^011^6 611
1925,Թ.€.Տ. 376.236
17, 1^.յ6 Օտւոտտատ ֊
֊ Բ^1Տ (13^ |\16էքՕ ; 1ՕԼ61Ճ0
Վեցամս. 1100 ֆր • , Տար. շշՕՕ, Արտ– 3000 ֆր •
1^^,006^15-70
Գին 10 ֆր– 0.€.Բ. քտոտ 1678-63
Օսո&ււշհշ 27 յ^ոV^^^ 1952 Կիր^՜ի 27 ՅՈԻ^ՆՈԻԱՐ
•^րգ ՏԱՐԻ ֊ 28* ճոոէէ ք*օ. 6672–է/ււր շրջաԱ թիլ 2083
Խմբագիր՝
5.
ՄիԱԱ՚ԲԵԱՆ
՛ԵՐ
ԽՕՍ-ԲԸ
ՏՈՄՍԵՐ
ատ ԲԱՆ ՓՈԻՈԻԱ՚Ծ է
ՊոԼսո
յ
Աղգ
•
Հիւսւ%գա
՜Նոց
ԷՆ
ամսագիր^լ ,
<Տ
Սռւրր
Փրկիչ
Տ> ,
որ
գրական
րամին
մըն աչ ու. -
նի , գնաՀաաեՈ՛
՚իորձ
մը կաաա րած է
1952
8"՛–^–
ուարի
թիլով ;
«
Ր՚^նչ
փուլերէ
անցաթ՝ մեր գրական
լե -
գուն,
Հասնելոլ
Համ՛ար
ներկայ
վիճակին»
ւ
Աւգացոլցանելոլ
Համար կաաա
ր ուած
րարե -
փոխում՜ները,
^երթը
նմոյ^եր
կը Հրաաարակէ
ղանաղան
Հ ր աաա րակութ
իւննե ր է ;
Այ""(է՚՛
) կր կարգանք
Հաաուածներ
Վեւեաի–֊
կի «Տարեգրութիւն»
սլարրերականէն
(1799)
մին
չեւ
մեր ժամանակները
: Ա ինչեւ
Հր . Ասատոլր
,՛
Ո–– Պէրոլէրեան
, Սիամանթօ,
Լեւոն
Շանթ,
ին -
արա,
Թէքէեան
, Մեծարենք,
Օչական
եւն՛։
Պ՚աակերը
ամբողջական
չէ • բայց ել ա յնպէս
կրն՛աք որոշ գաղափար
կազմել։
Մանաււանգ սեր ֊
աելով
զանազան
պա
բ բե բա կաննե րէ
քաղուած
նմ ո յչները
յ
Ոչ միայն
լեզուին
ելեւէջներն
են որ կբ պար–
զոլին , այլեւ
ժամանակին
լրագրական
բարքեբԱ
ել. ըմբռնռ
ւմնե ր բ :
|
Ե՛
Ի՜նչ պաակեբաղարգ
վկայոլթիւննեբ
,
նիւ–
թականւ
անձկութեան
մասին
յ
« Աղղարար
Րիւղանզեան
շաբաթաթերթը՛
(1840),
որ
ղկազէթա»
կը կոչուի
փոխան
լրադրի
,
^Ծանօթութիւն»
մը ասլելով
իր
Հրաաաբակոլ
• ֊
թեան
աոթիւ
, կ^ողբայ
.
« ՛Նախ եւ. աոաջ՝ որչափ որ ւլաւալի է մե–"
Ղ
/՛ * Կըպ*"րաաւոբինք
ծանուցանելու
թէ գործեր~.
նիս աակալին
ադէկ
մը կարգի
չանց՛աւ,
ինչու
որ՝
"է գրված
կաղէթաներնիս
սկսեցինք
առնել, ու ոք
"՛Լ
կ՚"զէթանեյւնուս
Համար
գաած
թոլղթեբնիս
եկաւ »
I
Միեւնոյն
աաեն կոչ մ բ՝ անյապաղ
բաժանորգ
գրուելու
վկազէթանիս
առնել
ուզոզբ
ԷՀմա -
լութիւն
չընէ չուտ
սաորագրվելոլ
» :
Ուրիշ Հաառ լած մ ը՝
նո յն շաբաթաթերթէն
,
կբ ներկայացնէ
այլապէս
պերճախօս
պատկեր
մը.
