0111^1X011՛°՛^^^
^՚* 1925,11.Շ.Տ.376.286
17, 1Հս6 ՕՅաշտաշ - Բ/մ^1Տ (13)
աէւօ։
1ՕԼ6Լ^0
Վեցամս. 1100 ֆր–, Տար– 2200, Արտ– 3000 ֆՐ ՚
ա
Շ08. 15-70
Գին 10 ֆր– Շ.€–ք– Բցու 1678-63
1)աա»€հ6 14 ՏշբԱահ^ 1952 Կիրա-կի 14 ԱԵՊՏԵ|լքՐ–
23րգ ՏԱՐԻ . 28.
6Տ65–1որ շրջան թիւ 2276
ք^ԵՐ ԽՕՍ-ԲԸ
Խմբաղիր՝
&.
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ի ԽՈՐՈՏ 0ՐՏԻ8..,
Երբեք
ւորամաղքոլթէւն
չունինք
բանսւվէճ մը
յարո ւցանե
լ ո ւ
անցեալ
դէպքերու
մասին։
Աս՛նա -
ւս՚նգ օրուան այս մամուն, երբ ահաւ՚որ
մղձաւանջ
մբ թառահ– է ամբողշ
մաբդկութեան
, եւ մամնա -
ԼՈբապէս
վքոքր եւ անճար
ազւլեբու
գլխուն :
%մբաիւաաբաբ
կա՛ն պաբաղանեբ
ոԼր
կրաւո -
բական
դիրք
բոնել
կբ նչանակէ
թմբեցնել
հան–
բայիս
դիաակցութիւնը
:
Այդպիսի
պարագայ
մը կը ներկայացնէ
՜ Պ •
Արչ՚սկ
Զօ ոչ ան եան :
Ո ւթսունամ
եայ վասաակա
լո բը Ա եսլա
՚ 2ին
դրութիւն
մբ Հրատարակելով
«Այսօբ»ի
մէ^, կը
պատմէր թէ ինք վտան՚լաւոր
Համարելով
«Օսմ ՚
պետութեան
մայրաքաղաքին
մէ^
կատարուահ՝
Տ՚՚յՅերր»,
«.քեբմօրէն
պաչտպանաՆ
է
Ֆ
Հետեւ -
եալ տեսակէտը
.
« Մեր րոլոր
գործօւն կացւքակերպութեանց
միացաւմուվ ԹոՆրքիռյ հայկական
(նքաԽսնգներէն
մէկոււն՝ գլխաՆուրապէս Կիլիկիոյ մէջ լբջօրէԹ
սլատբասաոՆած
տսլստամբոլթիլն
մը
պայթեցնե
լու ծբագիրր • ապստամբսւթիււն մր որ կրնար
լուրջ ու աեւակաՐւ արդիւ՛նքի մր յա՛նգիլ եւբապա–
կան տէլւութեանց՛ մտ՚ւճնաւորապէս Ֆբանսայի մի–
ջամառւթեամբ»:
էէ
1լ
աւե
րցնէ
բ ,ս րտ՚սոս^
ւ չ
մ իս՛մ տութեամ
ր ՚
— « իմ այդ հբապաւրսՅկքային կոչիս երապա–
րակաւ հաւքալքսւութիւն յայտնալ միակ հայ սՏնձ–
նաարութիւ նը եղալ գօբավար Անդբանիկ , աւԻմ
սայաւջարկիս իր լիա՚կասաւր
համսւ՚ճայ նէութիԱւը
աբտտւյայտեց Պուլկարիււյ մէկ հայ թերթին մէջ» :
Հարկ
եղաւ կարդ
մր Հարցումներ
