յք^խք
ուզէ։
Բ ՚ " յ ց կ՝Ուղէ\
երհ՚քն ալ
կ՚ոպեն,
կ^ուղեն
ու. կրրռնանա՚Ա
ել նուազագոյն
չափով
50
Ո՞՛Վ
Կք՚՚^՚"յ
Ռ"՚՚լ թէ ոլսոլցիչր
^^^^^
չճամրորղէ
ոչ գէւզկն
քազաք , ոչ
քազաքկն
գիւղ, "է Ք՚՚՚ղ՚^քէ՛՛՛
֊ , բնաւ
Հիլր ^իաի
լու–
նԼնայ,
րնալ
սինեմա
սլիաի. չերթայ,
բնաւ
սլբ–
սէո յա
ի պէ՚"1՝
Ժլլէ
•• Ո՞վ կւ՚նայ
րսել թկ այգ բո -
լորին Համար
չաա։ է
50
լ. ոսկին֊.
Ուսուցիչը
չըլլա՛՛՛յ
անդամ
ոեւէ կուսակցու -
թեան,
կի՚եբ չանդամակցի"
կանացի
ոԼւկ
մի,
ու..^. ս.ոան
՚ ՚ •
^ « Ց Ա Ռ Ա Զ »
-
-
-
^
֊
–
-
ՀԱՄԱԶԳԱՅԻ՚ՍԻ ԼՍԱՐԱՈւ
Հ – Մ– Ճ Ա ՚Ն Ա Շ Ե Ա ՚ ՍԻ Դ ֊ Ա Ս Ա Խ Օ Ս ՈԻԹԻԻ՚ ՆԸ
Ե ՂԻ Ա Տ ԷՄԻԻՃԻ Պ Ա Օ Ե Ա ՚ ՆԻ ՄԱՍԻ՛Ս
թեան,
աղան
չըլլա՞յ
արի
(սկաոլա
՚ղԱկԸ
ս,րծքվ՚կ.
պարզապէս
չնչին այդ անգամաաոլր -
քերշ
խնայելու
Համար։ Աւ նոյն
պզաք,կ
Հաշիւով
մերմէ՞ " ե վ վիճակախազ կամ Հանգէսի
աոմս
,
՝^ օրացոյց եւ այլն։
Բաւաբպբոլինբ
50
լ–
"սկիով
^յգ
ծախքերուն
Համաբ։
Ու աակաւին
ուսուցչին
խոՀանոցէն
պէաք չէ
ոչ մէկ աման
կոաբի, ոչ մէկ ապակի, ոչ մէկ
լամբ–– Պէաք չէ ոչմէկ վարագոյր
մաշի, ոչ մէկ
ծածկոց, ոչ մէկ աթոռ
ու սեդսն : Ոչ մէկ բան
պէաք է կորսուի : Բայց այգ բոլորբ կբ
կոարին
"Ղ՝
^Ը մաշին
ալ, կբ կորսուին
ալ։ Ձեմ
կարծեր
ո ր
չաա նկաա.ուի
50
լ-ոսկին
այդ
բոլորին
Համաբ։
Ուսուցիչը
թող դիրք
չղնէ , թող
թերթի
դ^ամ
չաայ , թ՚պ իո սլզա իկներ
ուն
Համար
կրր -
թական
տուրք չվճարէ.
