€ 6 Ա Ռ
>
ԳԱՒԱքհԱԲԱՆՈԻԹԻԻՆԸ
ա
ա
բ
ԲԱքհեՐԸ
ծ
արիՆԼրու.
չնթաւքքին
ւոսւրոլահ–
" ՛ յ "
՚" չխա աա՛էէ
րէ
՛ն
1րորեւ
–էւր
էոԼէԼ մր րԱՈ– -
Նա1է
էն– էվաւ^առավան
րաէէերր
,
ասռւթէլն֊
նԼրն
ռւ. քձրականէէէ-խէւններր
;
.իրարմէ
ր1ււրօր էնա
էլե լուէ ամէ ն
էլ ալէսէւ
ո ւէէ եէք ալ. ՛լր
չէ
աէր
էլա
ւա
էլն Լ ր որոնք
խւլճ–
մէոորէն
ոկսէէւն
•էաալրել
եւ.
է՛՛ք"
աչէւարՀ
•\ Ոէնե
լ է
ր հնւլ աե ւլա քլան
բւսոե րք
Հնչման
ռլ. քերականական
ձեւերր
:
Գալա
էէ էէէրւս ռե ր՛է լ
մ էււ
սէն
ամէնէն
կարե
ւոր եւ ր ն ղ արձակ
ա չխա
էոռ ւթ
է
է.նն
ե ւլաւ
Հրաչեայ
Աճառեանէ
Հ ՛ ա յ բ ա ր ր ա ւ ւ ա գ ի -
տ ո ւ ւ թ ֊ ի ւ ն Ը
եւ
Հ ա յ հ յ ւ է ն գ ս ւ ւ ա ւ ւ ա կ ա Ը բ ա -
ւլայլւաՕ||1 .
աէէլռւոէձ
էմէնեան
մ
էէէլովաձռլէն
՝^րգ եւ ^րւլ ֊•աաորնե՚րոէէ
,
Թէֆլէ"
՝.
ԱճաոԼ
ս,ն
էր այս
աչէւատութեան
մէ^
կ՝ էէ լ էւ ո ւ մ ն
ւաւ
էւ րէ
ւլ
ւո ւէէէ էւա կւււն
րսւռՏ, րէւ
լ
ձա յնական
աարրե
ր ւէ ւթէււննե
ր ր
որռնւյ
թէ–
Լր կր Հանէ
մէնչեւ
74
ձայնէ,
նաեւ
ձւոյ–
նալռրներււլ,
բաւլաձէո
յ ն ն ե ր ու
ե լ երկ-
րսէ ր րաււնե րէէ լ Հնչական
աարրե
րութէւն
-
նե րր ե լ աէՍէէերու
մ
է
^րն
՚լ
մէ^ ա եղա վախ -
ման
էէլա ր ա էլան ե ր ր
•, Գաւառսէ
րւռռ ե ր լ
կր
բամնէ
երեք
ղլխաւոր
Հաաուահ
՜է
եւ
Հ»5*–
ւլամէնյլ ՚ձ\
բարրառէ
քքԻէք
ճէլէլ,
՛յ րարբէսէւ
արեւելա՚էայ
Կ
(Լ
^է
՚-՚Լէ
֊1.
բաւէբսէէւ
արեէ-մ ւոա՝էա
յ
ԵԼ
ճէւ֊՚լ
I .՛յ
բաբրաո
թ
՛ուրքե
րէն
է առնուած–
րաո ե րւււն
թէ՚֊Ր
4*200
կր Համարէ
.
