ՒԼ\11^1՝€Ւ1
ք օոճտ
6Ո
1925,
«.€.Տ. 376.286
Ր ^ ւ Տ
(13)
աէա։
10Լ61ձ€
17, Աս6 ՕՅաշտաշ -
Վեցամս. 1100 ՓՐ–, Տար. 220օ7Արտ • 3000 ֆբ –
161. Շ06. 15-70 Դին 10 ֆ ր • Շ.€.Բ. ք օոտ 1678-63
27րգ ՏԱՐԻ - 27 ձոո66 1^0. 6484–՚Նււր շՐՏ^ն թ ի ւ 1895
Տցյռտձւ
16 յ Ս ա
1951
Շ ա բ ա թ 16 ՅՈԻ֊՚Սւ՚Ս
ամքսագէբ՝
Շ
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
ՄԵՐ ԽՕՕ-քէԸ
–ԾՐԱԳԻՐ ՄԸ
ԲԵՐհ1^^
Տ"՚րինԼրոլ,
ընթսւցքին
, ամէ՛ն անգամ որ պար.
աաձանաչոլթեան
կր Հրաւիրէինք
Պ՛
Գալուստ
Կ իւլպէնկԼանր
, րարեմիտներ կր
տրտնջային՛
Ի՞նչ
կ՝ոլգէք
իսեղճ մարգէն : Հարկաւ
բան
մբ պիտի
լնէ
. . .
ինքն ալ, որ աււտուն
կանուիս կր կարղար
Յա–
ւԼՍւջՀք ,
իրրեւ
սովորական
բամանոբգ,
յաճաիւ կբ
գանգատէ
ր ողբացեալ
լ^ւկե բնե
ր ԱՀարոնեանի
եւ
Խատիսեանի
.
֊ Ա յ ս
թերթբ
ի՞նչ
կ՝ոլզէ
ինձմէ
1
Աեբ
ոււլա՚^հ-ր
X
Բացատրած
, յիչե ցուցած
ենք
Հրապարակաւ
.
կաաարել իր պարտականութիւնը այս ժալո -
վ ս ւ բ գ ին հանդէւ՚ւ = Այ՛նպիսի գ՛ործ ո ւնէ ո ւ թ ե ամբ մր
որ համապաաասյսա1նէ ի բ դ իրք ին, տաղանդին ե ւ
հարս տ ութե ան :
Առանց որ ել է ծանօթութիւն
կամ յարաբե -
րութիւն
ունենալու
իրեն Հետ , մ ամ ուլի
մ իքոցաւ
կր տեղեկանա
յի՛նք իր ղանաղան
ձեււնա ր կնե բուն
,
՛որոնք մեծ տարբերութիւն
ձ՛բ չունին
սովորական
Հարուստի
ձ՛ր րա րե ղո բծո ւթենէն
1
Եթէ
չենք
սխալիր
, իր
ամէնէն
նչանաւոր
ձեռնարկներ՚ն
եղած
են Լոնտոնի
եկեղեցին
, Երու
սաղէմի
վանքին Ա ատենագարանր
, կարգ մր մե -
քենանե
րոլ առաքումբ Երեւան
:
Աղղը
՚"–ր1՚՜
շ րան կր սպասէ բ •—- ել միչտ կր
սպասէ
III յս
կ բ ե ս ո ս էն ; Բացառիկ
գէմ ք մր
ամ էն տեսակէտով
:
Օտարներ
անգամ
յաճաիս
մեր երեսին կր զար
նեն
,
^՚ԲԲ նպաստներ
րաչիւուին
միքաղղային
ե -
կամուաներէ
.
