ւտ։ բ՜սաւ^ Չսօոօււիյ ^\քաօյւԹւ ա
ա ^ օ բ ւ %
^ ^ | | – Օ 0 € ^ «
6ո1923
.«.€.Տ.376–286
օ
է7. 1Հս6 ՕՑէոտտաշ - Ր/\1Հ1Տ (13) .^էտէքօ։
ւՕա
^^Շ
օ
Վեցաւէս. 1100 ֆր • , Տար– 2200, Արտ– 3000 ֆր • %
ա.
Շ06. 15-70
Գին 10 ֆր • € . € ք • ք>ք» 1678֊63
օ
V^ո^1^6ժ^ 13՜ «
Յ ^
1953
Ուրրաթ 13ՄԱՐ Տ Տ
օ
ւ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ
օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ ս ս ւյ ՛ ֊ ՛ " "
ՈՐՌ՚Ն՝Բ ՊԻՏԻ ՕԳՏՈԻԻՆ
2«բ։դ ՏԱՐԻ - 29^
Ւյօ. 7015–1յոբ շրջան թ ի ւ 2426
իյմբագիր՝
Շ.
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ Օ • 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 €
ՄԵՐ
հէՕՍԲԸ
.
ՍԷԿ ԱՆԵԼԷՆ ՄԻՒՍԸ ԳԼՈՐԵՑԻՆ
Ամբողք
Լբվիբնեբ
Լւ– ժողովուրղնԼր
գեբու. -
թԼա՚ե
մաւո՜եու֊եւյա՚ե
Աթալվւնի
օբ"՚է •
Եբբեմ՛նի
քիուսասաաևը
ծաւ֊ււյլեցաւ
, " ՛ ֊ " • ՚ " ՛ ՜
ցաւ
չւէթայաէԼիբ
բազմուիքիւննեբուԼ
:
Իբ աի բասլե աութեան աակ
ա ն ց ա ւ
էէրռ«(Ա» -
յի վէոէն
աւելէն : Մէնչեւ
Ագրիականի
ափե -
ր բ
••Ի՚եչ որ ^մուլովրգական
լլամկափարութիւե
»
հՍ. վ՚՚չեն,
ծ-աղրանղաբն է ե
՛լ
ժողովբգասլեաու
-
թեան
ե
՛լ
րնկեբվարուէմեան
: կարգ
մր րաբեևո ֊
րողումնեբ
չեն կրնար
սլաբակել
աՀաւոր եւ ան-
Խաէսրնթաց
աբՀաւիրքր
:
Ալ
ի՛՛նչ քսա
մնե
լի
Հ ա կա ս ո ւթ ի ւն :
Այ1՚րուլԼ աշիաբՀ
էսաղաղութիւն
կր մաւլթէ :
Ա թալփն
իեք էսա ւլա ւլո ւթ ե ան
Հ ամ ագո
ւմ՛ ա ինե ր կի
սարքէր
, սլարգեւնեբ
բաշխելով
: 1՚բ
յաքորգնեբն
ալ էսաղաղութ
եան
էսօսքեր
Հնչեցուցին
իրենց
գամ բաեական՚եե
րով \
Ալ
սակայն
, աՀա ճբոլշեւէւղմր»
ինք սաեգծած՝
է խռովայոյղ
կացութիւն
մր,
"1
""Լ
"1
՚"աե -
իաղմ , ոբ կրեայ
<(,տաքեալֆ ,
խելագաբութեան
մ ր սլաՀուն ;
Արգէն կր աեսնենք
«սլաղ»ին
Հեաեւանքնեբր
,
աչէսարՀի
րոլոբ
մասեբուն
մ՛էք; Միայն
յարաճուն
ղինա րշա ւր
ե լ
ղփնարուե սաի
՛ է կ ա
աա բե լագո
րհ՜
ու -
մի
» յ
Հիւլէականր
եւ մևացեալր
արիսե -
քրաինք
թափե
լ կուաան
մ իլի ոնա ւոր
բաղմ ութ եանց
յ
Կ՛րսեն թէ Աթալին ոչ միայն
<տ,ժոգովուրգնե–
բու
Հա յբՖ
էլ՛ , ՚" յէէւ բարեկամ
Հա յութեան
է
ԼքՈյն իսկ անոր վ՛ րկի
Լի ՚՛
Բա՛նի մր էսօսք ալ այգ մասին
։*իոնէ էւ սչէաս
նո բափեաուբ
ղաբգացելոց
:
Գեռ
|9ՍՍ
թուականներէն
Աթալին,
թունգ
սոցիէձլ - Գեմոկրաա
, Հա յկ • Գաաի
մասին
ունէր
տեսակէ ան եր որոնք
ԼԷԷ
՛՛^
Համա սլաա աս խան
եբ
գառն
իրականութեան
;
իշվսանոլթեան
գլուէս
անցնելէ
եաքն ալ, ան էւր
րեւ
ուղեցոյց
ունէր կանէսակաէ
կաբհ՜իքեեբ
եւ
ք ա ր ա ց ա ծ
տաս՚եարանեայ
մի :
Իր առաքին
«Հա
յաո է՛բա կան՝» գործի կի Հա -
մաիուի
1917
Գեկտ
.