ուղղել
«Օբր
Օրինէի
բամնին
մէշ
(8աոաջ, 5
Աեպտ.)։
Պ • Ջօպանեան
, որ երբեք
խօսքի տակ
մնալու
« մԼղքր ՝»
չէ
դորհահ
է պատասխան
մբ Հրատա -
բակեր է
նոյն
թերթին մէջ, «Պա՚ոմոլթես՚ն
Հա -
մար»
(1 1
Աեպտ • ) :
իր
դուսաբան՚ութիւննեբր»
վեբլուհելէ
ա -
ոա1,
կ՝ուղԱ,նք
՚իակաղիհ
մը բանսղ,
միանդս՚մ
Համ,
՛րդ
րնւղ մ քւչա
փարատելոէ
րանւ^եր
:
«ԱնաՀիտ»ի
խմբաղիրբ
սկզբնական
մեղք
մր
մււ1եի,
՚սմէն
բանի
խա՚՚նոլիլ
եւ
Հեղինակաւոբ
կարհիքնեբ
յայանել
ամէն բանի
մասին։
Ա՛՛րքան
չաՀահ
պիտի
րլլար ինք անձնապէս
եւ սա բարեմիտ
մողովոլրդբ
եթէ Հեոյոլ
մնար
քաղաքական
կոչուահ
շամբուտէն
:
Մանաւ անգ
երկու
աշիարՀասասան
"1ատե
րաղմներէ
վեբ^ :
Հանրային
կեանքի
բո լո ր ելեւէջներուն
մէ^, եւ
Հակառակ
բուռն
բանավէճեբոլ
, մենք
միշտ
յար
գանք ՛ունեցահ
ենք իր դրական վաստակի
մասին։
Գիանալո
՚ւ
Հանդերձ որ երբեք
առիթ չէ փախցու–
ցահ
, բութ
սլաքներ
արձակելու
Համար
Գաշնակ
ցութեան գէմ :
Վկայ՝
«Ցաոաիի
ել մեր միւս
թե,<թերուն
Հալաքահոներր
, սովորական
պարաղաներոլ
մէջ
կամ իր Հերթս՚կան
յոբելեաններուն՛
առթիւ
:
Գիտենք որ Պ– Զօսլանեան՛
տարիներով
թան-
կաղին աշխատանք է կատարահ
այս
քաղաքին
մէ9
, հան՚օթացնելու
Համար
Լա յկական
Մ չա -
Կ-յթք– ՝•
Իր ամբողջ
դմբախտութիւն,ր
այ
՜Լ
է որ, չէ ու–
հ պաբտկոլիլ
իր պատեանին
մէջ֊.
Գերբնական
՚կԼրողութԻ՚^՚^^Ր
ՎԻՐ՚"ՂՍ^ւ"Վ
իք
գլխադիբնոին,
յ,ռրձահ է ամէն մաբղանք :
Ա Տ ՚ ՚ Պ Է " ՝ ԻԲք^՛– Ք " ՚ զ ՚ " Ք ՚ " Կ ՛ " ^ ՛
Դէ՚՚՚Ք^
Հաղիւ կր–
%ար իբ առադասա%եբբ
բանալ
Լիւքսէնպոլրկի
լճակին վբայ
։
է լ սակայն,
փռրձահ է նաւարկել
միՆչեւ Հե -
ոաւ"Ր ք^Վեբր։
Եւ
երբ նալակր
շրջեր է^ փոխա
նակ պաաճառներր
քննելու ել դարձ մբ կատարե
լու, նախրնտրահ է օրօր կաբգալ 1ար եոա բանո
լ «
թիլնքներոփ :
Անշուշա
միակ
մեղաւորբ
ինք չէ ^ այս ճակա.