է
"կ քլ՚աեբէնէ
, վբա–
ցեբէնէ,
ռուսերէնէ,
իաալեբէնէ
800։
Բ"–
լոր այս բարբառներուն
բէսւլղւսա
ութէւնր
կ՝րնէ
ձայնական
ու քերականական
աեէւա–
կէաով :
ւէնխոնշ
էէլ աննմ ան
ւռ րւ
ւէ
էս էէ աոէ կա
ւո
ր ր
այս
գործ
էն
ձեէւնէէէրկաձ է
1 Տ00/՚5ւ
երբ
Պոլսոյ
Կեւլբ •
վաբմարանէն
աչակերա
էր
,
ղ ա յ ն ասաէճանաբաբ
լլարգացնելով
յեաոյ
էր
րէէ լռ
ր
՛է
ււլ1ա
ւո
բո
ւթե
էէէնւլ
ու
էղէսչաօնէէւ -
վարռւթեանւլ
րնթացքէն
, պրէղաած–
Հալա–
քաէէ
է
ամբողշ
քսան
աաբէներ
եւ Հասււէհ՜
է
30-000
բո՛ռերու
Հէսւաքածոյէ
մլ որ
բաւյէէ բաո
ե
րէ կր սլէս
բ ււ
ւնակէ
բ
աէլղաղրա–
կէէէն աեէլե կութէւննե
ր
,
. սովոլայթ
,
խաւլ
եւ
ա յ լ նէււթեր,
բաէւեբու
մէացնելուէյ
բո -
ԷՈ
ր ասաւքէււաՆքեերն
.ու
էէէ էէ՜սէկա բան
էէ լ -
թիէննեբր
:
Իր
այս էլէէրծր
սլս՚աբասա
էբ
երբ
11)10–
էէն
Լազարեէէէն
ճեմէէէրանր
ռբղեւլբեց
ւլայն
եւ
Հբաէոարակեւյ
1012/1/ ,
էմէնեան
էէէղէլւՍ–
՛ւ լ՛ական
մ էէ ւլո
վահ–ո
ւէն
^ր՚է
Հա
՚ոո
րով :
՛Նոյն
թսւականներռւն
էշմէսւհնէ
մէշ
Հրաաա
բակ
էէ
լեց
ալ նո լնքան
կ՚որեւո
ր եւ
գէաականօրէն
աւելէ
խնւէւմուած–
րաէէսւ -
բան
մր՝ ԱաՀակ
վր
լլ –՛Ամ
ա
ւո
ււ ւնէ է
Հ ա յ Ո ց
բՍւո. ո ւ
բաՍք ,
որ
բ՚՚լ՚՚բ
նէււխէւրդնեբու
գոբծ-երբ
ւ1՚
՚էէւլե լով կր քաէլէ
բալլե
բ
ր , կր
դասաւորէ
Հոմանէչ^էերբ
,
ռլ՚էէնակներբ
առնելով
ոէրեւելա֊,ւէէ
քերէնէ
բնէէէ ւլէ
րնե
լ՛
էն
եւ
բէոցէսւռբէէէ
թեան
էէէէւակէէէձե ւ
ւէէւէԱ
՚ց -
ոլահներբ
յէչաաակելէէվ
, էէնչււլէս
րրահ՜
է
Աճառեսէն :
Հ/՚ն
մ ՛էէ
ւււ
են ՛էէ ւլ րէէէ թե սէն
1՚"
ք"
բ
. րաււ ե րր կ՝
Աէէէն է էրենց
ւլ ո լ՛ հ ՛ս
ծ .1 «֊
թ ե "՛ն
աեղէն եւ կր
յէչ՚սաէէէկէ
ւլանէէնք
գորձսւ -
հ "էլ
ղ էէէ Լէէէ
ոնե
ր ն "1. ՛ք
է՛
ղեր
ր :
Աճառեան
ունէ նաեւ
սաուգաբաԱսւկահ
բաոյաբաւն
մր, էնր Հաաոր
(ո՚֊թբ՝
վէմա.
աէսլ) I Այս
բոլորբ եւ նա էա րւլնե ր ր .^՚ ւս
չ ֊
քէ առշեւ
ունեն
էէէ
լով ակաղեմ ական Ա ՚ոե–
վ՚ան
Աալէէասեանւլ
էէլէէւտ
րաս աաձ– է էր
քառաՀաաոր
Հայերէն
բաւլ
ււէա
րէէէ
կան Բա ՜
ոսէրանր
, երեւանեան
աւէլաւլբ
ո ւթ է ւն ;
Գալալլա
ր՚սռե
բու
Հալաքո
յթներ չաակա–
էոարէէւաձ–
են– ղանաղան. Հանգէսնեբռլ
մէշ,
որոնց
կար,լէն
յէչեմ
Համչէնէ Աաղ
Հա,
յեբոլ)
ղսէԼէէէռա
րա բ րառբ
Բաբւլէն
՚էր՚է
՚
(ասլա եսլէսկ.)