Բայց պէտք է վճարէ
իր
զաւակներուն
զրքի , տետրակի
դրամը։
Բաւարար–
ուինք
25
լ– ոսկի
միայն
յատկացնելով
։
Ո՚-Սուցչին
աավւաաը
արւյ
.ու1/
չոլզեր
,
կօշիկր
ներկ
ք
՚^Գ^Ր
՝> Բ՚"–քՅ
Օ^իրր օճառ
կ՝ուզէ,
զուլպան
ալ
, մ իւս
ճե րմյսկեղէեներն
ալ , եւ այս
մ աքրու -
թեանց
Համար
կինը
50
լ՝ ոսկի
կ՛ուզէ։
Ա՝ ինչել
Հիմա
ա յս
թւու մներբ
մ եզ
զ ր ին \
850
լ. ոսկի գումարի
մբ
առ9եւ։
Այնճար
կը բնակիմ
ել ճիշդ գազափար
չու -
նիմ քազաքի
տանի
վարձքին
վբայ։
ՆԱԶԱՐէԹ
ՊԻՏԱՆԵԱՆ
ԼՈՒՐԵՐ
ԵՐԵՒԱՆԻ
ԹԵՐԹԵՐԷՆ
ՀԱՏՊԱՏՀՐԱՏԻ
միշոցաւ
լոյս տեսած
են
Ս՚ւսսնյայ ծււեր
մ-ողովրգական
վէպ է • Հ՛"–
՚ոոր , ըԼդՀ • խմ բագրո ւթեամ
բ Ա անուկ
Աբեզեա–
նի
1004
է շ ։
Ղ– Ադայեան
Հէքեաթ-լեր,
150
է ի
8ււվհ– ԹւՍԼւքտւննան .
«Ջորի
մէ^բ»
, պատկե
րազարդ
դիրք դպրոցականներու
Համաբ , \
5
է^ Հ
^•անա պա
րՀո
բգու-
թիւն
Աով.
Հայասաանում.
ճամբորդական
նօ–
թեր։ ա էի
ԱտեփսւԶ ԶօրէւԱն
Աեր ծանօթները, պաա–
մուածքներ,
176
Է1։
՚ ՚ 1 ս ւ ր ա | ւ զ ւ 1 է ւ ն | ւ
Խաչատուր
Աբովեան
(Կեանւքր ել ստեղծագործութիւնբ)
,
262
է ^ ։
՝
՚Նաո
Դոս
«Մեր
Թաղը–»,
պատմուածքներ
ՈՕ
էի
Ս
• Ցարյււթիււնւեան —
«Ապրիլ»
,
բանաստեզ–
^ոլթիլննեբոլ
մ-ռզովածռւ։
76
էի՛
Համազգայինի
Հե րթական
լսարանր
տեզի
ու
նեցաւ
Տունուար
ՅՕի գիչերբ,
^Շ^ՇՈէի վերնա
յաո–
կը֊
ՆախագաՀ
Մ • Պարոամեան
բացումբ կատա–
րելով
րսալ թէ լսաոանբ
նոլիրուած է նզ\^ա
Տէ–
Ա՚իրճ|ւպաշհսւՅի, —
ոբ ճան չց ուած է ինչպէս գրա
գէտ
ել քննա-դատ
Լ տուած է րնգարձակ
գործեր։
9՛՛
ԶօՀրապ
զինքը որակած է
«աշխարՀաբպրի
Նարեկացին»
:
Ա պա
ներկա յացուց
օրուան դասա
խօս Հ– Մ– վրդ– ճանաշեան
, տնօրէն
Աեւռի
Աու–
բատեան
վաբմարանին։
Վերտին
տասնեակ
մը
աարինեբոլ
բնթացքին
եղած է
«Բազմավէպ՝^ի
խմբագրապետ
եւ Հեզինակն է Հայ գրականու -
թեան
սլատմոլթեան
մբ որ մօաերս
լոյս
պիտի
տեսնէ :
Ղ՚ասախօս
բ երկար աաեն
ուսումնասիրած
րլ
լալով
Եզիան
, մեծ Հմտու թեամբ
ներկա յացուց ա–
նոբ
կեանքն ու դործը։
ԱՀաւասիկ
իր դասախօ
սութեան
ամփոփումը
•
Եգիա
Տէմիբճիպաշեան,
ծնած է
1 85 I
ին գար–
նան
պայծառ
օր մը, բայց ապրեցաւ
կարծես իսա–
ւաբի
մ էջ
.
