երկու
ւյորհերր
միայն
թ ա րգման-ո ւսքէՒ են , որոնց -
մէ
"նաՀնԼ
րուն
լոյսը»
յո^լագրուսւհ– է Լաէոի -
նական
Հ րա տ ա րա կչա կսւ՚ն ին կ՛ողմ է : Հիմ ա
ղբօսա–
վայրերու
Համար
երգեր կը քօրինէ , բնաւ
ուրիշ
բանի
մասին
շի ի՚"բՀիր,
միակ բարեկամ
մբ
ունի,
ա յն ալ • • ՚ մ սաՎաճաոՆ է *;
Իշիւան
Ալեքսբնգր
իսքէնաէր
, մեձ՜ գուքս
Նի
քոլա
Կոսաանաինովիչ
քիոմանովիւ
որգին,
1917^
աան
զիշերասլաՀ : Պ"՛ աեՀ ո ւթիւն
մբ ,
ոբսլէսղի
ուահ՝
Պբեսթ - Լիթովսքի
գաշնաղրէն
վերք Հաս–
սւաաոլահ է Փարիղ,
ուր կ^աշիւաաի
իբրեւ կառա–
ւոան ղիշեապաՀ
յ
ՊաաեՀոլթիւն
մբ ,
ոբպէսղի
՛է ԷԼ^Ր^^ԲՐ. յ^րՒ^՚է
է ք պաամ ուահքնեբբ (պաաե -
րաղմ ական կամ որսի
վե րա բե բե ալ) արհաթէ
իր
յուշերբ
, անոնղ աալով
Աուբ աոակներոլ
ձեւբ
,
կէս - աղա
յակ ան, կէս - Հ րե շաակային
:
Վերքին
գոբհ-ն է Հտ։,Եբկնային
ճամբան» , ոբ
Բ՚ուրքիսաան
ղ բկուահ
ա ր շա ւա իւում բի
մէկ
սլացքն է :
մի
բանա
ս
ա
ե ղհ
՝ա
կան
Իյաղախներու
V իութիւնբ
իրեն ժամագրա ֊
Վ՚"յՐ
րնաբահ է •Բաաէ փողոցի մէկ սրճաբանբ ,
ուր յաճախ կբ Հաւաքուին
, փոաքա կր ճնկեն եւ
պատմութենէ
կբ ճաոեն։
Անոնք
ցրուահ
են
ա. -
խաբՀի
ամէն
կողմբ,
մա սնա
լս
րաբաբ շաա են Փ՛՛՛
յ՛/"/ի
մէք։ Թանգարան ալ
ունին,
Հեաեւաբաբ
1812
1814/»
անցքեբբ
ոչ մէկ ղաղտնիք կբ հահ–
կեն
իրենց
աչքէն ;
Տարաղիր
ռուս
գբագէանեբոլն
մէք, արտա -
կարղ. գէմք
մրն է Ալեքսի
Գեմիղոփ,
որ այո տարի
75ը կր թեւակոխէ։
1927/5»
/ " յ " րնհայեց
^Լուրթ
ղաշտին
փբայ», իսկ
1946/5»՝
«Միւս
ղաղտնիքը
»՛
եբկեքւր,
ֆրանսերէն : Գեռ ուրիշ
ղոբհեր ալ ունի։
քիեմիղոփ կր գանգսքէոի թէ իբ եբկերբ
անթարգ -
մանելի
են :
Հոչակաւոր
քգբաղէտբ
ղբահ է նաեւ
^ք1քուղ -
ուահ աչքերբ», ոբ իր կենսաղ
րութիւնն է։ ՛Բսան
տա բե կ ան ին բսւնէո պաոկահ է իբրեւ
բնկերփ ա բա
կան : Տ ա բօ ր ին ակ
մ "՛րգ
մրն է : Պատեբաւլմէն ա–
ռաք աշխատակցաՆ է ՛ֆրանսերէն
