լքէ բանակլլ
ու ճեղքելով
Ամանոսհ^Ն
լեռ–
ներւչ, կր Հասնէ
՝Բեսապ։
Կլլ սկսի իր Հերոսական
կեանքի
շրր–
ինր՛. Այգ օրէն անՀեա կր կորսուի Գա -
րաաուրանցի
Ովսիա
Աաղարճեանր,
ու ե֊
րեւան
կուգա
յ
Տայի^,,
՝Բեսասլի
սիրելի
Տային:
Անիշխանութիւնն
ու կոիւներր
երկար
կր աեւեն այգ շրշանին
մէշ, բայտյ
շնոոՀիւ
Տայիի եւ իր րնկե րնե րուն,
վերապրող
Հայութիւնր
կր փրկուի
սրախոգխոգ
ու
սովաՀար
րլլալոլ
սպառնալիքէն
։՝Բեսապ–
ցին
շունչ
կ՚առնէ
ել կր վերաշինէ
իր քան–
գուած
օճախր, կր Հերկէ
իր
պապենական
Հողր։
Այգ
էԲէ՚^՚՚՚Ւ^
1
Տայիի
բեղուն
կեան -
քին
ամէնէն
գեգեցիկ
գործեբէն
մէկն ալ
որբանոցի
մբ Հասաաաումն
է անկասկած՜՛.
Փոքր
՝Բեասւպի
մէշ տասնեակնեբռվ
որ -
բեր Հաւաքուած
են ղանաղան
շր շանն ե ր է : •.
Տային պաասպարան
մր կր Հիմնէ
այգ
որբերուն
Համ աբ, առանց
արաաքին
օ -
մանգակութեան.
ասկէ անկէ Հագուսա
եւ
սննգեղէն
կապաՀովէ,
կրմոլրայ
պարզա֊
պէս եւկր պաՀԷ ու կր կերակրէ այգ ծնո~–՛
գաղուրկ
փոքրիկներբ
, մ իեւնո
յն
ատեն
աշխատելով
տեղաւո
րե լ գանոնք
^այ րն -
տանիքեեբու
քով, Անտիոքէն
սկսած
մին
չեւ ճէպէէ
Մուսա
, այն տեղերր
ուր կրնար.
Հասնիլ
իբ ձեռքն ու
ձայնբէ
ւ928^
աշնան ես առաշին
անգամ
Հան–
գիպեցա
յ Տա
յիին՝
՚Բեսապի
մ էշ ՚ ոբբե -
բու վերտին
մնացոբգներբ
Հոն տեղաւոր -
ուած
էին՛
ինք փախստական
կր մնտր
գեռ.
իշխանութեանց
կողմէ
քանի
մր ան–՛
գամ
ցկեանս
բանտարկութեան
եւ մ աՀ -
ուան գաաապարտոլած
է բ քանի
մր բն -
կերներու Հետ, իր Հ<.մեղքեբ»ուն
Համար։
ք՝այց Հակառակ
իր փախստական
վիճա -
կին. Տային
ամէն աեղ էբ, ոչ միայն
՝Բե–
սապի
շյւշասկայքբ,
այլ եւ Անտիոք եւ ճէ–
պէլ
Մուսա։
Իր Հ<գործեր»ու
բնթացքին
չէր մոռնար
նաեւ իր ոբբերր,
իր գաւակ -
ներբ եւ յաճախ
ա յցե լութ իւննե ր
կուտար
անոնց է
քՍագաղութիւնր
Հաստատուած
էր այս
շբշաննե՚րուն
մէշ, իշխանութ
իւննե բր
ամ~
բացած
էին, սկսած էր բնականոն
կեան -
քր։
՛Նոյն տարին,
բնկերնե
րու
աշխատան
քով,
հրանս
.Բարձբ
•Բոմիսէրր
ներում
շնորՀեց
Տայիին եւիր րնկերներուն
:
Ագատ
կեանքր
նոր կացութիւն
րս -
տեղծեց
Տայիին
Համար է Անիկա
^անոք^
մարգ
մբն էր, մինակ ու անտուն՛ կր գի՜
շերէ ր ուր որ
Րէէա
ր , ուր որ գտնէ ր եւ
մ անաւանգ
