Գսպսէթհ
գատէթ
ԳՊՐՈՑԱԿԱՆ
ՀԱՆԳԱՆԱԿՈՒԹԵԱՆ
ՎկճԸ
ՊկՏՐՈՒԹ,
4
Փետր.
(Յ ա ւ ւ ա ջ )—
Լիրանանի
Գսւէ.աււ. Տ՚՚՚ղ՚՚վւ՛
Յուհուար
30/
նիստր
տեղի
ու. -
՚նեցաւ. նախաղաՀոլթեւսմր
$. քՍորէն եպիսկ.ի
եւ.
.ատենապետութեամբ
Պ՛ Աիսակ
Աղիրեանի :
Ներկայ
էին
20
երեսփոխաններ
Ժքղ"՚էի
միակ
օրակարդն էր
Բարեգործակա
նի Ամերիկայի
մւէ9 կատարած
հանղանակութեան
եէ– գպբոցաշինւ՚ւթեան
Հարցին
քննութեան
շարՈէ.–
նակ՚՚ւթիւնբ։
Այգ խնգրի
չուրջ
կա բ ղա ց ո ւե
ցաւ
կաթող. ՏեղապաՀին
Հօր
30
Տունուար
թուակիր
նամակբ, որԱդգ. իշիւանութեան եւ Բարեգործա
կանի
միջեւ ծագած
վէճր
Հարթելու
Համար
կարգ
մր առաջարկներ
կր ներկայացնէր
:
Բանի
մ ր երեսփոիսաններ
խօսք
առնելով
մ ան րամ ասն րացաարո
ւթիւններ
տուին
խնգրի է՛
ութեան
չուրջ
,
արգար գտան
Աղգ •
իւշխանութեան
գիրքՐ
1 առա ջարկեց
ինւ խնգի
ր ր քնն ել իր ՛ամ րող–
ջո
ւթե անւ մէջ եւ իրաւարար
ճան չնա
լ միա
յն Ագգ •
իւչխանւու թիւնր
Հա՜Լգա ն.ակուած
գւէւմարներոլգոր–
ծ ած
ու թեան
Համար , Բարեգործականի
տալաէ
Հս
կելու պաշտօն
ր միայն ;
Թեր ու գէմ ւիիճարանոլթիլՂներէ
վերջ առա -
հարկուեցաւ
ներկայացնել
բանաձեւ
մ բ ։ Պ՛ Պ՛ Մ •
Տէր Գաքուստեան
, Տոյւթ • Ա ՚ Հա քրասչետեան եւ
Տօքթ
. Ա՛ Գապացետն
ներկա քացուցին
Հետեւեալ
բանաձեւբ
, ՛ւք բնգունէու եցաւ
19/՛
ղ^մ
20
ձա յնով •
«Այցգ. Գաւառէ՜ժռղռվբ
,
("^1^ ^՚– յաջորգա–
կտն
երկու
նիստերու
բնւթացքին
քնւնւեքէ
՚Ս՚Ր^ »
Ագգ • վարչութեան/
Բաղաք • մողովի
գրաւոր
ղե -
կուցում
Ր ել բեբանքացի
լո ւսա բան ո լ թի ւննե ր բ ,
Հ. բ. ԸնւգՀ
. Միութեանւ
կողմէ ագգ.
ղսլրոցնւեբու
շէնքեբոլ
շինութեան ի նպաստ
Հանղ
անակուած՛
գռւմս։րն.երուն
շո՚֊րջ կատարուած
բանակցութիւն՛
ներու
մասինւ, ^որոշէ.
