V
« 6
Ա Ռ Ա Ջ »
8ԱՐԱԳԻՐ ՄԱՑԻՍ
ճիշգ
ե րեսուն
քլՀԷՆւլ սւարի առաչ,
" ՛ յ
սօր
Հի՚ք/չ կր գրո՚-էր
Հայաստանի
անկա
-
խութ-Լան
:
Բովանգակ
Հայ ժողովոլրգր,
իր
րոէոր
գ՚սսերով^
առանց
մկկ
Հգիի
բացառու
-
թեան,
թէ
Հայրենիքէն
նԼրս, թէ
Հայրե
նիքէն
գուրս,
սրտագին
իսնգութեամր
կ՝ռգչունէր
իրադորքէումը
իր Մեհ
Երս՚ղին
որուն
ետեւէն վագահ
էր լման
Հինւէ Հա ֊
վ՚ի՚-ր աարի
:
Թէեւ
աւերակ,
սակայն
մերն
էր
Հ՚սյ
՜
րենիքր
:
Թէել
անօթի , սակայն
մերն
էր ժոգո
-
վուրգր
:
Թէեւ
անկայուն
, սակայն
մերն
էր ան -
կախոլթիլնր
:
Թէել
« ղօրութեամ
բ
տկար
» , սակա
յն
մենք
էինք աէրր
մեր երկրին
:
Սռլղ,
շատ
սուղ գնուահ
էր մեր անկա–
թ ՚ ՚ ւ թ ի ւ ն ր
: Ջավւ ու սաՀման
չունէին
մեր
զոՀողութիւններր
; Թիւ ու Համրանք
չու
նէին
մեր գոՀերր
:
Բայց
ունէինք
այն մխիթա
րանքր
, թէ
մեր
Ղ՛աար չաՀուահ
, մեր սչա յքա
րր
պը–
սակուահ
էր յաղթանակով
: Հիմր
գրուահ
էր ազաա
եւ անկախ
Հայասաանի
Հանրա–
ազեաութեան
Մեհաղոյն
յաղթանակր
աարահ
էինք
ոչ թէ արտաքին
, այլ ներքին
թշնամիին
գէմ
:
Ժ՚ողո՚էուրգ
էինք
,
ս՚՚լղ–
ղարձանք
:
Հտաուահ
էինք,
ամրո՚լ^
ղարձանք
:
Ո՚ոլսաՀայ
, թրքաՀայ
, պարսկաՀա
յ է–
ինք,
Հ՚"յ ղարձանք
:
Հայեր
էինք,
Հայութիւն
ղարձանք
՚.
Անմիաբան
էինք,
միաբան
ղարձանք
:
կուսակցութիւն
էինք,
ազգութիւն
ղար–
մանա1ք^երոէն
, ներկայ
ել գալիք
սերունգ–
նե բուն
Համ աբ Հ
Բանասաեւլհ
բ կբ
ղէ՚է
՚
«Մե նք խաղսպ է ինք Ս՛եր լեււների պէս ,
Դ ո ւ ք հողւքերի պէս
խոՆժհցի՚ք վ ա յր ա գ ։
Մենք ձեր դ է մ ելանք մեր լեոների պէււ ,
Դ ո ւք հողմերի պէս ո ոն ա ցի՚ ք վ այրա գ :
Բայց ւքենք յաւե՛՛րժ ենք մեր լեոների պէս,
Դ ո ւք հողմերի պէս կը կ ռ ր չ է ՚ ք վայրագ. . .
«Գուք»բ
թշնամին
է, ինչ գոյնի
եւ
ինչ
ցեղի
ալ
պատկանի
«Գոլք^բ
օտարն
է :
Հ<Գուք»բ
յափշտտկիչն
է՝
Հողմերի
պէս
՛իա յբագ
խումող
, ոռնացող
,
բ ո ՚ յ ց
նաեւ
կ՚՚բէող
՚.
^Տաւերմ
»ր
մենք ենք : Մեր
մողո
վո ւբղն
է
՚.