թոնրատուներր,
րա յց ոչ ոքի
տունր :
՚^.^
ճէշգ է, որ նոր կացութիւն
մբ ստեղ—
ծուած էբ Տայիի
կեանքին
մէշ, բայց
ան–
գոբծեբ
ունէր կատա բե -
*ոլ\տ
ոււռ *ատ ոռ
շտ ղ
ԼՒք^ ապաՀովելու
Համար
մողովու
րգի
կեանքն ու աշխատանքր,
թէեւ
Համեմա -
աաբար
խաղաղ էր շրշանր
:
Ընկերներբ
այււ նոբ կացութեան
մէշ
որոշեղին
ա -
մ ուսնացնե
լ Տա
յին , տուն տեգ
բնել • ար
գէն քառասունր
անց էրւԲայց
մողովուր–
գի մարգբ
ոչինչ
ունէր,
կարելի է անվա
րան
րսել որ ֆրանք
մր անգտմ
չունէր
գբպանր,
որովՀետեւ
ինչ որ ձեռքբ
անց -
նէբ
իրենր
չէբ, աղքատին
էր,
չքաւորին,
Հիւանգին
՚ ինք կ ապրէր
երկնքի
թռչուն
ներուն պէս :
Ընկերներբ
Հաւաքուեցան
տուն
մր շինեց ին իրեն Համաբ,
փոքրիկ
տնտեսութիւն
մր ստեղծեց
ին,
սլաբտէղի
կտոր
մբ, երկու
այծ,
քանի
մբ Հալ,
քիչ
մր պարէն
ել Տային
ամուսնացուցին
:
Անկէ վերշ յաճախ
Հ անգիպած՜
եմ Տ ա–
յիին,
Հետեւած
եմ իր անձնուրաց
մողո -
վրրգական
գործիչի
կեանքին,
ծանօթա -
ցած
եմ իր ծրագի
րներուն եւմատՀոգու -
թեանց է
Չորս տարի առաշ կաթուած
մ ր ու -
նեցտւ.
սկիղբներբ գեռ կր քալէր,
թէեւ
գմուա րութեամ
բ, կբ խօսէր
ծանր՛. Անկէ
վերշ տագնապր
կրկնուեցաւ
քանի
մր ան
գամ, եւ ի վերշոյ
գամեց
զինքր
իր
մաՀ–
ճաթոռին
: ^Լե րշին անգամ տեսա
յ
գինքբ
անցեալ Աեպտ • ին : ՛Բանի
մր
երիտասաբգ
րնկեբնեբով
այցի
գացինք
իրեն։
Երկա -
րած էր իր
մաՀճաթոռին
մէշ,
աչքերր
նո քնն էին, մպիտր
միշտ կար իր գէմ
քին,
միա
քն չէբ խօսեր
: քէքօսեցանք
մենք,
սլատ^
մեցինք
Հինէն
ու նորէն.
Տային
ուբախա–
ցաւ
, քուղուեցտւ
ու լացաւ
: Ա եբ
փե
րշին
տեսակցւթիւնն
էբ ասիկա։
Տայիին տա -
ււապաՀար
մարմինբ ի Տէր Հտնգեաւ
14
Տունուար
1953/5ւ ;
(Ամփււփու–ած)
ԱՐՄԷ՛Ն ԱՆՈՅՇ
օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ
X
Ողբացեալ
րնկեր
Տ ոքթ–
ՅարՈՆ
-
թիՆն.
Ս տ եփանե անի
մտՀուտն
առթիւ
Թ՛եՀ
րանի
մէշ Հ<էթթէլաաթ>՝> մեծ
օրաթեբթր,
որ պետական
կիսապաշտօնական
օրկան
է,
ցաւակցութիւն
յա յտնած է րնտանիքին
եւ
«Ալիք»ին,
իր թերթին
մ է շ ։
«ՏՈՒՍԱԲԵՐ»Ի
ԹԱՏԵՐԱԱՐԱՀԸ
Գա–
Հիրէի
մէշ կր գառնա ք ՀետղՀետէ
մ շա -
1լութային
կեգրռն
մր։ ԱբաՀր կ օգտագո
բ–
ծեն բացի
«Համաղգտ
յին»էն
, կ՛ քքքաչբ,
ր ա շնակց ու թիւնր,
Երիա.