Կէւլէսէրեանէնբ
( ^ ի ւ ր * ս կ –
Դ
մէշ֊. Նաեւ կաբաէղեա
Գաբէկեանէ
իւԱԱ
ււագիլլք Սւեբասաահայ ց|ալաո,ալեզու/
է՚ղ–
ճամ
է ա
ա չխաաւէէս է բութ էւնբ
Իղմէրեանց
մրցէէւնակի
էսբմէսնացահ^
\
905
էն եւ արսլ -
ուաՆ Եբուսաէլէմէ
մէշ
1952/5՛, (>80
էշնոց
Հաաորով
մր
էէր
կբ էէլարունակէ
նաեւ ա -
ռակ
, առաձ
, Հանելուկ
, երղ , • աղոթք ,
Հէքեաթ
, եւայլն
:
Գաւառ ա րւււռե
րՈ
լ
Հ ւս
ւէէէ
քա
ձ ոն ե բ
ր
ա չքէ
աււշեւ
ունենալով
, կր յլանեմ որ
էէէ
յնչափ
ալ մեհ՛ ղանձեր
չեն ւղ՚սրունակեր
ճոխ
՚ս -
ցնելու
էոեսակէաէն
՚լրոզ
արձակր։
Ար՛ք էն
չաա
էնքնատէւղ
բէէէոեբ
քաղաքա
ւլ էէտւցւէւհ՜
են
մեր արղէ աչխարՀաբաբէն
մէշ
ւլաւա–
ոէկ
էէրոէլներոլ
լ^ւաբանքէն
չնորՀէւ։
Կ՛ոն
նբրոլթեանւյ
վե
ր
ա րե րեա
լ
րառեր
,
ւլորս
մասնա
ւլէ անե
բու
Հ՛^՛–/՛^
աչխաաանք՚ոէ
եւ
բալլղա աու թեամ բ կրնէսն
• էսռաշա բկուէ
լ
Հայկական
բառարանէն
^
Գալառարառեբբ
. կրնանք սապէս
դա
սւս-
ւոբել
Նախ՝
էլւէէ
լա
ռա րա ռե
բ ո
լ
չաէոբ
ղո
յ են
Հնոլց է վեր մեր ղբոց
մէշ եւ սովորական
էլորհ-՚ոՆութենէ
ղրկուահ՜ : Գրագէաբ
կէր–
նոէյ ւլէէէնոնք շոկել եւ Հէւրրնկալել
. այս է
ՐԼլալէքբ :
Բ
. Աճաււեանէ
էլալալլական
րառաբանր
ա չքէ
էէէնցէէլցաձ
՚ւլաՀուս
էոեսայ
բաղմ ա -
թէւ
ր՚սռեր որթուրքե
բէնէ ,
պարսկերէնէ
ել արաբերէնէ
անցւոձ
են մեր մէշ.
Հնչա
կան կամ աառա կան փուէ
ոէէէ
ութ է ւննե բով
:
իսկ չաա րառե
րու ա բմ աա ր
նո
յնն
բլլա -
լով,
աեղէ աեղ, մէշավէսյրէ
մէշավայբ
ձա յնա
չրշռլահ–
են , առանց աբմաաէն
՛էյւ -
բայ
արժէ^
՚^ Ը. ա ւե / ց
^էե
լո
լ
:
Աճաւլեան
մէակ
յ օ բ ա & ջ ե լ
րառէն
ձեւափոխութիւն
-
ներէ նչանակահ– է սապէս
•
քքլ՚եժէռկէսլ
, երէմ
-կէոսէէ
, երմկէո
՚սլ
, ե -
րեճկցէռլ,
եբենճկտալ,
կաբեճկաէէւլ, կօ -
րնճալ
, Հաւճկաալ
, Հաւեճկտա
լ
, էԱրչկո
-
աալ,
պէսբչւռռաալ,
արոչկաաէ, արոճտա -
տե
լ , ւղէլչտէէաա
լ
, պռկչտոէոալ
,օ բն ճ
կէոա
լ ,
օբռճալ
, օբռճկալ
, օբ"չկտէս
լ
,
օրսչւոալ :
Մ էկ
յօրանշե
լ կոէմ եբեմտկալ
բաէւէն
վբայ
էնչ կ՝աւեէցնեն
այղ
րոլոր
չէնաբա–
նոլթէւննեբր--
•
^,,,–, ք.
Աակէէււսէշոլբ
աւլ րէլր է
մ ր Համ ար աՀա
թէ քանէ
Հնչիւն կայ
շրէկ
, ժրէկ,
քշ–
ո^էք
չլ՚էք,
չոէկ
, չբչչէկ
, չռէկ
..
Պ՚ոբ՚ոիղակէ
բառերր
Հէուաքտհ–
էս
ւււենս
ւ| |ւնկ
բէէէո
է • մր Հանղէպեցայ՝.