1920
Նոյեմբեր
շ^էն ի վեր,
Հայու
–|
թեան
մէկ եբբոբգին
պէս տաբագիր
է
Մ ա յիս 28բ :
ՕՐՈԻԱՆ Շ Ա ՐԺՈԻՄԻՆ ՀԵՏ
« ՄԱՅՐԵՐՈԻ ՕՐԸ »;
Աակ,
"յոս/էս
Ըլլալով
Հանգերձ
ձանք
:
Օտա
րաց ահ Հա յեբն
իսկ սկսան
Հայա ~
նալ
ի սվէիւււս աչխարՀի
:
Այս
յաղթանակբ,
յազթանա1^ե րուն
մէչ
մեհազոյնբ
թերեւս
, մ՛ենք
չաՀեցանք
1Ս1Տ
Մայիս
շՏին ։
Բ՞նչ պատաՀեցալ
սակայն
ա յղ թուա
-
կանէն
բնղամէնբ
երեք տարի
ետք
է
ի՞նչպէս
եղաւ,
որ աղղ. բլլալէ
եաք
կբ–
կին
մողովուբգ
գաբձանք
;
Ամբողչ
բլլալէ
ետք
նորէն
Հատուահ
դարձանք
;
Հայ
բլլալէ
եաք
վե րստին
ռուսաՀա
յ
կամ
թրքաՀայ
ղարձանք
Հա յութիւն
րլլաչէ
ետք
դարձեալ
Հա
-
յեր եղանք
:
Ա՛ւ՛լ ութիւն
բլլալէ
ետք
անդամ
մր եւս
դարձ անք կուսակցութիւն
:
եբէկ
Հայրենիքբ
բոլորինն
էր ,
այսօբ
ոմ անցն
է միա
յն :
Երէկ Հայաստանի
կառավարութիւնբ
Ա–
մ ենա
յն Հտ յ՛՛ց կառ՛ավարութիւն
էր , ՚"
յ–
սօբ Երեւանբ
կր յայտարարէ
, թէ ի՛նք
ա–
մենայն
Հայոց կառավա րութիւն
չէ ;
Երէկ
Հա յաստան
ի
մ ա յ ր ա քա ղա քբ
Ե
-
բելանն
էր , այսօբ
Մ"սկուան
է ;
Եր^կ
Երեւանբ
կբ
կառավա
րէր
մեր
երկիրն
ու ժողովուբգբ,
այսօբ
Մ
՛՛սկուան
կբ կառավարէ
%
Երէկ
Հայեր
կԴ՚չխէին
Հայաստանի
մէչ,
այսօր
քհուսերբ
կ՝իչխեն
Երէկ
բաց
էին Հայբենիքին
դուռներբ
բոլորին
աոչեւ,
թէ եկոգներուն
, թէ
գ ա ֊
ցողհերուն
առչեւ
• Այսօբ ՛իակ
են թէ ա -
ռաչիններուն
ել թէ
մ անաւանգ
վերչին
-
ներուն
Համար
;
Երէկ
բարեյո
յս եւ անրարե
յո յս
Հա
յեր
չկա
յին , IIIյսօր
բարեյո
յս եւ անբաբե
յո
յս
Հայեր
կան
:
Երէկ
« ՀակաՀա յաստանեան»
Հււ յեր
,
Հա յութեան
«ոխերիմ
թշնամ
ի »
Լա
յեր
չկա յին , ա յսօր
աբՀե ստա կանօ րէն
սաեգ–
հուահ
են այդ
՚ղիզհ
բառերբ
պառակ
-
տում
սերմանելու
Համար
աղգին
զաւակ–
ներուն
մէչ
:
Եբէկ
Հա յասաանեա
յց Եկեղեցին
ազատ
էր եւ ինքնիչխան
, այսօբ
գերի
է եւ Հբ -
պաաակ
:
ինչո՞ւ
ա յսպէս
եղաւ
:
Իէ՞ վ վերստին
ետ դարձուց
մեզ մեր
կա
բահ
ուղիէն
ել տարաւ
կեցուց
Հոն , ուրկէ
ճամբա
յ ե լահ
էինք
Հ ինդ
Հարէւր
աարի
առաչ
%
Այս
Հարցումին
պատասխանել
կրնայ
ամ էն Հայ , որուն բանտ կանո ւթիւն բ մ բ -