Միութիւնր,՝
Մխ/՚թարեան
վարմարանր
եւ
Անարատ
Տդոլթեան
քո /բերր
իրենց
ձեռնտրկներուն
Համ տբ , նաեւ
քո ւնա կան
գաղութբ
: Ա -
թէնքի
ա րքա քական
թատրոնի
գերասա -
նախոլմբր
Տունուարին
տուած է
36
ներ–
կա ;ացումներ
, իսկ յունական
Ափեթիոս
Ակում րր տուած է իբ տա րեկան մեծ պա -
րաՀանգէսր
: փետբ. Ղէն սկսեալ
Աթէնքի
Նէա
Մուգիքի
խումար
երեք շաբաթ, տ -
մէն եբեկո ք ներկա
ւացումներ
տուաւ
Հոն։
ՏԽՐՈԻՆԻ՝.–
ԹեՀրանի
մէշ մեռաած է
Ներսէս
Բմշկձան։
Ծնած էբ
1878/5՛
Թաւ -
րիղ։
կանուխէն
նուիրուած
է ազգ՛ գոր -
ծունք ութեան
^ իբբեւ
գպրՈցի
Հոգաբաբ -
ձու, անգամ
Համ ա յնտկան
Խ որՀուբգի եւ
եկեգ&՚յոքկսւ^/
ւքտ րչոլթեան
գանձապաՀ
էյչն ;
Հանգուցեա
լբ
վե բշ ին
անՀ ետ ա ց ո դ ս հ րունգի
գո բծօն
ան գա
մն ե–
րէն էր եւ գոբծաԼիքյր
Տովսէփ Խան ՛Լա -
րախանեանի
, Մ ատթէոս Խան Մելիքեա -
նի , Տոքթ՛
Վաբգան
Տ ո վՀանն ի սեան ի ,
Արսէն
Խա՚կ Մարգաբեանի,
Տոքթ. Տա -
բութիւն
Ատեփանեանի։
Հիմնագիրնե
-
րէն
մէկն էր ԹեՀրանի
«Հայ
Ակումբ»ին,
ինչպէս եւ «Փարոս»
բամնետիրական
բն -
կերոլթեան,
ոբ տպարան կր պաՀԷ եւկա
տարած՜ է բազմաթիւ
ապագրոլթ
իւննե բ :
Իր անունր
պիտի
յիշ"՚–ի
իրանաՀւսյ
մա
մուլի
պատմութեան
մէշ՛.
X
կարապետ
Պտրոնեան,
Հ՛ Տ՛ Գաշ–
նտկցոլթեան
խոնարՀ
զինուո րնե րէն,
մե
ոած է Պուքրէշի
մ է շ ։
Երգիծաբան
Տ–
Պարոնեանի
գերգաստտնէն
էր, ծնած Ագ–
ր ի ան ո պո լի ս :
1912^5՛
եղած՜ է Անգրանի -
կի թիկնապաՀր
եւ կռուած
անոր կ"ղ ՜
քին
մինչեւ
պատերազմի
վախճանբ։
Եղ~
բայրր
Պարոյր՝
Աոֆիայի
մէշ կեգր. կո
միտէի
անգամ
էր, մասնակցած
է Անգ -
րանիկի
խում
բին
իբրել
կամ աւոր եւ
սպաննուած
կովկասի
ճակատին
վրայ եւ
զինուորական
պատուով
թազոլած
Թիֆ -
լիսի
մ է շ ։ Անոնց
քոյբբ
Մաննիկ
Գնալեան
Հիմնագիրն
էր Աոֆիայի
ՀՕՄին եւ եգած
է Աոֆիա
յի
մ ան կամ սուբի
Հիմ երէն : Ա յս
նռւի րեա
լ Հա յու
Հին
Հայրենիքէն։
մե,
,ծ է Հե,
<ՏԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(18)
Ամբոգշ
Հոբիղոնր
շառագունած– էբ
եւ բոցերբ կր բարձրանային
քազաքին ա–
մէն
կողմէն,
գէպի մեգ կուգային։
Ամէն
պաՀուն կբ կարծէինք թէ պիտի
ստիպ՛ -
ուինք
Հեռանալ
Հիւսլատոսաբանէն
ել
մ եր պատսպա
րեա լնե բուէ փողոց ր թափ -
ուիլ. . . Հրացաննե
բու խ լա ցուց ի չ եւ ան -
գագրում
ազմոլկին
մէշէն
մարգկային
խառն,
շփոթ, տարտամ եւ աՀարկոլ
ագ–
մուկ
մ ր՝ կարծես մէկ բեբան է ելած կր
Հասնէր
մինչեւ
մեզ...
Մարզիկ
ճշմա -
բիտ սատանաներու
փոխուած
էին եւ ան–
գթութենէ
գինովցած
, կր զա րնէ ին , կբ
զարնէին
անխնայ. • • երբեք
չպիաի
մոռ -
նամ այգ չոր եւ անագորոյն
գէմքե
րր. սեւ
ցած
վառօգէն,
ծամածռած
արիւնի ծ՜ա -
բաւէն, այգ պրկուած եւ սեւբաղու1^ե -
բր, ^յգ
Լ
1
ԻԼ
եւ Հատու
նայուածքներր
ոճ–
բաէգործնեբուն
> ՚ • մարգիկ
մարգ
ՐԼԼ*"էէ
գագրած
էին՛ • • ճշմարիտ
սատանաներ.