Շ՛աբաթ
«Տպարանի թէզկեահը լքա|ս -
սուս կը կայնեցռւնենք ււր չորեքշարթի իրիկվա1Տ
ինկիլիզի վաբօււին բերած լոնրը իմացունե)ս1ք»:
ԵԼ
վե րջապէս
ողրե րգոլթիւն
մբ.
— « Շաա կր ցաւինք ըսելոՆ թէ գալ շաբթոՆ
դրոշակնիս պիտի փոիյենք, ալ՜ււինքն մ՚ի՚ւչեՆ հիմ1ա
կացէթանիս որ հայերէն լեգուաւ տպվեցալ, աս–
կեց ետեՆ գիրը հայերէն եւ բառերը
տանկեբէն՛
պիտի ըլ լ ա յ » ։
Այս
առթիւ,
խմբագրութիւնը
կը
բացատրէ
թէ «Հաճութիւնով»
չէ որ այգպէս
կ՚ընեն
,
^ « ^ Հ
ճարաՀաա
•
^ ինչու որ՝ ստորագրվողՂեբուն
Լրաժա —
նո րգ)
Լ՛՛ը՛՛ մասին
երեքբ ասանկ
ուզելէն ի ղաա.
Հասարակութիւնն
աչ աս կամքբ կբ ցուցնէ»
։
Իյմբագրութիւնը
կ՛ուզէ
ր որ թերթը •^պաա -
ճառ
մբ բլլար
ազգին
մոռցած
լեզուն
գործ գնե -
լու»։
Բայց,
քաջալերութիւն
չգտ՝1ելով.
Հաշուեր
է ^է աարեգլխուն
«չատ
զէն (վնաս)
պիտի ը -
նենք՝» , եթէ շարունակեն
Հայերէն
Հրատարակել։
Արգաբեւ
, ողբալի է թերթին
տնտեսական
վիճակը •
4։
Մինչեւ
Հիմա ստորագբվողնեբուն
ամէնը
65
է– ել ասոր
հայելով
յուսանք թէ տարի
գլուխ
200^
չափ կարելի է բլլայ.
այլ
200
Հոգիին ստո -
՚րա գրութիւն
ր կազէ թան
ե րնուս
ո^
ր ծախս
ին կ
՝Օգ–
աէ
I
Մինակ
8000
Գ ՚ " ֊ Ր " ՚ ֊ չ Եւրոպայի
կաղէթանե–
բուն կուաանք
տարին, ասկից
մեկալ
ծախսեբնիս
ալ որքան
րւլա–լր գիւրալ կր Հասկցվի » :
Եզրակացռլթի"
ւնբ ,
\քախքբ չատ է, «.եւ
որովՀետեւ
պէտք է որ այս ծախսը
Հասարակու -
թենէն
երէ.
լքեգ ալ հաոկ է որ հա՝սարակութիՆնը
ինտոր կ՛ուցէ նէ անանկ րՐ^ենք»:
կը կա բծեն, ք թէ բաւս֊ կան
լո ւս ա բանո ւե -
ցաք
, բաղգատոլթիւն
մ ը կատարեքոլ
Համ աբ ե -
բէկոլան եւ աքսօրուան
քրագո ութեան։
միջեւ
։
Անչուշէո
լեռ ու ձոր կտրած
ենք \Տ40էն
ի վեր,
լեզու/ւ թէ բարձերու
տեսակէտով
:
Բաւց , իբրեւ
Հիմնական։
բարեշր9ում
,
չւս-ա
բան
փոխոլա՚*ծ է քրագրական
ճակատին
վբայ :
Փոբձենք
ակնարկ
մջ
նեաել
ՀԱ6ԿԱԿԱՆ
ԺԱՄԱԳՐՈՒԹԻԻՆ
Աւցեալ
Օր, ներկայ
եղայ
փոթոբկալիւց
վվւճա–
բանութեան
մը։ Բանի
ժ՚բ Հոզի, նախոբգ
գիշեբը
1
^"՚ՐԳ՚՚-գրեր
են որ իրարու
Հանգիպին
առաուն
ժամը
էձին , իրենցմէ
մէկուն
գրասենեակը,
միա -
սին աեղ մ ը երթալու
Համ ար :
Ո՞ւր ես, կը պոռար
.ամէնէն առա ջ
հագնող
Այբը՝
Բենին
... ^ին պիտի գայիր.
