն
էր Գլօա
Ֆ ՚ ՚ ՚ ր կ ր ։
Համ աչիարՀա
յին
առածին
պաաե
րաղմ
ի
վ " ՚ ղ " ր ղ ՛ ՛ – յ ն ի ն , չէր անցներ
օր՝ ա.,ան,յ որ
Հայ
մ ամ ուլր յէշաաակէ
իր անուն Ա
֊. Այ"
վյիպասանր,
նման իր վարպեաին
,
Փիէ"–
Լօթիի,
Թուրքր
կր նկաաէր
ղ"Հ, ի"կ Հա
յր՝
գաՀիճ։
Պարղապէս
Ի ղէմ ա յ ս
յ ի մ արական
եւ լ՚նղ
՚իղե ցու -
Յէ՛է
Ղ1՚է՛քէ՛՛՛՛
1
՚^՚"յ
՚ ^
" " ^
" ՛ ՛ լ ը .
ք
սասա
, մե -
ղաղրակւք
էււ անէծ՜ք
աեւլաղնէւլով
՝էան -
ղերձ,
Հարց
էլւււաար
. « (՛՞նշ
րանի
՛իրայ
Հիմնուելոէի
, ղրաղէա
մ լ, 1լ՝արձաէլէ\
" – ՛ յ "
կարղի
վճիս
...»:
Մենք
երէլար
աաենէ ի վեր ղիաենք
թէ՝
ինէ րանի
վրայ կր կռթնէր
ան,
ուրանալու.
Համար
րացայայա
Ս շմ ա րտ ո լ թ ի ւնն
է։ ր :
Ան
էլր էլոթնէ ր իր ււնմա
Հ մարղ ու Հան–
ղամւսնքին
վրայ
;
Ար՚Ր՚՚րեւ
, Գլօա
Ֆ՚սրէր
չէ մեոահ
, ափ–
ս"՛՛ ս ,
էա լ ՛լէէ՛ւ պիաի
չմէւոնի \ Ա՝ ""կ"՛֊"՛
յի՛
դա տ ա ՛ի՛ս ր ո լ թ
ի ւնն ե ր ո ւն առթիլ
րԱա
յ թէ
Հիթւէրեան
էլոաորահներոլն
, վ՛ի՛չ մշ ա -
մէն
երկրի մէշ պիտի
ղանոլէիկ,
կ-լօտ Ֆա–
րէրներ
,
որոնք
(լււ1ւ|ւ
պիաի
կ" չէ ի՛ն
դա -
հիե ,
ւլերերր
չրշելսվ։
Գ ի տւ՛։ կ ց ա ր ւ,, ր ր լ -
լայ
իմէ ոչ , անոնք
պիաի
ժ ի՛տէին
՛՛լաա -
մաէլան
ձ շմ ա րաո
լ թ
ի լննէ. ր • կւ ՛լեո
երէէլ
էր "Ր
,
ք՛է՛ւ"լ՛ս
րաէլան
ո ՚լրէ, ր՛լո լիէ է, ան ի՛
տես
, քանի՛՛
քանի
ւլրա ւլէ ՚ո՚հե ր
՚է՚՚Հր
"լի՛՛՛ի
անոււսնէին
ղաւ՚Աղիլ,
ել հճրաղսրհ
: Կան
ոէրեր
ւ։ր կր էլուրցնեն
, էլան
տեսութիւն
~
ներ՝ որ մարղս
էլր մսլորէէցնեն
Հիմնո՚իին
:
Մեր մէկ Հ ի ն ծանօթն
էր
Գլ օա Ֆարէր :
Կր
յ ի չ ե ՚ է
գայն
առաքին
՚սն՚լ՚ոմ
տէէՈւսհ՝
րլ
լալ
Պոլսոյ
՛է՛էք,
Զինաւլաւլ՚սրի՛
շր՚էաԿւին ,
ամլ՛ան
՛լմ " ՛ յ լ ե լի օրով : ՛էք ՚՚՚ւ՚՚՚նՀ "՛՛ւ՛ւլ
իստին
րո
լո ր թ րքա
էլու՚1ւ
ն ՛ս ւէ՛ ր ր սլա
ր՛լ ահ է ին ի -
րենց
ամ րո ւլբաէլան
ւլրօ չս՛ չո՛ ր քր :
Մինչե
ւ
իսէլ
թեղճուէլ
՚ք՚սկոյէլներր
՛է է՛" ւ "՛է՛՛է ՚" Ր ՜՛
գուահ
էի՛ն : Ր՜ո՛ րքերր
, ոլ՛ սէլսահ–
էի՛ե
Համւսրձակօրէն
չս՚րմտէլիլ,
իրենց
միակ
յւա րե էլաւքին վե րա ւղա Հահ է ին ր՛՛՛՛լ ՛ւ՛ նէւ
լու
թիւն
մր , ՛լ՛՛ր
՛ո՛լղ մք կր՛՛՛է
իլ՛
յ՚՚՚՚լթա
-
կան
հովաէլ՚ոլին
: ի*տրճրաՀ
ասաէլ
, ։լէաւլա -
կա՛րէ՛ , լո րձնո։
չ ո ւ ր թ ՚ լ ւ
եէ. րւսւաէլան
հ էա ք -
ձ-եքուն
, Ֆարէր
էլր քառաշանար
՚ լ լ ի ւ տ -
րաց : կարհես
թէ կ՝օրՀնէր
այն ՛լ"յ՛լ մր
նչանաաախա՚սքլներւ–,
որոնք
է,րէլոէ.
