ւտյբ^^տւտււճււ օ ս օ յ ա ւ ™
ձI
^IV
[տ^^յIտ^\
ա
տսւ^օքք։
Օ Ր Ա Թ Ե Ր Թ
֊. ...ս
.օսհԸէտսք
: տա.
ատտ.՚\տւ/\>յ.
ա
• Ո^Օ
86֊6օ
ՐՅ-ՈՏ
1678-63
քքԱԺԱՆքւՐԳԱԳՐՕԻՒք՚է՚Ն
Ֆրանսա եւ սսպսւթներ աարեկան ՅՕՕՕփր–, վեցամս– 1000
վ,ոոասաե.քան՝ աաքւեկււ՚ք; ,3.՚ՏՕ0 ֆր •
ձաար 12 ֆր-
• ՋՈՐԵ^ՇԱԲԹԻւ^
: 12 :
:
Ս՜ԱՅԻՍ
•
տ
*
•
•
1 2
Ւ1/\1
1
:
1964
5
ՅՕՐԳ ՏԱՐԻ ^
ԹԻԻ 7366
30« ՃՒ11Տ^ՏՏ
Խ՛մրագիր՝ –ՇԱԻԱքէ; ՄԻՍԱ-ք^ԵԱ-Ն
՚ՕՈՐ ՍՐՋԱ՚Ն, 10ՐԴ ՏԱՐԻ, ԹԻԻ 2777
Մ՛ԵՐ խՕՍՔԸ
ԳԷՈՐԳ
Զ՛
Կ/՚Լ/՚կ/՚՚՚յ
ն՛՛ր կսւթողիկւաչ։
չրնարոա-սւհ– ,
աՀաւասի1լ
էշմէահնէ
Ա ՚"յր
Աթ՚՚՚՚՚ն
աէ
թ-ափւււր
1լլչ մնայ Գէորգ
Զ՛է վաիւճա
-
նումով
;
Ուրրաթ
օր, Փարիղի
Հայոց
եկե՚լեցիէն
ՀագորւէԼէոփ
էշմէահ՚նէ
Հեռաւէէրր
,
կր
յէ՛ չե՚յնկ ին թ է Հ րաՀ անգո ւած՜ է ա՚Լօթքնե
ր
.մէն
Միայն
" ՛ յ "
"ԷՕ՛
է՛աղան
արգէն
կ ապա
-
ցուցանէր
թէ կր ղանուինք
հանրակշիռ
իրողութԼ
ան
մ ր առշեւ
;
Կիրակի
օր , գեռ
առաշին
աղօթ^՚երը
չարաաոանուահ–
, կր Հասնէր
ղուժական՛
Հեռա
ղի
րչ, ;
Թէեւ
85
ա՚սէ՚եկան
, Ամենայն
Հայո^
կաթողիկոս
ր րագղաաարար
առողշ
վիճակ
մր ունէր , ինչպէս
կր Հաւասաէին
ղանա
-
գ՚սն
ւէւ
յղ
ե
էսւ
^ւե
ր ;
Ամէն պարագայի
մէշ, մանրամասնու
—
թիւններ
կր պակսին
անցուգարձի
մասին։
Գէորգ
արք. Զէօրէկճեան
, որ նախա
֊
պէս աեղապաՀ
էր, կաթոգիկռս
րնարուե–
ցաւ ճակատագրական
պաՀոլ
մր ,
1945
Յունիս
22/,յ, :
Ն"ր
վերշացահ–
էր Բ .