ՕօէՈաՏքՇՇ
եւ
ա6Տս^6
Հանդէսնե
բուն–։ ԱշխարՀբ
ճանչցահ է աե -
սա կան Օրէնւ , բայց փե-բքբ աեսահ
է
բովանղակ
խեղճութիւ^ւր :
Ֆրանսացի
Հ բապար ակա
դիրր
այնուՀետել կբ
յիշէ ռուռականէ
Պա|՚է
՜՜|ււ.,
թատրոն
ի եւ շա րմանկա -
րի նշանաւոր
ղէմքեբբ,,
֊ –
ինչպէս
Վոլինինբ,
Փրէոսլբամ-ենսքայիան.,
*Բամենքանւ
, թերեչքովփ -
չր , Լեսլեբեւբ
եւնւ •
յեաո
յ կան՛դ կ^առնւէ Նո –^
պ է լեան պսակաւոր
բա՛նա սսւեւլհ
իվան
Պ ՛՛ւն ինի ՝•
մէկ
նամակին
ւիբայ :
^
Վ
՚Բանի
մբ օրէն պիաի քսկսի 36րդ աարե –|
գաբձբ Ֆրանսա
բնակութեանւս
: Ա^աւսելի բանւ մբ\
պատաՀեցաւ
Հայրենիքի-ս
ղլխո1ն
ու դիս
՚ ք ե հ գմ֊ -
բախսէոլթեանւ
ենթարկեց
խբրեւ մաբգ , իբրեւ դբ -
րող։
ինչ Հաբուտ
տսլաւտւբոկթիւննեբ
, բնաբան -
նեբ,
պիաի աար ինհի
/հռլյսիանւ , ալդ
տարինւեբու
բնթացքին...
ՇնորՀասլաքքՈ էմ Ֆ ր ՚ ՚ ՚ ն ս ա յ ի
, որ
ինձ
բնհա յեց .սպաստէսն
Տ^^քանիկ
յիչատակ -
« ՀԱՅՐ ՄԵՐ» ԵՒ
Կբ կաբհէ՞ք , որ այս ղրութիւնբ
աէրաէրի
մբ
կողմէ
ւլբուահ պէտք է րԱայՀ
Երբեմն–
աշխարՀյԱ–
կանԿւեյւն ալ կ՝ենթաբկուիԼ
ա՚լօթքի
իբենց
Հին սո֊^
վո բութեան ;
Անցնինք
մեբ խորաղրին
՝.
Հոս
շնորՀակալութիւն
մբ վճարելու պարտա
՛կան,
ութ
իւն
մ բ ունինք
ՀձՅաոաք
»ի
ա շիսատակ
իցնե
բուն ոբ յաճախ
երկու
ոաքբ մէկ
կօշիկի
մէք
ան–
ցրնող ել գրչին
կո
թ բ մինչեւ կէս մէքքբ
կրհող
յօղուահաղիբի
օգնաւթեան կբ Հասնին •••
Յառաքապետն
ալ, այս վերքերս
ներողամիտ
հայբիկի պէս, մերմումի
մէք տկարացահ է : Ա -
մէնուն
Համտր գոնէ մէյ մէկներողամիտ
աբգա -
բացում կբ ճարէ՝
ահելիի
թեթեւ
անցքէ
մբ ետ -.
քը
Ա քանչելի է սա մ եր Հա յկաղանց
տոՀմ բ ;
Այսքան
քա
-բգերէնւ
եւ ղա ՛լթե րէն
՚ / ՚ է ^ /
Ս1՚Ր "՚՜
ցան մամ
աղօթք
մոոցահ
, տէրտէր,
վարդա
պետ
իրաբ խաոն ուահ , նոր
սեբունպ.
Հ
ին։ սե–
րոլնւղ. Հալր
Մերն ու իսա չակն։ քում բ
փոիստբինահ
Ալլահ
Ո Ն
էքսւէյւ
ել
Պիսմ|ւլլահ|ւ»»^
կբ թափաոէին ՝.