սւին Վք"յ ՚–
Մենք իր Վ բ " ՚ յ կբ ք^անրանանք անոր Համար
ռր ,
մէնէն փաւերական,
ան՚լե րաղանցե
լի տի -
՚ – * " ՛ ՛ - աահտեեոսնեռոլ
: քի
ար՚հսպետ - պոլիտիկոսներու
:
Մնացորդ
յ,
անուղղայ
եբաղատեոներէն
, ոբոնք
էւրո–
յ՛^՝ "՛Հո ճանչցած եբէկ,
եւ մինչեւ
այսօր
.ալ <
ււրէ« 2"
է՛
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՎԵՐԱՄՈՒՏԸ
Շաբաթնեբէ
ի փեբ «8առաջ–»ի մէջ կը կարդաք
դպրոցական
փերամռւտի
աղդերր
: Մուրատե՚սն
,
^պր՚՚ղասէբ
^ Աուրատ - քհափայէլեան
(Վենետիկ)
ել մեբ ղաղութին
Հա յերէտնի
դասրնթացքնե
բու
վերաբացում
ր :
Կ^ուղէի գիտնալ թէ քանի՛՛ ^"ԳԻ ) նորեբ
ան -
շուշտ , արձանաղրուահ
են։ առաջին՛ եբեք Հաստա -
ւոոլթեանց
մէջ–. Զեմ կարհեր որ մեհ թիւ մր նեբ–,
կայացնեն
1
Բիչեբոլ
մատչելի
են հախքերր,
իսկ
այդ
քիչերէն
ոմանք
միայն
անՀ րամե չտ կբ ղըտ–
նեն
Հայե րէն սո րվեցնե լ իբենց
ւլա ւա կն ե բ ո ւն՛ :
1
Ջէ՛" որ առեւտրական
ասպարէղին
Համար
,՝՝
Հայերէնէն
ղատ ամէն
լեզռւի
սլէտք
ուեին ,
Ի՛՛Կ
բաբձբագո
յն , Համ ա լսա բան ին կրթութեան
Համ
ար
ալ
«էին ա սա կա
ր ^
է»
Հայերէն
սորվիլ :
Զեմ դիտեր թէ կա՛՛ յ ուբիչ
մո
ղո
վո լբգ
մը
ոբ
սակարկոլթեան
նիւթ
դարձնէ իր մայրենի
լե -
զոլն : կչռէ , չա՚իէ ,
եւ
«աւելռրդ»
գտնէ
ղայն
եւ
նոյն իսկ «ւթ՚ասակար»
. . >
Ամէնէն
քաղաքակրթեա
լէն
ամէնէն
յեաա -
մնաց բ կր պաբհենա
յ
իր լեղուով
, մինչեւ անաէա-մ
Գնչուն :
իսկ
մենք, նախ կր ճշդենւք անոր օգուտր
,բեբահ
չաՀր,
տպադային
անոր
միջոցալ
շաՀուելիք
ոս -
կիներուն
քան՚էէէկր ու յետ՚ււյ
էլ՝րսենք
մեբ տգոցր •
« Հայերէն
խօսէ, Հպարտ
եղիր որ Հայ
ես»։
• • - ի՛՛նչ
րնեն
անոնք որ միջսցն՚եր
չունին օդ -
տուելոլ
ե րկբո րգական
վարմարաննէերէն
:
Ա
^ոնց
ալ կ՚ըսենք
•
—•
– ՚ յ ^
—
• ՜ – . ւ – լ – 3 ՚ ւ ՛ Ս
– լ – լ
սգւ
—
ւՐՂէ "՚11
դադ։
Զանաղան
Ա իութի՚՚ննւե
ր ,աղդ
. իշխանոլ -
թիւննեբ
Հաղար
կաոր՚կ^րլլան
ուսուցիչ
գտն՛ելու ,
Գասրնւթացքնւեբր
պաՀելու
, ինչո՞ւ չես
ղրկեբ
աղջիկդ կամ մանչդ :
՚՜ - ւ ք է կ
«Հի,նղշաբթի
մբ ՛ունի
,
փաթբււնէա1Ժ
պիտի
երթայ։
Ա ի/ւ եման ալ պէտք
է ։ Հա՛՛լա
բն -
տանե կան
գնո ւմնե՞ բր,
ե՚^/էր
րն՚ենք» :
Իրաւ
է ։ Ե՞րբ