Ա.- Վերոքիշեալ
ղումարնեբր կբ պատկանին
Հայ տռաքելակտնւ
Համայնքին •
բ. Այգ գումարներուն
իբաւատէբն
է ու կբ
մնաք (Լգղ • իշխանութիւնր
»:
իցյքԲ
—
Այս աււթիլ ստացսւծ ենք էրկււ՚ւ թըղ –
թ4ա1ւ՚ուէ^|ւօյն6ելւ. որռնք պ|ւտ|ւ հբատարակւււին յա–
կան աշվսարՀբ
կ՝ողբան
այս երիաասարգ ու խոս–
աբմնւալից
ախոյեանին
մաՀր։
-
Աինչեւ
Հիմա
տեղի
ունեցած
մբցում^եբուն
մ էջ վւա յլուն
յա ջողու թիւններ
ձեռք
բերին
Աւբս–
տրիաց ին։ե րբ , Ֆին լանւտա ց ինե
ր ր ^ Նո րվեկիացի -
ներբ , եւ Շուէտացիներբ
յ
Ւսկ մեծագո
յն անա -
ւ^կալր
եղաւ
Ամ ե րիկացինե
բու
Լոր"
Հողինոց
ւտաՀնակի
վաղքբ որ առաջնութիւն
շաՀեցալ
\նա -
Հաաակ
Ֆելիքս
Ենտրիիւի
տեղբ։
Երկբորգ
աեղբ
առւինէ իրենց
մե^ծ Հակարակորգին
,
գերմանական
խում րին որ ա^ցեալ տարի
Համա շխա րՀա յին ա -
խոյենութիւնր
շաՀած էր Ֆրանսա
/ Ի մէջ :
ՄԱԲԱ
ՊԱՐՈՆԵԱՆ
~ « «
1 »
X
յ» > ֊ ֊
^
ՀՊՆԱԿ
ՄԸ ԿԵՐԱԿՈՒՐ*
—
Փետր. )ին աե
ղի ունեցաւ
ԼիբանաՀա
յ
Օղն՛ քցաչի Շրջ՛
վարչու
թեան
կազմակերպած
ՀՊ՚՚-ակ
մբ կեբակուր՚^ի
Հան
գանակութիւն
բ ,ո բ ինչպէս
ամէն տարի այս ան
գամ եւս մեծ բԼգունելութիւե
գտաւ
բ"լոր խա
ւերուն
մէջ :
Հանգանակիչ
յանձնախում բե ր բ ամէն անգամ
ալ
խանգավառ
տ րամազ րո ւթեամ բ վերաղարձան 0–
Խաչի գրասենեակը
ել իրար գերազանցելու
փութ–
կոաո ւթեամբ
Հաղո րգե
ցին
Հանղանակու
թեան
ար–
գիւնքն եր բ Պէյրութի
զանազան
թաղամ
ասերոլն
մէջ :
ժողովուրդը
ամէն տեղ ցոյց տուաւ
Համակրա
կան
վերաբերում
: Ն*"–էր^երը
եղան
լիաբուռն
ու
սրտաբուխ
Հ
Հակառակ
աիրոզ տնտես
. տագնապին
, Հա յ
մողովուրգր
անղամ
մբ եւս իր
Համակրանքբ
յա յտնեց
ԼիբանաՀա
յ Օգնութեան
Խաչի
ա յս ագ -
դօգուտ
ձեռն արկին
յ
Հանգանակութեան
աբգիլն–
ՔԲ
մօտւորապէս
Հասաւ
12.500
լ՛ ոսկիի :
Հա
ՏԱՐԱԳՒՐՆԵՐ
ԳԵՐՄԱՆԻՈՅ
ՄԷՋ
ՊՈՆ,
4
Փեար.
(Յաււաջ).
Գերման կառա -
վա բութ եան
որո շո ւմով
բոլոր օտա ր տա
բագիբնե–
բբ
մինւչեւ
1953/
վերջբ
նոբ շինուած
շէնքերուն
մէ^ ս/իտիւ տեզափոխոլինւ
\ Եւ "՚յոպէ"
՛Ս՛Ր^ հ.Շ.