Վեբքապէս
, անցահ
օր, հ<.3աոաք»բ եկաւ
մեր
Հա
ւատքբ
արթնւցնել
երկոլ
կսմիթոփ ;
« Պոլսոյ
արմէքաւո
ր որստբիաբքին՝
կարւրա -
գբութեամբ
մ բ Տէր Հա յկաղուն՝
Հա յադրո
շմ ա -
նոէնոփ
քաՀանայ
մբ կբ ղրկէ Անգարա՝
300/
մօտ
Հա յեր
մ աքբել - ս րբե լու
Համ աբ :
Մեր Հա յկաղուն Տէր պապան՝ փեց պսակի
Հետ
եօթբ
մկրտութիւն
կատա
ր ահ է :
Այս
Հաշիւբ,
քիչ մբ իմ մտքիս
մէք Հաբցա -
քննութեան
են թարկե լոփ գտա
յ ոբ ամ
ուսնացողնե–
րէն
մէկբ
երկւոբեակ
մ
Հ»
ունեցահ
պէտք
բլլա
յ :
Ազդոփին. , աչքերնիս
լոյս ։Մաղթենք
որ բոլոբ
Հայ
տիկիննէեբբ,
երկոլորեակներոփ
օմտեն
Հա
յոլթիլ–
նբ...։
Մեր
Հայկաղուն
եբէցբ կը տեղեկացնէ
, թէ
« նոր սերունդբ
Հայր
Մ երն
ու խա չա կնքո ււքն իսկ
չի դիտեր
. . .»
Նո
յն բանբ
^է՞ ր պատմեր
, աոքի
Օր , Մ ալա -
թԻ՚՚՚՚ՅԻ
Ը.
"Ր
իր հ՜ննգավայրբ
տեսնելու
գացահ
էր Հեռաւոր
Ամերիկայէն
:
— Երեսուն
տարեկանէն վար երիտասարգոլ
-
թեան
մ էք Հա յեբէն
խօս իլ ղիտցո
ղ չկայ : Ոչ իսկ
« Հայր
Մեր » ...
Այ" կէտբ
թէեւ
ղարմանալի
չէ , Հոս, բաւա -
կան մբ
Սթոք
ունինք այգ ապրանքէն
, որոնք
նոյն
իսկ
մամ - մամուցի
վարիչ ալ կրնան
լնտրուիլ
կրնան
Հայ - քր իստոնեա
յի պատո ւանա ւն
չա
լկահ
Հպտրտանալ
բայց . . .
Տէր
Հա յկաղոլն
բ եթէ կլոլղէ օղտակար
րլլալ
այս
ուղղութիւն ով՝ կրնա
լ (^Հայր
Մ ե ր»բ
ձա լնա–
Դրի
պնակներու
վբայ
առնել
եւցբոլել
անՀայրմեբ
աղդակիցնեբուն
մէք
։
Այ"
կեբսլով թէ ՀհՀա յր Մեր»ի
Հեղինակբ՝
Տէրն
մեր 3 իսուս - ՝Բ բիստոս բ յա րգահ
կ՝Րլլա
լ եւ
թէ եկեղեց ինւե բու եկամուտ
մբ եւ իրեն Համաո
ալ
մամուցիկ
մբ կբ ճարէ : Ամէն
...
կ. ՊԵՏՈՒՇ
նե Ր »
թ. Ա. թ.
ՀՐՇԷՋԸ
Տուտ, բաց
^Հյ.դեՀին
Համար
ե–
ւ^անք, ինչպէս
Հեռաձ՛այնահ
էիք Հ
ՅԻՄԱՐԸ.—
ծ ^ ^ > ,
բայց գ ե ռ ՀլւգեՀբ
վառ՚սհ֊
^ենք
...