րնե՛ն։ իսկ սգա՞քբ,
ե՛՛րբ
սոր
վին
իրենց
մայրենիքբ
:
ԱՕԱԻ
ՏԽՐՈԻՆԻ
—
0Բ0ՍՏՏԸ1
հք՚որին ցաւ/ւվ
կր
Հաղորդենք
մա^բ բաղմա —
վաստակ
պատմագիր
Պ՛ ՝ԱշՈ^
ՇաՍՏՏՏէ/ 1
ինչպէս կբ գրե՛՜ն տեղական
թերթերր,
տաբա–
րախա
Հեղինակբ
տաժանւելի
դորհոդոլթեան
մր
ենթաբկուահ
էր քանւի մր ամիս
առաջտՄ՚ա՚Հբտեւլի
ունեցահ է ուրբաթ
օր։
Մեր
ողբացեալ
բարեկամ
բ հնահ էբ Կ բրնոպլ
,
1885
Աեպա. Տին,
ուրեմն
67
տարեկան էր։ Առա
ջին
Մ եհ Պատեբաղմի
լ^թացքիւն
հան րա՚ղէո վի -
րաւո բուեցաւ
| 91 5
Մ արտին : Եբկրոբղ ական
եւ
րաբձրագո
յնւ ուսում բ առահ էր Մ ոնփէլիէի
մ էջ ։
Պաամ ութեան
Համ ար
Համսւլսար՚սնական
.աստի -
ճան
Լլիսանս)
սաացահ էր
18
տարեկանին։
Աշա
կերտ էր մ ի ջն՚ա դա
ր ե ա\և՝ պատմութեան
մասնւաղէա
(իողէֆ
Բա
լմ է թի՛ , բա յց նախ րնտ րեց ո ւսո ւմնաս ի–
րել Արեւե
ւքբ
եւ գա բձալ
ամէնէն •ակսէԿաւոբ արե
ւելագէտն
երէն
մ էկբ Ֆրան՛սա
յի
մ էջ : Վերատե -
սուչն էր Միւղէ
Կիմէի եւ
կբ
վարէր
նւաեւ Զեր -
նռւսքի
թան ղտ րան. ը ։Ակադեմիա
յին անգամ
ընտբ–
ռւեցալ
\946ինր
յս՚ջորդելով
Պ– Անառէ
Պէլսոռի։
Իր գլխաւոր
գորհերն
են.-
—-
Պատմութիւն Ա–
ոիոյ , Խաչակիբւ՜ներւռյւ Դ֊իւցագնեբգռւթիւնը , Ասիսյ
Զս^թօնքը, 0>ատմութիւյն 11՚այր .Արեւելքի , Պուտ–
տայի հեաքերույն վբայ, Արեւեւքի Քաղաքակա–
կրթութիւնր, Պատմութիւն ՉիԹաւստաԹի, Հնդիկ
փիլիսոփաւները, Պատմութեան, Հսւշուեկշիո֊ը, Ե -
րուսաէլէմի Ֆբանկ թադաւոբո՚ւթեսյէԹ պատմու -
թիւյնր :
Բանի
մբ տարի առաջ Հրատարակեց
Հս13ասսաէ.
նի պատմութիւնը,
որ ջերմապէս
գնաՀատուեցաւ
։
.ճչմս՚րիտ
բարեկամն
էր Հայ
մոդոփուրդին
եւ
միչա կր մասնակցէր
Հայանպասա
ձեռնարկնեբու
։
Ցուղարկաւ՚ո
րութիւնր
պիտի կատարուի Բչ.
օր,
Աէնթ
ՕկիւսթէՆ
եկեղեցին
:
են
ՀԱՑ ԳԵՐԶԱԿ
ՄԸ, Արթիւր
Մա՚նռւկեան,
որ
Ռոման կբ բնակի,
ն՛ոբ գիւտ
մբ Հնաբահ
բլլալոփ,
«թռչոո
սեաւաո
ուեՊ։հ ոո է
տ՝.
մււէաաեն։ . նամաենեո
ուո–
ղահ
ԳԻՆԵՐռԻհԱլՐԶՐԱՑէքԱՆ Գ^Մ
ՎԱՐԶԱՊԵՏԸ
ԿԸ ՊԱՏՈՒԻՐԷ
«ՍԱԿԱՐԿԵի
, ՓՈ ^
ԽԱՆԱԿ ՈՐԵՒԷ
ԳՆՈՎ
ԳՆԵԼՈՒ
Գինեբոլ
րարձրացման
գէմ մ՚լուահ
պայքարի՝^
աոթիւ
ձայնասփէիւռ ճառ մր խօսե լոփ,
Պ– Փինէ
յաւ՚ոարաբեց
թէ մօտեբս
նոր միջոցներ
ձեռք պի
տի առնուին
, «ղաբմանելու
Համաբ