Հայերբ
ԿիւլպէնկեէմԿւներ
ունին,
ինչո՚^լ
մեղի կր
դիմեն՛»•
ճիչգ
ինչսլէս
ամերիկացի
գնգ՛
Հէսքէլ
կր
տրտնջար,
1919
20/1՛,
տեսնելով
Հտյ
մեծաՀա–
ր ուս տնե բուն փառաւո
բ ապա
րանքնե
բբ՝
Թիֆ
լիո է
պողոտաներուն
վբ՚՚՚յ՛
ինչո՛՛ւ նպաստ կր թնղ բեն
մեղմէ,
երբ
այսքան
Հարռւսաներ
ելՀարստութիւններ
ունին՛–
Լոնտոնի
եկեղեցին
չինո լած ատեն , երբ քքն–
ւառատու
թիւն
ւատա
ոա
կռւեւ
Պոլսո
ք
« ճակատամարտ
»ին մէք
(1921) ,
այն
աւոենուան
Հոգեւոր
Հովիւր
կ^աբմէ՛^ յէ՛չե է անուէւր
եր–
կար նամակով
մր կր Հաւաստէր թէ անիրաւ
ենք,
թէ Պ • Կիւլպէնկեան
Հայաստանի
առաքին
Համա՛
լսարանր
պիտի
չինէ , եւայ^ ;
€ Պ • Հինգ առ Հարիլր
՝»ր նչանաւոր
սովորու
թիւն
մր ոլնի։ Երբ չատ նեղր
մնայ , ճաչի
Հրաւէր
մր
կ՚ուղղէ : Եւ , մտե
րմ ական
ասուլիսի
մր րե ֊
թացքին
, կ^առաքարկէ
Հանրօգուտ
ծբաղիր
մբ
ներկա
յացնել :
Այգ պատիւր
ւէայելեց
,
1927
28/5՛ ,
ւոաբա–
րախտ
Պալաքեան
եսլիսկ՚ր,
երբ ձեռնարկած էր
Եւրո սլա յի
թեմ ական
կազմ ա կե ր պո ւթ ե ան %
Առաքին տեսակցու
թենէն
իսկ այնքան
ոգեւոր–
•ոլած էբ որ , աք ուձախ 1^աւետէր ,
ինչե^ր
պիտի
ունենանք
: Առա^որղաբան
,
դպրոցներ ,
տպարան
, թերթ։
Եւայլն,
եւայ^ւ %
Շատ
չանցած
, ողբացեալ
եպիսկոպոսր
ոչ
մ իայն կատարեա
լ յուսախաբութեան
մ ատնոլե -
ցաւ,
այլեւ
Լոնտոնի
եկեղեցին գոց ղտաւ
իր առ
քեւ
, մ ի լիոնատէ
րին
սլա տ ո լէ ր ո վ :
Տարիներ
վերքր ,
(1929
30), 5,՚.^5/
աո֊ա -
քարկր ԱՀարոնեանի եւ քցատիսեանի
միքոցաւ,
դարձեալ
ճաչասեղանի
մր վբայ
.
Զբաղիր
մր բերէք,
միայն եւ միայն
մչա
կոյթի
վերարերեալ : Գոլմարր
կա բե լո
րութիւնւ
չունի։
Օրինակ՝ մէկ միլիոն
տոլար
Լայն
ատեն
կ՚՚աբմէր
25
միլիոն
ֆրանք)
։
Խում բ մ ր
մ աաւո րականւնե բ անմիքասլէ
ս գոր
ծէի ձեոնււսրկելով
, կր մչակենւ վւաոալոր
ծբաղիր
մր,
որուն
չնորՀիւ
կարելի
սլիտի
րլլար աշխար -
Կա կան վենետիկ
մր Հ
Ծրաղիրր
կաբղա
լէ վերք^
Հայ
միլիոնատէրր
սկզբունքով
հաւանութիւն
կր յայտնէ,
ք–^
/ ՚
իսոստանայ
ղործաղրո,
թեան
ձեռնարկել
ամառնա–
յին։ տրձակուրդէն
վերք :
Ամառներն ու ձմեռներբ
իրար
խառնուե
.
ցան։
իր րարեկամնւերր
մեոան։
«Հինգ առ
Հարիւ
րր»ն։որ
միլի,.ն։ներ
ղիղեց : կլ
սպասողներ
կանւ, ամենւալն, րա րե պա շտո ւթեամբ ...