պողո–
աաներուն
կուտային
իր էա՛. էօթի՚ի
"՛նու -
ն ր ։
Երկրոր՚լ
եւ վերքին
՚ ս ն ղ ւ ւ մ , երր
ղինքր
աեսա
յ , ա յ,,
անւլ ամ Փարիւլի
՛է՜է ք , էլր էլտ–
նուէի
րնկե րաէլց ութեամ Րշ հանօթ
գրա՚լէ -
աի
մշ , Ֆ՛" րէ րէն
քվ՛ չ մր
եքիէո՚սւ/աքղ
:
Հարցուցի
.
՚^ի՚՚՚նչ
աեսա1լ
՚է՚արւլ է մեր նա–
լաղր»
% Բարէէէլամս
պաասւսթանեց
ինհի
•
^V.ո^^^ոտ ՕօահՅէէՅոէտ... ՐՅՏ ա շ օ հ Յ ո է
ՅV^^
գշլ \
Մարտիկի
իր մեհղի
ւէ՚արմ՚եին
մէք ,
պղաիէլ
էլարուՀի
մք թաքն՛"
՛ոհ կ
( քււն փը–
թ-իյ*^ քւււքյ իւ յվւէլւ ա.ւ շաւքպ|ւը ) :
ԽոքՀե -
չով,
որ նաւ՛ս
տո րմիւկչ
իրէան չր՚էւհաքէր
էլռ–
ռւելոլ
բ ա ւ ա կ ա ն ա չ ա փ
առիթներ,
կարե -
լփն
բձ՚սւհ
էլ՛՝
"Ր"ւէ"՚լի՛
՚ի՚՚իսանցՈլի
Հրա -
սայլերու
ղունղի
մ բ ։ ք*բ սայլին
ղռնաէլր
կբ
բանային
, եւ ղինքր
՚ է ՚ ՚ ՚ ֊ ր ս կ ր
Հանէին
,
ոտքերէն
քաչէալով :
՚Բէօո - ՚լինով
էք • • •
է*օ1ւ վււէ փժւՍիօն - ււուժ աէւ պօո.տէ • • -
Տետոյ
, աւելցուց
,
^շձտ
11 3 ՏՏՏ ՍշՇՏ... Ը՚էՏէ թ1սէ0է
€եՅքաՅՈէ...
կարհեմ
սլէ՜աք
չէլայ
բսե
լու
, թէ իր երկբ
գուբս
էլիՐ՚այ
՛լրա կանո
ւթեն
էն
:
Նւ ն ո յ ն
իսկ
սլարէլեչա
1Լ|ւփոյ1թաԺ^ :
Այս
սեոն
իսէլ
մ չ՛" կե լո լ ան էլա բուլ էր Ֆ՛՛՛բ
է բ \ Հա
էլառակ իր բաղմաթիլ
աեղավախութես՚նց
,
ղք"րկ
Ր1Լ՚"է"՚1. մ՚ոաւոբաէրսն
անՀրաժեչա
պսւտբաստւււթէանէ
: Այսօր
, իր ՚ լ ր ո ւ թ ի ւ ն -
ներ
շ կարե
լի է արտա ապուահ
ղտնե
լ ա -
մ է նէն
ստո բագաս
Հ բատարա
կութե անց
մէք,
՛լոր
օբինաէլ
լՐաբիոՆԱ
էլոչուահ
Ա""՜
ղրին
մէք։
ԱյսուՀանղեբձ
, Հանրային
՚լր–
բագւս բաննե
ր ր լեցուն
են իր ՛լիրքերով
•
ժողովոպ՚՚էր
կր Կ ՚ ր գ ՚ ո յ
Ղ"՚յն
Իբ
ղիաե լու
էլա րողո
լթեան
Հ^ավլլլ
անմ ի–
քապէո
կր մատնէ , երբ կբ գրէ թէ՝ Գա -
րս, . Բէօյի
էլամուրքբ
նետուահ
է ՛ ՛ ՝ Վո"–
փորի
վր՚՚՚յ–
՚՛^ Բէ՝
Թուբքբ
մէկ կին մի–
կ՛՚առնէ , չկարենալով
հւսխքբ
Հոգալ
չորս - ^Ի՛՛՛՛է
Կ ^ ՚ ՚ լ
Հ՚ոգուսաին
եւ գլիս՚"ր
-
կին։
1902
թու՚ոկո՚նին
ղլխա"րէլ՝
Թրքու -
Հիին