աշխօւրՀամարար
եւ Հայկական
Հորիզոնին
վրայ
եւս
լաւա–
աեսութեան
չ՚՚՚էեր
ելերեւա
լին ^
Երկար
ձղձղումներէ
ետք,
Մո"կ"՚֊ա
կր
րարեՀաճէր
տրտօնել
որ եկեղեցական
մո^
դով
մ ր գում արա
ի
էշմ իահնի
մ էշ ,
նոր
կաթուլիկոսին
էն տ ր ո
լթ ե
ան
Համ ար :
քի՚՚՚էովին
Հրաւիրուահ
էին
132
սւշթո^քւ—
՚,ական
եւ կղերական
սչատւլամ աւր րնե ր ,
^նչ որ րարենչան
կը Համարուէր
յ
Յրակարղր
կրօնական
էր՛ րայց
թ " յ Լ
տրուեցաւ
որ քաղաքական
թնգիրներ
աէ
յուղո
լին
•
Ժողովին
րացման
օրն իսկ •
1945
յու
՛լ՛իս
16
"Գ^"յնի
Հեռագիր
մր 1
Լ
ուղզուէր
Աթաքինի
,
Հետեւեալ
բովանգակու
-
թեամբ
•
—- « ի լ մենք հաստատ հաւատացած ենք
որ
Զեր օժւսնդակութհամբ կ՚իրականանաքւ
ճնշումի եւ հալածանքների հետեւանքով
աարացիր դարձած արտասահմանեանՀա–
յերի իղձերր եւ նրանք կը վերադսւռնաՏ
իրենց հայրենիքը՝ Սովետական Հայաս -
տան » :
Ժ " ՚ է " ՚ Ա ՚ ՝ ՝ ւ
՚իակման
առթիւ
ալ, Համա
-
գումարին
կոգմէ
Հեռագիր
մր
գաբձեալ
Ա թալինի
, յիչեցնելով
Հասյ
մոգովուրգին
Հոգա
լին պ՚ոՀան^եբբ
:
Եւ վեբշապէս,
1945
Ն"յ՛ 21 ին
Գէորգ
Զ– ինք յոլչագիր
մր ուգղելով
Անզլիոյ
,
Մ • Ն՚ոՀանղնե
բուն եւ
էէք • Մ իութեան
վա–
բի^էեբուև,
կր խնղբէր
«Թուբքիայի
Հայ
կական
վիլալէթներր
միացնել Աովետա
~
կան
Հա յաստանէն
՝» :
Այո
բոլոր
գիմումնեբուն
պատասխանր
,տբոլեցալ
կիսկատաբ
նեբգաղթով
մբ, որ
.սկսաւ
1946^յ>
եւ վերշացաւ
1947^1՛ :
Հա
յ–
բ՜ենիք գացահ
եղան
85—90 "000
Հոգի
յ
•՛Բանի
տա բիներ
ր կ՚անցնէին
այնքան
կր
թտնձբանար
մշուչբ։
Մանաւանգ
ոբ ,
Գէոբ՚լ
Զ •
տեղապտՀութեան
չբշտնին
Մ՚՚սկո՚֊ա
գացահ
եւ անձամբ
Աթալինի
նեբկա յացուցահ
էբ
Հա
յ
մոգովուրգին
բազձանքներր
(1944
Ապրի\
19) :
Այն աաեն արուահ
Հաւաստիքներն
ալ
^ուբր
էնկահ
էին : Այնպէս
որ , բարեմ
էա
կաթո՚լէկք՚սր
կր Հալ՚կագրուէբ
կոնզակ
մր
Հրատարակել
1948/՛՛՛,
՛Նոբ Տտբուան
առ– -
թէ՛
, էրրել
մխէթաբութէւն
:
ք^անուահապատ
չաբագբութեամբ
մր ,
հեր
Ոէն
է
Հէէէ
յ բապ ետր
պա րւլէոպէ ս
կբ
իւէէսէոովանէր
թէ
ՀանՀէմն
էէն Հայ ազ -
ն է լ Արտերէ
երէ
կրւէէէ
յ վարղ
ազո
յն
յո յ -
սեր
ր եւ սրտառուչ
խ էոնղավէսռէւ
ւթէ
ւննե–
բբ աբգաբ
զսէէոի
չուա ափ
էէ
յթ վճռաՀա
-
տութեէււն
նախէսգւլ էււցմամբ
՝» :
ՄԷեւ1էոյն
ոէԱէեն
Հ<տնՀէմն»
կբ
գտնէր
«գաոն
Հ էաս
թ աէէ
ու թետն
եւ բարո յալք
-
ման
մ
էէէ
սն ակէ արաա
յէէէ
յտ
Ո
ւթ
է
ւննէ ր բ» ;
ԱնէԲցեալր
երէկուօէն
սլատմւէէ
֊թէւն
է։
ՎԱԽՃԱՆԵԱԼ
ԿԱԹՈՎիԿՈԱԸ,
ԳԷՈՐԳ
Ջ Ե Ւ
էՋՄԻԱԾԻՆ
8աւով
եսս|որդենք Ամենայն Հայոց
;1յաթուլիկք.՝ւքւն՛ Գէորդ § ^1 վաշսհան»ււ1՚ր ,
–*յւր տեղի ունեցած է կիթակի օր :
Այս աոթյււ Փայւիղի Հ,այոց եկեղեցին
.1»Տեսւեւհալ հեսաղիրը ստացած է էջմիած–
.6ի Գերաղոյն Խորհուրդէն -
— « Այսօր, Մայիսի 9ին ւժամը աո.ա
ւօտեան եօթն անց քասասուն րոպէին ^
;Տէր հանղեաւ Ամենայն Հայոց կաշյ^ողի -
կոս եւ ծայրաղսյն պատրիարք Տ– Տ– Գէ–
սրգ Զ •» :
Ուրիշ հեոադիր մը ւքանրամասՔռւթիւն–
աւր կր հաղորդէ հիւսւնգութեան պարա -
ղաներու մասին :
ԿԵՆԱԱԳՐԱԿԱՆ
ՏԵՎԵԿռԻԹՒՒՆՆԵՐ
Վախճանեալ
կաթէււլէկոսր
հնահ
է բ
1869 9՚ձ/;/ո.