Հիմա
8.30
է՛՛
^Ղյ""յԲ՚>
ժամացոյցս
լտրելոլ
մոռցեր եմ,,.
Ալ ցեալ
օրուան
ժամ ագրո
ւթե անգ ալ քու–
նըգ աւարեր էր ...
Ամա՜ն,
կէս ժամ առաջ
, կէս Ժամ
վեբջբ,
եղածը
ինչ է, ի՚^ւչ
կ՚բԱայ
եղեր...
Ժամբ
9ին ներս մտաւ երկբոբգ
մը
Աճ ապայւելու
պէտք
չունէիր.՛.
թ՝ող
վ՚՚՚ղ
տռաոլ
գա
յիր • • *
Սիրելիս
, նախաճ-աշ
կ՝բնէի
՚ ՚ ՚ Աոլրճբ
Սըփ–
ռոցին
վրայ թափեցաւ՛
՚ • կնկանս Հետ քիէ մը ա–
էէ ինք — տուինք ել ...
Բարեբախտաբար
, շուտով
Հաչաոլեցան
ու
թեւ
թեւ ի ի ՝։.քնաշարժ մտան
Ժամ աղբ ութ
իւն
յարղել
կը նչանակէ
նախա -
աեսեչ
է
ինքնա չա՛*րժ պիտի առնես
մտքէգ
թող
անցնի
ո ր խճողում
ի կրնւաս
Հանզիպիչ
•
ուբեմն
քանի մը վայրկեան
առաջ
շարժէ։
Հան րա կառքս՛* վ
պիաի երթաս
միշտ նկատի
ունեցիր, որ կրնաք
ուշանա
չ ։ փալե լո^ վ պիտի երթաս
մ ի մ ոռնար
,
անպատճառ
գիմ ացգ
պիաի
ելլէ շա ա՛ա խօս
Հաճի
Հանբմ
մբ եւ օձիքգ
պիտի
չձգէ • • •
Եթէ , Ժամ ագբութիւն
չյա
րզե
լու այս ունա -
կոլթիլնը
քիչ մ րն ալ ղարգււցնե1ք,
պիտի պատա–
Հ ին Հետեւեալ
գժբա խ տ ո լթ ի լննե ր ր ։
կնունքին
օրը,
աունր պիտի
մոռնան
նոբածի–
նր։
կն քաՀայրը,
եկեղեցիէն
, ինքնաշարժով
պիտի
երթա
ք իր սանը
բերելու
։ կառքբ , կէս
ճամ
բան
պիտի
մնա
յ ։ Կ րն աք ե րեւակա
քել քաՀ անա
յին վփ–
ճակը, մկրտութեան
աւ՛ագանին
ք"վըէ
մանաւանգ
երբ
ջերմ ութեան
աստիճս֊ նբ
10
է • • •
Հարսնիք կայ ժամր
Յին։
Հարսին
թՈԼալէթը
աակաւին չէ վերջսցած։
Փեսան
կըսպասէ ...
ժամը
4, 5 • • •
Իրաւունք
չունի՛*
Հարսնքոյրերէն
մէկուն Հետ նարօտ
կապելոլ
...
ԵԼ
գեռ ուրիշ
անակնկալներ։
ԵՒՐՈՊԱՑԻ
10^
ԹոՆէքիա հւ ՑոՆևաստաՌ
ԱտււսԱտեւսեի դաշխ/ք1ւն Վկ
« ԵԹԷ ՍԱՀՄԱՆԱ6ԻՆ
ՄԻՋԱԳԷՊ
ՄԸ
աԳԻ
ՀԱ6ԱՍՏԱՆԻ
ՄԷՋ »
ինչպէս
Հաղոբգած
էինք եբէկ,
Ազգ.