գրուի
«քակէր»ներոլ
կեանւքին : Արդէն
այս
տարի
բազմաթիւ
տարաղիրներ
տեղափոխուած
են նոր
բն ա կ ա բանւն ե ր ո ւն
մ էջ
՚իոքրի՚կ
ամ սավճաբով :
Բոլոյւ օաար աաբադիրներբ
դրամական
օդ -
նութիւն կր ստանան
ղերմանւ կառավարա
թենւէն ,
ամէն
ամիս
ել նաեւ
բմշկակսւն
ձրի գա
րմ անւ ում -
նւեր : Ա քս օտար տարազ իւրնւերուն
մ էջ կան
5 6
Հաբիւ
ր Հա քեր ռբոնք
մ եծ
յոյս
ունէ ին
Ան
չայի
կա րգա
ղ րո
լ թեամբ Լիբանւանւ
մեկնւելոլ ,
բայց
ղրասենւեակէն
տեղեկացուցին
թէ Լիբանան
պիտի
մեկն՚Ին
աքն տա րա զի րնւե բ բ որոնւք
Հիւ.անւղ են ;
Անւչա քէն/
I" քս տ ե ղե կ ո լ թիւնր
չառած
շաաերբ
մերմած
է 1ւն ք^իբէււնւան երթալ
,որովՀետել
ղիաէ–
ին թէ եթէ Գերմանիաքէն
մեկնւին
իրենց
ապրուս
ար պիտի
դմուարան-աբ։
Հոս դոնէ կառավարու -
թենւէնւ ամիսր
100
120
մարք դրամ կր
ստանան
եւ
քի՛չ չատ կ՚ապրոլինւ
յ
^
Պոոթբնփ
նորեկ
տարսւղիրնե
Բբ
^՚^-ունւգի
առթիւ
165
տոլար
ղրկած
ենւ Պավաբիոք տարա -
դիբներոլն։ : ՚ք,աել
Նիւ Եորքի Հ՛ Բ.
Մ-բ
33
ու -
տեստեղէնի
ծրարներ։
Բաժանում
բ
կատարուե–
Պ՛ Մայէս Պարոնեան,ի
միջողաւ
Հ
ՌՈՒԱԵՐԸ
Պալթիկի
ամբոզջ
եզերքին կբ շա.
րունւակենւ
ամ րո
լ թիւննւ ե ր չինեչ , ծովավրէնւ
20
քի -
լոմեթր
ղ է՝ւղ քւ նւե րս : Աքս ղ իծբ կբ սկսի
Ֆին՛ քանւ -
տիո
ք սւոՀման։ V՛՛ երէն ել ւլեբկասի
մինւչեւ
ղե ոմա–
նական։
Ո՚օտիկէն
կղզին
յ
// քո ամ բու թեան.ց
մ էջ Լ՛*աշխատին
60
Հազար
դերմ անւ եւ լեՀ րանուո բ , ո ոոնք
կ ր
շին են ծովա -
յինւ ու օզ ա քին խա ր իսխնւեր , ամ րացեաք կեդ րոն -
ներ եւ Հրթիռներու
աբձաքլման
յատուկ
խարիսիս–
նե բ ՝•
քհո-սիա
խիստ մեծ կարեւորութիւն
կուտայ
Պո՚լթի՚եիէ
եղե րքն֊երուն
պաչտպանւութեան
եւ ա -
մէն
մե^ոցհ կբ դիմէ գաղտնի
պաՀելու
Համար
ալս
շինէութիւյԼնեբբ ;
Թուրք
թ^րթ^ՐՐ
հ
.1Լ
ղրեն թէ
Հեասլնգումնեքը
կը շաբունակուին
<ՄիԱԻյէթճիշէր՜»
Հոսանքին
դկմ
"V
կր՚՚լաշտպանոլի
...
Մ ոսկուա
յի կողմէ :
Հյաա
մ ր տոլնւեր
խուզարկուեցան
Յունուար
Ո
ին
Միլլիյէթճիլէր
Միութեան
նախադաՀ ել Ա պարթա
յի երեսփո խան
Ա ա
յիա
Պիլկիճ
մ ասնա կցելով
Գեմ ոկրատ
կուսակցութեան
խոբՀ
յ։ դրան ական
խմ բակին
, Հարցուց թէ Ատնան
Մ էնտէրէս
ո բ դեռ ամիս
մ բ առա
ջ
կրակ
կբ
ժա քթքէբ
Հալք կուսակցութեան՛՛
դէմ , ի ՞ ^ չ պատ
ճառնեբով