սրբւսն,
նստատեղիի
էմասաով. եւ "ւբախ էի որ
Հայ
բառացանկին
վբւււյ
նււր մր սլիտի
է1է–
ւեր
՚՚՚էյ;
Բայց
օ
^բ
մբ երբ թրքական
՛լիւ՛լ
մ ր ւլէսցեր
էի , ՚ոնաաօլցի
նւււխկ
ին
էւււլա
յ
մր,
պ՚ստմոլթեան
մբ բնթէէէցքին
էլՈրհ–ւէ1 •
ձեց
«Փինկիմ՛
ա ք ւ ւ շ ա ի ւ »
այսինքն
«սրրա
-•
նբէէ
ինկաւ»
բ ՛ ս
ց ատ
րււ
լ թ
ի
լն
ր ,
էւր
կր
սլէէէ–
ւլեցնէբ
Հայեցի
բաո։ մր ՚լտահ^
ձ՚ՀՃ"՛/"՛–
՚ " ՜
.էաբմս։
Ուրեմն
մեր
վիքւկ/՛
թո՛րքերուն
Փինկյ՛
է ր ։
Այս սլարա՚լաներր
կբ Հաբկաղբեն
մե՛լ
որ մեքէ ւլէէուչութետմբ
, բաէլէէաաելով
մոէ–
ղել"վ
ու
մ ՚էե է՚՚վ
մէտ
յն
կ՚"բե
լէ է մ օսւե -
նալ
"՛յ՛է անՀամաբ
ւլալտռաբաէւեբուն,
անոնց
մ էշէն
պէտ
անի բառեբր
իւր ացնե -
լու
Համաբ •
Գ
. , ֊ Գաւտռարառեբռւն
մ էշ
խիսա
չատ
են ,
նմ անաձա
յնո ւթեամ բ
չինէէւահ–
րառերբ։
Զուրին
, Հովին,
մանկակւսն
ձա
յնա րկութ եանց , կենգանիներու
, շոլ
/յի
,
կւռաուէ՛ , թռչուններու
ել. էսյլ
ձայնակէոն
աբէոայէս յաոլթէւններբ
բառէէւ ց ո լտհ– , րա–
յացոլաձ
ենեւ ղաբմ անալի էոր
ամ
էն
չրշան
նոյն
ձեւռյէ չաբէոայայտեր
ղանոնք •
Հոս բո՛ռ
մբ երաիէէայէն
թղկալր կր նշա -
նակէ , այլուր,
նոյն բառբ
չլլ ւնէ մր կէսէլ–
կանձէւնին է յաակէսցուահ–
յ
՛Բանի
մր պաաէսՀական
րառեր ոո
նոյն–
էմաստ
են տէսբրեր
տեւլե բու
մէշ
՜Շխրռտալ,
խէբբաալ,
խչէսչալ,
խմլտալ;
Պմղրռաեէ
, պճոկել
, պբղմտեէ ;
Պէղտեէ , ՚լպլաել
, սլղլտել
•,
• .Պ՚ճբաալ, ճպրաայ,, պբճրտալ, եւ այս -
սլէս անՀամաբ
, բառե ր
յ
Հոս ալ լլտման եւ ղասէուորման
ոլէտք •
•"•–•֊Գ։–—
Գեւ-լաձաբւսւէերուն
ամէնէն
Հե
աա֊
քբքրական
րամէնբ
որմէ կարելէ է ւլան -
ձեբ սսլասել
բւււսէոկան
բառակոյտն
է :
Պ արա
իղա կի քանէ
մ ր տասնեակ
աղցան -
ներուն
ինքնութիւնբ
ճչւլել
կարելիէ
չեէլաւ
• ինՆի
Համ ար Հակա
ռէէէկ
Հայ , թուրք.,
ֆբ–
րսէնսերէն
բա ււ՛" լ՛ ւսնն ե լ՛ ո ւն
՚քէշ ուգեկո -
բո յս թափառելուս
: Ա՝ եբ բա
ռէս
ր անն ե ր ո
ւն
«բո
յէէ
ինչ»
բ
՚էէցսէ
արութիւնր
ղեռ ե
բկ՚սբ
պէտի
բնակի
մեր բառա րաննե բուն
մէշ • ՚
Բ՚ք՜էչկ 3
•
Արթինեան–
սր նուիրուահ էր
րՈլսա բառե րէէւ ա չխա տան
քին
, Հաղիլ