Երբ ւանսէսոէնի
մոբթիներ
Հադահ–, իբ դա
-լակ–
նեբուն
Հեւո,
Կայէն,՝
փո թորիկն
եր ուն մէքէն
Հե–
բա բձա
կ ու կտ պո ւտ ց ահ կբ փաիսչէ ր
ԵՀ
՚՚փա
յինւ
՚աոքեւէնւ,
իրի՛կուն
եղաւ
.մոտլլ մաբդբ
Հասաւ
լե
բան
մ բ ստո բոտբ
, լնղարձակ
դաչտի
մբ մէք :
Իբ յոգնահ՜ կինբ ել իբ շնչասպառ
ղաւակնեբբ
բոին
անոբ–
Պառկինք
գետինւր եւ քէւանսնք :
կտլէն
չէր քն.անա
,ր
եւ կբ մտմտար
լեոնւեբուն
ստոր՚ւտբ
յ
Գլուխը
վերցնւելով՝
տեսաւ
մաՀաշ՚ււք
ե՜րկին քինւ
խ
"րը
1
ադքամ
ու ղքին
մ էք մեհա րաց աչք
մր, որսեւեռաբիբ
իրեն կբ նայէր :
^Շատ
մ օտ եմ անոր» , բսալ
գուլգ՚լէսլսվ
Արթնցուց
իր քնւացահ՜ ղաւտկներբ,
իր
յողն,ահ
ելինւ բ, եւ սկսաւ չարա չուքօբէն
վ՚ախչիլ
տարահու–
թեան
մէքէն :
^
՚Բւսլեց
30
օբ , քալեց
եք-եսուն
դիչեբ : կ^երթաբ
ւսնւիսօս , տմղո
յն ,
գՈղղ
ղ
՝ալո՚ի
շշուկնե
րէն , դ՚՚լլոլ -
նի ,աոանց
ետին
նայելու,
անդ.ադաբ
^աո
>անցՀան՚լ-
չելու եւ անքուն :
Հաս
՛ալ
հովերու
աւաղափունւքբ
այն
եբկիբլ՛
ոբ յեաոյ
կոչուեցաւ
Ասոլբ՝.
՚ « կանղ
առնենք
Հոս , բսաւ , որոփՀետեւ
ա -
պաՀոփ է այս ապաստանարսնբ
. կենանք
Հոս , աչ
խարՀի
հ՝այրն Հասանք
արդէն»։
Եւ
երբ կբ նստէր , տեսաւ
աչքբ
մ ութ
երկինւ -
քին
՛քէք,
Հորիղոնւին
փբայ
միեւնոյն
տեղբ։
Այն՛
<^ՅահԱՋ»
ԻԹԵՐԹՕՆԸ
(23)
Գ1Դ11ՊեՏ ՈՉ Ոք
Աոաք
սն ոտի
բաներու
1էիր
Հաւատար
,
պատասխո^նեց : Ես Հիմակ ալ չեմ
Հ տւատար ;
•
Հրաման է, քիադ ; Ա^ւգամ մբ Հետապնղե–,
տկ
Տանիքն
Հեւս : Փողոցին
մէք աեղմբ
պիտի
^*»նդի,.լի^
^ ^ յ , ^ ^ .
^աղ. ղուբս
ելահ
բլլա լուն
Համայ՛
իրապէս
"՛չրախացաւ
. Հաղիլ
փ՛ողոց իքահ՝
Տանի
փաղելով
իբ մօո, եկաւ
եւ. բաղուկնեբով
վղին փտբելոփ
.
Ոտ , սիրելիս
, ղիս շատ երկար
սպասցոլ -
Յիր.
բսաւ։ Եւ սիրաՀարակ-ան
գերբ
ամբոգքական
քոաղալոլ
նկատումով՝
շոնւդտլից
Համբոյր
մբ դբ–
Րոշմեց
անոր
այտին։
Յետոյ՝
Հլալ ոբ եկար ,
Փաււք Ատուհոյ»
1 շ^էաԱ
ականքին։
Իսնգիրբ
հա^
՜՚՚ԸՐ է : Բալենք :
Կատւսկ ու հ^իհաղ
կեւլհելով
, Տանւի
Մուլէնը
՚Ոաբալ
փււղոցէնէ փեր, եւ տան աոարկաներոլ
փե -
բերեալ
փաճառատունի
մբ առքեւ
կեցաւ
՚,
ճիշգ այգ է ուղահս , գոչեց , ցոյց
տալով
Յուցտւիեղկինւ
մէքի սաոնարանբ
: Նոյն
միքոցին ա–
պսւկիին
մէքէն
ցոլաց
ղիմաղիհբ
Հսկայ
մարղոլ
մ բ
կիսսւ վերարկուով
եւ թի բո լեան դլխաբկով
ւ
- Այ" մաբդբ կբ Հետապնգէ
ժեռաբբ
, անոբ
մեթրոյէն
գուբս
ելլելէն իվեբ \
Եթէ
մեղ կորսնցնելու
ւէա քս ր չբլլար,
չատոնց
.