Ուրիչ պերճախօս
պարագայ
մը :
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՈՐՈ"ԻՆՆ է
ՅԱՆՑԱՆ-ԲԸ
Յաճախ կր Հարցնեն
մեղփ,
եկող - ղացող
ճամբորդներ
.
Գպրոցներ
ունի՛նք : Ե ր կր որդա կան
վարժա–
րան/նեբ
կա՚^ն Ֆրանսա
յի
մէք։
Մեր պատասխաններր
խուսափողական
են • ան
չուչտ
:
Գպրո^ց։
Աենք մեղփ ալ 1^լնենք այգ
Հարցոլ–
մբ : Աւնի՞նք թէ չունինք
: Կբնա^նք
ղպրոց
անունր
տ։ոլ
Հ ինգ չա բթ ի օրուան
ղ. ասրն թացքնեբուն
ուր
ամէն
ուսուցիչ
իր Հ ա յե ց ո ւլոլթ ե ամ բ կր
վարէ
ղայն : կ՝լնարէ
գասագիրքր,
կր կաղապարէ մա -
նո ւկնե բու
մ իտքր
, առանց
Հակակչռի
,
առանց
րնդՀանռւր
ծրաղրի
:
Բախտին
ձգոլած
են նոյնիսկ
չէնքերր, գրա -
սեւլաննւե բու , նստարաններու,
լոյսի,
առուլ^յոպա–
Հական տարրական
պայմ՛աններու
րնտբռւթիւնր
:
Գիւրին է արդարացումներ
գտնել
:
Գպրոց
բանալու
իրաւունք
չհ,՛"յ
փոքրամ՛ասնութեանց
Համաբ
I
Շէնքր
ո՚^ւրկէ
գտնենք։
Գրամ
կա՛^յ որ
նստարանի
, ։լրասե։լանի
, քարտէսի կամ ղրԽնա —
կանւ սլի։ու։յքի
մ՛ասին
իսոբՀինք :
Ասոնք
բոլորր կբ բիսին գպրոց
ին , բսենք Հա–
քերէն։ի գասրնթացքնե
րո լ մասին
մեր
ունեցած
տաբւոա։ք
գաւլափարէն :
Ֆրան։սայի
դաղոլթր ոչ աւելի
խեղճ է քսա —
կ՛՛՛ւ
1
ոչ աւելի աղքատ է սրտով
ռւ մտքով,
ւոչ ալ
իր
մ էք պակաս է ազւլա յին
ղղացում
ր ել իր
մայ
բենի
լե՚լուին
սէրր։
Ջաբիքր
կուգա
յ ղեկավարութեան
պակասէն
եւ միջավայրէն
: Տարիներու
խնթացքին
չկրցանք
ս։ոեղծել
ուսումնական
խորՀուրդ
մր որուն
են -
թարկոլէին
րոլոր
գաս
լ^։ թ աց քնե ր բ : Զկրցանք
Հ ի–
մ ր գնել
կրթական
Հիմնագրամ
ի մր որ
Հոգար
ղ պբոցներու
նիւթական
բ :
Գմուա՛՛՛ր է ասոնց իրականացում
ր : Բայց
տ
յս
գաղութր
չէ"՛ր որ
29
միլիոն
ֆրանք
տրամագրեց
նւերգաղթի
առթիլ,
առանց
Հաչռւելու
րաղմաղս^
Հանգանակութիւններր
:
Գալով
մ իքավա
յրին , չատ մեծ
ազդեցութիւն
ունի անչուչտ
, իր անՀ ամ եմ ատ
րարձր
մ չակո յ -
թով;
Բայց
ինչո՛՛՛ւ
Հակազդող
միքոցներ
պիտի
չ։ին։տււեն։ք
, ինւչո՚^ւ
մեր բոլոր
նիւթական
ու րարո
յական