ժողովբ
101^
գէմ
519
ձայնով
քուէա րկեց այն օըիւագիծը
,
որով
՛արտօնութիւն
կը արուի
Հանրապետութեան
նա խագաՀին՝
Հ բաւէ ր ուզզե
լու 8 ունա սա անի
եւ
Թուբքիո
յ
որ մասնակցին
ԱտլաԼ
տեանի
գաչին
—
քին։
Բանի
մը տեղեկութիւններ
եւս , ՛ա յս
՛առթիւ
կատարուած
վիճա բանութեանց
մ ասին •
Զօր • Մ ոնսապէ ռ խօսե լով
յանուն աղգ • պա
չա–
սլանութեւա
՚Ս
յանձնաժողովին
, ցաւ յայտնեց
որ
Հ
Մարոք ել Թունուզ,
Ալժերիոյ
մեր
նաՀանզին
բն ա կան
ամ րոց՚ւե
րը , չեն առնուած
Աա
լան -
տեանի
գաշինքիհ
մէջ ։ Արգաբեւ,
Ատլ՚ւնտեան
կազմա կերպո
ւթե ան Հա րալա
յին
թեւին
պաշտպա
՛նութիւն, ը կարե լի է ապա Հովե
լ մ իայն ա յն
աաեն
երբ
Հիւս. Ափրիկէն
անխոցելի կըզառնայ։
Արգ ^
ԹէՀբաԼ
էն Թունուզ
եւրոպական
ցամաքին
պաշտ–
պանոլթիւնր
կրնա
յ կողէն
զարնուիլ
, քանի
Ոբ
Լիբիոյ
անկախութես. մբ Արաբական
Գաշէւակցու -
թիւնր
շւիման
մէջ կբ մանէ
Թունուզի
խռովարաբ–\
ներուն
Հետ։
Միջին
Արեւելքի
պա շտպան. ու թ իւն
ը
կ ր պաՀանջէ
անբռնաբարե
լի գտրձնե
լ արեւմ
ւո -
եան
Մ իջերկրականբ
;
Եբեսվախան
Շամսլրէօն,
մերժելով
քուէաբ -
կել
օր քւն
՚֊յ–
ղիծը
, գիտել
տուաւ ՚
ք .
Ցունաստա–
նի եւ Թո՚֊րբի"
յ ան գամակցութեամբ
Ատլանտեա–
ն,ի գաշինքբ
պիտի տաբածուի
մինչեւ
պալքաննե -
րր,
մինչեւ Աեւ ՛Ծով եւ կովկաս
, այսինքն
մինչեւ
Խ
՚ Մի՚՚ւթե՚՚ւն
սաՀմանագլուխբ
;
2.–-
կ՚ք^են թէ Ատլանտեանի
դաշինքին
նպա–
ԿսէցութիւՕը կը
ծաևաԽյ
Ի^ուԱոՀզի վկ
ՕԳՆԱԿԱՆ
ԶՕՐԲ
՚ԼՐԿՈՒԵՑԱՒ–
ՄԱՐՏԱՆԱՒԵՐ
Ա Լ ֊
ԿԱՇՍյ՚ՄԱՆ
ՎԻՃԱ Կ
–1մՈՒԶԱՐԿՈՒԹԻՒՆ
Գւ՚Ւ՚ԼեՐՈՒ
ԵՒ ք՚Ա՚ԼԱ-ԲՆԵՐՈՒ
ՄԷՋ
Թունուզի
մ՛արզպանին
վերջին
աեղեկագիրը
Կ Ը"է թՀ * կացուէւրւեբ
յայասապէս
ապստամ
բա՛
կան
֊,անգաւձ
ա՚եք կըսաահա
յ» ; կ աււա վա
րո ւթ էւ^
ը
օգնական
ուժ եր 1լը ՛լլ՛կէ երկու
օրէ ի վեր : Ուբ -
բաթ
օր ՛վրղերթա
ևլաս
ՕՉՕՍ
չբջւււն պա՚^ակւ-եր
եւ.