29//
«գեկրէա
»բ
,
ՀՀինկեի
Ա թալինէւ
ձեռքով
գիուած՝
Լենինի եւ Ա թաԱւնի
կողմէ
սաոիագիուած՜ձ
:
Այգ
Հ իամ անագի ով «աիմ ատականօիէն
պի-
տէ։ լուծուէի
ա բ ե ւմ ա եան
Հա յաո աա՛ն ի ագաաա -
գրութեան
Հաբցրթ
, ինշսլէս կր պաամէր
յօգուա -
ծագիբ
մ ր
«Ա ովե աական
Գրա կան ու թէււն եւ Ար՜
ուեսա–» ամսագրին
մէք
(1952
Նոյեմբեր)
:
« Գեկբէա
՛ձին
մ ելանր
ցամ քած չէր աակա -
լին , երր խուճասլաՀաբ
«գէպի
աուն՜» կր
էսումէին
ռո ւս գինուորներր
» : Աւ արեւմտեան
Հա
յաստանր
կր մատնուէր
կատարեալ
անտիբութեան
, Աեւ
Հ^ովու ափերէն
մինչեւ
Վասպուրական
;
Աակաւաթիւ
Հայ
ղօրքր եւ
կամաւորական
վաշտերր
չէին որ սլիաի
սլա շտ սչան է էւն այգ աՀա–
գին
տարածութիլնր
, երբ թուրք
րանակր եւ կատ
ղած
խուժան
մ
բ
յաււա ք կր սուրա
յին սանձակո -
տոի
մոլեգնութեամր
, կորսուած
Հոգերբ ետ առ -
նելռլ
Համ ար :
Մնաց
որ , ա յգ
Հրամ անագրէն
մ էկ ամ իս ա–
՚ւաք,
1917
Նոյ.
24
թուակիր
«գեկբէտ»ով
մր, Լե
նին (վարչապետ)
ել Ա թալփն
(վարիչ
աղգ.