ամ ենէն տարաբախտ
բանաստեղծն
է :
Ի՛՛՛նչ է պատճառբ
որ իրմով
երկար
չեն
զբաղած
մեր
մէ9։
կրխորՀիմ թէ Հետեւանքն է ա յն
սխալ
կարծիքին
ոբ իբր թէ ան խենդ
մբ եղած րԱար :
կանուիսէն
, իո թաբմ
ե ր իտասա րդո
ւթե ան բ
Եղիա
յա յտնռւեցալ
արտակեդրոն
Հ,ոգի
մ բ :
Մե՜՜
ծամիտ
ու յաւակնոտ
էր . կասկածոտ
, անվստաՀ
ել
գիլբազզած
, մանաւան-գ
մեծամտոլ
թիւնբ
ի ր
նկար ագրին
մայր երակը կբ կազմ
էր : Եզիա
իր ի–
շուկին
Հանւզէպ
ոլԼեցած
խանգազատանքր
կր
բադդատէ
Լո րտ
Պա յրրն
ի շան սիրո
յն Հետ , ու
այսպէս
անոլզզակի
Համեմատութեան
նոյն
գծին
վրայ կր դնէ իր անձբ անգլիացի
բանւաստեղծին
Հետ։
Տոյն
մեծ իմաստասէրբ,
Պղաաոն
փառք
կուտար
աստուածներոլն
որ մարգ ծնած էբ եւ ռչ
անբան
անասուն
, որ Տո
յն ծնած էրե. ոչ բարբա
րոս
, .որ Մ ոկրատի
ժամ անակ
կ՚ապրէր
; ՚ Եգիան
ալ
ունի իր երգը
, վւառք կուտա
յ երկնքին
որ ծը -
նւած է այր ել ոչ կին; իր Հոգիին
մշտական
սը -
նունդբ
վի
չան է , մ աղձը , տրտմ ութիւն
ը , խաւա
րի ել գիշեր ուան
զգա
ցո
զո ւ թ ի ւնւ բ : Աւե
լի
մ եծա–
մ ո լութեան
Հակած ^ան մ ենա
ս ի ր ո ւթեան՝
Եզիա
կը սիրէ ամ էն բան ի գէ
շ
կույմբ
դիտել :
Աւեր
,
՚^րդեՀ
, քանդում
,աՀա
ինչ որ ինք կը
ցո՚նկայ
մ ս. բդոց , իր ե րուն , ճա րտա րա ր ո ւե ս տ ի
Հ րա չա -
կե րանե րուն : Ազ
^1լանց
դաստ իարակութեան
վրա
յ
իր ճառբ կր կրէ սա տարօրինակ
ընծա
յականը՛
«Կը
ձօնեմ
ա յս
գր^ըո յկս
իմ ջլաիստաւոր կա
տուիս
որուն
նման
Հիւանգ կատու
մ՚եմ ես» :
Եղիս՛ յի
խառնուածքին
զ/խաւո
ր
գիծեբէն
մէկն ալ Հոգեկան
աՀաւո
ր տրտմ ութիւնբ
, ^ա
յ -
քա
յ ի չ
մ ե լամազձո
ւթ իւնն էր։
Տռռետես
ռ
ւթիւնը
առաիււռրզեց
զք/նքը գէպի՛
Նիրւանյայի
խոբՀուր -
զ֊բ , գէ "էէ անէացումբ։
Նի՚րւանւան
երջանիկ
անւէ–
ացումի
ել մաՀուան– գազափաբի
աբտայայտոլ
-
թիւնւն է, բոզոքբ
կեանքի եւ աշխարՀի
տափա
կութեան
գէմ
, որմէ ազատել
կբնայ
գինքբ
միայն
մաՀր, որ որիշ բան չէ , բայց եթէ ՜
վերադարձ
ղէ՚գի
ծոցբ
Նիբւանային։
1880^5»
ասգին,
բայց ա–
ւելի
յայտնէագոյն
կերպով
1883^5՛
էբ Որ Եզան ա–
մէն
տեզ , գրուածքն
երու ե խօսակցութեանց
մէջ ,
անվերջ
Նիրւանան
ո ւնի իր բերնին
մէջ կամ գրչին
տակ։ Եւ սակայն ես այն Համողումբ
ունիմ
, թէ
Եզիա
լալ Հասկցած չէ
իմ աստասիրական
այււ
տեսութիլնբ
:
Գալով
բանաստեղծութեան.