Հա–
րէւբեակ
մր
բոյսերու
անուն
կբցահ է ճչ–
,գեէ,
այն ալ մեբթ կասկահ-սվ :
Հա
յր Աէէչան որ Հերոսական
տ չխա -
տանք
մր կաաաբահ^ է էր
Հ ա յ բ Ո ւ ս ա կ / ՚ / Հ ,
պրպաահ– բ" է" ր
Հ էն
մ ատ ենա գբո
ւթի
ւնր
բմ չկա ր անն ե րր , ան ալ , րնգՀանուր
մ
չ1էւ–
չով
մր եւ չփոթ ութեամ
բ
մ բ չրշա պա ա -
ոլսէհ– է
;
Օրինէսկ՝ ես ի ղո՚֊բ
որոնեւլի
ճչգում
բ Պ՚՚՚րտիղտկէ
քանէ
մ ր
Համ եսւո
խոտեոոէն
;
.=
՝" ՝
՚
իուստբառԵբու
ղսճբռբ
այսքաէւ բաբգ
5՜
որ ոչմիայն
՚լաւառէ
գալէսռանոնց
նչ՚ոնա֊
կութէւն
ր
կբ աարրե
լ՛ի , այլ
նււ յնիսկ
նոյն
գաւառէն
ւլէսնաւլան
գիւղերուն
՚ ^ է շ - Օրի -
նակ՝ Պարաէղակէ
մէշ այսինչ
բոյսէն տր–
ուահ՜ անունր՝
Ատափաէլաբի
մէշ
տաբբեր
իսռտի
մլն է յաէոկացոլահ– :
Ալս տեսակէտով
չատ
Հետաքրքրական
է Ա եբաէէտէէէց ի կարապետ
Գա բէ կե ան ի
պտէորաստահ–
Հս1յ բուսաշյ\ւա(ր1ւ
կաբեւէւբ
ել խղճամ իա աչխաաանքր
,
արժ-տնացահ–
իղմիրեանցի
1912/
մրց՚սնակին
, որու
է
\ե–
ռէէէգիբբ կր ւքէէա
ք
Եբ
"՚–"Ա
՚ղէմի
վւսնքր։
Գա րիկեէէէն աչխատահ– է բո յսեբբ
^ձԳ^Լ
էբենց
ֆրանսերէն
կամ
լաւոինեբէն
ւէւ
թուրքերէն
անէէ ւննե րով
, ո բ չափ
ո ր կբր -
ցահ^ է :
Ա
քո
"լա՚ոճառներով
Հսկա յական եւ ան
Հբամեչտ
աչխսէէոանք
մբ կ՛"յ
կաւոաբուե–
ԼԷՔ
-• ՛Մ ասնագէտտկան
րաղմ ամ եա
յ վաս -
տ՛ոկ
մ
ր
ղռ ր անՀատներ
չեն կրնար
ւլլուէւ
էս. ԱՒՈՏ^եԱն ՄԷՋ
ո
« Լր Մ՚-նա
»ի |սորհ(1,դայիէւ եաւշւցեյաւ
լքասնագէտ աշյսատակիցը՝ ԱԸ արէ Փ ի է ր .
յօդու|ած ւքյւ գրած է հյ • ՄխււրեաՕ այս
.տարուան թ-աաերսւկաՕ, հղաքւաւկ(ւ(ւ ւ1քասիՐւ;
կուտանք գլխաԼպւ լքաոեբյւ • —
Մ ոսկուա
յի եւ ամ բուլշ
քց . Ա
իութեէսն
մէշ
թաաեբակէէէն
կեանքբ չ՚"ա էէէւելի յ ՛ " ՜
շ"՚լ
է ր ա յ " ՚էէարի
ք ՚ ս ն նաիսէէբւլ ա արինե
րուն :
19–>օ/յ*
տիբոէլ
յնղՀէէէնէէւբ տնտէսբ -
րեբոլթ-եան
յաշորղահ՜ էր մեե
՚սչխէէւժւււ–
թիւն
մր , էէբուն
մ ասին
անէլ ր՚ւէղ
արձաւ
նո յնէէսկ
Լո
ւււ
աւո
րէէ
ւթե ան
ն՛՛՛էա՛ բարր՝
Մ
էէխէ"
յլով՝
«Առվէէթսքա
յա
կէէլլտու րա»–
յէ
մէշ
սէոո
բաւլբահ– էր մէկ յօղուահ-ով
:
Ռուսական
Համ աղա
չնա կց ո ւթ ե
էէէն
մէշ մէ֊.