մեր
տնտեսու–
թեան։
իսոբունկ
ան կա բէլոլթիւննեբ
ր» :
Այս
առթիւ բացատրեց
թէ աղղին
րնգՀանուր
կաղմ ակեր պութ իւնը
լուբջ
վերաքն։նութեան,
կը
կարօտի : Ուրեմն
անՀբաժեչտ
է բաբեւիոխել
ամ -
րողջ անտեսական
կարգուսաբքը։
ինչպէս
յայտա -
րարեց
անցեալ
մարտին՛ , երբ կբ ստանձնէր վար -
չապետութիլնը,
ինք ամէն րանէ առաջ պիտի ջա
նայ վեբաՀաստատել
վստտՀոլթիւնը
ֆրանքին
վբայ :
* Արդէն
յայտարարեցի
թէ կառավաբու
-
թիւնր
դերի
պիտի
չբլլա
յ մասնաւոր
գրութեան
մը։ Վեց ամիսէ ի վեբ մեբ էական
դոբհը սեպե -
ցինք սլա շապանե
լ դրամը
, ապաՀուէելու
Համաբ
տնտեսութեան
բաբեկաբղռւմր
եւ ապբուստի
պայ–
մաններ-ոլ
իրական
րարելալումր։
Պայքտբեցանք
անդագաբ ել յաջողեցանք
ոչ միայն
կասեցնել
դի
նեբու
բարձրացումր
,այլեւ
ղգալի
ղեղչեր
ապաՀո
փել շատ մր ճ իւղերու
մէջ։
Ամբան
ր%թացքին։
եր
կու
բացառիկ
դէպքեր
, երաչտբ ել
սլաճաբախտը
խանգարեցին
ղինեբոլ
անկում
ր կարգ
մր ար -
տագր ութեան՛ց
մէջ : Անշուշտ
փագանցոլկ
պատ -
ճառներ չեն կբն։աբ տեւական
Հետեւանքներ
ունե
նալ : Հրապա բակին
կացութիւնբ
նպաստաւո
բ է եւ
յառաջիկայ
ամիսներու
ըն թացքր չի կրնար
տեղի
տա
լւ։բելէ
Հիմնաւոր
մտաՀոգոլթեան
: կառաէիա–
բո լթեան պա ր տա կանո լթ ի ւնն է ամրապնգե
լ
ձեռք
բերուահ
նուաճումնեբր։
ԱՀ.ա թէ ինչու կառափա
րութիւնր
որոշեց
կասեցնել
դինեբու
բաբձրացոլ–
մ բ ։ Պաշտօնաթերթին
մէջ Հրատարակուահ
երկու
Հբամ՚սնագիբնեբ
կ՝տբգիլեն
դիներր
բարձրացնել
Օ՚էոստ
՚
3\
ի մակարդակէն
փեբ :
«՚ Տակաւինէ ապաՀ ուիահ
չեն՛ք
բո լո ր
կա
րելի
անկումնեբր : «Գինեբոլ
Տեղեկատու»ն֊
ա յ ՚ ՚ օ ր կը
Հրատա բակէ
ղանաղան
ղեղչեր : կաո ավա
րութիւնր
կբ
մ շակ է կարէլ
մ բ բաբենո
րոդուէքն՚ե
ր , մ ասնա ւո
րասլէս
Հաբկային
եւ վ՚սրչական
: Բ՛ս յց այս ՚ոնօ–
բինութ
իւննե րբ չեն կբնւա ր բա րե յաջող
ելքի մը
յանղի լ առանց
ըԼդՀանու
բ Համ ամ տութեան
: Ա •
.ք/.^^տ–՜
–ւ^. է
/ . ֊ ֊ յ է
՚
՛ դ լ.
ւ ւ
—
ւ,.,^ ,
տանւլոլիլ
ա.ե՚.ատազա1՛
* ՛ " « " " ^ ր " / ^ է ա &Յ
Հետե -
ւան՚քով
, ինչպէս
կրնա
յ
վ ՚ ր կ ՚ ՚ Վ ՚ լ
ս՚՚^էնւուէւ
քո՚ջու–
թեամբ։
Ես պէտք
ունիմ
ձեր րոչորին
աջակցու -
թեան։ : Ապառողն՚եբր
պկ՚ոք չէ ղնումնե,.