գոր
հերու) կի պարծենա
յին •
— « Մենք կը յայտ ա ր ա րենք թ է
Թս ւ ր քի ո յ
բաժանոՆմի եւ անկէ Հայաստա&ը «խլելւււ» լքասին,
եզա ծ դաշինքը պաաււոււած ե ւ
ո չնչ ա ց ա ծ է ։ ^ :
(Հոկտեւքբերեւսն յեղա փ ո խ ո ւթե ա ն դ ե կրէ աները) :
ԱյնուՀետեւ
կ՝ արձանագրէ
ին ուրիշ
«Հայասի–
բական՝» քաքաղո րծո ւթիւնւ
մր ,նո յնքան
պանծալի
։
Պրեստ - Լիթ"՚է"քի
գաշնագրով,
(1918
Մարտ
4/17) ,
յանձն
կ՚առնէէւն
րնել
ամէն բան ,
« Ապահովելու համար թ է արագ պարպումը
Անատոլուի արեւելեան շրջաններռւն եւ թ է անոնց
օրինական փոյսանցւււմը Թ ո ւ ր ք ի ո յ : Արաահանի ,
կարսի եւ Պ աթո ւմի շրջաներն ալ արագօրէն պիտի
պարպռւին ււուսական զօրք ե ր է » :
Այգ
օրէն
մինշեւ
1945,
մաՀացու
գաւեր
ցանց մլ^ է որ կր Հիւսուի
մինուճաբ
Հա
յաստ,
նի գլխու^ւ , նախ միասնտրար
, յետո
յ
գլխաւորու
թեամբ
Եոսիֆ
ԱՀեղէւ , որ մէկ անելէն
միւսր
գլո–
րեք
Հայկ
. Գատր
ւ
Շ •
Փ Ր Ա ա Տ Ի ՎՍՐՉՍՊեՏԸ
Թոլէքիա
կ՚եդայ
ՓԱՐԻԶԻ
ՓՈղՈՑՆԵՐԼ՚Ն
ՄԷԿԸ
«ԱՆԳԱՐԱ»
ՊԻՏԻ
ԿՈԶՈԻԻ
Թուիքիո
յ ւէարշապետր
Անգ արա
Հրաւիրեց
Ֆրանսայի
ւէարշապետր։
Պ. Ռինէ
Մայէր
Հաւա
նեցաւ եւ սլիտի
այցելէ Պ՛ Պիաոյի Հետ, յառա
քիկայ
Մայիսին :
Պ՚Պ
.Մենաէբէո եւ Ֆուատ
Բէօվգիւլիլ
Գշ.
Օ ր
այցելեցին
Աղղ՛
մուլուէի
նախագաՀին
:
Յեաոյ
Հիւբասիրուեցան
Փարիղի
քաղաքասլեաա -
կան
խորՀուրղին
կողմէ,
որուն նախագաՀը, Պ՚\
Մօտթէւ , բաբի
գալուստ
մաղթելով,
ըսաւ
թէ\
ընգՀ
. ժողովին
սլիաի առաքաբկեն
«Անղարա–»
1լո–.
շել Փաբիղի
փոգսցներէն
մէկը։
Բաղաքասլեաարան
երթալէ առաք , Պ • Մ են -
տէբէս ճառ մր էսօսած էբ Աորպո^-ի
մէք, ի ներ -
կա յութեան
վեբաաեոոլշին
եւ էսուռն
րաղմու -
թեան
մր : թ՚ուբքէէոյ
ւէարշապետր
բացատրած
էր
Աելճուքեան
կայսրութեան
գերր
տիեղերական
սլաամութեան
մէք ւ
՝^>Հ^ Գշ • օր , արաաքէւն
գո բծե ր ո լ սլա շտօն ա -
աան
մ էք տրուած
ճաշէն
վե բք , Պ • Ժ՛ոռժ
Պէ՚ոէօ
ճաււ մր էսօսելով
րսաւ
« Մ եր սրտին
Համ աբ
անմ ո ռան ա լի
պիտի
մնա յ ա յն Հաւատարմ
ութիւնը
ղոբ
ցո յց
տուաւ
թուրք
Հանրասլետու֊թիւնր
Ֆրանսա յի
Հանգէպ
,
բարե րախտ
թ է գժբաէստ
օրերու
մ էք : Երր մեր
վբայ կ է՚քնէբ քառամեայ
իւաւաբ
մ՛ր, ղուք
երբեք
չփորձուեցաք
րոել • « Աենք շենք ճանչնար այգ
^ւ՚՚ւէՐԸ.