ւլլո՛ Ւււ • • •
Բ՚"յՏ^
լ ո ՚ ^ ՚ * " ք " ՛ ^ է
"Ր
՚ ՝ " "
՚ " " ՚ ն ք
ն մ ո յ չ
մբ իր այ՛ե է քեբէն
, ,,րոնք
մեղի
էլբ վեբա -
բերին։
Մեր Հ ի ն հ՚ոնօթր
էլբ ՚ լ ր է •
« Թուրքբ
լ՛՛որի ել պաբ՚լսւէլ
մ ՚ ս ր ՚ է
մբն
է , էեւլա^ամբոյբ
/,,
սաէլալ՚սխօս
,
Հիւրամեհար
եւ խա՚լաղա
կ1,ա ց Ա՛հ "լար -
էլեչաօրէ՚ւ՛
էլ ասլրի
շնորՀիլ
նաի՚նաէլան
ուր–
Հեստի
մ՛բ, ՐԱալով
մշսւէլ, պա բ տ
ի ւրգա՚ե ,
խաչն<"բքսհ;
ղ ս ՚ ր բ ի ն ։ Ան բան չի
Հասէլն՚որ
ՀաշուապաՀական
ել սաէլարա՚հւսյին
ի՛րր -
թին
Հ ա րցե
լ՛է :
« Ա ինչղեռ
Հայր
էլ ասլրի
վ՚սչխաււ
ու -
թեամր
: Պ՚՚չսաՀայոց
մ ե հ ա մ ս ՚ ՚ ՚ ն "
ւթ
իւնբ
կբ կատարէ
միր,որգի
՛լեր, եւ ոչ թէ ՚ " ր ՛
աագր"ղի
; հբիտասարղ
աւսբ իքին
ա՛լ -
քաա
ս։ յ ս Հ՛"
յբ
՛լ որհ
ի աշխարՀ
էլ լ նէ, ա -
ուի
որպէ ս րանշարսյվաճ՚ոռ
:
Ա յ ՚ ՚ ի ն ք ն
մ իշնորղ՝
արաա
ղրո գին ե ւ սպաո
ողին
՛է ի–
քեւ
: Աւելի
պարգ
խօսք" վ՝
իրրեւ
մէր -
քա(ւ|)ի։
1;րլ,
։ւքէ(ւքաքւթիլի(|ւք/7,/
քիշ մր ՛լր–
^
րամ
չաՀեցաւ,
կբ վերահուի
ոսկերիչի
: յ
Եւ ոսկեբիչր,
Պոլսոյ
մէք, Հոմանիչ
է սւո–,\
էլո սով փ ռ էսա տ ու՛ւ ւթիւն
րէւ ՛ւղ
մ ՛ւ՛ ր՛չ " ՛֊ ՚
Վեբք ի վեբքյ
Հաբստացահ
, այս
Հ ՚ " յ Ր
Կ՝է1.էէ՚".է ղրամատս՚ն
տէր
(սյա1ւք|ւէ) :
հՎԼՀտ այս վաչխւսււռլ
Հայերն
է ոբ
քս՚լւ–
ղուեցան
Թուրքին
կողմէ։
կե՚չեքուո՚հ
Թոլբքր
կորհանահ
էր այս մարղոց
ճիրա
նին
մէք։
ՑուսաՀւստութեան
ղ ՚ ւ ն ե ր ն
էր
՝էասած : Ան սովալլուկ
էբ։ Արտի տէր մէ
կբ չի էլբնար
չցնցուիլ,
երբ
վաչխառուն
"ւճա
րղի
էլր Հանէ իր տունն
ու տեղր, եւ
մինչեւ
իս^հահկոցբ
նոբ ահին
մանուէլին
տլ
ցուրա ձմե
ռ
օրսբու
ԱՀ՛
"I
յս պա րա,լանե
բուն
մ էք է որ
Թուրքր
քար՚լե՜ց
: Մնացեալր՝
սուտ է եւ գրպ՚"ր
՜
աութիւն
: Պէաք է "ր այս բաներր
՛լիա -
ցուին
» :
Մեր
մէէլ
Հ ի ն հանօթն
էբ Գլօտ
Ֆարէր
5
Երրեմն
կր ստ ա՛հո՛ յ ի ն ք իբ է" ւրե ր ր : Գի–
աէինք թէ , էէրր իսօսքր
էլ րլլար այն
ղրա՜
ղէւոներսւն
, որոնք
հովուն
էքեր
նուիրահ
են , Ֆ՚սրէ՜ր