թաղնահ
չէ կամ
որուն
Հողին
կորսնցու
-
ցահ
չէ էր պա
յհ ա ռո ւթէ
էն բ :
Խ ո րՀ րդանշտկան պատաս խան
մբ տբ
-
ւահ
է անոր նաել
Հայոց
երկրէ էրալ
բա–
նաստեզհնեբէն
մէկբ,
բնգամէնբ
վեց
տո
գի մէչ% Բայց
այդ վեցտոզեակբ,
Աւ՛
ի–
սաՀակեանէ
«Արարաա»էն
էգէս ,
պէտէ
մնայ պատղամ
մբ ներկայ
ել գալէք
մա - \
Հրեղէն
այս թուականբ
կր շարունակէ
մ ր–
նալ
խո րՀ րդան
շան
ր՛
մեր
Հայրենիքի
ա
-
զատութեան
եւ անկաիսոլթեան
:
Զայն՝
այգ
թոլտկանլԼ
սբբադո
րհեց
Հայաստանեայց
Եկեւլեցին
Արտերկրէ
բո—
լոր
թեմերուն
եւ
գագութնե
բուն
մէչ
;
Թեմակէոչ
աո աչնո րտլնե րոլ
նաիսաէլաՀոլ
—
թեամբ,
ամէն տարի
Մայիս
2Տին , մազ -
թանքնեբ տեգէ
կ՝ ունենա
յէն
մեբ եկեղե
-
ցէներունւ
, տաճարներուն
,
մաաուււներուն
մէչ՛. Ազգայէն
էշխանէէւթէւններու
ի"կ
նաիսաձեոնութեամբ
կր տօնակաաա ր ուէր
մեր
եբկբէ
անկախութեան
տարե գարձբ
՚.
Հո էլե
Հանգէս տնե բ կբ
կագմա կեր պուէ
էն
աւքէն ուր որ ւսւլօթէսւիսւլր
մբ կար
:
Ղ՚սլ–
բոցներր
, ազւլա յէն
Հա ս տաաո
ւթ էւննեբ ր
փակ
քլՐԱայէն
ԳաւլթաշխարՀԷ
մէկ
հայ
րէն
միւււբ % Ե րաէստա՚էէտ
Հա յ
մոգոփոլր–
գբ
կբ յարգէր
ու
կբ մեհարէր
իր նաՀա —
տւս1լնեբր,
էր Հերոսներբ,
էր սուրբեբր
;
Աէսկայն
«Ո՚ոլք»բ
եկաւ
եւ •բոլոր
սբբ
-
բութիւնե բուն
սլէս
եէլհանեց
, թիւրեց
ու
ազաւազեց
Մ այէս
2ՏԷ սրբութէւնն
ալ ;
Օբացսյցներուն
մէչէն
չնՐց
Հայոց
պաւոմ ութէւնբ
եւ անո ր աեւլ գրաւ
բնդՀ •
աէլդաց
•զւսամ ութէւնբ
՚,
Ուրա ցաւ
մեր սո ւլւ բերր
եւ անոնց
աե՛զ
մեւլի էււարտաւլբեց
Աարքս
եւ
էնղելս
,
Լենին
եւ Աթալին
:
Գուրս
քշեց աղգա
յի
՛ն
Հ երոսնեբբ
մ եր
յիշատա
կւս բաննե բուն
մ՛ էչէն
եւ
անոնց
"՛ե՛է բերաւ
լլրալ օտար ^Հերոս»ներ
:՝
Փոշի գաբձուց
մեր նաՀէէււոակներուն
ա–
ճի ւններբ
եւ
անոնց
ւէո իսա րէն
մեւլէ րն -
հ՜էէէյեց « ափ
մբ մոխիր
»բ իր
«նաՀատտկ–
սեբուն՝»
:
Վեբչասլէս
էէո
բձեց
Մ ա յիս
28էն
Հա -
կէէւգրել
Նոյեմբեր
29–
ազատութեան՝
գե–
բութէւնբ,
անկախութեան
Հպաաակոլ
—
թէւնը
:
Ու
Հէմա
կը Հարցնենք
մենք մեւլէ
եւ ու–
րէշներուն
Ո՛՛վ
է տէրը
Մայիս
28ին ։
կբ պատասխանենք
.