շէն, Նոբ Նախէշեււոնէ
մէշ :
ԶալՀսկն
է բ • ա րՀեստէսւո
ր Համեստ
բնտա
-
նէքէ մր։ Հէսյբբ
եւ մեհ Հէէւյրր
էէէոկանէէէ–
գոբհ
էէն֊
Նախնական
կրթութէւնր
ա
-
ւարաելէ
ետք,
սլաաէսնէն
1880/՛՛՛
Կ՝
րն
~
գունռւի
Գէոբէլեան
ճեմարանբ
եւ
շձ՚շ՚սնբ
էլէսւաբաէ
1889/՛՛՛ յ
Երբոբ՚լ
գասւոբանէն
սկսահ՜ է բ
ղր՚՚՚՚լէլ
ուսուց չէէւթեաէէ՝
բ եւ ե–
րամչտւււթեամբ
եւ կբ
վարէր
վանքէն
եբգԼախումրբ
I
Ւր գասլնկերներէն
Գա
-
բեգին
Յովսէվւեանէ
(ապա
կաթէէէլիկոս
Կ
՜ԻւէԿԻ
՚՚յ)
) կարապետ
Տէւ՛
Մկբաիչեանի
եւ
ճեմ ա բանին
աեսուչր
Աբշակ
ՆաՀա
-
պե ւոե անի
Հետ
կր ձեոնա
ւլր ուի սա րկա
-
ււս էէ : Յետոյ
կբ էոեգափոէւէէւէ
Նոլ՛
Ն՚սէ՚է–
շեւան , իբբեւ
ուսուց է չ :
ճեմարանէն
տե
սչո
ւթի
ւնբ
ւլնւէէՀաաե լ՚ւվ էր
րն էլո ւնա
-
կութիւնբ^
կբ ՚էրկէ X."՛յփցէկէ Համալսա
-
րանբ,
Հետեւե
լ
՛ է լ
Համար
ասաուահաբսէ–
նէէ ւթե ան ել փ է լի ս ո փ
ա
յււ լթ ե ան
գասբՍ
-
թէույքէն
: Ուսանսէլր
կր մտնէ
նէււեւ երա
-
ժշաանոցբ
:
1894^^
կր փե բագաոնա
յ . Գէ–
ո
լ
՛էլ
եան
ճեմ
էււ
րան
, էրրեւ. էլւսուցէչ
ե
րէէէ–
մչտութեան
, յետո
յ
կր
տեւլափէէէխւէլի
Նտխէշեւան,
ուր կր մնտյ
1895 ֊ 1913 ,
էբրեւ
երամ շտութ եան
ուսուց է չ աղշկանց
վա
րմա
րանին ;
1913
յ սլէւ է սէն
կ ր
ձ ե ոն ա էլ ր ո ւէ վարւլ
էո–~
էէլեա , Գէորէլ
Ե • կաթէէւլէկէէսէ
կողւՐԷ
եւ
կր էլբկքււէ
Ն՚ոէ՚էշեւան
, իրրեւ
էւււէոէշն–
էիոխանււրգ։
1916/՛^
կր Հրաւիրուի
էշմի՚ո–
հին,
իբրեւ
Աինոգի
անւլէսմ
եւ
կ ր
ն շւէէ —
նա
կէէ
լ ի
նա խ էալ
էէէ
Հ Ե գբ՛"
յր՛" կան
Օգն
ու -
թեսւն
Յանձնամողոէրւեբու
:
1917/՛՛՛
կլ՛
ձեռնա գրո
լի
եպիսկոպոս
եւ կր նչանակ
-
ուէ լուսա րա բէէէ սլետ
մէսյր
աաճէսրի
1921^՛՛
կբ ՚1րկ"՚–ի Թիֆլիս
,
կաբգաէէրելու
,. Հ-ճամտր Վրասաանի
թեմ ին
ե կեւլեցական
գորհերբ եւ
1լ
լնտրուի
աէւա^էորգ
:
1926–
ին Հրաժարելով
կ^լնտ րուի անէլամ
էշ —
միահնի
Գեբագոյն
ԽոբՀուբգին
:
1928/^՛՛
գարձեալ կր ւլբկուի Թիֆլիս,
խավ՚անելու
Համ ա ր ^Ազաա եկեւլե ցիֆ
կոչուահ
չաբ
ժում ր :
Խոբէն
կաթոէլիկոս
, որ
1938
Ապրիէ 5ին
կր վա խճանէ ր ե էէե բական
պարագաներու
մէշ
, ղփնքր նչանակահ էբ կաթոգ • տեւէա~.