կր ս՚գտսէր
որ իւր անունն
ալ
յ ի չա ա տ էլո լ ի : Բա
յց
էլր
մ " ն չէ բ նչանաւո
ր
վիէյլ ՕսէաԹյւ
Լօթ՚ւէ՚սմոնի
:
Գայթաէլգահ
ե՜լ
՚լգուահ
իր ս՚՚լ՚լա
էլի ,լն1։ բ ո ւ ճաչաէլէն
,
Ֆ ՛ս րէր
կրկին
կր գ՛" ոն ւս բ ՛լ էպի Թուր
-
քի՛ս։ Կր գրէ
«Աքւգալլայի չււրս կիՐւեբը » ,
ւ՛ւր
Հ ի ն ել նոր սե րունգնե
բուն
Հաէլամաբ–
՚ոուիժիւնբ
էլբ նէ, րէրսյա՚յնէր
, անչուչա
իբ
՛հա խապատուո
ւիժիւն
բ ՛ոա լով
Հ ին
ին : Այո
անգամ
Թուրքեբբ
՚ լ ի ն ք բ էլր
՛կոչէին
հին
գլուիյ ւքարդ
եւ
յեաագխքա՜կաՍ:
Աւելին
էլա
լ : ա բձ
լ՛ աղա գ ա էլ բուլոքեեբ
կբ րար -
ձբ՚սղնէին,
երբ Պոլսոյ
մ՛էք բանախօսոլ
-
թիւն
էլկ՚նէր
, մեբժելէ
վերք կէս
ղինով
տռմսաէլ
նշանսւէլել
թուրք
ա սա՚եո
՚լԿւ ե ր ո ւն :
Զինքր
կր էլոչէին
գնչու
:
ի
՚իեբքոլ
կր որսասւՀէ-բ
ան իոո ւս՛"
՛ի էա լին :
Ֆարէր
էլր պատժուէ
ր ; Գբա էլան
ութ
իւնբ
ղիցուՀի
մբնէ ։ Աչ միչտ
ա ն յ ի չ ՚ ՚ ՚ չ ա ր : կա
րելի չէ ւրոքն
աբւսատւորել
եւ մնալ
միչտ
անպատիժ
: Գէպքր
հանօթ
է ; Երբ
ամէն
"Ք
էլր սսլասէր
, որ Փ Օլ Գլ օտէ
լ րնտր
ո
լ ի
ֆրանսաէլան
էլաճաոին
անգամ
,
Ֆարէր
՚ / ի ն ք կր էլանիսէր,
չնոբՀիւ
Հ ա ՛Ո ո ւ.ահ ա կան
սւմօթա
լի իւո՚գե
բու
, որոնց
՛քէք
Հիմն՛" կան
ԿՈՄՈՒՆԻՋՄԸ
(Գ– եւ վերջին ս՛աս)
Աեն
ք էլ՛՛ բս՛՛ւ ահ
մ արղե բ ենք
մարքսիղ–
մի
Համաք
, սւ։; էլա յ՛հ շս՛ա էաւ կր Հաո էլր -
՛հանք ասիէլա : Կր ՚է՚սսկնանք,
ոբ րառւս -
խա՚լէա րւ՛վ
, ղի՛ք
։",ւի ո խ" ւմնե րո վ
ւււ. իսե՚լա -
թիլբսւմնեբով՝
Կսմունիղմր
կշ ղիմէ իբ
նսլս՚՚ոաէլին
բոնաբաք
: Ա՛րլ
" ՛ յ ի ն
մշակոյ
թի
սլւսչսւսլան
է , բայց
ձեւին,
ոչ
բովան֊
ղտէր՚ւթեու՚հ
: ԽորՀրղ՚ոյին
՛գէ՛սք է
1լ/այ
բո վա՚ե ղու էլ ո ւիժ իւ՛ե ր , ասլա իէէ ոչ՝ չի
Հանգուքժ
՛՛լիր • Աղ՚լ
՚ " յ ի ն
մչա/լւ՛յթնէ,բու
մէք, կր մեկնէ
Ջեբնով
(30 - 41) ,
էլան բն–
կեր վ՛՛՛ր "՛կան
տարրեր
: Անոնք
է,ն Հարա -
ղււէւո չա քո լ.նա կո լ թիւնբ
աւլ՚լա
յ՛հ՛" կան ա -
ւանղո
ւթ
իւննէւ րո լ \ Անոնք
էան
առաքկան՛.