Երթամ
տղոցբ
լուր տա^մ
արդեօք։
Ոչ, ոչ։ Որ տունբ
բլլալբ
չի գիտեր։
Այն
քան
դգոլչո
ւթիւն
կ՝ լնէ
չտեսն ուե լու
Համար , որ
(իեռարր
ներս մտահ ատեն
ինք աւելի առաք ան–՛
ցաւ ; Զք՚՚նքը
ոլէաք է ասկից
Հեռացնենք :
Փողոցէն վար իքան , երբեմն
քովնտի
աէթւաբկ
մբ նետելով
ետեւէն։
\\Տորմանկոլթիւնւր
յաքող
արդիւնք
տուաւ : կեսթավլո
յին
մ արդբ
անոնց կբ
.Հետեւէր։ Երբ Հասաւ Ա էնւ Մք՚շէլի
պողոտան
, ուր
կբ վխտանէ բաղմութիւնն
ու ուսանողական
սրճա
րաններ բ, քանի
մը անղամ
փո րձեցին
փախուստ
տալ.
բայց ան կառչահ
կը մնար իրենց
պոչին :
ինչպէ ս աղատենք
այս փո րձանւքէն
,
Հաբցուց
Տանի , որսկսահ էրմտաՀոդոլիլ
:
քյաղաղ
անկիւն
մբ երթանք։
Ատիպուսւհ–
պիտի
մեկնի , առաքաբկեց ժագ Հ
Ուղղուեցան
Պանթէոնի
Հրապա բակբ ,
լեցուն
գարձաբձէւկ,
նեղ , Հին փողոցնեբոփ։
կեսթափո–
յէ՚նւ դո րհակա
լբ ա յլեւս
ինքղինքբ չէրհահկե
ր եւ
քանի
մբ քա
յլ ետեւէն կբ Հետեւէ
ր էւրենց : Երբ
Հրապա բակին
անկիւն
ը
ո ս տ իկանա կան պա
Հ
ա կա.՛
նոցը
Հասալ,
յանկարհ
սուլեց : ճիշգ
անոնց առ -
քեւ , փոխադրակառքի
մը գուռնեբըբացուեցան
եւ
կեսթափո
յի
Հ ինգ - փեց մաբգիկ
գուբս
նետուե -
ցան
։
Միւօնեբը տդատէ , Տանի,
գոչեց
Մուլին։
իմ մասէն
մէլ մտահեր ;
••
՛Ր՛)
ատեն, բռնուեցաւ
սեւ սսւբսուոուէ։
«Ծահկեցէք
դիս» կբ պոոաբ
,եւ իր բոլոր
դա լ ա կնւե բ ր ,մա տնե
րր
իրենց
բերնէ՛ն, կր դիտէին
իրենց
ւէա յրաղ. Հօր
գողդղալբ
֊.
կայէն
բսաւ
Աոբելփն, որ Հայրն
եղաւ անա -
ււլա տէն
մ էք մա՛լէ
վրաններու
տակ ապրող
բնա–
կիչներուն :
-—-
«Ասղէ.ն քաշէ վրանւին կաաւբ »:
Եւ
պ՚ւ՚րղեցէն
հւիահուլ պատր. ու երբ
կապարէ
հւսն րա թիւննեբոլէ^ Հաստատեց
ին ղա յն .
« Ալբան կբ տեսնե՛^ս» , ըսաւ
Աէ՚լլան
, աղ–
քէ՚կբ
է՛ր ղա ւակնէե բուն , ա լն։ խաբտեաշ
եւսւբշա -
լո յսի
"ւէ" բա ղց լ՛ ա ղէ՛է
մ անուկբ Հ
Ու կ՛այէն պատասէսսնեց
•
«Գա րձեալ կբ տեսն եմ ա յն Աչքբ » :
3" բնաւլ , Հա յրբ
անոնց , որոնք աւանէ
աւան
կբ ւդտւոէւն՝
չեփււր
փլելոփ
ու թմ բուկ
ղաբնել՚՚վ
,
պոոաց •
« ծ "
Հիմւո
չուտւււէ պարիսպ
մր կր շի
նեմ »:
Եւ չինեց
սլւլէւնձէ պալ՚էւսպ
մբ եւ. Կայէնւլւ սւ -
նոբ ետեւբ
ղ րալ : Բա յց կա յէն
ըսաւ .
