VERADZENOUNT, du 03 mars 1919 au 27 décembre 1919 - page 65

ՎԵՐԱԾՆՈհՆԴ 17$
Կ Ո Ր Ի ԶԸ
1Z93 թլակտնին պաբիսեան Աին Տրեի արուարձանով թաղուեց Հ
նկախութիմնր և Հայ երկրի Համար բացուեց ստրկութեան մինոր շրքան
'J"3
ու՛
» Լ Cf. Հ_ ՜Լ"՜
ցէ ամենին մռայլը ե ամենին աղետաւորրմեր դարաւոր պատմութեան մէֆ։ Հայ՛
րենիքի մեծագոյն Հատուածը սնաց գերի Օսմանների, որոնք, ասիական բար­
բարոսութեան, ոչ միայն իբրեւ ասպատակող ու կործանարար մի Հօրդա,
իբրեւներկայացուցիչ կրօնա~քաղաքական մի դժնդակ սիստեմի, որի անուսն է
իսլամական թէօքրասի, մա Հմետ ական աստուածպետութիւն։
իսլամի տառը իշխեց իր դաժան, անագորոյն խստութեամբ, ձգտելով
յեդաթիւրել քրիստոնեայ ցեղերին մարդկային ու քաղաքացիական պատկերը,
նետելով նրանց բարոյական նուաստացումի անդունդը, խլելով նրանցից բոլոր
առնական յատկու ,-իւններր, ստեղծելով նրանցից լոկ խօսուն գրաստներ։
կաց ութիւնր շատ տարրեր չէր Արեւելքի Հ
ա յ քի մէջ, որ Հեծում էր Պար՜
սից սատրապների լծի տակ, նոյն կրօնական ու քաղաքական Հալածանքներ
նոյն ատելութիւնն ու արՀամարՀանքր դէպի aռայան», նոյն սիստեմատիկ աս–
պատպկութիւններր, նոյնցաւի ու տառապանքի բառաչը Հայոց աշխարՀում։
wk Ե 1 ֊ այդպէս — Հինգ գար։ Հինգ ղար շարունակ՝ Հայ մարգը — զուրկ
աղդային գր °Հից> an ՝~Vk. FF ազգային կառավարութիւնից։
13ԲՅխն Լեւոն Ե*ի դի ա ^_1՛ Հետ թաղուեց Սին Sըսի ում Հայկական դր°շը։
էՕւՏին — Ց'28 տարի յետոյ — գին շպրտում են Հայոց գերութեան ծանր տա­
պանա քար րILնոյն եռագոյն դրօշը սկսեց վերստին ծածանիլ — ոչ այլ եւս Տաւ–
րոսի բարձունքներում, այլ Արարատի բուքի տակ, ոչ ալ եւս Կիէիկիոյ Հեռաւ
Հովիտներու մէջ, այլ Երեւանի, կֆմիածնայ նուիրական վայրերում, այնտեղ,
ուր յուզիչ աւերակն եր ի տակ թաղուած են մեր Հինաւուրց մայրաքաղաքները
— Դուին, Արտաշատ, Վաղարշապատ, Եր ո ւան գա կերտ, Անի, Արմա
տեղ, ուր իւրաքանչիւր քայլափոխը յիշեցնում է Հայաստանի Հին փառքը,
ոգեկոչում է ստուերներր Հայոց արքաների...
Հայոց արքաների... Անցել է անդառնալիօրէն այդ արքաների դարը,
թաղուել է անդառնալիօրէն Հնութեան փոշիի տակ։ Անցել են ժամանակները,
երբ մի Արամ, մի Տիգրան, մի Աշոտ կարող էին միաՀեծան իշխել ընդարձակ
երկրի վրայ, միաՀեծան տնօրինել ժողովրդեան ճակատագիրը։ Ամեն ա Հզօր ար­
քաներն իսկ տրորուեցին, չքացան պատմութեան գոռ ալիքների մէջ, աստուած
ներն իսկ գաՀավիժյյւեցին իրենց գոռոզ, անմատչելի բարձունքներից...
Տ2Տ տարի՛... Անգամ իր դժոխային միջավայրում, անդամ կաշկանդուա
բարբարոսութեան անդադրում Հեղեղների մէջ. Հայոց պատմութեան անիւն եւս
թաւալուե՜լ է այդ ա Հա գին ժամանակամիջոցում, Հայկական ուղեղն եւս կաղա–
պարուե՜լ է արեւմտեան փրկարար վարդապետութեանց կաղապարով։