րանոնՈրներու
՛ո՛լղ
"՚ յին
Հ պար
տան
քին
: ;
Ա ն ՚ ՚ ն ք էէն ղա ղա փ ա ր
է"
էլան
ւլէնքեբբ՝
ճնչող՝
՚լասակա
րւլե ր"
լ գէմ ; Աղգային
մչակոյ
-
թր՝
ա յ՛՛ իմ աաոով՝
նո
յն է խ ւ՛ լ՛ ր ղա
յին
մշւսէլոյթի
~,եւո, ու ՚սգգութիւնր՝
("՛՛Ր ՜՜
Հ րղա
յին աղգ ութեան
Հետ : Եւ
ա՚լ՚լ ու -
թիւն մբ, որ նո
լնա
ցահ է
խորՀրգայինի
Հե՜ա , չի էլրնաբ
ունենալ
ուրիչ
ա
՛րլ ս՛՛՛ի -
րութիւն
եւ Հայրենասիրութիւն,
րայց ե–
թէ
իսորՀբղայինը
:
Աուէչ՚սյն,
աղ՚լերն
ու աղւլա
յնա
էլան
մ չա -
քլոյթնեբբ
էլբ սրս բ ո ւն ՛ս էլեն նաեւ
րՈւր -
Ժուակէաքւ .
Հաէրսյեղաւիոխական
տար -
րեր։
Պէ՚ոք
է աքտաքսուին
, շնշ՚՚ւին
: Այն
պւս՚ոմաղԻՐԸ
, բնաւլէ՜ար
,
լեղու՚սբանբ
,
փիլիոո՚իան
, ել՚աժիչտր
, բանասւսեղհբ
,
ոբ բո ւրժ
ոլա
կան
աղղա
սիրո
ւթե ան
մ ր
ել
Հա
յ ր էան
ա
ս ի բ ո ւթ ե ան ՛քբ տաբրէա՜լւբ
էլր
Հիւբշնկալէ,
էլբ
մչաէլէ,
շնոբՀաւլու
րկ
կ՝ր//ա,
անխնայ,
գի Հեռացահ
է խորՀրղ
•
Հայրենասիբսւթենէ
եւ ւսղ՚լասիրո՚-թենէ
:
Տեսանք,
ոբ կսմոլնիպմբ
էլր ձղաի
ձու–
լելռւ
մշս՚կոյթներ
, լեղո՚նեբ
, ՚ո՚լ՚լեր
ոլ
Հայրենիքներ
: ի ՞ ն չ է ձ ս ւ լ ո ՚ - մ ի ն
աբ՚լիւն֊
քր : « Խաոնսւրղ
- մտալեղու
», Ր."""–
Աաո
եւ գատասլարաուեցաւ
, « նոբ բան
մր » բոալ
Աաալին,
բ ՚ ո յ ց շրսաւ
իսկոյն
ամբո՚լձ^
ճ չմ ա բ աււ լ թ իւե բ
Հոս է, ոբ կ՝ելլէ մեբ աոքեւ.
միւս
հայ
րա
յե ՛լու թիւնր
, -
էիւմունիղմի
եբբոր՚լ
,
՛էերքԿւ։ւ։կւսն
՚ լ ի ր ք ր
Հան՚լէսլ
՚"՚1՚/ի եւ
^ " ՛ յ
րենիքի
: կոչեցի
՛լայն՝
«տեսակ
մբ
ւսւրլա–
մոլութիւն»
. Զ ի ձւււլւււմէ
ն գ ուբս
կՐ
կարկ,սռի
մէկ աղւլ, մէկ լեղու,
մէկ
մչա–
է ր ՚ յ թ -—• ոուսբ,
ռուսեբէնբ
, ո
ուսւսկս՚ն
մչակոյթր
:
Զսպեցէք
ձե ր գարմ անքն
ւ " ֊ անՀ աւ՛ս -
աութիւնլ;
ել
Հետեւեցէք
ւիտսւոեբուն
(Հմմտ • Աաալին
, .«Աղղ ային
լ ե ՚ լ ո ՚ ն ե բ ո ւ
ղարղացումբ
ընկերվարոլթեան
շրջանին»
,
ռոլս
. ՀՀՀարցեր
՛ի՛ ի լիսս վւա
յութե
"՚ն»\^^։*.)
,
թ ի լ
2 ։
«Մարքսիղմբ
ու Հարցեր
լքա՚լուա–
ղիաոլթեան
, Գոսպոլիտիզղաա
1950)։
Հ,աէլաոաէլ թեր ու ղէմ քա լաս։
բու ր ո լ. -
թիւննե
բու՝
Աաալին
ռուսե
րէ նին վերա -
պու֊,եց
վեբքնա
քլան
յաղթութիւն
լ՛՝
լ եւլա.-
նեբոլ
խւսռնոլրղիկ,
մէք, ոուսական
մբ–
շակոյթին՝
իսաոնուրղին
մէշ մչս՚կոյթնե
-
բու, ու ռուս
ցեղին՝
՚ս՚րլեբու.