պա
-֊է :
^
կէսթոէէիկոս
լնարուեցալ
1945
Յունիս
22/՛"՛՛։
Ատացահ էր
111
ււլա աէլա էէաւո րնե—
րւււ
110/՛՛՛
քուէնեբբ։
Մէէլ ձէէւյնր տրէէւահ
էր
Կիմ՚ԿԻ՚՚յ
կաթողիկոսԳաբեղին
արք ՛ի ,
որ
էլբ նա խագաՀ է ր
Համ աւլ ում ա րին :
Բուէաբկէէւներր
լնւլՀ.
թիւն էր
113,
թայց
էւլւկու Հոգի կբ բացակայէին
Հիւանգոլ
—
թեան
պատճաոոէէ։
Համ
էւէւլ
էէէ.մ
ա րր ,
ւ լ ր
սկսէոհ էր
Յունիս
17ին, փեբշացաւ
Յունիս
24/5/։
կա թ
էէղի
էլոսին օհումր եւ եբգումի արա–
րոզութիւնր
տեղի
ունեցան
էշմ
իահնի
մայր տաճարին
մէշ,
յունիս
25^
էլիբաէլի
օբբ :
Նոյն Համ
աէլէ1է.ւք
ա բբ յետաձղեց
եէլեղե
—
ցական բարեկարգութեան
Հարցբ ;
8000 ՋԻՆՈհՈՐ ԳԵՐԻ
ԸՄԲՈԱՏՆԵՐԸ
16-000
ԿԸ
ՀԱՇՈՒԵՆ
ՖՐԱՆԱԱԿԱՆ
ԲԱՆԱԿԻՆ
ԱՄԲՈՎՋ
ԿՈՐՈՒԱՏԸ
Հնգկաչինի
կարմիր
բանաէլին
Հբամա —
նւոտա րութիւնբ
կր հանուցանէ
թէ
Տիէն
Պիէնի
սւնկէէւմոփ , գերի
բռնուահ
է
՚ԷՕր •
տր Բասթր
, ութ Հաէլար զինուորնեբոփ
եւ
սպաներով։
Նոյն
աւլրիլրին
Համաձայն
,
ֆրանսական
բանակին
լնգՀ • էլէէբուստն
է
16 ՛ՕՕՕ
ղինուոբ
եւ սպա
յ , սսլանե ա լ , վի–
բաւոր
էլամ ՚էեբի : Զեէլոյղր
մանրամաս
նութիւննե
ր Հաէլոբգելով
Տիէն
Պիէնի
էլբ–
ռիլնեբու
մասին , կ՝բսէ թէ Վիէթ
Մինի
բանակր
րէէլոբովին
պւս ր տ ո ւթ
էւ ան մատ —
նեց
ֆբէոնսէսկան
ուժերր,
«
էսմենսէմեհ
յազթանաէլր
շւսՀելով
»: Յետոյ
կր ման -
բտմաէէնէ
կորուստներ
բւ
Աւելի
քան
21
թշն՛ամի
վ աշա
ել աաՍր
գում
լքէ
րտակ
. ,16
Հաւլար բնտիր
ղինուորներ
, մէշն
րլլալով
զօբավար
մբ ,
16
էլնգապետ
,
1749
սպաներ
եւ ենթասպաներ
սպաննուահ
, վփւրաւռբ–
( Շ ա րը կարդալ Գ • էք )
ՓՈԹՈՐԻԿ ԱԶԳ ԺՈՂ-ՈՎ-ԻՆ
ՄԷՋ
Մեհ
էիոթոբիէլ
մր կր սպասուէբ
երէկ.