, գրական
բազմա՛
թ ի լ
սեռերուն
իր տոլրքբ
տալով
մէկտեզ,
Եղիա–
յի մեծագոյն
արժանիքբ
իր քերթուածներն
են , ո–
րոնք ճշմարիտ
ներշնչումի
արդիւնք
են , ել ԿՇՀ
պատկերացնեն
իր տառապած
Հոգին
:»
Հ • ճանաշեան
կարդաց
բազմաթիւ
Ք^Ր ~
թ ուածներ
Եզիա
յէն
^ մեկնելով
զանոնք
եւ փափաք
յայտնեց
որ անոր
բա ա ստեգծո
ւթ իւննե
ր բ Հաւա -
քուիէնւ ել ձեւով
մր լոյս
տեսնեն
: Տա յտնեց թէ Ա–
րամ Անտոնեանի
ժոգովածոլն
անկատար է , ար ՜
ձակէն եւ ոտանաւո
րնե
րէն շաա բան կբ պակսի
,
անՀրաժեչտ
է ո բ ամբոդջական
գործբ
Հրատարա
կուի
որպէսզի
երիաասա
րդո
Լ թիւնբ
կարենա
յ գա–
զաւիաբ
մր կազմել
ել
օգտուիլ։
Մ - Պարսսյ։Ղք1ւաՏ . . .
Ջեռագիբնեբր
որ պաա-
յա ստո
լեց ան
Հ րա տա բա կո ւթե ան
Համ ա ր շատ ա–
ւե լի բնդաբձա
կ էին , սակա
յն
Մ ե լքոնեան
Հաստա
տութիւն
բ խիստ
սաՀմ անւա փակ
գում
ս՛ր
մբ տրա–
մադրեց
, ատոր
Համար Ա • Անտոնեան
սաիպուե -
ց ս ՚ ւ տրամ ագր ուած
դում ա ր ին
Համ
եմ ատ
գործ
մ ը
կազմ
ել : Ամ բո զջռւթ իւն բ
Հ բատարակե
լու
Համ
ար
մեծ
զումաբնւերոլ
պէտք
կայ։ Եթէ
Մխիքժաբեան–
ներբ ստանւձնեն, երախտապարտ
կը
թոզունազգը։
Զ– Գադազեաւքւ՛ • . .
Անտոնեանի
Ժողովածուի
մ ասին կ ուգեմ
լրացում
մ բ կաաարել
, իբբեւ
լա–
լ ս։ տեղեակ : Իրեն Հետ Հաւաքեցինք
Եղիա
յի բո ••
լէ։ ր ղրո՛ թիւններբ
: ինծի
տ րուած
էր
2-300
կտոր
^
երեք մասի
բաժն ած
էի։ Միա
յն առաջին
մասքէ
կրցանք
Հ րաաարակել
մ եր
տրամ
աղրութեան
տակ
ղ րուած
գրամ
ին
Համ աձա
յն , տակաւին եբ -
կրոբգ
ել երրորգ
մասեբբ կան Հրատարակելի
;
•Դարսսւլքեանւ • . .
իսկապէս
&. Տէմիրճիպաչ
-
եան չէ ճանչցուած
նոր սեբունգի
կողմէ , իր ժա–
մ սւնւա կա
կ ի ցնւ ե ր բ
մ իա յն ճա չցած
են ել անոնք աէ
երկու
մասի կբ բաժնուին
: Ոմանք աղէտ
մբ կը
նկատէ
ին
Եզիա
յի գո րծե
բո
ւն
Հ բատա րա կո
ւթիւնը
զ րական
բա ր քե ր ո ւ Համաբ , ռւրի^եր՝՝
կը կ՛" ր -
ծէին , ինչսլէ ս Գ .ԶօՀրապ , թէ Եղիայի
դործերը
թէել
տ րամա
քմա
խիծ
են՛ բա յց ժամանակի
րն -
թացքին
աւելի
արժէք
պիտի ստանան
:
ԱնՀբա–
ժեէտ է որ Տէմիբճիպաշեանի
ծննգեան
Հաբիւբա.–
մեակր
արժանավայել
կերպով
տօնուէր,
բայց
ինւչսլէս
իր կեանքր
անբախտ
մ ա Հէն
վերջն ալ
անբախտ
եղաւ...