Բայց
Ա"՚յիո
28^
մաս՚ւ՚աւոբ
տէր
մբ չունի ,
՚"յԼ
բնգՀա
-
նուբ տէր
մը :
Անոր
՚ոէրր
Հայեր
չեն՜, այլ
Հայութիւ–
նբն է աւք բոգչ
՚.
Մեզմէ կախուահ
չէ զայն
րնգունիլ
կամ
մեբմել։
Ան գո յութիւն
ունի
նոյնիսկ
Հա–
կսէէէակ մեբ կամքին
;
Մի
՛ամամանակ
անցեալ
մր
եւ
ապագայ
մրն
է ան։
իբրեւ
անցեալ՝
պատմութիւն
է , էբրեւ ապագա
յ՝ էտէալ
մ բն է ։
Թէ
սյն բարձունքն
է ,
որուն
Հաստն.
սւնւլ.ամ մր, եւ թէ
այն նշանակէտբ,
ո -
բուն սլէտէ
Հասնէնք
անդամ
մբ եւս
:
Կ՜՚ոււլենք,
որ աշխաբՀԷ
մէչ
Հայասատն–
ներ
չրլլան
, այլ
րւլա
յ Հայաստան
մբ,
մէ
եւ անբամանելէ
:
Կ՝ ուգենք
, ոբ Հա յե ր չապրէն
մ եր
մ ո
լո–
րակին
այս կամ
այն մասին
մէչ, այլ
ապ
րի %ա յութէւն
մ ր , Համ աիս ումբ , մ է
եւ
անբամանե
լփ •
ի՛՛՛նչ րանէ պէտէ հառայէ
Հայաստանբ
առանց
Հայութեան
;
ի՛՛՛նչ բանէ պէտէ հառայէ
Հայութէւնբ
առանց
Հայաստանի
:
Մ եր աւ/դ
. ուխտբ
կարելի
է
ամփո
-
փէել չորս բառերոլ
մէչ՛
— Ամբողջական
Հայասաան՝ ամբողջական հ ա յ ո ւ բ ֊ ե ա մ բ :
Այս
ուխտին
առաչին
կէսը
,
առանց
ե րկրո րդ կէոին , թեբի
է եւ պակասաւոր
:
Մ ենք
«կբ Հասնինք Արարատին»
,
եթէ
այս
երկու
կէսերբ
այլեւս
մէայն
եբաղ
մր
չրլլան,
այլ նաեւ
էրականութիւն
մը :
Թէեւ աարաէլիբ
ու վտարանդի
, սակայն
մ իչտ
եւ յաբամամ
Համա
յն Հա յաս
տանին
ել
Համայն
Հա յութեան
կբ
պատկանի
Մայիս
28բ։
(Խմբ.