^ ՝՛ Ա յ
՚ ՚ ^ Ր
ձեղի կ՝ րսենք
էս անգա ղատ
անքովը
« ՇնորՀտկալ
ենք ՝» ;
Միքերկրականր,
որ կր րաժնէ
մեր
երկիրնե
րը , կըմ իացնէ
մեր երկու
ագւլե ը ը : Այգ
ծովուն
ավքերուն
էէրայ, ուր ժամանակի
էսոբեբէն
կը
վւչեն
III
յն Հովերը
ոբոնք
օրօրեցին
մ աբգկա
յէւն
առաքին
յսյոերը,
մեր ճա կատաղէ։
րնե ր ր իրարու
Հանղի -
սլեցան : Պաամ ութ էււն ր լեցուած է մեր
անցեալով,
իոկ
նե րկա յէ՚ս վկան է մեբ Հաւաքական
վճռա կա
նո լթե ան
էւ սպաս միակ
իտէալի
մր -»
1
Պ . Մ ենտէրէս
սլա տ ա ս էսան ե լո վ , էւր
կարգին
փա ււա րտնե ց ֆրանքեւթուրք
բա ի ե կամ ո ւթի
ւն
ր :
ԵԼ
մ ասնաւո րասլէս
չեշտեց •
€ Այս բա րե կամ ո
լ
թի ւն բ անՀրաժեշտ
է ա–
ւելի քան երբեք , այն գժնւլակ
ժամանակաշրքա
-
նէւն մէք ուր կ ապրինք եւ ոբ կր պաՀանքէ
Համե -
րաշէսութիէնւ
բոլոր աղատ
եբկէւրներուն
էւրենց
սպառնա
ցող վտանղին
ղէմ : Ա ենք ունինք
երկու
ոլատասխանատուութիւն
,
ամ րասլնգել
մ եր
երկրին ապաՀ ովո
ւթի
ւնի եւ նպասաել
աղաա աշ -
խաբՀ ի ապաՀովոլթեան
որ անբաժան է մեի ա–
ոլաՀովութենէն
: Այո սլաիաղան կր սլաՀանքէ
լայ–
նամ ա ութ
իւն ե
լ
Հետե
Լ ո ղ ա
կան ոգի մեբ յարաբե -
րութեանց
է՛ն շպէ ս եւ մ՛ ե բ միքաղգա
յին գոբծու -
նէութեան
մ էք , անկեղծ
՚էստա ֊.ութեամ բ եւ ճըշ–
մաբիտ
բաբեկամոլթեամբ
»;
օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ
^•ԱՆԻ
ՄԸ
ՏԷՈ^Վ
ու
տա–
ԱՄԵՐԻԿԵԱՆ
ՕԳԱՆՍյ՝ԻՆ
խոբտակման
աոթիւ
վճ ււա կան
ղ իրք
մ ը բռնած
են Մ • ՆաՀանղնե
ր բ ,
Հատուցում
սլաՀւսնքելով
Փ րակա
յէն
^ոշ թէ Մ" "՜
կոլայէն) : Զեէսական
կաււա ւէա բութ իւնր
մերժեց
բողոքտգիրր,
գիաել տալով թէ ամերէւկեան
օգա
նաւե ր բ բռնարարած
էէ՛ն իրենց
երկրին
օգային
աաբածութիւեը
:
Վէճը
սուր
Հանգամանք
ա -
ռած է:
ԼՐՏԵՍԱԿԱՆ
ՑԱՆՑ
ՄԸ երեւան
Հանուեցաւ
Յունաստանի
մէք։
Զերրակտլուեցան
29
ամրաս -
տանեալնեբ
ո րոնց
Հինգր
կէւնեբ
են ;
Անթե
լի
ղաղանի
դո րծ իք
մ ր գտնուած է Ալեքս ան դրա
պո–
լէւսի
մէ9
(Տէաէ Ագաճ) : Կր գործէր
ութ ամի ֊
Փ
՛է է ՛լեր :
ԹՈՒՐԲԻԱ
25
միլիոն
տոլարի
վարկ
մր ստա -
ցաւ։
Երկրորգ
վճարքԼ է այս, \Գ53ի
ելմտական
աարե շրքանէն ի ՚էեբ Հ
ՄԱՌԵՇԱԼ
ԹԻԹՕ, որ Անղլէ.ա
կ՚երթայ
մար–
աանաւով
մբ,
ձի՚՚լր՚ոլԲարի
նեղոլցբ
անցաւ Գչ՛
"/՚ ՚ րն կե բ ա կ ց ո ւթ ե ամբ
անղլ • մարաանաւեբու
է
Բացառիկ
մ իքոցներ
ձեռք առնուած
են
Լոնտոնի
մէքք իր ապաՀովոլթեան
Համաբ : Հ
ինչպէս
ղրած
էինք երէկ,
Աղղ. ժողովր
2\0ի
գէմ
390
ձայ՚հով եւ առաքին
լ^թերցումով
քուէ -
աբկեց