ումերր
ղօրաչարմի
պիաի
չենթարկենք,
սլաՀ ե լու
Համ աբ մեր թանկաղին
ղանձր , մ՛ եր ան
նման
լեղուն :
ՍՕԱԻ
ԹՐԲԱՀՊԱՏԱԿՆԵՐՈԻՆ
Պոլսույ վերջի1ն՛ թղթ ա բ ե ր է ն կը քաղենք հետեւ
եալ տեղեկութիւ՛նը (8 Յռ՚ւնիս)
Հա յրենակցական
օրէ՛նքր բարեփոխելու
Հա -
մար արտաքին
գո րծավա
բութ իւնբ
նոր
օրինագիծ
մր պատրաստած
է։ Նախկին
օրէնքով,
երեք տա
րի արտասաՀման
մնացող
ել մեբ
Հ իւպատո սա րան
ներուն կամ գե ս պանա տո ւննե րոլն
ղիմ ելով
իրենց
ա րձանագրո
ւթիւնբ
չվե րանո րո ւլո զներ ր կր վտար
ուէին
Հտ յրենա կցո ւթենէ՝
Գո րծավա
րնե ր ու Խ
-Ոբ -
Հուրդին
որոչում ով : Ըստ նոր օրի՛նագծին՝
Գոր -
ծավարներռւ
ԽորՀոլրղէն
1^աոնոլի ա յղ պա
յմ ան
նե բուն տակ
Հա յրենա կցո ւթենէ վտա րե լո լ լիա -
ղօրութիւնբ
եւ Անղարայի
Ա. Հիմնական
Պատմա -
կան Անտեանին կբ յանձնուի
այս
ի րաւասո
ւթիւն
ր;
Մկկ
ՀԵՏԲ
կորսուած
դիւանազէտներէն,
լյրոնց
մէկուն
կի՛նբ Ա՛ղքիկ զաւակ
մ ր
ո ւնե ցաւ :
Անգլիո
յ ԱսլաՀ ո վո ւթե ան Տ ես չո ւթիւն բ կր չարու
նակէ իր Հետաւղնդումներր
, առանւց մեծ
յոյսեր
սնուցանելու
: Աոսկուայի
թերթերր Եչ՛ օր առա
քին անզամ
ՐԱա
լով
Հաղո րգեց ին
2
գիւանագէտ
-
՛ներուն։ անՀետացման
լուրր։
• Անւգլ.
կառավաբու
թիւնբ Հպաաակո
ւթենէ
՚լրկեց
երկու
Զեիսեբ , որոնք
լ րտե սութիւե կր կատա րէին
ե րկու տարիէ ի վեբ
է
ՆԱՐ
ԵԻ ԱՒԵԼԻ չատ օգանաւեր
պէաք է ու -
նենա
յ արեւմտեան
Եւրո՚ղան
, աւղաՀուէելու
Համաբ
իբ պաչա պան ութիւնւր : Այս աւլգա րա բո
ւթիւնն
ուղղեց Ա • ՆաՀ անւլն ե րո լ օգանաւա
յին նախաբա -
ԲԲ
է
"Բ *Ի՚"Ր1՚Գ
եկած է սաոլդումներ
կատարելռւ
Համաբ։
Իր կարծիքով,
տկար
է
օգանաւային
՛ղա չտպանո
ւթիւնր :
ԹԳՒԱԳՐԱՄՆԵՐՈՒ
աճման
վտանղր
մ ատնա
նչելով,
նւախադաՀ
թրումրն
ձտյնասվւիլռ
ազգա -
րարոլթեամր
մր չեչտեց թէ «Խ • Միութիւնր
կրր–
նայ աչխարՀր
նոլաճել
առանւց գնդակ
մր արձակե
լու , եթէ թ ո յ լ տանք որ խորտակուի
Ա . ՆաՀանգ
ներուն
տնտեսութիւնբ
» յ
ԻքաԱի
վեղնագխը
ԱկւեւխաԱ^ ըՏկհաէթեաԱ
՛՛Ը ՊԱՀԱՆՋԷ
ԻՐԵՆ