այն՝
եբկէ՚ւ
Հաբէլբէ
էսւելէ
ն՚ւբ
թ՚ււէոեր -
ղոլթէւննեբ
րեմ տղբուեցան
սլատկե
բր
նոյնն է, է Հարկէ
Համ եմ
ս
՚տութ
էւննե բ ր
պաՀե լով , Ո ւկրա էնէո
յ եւ մէւս
Հանրէււ -
պետութեանց
մէշ
-, Նե րկա յացո ււէէհ՜ թւս -
տերւլ ութ
էէ
ւնն եր էն
163Հ^
էսոբՀ րւլա
յին
ւէր -
ււ
բւլ^ւե րէէւ ս տեւլհ
-Աէ
ւլո րհ՛ ութի
է
.ննե բ
են ,
՚70բ՝
էլռւս
ղասակէսն
Հ ե
էէփնէէէ
էլնե րո
ւ
՛լոր ՜
հ՜եր ,
45Հ^՝
արեւմ աեան
ղա
ս
ա կանն ե ր ո
լ
ղլո՚-խ - գորՆոցներ էսկ
՚ՅօՀ^՝
արեւմտեան
ա րւլէ աէլան թաաե
րղո
ւթէ ւննե ր % Մէխա
յ -
լով թէե*. գոՀ է յնգՀանուբ
պատկե
բէն ,
Բ՚"յՅ
յք""–
կբ յ՛այանէ որ
խռբՀբղայէն
Ք" յբ
Հ անբա էղետոլթէւննե
բու
ե ւ աբբան -
եակ
եբէլ էրնե
բու
թատե բէլութէ
ւննե ր ր
պէ աքե ւլէոձ– ո ւչա
ղրո ւթեան
էէւ
րժանացահ՛
չեն
: Կ՝ռւէլէ նաեւ որ
ներ1լա
յացւէւէն
աբ -
աւսսաՀմ տնե ան
«յաււաշւլէմ ական»
Հ եւէէ -
նակներու
, մասնաւորաբաբ՝
- ասիական եւ
արելեէեան
ղբոէլնեբոլ
գոբհ՚երբ :
Մէ
՚խ
՚ոյլ՚՚վ
խստօրէն կր քննաղատէ
՛ոյն
Բ"է" ր անձե ր ր , որոնք կբ
էլա րհ՛ են թէ
թւէէտբււն
մ ր էւլէ աք չէ մեՆ թէւով
. նոբ
Հանել;
Մէ՚էթս՚րեանց
նման
Հաստարմատ
կաղմ ակե
բպո
ւթիւններ
մէայե
կբնան
էրա֊
՚էոբհ^ել
ղ՚սյն,
բայց
անոնց
մէշ ալ երրեմ–
նէ ուսուէՐնանուէւրումբ
չիշահ՛ է էէւբգէն
եւ
նոր Մխիթարեաններր
կաւք մերռւրէչ վա–
.կաննե
11111 ու
II էէ,
եւլհ՜ութեան
եւ թե -
թէ։
լ
՛լ բ՛" էլան ութե ան
մ էշ
էլ ր ս սլա ււեն է -
էէք-նց արւլէն ի"կ անարիւն
ւէւմերբ ;
Միաէլ
յոյսն ու էլարելիւււթիւնբ
էէր կ՚՚՚յ
՛Այս մսէէէին.^ Հ՛ս
յ՛ս ստէէէնն է ուր
մ չակո
յթի
ուս ումնաս իրէէէկէէէն րամին ր լա յն
գետ
ին
կր ղտնէ ել էլր քէսշալեբոլի
; Աէք^ատակէսն
էլորհ– չէ " ՛ յ " : ԱնՀատնել՚ր՝
ինչպէս
Ալի ֊
չան,
Աճաէէէէսէն եւ ուրիչներ,
էռոլէսհ՜ են
Հում
նիւթերու
սլա չա ր մրւ
կաղմակեբ -
՛Ղ՛
,ծ–
մ.
ասսաւ
•ւԻ՚
ւէքս՚ն
ւչխէ
կբ
ոլաՀէէէնշէ
" ՛ յ "
էո
իէոէէէնեա^ւ
ւլ ւէ
րհ–քւ : Ո՚-Է՚ե –՜
մ
բ ն , Հ՛"
յ՚էէ՚էէՈԱէնի
մ
տււէ Լէ։
բոէ էլէսնո ւթիւ^ւն է
էւր
մէ,ւլիւ էէլիտի բերէ
Հա
յկտկէււն
էէսկական
րուսաբւսնէււթիլ)էն
ու անոր բսէո
ւէէրէէէնր
,
Հէմ
րռնելէէվ
լաաէներէնէէ
րուսէէէրառու
-
թէւնր(*)..