— « Այնւ Աչքբ
ինհի կբ նայի
՚էիչտ » :
Են՚՚վք
բստւ •
« Պէ աք է կաոուցտնւ ել սլա տնէ շի ա լնպէլսի
աՀարկու
ղօւոէ։ ՛է՛ր, որբսն
չկլնայ
մօտենալ ա .
նոր։
Շ է՛ն ենք
քաւլաք
մ բ՝
էւր մէւ^ւտ բե բդով
: Շ է՛ ՜
նենո
քագաք
մբ ել փսւկենք
անոր
անցքբ։
Այն ատենւ
թ ո վ^է լկա յ էն
, ՝*այրբ դա ր բքննե
ր ո ւն ,
չէ՚նեց
Հսկա
յ ա՛կանէ եւ ՛լ ե բմ արգկա
յէ՛ն քաղաք
մ լւ :
Մ ինչ ինք էլ ա շխա տէ լ՛ , իր եւլբւս յ րնե ք.րդա շտե րո
ւն
մէք կբ Հտլահէէւն
Ենւււէսէւ ոբդէներբ եւԱեթի
ղա
ւակնեբբ
. ով ո ր անցնէր՝
ան որ ա չքե
ր բ կբ փո -
բէ ին եւ իրիկուններ
նետեր կր նետէ էւն աստ
ւլե -
բուն :
կտաւէ պատե րոփ փբանին տեղ
բարձրացաւ
կրանիտր
. ասլաււաժ
ի կտո րնւե ր բ է՛բա բո
լ
վբա
յ շ սւ -
րեցին
ե րկաթ է
Հ անղ ո յ ցնւե բուէ եւ քաղաքբ կր թ բ–
ւէբ
ղմււխա
յին քաղաք
մ բ : Անո ր ա շտ ա բ ա կն ե բ ո ւն.
շուքբ
գիշերի
մէք կբ թողուր
լլաշտավայրերբ
:
Պատեբուն
թանձ բութ իւնբ
շինեց էւն
լեոն
երու
թանձլւութեամ
բ ելդրան
վբայ
քանղակեցէ՚նւ
« Ասստւծոյ արդիլուա-ծ է ւաւկէ Րւհրս ւքտնե|»։
Երբ աւարտեցին
լւբմավլտկեբբ
ել ւլոցեցէ՚նւ
ւս -
մէն
անցք,
գրին
մեհ
Հայբբ
քաղաքէն
կեղրոնբ,
քարէ
ա շտաբակի
մը մէք, ել անիկա կբ կենար
Հոն թախհադին
ու խոմ֊ոո ;
^"՚յրԻԿ
»
անՀետացա՞ւ
Աչքը , ըսաւ Աի լ լա
գողգղաղին \
Եւ կայէն պատասխանեց
•
«Ոչ,
Հոն է անիկա
միչտ »:
Այն ատեն
ըսաւ
անլիկս։ •
«
Կ՚՚ուղեմ
ղետնին տակբ
րնակէ՚լ
,
է՛նչպէս
պիտի
բնակէր
մենաւոր
մարգ
մբ իր
ւլեբեւլմանւէ՚ն
մէք
. Հոն մէկբ
ղփս պիտի չտեսն՛է , ոչ ալ ես մէ -
կբ»
։
Ուստի փաս մբ բացին. ել կայէն
րսսււ.
Վ ա լ
Հ » ։
Յետոյ
միայնակ
իքաւ այգ մթին կամա
րին տակ ;
Երբ
մութին
մէք նստեցաւ
իր աթոռթւ
փրայ
եւ իր ղլէսուն
փեբելէն
ւի-ակեցինւ ղետնւափոբ
նկոլ -
ղբ,
Աչքը
Հոն էր, գեբեղմանին
մէք, եւ կբ նա -
յէր
Կայէնին
:
ՎԻԿՏՈՐ
ՀԻՒԿՕ
ԿԱՐԳԱՑԷ՝Բ ԵՒ ՏԱՐԱԾ
ԵՑԷ-Բ
€ Յ Ա Ռ Ա Ջ » Ը
Fonds A.R.A.M