. 11 ձ ՊԱՐԴԵՒ. .
ԵԻԵԱ%
Ա
Ես ինչեր
կ՚երազէի
իմ
մանկութեանս
չր՜ջանին , բայց
բոլորն
Ա՛լ մնացին
երազ :
Բ– իմ մանկութեանս
գլխաւոր
փափաքբ
ի–
բականազած
է դժբախտաբար
:
Ա •
Գժբախտարա"բ
Հ
բ.
Այո, ամէն
անղամ
որ ուսուցիչբ
մազե -
բէս կրքո՛ չէ Ո , կբ փափաքէի
ճաղատ
րլէս*է
^ՏԱՌԱՋ^Ւ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(7)
դ –
Ո Ր Բ Ե ՐԸ
ԱԻԵՐԱԿ՚ՍԵՐՈԻ ՄԷՋ
ՊԱՏԱՐԱԳԸ
Մենք ալ կը
դառնայինք
Առաջնորդարան.
Գրանբ
սեմին
՚էբայ
խելացնոր
գէմք
մը մեզ կե–
ցոլց
. աչքերբ
կոյր
էի^ է ԴԼ"՚^1"Ը. ծածկուած էր
ցանցառ
ել գորշ մազեբով.
խոստացուած
մխի–
թս՚րոլթիլնբ
չէր գզբդած
իր վիշտբ.անիկա
ան–
ի՚՚ախտ
իր մայրական
ցաւինւմէջ
յամառօբէն
կ՝
բ–
"ԷՐ ֊ « Լեռնեբու
մէջ ծներ
էի ղիկր
ու
իրեն
*ՂԷ՚* կարիճ չկար. երբ պզաիկ էբ աատիս
տնկած
գ՛ոռերէն
Օրրան կը կաքսէին
ու ձայնս ձգած
օրօր
Կ՝^րգէի... Եօթբ
գիւղի
մէջ կ՚բսեն.
«Ռուբէնին
^օբր պէս ^ր^ր րսող չկայ»... այսօր
ալէմ աշ–
Ի՚՚որՀ
կ՚ըսէ.
«Ո՚ուբէնին
մօրը պէս զաւկին
սուգը
լացող
չկայ^..,.
Մինչեւ
ռւչ աաեն, վչաաՀար
մօրը
ողբը
յա–
՚քառօրէն
Հնչեց
եկեզեցիին
բակին
մէջ ու
մթչեւ.
իրիկուն
անոր
ողբագին
եզանակր
բնկերացաւ
յէլ
Օրօրեց
Հոն ապաստանող
Ժողովո
ւրդին
ՀոգեՀան–
Գիսաի պաաարագէն
կրած
ապաւոքոլթիւննեբը։
ՀԱՅ
ՄԱՅՐԵՐՈԻ՚ե
Հա՛յ մայրեր, ծեզ|ւ էը նււՆ|ւրէմ այս
գրուն.^–իւ–նս, ինչս|է–ս ՚ա1հա.ՆյԹր եւ. տ|Տւպաա–
մելի աււէՂոը՝ ձեթ լսնամա.կա|ՈՆթ–եա.11,
ձեր
սիրոյն կը նտւՆիրէ հագարսււճր ռր֊
բացած՛ներ։ Իրենց տյնոսՕր լսած աաեն մի
յսորհիք այնպէս ինչպէս սւււվո՚ււ են յաւր–
եիլհեոաւյւր եՆտաբսաւմ դժբայստոՆթ֊եան
մը վրայ • այլ իւբաւքանչիյւր ւ^րբի մէջ
ձեր դաւակր ա եսէք ու. ամէն մէկ եաաի
համար աււէսււյ ձին՚ն տաոաս։|եցէք, ու ձեր
սիրտերը
լայնօրէն,
աւնսահմանօբէ13
բացէք այս վշաագ1ւն մայրյՈ–ր֊եա1&:
Գեռ
Մ երսին
չՀասած
ճամրռրգուԹեան
մ
/^"–
ցի՚ն
իմս. ցանք թէ Ատանացի
որբեր կան պատբս–
պա րուած
Իզմ իրի
մ էջ Գե րմ տնական
որբանոցբ
:
Երբ
Իզմ իր Հասանք , ցաւագին
ջղագրգիռ
անՀամ–
բերութիւն