ծանօթ
ճառերը
խօսեցաւ
Իգմիրի
եւ
կազի
Անթէսլի
մէջ,
ինչո՛՛ւ
լեղուն
փոխեց, եւ
Միլլիյէթճի՛լէր
Միութիւնն
ալ ինչո՛՛ւ
փակուե -
ցաւ :
Պիլկիճ պաՀանջեց որխ^՚գիրը
Օրակարգի առ -
նուի ել վեր լուծելով
իբ Հա րցագիր բ , բսաւ թէ
քանի ոբ քաղաքականութեան
փո վախ
ութ
իւն մը
կայ
, պէտք էր Լուր
՛ոա
լ
խո րՀ րգա բանա
կան
խմ բակին եւ այս
մ ասին
Հար ցապ1. գում կատա րե լ :
Կբ տեսնեմ
որ, բսաւ երեսվրոխանբ,
ամէն
ոք ներկայ է Հոս, բայց
կը բացա կա քին
վարչապե
տր ել գաաական
ն՛ախարարբ։
Կ՚երեւի կը խոլ -
սափին պատասխանելէ
իմ Հարցաղրիս
, բոլոր
նո»–
իսա րա բն երբ Հոս են , անւռնք
մ ասնւաւո
ր դիտում
ով
մբ
չենւ եկած :
Մ ուամմէր
Ալագանթ
առաբէլեց եւ պոռաց
V օ •
իւաղ աՀ ին
. Ե/ժէ ե՚օսք չտաք
իրե1
,
չի
կրն՜ար
խօսիլ
օրակարգին
մաս չկաղմ
ոզ
նիւթի
մբ մա -
սին : Խօսք մի տաք, թող ի՛ջնէ բեմէն՛ ;
Նաի՚ա՚լաՀբ
ջանա ց լռեցնե
լ ատ ենա խօսբ Հ
~
Ի^ԷՔ^ Վ"՚ՐՓ1ԷՔ^ էֆէնտիմ
, խօսք չեմ
տար
ձեզի , չէք կրն.ար ա յս
ձեւուի
խօսիլ
,
նիւթէն
ել օբակարգէն
կբ շեղիք
՚.
Պիլկիճ սա արկեց թէ խօսելոլ
ք՚բալոլ^ւք ու -
ն՛ի, եւ թէ իր Հարցա՚լիրբ
պէտք է
ստիպողաբաբ
օբակա րղիաոն՚ե լ : Ա պա
ր թա
լի
երեսվքոխան
Իր–
ֆս,ն
Ա՛լ սոլ. ե՛ս խօսյ» առնւե լ ուղեց , բա
յց Ալա -
դանւթ անբնդՀա՚ո
Կ՚ր^ղ՚^ի՚ջէր
•
Զէք
կրնար վիճա բանա ւթի
լ՛^^
՛մ կտրուՀ.
։։ ՚ IIIր
նակել,
չա
բժեցաւ
չէք
կբնաբ
խօսք
աալ։
Նա ի՛ա գ աՀր
այս
ան
եւ
լո ե ց ո ւց Պիլկիճբ
է
Երեսփոխան՚բ
իջաւ
բեմէն,
բայց
սքաՀանջեց
որ
ի քւ Հ՚ոբցադի
րբ օրա/լա րղ քւ առն՛ս ւի : Ա քՍ ՛ղա Հան ջ բ
քուէի
գրուեցաւ
եւջաիսջախի՚չ
ւք եծամասնւո ւ -
թեամբ
որոշուեցաւ
օ ր ա կ ՚ ՚ ՚ բ զ ի
անղրնւեչ :
Վիճաբս՚ն՚ու
թեանց
րնթացքին,
ամէնէն՛
ա՚ելի
կբթ՝
ն։ախարար
Թէ՚իֆեք
Իլէրին
յոԼղոլած
քքԳրե–
էէր։
Մ՚ոնաւանգ
երբ Պ/՚լկք՚ճի
Հարցադիրբ օրա -
կարգի
առ1։ու1
ԻքէրԻ՚ի
յուզումբ
ակներեւ
ԱԼՖՈՐՎԻԼԻ
ղպրող/,ն
Փե տո •
2.ե
Հս՚նա
էււ՚ի
մասին, նկարագրութիւն
մբ սաացանւ.ր շ՛աբաթ
օր ,
երբ արղէն տպուած էր ուրիշ
թե– թե մր
մէք •
Կ՝իմանանք թէ Հա^դէսր
լա^ոզ ան՛ցած է ել նր -
ոլէրնեբէ
գոյացած է
42.000
ֆրանք :
Կա*գաքէԲ
ԵՒ
տ&յ՚ԱՖ-քյՑւ-՚բ
* 6 Ա
Ռ
Ա
^Ջ > Ը
«ՅԱՌԱՋԷԻ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(6)
ԱԻԵՐԱԿՆԵՐՈԻՆ ՄԷՋ..