ՅԱՆՁՆԵԼ
ԲԱՐԻԻԱ
ՀԱ ՜
ԱՈՅԹԻՆ
75
%Ը, ՄԱՐՏ
20ԷՆ ԱԿԱԵԱԼ,
ԱՏԷԱ՚^Է^
ՈԶ ՄԷԿ
ԲԱՆԱԿՑՈԻԹՒՒՆ
Թէհր անէն կը հե ռ ա գ րեն Յունիս 14 թուա կ ա
նով
կառավաբութիւնբ
վերքն,ագիր
մր
յս^նձնեց
Անգլեւիրանեան
րնկերութեան
պաառւիրակնե -
րռւն , աղգարարելով
թէ չեն կրնար
բա
նակցիլ,
մինչեւ որ րնկերութիւնր
իրեն
չյանձնէ
քարիւգի
Հասոյթին
75
%ր, սկսելով
աղգայնացման
օրէն -
քին թուականէն
(20
Մարտ) :
Ուրեմն, եթէ միքին
ճամբայ
մր
չգտնուի,
րանա կցռ ւթիւննեբր գատա պար տուած
են ձախող -
ման,
նոյնիսկ
առանց
սկսելու։
իրանի
ելմտական
նաիսարարր, որ իսիստ վճռական
գիրք
մբ
բռնած
է^ յ՚"յ՚"արարեց
թէ կարելի։ չէ որեւէ խօսակցու -
թիւն,
մինչեւ որ բրիտանացի
րանաղքհացնեբր
չՀբամայեն
լնկերութեան՝
իրանի
յանձնել
քարիւ
ղի ամրողԼ
եկամուտին
75 % ^ ,
Բ՚^տէ
ծախքերէն
ել
25
%էն։
Այս վերքին
մասր
ի սլաՀ պիտի
դրուի
դրամատուն
մր, փոխադարձ
Հաւանութեամր,
իբ
րեւ
երաչվսաւորութիւն
րնկերութեան
պաՀանքելփք
Հատոլցմ
ան :
Նախարարինւ
յա յաա րտրոլթենէն
վերք
, Բրէ ՜
տանացի
պատուիրակներր
մամանակ
խնդրեցին
,
էբենց պատասխանր
պատրաստելու
Համար եւ
խօսակցոլթիէննեբբ
յետաձգուեցան
մ ինչեւ
կիրա
կի : Բրիտանացիներր
չատ լուրք
երեւոյթ
մբ ունէ
ին , երր գուբս
էլ՚ելյէին
մողովասրաՀէն
:
Ի րաղեկներ կր Հաստատեն թէ
բրիաանական
պատ
ուի րակո
ւթի
ւնբ չատ ծանւր կացութեան
մբ
մտնոլած
է։ Եթէ լնգռւնի
Պա՜րսկաստանւի պա -
Հանքր,
լռելեայն
լնգռւնած
պիտի
բլյայ
աղգայ -
նացռւմ
ր
ղո ր ցարգ նկատած
էր
րռնաբարում
սլայմանաղրի
ել միակողմանի
կարգագրութիւն
•
իսկ եթէ մերմէ,
Պարսիկներր
պիտի
չռւղեն
խօսիլ
իրենց Հետ :
Մթնո
լո րտր
աւելի
թանձրացած
է անոր Հա -
մ ար որ մ ամ ուլր վերսկսաւ
րուոն
յա
րձակումնեբ
կատարել
Անգլեւիրանեան
բնկերութեան
եւ թէՀ -
բանի բրիտանւական
գեսպանին
դէմ :
Պետական
անթելն ալ խառնուած
է պայքարին։
Ի պատաս -
իսան
111
յն աղդա րա րութեան թէ օտարներու
դէմ
կատարուած
քարոզութիւնր
կրնա
յ տեղի տալ ան–
կարգոլթեանց
, անթելր կր
յայտարարէ.