ՅՈԻՍԱՐԵՐի)
ԿԱՐԳԱՑԷ՝Բ
ԵՒ ՏԱՐԱԾԵՑԷ-Բ
«6ԱՌԱՋ»Ը
Վերչերս
Փարիզէ
քիոլսե
րբ
տօնեցէն
Ա ՚
Փեթե բսսլուրկէ
Հէէմնագրութեան
250/՛^
տաբեդաբձր
1703
Աայէս
28էն
էբ ոբ Աեհն
Պետրոս՝
Նեւայէ
կգզինեբէն
մէկուն
վրայ
,
չէնեց
մթերանոց
մբ վ՚ոքրէկ
տուներուէ,
կորէ—
զբ
ապագայ
մեհ քագաքէն
ոբ «պատու
—
Հան
մբ սլէտէ բանա ր Եւրոպայէ
վրայ
»
է
՛Բանէ մ՛ր տարի
ետք,
արքայական
տան
վւո
խագրէէ
ւթիւնբ
Ա ււսկուա
յէն գէպի
Փե
թե րսպուրկ
ւգատմական
բացառիկ
Դ^պՔ
մբ պէտէ
կազմ էբ , ոբովՀեաեւ
կբ փոիսա–
ւէրուէր
կաբեւոր
, բարգաւաճ
, ճււիս կա
-
ռավաբական
չէնքերււվ,
բագմամաբգ
քա—
ղաք
մր
ղէպի
թափւււր
վայր
մբ, ոբ
կր
սլատկանէբ
իլ։ թ^ամիէն
:
Երբ
աււ աչին
ռուս չոկատնեբբ
երեւցան
Նելայի
ափերուն
փրայ,
առա^ւոբղոլ
—
թեամբ
Աեհն Պետրոսէ,
Հււն բացէ
չուէ —
՛տական
երկու
ւլօրաւո ր
մ արտկոցնե
րէ ,
կա քէն մ էա
քն ւսնտաոներ
, ճաՀէճներ
, ել
քանէ մբ Հէւգա1լներ
, ուր Համ՛եստ
Ֆէն
-
լանաացէներ
«զաւակներբ
ապերախտ
բբ—
նա թետն
մբ» ձկնորսէ
ել նաւաւէաբէ
դր~
մնւլակ
ւլ էէյութիւն
մ
ր կր
քա չկռտէ էն
է
Վեց տարի
ետք
քաղաքաէլէտ
ժէւէլ
կք՛
աեսնէ ր ոբ ցանցառ
մոզովուրգբ
Հաց
չու
նէր
՝. Ո՛՛՛ւ" եր ու
յ
ալա
կնո ւթիւնբ
իբենց
սլատմ
ակէսն
մառանգութեան
մ ասէն ,
ոչ
ոք կ՝բնգունէբ
։
Մ ոսկուա
լի ցաբեբր
Հրամաբահ
էէն է՛
րենց էրաւունքէն
, Աթոլււլուէէ
գա^ա
-
դրոէէ , ի նպաստ
Շուէտի
թագաւորին
ութսունեւՀինգ
տարէ առաչ
:
Բէսցառիկ
յան գգնո
ւթիւն
ււլիտի
Բւլ"՚Ր
այս
նոբ քաղաքին
վրայ
լւսբձակիլ,
որ
Ա՛յն ատեն
կը կոչուէր
Պետբոպոլիս
, ետ—
քբ Փեթերպուրկ
,
ե լ
վեբչասլէս
Ա . Փե
-
թե
բսսլէէւբկ
, էիե
րստին
մ կրա
ոլե
լււ
լ
Հա
-
մաբ
իբրեւ Փետրոկրատ
Ա՛
աշխարՀա
-
մարտի
բնթացքին,
էսկ
Լենէնկրատ՝
սո—
վետական
ւիաբչւսձեւի
Հտստատումով
:
Համտձայն
նկարադեղ
Հէքեաթի
մը ոբ
տար ահ ուահ
է Ֆինլւսնտայի
մււղուէուբ
-
գին
մէչ, այս ք՚սղաքր
չիՆէէւահ
էբ օղա
-
յին
տա բահ ութեան
մբ
մէչ , էսկ