ի՚առնուր
-
գին
լքէք։
Տեղի
սլիտի
ունենայ
այս՝
չրր–
քանի մբ մէշ, եբր ղւսաոկարղեբր
ղեր
չեն
իսաղ՚սբ
այլեւո,
վարէն
եկող
պոռթ–
էլումներ
տեղի
չունին,
այլ վեյւէն
եէլող
ՀրաՀանղնեբով
,
այսինքն
իորհրդԱւյ ին
ղեր
էլբ
էլաաաբէբ\ՏՏ.\^ռ^\
3)րաՕսէզՀ/:
\քինչ
այգ՝
ֆրանսաէլան
ղ բաէլան
աչխա
րՀբ (իս–
էլա էլանր)
մտքէն
իսէլ չէր անցուցահ
ւլբս։–
ղիլ
Ֆ՚որէրով։
Այո գէ"լքր
պատճտռ
կ՝բլ–
լաբ Ոք, ան ղբաղի
,
՛լո րհ՛ս հելով
ամէնէն
վիրաւոբիչր
լեղունէւբոլն
, որ է՝
Հեղն՚ոնք
ու
էլարեէլցութիւնշ
; Երեւոյթն
ունէր
ր -
ոէալռւ •
«^ՅսV^^ թշէւէտ շօսէսքւշքտ տո շեշա–
Ր"՚յ։/
"էէաք չէ իք մէշ ...նաեոել
ղէն
քի
մ՚ոբգր
; կարելի
բան չէ \ որ խ՛՛բ՛՛՛ոլէ
ս
ս՛ լւիւնահ
չբւլ"՛
յ սիրտբ
ա յս
"՛՛լ՛լ
"՚ յ՚կ՚սմո
լ
եւ արքայական
նաւաղին
, որ
ասլրէւցալ
Ֆր՚սնսա յի
ղինուորաէլան
անկում լ
Ինք
Որ ա լնքան
չունչ
,,պւսռահ
էր ,
"1"ՂԷ"Ղ1՛
բաղմ
աթիլ
ս ե՜րո
լն
ղնե
ր ո ւ նե բ չն չէ
սէ բշ
հովուն
, տ ե ս ա ւ իր լաւաղոյն
աչխաաաէլ
-
ց ին՝
Հ րամ
անա տար Փօլ Շաքի
գ նղ աէլա -
Հտբումշ
, իբրեւ
գաւաճան
: Տեսաւ
ան՚իս՛–
ռռւնակ
վախճանբ
նաււստորմիղին
,
որուն
նուրի ահ է ր իր ե ր իտա
սաբգութե
ւււն լա -
լաւլո
յն ա՛սր ինեբր
: Ա առե
չա
լ Լիօթէ
յի
գոբհաէլից
, տեսաւ
փլոլղոլմը
Հիւսիսային
Ափ ր ի էլէ ի , որուն
նո լաճ ման
օ՛ս ՛ոտ
բահ
էր , ւլէն ի ձեոին
: Արք՛"յ՛՛՛կ՛՛՛ն՝
տեսաւ
անՀ ե ու ա ՛յ ս ՛՛ք ր բաղմ՛աթիլ
ղա՝էերռւ
, եւ
նոյնիսէլ,
ով սարսափ,
Պ"Լ""յ
ի՚՚ոլիֆ՛"
~
յութեան
:
Պ՛" յ հ ՚ ս " "՛աե " " ւիժ
են է
՚լ՚՚լբկ՝
Ֆարէ
ր չէբ
կրնար
րմ րոնե
լ որ , ա յսօրուան
Ֆրանսան
իմ աց՛ս էլան
մաբղին
մէք
միայն
էլր՚ե՚սյ
չավւուիլ
՚ ք ե հ սլե տ
՛ւ ւթ
ի ւ՝1ւն էւ րւ՛ ւ՛հ
՝. էա ՛ււ :
ի մ ա ՚ լ ս ՚ է ր ւ ՚ ն
՚լէնյ>ր
միայն
մնսււլս՚ծ
է ՛է էա հ :
ԵԼ
"՛յ՛լ–
՚ լ է ն ք ը
գոբհահ
է, լու
"՛նկա
րո՛լ
Ֆարէր
պիտի
իսոցէբ ու վիրաւորէր
մալ։ -
ղիէլ , նմ ան
ձա
խո։
ւե լ՛ տւլԼ
էլ ի
։ք ր , որ կրա
էլի ՝էետ
էլբ իո՚սղտյ։
Այս
՚ք՚սր՚լլ
ղ՚սւոտ
-
պարտուահ
էր պարաուելու
;
Աե՛լ կր ւէնայ
թուլուլ,
ոբ մէաէլնի
ււլս՚րա^
եալշ
:
ԵԼ
մ ի՚ոմ՚՚՚մ
անա
էլ մաւլթե
լ՝ ււր
նելէ–
քլո՛յ
օրեբււլ
Ֆաբէրեեբն
ալ չռւաուի
պաբ–
տուին
իլ՛ էան ց կա րւլին : Ալ"
՛էե ր քին՛ե ե ր բ
չաա
աւէալի
–վտան՚լաւոր
են , ԸԱալով
ան -
բա խաա
աէա լիօրէն
աւելի
աաղանղ
աւո
ր էււ
գիւուււթէա
ւսմ բ առլցուն
: Ա յ ս վե րքիննե
բբ
արէճաքլաղէններ
չեն, ինչպէս
էր Ֆ՚"րէր
,
" ՛ յ լ էլաղմաէլե ր պ ե ա լ ուժէւբ,
նման
բաբղ
եւ
ան բ ւս ն մեք ենան
եբու :
•Բ–
ԹԱՏԵՐԱԿԱՆ
ԳհՄԲԵՐ
811 ^ : ^ • ^ | ՆԷ Ս
Ա ԲԷԼ Ե Ա Ն
՛Րս
՛րի
լ՛"է՛
ա
ոուհա
Կ.