9 – –
ՊԱՏԱՐԱԳԸ
Այդ պաակեբբ կր յիշեցնէբ
քբիստոնէոլլեան
առաջին գար երբ
՚ ուխտուածներու
ել ղոՀուած -
ներու թափած
արիւն՛ի
Հետքեբբ դեռ խոնաւ
էին
ու անոնց
Հողին էր որ կարծես կբ մխաբ ծածա -
նող
խունկի
ալիքներուն
մէջ :
Որչափ աաեն որ ՚^ոզովռւրդը
ինքզինքը
բբռ–
նեց , ո րքան ատեն որ Հեծմ ոլնքնեբը ու Հառա -
չանքր խեդգոլած
մնացին՛ իրենց
կուրծքերունմէջ,
կարելի
եղաւ
Հետեւիլ
կրօն, արաբռղոլթեան
...
երբեմն
ցաւի ու ՛թ՛՜րյիձ՛"–՛^է
ս՚սրսուռ
մր քլալե -
կոծէր
սզաէոր
ա՚քբոխբ.
. • երբեմն ալ
մոլեռանդ
տենչանւքր
խա՚լաղութեան
ուՀանգիստի
, 1լը փայ
լատակէր
աչքէէրոլ
մէջ. . • Այդ բիւրաւռբ
նայ -
ուածքն՛ե
բու
մ ոգութիւ^ւ
բ ՀետղՀ ետէ
ցաւագին
ղդա
յն ութ իւն՛նե բուի կր տանջէ
ր
մ եղ
. ա յգ
սլաՀուն՝
էր ոբ պատար ագւորբ
ժողովուրդին
դարձած
իա՛
-
չակնքե
լո՚է միջոցին՛
՛ք էջ
րսաւ
Խաղաղութիւն
ամենեցուն.՛՛
ՕՀ
այն տենչալի
Հառաչանքը
որով այդ սփո–
փարար
խօսքեբր
բնւգո ւնւ ո՛ եցան՛ ,
ժողուէոլրդին
գ՚սնգուածբ
իր Հիմէն
դղրգեցաւ
ու
արցունքներ
Հոսեցան
մեղմօրէն
այտերու
՚Լր՛"
յ
• ոլ այդ խա -
ղաղռւթեան
բաղձանքր ոչ թէ միայն այգ
րոպէին
Համար էր, ոչթէ այգ որոշ մաբդկային
բեկորին
Համար՝՝
"՛յէ անիէլա կբ Հնչէր
բարձր ռւ անդի -
մադրելի , դս՚րաւոբ
տառապանքին
տակ կքած
ու
Հալածանքի
ուրուականն
երէն
մ ոլորուած
Ցեգին
Համաբ :
Պատարագը
կը յառաջանար
, աղօթքներու եւ
չարական՚նեբոլ
մեղեգիներէն
Օրօրուած
մտածումս
կբ սլանար
գէսլի
Հ եռուն ե րը , գէպի
ապ
րուած
անցեալ սեւ օրերը , ինքզինքս
լքած
ցաւի
՚ալքե -
բուն
, էլը դդա լի անՀատականութեանս
աստիճա -
նաբս՚բ
ն՛ուաղի
լ բ Հաւա քական
տառապանքին
մ էջ .
նոր
ձա յն մը կը
Հն չէ ր՝ իմ Հոգի
իս
մ էջ ու տաժա–
նելիօրէնյ կըզարթնէի
նորատեսակ
գիտակցոլ -
թեամբ
մը... ու այդ պաՀուն էր որՀադորդուե -
ղա
յ ի՛ք Ցեղիս
ճ շմ ա ր իտ ճակաաագբին
Հետ • . •
Ա յգ պաՀուն էբ որ վե բ ա սլր ե ց ա յ րո
լոր ա քն գժո -
իոա յին։ տագնապնեբբ՝
ո րոնք պատմեր
է ին՛
ինծ՛ի
ել ո բոնցմ է Հեռու եւ օտար մնացե
ր էի ա յն օբե -
բուն ;
Նոյն այգ եկեղեցիին
մէջ
՚ . - սարսափաՀար
եւ
Հալածական
ժոզովուբդբ
Հաւաքուած
էր
ն։^յն
այս
տաճարին
մէջ, այն օրն ալ կիներբ
մեծամաս–
նո ւթիւն։ կբ կազմ
էին եւ ամ էն անղամ
ռ ր Հ բա ցա
նի
ձայնր կր թավւանցէբ
ւգատե
ր բ ,չէին
դի՚ոեր
(ժէ
իրեն։ցմէ
ո՛՛րն ^ր որ այգ րոպէին
1լ
՚աքրիան՚ար
. • .