ՅԱԿՈԲ
ՏԷՐ-ՑԱԿՈԲԵԱՆ
(*)
Խ– Հայասաանի լքէյ լ ո յ ս տեսած է
փրօֆ • Արար՚ատեանի լքէկ աշխատսւշյ իւնը
«Բուսաէլւսն
Բաոտրտն»
գոր չեւք տեսած :
ՊԱՏՄՈԻԹԵԱՆ
ՀԱՄԱՐ
Շ Ա Ի Ա Ր Շ Ա ՛ ԻՍ Ա Ք Ե Ա ՆԻ
3 Ո Ի Շ Ե Ր Ը
Լ ե ւ լ ՚ ՚ Լ ս
բէէէնսէլէէւ ֊,աէքար, ւքասնաւէւրա ֊
՛ղէ Ա Զ՛՛՛ն կբբ րց է ոստիկանի
էքյ՛ ց"վ
Հա ր–
ց
՛է
ւմնե բ
1լ
ոււլւլէ
ին
-
Ո՚-աէքլիք
էլւէււլե՚^Ա,
ի՛՛նչ
էլուէլես ;
Եւ
երբ
թ
էէէ
բա
իէէէ
աէսհ՜ թեւերււ
էլր ցու -
Ծէ
^էւ՛ •
Րմէ՛^չկ
էլուղես :
Գ"
Հ չէ է՛՛՛ ՛էնա ր
ն չէէէնա ց է տ րաա
յա
յաու֊
թէէ^էնէէ րէ"
, է,ւ
էլ ո ւղ է ին որ խօսիմ
, իւօ -
"իմ,
«աոքթէօր»
, «Հէքիմ»
բոեմ :
\,ոբէն
իլ՚իէլուն
մբ ՚լլխուս
էէերեւ
տեսայ
նոր մար՛է
մր
կէսբճաՀասաէլ
, լւ
Հաղուահ^
:
Զ՚էո ՚֊շ" ՚-թե ՛ւ՛ւքբ
էքօտէէցաւ ,
ձեռքերս
բււնեց , նայեցաւ եւ
Հարցուց
էսեղբեկ
Հայերէնով
մր :
^
Ի՚^նչոլէ" ե" , ՚սՀԷ՞էլ ես : Ե"
տոքթէօր
եմ
է
սւէս
,ւոօէ""I"՛էէI
Աոլա Հուէ
"է
րար
բարձր
մրն
էր : Ր՚"յՅ ""վ" ՝
Տո՚շոր՚լ
օրր ՎԻբ՚"Բ".է՛^ Բ եէլէսւ,
ձե՛
քեբս քակեց,
էէէբքերլ
մաքրեց,
կա՚ղեց ,
ել Հաբցսւց թէ էնչ
է լ ո ւ ւ լ ե մ
էււաել •
Զէի
ու՚լեր
խօսէլ Ոչ ալ էէւտել :
Կր էլարհ-եմ թէ
առնուաղն
մ էէլ
շաբաթ
այսսլէս
անցաւ,
էււնօթի - Նարէսւ։
Տետոյ
նոր վարձ
մր
կ ա տ ա ր ե ց ի ն
կաթ
խմցնէէլու;
Ն"րէն
թէէէէիեցալ
կուրհ-քս
ի ՛է՛՛՛բ : Ր՛"յ^
երեւի
քանէւ ՛քր կաթէ է ս՚ղր՚լահ^ էր բերնէս
մ էշ , որով Հեաեւ
, քէչ յետո
յ , հ-ա րէսլ
ւք բ
ւլ էէ"՛ց է՛ էւլ
9
ուր
ոււլէ7ցէէ
:
Մ ել՚մեց
էն ,
էո էւա
շա բ կե լո վ էլա թ ր իւմե լ ;
Ոն՚լ ին
Հ բեց ի
էէէմ
անբ , րե բանս
կւէսլահ՛ ,
եւ
սէէլաղեցի
, աւաղանր
ցուցնելով եւ
խրր
մեէէէլ
ձեւ մ՛ր էիորձելով ;
՚Բ՚սնի
մր
անւլէսմ
ա յսպէս
կրկնելէ
յե -
տոյ,
Հէ
^րթէէւսլա–^
ոստիէլանր
/»
վեէ՚^՚՚յ
Հւււմ աձոէ յնե
ց՚՚՚ւ
՛ղ՛"
Ր
"՚ է ղվւն
ւէ
Ա տ ի էլ սւնն
I։ -
րւււն Հետ, եւ ւլաւաթ
մր էլան ելիք
Հեւլուէլ
Հէէէնել
՚ոէԱլէէվ
Աէղաստ
ալէսղանէն
,
րերէսւ
ձեռքս տուաւ ;
Այնքա՛՛ն
էէէ
խո րմսէ կով
խմեցի
ոլէքէսն ե՜
թէ
վ արւլի
օչաբս՚էէ
բլլար :
Այլ եւս բացոլէէէձ էր
ոէիէէ
՚րմաէլս
, եւ
անգա՚լ
՚էւ
ր
շուբ
էլոլղէի ;
Գացին
լուր տոէփն
՚ոէյ
էէ
չ
՛է
ւ թէւ ան : Զու
րին
Հեա
, այս անգամ
էլաթն ալ պալալէտ–
ցի • Յէ
-տէէյ
սէլսայ
թոթէէէէել
-.
- Եէ––. եէ––* մէք––– (եէլքէք՝
ռւաե–
լիք)
ԱյնուՀեաեւ
ինչ որ բերէին, կր լտվւէի
սովահ՜
՚էայլէ՛ պէ"
:
Ե՚ մէշտ
անկուշտ ,
կր էլ՚սէլաղէէ
.