ետքբ
վար
իչահ
էր խորՀրէէաւոբ
ումերով
Նե -
լյսյի
ա՚էերբ
: Ատոր Համար
է որ
տունե
բբ մէկբ
մէւսէն
մէչ մտահ
չեն ճախճտ
-
խուտ
Հողին
մէչ :
իրականութիւնբ
բՍականաբար
նուաղ
բանաստեղհական
է : Ա •
Փեթերսււլուրկի
սկ՚լբնաւո
բութ իւնբ
ինչսլէս
Ա եհն
Պետրո
սի րոլոր
ձեոնարկնեբր
գմնգակ
եւ աա
-
մանելէ
եղահ
է : Նախապէս
թէեւ
նպա
-
տակ
ունէ ին Հաստատե
լու
իբրեւ
պարղ
ղինակա
յան
մր
, ուր էէլիտի կեգր սնա
ցնէին
պաաերաղմի
Համար
անՀրամեշտ
մթերքբ,
սակայն
«Հի՛ւսիսէ
Փալմիրբ»
Հ
իւքնուեցալ
աւե
լի վւո րձա էւ ոլթեամբ
, մեհ
ճիղե
բու
գինո՚է : ՚Բաղաք՚սգէա
Վոտքով
կր ՛էբէ թէ )
^7յատ աւելէ
դիւրին
սլիտի
րլլաբ
աշիսար
Հի ամէնէն
Համա չափ
քաղէսքներէն
մէկբ
գարձնել
զայն,
եթէ
լնդունէււէբ
եբկբա
-
չափներու
կանոնր,
յատակագիհ
մբ կազ–
մելով
նաիս քւսն
շինութիւնբ։
Աակայն
սկսան
իսկոյն
ւլո բհադրո
ւթեամբ» :
8 ո ւշա
դիր
Վէււլէր
շ՚ստ
կենդանի
նկա
-
րաւլ րութիւն
մբ թալ՚սհ
է Ա՛ Փեթե րւէ -
սլուրկի
հ՚սդման
մասին
,
«Ց՚սրր
ան -
միչապէս
որ որոշեց Հաստատել
այս քա
-
ղաքբ , Հր՚սմս՛յեց
Հաւաքել
Հաղարաւոր
դիւղացիներբ
Ո ՚ ՚ ւ ս ի ո յ Ր" լո ր անկիւննե
-
րէն
գալիք
դաբնան
Համար : Անոնք
չու -
նէին պէաք
եզահ
գո րհ իքն ե ր բ , բացօթ
-
եա
յ կբ պառկէ ին : Այս խեզճ բանուոր
-
ներբ
կբ կրէին
ալազբ
իրենց
Հագուստին
քէլանցնե րով
ել կա ր կտ ո ւահ պարկերով
:
Այն ատեն
անհանօթ
էր տակաւին
ձեոնա–
ոայլր ; Ա.յ" պարտտգիր
աչիսատանքի
դր–
բութիւնը
տեւե ց եբկար
ա՛ս բինե բ :
Ցարբ
ինք վաբեց
առաչին
աշխաաանք––
նեբր : Ան էր ոո տուաւ
գորհին
յաաակա–
գի^Րէ բազմաթիւ
ամրոցներ
որոնք
յետա
գա
յին
3704^5՛
աւելցան
նախկին
ր ե րգե
բուն
Հետքերուն
վրայ
:
Հ
^Աակայն
այդ
միչո
-
ցին
քաղաքին
մէչ ալ ուրիշ
աշխատանք
կբ տանէին»
կր գրէ , Վէպեր
: ՀբաՀան
-
գեցին
բազմաթիւ
սռ^ուականնե
բու
ե լ
ա–
ռեւտրականներոլ
որ Հաստատուէին
Ա՛
Փեթերսպուրկի
մէչ
ե լ
տուներ
շինէին ֊.