բնգՀ
. ներման
օրինագիծր,
որ այժմ կր
քննուի
ծերակոյտին
կո գմէ : Հաւանական
է որ չաա
մր փովւո խութ իլններ
կատարուին
,
վերնական
վաւե բացում
էն ասաք ՝,
Ջորրոբգ եւ ամենալայն
ընգՀ • ներումն է այս ,
պատերաղմէն
ի վեբ։
Զ
՛՛Ր՛
"՛ի Կ
՚^Ժ
կուսակիցնէ–
ՐՐ
գրեթէ
ամբողքութեամր
քուէարկեցին
օբինա -
գիձբ : Գէմ քուէարկեցին
րնկեբվա
րա կաննե րը եւ
Համ
III
յնավարներ
ը
է
Օբէ՚նագծէւն
Համաձայն
, ընգՀ ՚ ներումէն
պիտի
օղտուէւն
400
նախկին
նախարարներ
, պաչտօնա -
աաբնեբ
, եբեսփոխաննեբ
ել
ծերակուտականներ
ոբոնք
բնտ րուե լու
իրաւունքէն
ղրկուած
էին
ի ի–
բել գոբծակէւցնեբ
ել կուսա կիցնեբ
Փեթէնի : Այս
չաբքին
մէք է Պ. Փիէռ
Թեթէնժէ,
որ
Փարիղի
քաղաքապետական
խորՀոլրգին
նախագաՀն
էբ
գերման
ղբաւման
ատեն , մինչեւ
աղատագբում
եւ
որ
ղ իրք
մ րն ալ ղ րեց ,
«ինչպէս
փրկուեցաւ
Փաբիղր»
: Այս400ին
մէք կր ղտնուին չատեր
որոնք
քուէ տուած
էին Փեթէնի
լէւաղօբութեան
Համար ,
երբ նոբ իչէոանութիւն
մր կր կաղմուէր :
Ներումէն
պիտէւ օղտուէւն
նաեւ
11 .000
բաբձ–
րասաիճան
ոլաչաօնեանեբ
Վք ^իԻ
կառավարոլ
-
թեան : Ասոնք
ղանա՚լան
պատէւժներ
կրած եւ ի -
րենց Հանղսաեան
թոչակնեբէն
ղրկուած
էին։
Բո
լոբ
պատիժնեբբ
քնք ուած
են : Եթէ ոլղեն վեր -
սաանա
լ իբենց
նաէոկէւն պաշտօննեբր,
ամէն գի -
մ ում պէւաի
քննուէւ
առանձին
;
ԵԼ
վեր քա՛ղէս , ներում
էն պիտի
օդտուին
ուբիչ
23.000
դոբծակիցնեբ
, որոնք
բանտարկութեան
գաաասլտ
րտո
լ
ած են Հէւնգ տարի կամ աւելի պա -
կաս
ժամ անակով
: Ներում բ ամ բողքական
է
18
աարե կաննե բուն
Համար,
ինչ տեսակ պատիժ ""է
կրս՚ծ
րլլան ;
Տնտեսական
գործակցութեան
Համ ար
ղ ատա–
պարաեալներր
կ օգտոլին
, եթէ
բանտարկութեան
պատէւժր առ առաւելն
Հինգ, տարի է, իսկ
գբամա–
կան տուգանքր
500.000
ֆրանքէն
վար։
Ներումէն
չեն կրնար
օղտուէւլ
անոնք որ գատասլա
բ տուածեն
դատական
բաբձր
ատեան^ւն
կույմէ : Նաեւ
անոնք
՝
որ
ղ ատապաբտո ւած են
մա բգասսլանո
լթե ան ,
բոնոս րա րմ ան , մ ա տն ո ւթ ե ան եւն ՚ Համ ար
է
Գալով
Գիմագրական
ճակատի
յանցաւոբ^ւե -
բուն,
ներման
արժանի
են
1940
ՅունիոՀ^էն
մին
շեւ
1 947
Յունուար
\
6
կատարուած
յանցանքներ
,
եթէ Հաստատուէւ թէ անոնց
Հեղքւնակր կբ պատ -
կանէ բ գէ՛մ աղ րական
խում րի մր ել կամ եթէ ա -
րս՚րքբ
կաս՚աբոլած
է աղատադբութեան
դաաի՚Խ
ծաո ա յե լու Համաբ
ւ Նե բմ ան արժանի
չեն ա քն ա–
լ՚արքնեբր
որոնք կապ
շուն էւն դիմ ագր ական
սլա յ–
քարին Հետ , Համաձայն
լ^գՀ •՝
գատախադութեան
վճիռին ..