. ,
ա՛՛Հ... կզ յԻԺ՛^
՚"յ՚^"1Ի"Ի
բաներ
ոբռնք
անկարելի
է մէկ օրուան
մէշ
պատմել։
Այգ
օրն էր. . . մայր
մր իր ղաւակբ
գիրկր
կր փախչէր
տանիքէ
տանիք ումեր
տանր
մօտեցած
էր. • • Իրեն
նշան կ լնէինք, կբ
խրախուսէինք՛
՚ . Երկու
Հրէ ^եբ,
Հրա ՚–
ցանր
ուսերնուն,
տեսան
ղինքր : Մանկի -
կր զաբմտցած
ու ղուարճացած
պարոգ
բոցերէն,
մ օրր ուսին
վրա
յէն երեսր գար– ՚
ձոլցած
երկինքին՝
կբ նայէր
կարմրած
Հորիղոնի՚ււ։
Հբացաններբ
կոլղգուին,
նր–
շան կ առնեն. . • Հթունչերնիս
րռնած՜ կր
շանանք
Հասկցնել
վտանգր
փախստական
կնոշր.
բայց
անիկա
չի Հասկնա ր ու կր
շարունակէ
տանիքէ
տան իք անցնի
լ
։ Գրն–
գակր կբ մեկնի եւ աղուն
գլուխ ր անկեն -
գան կր Հակի
մօրբ
ուսին
վրայ։
կինբ
չէր
Հասկցած, չէր րմ րռնած. • ՚
զնգա1լներր
կր տեզա
յին ամէն
կոզմ էն եւ
1"է՚"ց"՚–ցիչ
ազմուկին
մէշ այգ մէկ գնգակին
ձայնր
կո բսուած
էր ՚ Ե րբ
մ եզի Հասաւ
, ա յն ա–
աեն
միայն տեսաւ
որ ագուն ճակատր ծա
կած՜ էր եւ փոքրիկ
կեանքր
մարած էբ առ
յաւէտ՛.
Ու ՀիւպատոսոլՀին,
կարծես
Հետե -
ւելով
իր մտած-ումին,
կյլ կրկնէ
քանի
մր
անաէամ. «ճշմաբիա
սատանանե՛՛ր,
ճշմա
–է–
րիտ սատանանե^բ
. • .»
Մարմտրեայ
սրաՀներու գով եւմա -
քու ր սպիտակութեան
վրայ
առմամանակ–
եայ
Հիւանգանոցին
սենեա1լնեբր կր բաց–
ուէ ին ՚ գետ
ինբ
փռուած–
անկողիններէ
ինչպէս
նաեւ մաՀճակա^երէ
,
անձկալի
եւ Հետաքրքիր
գլոլխներ
կբ բարձրանա -
յին եւ կբ նայէին
մեղվա ։Ոմանք պաՀ
մրմեր
կողմր
սեւեռելէ
ետքբ
իրենց
յոգնած աչ -
քերր,
գլուխնին
պատին
կր
գարձնէին
սրտմտութեամբ
նախապէս
վՀատած
մեբ
գթութենէն
եւ վստաՀ
մեբ Հետաքրքբոլ
-
թեան
ունա յնութեան
ր
վբայ։
Գուրսի
սրաՀին
մէշ նախ կր տեսնենք^
աքրեր՝
սբունքնեբնին
կտրուած,
րազռւկ–
նին կապուած կամ գլուխնին
վիրակապե -
բու փաթթոցի
մբ մ է շ ։ Հականեխական
-
ներու
Հռտր՝
խառնուած
ամիսներէ ի վեր
քամառող վէ րքե բու նեխութեանց
նոզ -
կս՚ւի
մթնոլորտ
մր յառաշ կբ բերէր
ի -
բենղ
շ " ՚ – Ր ^ Ր ՚ "մանք
երիտասաբգ
էին՝
լա յն եւթիկնեղ
մ արմնով, եւ
անօրինակ
յուսաբեկութիւն
մր կր ներշնչէին
ինչպէս
իրենց
աոոզշ
ուռճացումնեբուն
մէշ տա -
պարի
Հա րոլածով
մ բ ինկած
կաւլնինե ր :
Տ
»^ԷԼ
ԷՍԱՏԷԱՆ
(Շար •)
;
. . . . . .
Fonds A.R.A.M