« Իրանւի
մողովուրգր
դիտէ թէ
ինչպէս
պիտի
ւէա բուի։
Ամէն պարագայի
մէք,
բանակբ
տէրն է կացութեան»
:
Ակնարկելով
Բրիաանական
գեսպանին
ա^
յայտարարութեան
թէ արդէն
իսկ
մարտւմնաւյքր
կբ գանուին
Պարսկական
ծոցին մէք,
անթելր
Կ^րսէ ՚
«Այս
պարագան
բարեացակամ
ութիւն
չապացռւցաներ
: Եթէ իսռովութիւննեբ
ծագին Ա–
պատանի
մէք,ինչ ռր Հաւանական
չէ , պատասխա
նատուն
նախկին
րնկերութիւնր
պիտի
ԲԱայ»։
ՆՈՐ ՑՈՅՑԵՐ ԿԸ
ՊԱՏՐԱԱՏՈԻԻՆ
Բմիչկնեբր
պատոլիրեցին
վարչապետին
ան -
կողին
մտնել։
թէՀրանի
ամերիկեան
գեսպանն աչ,
որ այս առտու
այցելած
էբ , րսալ թէ
«չափազանց
տկարացած
է »
է
Տոքթ՛
Մոսատեղ
նորէն
Հաւաստիքներ
տուած՛
է դեսպանին թէ քարիւղի
վէճր պիտի
լուծուի
ղոՀացուցիչ
եղանակով,
առանց
վնասելու
գէպի
արեւմուտք
առաքման։
Ապատանի
թեբթերբ
այսօր ազգ մր Հրատա–
րակեցին
, որով
Բաբիլգի
աղգայնացման
առմամ
եայ
Տնօրէն
հյորՀուբդբ
կր ծանուցանէ թէ ծախու
քարիւղ
ունի եւ կր խնգրէ
յաճա խռ րգն ե ր էնւ
իրեն
դիմել,
գիներբ եւ պայմաններբ
Հասկնալու
Հա -
մար։
Ընկերութես/ն
տնօրէնր
բողոքեց։
Բիչ
վերքբ
իսզո ւեցան
Հեռաձայնի
Հաղո րգակց
ութիւննե
ր բ
ԹէՀրանի
ել Ապաաանի
միքեւ
՚.
^"Բ
3"յ9^Ր էբ պատրաստուին
վաղր
(ուր -
բաթ)
, տօնելու
Համար
աղղայնացման
յաղթանա–
ռ
1
փո -
կր : Գլխալո
ր կազմակերպէ։^
է կրօնապետ մ
Բաչանի : Յաւելուածակա՛ն
զէնուորներ
խաղրոլեցան
, բա րեկա րդռւթ իւն բ
պաՀպանելու
Համար։ կր կարծուի թէ
100.0(>0
Հողի պիտի մաս
նակցին
ցոյցին :
Խումիստանի
նաՀանղապետր
ձերբակալել տբ–
ւալ
19
Ան ՚լչէ՛ ա ց ին։ ե ր , որռնւք
Լոնւոոնկն։
Ապատան
Հ առած
էէ։ն առանւց
բնակութեան
աբտօնադբի
;
Բոլորն ալ Հսկողութեան
տակ առնուեցան
ղինուո–
բականէ վարչութեան
կեղրոնին
մէք
է
X
Ան՚լլէ՚՚՚յ
երեսփ՛
մողովին Եչ՛ օրուան
նիս
տին
մ էք , արաաքէն
նախաբաբր
յա յտարարեց թէ
րանակցոլթիւնւներբ
կբնւան
թղո՚-իլ,
է՚բբեւ
Հետե -
լան։ք իրանի
կառավարութեան
յաէսուռն
գործո -
ղռ ւթե անց : Այս առթէւ
ւ տեղեկո
ւթէււննե
ր
տալով
անցուդարձի
մասէ։ն , րսաւ թէ ՀբաՀանգուած
է
ղեսպանէւն
բռգռքել
աղգայնացման
յանձնախում
բէն
ձեռնա րկնե րո լն գէմ :
(Լուրերու շարունակութիւնր կաբգաւ Դ . է^ )
ԶՈՐԱ ՓՈԽԱՆՈՐԳՆԵՐԸ
ամուլ
նիստ
մր եւս
ղումարեցէէն
Եչ՛
Օր,
փոխագարձ
մեղաղրանքնե
–|
Fonds A.R.A.M