Նե րո ւմ կբ ստանան
նաեւ
անոնք որ գատա–
պտ րտո ւած են դո բծագո
լ
^ե ր ու կամ լ^կե բա
յին
վէճերոլ
Հետեւանքով
,
1947
Յունուար
\^էն
մին–
էեւ
1952
ապրիլ \ եւա
յլն %
« ԱմԽիկա.՚ւի
ՁայՕբ»
Ուոչէւնկբնէն
կը Հ եռա գրեն թէ՝ քանի մը
օրուան
վւս րանո ւմնե բէ ետք, քաբողչական
վար -
չութիւնր
սկսաւ
գործագրել
նոբ
ծրագիր
մր %
^Ամեբիկայէւ
Զ՚սյն»ր
Մարտ
\ \ էն իվեբ իր
էսօսքր
կ ուղղէ
մ ասնաւո բասլէ ս «արրանեակ
եղբ.այբնե -
բուն », պարղելով
իյ . Միութեան
մէք կատար -
ուած վարչական
փո վւո խութ
էււնր։ ԱՀաւասիկ ա
ռաքին
դեկուցումր
.
« Արբանեակ
եղբա յրնեբ
, ա յն
չդթաներր
որոնցմով
ձեղ կ րկաչկանգէը
Աթալին՝
դիրք փո -
խած
են ; Այ՛լ
շղթաները
մ էւ շտ կան , բայց
անոնց
ղլէսաւոր
օղակը
, որ գանոնք
մ իասին կր րռնէր ,
անՀեաացաւ
ել ոչ ոք պիտի
կրնա
յ բռնել
իբ տե–
ղր ՚ Համայնավար
վարիչներր
այսուՀետեւ
շաւո
աւելէւ
ժամ անաէչ պիտի վատնեն
իրար
լրտեսելու
Համար
. այնպէս որ ժամանակ
պիտի
չունենան
ձեր ՛էբա յ Հսկելու։
Գուք կրնաք
ձեր
սեփական
տշքեբով
Հաստատել թէ անոնք
որքան կը կաս -
կածին
իրարմէ : Այլ եւս չկայ
Աթալինր,
կարգւսա
՛ԷՐ
ե լու Համ աբ
իրենց վէճե բ ր : Անոնց իւրաքան -
չի՛րը
սլիտի դ ոբծէ
մ իւսնե բուն դէմ ել ամ էն
ան
ւլ
I"
մ ոբ Մոսկուայի
մէէլ
՚էաբէ՚չր
շաՀ մր տեսնէ
ի ւէ^ւաս ուրիշի
մբ, կրնաք այգ պարադան ար -
ձանադրել
ձեր պաՀանքէն : էյպասեցէք,
խոՀեմ ե–
ղէք
1 աղատադբումբ
պիտի
շ՚քայ
մէ/լ օրէն
միւսր
,
րայց
սաոյղ է։ Մոսկուայի
եռապե տութիւն
բ պի
տի
չկրնայ շաա եբկար
ծածկել
իր
մբցակցու -
Fonds A.R.A.M