կատարեն
որեւէ
ղնո՚է , ին՛չսլէս
անւձկոլթեան՛
օրերուն
, այլ
պէտք է սորվին՛ սակարկել
աղատ
վիճաբանոլ
-
թեամբ։
Վեբս՚ոոււլիչներու
բանակ
մր չէ ոբ պիտի
սլաշտպանւէ
դնորդն՚եբր։
Ես Հաղարա՛
որ
ռլաշտօն–
եանեբ պիտի
չս՚ոեղհեմ
, ս՚ոոլգոււՈ՚եբ
կա՚ոաւ։ե -
լու Հաւքաբ ա մէն
ղիւղի
մք,ջ։ Եղահներր
պիտի կա
տարեն՛ իրենց
պաբտականութիւնր
եւ
օբին՚ակելի
պա՚ոիժներ
սլիտի
սաՀմանուինտ
իսա բդա խ ութե
անց
Համ աբ » :
^ Տեղական
մամուլր եւ ա րՀեստս՚կցական՛
մի–
ոլթիւն.նւեբբ վերտպաՀ
դիրք մբ բռնահ
ե՜և նար տր–
նօրինութեան՚ց
Հանգէպ։
Ամէնքն ալ
արդիւնքին
կր սպասեն,
առանց
Հակառ՛աջարկներ
ներկայա -
ցնելու : ԱրՀեստակցական
Միոլթիլններէն
չա -
փաւ՚ւրներր
ս սլա ս ո ղա կան՛ ՚րիբք
մբ բռն՛ահ
են՛, իսկ
Աշխսէտանքի
Գաշնակցութիւ՚նր
կբ Հեգնէ
տրուահ
ոբոշումներր
, Համ ա յնավալ։
թերթեբոլն
Հետ ։
(Լյ1Նր1ւրւււ շարսւ11ակոՆթիւ–նը կարդալ Գ - է յ ) ^
ՄԵՐ
ԱՅՑԵԼՈՒՆԵՐԸ
Հաճո քքով
։։։լջ ունե ցինք մեբ խ՚քրագրատան։
մէջ.
Տիկի՞՛ Սաթենիկ Ասրեան ,
նս՚իսադս՚Հ
թէՀրանի
Հա ք Եկեղեցասէր
Տի/լն՚սնց
Աի.՝ոլթեան եւ անղամ
« Արա;.ս՚տ » Մշակ. Միութեան
վարչութեան
:
Տ հկ քւն՛ր \ իբրեւ
իսն՚սմ ակա լուՀ ի , Վենետիկ
Մ " ւ -
բատ - քհ՚սփա
լէ լե անէ էքարժա րանբ տաբահ է տա —
ղանղաւոբ
նկարիչ
մբ,
14
տարեկան
Աեգբակ
Նա՝–
ւլարեանբ,
որուն
հտիսքերբ կր Հողան Տէր ել Տի
կին
ճոբճ ՄարաիկԼան։
:
Պ– Օահան ՊէրաէրեդլԹ,
(րնկե
րակցոլթեամբ
իբ եղբօր՝
եբամշտա։լէտ
Պ– Օննիկ Պէրպէ րեա՛՝ ի) ,
՛որ տարիներէ ի փեբ կբ պա շտօն. ա փա րէ ր
Ա–՚.թի -
լիասի
դպբեփաւ՜հքին
մէջ : Այլ ա յժմ
Փարիղ
պիաի
մնայ :
Շահէ վբդ– Ա&էւքեան,
լուսարաբապետ
Անթի
լիասի
էիանքին եւ ուսուցիչ
դսլրեփանքի
՝.
յ ոնտ։։ն։էնէ պատասխաներ
ենթէ «նկատի
կ՝առ -
ն
ենք »:
ԹԷՀՐԱՆԻ
ՄԷԶ ՄԵՌԱԾ է (Ո Աեպտ.) Պ–
Գեէլամ
Մկբտիչեան
, Ռի՚ւթէբի
թաբւլման-թղթա–
կիցբ ոո ձե ր բա կս։
լո
լահ էբ անքցեա լ տա
րի՛ , ա քն
ամ բա ս տան ո ւթեամր թէ էէէնէնպաստ լուրեր կր Հա
ղո րղ էր աստ
՛ս սաՀմ անի
թե
րթե
բուն՛ : Անցեալ տա–
րհ աղատ
արձակուեցաւ
ե րա շխաւո րութեամ
բ ;
՝Բռէ։"է
"էՈւնւեւչո
բս տաբեկանւ էր ել կր
տառապէր
երիկամ՛ներու
Հիլանդութենէ
: .
Fonds A.R.A.M