գռւրսբ կբ զարնւէին , կբ զարնէին
... ագջիկներ
ու
կիներ
ի րենց
ճերմ ակ
քօղերուն մէջ պատան՛–
քուած
մէւռելնւերոլ
երեւոյթո՚յբ
, մէկ
րոպէէն
միւս բ դո յժերոլ կբ սպա սէ ին
...
աբիլնր կր Հո -
սէր։
Վ^է քքե րն։ ի՛ն։ բաց, միսերնին
պատաոատուն
թ^ամիին
գնւգակնեբէն
, ք՚ող՚՚՚քր
պաշապանագնե -
րէն
ոմ անք կուգա յին
կռիւէն ու եկեղեցիին
սեմ
ին
վ րայ
Հո՛լ ին ին կ՛ալանդէ
ինւ Հոն ապաստանած
ի -
րեն ց "իրելիները
փնտռելով
խելայեզ եւ
վերջին
նա յուածքով
: Մ էկ րոպէէն
մ իւսը սեւ
խհւժ՚սն
ին
գիմ ադրող
բաղու1լնե
ր բ կբ պ ՛սկսէին
.
ուրի՛շներ
կր ,դառնա յին
Հեւ ի Հեւ ,
խ ե զանւ դամ ուած ու
պայքարելու
ա՜ե կա բոգ,
ել սլէտք չկար
որ տեսած–
նին սլատմ
էին
, որովՀ եաե
լ իբենց
՚էառօգէ
սեւցած
գէմքե բուն
վրա
յ գրուած
է ր ամ բ ո ՚ լ ^
աբՀաւիբքր
յուսաՀատութեան
• • •
Ա յգ
նո յն տաճարին
մէջ էր ...
Հրացանէ
երբ
կ՛ որոտա
յին
աւելի
մերձաւոր
, աւելի
յաճախ • * •
ո՛ւ ե ւա բնե
ր ո ւն
Հռնդիւնն
երբ
իս՚սո
նւ է ի՛ն ան էծ,ոն՚ե–
բով
. • . կիներբ
դոզգոջունւ կըսեւ/մուէին
տեղ :
տալու վերտ դա
բձո
՛լնե բուն եւ իրենց
պադատող
նա յ ո ւած
քն ե բ ր ի զուր կբ կառչէին
սուրբերու եւ
սրբուՀիներու
պատ
կե րնւե րո
լն
...
ի՛՛նչու
անոնք
,
որոնց ղօբութեանբ
Հաւատացեր
էին մ քւ չա , •ս։ն։կա–
րեկիր
ել ցուրտ կբ մնային
իրենց տառապան՛քին ,
ի^նչ
անէծք ու ի^նչ պատ
իժ
տնօրինուած
էբ ՛ի -
րենց Համար
. . . ո^ր էլուտակուած
.մեղքերու
քա
ւութեան։
Համ ար էբ որ Ա՚ւտոլած
Հ՛՛՛մ ր ու
1լո
լբ
կբ մնար , ի՛րր թէ րացակայած
բլքար սրբատե -
դիէն՛
. . .
Յ՚մն կա րծ լոլսաւո
ր ուշառագոյն
լա քտ–
նու թիւն
մբ երեւաց
պս՚տեբուն։
վ րա
ք . • •
կրակի
տուին,
քաղաքբ
կ՚այրէր,
ամէն բան
կոբսուած
Կ •
ՀետզՀետէ
աւելի մօտ ՀրացանԴ՚երբ կբ ղա
՚նւէ^
ու
զն՚գաէլներբ
սուլելով
կ՚անցնէի՛ն
եկեզեցին
՛ծ
պատե բուն Վ բա
յէն ;
ԶԱՊԷԼ
ԵԱ^^սՀ^ւ
( Շ « ր – )
Fonds A.R.A.M