"ւբլ՚չ
զինուոբս
եր , որո
Լք
փոխա դրուած
էին եր -
կու
ս աբտաւ՚աւեր"վ
։ Շլ՚ջուն
սլա՝^՝ա կ^եելաւ
-
կատներ
Հասած
են նաեւ Աֆաքսի
ս էջ։
Թունուղի
ո
սալ։ կան
՚լօրքը
գէ^քի աակ առած է պա Հեստի -
ները
;
քիաԱ ^ ժ՜ամ
"Լբիշ
Օգնական
ուժեր կը
Հաս–
նիս մարտանաւերով։
Առջի
գիշեբ
վայրաչունեբ
ալ զբկուեցան
Ս ՚^բ՚՚էյլէն
:
Այս
ն։։ր ուժե բուն գլխաւո
բ գործը
պիտի ըլ -
չայ
էէ աքբադո
բծոււ1՝ սե ր կատարել,
Հիւսիսային
ի՜՚ունուղ^
ն մինչեւ
ծովեղեըք՝
Աֆաքս
^ յետոյ
գէ՛զ
ի նեբսերը
I
Աււաչին
գործողութիւնը
սկսաւ
ուրբաթ
օր ,
Բափ
՚կոնբ
չյՎասին
մէջ,
Թունոււլի
Հիւսիսային
-
ա
-րեւե լեան
կողմ ը : Այս չյրջան ը աղգա յնական վա
ռարան
մ ըն է : 0 անբակբկիտ
խուղարկռւթիւննեբ
կը կատարուին
դիւզեբուն
մէջ
է
Ո՛՛ր րա թ օր ընդՀաբում
մ բ տեւլի ունեցաւ
Թ ՚ ՚ ւ ~
նոլղ քաւլտքին
մէջ,
յ>00
ցո լցա րա ր ւ երո
լ ել ոստի–
կաղութեան
միջել
I
Զինեալ
ոսաիկաննեք
ցրուած
են
իւրաքանչիւր
Հանրակառքի
մէջ որպէսղի
քա ր կո ծո ւմն ե բ ը ՛աբ -
գիլեն : Նո
յն օրը ե րկու վաճառաբարձ
կառախում
-
բե ր դիծէն
դուրս
Հանուեցան
ճիաէ յտա
յի
՛է էջ |
մէկը
Թունուզ - Ալժէ գծին
վր"՛ յ ^ միւսը
Թունու
ղի Հարաւ
— արեւմտեան
կոզմը։
ՏԼինուորներ
Հրասայլերու
միջոցաւ
ազաաե -
ցին
Բելիպիայի
ոստիկան
զօրքը , որ մաղ
մնաք
պիաի
վա չիանա
ր ազզա
յնա կան
Լ ե բ ու կողմէ ,
ՈԼ -»
ժանակւեբու
միջոցալ ; Ամբոխը
Հեռացաւ երբ
0—• ;
գանա՚ւեր
երեւցան,
Բ՛"
յարձակումը
վերսկսաէ.\
ան ոնց
Հ եռա նալէ ն վե բջ ։
-
Ա ֆաքսի եւ ուրիշ
քազաքնե
րոլ
պա րենաւո -
րում բ ՀետղՀետէ կը գժուաբանա
յ , իբրեւ
Հետե -
լանք
անկա րգութեանց
եւ դո րծա
գոլլԼ
ե բու
1
Մ աս»
նաւորապէս
կբ պակսին
բաԼ
ջարեղէններբ
ղորս Աթ
բաբներբ կբ բերեն
ներքին
գաւառԼերէն
: Ապբուա՛
տլ^ ալ սղած է ։
՝^Հ^ Փարիզի
մ էջ ոստ իկանո
լթ իւնը
ձե ր բա
կա
լեց
եօթբ
Թունուզց
ինեբ , երբ թռուց
իկն ե ր
կբ
բաժնէ
ին
Հիւս
. Ավ։ ր ի կէ ց ին ե րու
։ Նա խ.ա ր ա րա կան
խոր-^ոլբգբ
արտակարւլ
նիսա դումարեչով,
Հե -
տեւեալ
որոշումներբ
տուաւ
մի՚աձայնոլթեամբ
1.