Աղգ.
ժալովին
մէշ։
Տիէն
Պիէնի
անկու
-
էէ
՛էն անէքիշապէս
վե բշ էլարւլ մբ եբե սփո
-
խաններ
հանուցահ
էին թէ
Հէսբցապն
-
էլէէւմներ պիտի
էէւէլւլեն կառափարէէւթեան
,
Հն ւլկու շ ին ի ւլին ո ւո բ ու էլան
էւ ւ գի ւանա
ւլի -
տաէլան
ձա խուլանքնե բ ո
լ
մասին ; Վարշա
-
էէլեւոբ ււրոշահ
էր նէւրէն
վ ս տա
Հ էէւթե ան
խնգիր
յաբուցէււնե
լ ,
մ իշտ
յիթ՚րնելէէէք
Ժրնեւի
խռբՀբզաժուլովբ
եւ բանէսկցու
-
թեանց
Հաւէսնականէէւթիլնբ
: կէսբհէւղ
նեբ
կէէէն
թէ Պ՛
Լէէէնիէլ
կրնայ
Աէրչ
.
մոէլովբ
լուհե
լւււ տռաշաբէլ
մր եւս ներկայ՛ացնել
:
Ամէն
սլէսբսէէլայի
մէշ, Հանբա
յին կա
ր–
^իքր
ի՚որապէս
յուէլուահ
է Տիէն
Պիէնի
սլարտէււ թեան
Հեէոէ, ւէսն քուէ ;
Տեւլւսէլան
թ ե բթե րբ խստօրէն
էլ ր քննա գւս տեն
գաՀ–
լիճին
քէէէզէէ
՜էէէէ էլէէէն
ու
թ ի
ւ
^է
ր ;
Հնգկէսշինի
Ն՚սխկին
Ռ՚սղ՚քիկնէէրոլ
Մի
ութիւնր
սլէՈ
տուի
բէէէ
էլո ւթիւն
մ ր
՚1րկեց
վար չէէէոլեէոին , րսելու
Համտր
թէ ^վճռահ.
են ուժ
էոսէէ
ալն էլաոէւէվա բու թեան
ոբ էլո—
բովի
մ իշոցնե
ր ձեռք
կ՚առնէ
փե
ր^ապէս
« 8ԱՌԱՋ >Ի
ք^ԱՐԳԱԻԱՃՄԱՆ ձԱՄԱՐ
ՇնոբՀակա
լութե
էէէէք
բ սաա ցանք
ՅաՈաջ/՛
ւլաւառէսբնաէլ
բարեէլամէ
մբ
5000
ֆր • ,
իբ
ա
յղէ։ լութեան
առթիւ
;
ՊՈԼԱՈՅ
վերշին
թւլթտրեբէն
էլ՝իմա -
նաւէք թէ
՚էեմէէկրատ
կուսաէլցութեան
թեկնէսհսւն,
Րժ • Զաքար
Գսէբւթբ
, սո
յհ–
պէս
լնտրուահ
է : Նորլնտիր
է.բեսվէոխա–
նր բնիկ
Աէլնցի է, եւ մինչեւ
վերշեբս
կր
վ ա՚րէբ
Ա
՛ւ
՛լ •
Հի ւան գան
էէ
ցին
տնօրէնի
և
սլա չտօն
ր •
խափէււեե լու Համար
Համ ա յնափար
աչ -
խարՀակալութիէն
ր , ամ բալ^ոփին
սլա չա -
սլանելոփ
Ֆբանսաէլէոն
Միութիւնր
(ւչագ -
թէսսլետոլթիլն)
; Ըն էլ ե բ
էո
էլց
Ո
ւթ ե տն նա -
իէէսղաՀբ այս առթիւ
րԱէէւլ
թէ իրենք ազ -
գա
յին սուգ
մ բ չեն նէլատեր
Տիէն
Պիէնի
էսնկոլմբ,
այլ յաղթանաէլ
մր
բւււրոյա
-
կտն եւ ռա
էլմ ագիէո աէլան
տեսակէտով
:
« Անչէքւչւո,. եգեբական
է
ձախողանքր
,
րտ յց ճակատամ
արտ
մ ր էլորսնցնել
չի
նչանակեր
պատեբտւլմր
էլորսնցնել
» (
Fonds A.R.A.M