ղել
ւ։ււււա1։ա
կ
ու
Կ՛
իսումբր
կր րեւքագրէ
մօաաւորապէս
00
թատբե
ր՚լ՚ււթ
իւննե
րՀոլւոնցմեհ
ագ"
քն մ ա–
"Ը
էլր ։գա տ էլանէ բ
Հւս
յ
Հեղ ինաէլ1։ե րՈ Լ :
Հանւլ
ի ս ակ։։։ն՚1ւ
էա րբ ՚հո յնք։։ւն
էլբ սիլւէին
նա
եւ
Եէյքսվ։իբի,
Մոլիէրի,
Շիլլէրի–,
Գ"լ–
աոնիի
, Գո։ ցկո՚էփ
ղոբհերր
, որոնց
մէք
անղոլ
։լ ՚սկան
Աղամեանր
, Աիրանոյչր
ել
Արէ
լ է, ունբ
էլլ։
էլա։լմէ ին
Հ ր աչա սլա
տում
էար լւ ոք էլո
ւթի
ւն
մ շ :
Աով
Հ աննէս
Արէ
լե ։ոն
բնղՀ ան ոլբ ղար -
գււ–ցմ։սն
տէ
լ՛ անձ մրն է ր : Այղ
աււթիւ
չափանի
չ
մ լւ տալու
Համար
, էլաբելի
է
այստեղ
մէքրերեէ
իբ էչարհիքր
՛Այն մա -
՛լին թէ՝
ինչսլէս
ոմանք
այն
Ժամ։սնա1լ
կբ
։։լնղ.էին թէ իսս՚ղացանկր
պէտք է
ղուտ
աւլւլա
քին
ւլււ րհ է. ք։։ւ ւ Ժէք ինքնա
սլա րվւաէլ -
ուի եւ թէ Հայ թատբոնբ
չսւա քիչ "՛եղ
պէաք է յատէլս՚ցնէր
ւււբիշ
ժ՚՚ւլւ՚վուրղնէա-
րու
թատերաւլ
իբնեբուն
: Ընւլ Հա կաո ա էլ՛հ ,
ան
էլբ պնղէր
թէ այղ մօտեցւ՚ւմո՚ի
իքա -
տեբաէլան
ղոբհբ
ւսնՀնարին
էք՝րքլար
՛լս՛ ր -
գտցնել
եւ անոր
բովանգակսւթիլնբ
ճո ֊
խաւյնել
:
Ա. Մելիքոէտեան
իր Հաւոոլւին
մէք ՚ ո ե ղ
կուաայ
այս առթիւ
ՏովՀ • Արէլեանի
Հե
տեւեալ
խիսա
յատկանշական
յայտարա
-
բութետն
՚
« Ջի կարելի
աբՀեսաական
կերպով
էլա–
րել
թսւաբոնբ
այն սնն՚լատոլ
Հիւթերից
,
որոնք
լողունակ
են ղօրա ցնե
լ ՛ ՛ ւ նրա ու -
ժբ,
մանաւանղ
որ նրանցով
է նաեւ
պայ–
մ անա
Լոր ուահ
աղղա
յին
թատրոն
ի
կե ր -
պարանքի
ձեւաւոբումշ
, եթէ , ի Հարկէ ,
իսա ղաց ան էլի լ^ար ութ
եանբ
մարգիկ
խե -
լացի
էլէտ րպով
մօտե՚հան
:
Այս
կ ՚ ՚ ՚ բ ^ ի ք բ
ունենալով
Հանղերձ
,
ՅովՀ"–ննէս
Աբէլեան
կաաաղի
Հակառա
-
էլռրգ
մրն էր րոլոբ
անոնց
որոնք
վեբէն
վար
կբ նա յ է ի ն
աղ։լ ա յի՛ն տրամնե
լ՛ուն եւ
ոչինչ
էլը Համարէին
անոր
արժէքն
ու նր -
չանա
էլո ւթի ւնբ եւ էլ "ւգէ
իԿւ
խաղա ցան
էլշ
կաղմ ե լ բո՚ցառարաբ
օտաբ
ւլոբհեբով
: կլ։
սլեւլէր
չարունակ
որ ա լգ
միաէլողմանի
վեբաբերմ
ունքբ
նո յնպէս
մ եհ
Հա
բուահ
կուտա
յ աղղա
յին
թատրոնին
եւ կբ
շեղէ