մը ղիս մղեց տեսնելու
այդ
քսանեվեց
որբերբ՛
ասիկա
մեր առաջին
Հանդիպումը
եղաւ
աբկածեալէւեբու
Հետ :
Մ ա յրապետը
, Ղ իՀար , ազն. ուա կան
գէմ
ք"վ
կին
մբ , մ ո խ ր ա գո
յն
մ ազեբով
, երկարօրէն պատ
մեց
մ եղի
այրիացած
մա յրե րուն
յուսաՀատռւ–
թիլնը
ել վարանումբ
ղաւակներբ
յանձնելոլ
մէջ։
Առաջին
ան-գամ երբ
լսեցի Ատանա /ի
դէպքերը,
«պարտական
զգացի
ին;քղինքս
տեղին
վրայ
դըտ–
նոլելու
Հա
յ օրիորդի
մ բ Հետ ոբ
95/՛
դէպքերուն
Որբացածներէն
էր ե ոբ Հիմա իմ լաւադոյն
օզնսք–
կաններէս
մէկն է • . ՛Մեր
ա1ՏՏ10ՈՀ^
տաժանելի
եւ
դժնդակ
էբ ՚երեակայեցէք
մէյ մբ ՛Ատանա այգ մի
ջ՛ոցի՛ն դժոիւ
մ բնւ է ՚ գեռ տաք մոխիրնեբռւն
վբայ
ող եվար
մայրեր
, վիբաւո րուած եւ
խեղանդամ
մայրեր
,ի րեԼ ց զաւակնե
րբ
կը յանձնէ
ին
մ եղի
,
սիրտերնին
Հանւգիստ
մեռնելռւՀամաբ
:
Տաճախ
•անմիջապէս կբ ղղջ՚սյին՛՛՛
մեր ետեւէն կը գոա
չէին ուիրր թէ իրենց
զաւակը
յափշտակած
ըլ–
լայի^՚ք
իրենց
ղիրկէն
, սրամտած ու
ցաւագին
աչքերն
ին
մեզի
յառած կր պա
ղա տ է ին –ոբ ման–
կիկր
՚իերադարձնենք
: ԱնՀրաժեշտ
էբ
անխոնջ
Համ բե րութեամր
Համ ակերպիլ
իրենց
փոփոխուող.^
արամ ադրութիւննե րուն :
|
« Մեր քովը կր մնային
այն տղաքբ
որոնք՛
ծնողքնին
կոբսնւցուցած
, վի՛րաւոր ել
կիսամերկ
կբ թա
վւ ա ռ է ինւ աւերակներուն
մ էջ .երբեմն
նո
յն՛
իսկ
՚" յս փախստական
փոքբիկներր
, ա յս
աՀաբե–
կած եւ ոլզեկռ
ր ո յս
ո ր բե ր բ կը գտնէ
ին
իբենց
մա յրե
րր • ե րեսն.ին ար իւն ով ու փո շիով
ծած -
կուած
կիներ , աչքեբնին
կուրացած
արցունքէն
,
յաճախ
վիրաւո րուած , տաժանե
լիօրէն
կուգա
յին
եւ
ղաւակնին ետ կ՚առնէին
•
երբեմն կբ ՀայՀ-ո՜
յէիւն
երբեմնւ կր սպառնային
մեղի՛ մատակ
ա՛
ռիւծի
ո ւժղնո
ւթիւններ կար իրենց
շա րժո
ւմնե
րուն եւխօսքերուն
մէջ...
նւոյնւ այդ կիներբ
եր
կու
օր ետքր
վատռլժցան
անօթութենւէ եւ վատ
թարացած
ֆիղիքական
ցաւերէ կբ բերէին
իրենց
ղաւակնւեբբ ու կրկին կբ յանձնէ
ին
մեզի
ու
այլ
եւս , առանց
խօսելու, եա կը գառնային՚ւ^
։
ԶԱՊԷԼ
ԵԱԱ6ԵԱՆ
(Շար.)
Fonds A.R.A.M