-
Եէ...
եէ...
մէք ...
Որ ոլէ"
՛լի
"՛ոէ պոլ
ի՛ք
էսօ սէ՛ լ է լէււ մ ոա
՛՛ւ ֊
էէե լւււ Համ ար թէ ւլէ տ ս՛ կց ս ւթ է ւ^։ ս ՛էէւ ր -
ստէէէցէս՚^հ՜ եմ ,
Հ ե րթ՚ոոլէԱՀ
ւէ
ս ա է էլւէէնր
էլր
Հէսրցնէր
.
-
ւ ֊ յ ի , լյէ՛^ էէւքէք իսթ-էրսին, է> ՝ ,
եոլմռւրրա՞, ֆաաււլիա՛՛ :
(Լէսւ,
բ ՚ " յ ց
է՚՚նշ
ռւտելիք
1լ
՝ոլ
.լես,
մէ՛՛ս. Հաւկի՛՛թ ,\
էուրէսէ՞)
:
I
- Եէ*–– եէ––. մ է ք ։
I
Ո՚իէսյն
Զ՚՚՚նէլրրբցի
ո ս
էո
է էլ ւււնն էր որ
միչւէէ ֊•աւքբե րութէձսէմ ր կբ լսէ ր ա յս եւլէԱ–
ն
էէէ
էլւ
:
Մի՛ "նէ, ր բ
է, րբե մն էլ\ր հ-սւէլ րէ ին ,
եր բէէմն ՛ԱԷ էէ՝
էէէն
ա րւլ է ին , թ է է,
լ
ստիպու՚սհ–
է ին ւ՛՛՛֊ր
տէ1է I
ւոէ. ոչ ււ ւթե
ւսն : Եւ
էւ էլռ
էլր
նոյն
Հարցոէ.ւքլէ էլւէէւլէլէբ .
-
Սէօյլէ, եաեու, նէ^ եէմէք իսթէբ -
ււին ,
(րսէ՛ ,
ի՚^նչ
ուտելիք
1լ՝ոլղես)
- Եէ––– եէ––– ւքէք :
*
Տ եսնելով որ բաւական
կազգոլրուահ
ե մ —- թէեւ
Ոէն
խօս եւ կ ի
ււ էււ
իսելւս ՛լար
օր
՛քբ կոնք
մբն ալ բերին,
ե լ
բանտին
հ-առաներէն
մէէլւ՚ւն
յանձնարարեցին
լւււալ
՛էիս աէյ ւլն ու աէ^ւլր ,
էէէմ
ան
մ բ ատ ք շոլ -
բով :
Անչ
՚՚ւշ
՚ո
չէք ոպասեբ
, որ
նկաբաւլրեմ
ա յս
լո
ւա
ց ^ ու պար ղուահ–
ղար շան
քր
Լաղա
ո ւ
էլե՚լտ) •
Երբ
ամէն
բէսն վեբշւսցալ
,
յանէլարհ
նե րս մտաւ
Ալի
Ր իղ՛" , եաեէ-էն ալ մւսրւլ.
մր ՝ սլ
՚էէ
լուսսւ էլո
ձեւ։քր
Բէսցէն
էւլայուսէէէկլ - կէււ ւսո կէս պտ -
բսէէէլ էր ; Կ՚՚՚ր՚լով
Հէէէւլ
էււե
ցէէ
լց
էն •.Զեււք մր
սէ։ւ
Հոէւլւ
՚ւսէո
ւ,՜ւնէէ,
֊էԱէ
՚լէ՚ւ
երկու
անւլէսմ
՜է
՚ս՚լոէհ––.
Տ"՚բ"""լ՛
է
՛ւ֊
ր՚սճէլոնբ
Հէս
՚լց՚ււ -
ցէն,
ել՚քլուքն
ոէ
լ ՛՛՛՛՛բ եւ. մաքուբ -
էսէլ
էւ բր էլէէէրղր
ե էլսէւ ոլ՛որե գօտին
( ճ ՛էէքէ թ
I ,
մ ա չահ– , սլատռտահ՜ բան մրն է
ւ։։ ՚. աւէ ,
եւ
մերմեցի :
֊ Պէնիմ • • • պաշգա–––
(րսել
է/՝ու,լէի
թէ իմս
չէ)։
Ա. Ր
ի՞նչէէլէս ալ ճ՚՚՚նչցաւ֊.
Եթէ
քուկգ չէ ,
1,1
բե ՛քն Գրի՚լորինն
է (ւսէլնար ^
կելո./ Գ. Մեբճէէէնովի)
:
(Ե՛
՛Բ •
Fonds A.R.A.M