Այնքան
փութկոտոլթեամ
բ ղորհի
լհոլե–
ցան
բոլորբ
ել
շուտով
քաղաքբ
լեցուե
-
ցաւ
բնակչոլթեամբ
•.Ագնուականներր
բե
րին
բազմաթիւ
Հետեւոբդներ
եւ
հառա
-
ներ : Առեւտրականներու
եւ
արՀեստա
-
ւյափաՀաս
Որբերու
Միութիւնր
դեղե
-
ցիկ դազափաբբ
ունեցահ
էր այս աաբէ
,
տօնե ւու Մայրերու
Օրր,
կիբ
"՚ԿԻ
«/՚ •
Մէէթէւալէթէէ
մեհ սրաՀէն
մէչ,
Հուէտ–
նաւորութետմբ
նախկէն
նախտաբր
Տօքթ՛
Լ"՚ֆէյի
••
Բեմէն ճակաաբ
գրուահ
էր
.իեբտասու–
թէւն
մը «Ամէն
մայրէկ
անուչ
է,
Հայ
՚ ^ " ՚ յ բ ի կ ր
"՚՚րիլ
է » ՚ Բ " " յ " ՚ ^ ՚ ւ ւ կ""""՚ւ՛
֊
ուեցաւ
ՀէԱարսէյեէէթով
եւ «Բամ
Փո
-
բււտան»էէւէ
:
Տօքթ–
Լաֆէյ
սաէպուահ
բԱալով
րա–
ցակայէլ,
ներ կայա ց ո ւց է չ մբ գբկահ
էբ
ոբ գրաւոր՚ճաո
մը կարգաց
՚
« Եկահ
ենք տօնելու
երչանէկ
մայ -
բեբու
օբր, բայց պարագան
նոյնբ
չէ Հայ
մայրերու
Համար։
Ա արգկա յէն բաբբա
-
րոսութեւււն
պատՏաոաւ
Հայերբ
ունեցահ
են 1/մբտիստ
մայրեր
, որոնք յաճաիս
լա -
լուէ ւոօնահ
են իրենց
օրերը
:
Աւսյբերբ
, էէր ամէն
յարգանքի
արմա
նէ են , պէտք
չէ որ լան այլեւս,
մանա
-
ւանգ մեր երկրէն
մէչ։ Արտանց
կը
մազ
թեմ
որ Հա ք մայրեբբերրեք
լալու
պատ
֊
ճաււնեբ
չունենան
այս միչավայրին
մէչ»։
Առո
զչա պաՀ
ութ եան
նախաբաբբ
որ
նո յնւգէս
Հբաւիրուահ
էր,
ներոզութիւն
կր իսնգրէբ
իր բացակէոյութեան
Համար
եւ
դլ՚աւոբ
ուգերձ
մբ գբկահ
էբ :
Աոաչին
բանախօսն
էր Ջ ՚ Ո • Մ իու
֊
թեան
նսէիսաւլւսՀբ
Հ^. Նարգունի
,
որուն
ճաէւ բ պիտի
Հ րատարա կենք
աււանձին
։
^ՐԿր՚՚ԲԳ
բանաիէօսր,
Պ– Ֆ՛ Ֆէյաի,
նախ
ֆրտնսերէն
խօսեցաւ
.
« Հայ մայրբ
իբ մասնալոբ
յարգան
քի աեղբ
ունէ բոլոբ
մայրերու
մէչ,
իր
բարո յական
ումաի
ո լ
գոՀւսբերութեամր
:
Ան յաճախ
ղէացահ
է էնքղէնքբ
զոՀել
,
՚լրկուէլ,
էբ զաւակներբ
փրկելու
Համարէ
Այս
Հանղէսբ
կազմակերսլոէլները,
չար
-
գուահ
մա յրերու
զաւակնե բ
են ,
թէել
այսօր
Հասակ
նետահ
, սակայն
բնաւ
չեն
մոռցահ
ել կր զղան
թէ էնչ է մգր
մբ
մանաւանդ
Հայ մօբ մբ աբմէքբ
: Հայ մօբ
Հերոս
ութ էւնը
եւ ղոՀաբերոլթետն
ող
էն
նպաստտհ
են ււ ր Հայու.. ղաւակբ
րլլայ
բտ–
րէ ել աոաքէնէ
, այդ
ել ՈԼրէչ
ղեղեցէկ
յատկութէլննեբ
ան
կբ սլարտի
իր մալ–^
րերոլֆ
» ;
Ապա
Հայերէնով
չաբունակեց
էր ճագձ՛ ՛Հ
Ֆրանսերէն
ճառէ» ուզղոլահ
էր անց
եալ մայրերուն,
Հէմա խօսքս պէէոէ ուղ -
ղեմ
էսէէլազայ մտ յրերու։^,
֊ Շատ
մբ երէ
-
աասարգ
աղչփկնեբ
Հոս
հնւոհ
կամ
Հոս
մեհ՚ցահ
բլլտլռփ տեսակ
մբ
անչբսլեւո
լորներու
Հաշիւին
ալ եկաւ
այս նոր
՛է՛սյ–
ՐՐ , ուր ամէն
րան այնքան
սուգ էր :
Շատ
էին փաճաււակւսննեբբ
եւ բանէււորնեբբ
ո–
բոնք
ա յլեւս
ւէե բտդաււնա
լ չէին
ուզեբ
:
ԵԼ բերել
կուտային
իրենց բնտանիքբ
չա
-
Հարեր
ղրւսղումԿէեր
ւլւոնելուէ Հոն :
Երբեք
Հրամանազիր
մբ չէ Հտնուահ
ոբ .