ղայն իբ բնականոն
ղարղացման
ուղիէն :
Այս
Բ՚՚էորբ
աէլնրախ
կեբպով
ցոյց
կու
տան
թէ ՏովՀաննէս
Աբէլեան
իր
՚էեբբ
խաղացող
պարղ գերակատար
մբ չէր,
այլ
եւ էբ թատերաէլան
արուեստին
խոր
մ աա
հո ղո ւթ ե ամբ
մ օաեցող
լեց ուն
մ՛ ի՚ոք
մ բ :
Աիշանէլեալ
կեբպով
Հոս ըսենք
թէ ,
մեբ
օրերու
մեհ վաբպէ^ար՝
Վ^աՀրամ
Փ՚ս–
փա։լես՚ն
իր յուչե
բուն
մէշ՝
«Տետա՚լաբձ
Հայեացք»,
Արէլե։սնի
մասին
մեհ
ղովես–
տոՎ
խօսելէ
է.ւոք , իբբ ե ղրա էլա ցու թ իւն կր
մաան՚ւ՚նշէ
թէ
ղժրախտւսբար
Աբէլեան
ղա ր գ՛ս ց ո ւմ է
ղուրէլ էր եւ
էլէա ղբ ւս փ ա կէ
Հետեւեալ
տողերով^
«նա նման էր ձոյլ ու
անտաշ
ոսէլիի
, ոբի վբ՛"
յ վ՚"բուե ա ւ՛ո էլե–
ՐԻւՐ
է՛՛ր
՚ ո չ ի ՚ ո ՚ ա ե լ » :
Մ էա բ վերեւի
տուլե րբ "ր"
չ
չ՚՚՚՚Ի՚՚վ
կՐ
Հաստատեն
անշուշա
թէ Փաւիաղեանի
ա
յս
վե բո՛գ րումնե Բբ
Հ իմք
չէան
էլբնար
ունե -
եալ : Ընթեբցալին
կր ւքնա
յ
խոբՀրգահե
լ
" ՛ յ ՛ լ աուլերուն
տ ա ն տուող
բուն
չարժա
-
"իթի
մւսսին
• • •
1907
Գեկաեմբեր
ւ ՜ ի ն էլր որոչոլի
Թիֆ–
լիգվ՛ մէք տօնել
Արէ
լեանի–
թաւոերա
-
էլան
ւլորհ։։
ւնէ ութ եան
քսան
լ։ Հինղամ
-
եա
քլբ :
Արղարեւ,
այգ յոբելենական
Հանղէսբ
տեղի
քլ՝ ուն էանա յ մեհ չու քով
Ն " յ ն օրբ , ճոխ լուսաւռրռւահ
սբաՀին
մ էշ
խուռներամ
Հաստ
րակութիւնր
փու -
թււձ ՚յս՚հ
էր իր սէրն
ու
֊, ամա
էլ
բանքր
յա յտնե
լու իր տու ղ ա՛ն ւլաւո ր գաւէլին
: Եւ
երր
,
սոլ իտա
էլա Հե լ՛ Գսւբրիէ
լ Ա ունգուկ
-
եանցր
, Արէլեանն
իքէ թեւր
առահ
բեմ էլբ
՛ք տնէ , ՛սն Համ ար
ժււ ՛լ ււվ ուրգ
ր
խե լ ւււ Հ է, ղ
հ աւիա՚է ո։բոլիմիւննէա՜րով
կ՝րնգունի
գինքր :
Ա ունգուէլեանց
խօււյ>բ ""էգեւոՎ
Աբէլ -
եանին
, էլրսէ • « Ց ա լ ՚ ՚ լ ե լ ի
բ՚սրեէլաւք
,
չնոբ–
Հաւ։՚բսւմ
եմ ձեր այսօբուայ
աօնախմ
բու
թիլնբ
էաԼ ի սրտէ
ցանէլտնւււմ
եմ ձէւղ
՚սմէ։–
նայն
բարիք
: Տայ Աս՚ոուահ
ձեղ
երէրւ-բ
քլեանք
ք,ւ
եբք՚սնէլոլթիլն
, ոբսլէսղի
՚ ք ի շ ւ ո
ւինէք մեր մսւ
յրենի
բեմի գարգ
ր եւ պար–
հանքր
, ինչւգէս
եղեք էք մինչեւ
այսօր»
:
ԱՐՏԱՇԷԱ
ԳՄԲԷԹԵԱՆ
(0 է1ար–)
Fonds A.R.A.M