Բարեկարգութիւնը
. վերաՀաստաաել
ամ -
բողջ երկրին
մէջ։
2.
Եա ՛առնել տալ
Թունուզցի–
ներու
խն։գրագի
ր ը Աղգա ժ ո զո վ էն :
3,
Եա
կանչել
տալ
Թունուղի
այն երկու
նախարարները
որոնք
Փարիղ եկած
են Ազգաժողովին
գանգատելու
Հ՛ա -
մ աբ է
Աքսո րականնե
ր ը պիտի
չարձակուին
,
մինչեւ
որ խո ովութ
իւն՝. ե րը չզ ագրին
եւ
բանակցութիւն–
ներր չվերսկսին
:
Արտաքին
նախարաբբ
ՄԱԿի
ընգ^ ՚
մոզովխ
(էուրհլաւ շարունակութիւնը կարդալ Գ– էլ)
տակն է պաչտպանել
ազատութեան
եւ
ժոզու^գա–
պետ
ու թեան
սկւլբո լնքնե
ր ը , անՀ՚ա տական
աղա -
տութիւնը
ել քաղաքա
կր թ ութիւնը
։ Արդ , 8ու -
նաստանի եւ Թուբքիո
յ մէջ աՀուսաբսափ
կբ
տի–
րէ ել միակ
ազատութիւնը
–ա՛նօթի մեռնելու ա ղա–
տոլթիլ՚լն
է ։
3.
Այգ երկու
երկի բնե
րբ պիտի
մ ասնակց ի%
եւրոսլական
բանակին
։ Ուրեմն
«ճեբմ՚ակ»
դուն -
՚էե՛^ր պիտի տեղա
լոր ուին Ֆրանսա
յի
մ էջ ել մեր
նոբադիրն
երբ Սելանի՛^կ
պիտի
վւոխաղբուին
I
4.
Եւ վերջապէս
պիտի
Հաւանի՚՚նք
մասնակի
ցի
լ պաաե րաղմ ի մը, եթէ սաՀմ անա
յին
մ
իջագէսլ
մբ ծագի
Հայաստանի
մէջ ։
Ընկեբվարական
նե րկա յացո
ւց ի չբ , Պ– Գ– Մ*"–
յէբ,
Հաւանութիւն
յայտնե
լով
Հանդերձ
, կարգ
մբ
Հ՝ա րցումնե
ր ուղղեց : Թուբքիո
յ
մ ասն ակցու
թիւնբ
պիտի
կրնա յ ղօրա ցնե
լ Հաւաքական
ապաՀովու -
թիւնբ։
ինք վ տանզաւոբ կբ զանէ
կռիւներու
ծա
ւալում
ը կովկասի
սաՀման1 երուն
՚1բա լ ,
եւ
, նբ^
կատի
առնելով
Թուբքիո
յ Հեռաւորութիւնը,
նաեւ
նոր
Միւնիխի
մր վտանզր կբ տեսնէ : Գալով
քց .
Միութեան
մէկ «անխորՀռլրդ
քայլին», Պ–
Մայէր
ատոր
չի Հ՛աւատար ոչ Թուբքիո
յ , ոչ ալ
ճափոնի
Հ ա մա բ ։
Արտաքին
նախարաբբ
իբ պատասխանին
մէջ
ցաւ
յայտնեց որ « ան.՚ա րգա
ր խօսքեբ
ս։ րաասան -
ուեցա՝..Թ ուրքիո
լ
եւ
8 ունա սա անի
Հանդ էպ . մ
ա~
նաւանւգ 8ու^ւաստանի
մասին որ այնքան տառա -
պած է ազատութեան
գատին
Համար ; Պ՛ Շ՝ամպ–
րէօն արդէն
իսկ թբքական
զօրագունդեր
կբ աես–
նէ Եւրոպայի
մէք։
Երբեք
խնզիր չէ եզած
թբր -
քական ոչ ալ յունական
զօրագունդեր
առնելու
ել^
բոպական
բան՛ակին
մէջ^։
Fonds A.R.A.M