Հրամտյէր
մայրաքաղաքէն
Հոն ւիոիսա
-
դրուիլ։
1708
Մարտ
24։ի Հեռադրաի
դես
- ՚,
պան
Ուիթուրբթ
կբ յիչէ
ց՚՚՚բին
մէկ Հբ -
րաՀանւլբ
ռր Մռսկուա
քէն կուգար
, որով
կը Հրաւիրէր
քո յբերբ,
երկու
մայր
ցա–
րուՀինեբբ
, աւլնռլւսկանութեան
պետէ՚բր
որ գարնան
իբեն
մօտ
ղան Ա՛ Փեթերս
-
սլուբկ
: Չորս աաբի
եաք
,1712
"՚"էրԻւ
1քՀին
ՀՀՀ բաւէր
»մբ
նո յնքան
փճոական
1լոււլղուէր
Հաւլաբ աւլնուականնե
ր ու ,
5
Հաբիւբ
մեհ– առեւտրականներռւ
,
, Հա
բիւ ր իսանոլթպաններոլ
ել երկու
Հագար
արՀեստաւորներւււ
որոնք նախասլէս
Առս.
կուա Հասաատուտհ
էին։
Գազթականու
-
թիւնբ
կր բագկանար
աւելէ
քան
չոր"
Հաղար
բնտանէքէ
, րնտրռլահ
անուանա
պէս Ծերակոյտէն
կողմէ
:
Շինռլթիւննե–
բր պէտք
է մինչեւ
ձմեռ
ւիերչանայէն
I
Հէլսնէ
եւ նիւթի
սլակաս ր ստիպեց
վե
-
Հ աւզետ ր որ գի՛մ է բռնա պետական
միչոց–
ներու։
1714
Հոկտեմբեբ
^ին
Հրամանաղէր
մ ր կ՝արգ իլեր ռր ամբողչ
կա
յսբութեան
մէչ քանէ մբ տարէ քարէ
շէնքեբ
շինուին
«աքսորի
եւ ինչքէ գրաւման
սպաոնա
լէ -
քուի»։
Հետեւաբար
Ո՚ուսէոյ
բոլոբ
Հէւս
-
ները
որոնք
կ՝ուղէէն
Հաց
ել
աչխատանք
գտնել
ււլէւռք է ռ լղզէ էն իրենց
քո՚յէեբԲ
դէպի
Պետութեան
նռր մեհ կեղբւէնր
ւ
՚Բառոբդ
դար
չանցահ
Հրաշքբ կատար
ուեցաւ։
Ամէն աղղէ
ճա բատ րտսլետնե
րու
մասնակցութեամբ
, որոնց
մէչ
պատւոյ
աեզ պէտք
է տալ
ֆրանսացէ
Լրպլօնին
,
Ա. Փեթեբսպուր
կ արդիական
մեհքաղաքի
մբ երեւո
յ թ ր աոաւ,
ել ուղեց
Հաւասարիլ
Վենետիկի
ել
Ամսթեր
աամի , որոնց
կր
նմանէր
իր րաւլմաթիլ
չբանցքներով
ել
չուրի
Հոսանքներով
:
Թ-Ա-Թ՛
Fonds A.R.A.M
